TITUS
Ramayana
Part No. 248
Previous part

Chapter: 60 
Adhyāya 60


Verse: 1 
Halfverse: a    sa dīno dīnayā vācā   lakṣmaṇaṃ vākyam abravīt
   sa dīno dīnayā vācā   lakṣmaṇaṃ vākyam abravīt /
Halfverse: c    śīgʰraṃ lakṣmaṇa jānīhi   gatvā godāvarīṃ nadīm
   śīgʰraṃ lakṣmaṇa jānīhi   gatvā godāvarīṃ nadīm /
Halfverse: e    api godāvarīṃ sītā   padmāny ānayituṃ gatā
   api godāvarīṃ sītā   padmāny ānayituṃ gatā /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    evam uktas tu rāmeṇa   lakṣmaṇaḥ punar eva hi
   evam uktas tu rāmeṇa   lakṣmaṇaḥ punar eva hi /
Halfverse: c    nadīṃ godāvarīṃ ramyāṃ   jagāma lagʰuvikramaḥ
   nadīṃ godāvarīṃ ramyāṃ   jagāma lagʰu-vikramaḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    tāṃ lakṣmaṇas tīrtʰavatīṃ   vicitvā rāmam abravīt
   tāṃ lakṣmaṇas tīrtʰavatīṃ   vicitvā rāmam abravīt /
Halfverse: c    naināṃ paśyāmi tīrtʰeṣu   krośato na śr̥ṇoti me
   na_enāṃ paśyāmi tīrtʰeṣu   krośato na śr̥ṇoti me /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    kaṃ nu sā deśam āpannā   vaidehī kleśanāśinī
   kaṃ nu sā deśam āpannā   vaidehī kleśa-nāśinī /
Halfverse: c    na hi taṃ vedmi vai rāma   yatra sā tanumadʰyamā
   na hi taṃ vedmi vai rāma   yatra sā tanu-madʰyamā /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    lakṣmaṇasya vacaḥ śrutvā   dīnaḥ saṃtāpa mohitaḥ
   lakṣmaṇasya vacaḥ śrutvā   dīnaḥ saṃtāpa mohitaḥ /
Halfverse: c    rāmaḥ samabʰicakrāma   svayaṃ godāvarīṃ nadīm
   rāmaḥ samabʰicakrāma   svayaṃ godāvarīṃ nadīm /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    sa tām upastʰito rāmaḥ   kva sītety evam abravīt
   sa tām upastʰito rāmaḥ   kva sīte-ty evam abravīt /6/ {sīte_iti} {ab only}

