TITUS
Atharva-Veda: Gopatha-Brahmana
Part No. 3
Prapathaka: 2
Khanda: 1
Sentence: a
oṃ
<brahmacārīṣṇaṃś
carati
rodasī
ubʰe
[
ŚS
11.3.1a
,
PS
16.153.1a]>
ity
ācāryam
āha
Sentence: b
<tasmin
devāḥ
saṃmanaso
bʰavanti
[
ŚS
11.3.1,
PS
16.153.1b
(?)]>
_iti
vāyum
āha
Sentence: c
<sa
sadya
eti
pūrvasmād
uttaraṃ
samudram
[
ŚS
11.3.6,
PS
16.153.6]>
ity
ādityam
āha
Sentence: d
dīkṣito
dīrgʰaśmaśruḥ
_
Sentence: e
eṣa
dīkṣita
eṣa
dīrgʰaśmaśrur
eṣa
evācāryastʰāne
tiṣṭʰann
ācārya
iti
stūyate
Sentence: f
vaidyutastʰāne
tiṣṭʰan
vāyur
iti
stūyate
dyaustʰāne
tiṣṭʰann
āditya
iti
stūyate
Sentence: g
tad
apy
etad
r̥coktaṃ
<brahmacārīṣṇan
[
ŚS
11.3.1,
PS
16.153.1]>
_iti
brāhmaṇam
\\ 1 \\
Khanda: 2
Sentence: a
jāyamāno
ha
vai
brāhmaṇaḥ
saptendriyāṇy
abʰijāyate
brahmavarcasaṃ
ca
yaśaś
ca
svapnaṃ
ca
krodʰaṃ
ca
ślāgʰāṃ
ca
rūpaṃ
ca
puṇyam
eva
gandʰaṃ
saptamam
_
Sentence: b
tāni
ha
vā
asyaitāni
brahmacaryam
upetyopakrāmanti
Sentence: c
mr̥gān
asya
brahmavarcasaṃ
gacchati
_
Sentence: d
ācāryaṃ
yaśaḥ
_
Sentence: e
ajagaraṃ
svapnaḥ
_
Sentence: f
varāhaṃ
krodʰaḥ
_
Sentence: g
apaḥ
ślāgʰā
Sentence: h
kumārīṃ
rūpam
Sentence: i
oṣadʰivanaspatīn
puṇyo
gandʰaḥ
Sentence: j
sa
yan
mr̥gājināni
vaste
tena
tad
brahmavarcasam
avarunddʰe
yad
asya
mr̥geṣu
bʰavati
Sentence: k
sa
ha
snāto
brahmavarcasī
bʰavati
Sentence: l
sa
yad
aharahar
ācāryāya
karma
karoti
tena
tad
yaśo
'varunddʰe
yad
asyācārye
bʰavati
Sentence: m
sa
ha
snāto
yaśasvī
bʰavati
Sentence: n
sa
yat
suṣupsur
nidrāṃ
ninayati
tena
taṃ
svapnam
avarunddʰe
yo
'syājagare
bʰavati
Sentence: o
taṃ
ha
snātaṃ
svapantam
āhuḥ
svapitu
mainaṃ
bobudʰatʰeti
Sentence: p
sa
yat
kruddʰo
vācā
na
kaṃ
cana
hinasti
puruṣātpuruṣāt
pāpīyān
iva
manyamānas
tena
taṃ
krodʰam
avarunddʰe
yo
'sya
varāhe
bʰavati
Sentence: q
tasya
ha
snātasya
krodʰāḥ
ślāgʰīyasaṃ
viśante
_
Sentence: r
atʰādbʰiḥ
ślāgʰamāno
na
snāyāt
Sentence: s
tena
tāṃ
ślāgʰām
avarunddʰe
yāsyāpsu
bʰavati
Sentence: t
sa
ha
snātaḥ
ślāgʰīyo
'nyebʰyaḥ
ślāgʰyate
_
Sentence: u
atʰaitad
brahmacāriṇo
rūpaṃ
yat
kumāryās
Sentence: v
tāṃ
nagnāṃ
nodīkṣeta
_
Sentence: w
iti
veti
vā
mukʰaṃ
viparidʰāpayet
Sentence: x
tena
tad
rūpam
avarunddʰe
yad
asya
kumāryāṃ
bʰavati
Sentence: y
taṃ
ha
snātaṃ
kumārīm
iva
nirīkṣante
_
Sentence: z
atʰaitad
brahmacāriṇaḥ
puṇyo
gandʰo
ya
oṣadʰivanaspatīnāṃ
tāsāṃ
puṇyaṃ
gandʰaṃ
pracchidya
nopajigʰret
Sentence: aa
tena
taṃ
puṇyaṃ
gandʰam
avarunddʰe
yo
'syauṣadʰivanasvapatiṣu
bʰavati
Sentence: bb
sa
ha
snātaḥ
puṇyagandʰir
bʰavati
\\ 2 \\
Khanda: 3
Sentence: a
sa
vā
eṣa
upayaṃś
caturdʰopaity
agniṃ
pādenācāryaṃ
pādena
grāmaṃ
pādena
mr̥tyuṃ
pādena
Sentence: b
sa
yad
aharahaḥ
samidʰa
āhr̥tya
sāyaṃprātar
agniṃ
paricaret
tena
taṃ
pādam
avarunddʰe
yo
'syāgnau
bʰavati
Sentence: c
sa
yad
aharahar
ācāryāya
karma
karoti
tena
taṃ
pādam
avarunddʰe
yo
'syācārye
bʰavati
Sentence: d
sa
yad
aharahar
grāmaṃ
praviśya
bʰikṣām
eva
parīpsati
na
maitʰunaṃ
tena
taṃ
pādam
avarunddʰe
yo
'sya
grāme
bʰavati
Sentence: e
sa
yat
kruddʰo
vācā
na
kaṃ
cana
hinasti
puruṣātpuruṣāt
pāpīyān
iva
manyamānas
tena
taṃ
pādam
avarunddʰe
yo
'sya
mr̥tyau
bʰavati
\\ 3 \\
Khanda: 4
Sentence: a
pañca
ha
vā
ete
brahmacāriṇy
agnayo
dʰīyante
Sentence: b
dvau
pr̥tʰaggʰastayor
mukʰe
hr̥daya
upastʰa
eva
pañcamaḥ
Sentence: c
sa
yad
dakṣiṇena
pāṇinā
striyaṃ
na
spr̥śati
tenāharaharyājināṃ
lokam
avarunddʰe
Sentence: d
yat
savyena
tena
pravrājinām
_
Sentence: e
yan
mukʰena
tenāgnipraskandinām
_
Sentence: f
yad
dʰr̥dayena
tena
śūrāṇām
_
