TITUS Texts: Svan Poetic Texts

TITUS
Svan Poetic Texts
Part No. 83

Previous part

Text: 64b/Mlx.
ცანა დაშდულდ -- ცენას დათუნა

Page: 232 Verse: 1

ჰატ, საბრელა ცა̈ნა̈შ და̈შდულდ!

ო, საბრალო ცენას დათუნავ!

-- Ach, bedauernswerter Bär von Cana!

Verse: 2

მია ცანას დემ ხვიგენი,

მე ცენაში ვერ დავდგები,

-- Ich halte mich nicht in Cana auf,

Verse: 3

შდიქმიშ ყვირი მა̄დ მასედა

კბილის ძირები არ შემრჩენია

-- nicht (einmal) eine Zahnwurzel ist mir geblieben,

Verse: 4

ამ გჷგბარეშ ნა̈ჴჷნშდორალვ.

ამ ფიჭვების ხვრის გამო.

-- wegen dieser Pinien(zweige), die ich gekaut habe ^* .

Verse: 5

კარეტ ზაგარიდ ონჴვედი,

კარეტის ქედამდე მოვედი,

-- Ich komme zum Ḳaret-Paß,

Verse: 6

ლა̈სგიდ ლამა̄დ უშგვლა̈ შხა̈რთე:

გასახედი გამეხსნა უშგულს შხარისკენ:

-- mir wurde der Ausblick auf die Šxär von Ušgul zuteil:

Verse: 7

უშგვლა̈რს დომეყ ამე ხორიხ,

უშგულელებს დომეყი ^* აქა აქვთ,

-- dort haben die Ušguler eine Brache,

Verse: 8

ესნა̈რ დომეყს თა̈მროზ ხაჭიმ.

თურმე დომეყს თამროზი მისდევს.

-- hinter d(ies)er Brache ist offenbar Tämroz her.

Verse: 9

ხვეჴვსგინალდა̈ს ჰამ ი ნა̈ბოზდ,

ვეპარებოდი დილიდან საღამომდე,

-- ich schlich mich (dort) an morgens und abends,

Verse: 10

ეშხუ ღუნულდ დეშ მოშ ოთოქვთ:

ერთი ხბოც ვერ მოვჰპარე:,

-- (doch) nicht einmal ein Kalb stahl ich,

Verse: 11

მევარ მეკვმად შყებენილა

ძალიან ფრთხილად დგას(?)

-- sehr vorsichtig verhält sich (?)^*

Verse: 12

ამ ლჷგროლა̈ჲ თა̈მიროზა!

ეს კვერცხიპარია თამიროზა!

-- dieser Eierdieb Tämiroza!

Verse: 13

ამისი ლექვაჲ ონღური,

ამას ქვემოთ მოვდივარ,

-- Ich komme (weiter) hinab von dort,

Verse: 14

ლა̈სგიდ ლამა̄დ ჟიბჲა̈̄ნიშ ლახვდ:

გასახედი გამეხსნა ჟიბიანის საძოვარი მთისკენ:

-- mir wurde der Ausblick auf die Alm von Zibyǟn zuteil:

Verse: 15

ქრისდეშ ნა̈მზურ ავყანშერა,

ქრისტეს დალოცვილი ავყანაანნი,

-- Von Christus gesegnet die Avq̇anšs,

Verse: 16

ავყანშა, ისგვეჲ ლილხორა̈̄ლ!

ავყანებო, თქვენი თავმოყრა!

-- Avq̇anšs, eure Versammlung!

Verse: 17

ჩხარა ყვილი ჴანა̈რ ხორდახ.

ცხრა ცალი ხარი ჰყავდათ.

-- Neun Stück ^* Ochsen haben sie.

Page: 234 Verse: 18

ბა̄ზი ალჲა̈რს ხვემშგვარა̄ლე,

ამაღამ ამათ ვესტუმრები,

-- Heute nacht werde ich sie besuchen,

Verse: 19

მა̈̄ნკვი ბურღვა̈ჲს ლოხვლაგცა̈ლი,

პირველად რუხ ხარს გავეხუმრები,

-- mit dem grauen (Ochsen) werde ich als erstem scherzen,

Verse: 20

ბურღვა̈ჲდ ლილგაცა̈̄ლ ლა̈მგოხლე.