Verse: 7 
Halfverse: a    bʰūtāni rākṣasendreṇa   vadʰārheṇa hr̥tām api
   bʰūtāni rākṣasa_indreṇa   vadʰa_arheṇa hr̥tām api /
Halfverse: c    na tāṃ śaśaṃsū rāmāya   tatʰā godāvarī nadī
   na tāṃ śaśaṃsū rāmāya   tatʰā godāvarī nadī /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    tataḥ pracoditā bʰūtaiḥ   śaṃsāsmai tāṃ priyām iti
   tataḥ pracoditā bʰūtaiḥ   śaṃsa_asmai tāṃ priyām iti /
Halfverse: c    na ca sābʰyavadat sītāṃ   pr̥ṣṭā rāmeṇa śocitā
   na ca sā_abʰyavadat sītāṃ   pr̥ṣṭā rāmeṇa śocitā /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    rāvaṇasya ca tad rūpaṃ   karmāṇi ca durātmanaḥ
   rāvaṇasya ca tad rūpaṃ   karmāṇi ca durātmanaḥ /
Halfverse: c    dʰyātvā bʰayāt tu vaidehīṃ   sā nadī na śaśaṃsa tām
   dʰyātvā bʰayāt tu vaidehīṃ   sā nadī na śaśaṃsa tām /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    nirāśas tu tayā nadyā   sītāyā darśane kr̥taḥ
   nirāśas tu tayā nadyā   sītāyā darśane kr̥taḥ /
Halfverse: c    uvāca rāmaḥ saumitriṃ   sītādarśanakarśitaḥ
   uvāca rāmaḥ saumitriṃ   sītā-darśana-karśitaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    kiṃ nu lakṣmaṇa vakṣyāmi   sametya janakaṃ vacaḥ
   kiṃ nu lakṣmaṇa vakṣyāmi   sametya janakaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    mātaraṃ caiva vaidehyā   vinā tām aham apriyam
   mātaraṃ caiva vaidehyā   vinā tām aham apriyam /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    yā me rājyavihīnasya   vane vanyena jīvataḥ
   yā me rājya-vihīnasya   vane vanyena jīvataḥ /
Halfverse: c    sarvaṃ vyapanayac cʰokaṃ   vaidehī kva nu sā gatā
   sarvaṃ vyapanayat śokaṃ   vaidehī kva nu sā gatā /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    jñātipakṣavihīnasya   rājaputrīm apaśyataḥ
   jñāti-pakṣa-vihīnasya   rāja-putrīm apaśyataḥ /
Halfverse: c    manye dīrgʰā bʰaviṣyanti   rātrayo mama jāgrataḥ
   manye dīrgʰā bʰaviṣyanti   rātrayo mama jāgrataḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    godāvarīṃ janastʰānam   imaṃ prasravaṇaṃ girim
   godāvarīṃ jana-stʰānam   imaṃ prasravaṇaṃ girim /
Halfverse: c    sarvāṇy anucariṣyāmi   yadi sītā hi dr̥śyate
   sarvāṇy anucariṣyāmi   yadi sītā hi dr̥śyate /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    evaṃ saṃbʰāṣamāṇau tāv   anyonyaṃ bʰrātarāv ubʰau
   evaṃ saṃbʰāṣamāṇau tāv   anyonyaṃ bʰrātarāv ubʰau /
Halfverse: c    vasuṃdʰarāyāṃ patitaṃ   puṣpamārgam apaśyatām
   vasuṃdʰarāyāṃ patitaṃ   puṣpa-mārgam apaśyatām /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tāṃ puṣpavr̥ṣṭiṃ patitāṃ   dr̥ṣṭvā rāmo mahītale
   tāṃ puṣpa-vr̥ṣṭiṃ patitāṃ   dr̥ṣṭvā rāmo mahī-tale /
Halfverse: c    uvāca lakṣmaṇaṃ vīro   duḥkʰito duḥkʰitaṃ vacaḥ
   uvāca lakṣmaṇaṃ vīro   duḥkʰito duḥkʰitaṃ vacaḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    abʰijānāmi puṣpāṇi   tānīmāmīha lakṣmaṇa
   abʰijānāmi puṣpāṇi   tāni_imāmi_iha lakṣmaṇa /
Halfverse: c    apinaddʰāni vaidehyā   mayā dattāni kānane
   apinaddʰāni vaidehyā   mayā dattāni kānane /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    evam uktvā mahābāhur   lakṣmaṇaṃ puruṣarṣabʰam
   evam uktvā mahā-bāhur   lakṣmaṇaṃ puruṣa-r̥ṣabʰam /
Halfverse: c    kruddʰo 'bravīd giriṃ tatra   siṃhaḥ kṣudramr̥gaṃ yatʰā
   kruddʰo_abravīt giriṃ tatra   siṃhaḥ kṣudra-mr̥gaṃ yatʰā /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    tāṃ hemavarṇāṃ hemābʰāṃ   sītāṃ darśaya parvata
   tāṃ hema-varṇāṃ hema_ābʰāṃ   sītāṃ darśaya parvata /
Halfverse: c    yāvat sānūni sarvāṇi   na te vidʰvaṃsayāmy aham
   yāvat sānūni sarvāṇi   na te vidʰvaṃsayāmy aham /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    mama bāṇāgninirdagdʰo   bʰasmībʰūto bʰaviṣyasi
   mama bāṇa_agni-nirdagdʰo   bʰasmī-bʰūto bʰaviṣyasi /
Halfverse: c    asevyaḥ satataṃ caiva   nistr̥ṇadrumapallavaḥ
   asevyaḥ satataṃ caiva   nistr̥ṇa-druma-pallavaḥ /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    imāṃ vā saritaṃ cādya   śoṣayiṣyāmi lakṣmaṇa
   imāṃ vā saritaṃ ca_adya   śoṣayiṣyāmi lakṣmaṇa /
Halfverse: c    yadi nākʰyāti me sītām   adya candranibʰānanām
   yadi na_ākʰyāti me sītām   adya candra-nibʰa_ānanām /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    evaṃ sa ruṣito rāmo   didʰakṣann iva cakṣuṣā
   evaṃ sa ruṣito rāmo   didʰakṣann iva cakṣuṣā /
Halfverse: c    dadarśa bʰūmau niṣkrāntaṃ   rākṣasasya padaṃ mahat
   dadarśa bʰūmau niṣkrāntaṃ   rākṣasasya padaṃ mahat /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    sa samīkṣya parikrāntaṃ   sītāyā rākṣasasya ca
   sa samīkṣya parikrāntaṃ   sītāyā rākṣasasya ca /
Halfverse: c    saṃbʰrāntahr̥dayo rāmaḥ   śaśaṃsa bʰrātaraṃ priyam
   saṃbʰrānta-hr̥dayo rāmaḥ   śaśaṃsa bʰrātaraṃ priyam /23/ {!}