Sentence: g
yad
upastʰena
tena
gr̥hamedʰinām
_
Sentence: h
taiś
cet
striyaṃ
parāharaty
anagnir
iva
śiṣyate
Sentence: i
sa
yad
aharahar
ācāryāya
kule
'nutiṣṭʰate
so
'nuṣṭʰāya
brūyād
dʰarma
gupto
mā
gopāyeti
Sentence: j
dʰarmo
hainaṃ
gupto
gopāyati
Sentence: k
tasya
ha
prajā
śvaḥ
śvaḥ
śreyasī
śreyasīha
bʰavati
Sentence: l
dʰāyyaiva
pratidʰīyate
Sentence: m
svarge
loke
pitr̥̄n
nidadʰāti
Sentence: n
tāntavaṃ
na
vasīta
Sentence: o
yas
tāntavaṃ
vaste
kṣatraṃ
vardʰate
na
brahma
Sentence: p
tasmāt
tāntavaṃ
na
vasīta
brahma
vardʰatāṃ
mā
kṣatram
iti
Sentence: q
nopary
āsīta
Sentence: r
yad
upary
āste
prāṇam
eva
tadātmano
'dʰaraṃ
kurute
yad
vāto
vahati
_
Sentence: s
adʰa
evāsītādʰaḥ
śayītādʰas
tiṣṭʰed
adʰo
vrajet
_
Sentence: t
evaṃ
ha
sma
vai
tat
pūrve
brāhmaṇā
brahmacaryaṃ
caranti
Sentence: u
taṃ
ha
sma
tatputraṃ
bʰrātaraṃ
vopatāpinam
āhur
upanayetainam
iti
_
Sentence: v
ā
samiddʰārāt
svar
eṣyanto
'nnam
adyāt
_
Sentence: w
atʰāha
jagʰanam
āhuḥ
snāpayetainam
itiy
ā
samiddʰārāt
_
Sentence: x
na
hy
etāni
vratāni
bʰavanti
Sentence: y
taṃ
cec
chayānam
ācāryo
'bʰivadet
sa
pratisaṃhāya
pratiśr̥ṇuyāt
Sentence: z
taṃ
cec
chayānam
uttʰāya
taṃ
ced
uttʰitam
abʰiprakramya
taṃ
ced
abʰiprakrāntam
abʰipalāyamānam
Sentence: aa
evaṃ
ha
sma
vai
tat
pūrve
brāhmaṇā
brahmacaryaṃ
caranti
Sentence: bb
teṣāṃ
ha
sma
vaiṣā
puṇyā
kīrtir
gacchaty
ā
ha
vā
ayaṃ
so
'dya
gamiṣyatīti
\\ 4 \\
Khanda: 5
Sentence: a
janamejayo
ha
vai
pārīkṣito
mr̥gayāṃ
cariṣyan
haṃsābʰyām
asiṣyann
upāvatastʰa
iti
Sentence: b
tāv
ūcatur
janamejayaṃ
pārīkṣitam
abʰyājagāma
Sentence: c
sa
hovāca
Sentence: d
namo
vāṃ
bʰagavantau
kau
nu
bʰagavantāv
iti
Sentence: e
tāv
ūcatur
dakṣiṇāgniś
cāhavanīyaś
ceti
Sentence: f
sa
hovāca
namo
vāṃ
bʰagavantau
tad
ākīyatām
iti
_
Sentence: g
ihopārāmam
iti
_
Sentence: h
api
kila
devā
na
ramante
na
hi
devā
na
ramantae
_
Sentence: i
api
caikopārāmād
devā
ārāmam
upasaṃkrāmantīti
Sentence: j
sa
hovāca
namo
vāṃ
bʰagavantau
kiṃ
puṇyam
iti
Sentence: k
brahmacaryam
iti
Sentence: l
kiṃ
laukyam
iti
Sentence: m
brahmacaryam
eveti
Sentence: n
tat
ko
veda
iti
Sentence: o
dantāvalo
dʰaumraḥ
_
Sentence: p
atʰa
kʰalu
dantāvalo
dʰaumro
yāvati
tāvati
kāle
pārīkṣitaṃ
janamejayam
abʰyājagāma
Sentence: q
tasmā
uttʰāya
svayam
eva
viṣṭaraṃ
nidadʰau
Sentence: r
tam
upasaṃgr̥hya
papracchādʰīhi
bʰo
kiṃ
puṇyam
iti
Sentence: s
brahmacaryam
iti
Sentence: t
kiṃ
laukyam
iti
Sentence: u
brahmacaryam
eveti
Sentence: v
tasmā
etat
provācāṣṭācatvāriṃśad
varṣaṃ
sarvavedabrahmacaryam
_
Sentence: w
tac
caturdʰā
vedeṣu
vyuhya
dvādaśavarṣaṃ
brahmacaryaṃ
dvādaśavarṣāṇy
avarārdʰam
Sentence: x
api
snāyaṃś
cared
yatʰāśakty
aparam
_
Sentence: y
tasmā
uhasyr̥ṣabʰau
sahasraṃ
dadau
_
Sentence: z
apy
apakīrtitam
ācāryo
brahmacārīty
eka
āhur
ākāśam
adʰidaivatam
Sentence: aa
atʰādʰyātmaṃ
brāhmaṇo
vratavāṃś
caraṇavān
brahmacārī
\\ 5 \\
Khanda: 6
Sentence: a
brahma
ha
vai
prajā
mr̥tyave
saṃprāyacchat
_
Sentence: b
brahmacāriṇam
eva
na
saṃpradadau
Sentence: c
sa
hovācāśyām
asminn
iti
Sentence: d
kim
iti
Sentence: e
yāṃ
rātrīṃ
samidʰam
anāhr̥tya
vaset
tām
āyuṣo
'varundʰīyeti
Sentence: f
tasmād
brahmacāry
aharahaḥ
samidʰa
āhr̥tya
sāyaṃprātar
agniṃ
paricaret
_
Sentence: g
nopary
upasādayed
atʰa
pratiṣṭʰāpayet
_
Sentence: h
yad
upary
upasādayej
jīmūtavarṣī
tad
ahaḥ
parjanyo
bʰavati
Sentence: i
te
devā
abruvan
brāhmaṇo
vā
ayaṃ
brahmacaryaṃ
cariṣyati
Sentence: j
brūtāsmai
bʰikṣā
iti
gr̥hapatir
brūta
bahucārī
gr̥hapatnyā
iti
Sentence: k
