TITUS
Ramayana
Part No. 233
Previous part

Chapter: 45 
Adhyāya 45


Verse: 1 
Halfverse: a    rāvaṇena tu vaidehī   tadā pr̥ṣṭā jihīrṣuṇā
   rāvaṇena tu vaidehī   tadā pr̥ṣṭā jihīrṣuṇā /
Halfverse: c    parivrājakarūpeṇa   śaśaṃsātmānam ātmanā
   parivrājaka-rūpeṇa   śaśaṃsa_ātmānam ātmanā /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    brāhmaṇaś cātitʰiś caiṣa   anukto hi śapeta mām
   brāhmaṇaś ca_atitʰiś ca_eṣa   anukto hi śapeta mām /
Halfverse: c    iti dʰyātvā muhūrtaṃ tu   sītā vacanam abravīt
   iti dʰyātvā muhūrtaṃ tu   sītā vacanam abravīt /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    duhitā janakasyāhaṃ   maitʰilasya mahātmanaḥ
   duhitā janakasya_ahaṃ   maitʰilasya mahātmanaḥ /
Halfverse: c    sītā nāmnāsmi bʰadraṃ te   rāmabʰāryā dvijottama
   sītā nāmnā_asmi bʰadraṃ te   rāma-bʰāryā dvija_uttama /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    saṃvatsaraṃ cādʰyuṣitā   rāgʰavasya niveśane
   saṃvatsaraṃ ca_adʰyuṣitā   rāgʰavasya niveśane /
Halfverse: c    bʰuñjānā mānuṣān bʰogān   sarvakāmasamr̥ddʰinī
   bʰuñjānā mānuṣān bʰogān   sarva-kāma-samr̥ddʰinī /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tataḥ saṃvatsarād ūrdʰvaṃ   samamanyata me patim
   tataḥ saṃvatsarād ūrdʰvaṃ   samamanyata me patim /
Halfverse: c    abʰiṣecayituṃ rāmaṃ   sameto rājamantribʰiḥ
   abʰiṣecayituṃ rāmaṃ   sameto rāja-mantribʰiḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    tasmin saṃbʰriyamāṇe tu   rāgʰavasyābʰiṣecane
   tasmin saṃbʰriyamāṇe tu   rāgʰavasya_abʰiṣecane /
Halfverse: c    kaikeyī nāma bʰartāraṃ   mamāryā yācate varam
   kaikeyī nāma bʰartāraṃ   mama_āryā yācate varam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    pratigr̥hya tu kaikeyī   śvaśuraṃ sukr̥tena me
   pratigr̥hya tu kaikeyī   śvaśuraṃ sukr̥tena me /
Halfverse: c    mama pravrājanaṃ bʰartur   bʰaratasyābʰiṣecanam
   mama pravrājanaṃ bʰartur   bʰaratasya_abʰiṣecanam /
Halfverse: e    dvāv ayācata bʰartāraṃ   satyasaṃdʰaṃ nr̥pottamam
   dvāv ayācata bʰartāraṃ   satya-saṃdʰaṃ nr̥pa_uttamam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    nādya bʰokṣye na ca svapsye   na pāsye 'haṃ kadā cana
   na_adya bʰokṣye na ca svapsye   na pāsye_ahaṃ kadācana /
Halfverse: c    eṣa me jīvitasyānto   rāmo yady abʰiṣicyate
   eṣa me jīvitasya_anto   rāmo yady abʰiṣicyate /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    iti bruvāṇāṃ kaikeyīṃ   śvaśuro me sa mānadaḥ
   iti bruvāṇāṃ kaikeyīṃ   śvaśuro me sa mānadaḥ /
Halfverse: c    ayācatārtʰair anvartʰair   na ca yācñāṃ cakāra sā
