TITUS
Ramayana
Part No. 242
Previous part

Chapter: 54 
Adhyāya 54


Verse: 1 
Halfverse: a    sā tatʰoktā tu vaidehī   nirbʰayā śokakarṣitā
   sā tatʰā_uktā tu vaidehī   nirbʰayā śoka-karṣitā /
Halfverse: c    tr̥ṇam antarataḥ kr̥tvā   rāvaṇaṃ pratyabʰāṣata
   tr̥ṇam antarataḥ kr̥tvā   rāvaṇaṃ pratyabʰāṣata /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    rājā daśaratʰo nāma   dʰarmasetur ivācalaḥ
   rājā daśaratʰo nāma   dʰarma-setur iva_acalaḥ /
Halfverse: c    satyasandʰaḥ parijñāto   yasya putraḥ sa rāgʰavaḥ
   satya-sandʰaḥ parijñāto   yasya putraḥ sa rāgʰavaḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    rāmo nāma sa dʰarmātmā   triṣu lokeṣu viśrutaḥ
   rāmo nāma sa dʰarma_ātmā   triṣu lokeṣu viśrutaḥ /
Halfverse: c    dīrgʰabāhur viśālākṣo   daivataṃ sa patir mama
   dīrgʰa-bāhur viśāla_akṣo   daivataṃ sa patir mama /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    ikṣvākūṇāṃ kule jātaḥ   siṃhaskandʰo mahādyutiḥ
   ikṣvākūṇāṃ kule jātaḥ   siṃha-skandʰo mahā-dyutiḥ /
Halfverse: c    lakṣmaṇena saha bʰrātrā   yas te prāṇāṃ hariṣyati
   lakṣmaṇena saha bʰrātrā   yas te prāṇāṃ hariṣyati /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    pratyakṣaṃ yady ahaṃ tasya   tvayā syāṃ dʰarṣitā balāt
   pratyakṣaṃ yady ahaṃ tasya   tvayā syāṃ dʰarṣitā balāt /
Halfverse: c    śayitā tvaṃ hataḥ saṃkʰye   janastʰāne yatʰā kʰaraḥ
   śayitā tvaṃ hataḥ saṃkʰye   jana-stʰāne yatʰā kʰaraḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    ya ete rākṣasāḥ proktā   gʰorarūpā mahābalāḥ
   ya ete rākṣasāḥ proktā   gʰora-rūpā mahā-balāḥ /
Halfverse: c    rāgʰave nirviṣāḥ sarve   suparṇe pannagā yatʰā
   rāgʰave nirviṣāḥ sarve   suparṇe pannagā yatʰā /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tasya jyāvipramuktās te   śarāḥ kāñcanabʰūṣaṇāḥ
   tasya jyā-vipramuktās te   śarāḥ kāñcana-bʰūṣaṇāḥ /
Halfverse: c    śarīraṃ vidʰamiṣyanti   gaṅgākūlam ivormayaḥ
   śarīraṃ vidʰamiṣyanti   gaṅgā-kūlam iva_ūrmayaḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    asurair vā surair vā tvaṃ   yady avadʰo 'si rāvaṇa
   asurair vā surair vā tvaṃ   yady avadʰo_asi rāvaṇa /
Halfverse: c    utpādya sumahad vairaṃ   jīvaṃs tasya na mokṣyase
   utpādya sumahad vairaṃ   jīvaṃs tasya na mokṣyase /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    sa te jīvitaśeṣasya   rāgʰavo 'ntakaro balī
   sa te jīvita-śeṣasya   rāgʰavo_anta-karo balī /
Halfverse: c    paśor yūpagatasyeva   jīvitaṃ tava durlabʰam
   paśor yūpa-gatasya_iva   jīvitaṃ tava durlabʰam /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    yadi paśyet sa rāmas tvāṃ   roṣadīptena cakṣuṣā
   yadi paśyet sa rāmas tvāṃ   roṣa-dīptena cakṣuṣā /
Halfverse: c    rakṣas tvam adya nirdagdʰo   gaccʰeḥ sadyaḥ parābʰavam
   rakṣas tvam adya nirdagdʰo   gaccʰeḥ sadyaḥ parābʰavam /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    yaś candraṃ nabʰaso bʰūmau   pātayen nāśayeta vā
   yaś candraṃ nabʰaso bʰūmau   pātayen nāśayeta vā /
Halfverse: c    sāgaraṃ śoṣayed vāpi   sa sītāṃ mocayed iha
   sāgaraṃ śoṣayed vā_api   sa sītāṃ mocayed iha /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    gatāyus tvaṃ gataśrīko   gatasattvo gatendriyaḥ
