TITUS
Ramayana
Part No. 552
Previous part

Chapter: 45 
Adhyāya 45


Verse: 1 
Halfverse: a    tato rajanyāṃ vyuṣṭāyāṃ   lakṣmaṇo dīnacetanaḥ
   tato rajanyāṃ vyuṣṭāyāṃ   lakṣmaṇo dīna-cetanaḥ /
Halfverse: c    sumantram abravīd vākyaṃ   mukʰena pariśuṣyatā
   sumantram abravīd vākyaṃ   mukʰena pariśuṣyatā /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    sāratʰe turagāñ śīgʰraṃ   yojayasva ratʰottame
   sāratʰe turagān śīgʰraṃ   yojayasva ratʰa_uttame /
Halfverse: c    svāstīrṇaṃ rājabʰavanāt   sītāyāś cāsanaṃ śubʰam
   svāstīrṇaṃ rāja-bʰavanāt   sītāyāś ca_āsanaṃ śubʰam /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    sītā hi rājabʰavanād   āśramaṃ puṇyakarmaṇām
   sītā hi rāja-bʰavanād   āśramaṃ puṇya-karmaṇām /
Halfverse: c    mayā netā maharṣīṇāṃ   śīgʰram ānīyatāṃ ratʰaḥ
   mayā netā maharṣīṇāṃ   śīgʰram ānīyatāṃ ratʰaḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    sumantras tu tatʰety uktvā   yuktaṃ paramavājibʰiḥ
   sumantras tu tatʰā_ity uktvā   yuktaṃ parama-vājibʰiḥ /
Halfverse: c    ratʰaṃ suruciraprakʰyaṃ   svāstīrṇaṃ sukʰaśayyayā
   ratʰaṃ surucira-prakʰyaṃ   svāstīrṇaṃ sukʰa-śayyayā /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    ādāyovāca saumitriṃ   mitrāṇāṃ harṣavardʰanam
   ādāya_uvāca saumitriṃ   mitrāṇāṃ harṣa-vardʰanam /
Halfverse: c    ratʰo 'yaṃ samanuprāpto   yat kāryaṃ kriyatāṃ prabʰo
   ratʰo_ayaṃ samanuprāpto   yat kāryaṃ kriyatāṃ prabʰo /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    evam uktaḥ sumantreṇa   rājaveśma sa lakṣmaṇaḥ
   evam uktaḥ sumantreṇa   rāja-veśma sa lakṣmaṇaḥ /
Halfverse: c    praviśya sītām āsādya   vyājahāra nararṣabʰaḥ
   praviśya sītām āsādya   vyājahāra nara-r̥ṣabʰaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    gaṅgātīre mayā devi   munīnām āśrame śubʰe
   gaṅgā-tīre mayā devi   munīnām āśrame śubʰe /
Halfverse: c    śīgʰraṃ gatvopaneyāsi   śāsanāt pārtʰivasya naḥ
   śīgʰraṃ gatvā_upaneyāsi   śāsanāt pārtʰivasya naḥ /7/ {upaneyāsi?}