რუხმა ხარმა ხუმრობა მიწყინა.

-- der graue nahm mir das Scherzen übel.

Verse: 21

ეშხუ ტვეტილდ ბურღვა̈ჲს ესვა̈რყ,

ერთი თათი რუხ ხარს დავარტყი,

-- Mit einer Tatze schlug ich den grauen,

Verse: 22

ნებგვა̈ ტუფულდ ჰაკვა̈დს ესორკ,

შუბლის ტყავი კუდამდე" გავართვი,

-- die Haut riß ich ihm ab von der Stirn bis zum Schwanz ^* ,

Verse: 23

ბა̄ზი ალჲა̈რს ხვეხდილალვნი.

ამაღამ ამათ შევექცევი ("შევეხადილები").

-- heut abend werde ich mit ihnen plaudern.

Verse: 24

ჰამა-ძინარის ხვიგნა̄ლე,

დილაადრიან ვდგები,

-- Früh am Morgen stehe ich auf,

Verse: 25

ჭა̈ჭკულდ ლამდე̄ნა ბჷგიდი,

ძილი-მომსვლია მაგარი.

-- mich hatte ein tiefer Schlaf befallen,

Verse: 26

მიჟილდ ლა̈მწა̈დ ლაყვრათე̄სგა.

მზემ შემომანათა საწოლში.

-- die Sonne schien mir ins Lager.

Verse: 27

ესვთევრა̈̄ლი ჰამა̈ ხევსილდს,

დავათვალიერებ დილის ხაუზმეს

-- ich halte Ausschau nach einem Morgenmahl,

Verse: 28

ჩხარა ყვილი ჩუ ლა̈მმამა,

ცხრა ცალი (ხარი) შემიჭამია,

-- die neun Stück (Ochsen) habe ich verzehrt,

Verse: 29

თხუმრა̈ლ, ჴამრა̈ლ გარ ამსედა.

თავისა (და) თხის ტყავიღა დამრჩენია,

-- die Köpfe, die Fußpartie nur habe ich übriggelassen.

Verse: 30

ამისი ლექვაჲ ონღური,

ამას ქვემოთ მოვდივარ,

-- Ich komme (weiter) hinab von dort,

Verse: 31

ჰამა̈ ხევსილდს ხვათევრა̄ლე;

დილის საუზმეს ვათვალიერებ:

-- nach dem Morgenmahl halte ich Ausschau;

Verse: 32

ჩა̄რშა̈ლს ნეღშტა̈რ ქა̈̄მ ათსედახ,

ჩარშელებს თიკნები გარეთ დარჩენიათ,

-- die Čāršer haben ihre Zicklein draußen gelassen,

Verse: 33

ხვერმინა̄ლდა̈ს ჰამნ ი ნა̈ბოზნ,

დასაჭერად დავსდევდი დილასა და საღამოს,

-- (von) morgen (bis) abend jagte ich sie,

Verse: 34

ესნა̈რ ჩა̄რშა̈ლდ თე დამ ლამრეკხ.

თურმე ჩარსელებმა თვალი არ მომკრეს!

-- offenbar warfen die Čārser kein Auge auf mich.

Verse: 35

ლამჷრიას ვეშგინ ომჴედხვი,

წმ. მარიამის (ეკლესიის) უკან მოვსულვარ,

-- Ich bin hinter die Marienkirche gekommen,

Verse: 36

ლა̈ხჰუნრა̈̄ლი ლაჴროლ ჟიბენ;

ყურს დავუგდებ სარკმელს ზემოთ:

-- ich horche von oben durch das Fenster ^* ;

Verse: 37

მჷგლიჯ გეგი წირსუ ხაგჷდა,

დაღრეჯლი გეგი წირვას ადგა,

-- bekümmert stand Gegi in der Messe,

Verse: 38

ესნა̈რ დიდა̈ჲს ხოტაბჷლდა,

თურმე "დიდას" უწირავდა,

-- offenbar hielt man eine Messe für Dida ^* ,

Verse: 39

ეშხუ სეფსკვერ მამ მა̈ჰჯინეხ.

ერთი სეფისკვერი არ მაღირსეს.

-- nicht eines geweihten Brotes erachteten sie mich würdig.