Verse: 24 
Halfverse: a    paśya lakṣmaṇa vaidehyāḥ   śīrṇāḥ kanakabindavaḥ
   paśya lakṣmaṇa vaidehyāḥ   śīrṇāḥ kanaka-bindavaḥ /
Halfverse: c    bʰūṣaṇānāṃ hi saumitre   mālyāni vividʰāni ca
   bʰūṣaṇānāṃ hi saumitre   mālyāni vividʰāni ca /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    taptabindunikāśaiś ca   citraiḥ kṣatajabindubʰiḥ
   tapta-bindu-nikāśaiś ca   citraiḥ kṣataja-bindubʰiḥ /
Halfverse: c    āvr̥taṃ paśya saumitre   sarvato dʰaraṇītalam
   āvr̥taṃ paśya saumitre   sarvato dʰaraṇī-talam /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    manye lakṣmaṇa vaidehī   rākṣasaiḥ kāmarūpibʰiḥ
   manye lakṣmaṇa vaidehī   rākṣasaiḥ kāma-rūpibʰiḥ /
Halfverse: c    bʰittvā bʰittvā vibʰaktā vā   bʰakṣitā vā bʰaviṣyati
   bʰittvā bʰittvā vibʰaktā vā   bʰakṣitā vā bʰaviṣyati /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    tasya nimittaṃ vaidehyā   dvayor vivadamānayoḥ
   tasya nimittaṃ vaidehyā   dvayor vivadamānayoḥ /
Halfverse: c    babʰūva yuddʰaṃ saumitre   gʰoraṃ rākṣasayor iha
   babʰūva yuddʰaṃ saumitre   gʰoraṃ rākṣasayor iha /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    muktāmaṇicitaṃ cedaṃ   tapanīyavibʰūṣitam
   muktā-maṇi-citaṃ ca_idaṃ   tapanīya-vibʰūṣitam /
Halfverse: c    dʰaraṇyāṃ patitaṃ saumya   kasya bʰagnaṃ mahad dʰanuḥ
   dʰaraṇyāṃ patitaṃ saumya   kasya bʰagnaṃ mahad dʰanuḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    taruṇādityasaṃkāśaṃ   vaidūryagulikācitam
   taruṇa_āditya-saṃkāśaṃ   vaidūrya-gulikā-citam /
Halfverse: c    viśīrṇaṃ patitaṃ bʰūmau   kavacaṃ kasya kāñcanam
   viśīrṇaṃ patitaṃ bʰūmau   kavacaṃ kasya kāñcanam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    cʰatraṃ śataśalākaṃ ca   divyamālyopaśobʰitam
   cʰatraṃ śata-śalākaṃ ca   divya-mālya_upaśobʰitam /
Halfverse: c    bʰagnadaṇḍam idaṃ kasya   bʰūmau saumya nipātitam
   bʰagna-daṇḍam idaṃ kasya   bʰūmau saumya nipātitam /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    kāñcanoraścʰadāś ceme   piśācavadanāḥ kʰarāḥ
   kāñcana_uraś-cʰadāś ca_ime   piśāca-vadanāḥ kʰarāḥ /
Halfverse: c    bʰīmarūpā mahākāyāḥ   kasya vā nihatā raṇe
   bʰīma-rūpā mahā-kāyāḥ   kasya vā nihatā raṇe /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    dīptapāvakasaṃkāśo   dyutimān samaradʰvajaḥ
   dīpta-pāvaka-saṃkāśo   dyutimān samara-dʰvajaḥ /
Halfverse: c    apaviddʰaś ca bʰagnaś ca   kasya sāṃgrāmiko ratʰaḥ
   apaviddʰaś ca bʰagnaś ca   kasya sāṃgrāmiko ratʰaḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    ratʰākṣamātrā viśikʰās   tapanīyavibʰūṣaṇāḥ
   ratʰa_akṣa-mātrā viśikʰās   tapanīya-vibʰūṣaṇāḥ /
Halfverse: c    kasyeme 'bʰihatā bāṇāḥ   prakīrṇā gʰorakarmaṇaḥ
   kasya_ime_abʰihatā bāṇāḥ   prakīrṇā gʰora-karmaṇaḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    vairaṃ śataguṇaṃ paśya   mamedaṃ jīvitāntakam
   vairaṃ śata-guṇaṃ paśya   mama_idaṃ jīvita_antakam /
Halfverse: c    sugʰorahr̥dayaiḥ saumya   rākṣasaiḥ kāmarūpibʰiḥ
   sugʰora-hr̥dayaiḥ saumya   rākṣasaiḥ kāma-rūpibʰiḥ /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    hr̥tā mr̥tā vā sītā hi   bʰakṣitā vā tapasvinī
   hr̥tā mr̥tā vā sītā hi   bʰakṣitā vā tapasvinī /
Halfverse: c    na dʰarmas trāyate sītāṃ   hriyamāṇāṃ mahāvane
   na dʰarmas trāyate sītāṃ   hriyamāṇāṃ mahā-vane /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    bʰakṣitāyāṃ hi vaidehyāṃ   hr̥tāyām api lakṣmaṇa
   bʰakṣitāyāṃ hi vaidehyāṃ   hr̥tāyām api lakṣmaṇa /
Halfverse: c    ke hi loke priyaṃ kartuṃ   śaktāḥ saumya mameśvarāḥ
   ke hi loke priyaṃ kartuṃ   śaktāḥ saumya mama_īśvarāḥ /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    kartāram api lokānāṃ   śūraṃ karuṇavedinam
   kartāram api lokānāṃ   śūraṃ karuṇa-vedinam /
Halfverse: c    ajñānād avamanyeran   sarvabʰūtāni lakṣmaṇa
   ajñānād avamanyeran   sarva-bʰūtāni lakṣmaṇa /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    mr̥duṃ lokahite yuktaṃ   dāntaṃ karuṇavedinam
   mr̥duṃ loka-hite yuktaṃ   dāntaṃ karuṇa-vedinam /
Halfverse: c    nirvīrya iti manyante   nūnaṃ māṃ tridaśeśvarāḥ
   nirvīrya iti manyante   nūnaṃ māṃ tridaśa_īśvarāḥ /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    māṃ prāpya hi guṇo doṣaḥ   saṃvr̥ttaḥ paśya lakṣmaṇa
   māṃ prāpya hi guṇo doṣaḥ   saṃvr̥ttaḥ paśya lakṣmaṇa /
Halfverse: c    adyaiva sarvabʰūtānāṃ   rakṣasām abʰavāya ca
   adya_eva sarva-bʰūtānāṃ   rakṣasām abʰavāya ca /
Halfverse: e    saṃhr̥tyaiva śaśijyotsnāṃ   mahān sūrya ivoditaḥ
   saṃhr̥tya_eva śaśi-jyotsnāṃ   mahān sūrya iva_uditaḥ /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    naiva yakṣā na gandʰarvā   na piśācā na rākṣasāḥ
   na_eva yakṣā na gandʰarvā   na piśācā na rākṣasāḥ /
Halfverse: c    kiṃnarā vā manuṣyā vā   sukʰaṃ prāpsyanti lakṣmaṇa
   kiṃnarā vā manuṣyā vā   sukʰaṃ prāpsyanti lakṣmaṇa /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    mamāstrabāṇasaṃpūrṇam   ākāśaṃ paśya lakṣmaṇa
   mama_astra-bāṇa-saṃpūrṇam   ākāśaṃ paśya lakṣmaṇa /
Halfverse: c    niḥsaṃpātaṃ kariṣyāmi   hy adya trailokyacāriṇām
   niḥsaṃpātaṃ kariṣyāmi   hy adya trailokya-cāriṇām /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    saṃniruddʰagrahagaṇam   āvāritaniśākaram
   saṃniruddʰa-graha-gaṇam   āvārita-niśā-karam /
Halfverse: c    vipranaṣṭānalamarudbʰāskaradyutisaṃvr̥tam
   vipranaṣṭa_anala-marud-bʰāskara-dyuti-saṃvr̥tam /42/ {Pāda}