kim
asyā
vr̥ñjītādadatyā
iti
_
Sentence: l
iṣṭāpūrtasukr̥tadraviṇam
avarundʰyād
iti
Sentence: m
tasmād
brahmacāriṇe
'harahar
bʰikṣāṃ
dadyād
gr̥hiṇī
mā
māyam
iṣṭāpūrtasukr̥tadraviṇam
avarundʰyād
iti
Sentence: n
saptamīṃ
nātinayet
saptamīm
atinayan
na
brahmacārī
bʰavati
Sentence: o
samidbʰaikṣe
saptarātram
acaritavān
brahmacārī
punarupaneyo
bʰavati
\\ 6 \\
Khanda: 7
Sentence: a
nopariśāyī
syān
na
gāyano
na
nartano
na
saraṇo
na
niṣṭʰīvet
_
Sentence: b
yad
upariśāyī
bʰavaty
abʰīkṣṇaṃ
nivāsā
jāyante
Sentence: c
yad
gāyano
bʰavaty
abʰīkṣṇaśa
ākrandān
dʰāvante
Sentence: d
yan
nartano
bʰavaty
abʰīkṣṇaśaḥ
pretān
nirharante
Sentence: e
yat
saraṇo
bʰavaty
abʰīkṣṇaśaḥ
prajāḥ
saṃviśante
Sentence: f
yan
niṣṭʰīvati
madʰya
eva
tadātmano
niṣṭʰīvati
Sentence: g
sa
cen
niṣṭʰīved
<divo
nu
mām
[
ŚS
6.124.1,
PS
19.40.4,
VaitS
12.7]>
<yad
atrāpi
madʰor
ahaṃ
[
PS
20.38.6,
VaitS
12.8]>
<yad
atrāpi
rasasya
me
[
PS
20.27.8,
VaitS
12.9]>
_ity
ātmānam
anumantrayate
Sentence: h
<yad
atrāpi
madʰor
ahaṃ
niraṣṭʰaviṣam
asmr̥tam
agniś
ca
tat
savitā
ca
punar
me
jaṭʰare
dʰattāṃ
[
PS
20.38.6,
VaitS
12.8]>
\\
<yad
atrāpi
rasasya
me
parāpapātāsmr̥taṃ
tad
ihopahvayāmahe
tan
ma
āpyāyatāṃ
punaḥ
[
PS
20.27.8]>
_iti
Sentence: i
na
śmaśānam
ātiṣṭʰet
Sentence: j
sa
ced
abʰitiṣṭʰed
udakaṃ
haste
kr̥tvā
<yadīd
amr̥tukāmyety
[
PS
20.54.9]>
abʰimantrya
japant
samprokṣya
parikrāmet
Sentence: k
samayāyoparivrajed
Sentence: l
<yadīd
amr̥tukāmyāgʰaṃ
ripram
upeyima
\
andʰaḥ
śloṇa
iva
hīyatāṃ
mā
no
'nvāgād
agʰaṃ
yataḥ
[
PS
20.54.9]>
_iti
_
Sentence: m
atʰa
haitad
devānāṃ
pariṣūtaṃ
yad
brahmacārī
Sentence: n
tad
apy
etad
r̥coktaṃ
devānām
etat
pariṣūtam
anabʰyārūḍʰaṃ
carati
rocamānaṃ
tasmin
sarve
paśavas
tatra
yajñās
tasminn
annaṃ
saha
devatābʰir
iti
brāhmaṇam
\\ 7 \\
Khanda: 8
Sentence: a
prāṇāpānau
janayann
iti
śaṅkʰasya
mukʰe
maharṣer
vasiṣṭʰasya
putra
etāṃ
vācaṃ
sasr̥je
śītoṣṇāv
ihotsau
prādur
bʰaveyātām
iti
Sentence: b
tatʰā
tac
chaśvad
anuvartate
_
Sentence: c
atʰa
kʰalu
vipāṇ
madʰye
vasiṣṭʰaśilā
nāma
pratʰama
āśramaḥ
_
Sentence: d
dvitīyaḥ
kr̥ṣṇaśilās
Sentence: e
tasmin
vasiṣṭʰaḥ
samatapat
_
Sentence: f
viśvāmitrajamadagnī
jāmadagne
tapataḥ
_
Sentence: g
gautamabʰaradvājau
siṃhau
prabʰave
tapataḥ
_
Sentence: h
guṃgur
guṃguvāse
tapati
_
Sentence: i
r̥ṣir
r̥ṣidroṇe
'bʰyatapat
_
Sentence: j
agastyo
'gastyatīrtʰe
tapati
Sentence: k
divy
atrir
ha
tapati
Sentence: l
svayambʰūḥ
kaśyapaḥ
kaśyapatuṅge
'bʰyatapat
_
Sentence: m
ulavr̥karkṣutarakṣuḥ
Sentence: n
śvā
varāhacilvaṭibabrukāḥ
sarpadaṃṣṭranaḥ
saṃhanukr̥ṇvānāḥ
kaśyapatuṅgadarśanāt
saraṇavāṭāt
siddʰir
bʰavati
Sentence: o
brāhmyaṃ
varṣasahasram
r̥ṣivane
brahmacāryekapādenātiṣṭʰati
Sentence: p
dvitīyaṃ
varṣasahasraṃ
mūrdʰany
evāmr̥tasya
dʰārām
ādʰārayat
_
Sentence: q
brāhmāṇyaṣṭācatvāriṃśad
varṣasahasrāṇi
salilasya
pr̥ṣṭʰe
śivo
'bʰyatapat
Sentence: r
tasmāt
taptāt
tapaso
bʰūya
evābʰyatapat
Sentence: s
tad
apy
etā
r̥co
'bʰivadanti
prāṇāpānau
janayann
iti
brāhmaṇam
\\ 8 \\
Khanda: 9
Sentence: a
ekapād
dvipada
iti
Sentence: b
vāyur
ekapāt
Sentence: c
tasyākāśaṃ
pādaḥ
_
Sentence: d
candramā
dvipāt
Sentence: e
tasya
pūrvapakṣāparapakṣau
pādau
_
Sentence: f
ādityas
tripāt
Sentence: g
tasyeme
lokāḥ
pādāḥ
_
Sentence: h
agniḥ
ṣaṭpādas
Sentence: i
tasya
pr̥tʰivy
antarikṣaṃ
dyaur
āpa
oṣadʰivanaspataya
imāni
bʰūtāni
pādās
Sentence: j
teṣāṃ
sarveṣāṃ
vedā
gatir
ātmā
pratiṣṭʰitāś
catasro
brahmaṇaḥ
śākʰāḥ
_
Sentence: k
atʰo
āhuḥ
ṣaḍ
iti
mūrtir
ākāśaś
ceti
_
[ed
.