   ayācata_artʰair anvartʰair   na ca yācñāṃ cakāra sā /9/ {!}

Verse: 10 
Halfverse: a    mama bʰartā mahātejā   vayasā pañcaviṃśakaḥ
   mama bʰartā mahā-tejā   vayasā pañca-viṃśakaḥ /
Halfverse: c    rāmeti pratʰito loke   guṇavān satyavāk śuciḥ
   rāma_iti pratʰito loke   guṇavān satya-vāk śuciḥ /
Halfverse: e    viśālākṣo mahābāhuḥ   sarvabʰūtahite rataḥ
   viśāla_akṣo mahā-bāhuḥ   sarva-bʰūta-hite rataḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    abʰiṣekāya tu pituḥ   samīpaṃ rāmam āgatam
   abʰiṣekāya tu pituḥ   samīpaṃ rāmam āgatam /
Halfverse: c    kaikeyī mama bʰartāram   ity uvāca drutaṃ vacaḥ
   kaikeyī mama bʰartāram   ity uvāca drutaṃ vacaḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tava pitrā samājñaptaṃ   mamedaṃ śr̥ṇu rāgʰava
   tava pitrā samājñaptaṃ   mama_idaṃ śr̥ṇu rāgʰava /
Halfverse: c    bʰaratāya pradātavyam   idaṃ rājyam akaṇṭakam
   bʰaratāya pradātavyam   idaṃ rājyam akaṇṭakam /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    tvayā tu kʰalu vastavyaṃ   nava varṣāṇi pañca ca
   tvayā tu kʰalu vastavyaṃ   nava varṣāṇi pañca ca /
Halfverse: c    vane pravraja kākutstʰa   pitaraṃ mocayānr̥tāt
   vane pravraja kākutstʰa   pitaraṃ mocaya_anr̥tāt /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tatʰety uvāca tāṃ rāmaḥ   kaikeyīm akutobʰayaḥ
   tatʰā_ity uvāca tāṃ rāmaḥ   kaikeyīm akuto-bʰayaḥ /
Halfverse: c    cakāra tadvacas tasyā   mama bʰartā dr̥ḍʰavrataḥ
   cakāra tad-vacas tasyā   mama bʰartā dr̥ḍʰa-vrataḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    dadyān na pratigr̥hṇīyāt   satyabrūyān na cānr̥tam
   dadyān na pratigr̥hṇīyāt   satya-brūyān na ca_anr̥tam /
Halfverse: c    etad brāhmaṇa rāmasya   vrataṃ dʰruvam anuttamam
   etad brāhmaṇa rāmasya   vrataṃ dʰruvam anuttamam /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tasya bʰrātā tu vaimātro   lakṣmaṇo nāma vīryavān
   tasya bʰrātā tu vaimātro   lakṣmaṇo nāma vīryavān /
Halfverse: c    rāmasya puruṣavyāgʰraḥ   sahāyaḥ samare 'rihā
   rāmasya puruṣa-vyāgʰraḥ   sahāyaḥ samare_arihā /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    sa bʰrātā lakṣmaṇo nāma   dʰarmacārī dr̥ḍʰavrataḥ
   sa bʰrātā lakṣmaṇo nāma   dʰarma-cārī dr̥ḍʰa-vrataḥ /
Halfverse: c    anvagaccʰad dʰanuṣpāṇiḥ   pravrajantaṃ mayā saha
   anvagaccʰad dʰanuṣ-pāṇiḥ   pravrajantaṃ mayā saha /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    te vayaṃ pracyutā rājyāt   kaileyyās tu kr̥te trayaḥ
   te vayaṃ pracyutā rājyāt   kaileyyās tu kr̥te trayaḥ /