   gata_āyus tvaṃ gata-śrīko   gata-sattvo gata_indriyaḥ /
Halfverse: c    laṅkā vaidʰavyasaṃyuktā   tvatkr̥tena bʰaviṣyati
   laṅkā vaidʰavya-saṃyuktā   tvat-kr̥tena bʰaviṣyati /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    na te pāpam idaṃ karma   sukʰodarkaṃ bʰaviṣyati
   na te pāpam idaṃ karma   sukʰa_udarkaṃ bʰaviṣyati /
Halfverse: c    yāhaṃ nītā vinā bʰāvaṃ   patipārśvāt tvayā vanāt
   yā_ahaṃ nītā vinā bʰāvaṃ   pati-pārśvāt tvayā vanāt /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    sa hi daivatasaṃyukto   mama bʰartā mahādyutiḥ
   sa hi daivata-saṃyukto   mama bʰartā mahā-dyutiḥ /
Halfverse: c    nirbʰayo vīryam āśritya   śūnye vasati daṇḍake
   nirbʰayo vīryam āśritya   śūnye vasati daṇḍake /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    sa te darpaṃ balaṃ vīryam   utsekaṃ ca tatʰāvidʰam
   sa te darpaṃ balaṃ vīryam   utsekaṃ ca tatʰā-vidʰam /
Halfverse: c    apaneṣyati gātrebʰyaḥ   śaravarṣeṇa saṃyuge
   apaneṣyati gātrebʰyaḥ   śara-varṣeṇa saṃyuge /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    yadā vināśo bʰūtānāṃ   dr̥śyate kālacoditaḥ
   yadā vināśo bʰūtānāṃ   dr̥śyate kāla-coditaḥ /
Halfverse: c    tadā kārye pramādyanti   narāḥ kālavaśaṃ gatāḥ
   tadā kārye pramādyanti   narāḥ kāla-vaśaṃ gatāḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    māṃ pradʰr̥ṣya sa te kālaḥ   prāpto 'yaṃ rakṣasādʰama
   māṃ pradʰr̥ṣya sa te kālaḥ   prāpto_ayaṃ rakṣasa_adʰama /
Halfverse: c    ātmano rākṣasānāṃ ca   vadʰāyāntaḥpurasya ca
   ātmano rākṣasānāṃ ca   vadʰāya_antaḥ-purasya ca /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    na śakyā yajñamadʰyastʰā   vediḥ srugbʰāṇḍa maṇḍitā
   na śakyā yajña-madʰyastʰā   vediḥ srug-bʰāṇḍa maṇḍitā /
Halfverse: c    dvijātimantrasaṃpūtā   caṇḍālenāvamarditum
   dvijāti-mantra-saṃpūtā   caṇḍālena_avamarditum /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    idaṃ śarīraṃ niḥsaṃjñaṃ   bandʰa vā gʰātayasva vā
   idaṃ śarīraṃ niḥsaṃjñaṃ   bandʰa vā gʰātayasva vā /
Halfverse: c    nedaṃ śarīraṃ rakṣyaṃ me   jīvitaṃ vāpi rākṣasa
   na_idaṃ śarīraṃ rakṣyaṃ me   jīvitaṃ vā_api rākṣasa /
Halfverse: e    na hi śakṣyāmy upakrośaṃ   pr̥tʰivyāṃ dātum ātmanaḥ
   na hi śakṣyāmy upakrośaṃ   pr̥tʰivyāṃ dātum ātmanaḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    evam uktvā tu vaidehī   kroddʰāt suparuṣaṃ vacaḥ
   evam uktvā tu vaidehī   kroddʰāt suparuṣaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    rāvaṇaṃ maitʰilī tatra   punar novāca kiṃ cana
   rāvaṇaṃ maitʰilī tatra   punar na_uvāca kiṃcana /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    sītāyā vacanaṃ śrutvā   paruṣaṃ romaharṣaṇam
   sītāyā vacanaṃ śrutvā   paruṣaṃ roma-harṣaṇam /
Halfverse: c    pratyuvāca tataḥ sītāṃ   bʰayasaṃdarśanaṃ vacaḥ
   pratyuvāca tataḥ sītāṃ   bʰaya-saṃdarśanaṃ vacaḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    śr̥ṇu maitʰili madvākyaṃ   māsān dvādaśa bʰāmini
   śr̥ṇu maitʰili mad-vākyaṃ   māsān dvādaśa bʰāmini /
Halfverse: c    kālenānena nābʰyeṣi   yadi māṃ cāruhāsini
   kālena_anena na_abʰyeṣi   yadi māṃ cāru-hāsini /
Halfverse: e    tatas tvāṃ prātarāśārtʰaṃ   sūdāś cʰetsyanti leśaśaḥ