Verse: 40

წირ ნა̈წირდუ ათსიპე̄ნახ,

წირვა უწირველად ჰქცეოდეთ"

-- Die Messe hat sich ihnen zum nicht zelebrierbaren ^* gewandelt,

Verse: 41

ლიმზირ უღირსუ ხე̄რო̄ლეხ!

შეწირვა უღირსი ჰქონებოდეთ!

-- ihr Gebet sollte ihnen wertlos werden!

Verse: 42

ამისი ლექვაჲ ონღური,

ამას ქვვმოთ მოვდივარ,

-- Ich komme (weiter) hinab von dort,

Verse: 43

ქრისდე̄ ნა̈მზურ კვეტიტშა ნეზვ,

ქრისტეს დალოცვილი კვეტიტაანთ ნეზვი,

-- von Christus gesegnet das Schwein der Kveṭiṭšs,

Verse: 44

ჩხარა ხაჭიმ, მა̈გ ლალმაჰა̈̄ლ!

ცხრა (გოჭი) მისდევს, ყველა თანატოლი!

-- neun (Eber) folgen ihm, alle ebenbürtig!

Verse: 45

ლა̈დი სა̈დილ ალა მერი,

დღეის სადილად ეს მექნება,

-- heute wird es mir ein Mittagsmahl sein,

Verse: 46

ლაღვთაშვ ძაგვა̈რ დო̄ს' ა̈̄მცვი̄რა̈̄ნ.

თითქოს ჯაგარი არ დამეტოვებინოს.

-- (fast,) als wenn ich keine Borste übriggelassen hätte.

Verse: 47

ამისი ლექვაჲ ონღური,

ამას ქვემოთ მოვდივარ,

-- Ich komme (weiter) hinab von dort,

Verse: 48

ამელეჟა ხორამ ანღრი,

ამას ზევით ხორამი მოდის,

-- oberhalb kommt eine Heufuhre vorbei,

Verse: 49

ლჷშკა̈̄დ კუთხვა ბარჯას ხა̄სდა̈ნ.

მოჭედილი კუთხვა მხარზე ედვა:

-- einen geschmiedeten Winkel trug(en) sie auf der Schulter,

Verse: 50

ეჯგვა̈ჲ მაყალ ჩუ ლამა̄დდა,

იმისთანა შიში მომეცა,

-- eine solche Angst überkam mich,

Verse: 51

ფა̈თვა̈რ მაყალშვ დეცს ლა̈ხშკა̄და̈̄ნხ.

(რომ) თმები შიშით ცას მიეკრნენ ("მიეჭედნენ").

-- die Haare blieben mir aus Angst am Himmel kleben ^* ,

Verse: 52

"ხორამ, ლანწამს მამ გვექიმი,

"ხორამ, ჩვენს ახლო ნათესაობას მეტი მომატება არ უნდა"

-- "Heufuhre, unserer Verwandtschaft ist nichts hinzuzufügen,

Verse: 53

ლა̈დჲარ აშხუდ ლა̄შხეშ გვერა!"

დედულეთი ერთად გვყავს ლაშხეთში!"

-- unsere gemeinsame Heimat ist in Lāšx!"

Verse: 54

ქა ლა̈მქა̈̄ბი აშ ლუნყურად.

ჩამიარა აგრე წყნარად.

-- So ging sie mir langsam aus dem Wege.

Page: 236 Verse: 55

"ხორამ საბრა, ჩუ ლა̈ჯღორევ,

"საბრალო ხორამ, მოგაღორე,

-- "Arme Heufuhre, ich habe dich angelogen,

Verse: 56

ჩხარა ისგუ ლელხვერ ჴანა̈რ

შენი ცხრა სანადიმო ხარი(ს)

-- deine neun Ochsen für den Festschmaus,

Verse: 57

ლაღვთაშვ ჴამრა̈ლ დო̄სა ამსედა̈̄ნ!"

თითქოს ფერხიელიც (ფეხის ტყავიც) არ დამრჩენოდეთ!"

-- als hätte ich auch nur deren Fußfell übriggelassen!"