Halfverse: c    vicarāma dvijaśreṣṭʰa   vanaṃ gambʰīram ojasā
   vicarāma dvija-śreṣṭʰa   vanaṃ gambʰīram ojasā /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    samāśvasa muhūrtaṃ tu   śakyaṃ vastum iha tvayā
   samāśvasa muhūrtaṃ tu   śakyaṃ vastum iha tvayā /
Halfverse: c    āgamiṣyati me bʰartā   vanyam ādāya puṣkalam
   āgamiṣyati me bʰartā   vanyam ādāya puṣkalam /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    sa tvaṃ nāma ca gotraṃ ca   kulam ācakṣva tattvataḥ
   sa tvaṃ nāma ca gotraṃ ca   kulam ācakṣva tattvataḥ /
Halfverse: c    ekaś ca daṇḍakāraṇye   kimartʰaṃ carasi dvija
   ekaś ca daṇḍaka_araṇye   kim-artʰaṃ carasi dvija /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    evaṃ bruvatyāṃ sītāyāṃ   rāmapatnyāṃ mahābalaḥ
   evaṃ bruvatyāṃ sītāyāṃ   rāma-patnyāṃ mahā-balaḥ /
Halfverse: c    pratyuvācottaraṃ tīvraṃ   rāvaṇo rākṣasādʰipaḥ
   pratyuvāca_uttaraṃ tīvraṃ   rāvaṇo rākṣasa_adʰipaḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    yena vitrāsitā lokāḥ   sadevāsurapannagāḥ
   yena vitrāsitā lokāḥ   sadeva_asura-pannagāḥ /
Halfverse: c    ahaṃ sa rāvaṇo nāma   sīte rakṣogaṇeśvaraḥ
   ahaṃ sa rāvaṇo nāma   sīte rakṣo-gaṇa_īśvaraḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    tvāṃ tu kāñcanavarṇābʰāṃ   dr̥ṣṭvā kauśeyavāsinīm
   tvāṃ tu kāñcana-varṇa_ābʰāṃ   dr̥ṣṭvā kauśeya-vāsinīm /
Halfverse: c    ratiṃ svakeṣu dāreṣu   nādʰigaccʰāmy anindite
   ratiṃ svakeṣu dāreṣu   na_adʰigaccʰāmy anindite /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    bahvīnām uttamastrīṇām   āhr̥tānām itas tataḥ
   bahvīnām uttama-strīṇām   āhr̥tānām itas tataḥ /
Halfverse: c    sarvāsām eva bʰadraṃ te   mamāgramahiṣī bʰava
   sarvāsām eva bʰadraṃ te   mama_agra-mahiṣī bʰava /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    laṅkā nāma samudrasya   madʰye mama mahāpurī
   laṅkā nāma samudrasya   madʰye mama mahā-purī /
Halfverse: c    sāgareṇa parikṣiptā   niviṣṭā girimūrdʰani
   sāgareṇa parikṣiptā   niviṣṭā giri-mūrdʰani /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    tatra sīte mayā sārdʰaṃ   vaneṣu vicariṣyasi
   tatra sīte mayā sārdʰaṃ   vaneṣu vicariṣyasi /
Halfverse: c    na cāsyāraṇyavāsasya   spr̥hayiṣyasi bʰāmini
   na ca_asya_araṇya-vāsasya   spr̥hayiṣyasi bʰāmini /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    pañcadāsyaḥ sahasrāṇi   sarvābʰaraṇabʰūṣitāḥ
   pañca-dāsyaḥ sahasrāṇi   sarva_ābʰaraṇa-bʰūṣitāḥ /
Halfverse: c    sīte paricariṣyanti   bʰāryā bʰavasi me yadi