ahuḥ]
Sentence: k
r̥cā
mūrtiḥ
_
Sentence: m
yājuṣī
gatiḥ
Sentence: n
sāmamayaṃ
tejaḥ
_
Sentence: o
bʰr̥gvaṅgirasā
māyā
_
Sentence: p
etad
brahmaiva
yajñaś
catuṣpād
dviḥ
saṃstʰita
iti
Sentence: q
tasya
bʰr̥gvaṅgirasaḥ
saṃstʰe
Sentence: r
atʰo
āhur
ekasaṃstʰita
iti
Sentence: s
yad
dʰotarcāṃ
maṇḍalaiḥ
karoti
pr̥tʰivīṃ
tenāpyāyayati
_
Sentence: t
etasyāṃ
hy
agniś
carati
Sentence: u
tad
apy
etad
r̥coktam
<agnivāsāḥ
pr̥tʰivy
asitajñūḥ
[
ŚS
12.1.21,
PS
17.3.2]>
_iti
Sentence: v
yad
adʰvaryur
yajuṣā
karoty
antarikṣaṃ
tenāpyāyayati
Sentence: w
tasmin
vāyur
na
niviśate
katamac
ca
nāhar
iti
Sentence: x
tad
apy
etad
r̥coktam
<antarikṣe
patʰibʰir
hrīyamāṇo
na
ni
viśate
katamac
ca
nāhaḥ
\
apāṃ
yoniḥ
pratʰamajā
r̥tasya
kva
svij
jātaḥ
kuta
ā
babʰūva
[
PS
1.107.4]>
_iti
Sentence: y
yad
udgātā
sāmnā
karoti
divaṃ
tenāpyāyayati
Sentence: z
tatra
hy
ādityaḥ
śukraś
carati
Sentence: aa
tad
apy
etad
r̥coktam
<uccā
patantam
aruṇaṃ
suparṇam
[
ŚS
13.2.36,
PS
18.24.3]>
iti
Sentence: bb
yad
brahmarcāṃ
kāṇḍaiḥ
karoty
apas
tenāpyāyayati
Sentence: cc
candramā
hy
apsu
carati
Sentence: dd
tad
apy
etad
r̥coktaṃ
candramā
apsv
antar
iti
tāsām
oṣadʰivanaspatayaḥ
kāṇḍāni
Sentence: ee
tato
mūlakāṇḍaparṇapuṣpapʰalapraroharasagandʰair
yajño
vartate
_
Sentence: ff
adbʰiḥ
karṇāṇi
pravartante
_
Sentence: gg
adbʰiḥ
somo
'bʰiṣūyate
Sentence: hh
tad
yad
brahmāṇāṃ
karṇāṇi
karmaṇy
āmantrayaty
apas
tenānujānāti
_
Sentence: ii
eṣo
hy
asya
bʰāgas
Sentence: jj
tad
yatʰā
bʰokṣyamāṇaḥ
_
Sentence: kk
apa
eva
pratʰamam
ācāmayed
apa
upariṣṭād
evaṃ
yajño
'dbʰir
eva
pravartate
_
Sentence: ll
apsu
saṃstʰāpyate
tasmād
brahmā
purastāddʰomasaṃstʰitahomair
yajño
vartate
_
Sentence: mm
antarā
hi
purastāddʰomasaṃstʰitahomair
yajñaṃ
parigr̥hṇāti
_
Sentence: nn
antarā
hi
bʰr̥gvaṅgiraso
vedān
āduhya
bʰr̥gvaṅgirasaḥ
somapānaṃ
manyante
Sentence: oo
somātmako
hy
ayaṃ
veda
Sentence: pp
tad
apy
etad
r̥coktaṃ
somaṃ
manyate
papivān
iti
Sentence: qq
tad
yatʰemāṃ
pr̥tʰivīm
udīrṇāṃ
jyotiṣā
dʰūmāyamānāṃ
varṣaṃ
śamayati
_
Sentence: rr
evaṃ
brahmā
bʰr̥gvaṅgirobʰir
vyāhr̥tibʰir
yajñasya
viriṣṭaṃ
śamayati
_
Sentence: ss
agnir
ādityāya
śamayati
_
Sentence: tt
ete
'ṅgirasaḥ
_
Sentence: uu
eta
idaṃ
sarvaṃ
samāpnuvanti
Sentence: vv
vāyur
āpaś
candramā
ity
ete
bʰr̥gavaḥ
_
Sentence: ww
eta
idaṃ
sarvaṃ
samāpyāyayanti
_
Sentence: xx
ekam
eva
saṃstʰaṃ
bʰavatīti
brāhmaṇam
\\ 9 \\
Khanda: 10
Sentence: a
vicārī
ha
vai
kābandʰiḥ
kabandʰasyātʰarvaṇasya
putro
medʰāvī
mīmāṃsako
'nūcāna
āsa
Sentence: b
sa
ha
svenātimānena
mānuṣaṃ
vittaṃ
neyāya
Sentence: c
taṃ
mātovāca
Sentence: d
ta
evaitad
annam
avocaṃs
ta
ima
eṣu
kurupañcāleṣv
aṅgamagadʰeṣu
kāśikauśaleṣu
śālvamatsyeṣu
savaśośīnareṣūdīcyeṣv
annam
adantīti
_
Sentence: e
atʰa
vayaṃ
tavaivātimānenānādyāḥ
smaḥ
_
Sentence: f
vatsa
vāhanam
anviccheti
Sentence: g
sa
māndʰātur
yauvanāśvasya
sārvabʰaumasya
rājñaḥ
somaṃ
prasūtam
ājagāma
Sentence: h
sa
sado
'nupraviśyartvijaś
ca
yajamānaṃ
cāmantrayām
āsa
Sentence: i
tad
yāḥ
prācyo
nadyo
vahanti
yāś
ca
dakṣiṇācyo
yāś
ca
pratīcyo
yāś
codīcyas
tāḥ
sarvāḥ
pr̥tʰaṅnāmadʰeyā
ity
ācakṣate
Sentence: j
tāsāṃ
samudram
abʰipadyamānānāṃ
chidyate
nāmadʰeyaṃ
samudra
ity
ācakṣate
Sentence: k
evam
ime
sarve
vedā
nirmitāḥ
sakalpāḥ
sarahasyāḥ
sabrāhmaṇāḥ
sopaniṣatkāḥ
setihāsāḥ
sānvākʰyānāḥ
sapurāṇāḥ
sasvarāḥ
sasaṃskārāḥ
saniruktāḥ
sānuśāsanāḥ
sānumārjanāḥ
savākovākyās
Sentence: l
teṣāṃ
yajñam
abʰipadyamānānāṃ
chidyate
nāmadʰeyaṃ
yajña
ity
evācakṣate
\\ 10 \\
Khanda: 11
Sentence: a
bʰūmer
ha
vā
etad
vicchinnaṃ
devayajanaṃ
yad
aprākpravaṇaṃ
yad
anudakpravaṇaṃ
yatkr̥trimaṃ
yat
samaviṣamam
Sentence: b
idaṃ
ha
tv
eva
devayajanaṃ
yat
samaṃ
samūlam
avidagdʰaṃ
pratiṣṭʰitaṃ
prāgudakpravaṇaṃ
samaṃ
samāstīrṇam
iva
bʰavati
yatra
brāhmaṇasya
brāhmaṇatāṃ
vidyād
brahmā
brahmatvaṃ
karotīti
Sentence: c
voce
chandas
tan
na
vindāmo
yenottaram
emahīti
Sentence: d
tān
ha
papraccha
kiṃ
vidvān
hotā
hautraṃ
karoti
kiṃ
vidvān
adʰvaryur
ādʰvaryavaṃ
karoti
kiṃ
vidvān
udgātaudgātraṃ
karoti
kiṃ
vidvān
brahmā
brahmatvaṃ
karotīti
Sentence: e
voce
chandas
tan
na
vindāmo
yenottaram
emahīti
Sentence: f
te
brūmo
vāg