   tatas tvāṃ prātar-āśā_artʰaṃ   sūdāś cʰetsyanti leśaśaḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    ity uktvā paruṣaṃ vākyaṃ   rāvaṇaḥ śatrurāvaṇaḥ
   ity uktvā paruṣaṃ vākyaṃ   rāvaṇaḥ śatru-rāvaṇaḥ /
Halfverse: c    rākṣasīś ca tataḥ kruddʰa   idaṃ vacanam abravīt
   rākṣasīś ca tataḥ kruddʰa   idaṃ vacanam abravīt /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    śīgʰram evaṃ hi rākṣasyo   vikr̥tā gʰoradarśanāḥ
   śīgʰram evaṃ hi rākṣasyo   vikr̥tā gʰora-darśanāḥ /
Halfverse: c    darpam asyā vineṣyantu   māṃsaśoṇitabʰojanāḥ
   darpam asyā vineṣyantu   māṃsa-śoṇita-bʰojanāḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    vacanād eva tās tasya   vikr̥tā gʰoradarśanāḥ
   vacanād eva tās tasya   vikr̥tā gʰora-darśanāḥ /
Halfverse: c    kr̥taprāñjalayo bʰūtvā   maitʰilīṃ paryavārayan
   kr̥ta-prāñjalayo bʰūtvā   maitʰilīṃ paryavārayan /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    sa tāḥ provāca rājā tu   rāvaṇo gʰoradarśanaḥ
   sa tāḥ provāca rājā tu   rāvaṇo gʰora-darśanaḥ /
Halfverse: c    pracālya caraṇotkarṣair   dārayann iva medinīm
   pracālya caraṇa_utkarṣair   dārayann iva medinīm /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    aśokavanikāmadʰye   maitʰilī nīyatām iti
   aśoka-vanikā-madʰye   maitʰilī nīyatām iti /
Halfverse: c    tatreyaṃ rakṣyatāṃ gūḍʰam   uṣmābʰiḥ parivāritā
   tatra_iyaṃ rakṣyatāṃ gūḍʰam   uṣmābʰiḥ parivāritā /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tatraināṃ tarjanair gʰoraiḥ   punaḥ sāntvaiś ca maitʰilīm
   tatra_enāṃ tarjanair gʰoraiḥ   punaḥ sāntvaiś ca maitʰilīm /
Halfverse: c    ānayadʰvaṃ vaśaṃ sarvā   vanyāṃ gajavadʰūm iva
   ānayadʰvaṃ vaśaṃ sarvā   vanyāṃ gaja-vadʰūm iva /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    iti pratisamādiṣṭā   rākṣasyo rāvaṇena tāḥ
   iti pratisamādiṣṭā   rākṣasyo rāvaṇena tāḥ /
Halfverse: c    aśokavanikāṃ jagmur   maitʰilīṃ parigr̥hya tām
   aśoka-vanikāṃ jagmur   maitʰilīṃ parigr̥hya tām /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    sarvakāmapʰalair vr̥kṣair   nānāpuṣpapʰalair vr̥tām
   sarva-kāma-pʰalair vr̥kṣair   nānā-puṣpa-pʰalair vr̥tām /
Halfverse: c    sarvakālamadaiś cāpi   dvijaiḥ samupasevitām
   sarva-kāla-madaiś ca_api   dvijaiḥ samupasevitām /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    sā tu śokaparītāṅgī   maitʰilī janakātmajā
   sā tu śoka-parīta_aṅgī   maitʰilī janaka_ātmajā /
Halfverse: c    rākṣasī vaśam āpannā   vyāgʰrīṇāṃ hariṇī yatʰā
   rākṣasī vaśam āpannā   vyāgʰrīṇāṃ hariṇī yatʰā /31/

Verse: 32 


Halfverse: a    na vindate tatra tu śarma maitʰilī    na vindate tatra tu śarma maitʰilī
   na vindate tatra tu śarma maitʰilī    na vindate tatra tu śarma maitʰilī / {Gem}
Halfverse: b    virūpanetrābʰir atīva tarjitā    virūpanetrābʰir atīva tarjitā
   virūpa-netrābʰir atīva tarjitā    virūpa-netrābʰir atīva tarjitā / {Gem}
Halfverse: c    patiṃ smarantī dayitaṃ ca devaraṃ    patiṃ smarantī dayitaṃ ca devaraṃ
   patiṃ smarantī dayitaṃ ca devaraṃ    patiṃ smarantī dayitaṃ ca devaraṃ / {Gem}
Halfverse: d    vicetanābʰūd bʰayaśokapīḍitā    vicetanābʰūd bʰayaśokapīḍitā
   vicetanā_abʰūd bʰaya-śoka-pīḍitā    vicetanā_abʰūd bʰaya-śoka-pīḍitā /32/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.