   sīte paricariṣyanti   bʰāryā bʰavasi me yadi /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    rāvaṇenaivam uktā tu   kupitā janakātmajā
   rāvaṇena_evam uktā tu   kupitā janaka_ātmajā /
Halfverse: c    pratyuvācānavadyāṅgī   tam anādr̥tya rākṣasaṃ
   pratyuvāca_anavadya_aṅgī   tam anādr̥tya rākṣasaṃ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    mahāgirim ivākampyaṃ   mahendrasadr̥śaṃ patim
   mahā-girim iva_akampyaṃ   mahā_indra-sadr̥śaṃ patim /
Halfverse: c    mahodadʰim ivākṣobʰyam   ahaṃ rāmam anuvratā
   mahā_udadʰim iva_akṣobʰyam   ahaṃ rāmam anuvratā /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    mahābāhuṃ mahoraskaṃ   siṃhavikrāntagāminam
   mahā-bāhuṃ mahā_uraskaṃ   siṃha-vikrānta-gāminam /
Halfverse: c    nr̥siṃhaṃ siṃhasaṃkāśam   ahaṃ rāmam anuvratā
   nr̥siṃhaṃ siṃha-saṃkāśam   ahaṃ rāmam anuvratā /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    pūrṇacandrānanaṃ vīraṃ   rājavatsaṃ jitendriyam
   pūrṇa-candra_ānanaṃ vīraṃ   rāja-vatsaṃ jita_indriyam /
Halfverse: c    pr̥tʰukīrtiṃ mahābāhum   ahaṃ rāmam anuvratā
   pr̥tʰu-kīrtiṃ mahā-bāhum   ahaṃ rāmam anuvratā /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    tvaṃ punar jambukaḥ siṃhīṃ   mām iheccʰasi durlabʰām
   tvaṃ punar jambukaḥ siṃhīṃ   mām iha_iccʰasi durlabʰām /
Halfverse: c    nāhaṃ śakyā tvayā spraṣṭum   ādityasya prabʰā yatʰā
   na_ahaṃ śakyā tvayā spraṣṭum   ādityasya prabʰā yatʰā /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    pādapān kāñcanān nūnaṃ   bahūn paśyasi mandabʰāk
   pādapān kāñcanān nūnaṃ   bahūn paśyasi mandabʰāk /
Halfverse: c    rāgʰavasya priyāṃ bʰāryāṃ   yas tvam iccʰasi rāvaṇa
   rāgʰavasya priyāṃ bʰāryāṃ   yas tvam iccʰasi rāvaṇa /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    kṣudʰitasya ca siṃhasya   mr̥gaśatros tarasvinaḥ
   kṣudʰitasya ca siṃhasya   mr̥ga-śatros tarasvinaḥ /
Halfverse: c    āśīviṣasya vadanād   daṃṣṭrām ādātum iccʰasi
   āśī-viṣasya vadanād   daṃṣṭrām ādātum iccʰasi /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    mandaraṃ parvataśreṣṭʰaṃ   pāṇinā hartum iccʰasi
   mandaraṃ parvata-śreṣṭʰaṃ   pāṇinā hartum iccʰasi /
Halfverse: c    kālakūṭaṃ viṣaṃ pītvā   svastimān gantum iccʰasi
   kāla-kūṭaṃ viṣaṃ pītvā   svastimān gantum iccʰasi /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    akṣisūcyā pramr̥jasi   jihvayā leḍʰi ca kṣuram
   akṣi-sūcyā pramr̥jasi   jihvayā leḍʰi ca kṣuram /
Halfverse: c    rāgʰavasya priyāṃ bʰāryām   adʰigantuṃ tvam iccʰasi