Verse: 43 
Halfverse: a    vinirmatʰitaśailāgraṃ   śuṣyamāṇajalāśayam
   vinirmatʰita-śaila_agraṃ   śuṣyamāṇa-jala_āśayam /
Halfverse: c    dʰvastadrumalatāgulmaṃ   vipraṇāśitasāgaram
   dʰvasta-druma-latā-gulmaṃ   vipraṇāśita-sāgaram /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    na tāṃ kuśalinīṃ sītāṃ   pradāsyanti mameśvarāḥ
   na tāṃ kuśalinīṃ sītāṃ   pradāsyanti mama_īśvarāḥ /
Halfverse: c    asmin muhūrte saumitre   mama drakṣyanti vikramam
   asmin muhūrte saumitre   mama drakṣyanti vikramam /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    nākāśam utpatiṣyanti   sarvabʰūtāni lakṣmaṇa
   na_ākāśam utpatiṣyanti   sarva-bʰūtāni lakṣmaṇa /
Halfverse: c    mama cāpaguṇān muktair   bāṇajālair nirantaram
   mama cāpa-guṇān muktair   bāṇa-jālair nirantaram /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    arditaṃ mama nārācair   dʰvastabʰrāntamr̥gadvijam
   arditaṃ mama nārācair   dʰvasta-bʰrānta-mr̥ga-dvijam /
Halfverse: c    samākulam amaryādaṃ   jagat paśyādya lakṣmaṇa
   samākulam amaryādaṃ   jagat paśya_adya lakṣmaṇa /46/