eva
hotā
hautraṃ
karoti
Sentence: g
vāco
hi
stomāś
ca
vaṣaṭkārāś
cābʰisampadyante
Sentence: h
te
brūmo
vāg
eva
hotā
vāg
brahma
vāg
deva
iti
Sentence: i
prāṇāpānābʰyām
evādʰvaryur
ādʰvaryavaṃ
karoti
Sentence: j
prāṇapraṇītāni
ha
bʰūtāni
prāṇapraṇītāḥ
praṇītās
Sentence: k
te
brūmaḥ
prāṇāpānāv
evādʰvaryuḥ
prāṇāpānau
brahma
prāṇāpānau
deva
iti
Sentence: l
cakṣuṣaivodgātaudgātraṃ
karoti
Sentence: m
cakṣuṣā
hīmāni
bʰūtāni
paśyanti
_
Sentence: n
atʰo
cakṣur
evodgātā
cakṣur
brahma
cakṣur
deva
iti
Sentence: o
manasaiva
brahmā
brahmatvaṃ
karoti
Sentence: p
manasā
hi
tiryak
ca
diśa
ūrdʰvaṃ
yac
ca
kiṃ
ca
manasaiva
karoti
tad
brahma
Sentence: q
te
brūmo
mana
eva
brahmā
mano
brahma
mano
deva
iti
\\ 11 \\
Khanda: 12
Sentence: a
tad
yatʰā
ha
vā
idaṃ
yajamānaś
ca
yājayitāraś
ca
divaṃ
brūyuḥ
pr̥tʰivīti
pr̥tʰivīṃ
vā
dyaur
iti
brūyus
tad
anyo
nānujānāty
etām
evaṃ
nānujānāti
yad
etad
brūyāt
_
Sentence: b
atʰa
nu
katʰam
iti
Sentence: c
hotety
eva
hotāraṃ
brūyād
vāg
iti
vācaṃ
brahmeti
brahma
deva
iti
devam
adʰvaryur
ity
evādʰvaryuṃ
brūyāt
prāṇāpānāv
iti
prāṇāpānau
brahmeti
brahma
deva
iti
devam
udgātety
evodgātāraṃ
brūyāc
cakṣur
iti
cakṣur
brahmeti
brahma
deva
iti
devaṃ
brahmety
eva
brahmāṇaṃ
brūyān
mana
iti
mano
brahmeti
brahma
deva
iti
devam
\\ 12 \\
Khanda: 13
Sentence: a
nānāpravacanāni
ha
vā
etāni
bʰūtāni
bʰavanti
Sentence: a
ye
caivāsomapaṃ
yājayanti
ye
ca
surāpaṃ
ye
ca
brāhmaṇaṃ
vicchinnaṃ
somayājinaṃ
taṃ
prātaḥ
samitpāṇaya
upodeyur
upāyāmo
bʰavantam
iti
Sentence: a
kimartʰam
iti
Sentence: a
yān
eva
no
bʰavāṃs
tān
hyaḥ
praśnān
apr̥cchat
tān
eva
no
bʰavān
vyācakṣīteti
Sentence: a
tatʰeti
Sentence: a
tebʰya
etān
praśnān
vyācacaṣṭe
Sentence: a
tad
yena
ha
vā
idaṃ
vidyamānaṃ
cāvidyamānaṃ
cābʰinidadʰāti
tad
brahma
Sentence: a
tad
yo
veda
sa
brāhmaṇo
'dʰīyāno
'dʰītyācakṣata
iti
brāhmaṇam
\\ 13 \\
Khanda: 14
Sentence: a
atʰāto
devayajanāni
_
Sentence: b
ātmā
devayajanam
_
Sentence: c
śraddʰā
devayajanam
Sentence: d
r̥tvijo
devayajanam
_
Sentence: e
bʰaumaṃ
devayajanam
_
Sentence: f
tad
vā
etad
ātmā
devayajanaṃ
yad
upavyāyacchamāno
vānupavyāyacchamāno
vā
śarīram
adʰivasati
_
Sentence: g
eṣa
yajñaḥ
_
Sentence: h
eṣa
yajataḥ
_
Sentence: i
etaṃ
yajantaḥ
_
Sentence: j
etad
devayajanam
Sentence: k
atʰaitac
chraddʰā
devayajanam
_
Sentence: l
yadaiva
kadā
cid
ādadʰyāt
_
Sentence: m
śraddʰā
tv
evainaṃ
nātīyāt
Sentence: n
tad
devayajanam
Sentence: o
atʰaitad
r̥tvijo
devayajanam
_
Sentence: p
yatra
kva
cid
brāhmaṇo
vidyāvān
mantreṇa
karoti
tad
devayajanam
Sentence: q
atʰetad
bʰaumaṃ
devayajanam
_
Sentence: r
yatrāpas
tiṣṭʰanti
yatra
syandanti
pra
tad
vahanty
udvahanti
tad
devayajanam
_
Sentence: s
yat
samaṃ
samūlam
avidagdʰaṃ
pratiṣṭʰitaṃ
prāgudakpravaṇaṃ
samaṃ
samāstīrṇam
iva
bʰavati
yasya
śvabʰra
ūrmo
vr̥kṣaḥ
parvato
nadī
pantʰā
vā
purastāt
syāt
_
Sentence: t
na
devayajanamātraṃ
purastāt
paryavaśiṣyet
_
Sentence: u
nottarato
'gneḥ
paryupasīderann
iti
brāhmaṇam
\\ 14 \\
Khanda: 15
Sentence: a
aditir
vai
prajākāmaudanam
apacat
Sentence: b
tata
ucchiṣṭam
āśnāt
Sentence: c
sā
garbʰam
adʰatta
Sentence: d
tata
ādityā
ajāyanta
Sentence: e
ya
eṣa
odanaḥ
pacyata
ārambʰaṇam
evaitat
kriyata
ākramaṇam
eva
Sentence: f
prādeśamātrīḥ
samidʰo
bʰavanti
_
Sentence: g
etāvān
hy
ātmā
prajāpatinā
saṃmitaḥ
_
Sentence: h
agner
vai
yā
yajñiyā
tanūr
aśvattʰe
tayā
samagacchata
_
Sentence: i
eṣāsya
gʰr̥tyā
tanūr
yad
gʰr̥tam
_
Sentence: j
yad
gʰr̥tena
samidʰo
'nakti
tābʰyām
evainaṃ
tat
tanūbʰyāṃ
samardʰayati
Sentence: k
yan
nirmārgasyādadʰāty
avagūrtyā
vai
vīryaṃ
kriyate
Sentence: l
yan
nirmārgasyādadʰāty
avagūrtyā
eva
Sentence: m
saṃvatsaro
vai
prajananam
Sentence: n
agniḥ
prajananam
Sentence: o
etat
prajananam
_
Sentence: p
yat
saṃvatsara
r̥cāgnau
samidʰam
ādadʰāti
prajananād
evainaṃ
tat
prajanayitā
prajanayati
_
Sentence: q
abʰaktartur
vai
puruṣaḥ
_
Sentence: r
na
hi
tad
veda
yam
r̥tum
abʰijāyate
Sentence: s
yan
nakṣatraṃ
tad
āpnoti
Sentence: t
ya
eṣa
odanaḥ
pacyate
yonir
evaiṣā
kriyate
Sentence: u
yat
samidʰa
ādʰīyante
retas
tad
dʰīyate
Sentence: v
saṃvatsare
vai
reto
hitaṃ
prajāyate
Sentence: w
yaḥ
saṃvatsare