   rāgʰavasya priyāṃ bʰāryām   adʰigantuṃ tvam iccʰasi /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    avasajya śilāṃ kaṇṭʰe   samudraṃ tartum iccʰasi
   avasajya śilāṃ kaṇṭʰe   samudraṃ tartum iccʰasi /
Halfverse: c    sūryā candramasau cobʰau   prāṇibʰyāṃ hartum iccʰasi
   sūryā candramasau ca_ubʰau   prāṇibʰyāṃ hartum iccʰasi /
Halfverse: e    yo rāmasya priyāṃ bʰāryāṃ   pradʰarṣayitum iccʰasi
   yo rāmasya priyāṃ bʰāryāṃ   pradʰarṣayitum iccʰasi /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    agniṃ prajvalitaṃ dr̥ṣṭvā   vastreṇāhartum iccʰasi
   agniṃ prajvalitaṃ dr̥ṣṭvā   vastreṇa_āhartum iccʰasi /
Halfverse: c    kalyāṇa vr̥ttāṃ rāmasya   yo bʰāryāṃ hartum iccʰasi
   kalyāṇa vr̥ttāṃ rāmasya   yo bʰāryāṃ hartum iccʰasi /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    ayomukʰānāṃ śūlānām   agre caritum iccʰasi
   ayo-mukʰānāṃ śūlānām   agre caritum iccʰasi /
Halfverse: c    rāmasya sadr̥śīṃ bʰāryāṃ   yo 'dʰigantuṃ tvam iccʰasi
   rāmasya sadr̥śīṃ bʰāryāṃ   yo_adʰigantuṃ tvam iccʰasi /39/

Verse: 40 


Halfverse: a    yad antaraṃ siṃhaśr̥gālayor vane    yad antaraṃ siṃhaśr̥gālayor vane
   yad antaraṃ siṃha-śr̥gālayor vane    yad antaraṃ siṃha-śr̥gālayor vane / {Gem}
Halfverse: b    yad antaraṃ syandanikāsamudrayoḥ    yad antaraṃ syandanikāsamudrayoḥ
   yad antaraṃ syanda-nikāsa-mudrayoḥ    yad antaraṃ syanda-nikāsa-mudrayoḥ / {Gem}
Halfverse: c    surāgryasauvīrakayor yad antaraṃ    surāgryasauvīrakayor yad antaraṃ
   sura_agrya-sauvīrakayor yad antaraṃ    sura_agrya-sauvīrakayor yad antaraṃ / {Gem}
Halfverse: d    tad antaraṃ dāśaratʰes tavaiva ca    tad antaraṃ dāśaratʰes tavaiva ca
   tad antaraṃ dāśaratʰes tava_eva ca    tad antaraṃ dāśaratʰes tava_eva ca /40/ {Gem}

Verse: 41 
Halfverse: a    yad antaraṃ kāñcanasīsalohayor    yad antaraṃ kāñcanasīsalohayor
   yad antaraṃ kāñcana-sīsa-lohayor    yad antaraṃ kāñcana-sīsa-lohayor / {Gem}
Halfverse: b    yad antaraṃ candanavāripaṅkayoḥ    yad antaraṃ candanavāripaṅkayoḥ
   yad antaraṃ candana-vāri-paṅkayoḥ    yad antaraṃ candana-vāri-paṅkayoḥ / {Gem}
Halfverse: c    yad antaraṃ hastibiḍālayor vane    yad antaraṃ hastibiḍālayor vane
   yad antaraṃ hasti-biḍālayor vane    yad antaraṃ hasti-biḍālayor vane / {Gem}
Halfverse: d    tad antaraṃ daśaratʰes tavaiva ca    tad antaraṃ daśaratʰes tavaiva ca
   tad antaraṃ daśaratʰes tava_eva ca    tad antaraṃ daśaratʰes tava_eva ca /41/ {Gem}

Verse: 42 
Halfverse: a    yad antaraṃ vāyasavainateyayor    yad antaraṃ vāyasavainateyayor
   yad antaraṃ vāyasa-vainateyayor    yad antaraṃ vāyasa-vainateyayor / {Gem}