Verse: 58

ამისი ჟიბენ ონღური,

ამას ზემოთ მოვდივარ,

-- Ich komme dort (weiter) hinauf,

Verse: 59

ჟი მეჴდელხვი კარეტ ზაგარვ,

ამოვსულვარ კარეტის ქედზე,

-- auf den Ḳareṭ-Paß hinauf bin ich gekommen,

Verse: 60

ლა̈სგიდ ლამადდა ჴალდეთე:

გასახედი გამეხსნა ხალდესაკენ:

-- mir wurde der Ausblick auf Qalde zuteil:

Verse: 61

ჴალდე ჭუნთერ ჩუ ლუზვერ ლიხ,

ხალდე(შლები) ჭუნთერში შეკრებილი არიან,

-- Qalde ist in Č̣unter ^* versammelt,

Verse: 62

თა̈ვირ გოგა̈̄ლდ თე დამ ლამრეკ!

ბრუციანმა გოგამ თვალი არ მომკრა!

-- der blinde Gogǟld würdigte mich keines Blicks!

Verse: 63

სემი ლახვბა კაცლიანა̈რ

სამნი ძმანი კაცლიანები

-- Die drei Brüder Ḳaclian

Verse: 64

უშხვარ სგვებინ დეშ ხოჩშენდახ,

წინ ერთიმეორეს ვერ უსწრებდნენ,

-- gingen einander nicht voran,

Verse: 65

ჩუ ლა̈მდარჯეხ ჰალა̈გ ა̈გის,

დამადარაჯეს ღობის გადასავალთან (ალაგესთან),

-- sie lauerten mir auf an einem Heckendurchlaß ^* ,

Verse: 66

სანცხვრა̈ლ ლა̈მსყეხ ბარჯა̈ლ ლეჟა.

დამაცხავეს ბეჭებს ზემოთ.

-- fügten mir Schußwunden ^* über der Schulter zu.

Verse: 67

მიაჲ ფიკულდ ნომ ლა̈ჯხალდე̄დ:

მე ვაცი არ გეგონოთ:

-- Ihr werdet mich doch wohl nicht für einen Ziegenbock halten:

Verse: 68

ეშხუ ტვეტილდ დოდა̈̄ლს ესვა̈რყ,

ერთი თათი გოგალს ჩამოვჰკარ,

-- mit einer Tatze schlug ich Dodǟl,

Verse: 69

მერმე ტვეტილდ გოგა̈̄ლს ესვა̈რყ,

მეორე თათი გოგალს ჩამოვჰკარ,

-- mit der zweiten Tatze schlug ich Gogǟl,

Verse: 70

თხვიმი ჰაყრა̈ლ ჟაჴვრა̈ლს ოხშყა̈დ.

თავის ქალა არყებს მოხვდა.

-- der Schädel des Kopfs fiel unter die Birken.

Verse: 71

ლექვა მა̈ესგიხ ჴალდეთე,

ქვემოთ მიაქვთ ჩემი თავი ხალდესკენ,

-- Sie führen mich ^* hinab nach Qalde,

Verse: 72

ჩხარა ყვილ ჴა̈̄ნ მჷჴდად ა̈მკვა̈დ;

ცხრა ცალი ხარი წამღებდ მომინდა;

-- ich wollte die neun Stück Ochsen als Träger;

Verse: 73

ჴალდე ნახა̈შ ფა̄და̈̄სდ ანჴა̈დ,

ჴალდეს სანახშო მდევრად მოვიდა,

-- Qaldes Umgebung ^* kam als Verfolgerschar,

Verse: 74

ზურალა̈რ ლანგვარშვ მაჩენჩხეხ,

ქალები ცოცხებით მცემენ,

-- die Frauen schlagen mich mit Besen,

Verse: 75

ბოფშა̈რ გურნალშვ მატყა̈ც[ი]დახ,

ბავშვები ქვებს მირტყამდნენ,

-- die Kinder bewarfen mich mit Steinen,

Verse: 76

ჟი მირკინეხ მურყვამს უშგულ.

თავდაყირა ჩამომკიდეს ციხეზე.

-- umgekehrt ^* hängten sie mich am Turm auf.