paryete
'gnim
ādʰatte
prajātam
evainam
ādʰatte
Sentence: x
dvādaśasu
rātrīṣu
purā
saṃvatsarasyādʰeyās
Sentence: y
tā
hi
saṃvatsarasya
pratimā
_
Sentence: z
atʰo
tisr̥ṣv
atʰo
dvayor
atʰo
pūrvedyur
ādʰeyās
ta
evāgnim
ādadʰānena
_
Sentence: aa
ādityā
vā
ita
uttamā
amuṃ
lokam
āyan
_
Sentence: bb
te
patʰirakṣayas
ta
iyakṣamāṇaṃ
pratinudantaḥ
_
Sentence: cc
uccheṣaṇabʰājā
vā
ādityāḥ
_
Sentence: dd
[yad
ucchiṣṭam]
_
Sentence: ee
yad
ucchiṣṭena
samidʰo
'nakti
tebʰya
eva
prāvocat
tebʰya
eva
procya
svargaṃ
lokaṃ
yāti
\\ 15 \\
Khanda: 16
Sentence: a
prajāpatir
atʰarvā
devaḥ
sa
tapas
taptvaitaṃ
cātuḥprāśyaṃ
brahmaudanaṃ
niramimīta
caturlokaṃ
caturdevaṃ
caturvedaṃ
caturhautram
iti
Sentence: b
catvāro
vā
ime
lokāḥ
pr̥tʰivy
antarikṣaṃ
dyaur
āpa
iti
Sentence: c
catvāro
vā
ime
devā
agnir
vāyur
ādityaś
candramāḥ
_
Sentence: d
catvāro
vā
ime
vedā
r̥gvedo
yajurvedaḥ
sāmavedo
brahmaveda
iti
Sentence: e
catasro
vā
imā
hotrā
hautram
ādʰvaryavam
audgātraṃ
brahmatvam
iti
Sentence: f
tad
apy
etad
r̥coktaṃ
<catvāri
śr̥ṅgā
trayo
asya
pādā
dve
śīrṣe
sapta
hastāso
asya
\
tridʰā
baddʰo
vr̥ṣabʰo
roravīti
maho
devo
martyāṃ
āviveśa
[
PS
8.13.3]>
_iti
Sentence: g
catvāri
śr̥ṅgeti
vedā
vā
eta
uktās
Sentence: h
trayo
asya
pādā
iti
savanāny
eva
Sentence: i
dve
śīrṣe
iti
brahmaudanapravargyāv
eva
Sentence: j
sapta
hastāso
asyeti
chandāṃsy
eva
Sentence: k
tridʰā
baddʰa
iti
mantraḥ
kalpo
brāhmaṇam
_
Sentence: l
vr̥ṣabʰo
roravīty
eṣa
ha
vai
vr̥ṣabʰa
eṣa
tad
roravīti
yad
yajñeṣu
śastrāṇi
śaṃsaty
r̥gbʰir
yajurbʰiḥ
sāmabʰir
brahmabʰir
iti
Sentence: m
maho
devo
martyāṃ
āviveśety
eṣa
ha
vai
mahān
devo
yad
yajñaḥ
_
Sentence: n
eṣa
martyāṃ
āviveśa
Sentence: o
yo
vidyāt
sapta
pravata
iti
prāṇān
āha
Sentence: p
sapta
vidyāt
parāvata
ity
apānān
āha
Sentence: q
śiro
yajñasya
yo
vidyād
ity
etad
vai
yajñasya
śiro
yan
mantravān
brahmaudanaḥ
_
Sentence: r
yo
ha
vā
etam
amantravantaṃ
brahmaudanam
upeyād
apaśirasā
ha
vā
asya
yajñam
upeto
bʰavati
Sentence: s
tasmān
mantravantam
eva
brahmaudanam
upeyān
nāmantravantam
iti
brāhmaṇam
\\ 16 \\
[ed
.
brāhmanam]
Khanda: 17
Sentence: a
kim
upajña
ātreyo
bʰavatīti
_
Sentence: b
ādityaṃ
hi
tamo
jagrāha
Sentence: c
tad
atrir
apanunoda
Sentence: d
tad
atrir
anvapaśyat
Sentence: e
tad
apy
etad
r̥coktaṃ
<srutād
yam
atrir
divam
unnināya
[
ŚS
13.2.4c
,
PS
18.20.8c]>
Sentence: f
<divi
tvātrir
adʰārayat
sūryā
māsāya
kartave
[
ŚS
13.2.12ab
,
PS
18.21.6ab]>
_iti
Sentence: g
taṃ
hovāca
varaṃ
vr̥ṇīṣveti
Sentence: h
sa
hovāca
dakṣiṇīyā
me
prajā
syād
iti
Sentence: i
tasmād
ātreyāya
pratʰamaṃ
dakṣiṇā
yajñe
dīyanta
iti
brāhmaṇam
\\ 17 \\
Khanda: 18
Sentence: a
prajāpatir
vedān
uvācāgnīn
ādadʰīyeti
Sentence: b
tān
vāg
abʰyuvācāśvo
vai
sambʰārāṇām
iti
Sentence: c
taṃ
gʰorāt
krūrāt
salilāt
sarasa
udāninyus
Sentence: d
tān
vāg
abʰyuvācāśvaḥ
śamyeteti
Sentence: e
tatʰeti
Sentence: f
tam
r̥gveda
etyovācāham
aśvaṃ
śameyam
iti
Sentence: g
tasmā
abʰisr̥ptāya
mahad
bʰayaṃ
sasr̥je
Sentence: h
sa
etāṃ
prācīṃ
diśaṃ
bʰeje
Sentence: i
sa
hovācāśānto
nv
ayam
aśva
iti
Sentence: j
taṃ
yajurveda
etyovācāham
aśvaṃ
śameyam
iti
Sentence: k
tasmā
abʰisr̥ptāya
mahad
bʰayaṃ
sasr̥je
Sentence: l
sa
etāṃ
pratīcīṃ
diśaṃ
bʰeje
Sentence: m
sa
hovācāśānto
nv
ayam
aśva
iti
Sentence: n
taṃ
sāmaveda
etyovācāham
aśvaṃ
śameyam
iti
Sentence: o
kena
nu
tvaṃ
śamayiṣyasīti
Sentence: p
ratʰantaraṃ
nāma
me
sāmāgʰoraṃ
cākrūraṃ
ca
Sentence: q
tenāśva
abʰiṣṭūyeteti
Sentence: r
tasmā
apy
abʰisr̥ptāya
tad
eva
mahad
bʰayaṃ
sasr̥je
Sentence: s
sa
etām
udīcīṃ
diśaṃ
bʰeje
Sentence: t
sa
hovācāśānto
nv
ayam
aśva
iti
Sentence: u
tān
vāg
abʰyuvāca
śaṃyumātʰarvaṇaṃ
gacchateti
Sentence: v
te
śaṃyumātʰarvaṇam
āsīnaṃ
prāpyocur
namas
te
astu
bʰagavann
aśvaḥ
śamyeteti
Sentence: w
tatʰeti
Sentence: x
sa
kʰalu
kabandʰasyātʰarvaṇasya
putram
āmantrayām
āsa
vicārinn
iti
Sentence: y
bʰago
iti
hāsmai
pratiśrutaṃ
pratiśruśrāva
_
Sentence: z
aśva
śamyeteti
Sentence: aa
tatʰeti
Sentence: bb
sa
kʰalu
śāntyudakaṃ
cakārātʰarvaṇībʰiś
cāṅgirasībʰiś
ca
cātanair
mātr̥nāmabʰir
vāstoṣpatyair
iti
śamayati
Sentence: cc
tasya
ha
snātasyāśvasyābʰyukṣitasya
sarvebʰyo