Verse: 8 
Halfverse: a    evam uktā tu vaidehī   lakṣmaṇena mahātmanā
   evam uktā tu vaidehī   lakṣmaṇena mahātmanā /
Halfverse: c    praharṣam atulaṃ lebʰe   gamanaṃ cābʰyarocayat
   praharṣam atulaṃ lebʰe   gamanaṃ ca_abʰyarocayat /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    vāsāṃsi ca mahārhāṇi   ratnāni vividʰāni ca
   vāsāṃsi ca mahā_arhāṇi   ratnāni vividʰāni ca /
Halfverse: c    gr̥hītvā tāni vaidehī   gamanāyopacakrame
   gr̥hītvā tāni vaidehī   gamanāya_upacakrame /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    imāni munipatnīnāṃ   dāsyāmy ābʰaraṇāny aham
   imāni muni-patnīnāṃ   dāsyāmy ābʰaraṇāny aham /
Halfverse: c    saumitris tu tatʰety uktvā   ratʰam āropya maitʰilīm
   saumitris tu tatʰā_ity uktvā   ratʰam āropya maitʰilīm /
Halfverse: e    prayayau śīgʰraturago   rāmasyājñām anusmaran
   prayayau śīgʰra-turago   rāmasya_ājñām anusmaran /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    abravīc ca tadā sītā   lakṣmaṇaṃ lakṣmivardʰanam
   abravīc ca tadā sītā   lakṣmaṇaṃ lakṣmi-vardʰanam /
Halfverse: c    aśubʰāni bahūny adya   paśyāmi ragʰunandana
   aśubʰāni bahūny adya   paśyāmi ragʰu-nandana /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    nayanaṃ me spʰuraty adya   gātrotkampaś ca jāyate
   nayanaṃ me spʰuraty adya   gātra_utkampaś ca jāyate /
Halfverse: c    hr̥dayaṃ caiva saumitre   asvastʰam iva lakṣaye
   hr̥dayaṃ caiva saumitre   asvastʰam iva lakṣaye /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    autsukyaṃ paramaṃ cāpi   adʰr̥tiś ca parā mama
   autsukyaṃ paramaṃ ca_api   adʰr̥tiś ca parā mama /
Halfverse: c    śūnyām iva ca paśyāmi   pr̥tʰivīṃ pr̥tʰulocana
   śūnyām iva ca paśyāmi   pr̥tʰivīṃ pr̥tʰu-locana /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    api svasti bʰavet tasya   bʰrātus te bʰrātr̥bʰiḥ saha
   api svasti bʰavet tasya   bʰrātus te bʰrātr̥bʰiḥ saha /
Halfverse: c    śvaśrūṇāṃ caiva me vīra   sarvāsām aviśeṣataḥ
   śvaśrūṇāṃ caiva me vīra   sarvāsām aviśeṣataḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    pure janapade caiva   kuśalaṃ prāṇinām api
   pure jana-pade caiva   kuśalaṃ prāṇinām api /
Halfverse: c    ity añjalikr̥tā sītā   devatā abʰyayācata
   ity añjali-kr̥tā sītā   devatā abʰyayācata /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    lakṣmaṇo 'rtʰaṃ tu taṃ śrutvā   śirasā vandya maitʰilīm
   lakṣmaṇo_artʰaṃ tu taṃ śrutvā   śirasā vandya maitʰilīm /
Halfverse: c    śivam ity abravīd dʰr̥ṣṭo   hr̥dayena viśuṣyatā
   śivam ity abravīdd^hr̥ṣṭo   hr̥dayena viśuṣyatā /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    tato vāsam upāgamya   gomatītīra āśrame
   tato vāsam upāgamya   gomatī-tīra āśrame /
Halfverse: c    prabʰāte punar uttʰāya   saumitriḥ sūtam abravīt
   prabʰāte punar uttʰāya   saumitriḥ sūtam abravīt /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    yojayasva ratʰaṃ śīgʰram   adya bʰāgīratʰī jalam
   yojayasva ratʰaṃ śīgʰram   adya bʰāgīratʰī jalam /
Halfverse: c    śirasā dʰārayiṣyāmi   tryambakaḥ parvate yatʰā
   śirasā dʰārayiṣyāmi   tryambakaḥ parvate yatʰā /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    so 'śvān vicārayitvāśu   ratʰe yuktvā manojavān
   so_aśvān vicārayitvā_āśu   ratʰe yuktvā mano-javān /
Halfverse: c    ārohasveti vaidehīṃ   sūtaḥ prāñjalir abravīt
   ārohasva_iti vaidehīṃ   sūtaḥ prāñjalir abravīt /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    sā tu sūtasya vacanād   āruroha ratʰottamam
   sā tu sūtasya vacanād   āruroha ratʰa_uttamam /
Halfverse: c    sītā saumitriṇā sārdʰaṃ   sumitreṇa ca dʰīmatā
   sītā saumitriṇā sārdʰaṃ   sumitreṇa ca dʰīmatā /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    atʰārdʰadivasaṃ gatvā   bʰāgīratʰyā jalāśayam
   atʰa_ardʰa-divasaṃ gatvā   bʰāgīratʰyā jala_āśayam /
Halfverse: c    nirīkṣya lakṣmaṇo dīnaḥ   praruroda mahāsvanam
   nirīkṣya lakṣmaṇo dīnaḥ   praruroda mahā-svanam /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    sītā tu paramāyattā   dr̥ṣṭvā lakṣmaṇam āturam
   sītā tu parama_āyattā   dr̥ṣṭvā lakṣmaṇam āturam /
Halfverse: c    uvāca vākyaṃ dʰarmajña   kim idaṃ rudyate tvayā
   uvāca vākyaṃ dʰarmajña   kim idaṃ rudyate tvayā /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    jāhvanī tīram āsādya   cirābʰilaṣitaṃ mama
   jāhvanī tīram āsādya   cira_abʰilaṣitaṃ mama /
Halfverse: c    harṣakāle kim artʰaṃ māṃ   viṣādayasi lakṣmaṇa
   harṣa-kāle kim artʰaṃ māṃ   viṣādayasi lakṣmaṇa /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    nityaṃ tvaṃ rāmapādeṣu   vartase puruṣarṣabʰa
   nityaṃ tvaṃ rāma-pādeṣu   vartase puruṣa-r̥ṣabʰa /
Halfverse: c    kac cid vinā kr̥tas tena   dvirātre śokam āgataḥ
   kaccid vinā kr̥tas tena   dvirātre śokam āgataḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    mamāpi dayito rāmo   jīvitenāpi lakṣmaṇa
   mama_api dayito rāmo   jīvitena_api lakṣmaṇa /
Halfverse: c    na cāham evaṃ śocāmi   maivaṃ tvaṃ bāliśo bʰava
   na ca_aham evaṃ śocāmi   mā_evaṃ tvaṃ bāliśo bʰava /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    tārayasva ca māṃ gaṅgāṃ   darśayasva ca tāpasān
   tārayasva ca māṃ gaṅgāṃ   darśayasva ca tāpasān /
Halfverse: c    tato dʰanāni vāsāṃsi   dāsyāmy ābʰaraṇāni ca
   tato dʰanāni vāsāṃsi   dāsyāmy ābʰaraṇāni ca /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    tataḥ kr̥tvā maharṣīṇāṃ   yatʰārham abʰivādanam
   tataḥ kr̥tvā maharṣīṇāṃ   yatʰā_arham abʰivādanam /
Halfverse: c    tatra caikāṃ niśām uṣya   yāsyāmas tāṃ purīṃ punaḥ
   tatra ca_ekāṃ niśām uṣya   yāsyāmas tāṃ purīṃ punaḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tasyās tad vacanaṃ śrutvā   pramr̥jya nayane śubʰe
   tasyās tad vacanaṃ śrutvā   pramr̥jya nayane śubʰe /
Halfverse: c    titīrṣur lakṣmaṇo gaṅgāṃ   śubʰāṃ nāvam upāharat
   titīrṣur lakṣmaṇo gaṅgāṃ   śubʰāṃ nāvam upāharat /28/ {E}



Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.