Verse: 77

მჷგლიჯ გეგიდ ჩხირ ლამზჷმე,

დაღრეჯილმა გეგიმ ჩხირი მომაზომა,

-- der bekümmerte Gegi paßte mir ein Stäbchen an ^* ,

Verse: 78

ჩხირ ლამზჷმე ვეშგინლეჟა,

ჩხირი მომაზომა უკან,

-- paßte mir von hinten heruaf ein Stäbchen an,

Verse: 79

გვიილდ ლაღვთაშვ ჩუ ლამტეხა̈̄ნ,

გული თითქოს ჩამწეოდა,

-- als wenn mir das Herz hinabgerutscht wäre,

Verse: 80

ჩუ ლამტეხა̈̄ნ ჩუხითეჩუ.

ჩამწეოდა უფრო დაბლა.

-- weiter nach unten hinabgerutscht wäre.

Verse: 81

გეგი ჴამრა̈ლს მატაფურა,

გეგი ფერხიელს მაძრობდა,

-- Gegi riß mir das Fußfell aus,

Verse: 82

აბრამ იშგან მებრი̄ნდალდა;

აბრამი სხვაგან მეხებოდა:

-- Abram berührte mich anderswo;

Verse: 83

მია ფიკულდ ნომ ლა̈ჯხალდე̄დ,

მე ვაცი არ გეგონოთ,

-- ich würde euch nicht als ein Ziegenbock vorkommen,

Verse: 84

ჩანგას მიშგვა ჰე ხვაგჷდედ! ..

მე რომ ჩემს ჰასაკზე ვიყო!..

-- wenn ich meine (normale) Größe hätte! ..

Verse: 85

ჰატ, საბრალე ცა̈ნა̈შ და̈შდულდ!

ო, საბრალო ცენის დათუნავ!

      --   Ach, bedauernswerter Bär von Cena!

Page: Fn.
Verse: 4    Svanuri P̣oezia, 233: "ამ ფიჭვების ხვრის გამო"; wtl. "(mir,) dem von diesen Pinien(zweigen) zerbissenen"? Vgl. 63a, 3.^{^}
Verse: 11    Svanuri P̣oezia, 233: "დგას (?)"; vgl. 201: "ამართული დგას"; Gudjedjiani-Palmaitis, 180: ლიშყბჷნე "to hammer smth. into smth."; 201 eher "bebt".^{^}
Verse: 17    Svanuri P̣oezia, 233: "ცალი" "einer (von zweien)"; Gudjedjiani-Palmaitis, 270 "one (of a pair); copy". Also eigtl. "Hälften des Ochsenpaares unter dem Joch" ?^{^}
Verse: 22    Svanuri P̣oezia, 235: "შუბლის ტყავი კუდამდე გავართვი".^{^}
Verse: 36    Svanuri P̣oezia, 235: "ყურს გავუგდებ სარკმელს ზემოთ".^{^}
Verse: 38    Svanuri P̣oezia, 235: "'დიდას'"; EN?^{^}
Verse: 40    Svanuri P̣oezia, 235: "წირვა უწირველად ჰქცეოდეთ"; wo steckt die Verneinung?^{^}
Verse: 51    Svanuri P̣oezia, 235: "მიეკრნენ ('მიეჭედნენ')" "waren (wie) angeschmiedet".^{^}
Verse: 61    Svanuri P̣oezia, 237: "ხალდე(შლები) ცუნთერში"; eher "die Č̣unts von Qalde"?^{^}
Verse: 65    Svanuri P̣oezia, 237: "ღობის გადასავალთან (ალაგესთან)".^{^}
Verse: 66    Svanuri Poezia, 237: "დამაცხავეს" "durchsiebten mich". ^{^}
Verse: 71    Svanuri P̣oezia, 237: "მიაქვთ ჩემი თავი" "sie führen meinen Kopf hin". ^{^}
Verse: 73    Svanuri P̣oezia, 237: "სანახშო"; = სანაღები "Umgebung" ?? ^{^}
Verse: 76    Svanuri Poezia, 237: "თავდაყირა" "kopfüber". ^{^}
Verse: 77    Svanuri P̣oezia, 237: "ჩხირი მომაზომა".^{^}

Page: Fn.
Verse: g.1    დომეყი ბერწი; ზოგან: არამუშა საქონელი საზოგადოდ ^{^}

Next part

This text is part of the TITUS edition of Svan Poetic Texts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 24.1.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.