romasamarebʰyo
'ṅgārā
āśīryanta
Sentence: dd
so
'śvas
tuṣṭo
namaskāraṃ
cakāra
Sentence: ee
namaḥ
śaṃyumātʰarvaṇāya
yo
mā
yajñiyam
acīkl̥pad
iti
Sentence: ff
bʰaviṣyanti
ha
vā
ato
'nye
brāhmaṇā
lagʰusambʰāratamās
Sentence: gg
ta
ādityasya
pada
ādʰāsyanty
anaḍuho
vatsasyājasya
śravaṇasya
brahmacāriṇo
vā
_
Sentence: hh
etad
vā
ādityasya
padaṃ
yad
bʰūmis
Sentence: ii
tasyaiva
pada
āhitaṃ
bʰaviṣyatīti
Sentence: jj
so
'gnau
praṇīyamāṇe
'śve
'nvārabdʰaṃ
brahmā
yajamānaṃ
vācayati
<yad
akrandaḥ
pratʰamaṃ
jāyamānaḥ
[
R̥V
1.163.1]>
_iti
pañca
Sentence: kk
taṃ
brāhmaṇā
upavahanti
taṃ
brahmopākuruta
Sentence: ll
eṣa
ha
vai
vidvānt
sarvavid
brahmā
yad
bʰr̥ṅgirovid
iti
brāhmaṇam
\\ 18 \\
Khanda: 19
Sentence: a
devāś
ca
ha
vā
asurāś
cāspardʰanta
Sentence: b
te
devā
indram
abruvann
imaṃ
nas
tāvad
yajñaṃ
gopāya
yāvad
asuraiḥ
saṃyatāmahā
iti
Sentence: c
sa
vai
nas
tena
rūpeṇa
gopāya
yena
no
rūpeṇa
bʰūyiṣṭʰaṃ
chādayasi
yena
śakṣyasi
goptum
iti
Sentence: d
sa
r̥gvedo
bʰūtvā
purastāt
parītyopātiṣṭʰat
Sentence: e
taṃ
devā
abruvann
anyat
tad
rūpaṃ
kuruṣva
naitena
no
rūpeṇa
bʰūyiṣṭʰaṃ
chādayasi
naitena
śakṣyasi
goptum
iti
Sentence: f
sa
yajurvedo
bʰūtvā
paścāt
parītyopātiṣṭʰat
Sentence: g
taṃ
devā
abruvann
anyat
tad
rūpaṃ
kuruṣva
naitena
no
rūpeṇa
bʰūyiṣṭʰaṃ
chādayasi
naitena
śakṣyasi
goptum
iti
Sentence: h
sa
samāvedo
bʰūtvottarataḥ
parītyopātiṣṭʰat
Sentence: i
taṃ
devā
abruvann
anyad
eva
tad
rūpaṃ
kuruṣva
naitena
no
rūpeṇa
bʰūyiṣṭʰaṃ
chādayasi
naitena
śakṣyasi
goptum
iti
Sentence: j
sa
indra
uṣṇīṣī
brahmavedo
bʰūtvā
dakṣiṇataḥ
parītyopātiṣṭʰat
Sentence: k
taṃ
devā
abruvann
etat
tad
rūpaṃ
kuruṣvaitena
no
rūpeṇa
bʰūyiṣṭʰaṃ
chādayasy
etena
śakṣyasi
goptum
iti
Sentence: l
tad
yad
indra
uṣṇīṣī
brahmavedo
bʰūtvā
dakṣiṇataḥ
parītyopātiṣṭʰat
tad
brahmābʰavat
Sentence: m
tad
brahmaṇo
brahmatvam
_
Sentence: n
tad
vā
etad
atʰarvaṇo
rūpaṃ
yad
uṣṇīṣī
brahmā
Sentence: o
taṃ
dakṣiṇato
viśve
devā
upāsīdan
_
Sentence: p
taṃ
yad
dakṣiṇato
viśve
devā
upāsīdaṃs
tat
sadasyo
'bʰavat
Sentence: q
tat
sadasyasya
sadasyatvam
_
Sentence: r
baler
ha
vā
etad
balam
upajāyate
yat
sadasye
_
Sentence: s
āmayato
vai
vrajasya
bahulataraṃ
vrajaṃ
vidanti
Sentence: t
gʰorā
vā
eṣā
dig
dakṣiṇā
śāntā
itarās
Sentence: u
tad
yāni
stutāni
brahmānumantrayate
manasaiva
tāni
sadasyo
janad
ity
etāṃ
vyāhr̥tiṃ
japati
_
Sentence: v
ātmānaṃ
janayati
najityātmānam
apitve
dadʰāti
Sentence: w
taṃ
devā
abruvan
varaṃ
vr̥ṇīṣveti
Sentence: x
vr̥ṇā
iti
Sentence: y
sa
varam
avr̥ṇīta
_
Sentence: z
asyām
eva
māṃ
hotrāyām
indrabʰūtaṃ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsantas
tiṣṭʰeyur
iti
[ed
.
tistʰeyur
,
corr
.
Patyal]
Sentence: aa
taṃ
tasyām
eva
hotrāyām
indrabʰūtaṃ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsanto
'tiṣṭʰan
_
Sentence: bb
taṃ
yat
tasyām
eva
hotrāyām
indrabʰūtaṃ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsanto
'tiṣṭʰaṃs
tad
brāhmaṇācchaṃsy
abʰavat
Sentence: cc
tad
brāhmaṇācchaṃsino
brāhmaṇācchaṃsitvam
_
Sentence: dd
saiṣaindrī
hotrā
yad
brāhmaṇācchaṃsīyā
Sentence: ee
dvitīyaṃ
varaṃ
vr̥ṇīṣveti
Sentence: ff
vr̥ṇā
iti
Sentence: gg
sa
varam
avr̥ṇīta
_
Sentence: hh
asyām
eva
māṃ
hotrāyāṃ
vāyubʰūtaṃ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsantas
tistʰeyur
iti
[ed
.
tistʰeyur]
Sentence: ii
taṃ
tasyām
eva
hotrāyāṃ
vāyubʰūtaṃ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsanto
'tiṣṭʰan
_
Sentence: jj
taṃ
yat
tasyām
eva
hotrāyāṃ
vāyubʰūtaṃ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsanto
'tiṣṭʰaṃs
tat
potābʰavat
Sentence: kk
tat
potuḥ
potr̥tvam
_
Sentence: ll
saiṣā
vāyavyā
hotrā
yat
potrīyā
Sentence: mm
tr̥tīyaṃ
varaṃ
vr̥ṇīṣveti
Sentence: nn
vr̥ṇā
iti
Sentence: oo
sa
varam
avr̥ṇīta
_
Sentence: pp
asyām
eva
māṃ
hotrāyām
agnibʰūtam
indʰānāḥ
punanta
stuvanta
śaṃsantas
tiṣṭʰeyur
iti
[ed
.
tistʰeyur]
Sentence: qq
taṃ
tasyām
eva
hotrāyām
agnibʰūtam
indʰānāḥ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsanto
'tiṣṭʰan
_
[ed
.
'tistʰaṃs
,
corr
.
Patyal]
Sentence: rr
taṃ
yat
tasyām
eva
hotrāyām
agnibʰūtam
indʰānāḥ
punanta
stuvantaḥ
śaṃsanto
'tiṣṭʰaṃs
tad
āgnīdʰro
'bʰavat
[ed
.