Halfverse: b    yad antaraṃ madgumayūrayor api    yad antaraṃ madgumayūrayor api
   yad antaraṃ madgu-mayūrayor api    yad antaraṃ madgu-mayūrayor api / {Gem}
Halfverse: c    yad antaraṃ sārasagr̥dʰrayor vane    yad antaraṃ sārasagr̥dʰrayor vane
   yad antaraṃ sārasa-gr̥dʰrayor vane    yad antaraṃ sārasa-gr̥dʰrayor vane / {Gem}
Halfverse: d    tad antaraṃ dāśaratʰes tavaiva ca    tad antaraṃ dāśaratʰes tavaiva ca
   tad antaraṃ dāśaratʰes tava_eva ca    tad antaraṃ dāśaratʰes tava_eva ca /42/ {Gem}

Verse: 43 
Halfverse: a    tasmin sahasrākṣasamaprabʰāve    tasmin sahasrākṣasamaprabʰāve
   tasmin sahasra_akṣa-sama-prabʰāve    tasmin sahasra_akṣa-sama-prabʰāve / {Gem}
Halfverse: b    rāme stʰite kārmukabāṇapāṇau    rāme stʰite kārmukabāṇapāṇau
   rāme stʰite kārmuka-bāṇa-pāṇau    rāme stʰite kārmuka-bāṇa-pāṇau / {Gem}
Halfverse: c    hr̥tāpi te 'haṃ na jarāṃ gamiṣye    hr̥tāpi te 'haṃ na jarāṃ gamiṣye
   hr̥tā_api te_ahaṃ na jarāṃ gamiṣye    hr̥tā_api te_ahaṃ na jarāṃ gamiṣye / {Gem}
Halfverse: d    vajraṃ yatʰā makṣikayāvagīrṇam    vajraṃ yatʰā makṣikayāvagīrṇam
   vajraṃ yatʰā makṣika-yāva-gīrṇam    vajraṃ yatʰā makṣika-yāva-gīrṇam /43/ {Gem}

Verse: 44 
Halfverse: a    itīva tad vākyam aduṣṭabʰāvā    itīva tad vākyam aduṣṭabʰāvā
   iti_iva tad vākyam aduṣṭa-bʰāvā    iti_iva tad vākyam aduṣṭa-bʰāvā / {Gem}
Halfverse: b    sudr̥ṣṭam uktvā rajanīcaraṃ tam    sudr̥ṣṭam uktvā rajanīcaraṃ tam
   sudr̥ṣṭam uktvā rajanī-caraṃ tam    sudr̥ṣṭam uktvā rajanī-caraṃ tam / {Gem}
Halfverse: c    gātraprakampād vyatʰitā babʰūva    gātraprakampād vyatʰitā babʰūva
   gātra-prakampād vyatʰitā babʰūva    gātra-prakampād vyatʰitā babʰūva / {Gem}
Halfverse: d    vātoddʰatā sā kadalīva tanvī    vātoddʰatā sā kadalīva tanvī
   vāta_uddʰatā sā kadalī_iva tanvī    vāta_uddʰatā sā kadalī_iva tanvī /44/ {Gem}

Verse: 45 
Halfverse: a    tāṃ vepamānām upalakṣya sītāṃ    tāṃ vepamānām upalakṣya sītāṃ
   tāṃ vepamānām upalakṣya sītāṃ    tāṃ vepamānām upalakṣya sītāṃ / {Gem}
Halfverse: b    sa rāvaṇo mr̥tyusamaprabʰāvaḥ    sa rāvaṇo mr̥tyusamaprabʰāvaḥ
   sa rāvaṇo mr̥tyu-sama-prabʰāvaḥ    sa rāvaṇo mr̥tyu-sama-prabʰāvaḥ / {Gem}
Halfverse: c    kulaṃ balaṃ nāma ca karma cātmanaḥ    kulaṃ balaṃ nāma ca karma cātmanaḥ
   kulaṃ balaṃ nāma ca karma ca_ātmanaḥ    kulaṃ balaṃ nāma ca karma ca_ātmanaḥ / {Gem}
Halfverse: d    samācacakṣe bʰayakāraṇārtʰam    samācacakṣe bʰayakāraṇārtʰam
   samācacakṣe bʰaya-kāraṇa_artʰam    samācacakṣe bʰaya-kāraṇa_artʰam /45/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.