Verse: 47 
Halfverse: a    ākarṇapūrṇair iṣubʰir   jīvalokaṃ durāvaraiḥ
   ākarṇa-pūrṇair iṣubʰir   jīva-lokaṃ durāvaraiḥ /
Halfverse: c    kariṣye maitʰilīhetor   apiśācam arākṣasaṃ
   kariṣye maitʰilī-hetor   apiśācam arākṣasaṃ /47/

Verse: 48 
Halfverse: a    mama roṣaprayuktānāṃ   sāyakānāṃ balaṃ surāḥ
   mama roṣa-prayuktānāṃ   sāyakānāṃ balaṃ surāḥ /
Halfverse: c    drakṣyanty adya vimuktānām   amarṣād dūragāminām
   drakṣyanty adya vimuktānām   amarṣād dūra-gāminām /48/

Verse: 49 
Halfverse: a    naiva devā na daiteyā   na piśācā na rākṣasāḥ
   na_eva devā na daiteyā   na piśācā na rākṣasāḥ /
Halfverse: c    bʰaviṣyanti mama krodʰāt   trailokye vipraṇāśite
   bʰaviṣyanti mama krodʰāt   trailokye vipraṇāśite /49/

Verse: 50 
Halfverse: a    devadānavayakṣāṇāṃ   lokā ye rakṣasām api
   deva-dānava-yakṣāṇāṃ   lokā ye rakṣasām api /
Halfverse: c    bahudʰā nipatiṣyanti   bāṇaugʰaiḥ śakulīkr̥tāḥ
   bahudʰā nipatiṣyanti   bāṇa_ogʰaiḥ śakulī-kr̥tāḥ /
Halfverse: e    nirmaryādān imām̐l lokān   kariṣyāmy adya sāyakaiḥ
   nirmaryādān imām̐l lokān   kariṣyāmy adya sāyakaiḥ /50/

Verse: 51 
Halfverse: a    yatʰā jarā yatʰā mr̥tyur   yatʰākālo yatʰāvidʰiḥ
   yatʰā jarā yatʰā mr̥tyur   yatʰā-kālo yatʰā-vidʰiḥ /
Halfverse: c    nityaṃ na pratihanyante   sarvabʰūteṣu lakṣmaṇa
   nityaṃ na pratihanyante   sarva-bʰūteṣu lakṣmaṇa /
Halfverse: e    tatʰāhaṃ krodʰasaṃyukto   na nivāryo 'smy asaṃśayam
   tatʰā_ahaṃ krodʰa-saṃyukto   na nivāryo_asmy asaṃśayam /51/

Verse: 52 


Halfverse: a    pureva me cārudatīm aninditāṃ    pureva me cārudatīm aninditāṃ
   purā_iva me cāru-datīm aninditāṃ    purā_iva me cāru-datīm aninditāṃ / {Gem}
Halfverse: b    diśanti sītāṃ yadi nādya maitʰilīm    diśanti sītāṃ yadi nādya maitʰilīm
   diśanti sītāṃ yadi na_adya maitʰilīm    diśanti sītāṃ yadi na_adya maitʰilīm / {Gem}
Halfverse: c    sadevagandʰarvamanuṣya pannagaṃ    sadevagandʰarvamanuṣya pannagaṃ
   sadeva-gandʰarva-manuṣya pannagaṃ    sadeva-gandʰarva-manuṣya pannagaṃ / {Gem}
Halfverse: d    jagat saśailaṃ parivartayāmy aham    jagat saśailaṃ parivartayāmy aham
   jagat saśailaṃ parivartayāmy aham    jagat saśailaṃ parivartayāmy aham /52/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.