'tistʰaṃs]
Sentence: ss
tad
āgnīdʰrasyāgnīdʰratvam
_
Sentence: tt
saiṣāgneyī
hotrā
yad
āgnīdʰrīyeti
brāhmaṇam
\\ 19 \\
Khanda: 20
Sentence: a
brāhmaṇo
ha
vā
imam
agniṃ
vaiśvānaraṃ
babʰāra
Sentence: b
so
'yam
agnir
vaiśvānaro
brāhmaṇena
bʰriyamāṇa
imāṃl
lokāñ
janayate
_
Sentence: c
atʰāyam
īkṣate
'gnir
jātavedā
brāhmaṇadvitīyo
ha
vā
ayam
idam
agnir
vaiśvānaro
jvalati
Sentence: d
hantāhaṃ
yan
mayi
teja
idriyaṃ
vīryaṃ
tad
darśayāmy
uta
vai
mā
bibʰr̥yād
iti
Sentence: e
sa
ātmānam
āpyāyyaitaṃ
payo
'dʰok
Sentence: f
tam
imaṃ
brāhmaṇaṃ
darśayitvātmany
ajuhot
Sentence: g
sa
dvitīyam
ātmānam
āpyāyyaitaṃ
gʰr̥tam
adʰok
Sentence: h
tam
imaṃ
brāhmaṇaṃ
darśayitvātmany
ajuhot
Sentence: i
sa
tr̥tīyam
ātmānam
āpyāyyaitad
idaṃ
viśvaṃ
vikr̥tam
annādyam
adʰok
Sentence: j
tam
imaṃ
brāhmaṇaṃ
darśayitvātmany
ajuhot
Sentence: k
sa
caturtʰam
ātmānam
āpyāyyaitena
brāhmaṇasya
jāyāṃ
virājam
apaśyat
Sentence: l
tām
asmai
prāyacchat
Sentence: m
sātmā
apitvam
abʰavat
Sentence: n
tata
imam
agniṃ
vaiśvānaraṃ
parāsyur
brāhmaṇo
'gniṃ
jātavedasam
adʰatta
Sentence: o
so
'yam
abravīd
agne
jātavedo
'bʰinidʰehi
mehīti
Sentence: p
tasya
dvaitaṃ
nāmādʰattāgʰoraṃ
cākrūraṃ
ca
Sentence: q
so
'śvo
bʰavat
Sentence: r
tasmād
aśvo
vahena
ratʰaṃ
na
bʰavati
pr̥stʰena
sādinam
_
Sentence: s
sa
devān
āgacchat
Sentence: t
sa
devebʰyo
'nvātiṣṭʰat
Sentence: u
tasmād
devā
abibʰayus
Sentence: v
taṃ
brahmaṇe
prāyacchat
Sentence: w
tam
etayarcāśamayat
\\ 20 \\
Khanda: 21
Sentence: a
<agniṃ
tvāhur
vaiśvānaraṃ
sadanān
pradahanv
agāḥ
\
sa
no
devatrādʰi
brūhi
mā
riṣāmā
vayaṃ
tava
[
PS
1.95.3,
sakala
also
at
VaitS
6.7]>
_iti
Sentence: b
tam
etābʰiḥ
pañcabʰir
r̥gbʰir
upākurute
<yad
akrandaḥ
pratʰamaṃ
jāyamānaḥ
[
R̥V
1.163.1]>
_iti
[ed
.
pratamaṃ
,
corrected
p
. 302]
Sentence: c
so
'śāmyat
Sentence: d
tasmād
aśvaḥ
paśūnāṃ
jigʰatsutamo
bʰavati
Sentence: e
vaiśvānaro
hy
eṣa
Sentence: f
tasmād
agnipadam
aśvaṃ
brahmaṇe
dadāti
Sentence: g
brahmaṇe
hi
prattam
_
Sentence: h
tasya
rasam
apīḍayat
Sentence: i
sa
raso
'bʰavat
_
Sentence: j
raso
ha
vā
eṣa
Sentence: k
taṃ
vā
etaṃ
rasaṃ
santaṃ
ratʰa
ity
ācakṣate
parokṣeṇa
Sentence: l
parokṣapriyā
iva
hi
devā
bʰavanti
pratyakṣadviṣaḥ
Sentence: m
sa
devān
āgacchat
Sentence: n
sa
devebʰyo
'nvātiṣṭʰat
Sentence: o
tasmād
devā
abibʰayus
Sentence: p
taṃ
brahmaṇe
prāyacchat
Sentence: q
tam
etayarcājyāhutyābʰyajuhot
_
Sentence: r
<indrasyaujo
marutām
anīkam
[
ŚS
6.125.3,
cf
.
PS
15.11.7]>
iti
ratʰam
abʰihutya
tam
etayarcātiṣṭʰad
<vanaspate
vīḍvaṅgo
hi
bʰūyāḥ
[
ŚS
6.125.1,
PS
15.11.8]>
iti
Sentence: s
tasmād
āgnyādʰeyikaṃ
ratʰaṃ
brahmaṇe
dadāti
Sentence: t
brahmaṇe
hi
prattam
_
Sentence: u
tasya
takṣāṇas
tanūṃ
jyeṣṭʰāṃ
dakṣiṇāṃ
niramimata
Sentence: v
tāṃ
pañcasv
apaśyad
r̥ci
yajuṣi
sāmni
śānte
'tʰa
gʰore
Sentence: w
tāsāṃ
dve
brahmaṇe
prāyacchad
vācaṃ
ca
jyotiś
ca
Sentence: x
vāg
vai
dʰenur
jyotir
hiraṇyam
_
Sentence: y
tasmād
āgnyādʰeyikāṃ
cātuḥprāśyāṃ
dʰenuṃ
brahmaṇe
dadāti
Sentence: z
brahmaṇe
hi
prattā
Sentence: aa
paśuṣu
śāmyamāneṣu
cakṣur
hāpayanti
Sentence: bb
cakṣur
eva
tad
ātmani
dʰatte
Sentence: cc
yad
vai
cakṣus
tad
dʰiraṇyam
_
Sentence: dd
tasmād
āgnyādʰeyikaṃ
hiraṇyaṃ
brahmaṇe
dadāti
Sentence: ee
brahmaṇe
hi
prattaṃ
Sentence: ff
tasyātmann
adʰatta
Sentence: gg
tena
prājvalayat
_
Sentence: hh
yan
nādʰatta
tad
āglābʰavat
Sentence: ii
tad
āglā
bʰūtvā
sā
samudraṃ
prāviśat
[cf
.
PS
17.28.1
for
this
and
the
following
sentences]
Sentence: jj
sā
samudram
adahat
Sentence: kk
tasmāt
samudro
durgiravapi
Sentence: ll
vaiśvānareṇa
hi
dagdʰaḥ
Sentence: mm
sā
pr̥tʰivīm
udait
Sentence: nn
sā
pr̥tʰivīṃ
vyadahat
Sentence: oo
sā
devān
āgacchat
Sentence: pp
sā
devān
aheḍat
Sentence: qq
te
devā
brahmāṇam
upādʰāvan
_
Sentence: rr
sa
naivāgāyan
nānr̥tyat
Sentence: ss
saiṣāglā
_
Sentence: tt
eṣā
kāruvidā
nama
Sentence: uu
taṃ
vā
etam
āglāhataṃ
santam
āglāgr̥dʰa
ity
ācakṣate
parokṣeṇa
Sentence: vv
parokṣapriyā
iva
hi
devā
bʰavanti
pratyakṣadviṣāḥ
_
[ed
.
-dviṣo]
Sentence: ww
ya
eṣa
brāhmaṇo
gāyano
nartano
vā
bʰavati
tam
āglāgr̥dʰa
ity
ācakṣate
Sentence: xx
tasmād
brāhmaṇo
naiva
gāyen
na
nr̥tyen
māglāgr̥dʰaḥ
syāt
Sentence: yy
tasmād
brāhmyaṃ
pūrvaṃ
havir
aparaṃ
prājāpatyaṃ
Sentence: zz
prājāpatyād
brāhmyam
evottaram
iti
brāhmaṇam
\\ 21 \\
Khanda: 22
Sentence: a
atʰarvāṇaś
ca
ha
vā
aṅgirasaś
ca
bʰr̥gucakṣuṣī
tad
brahmābʰivyapaśyan
_
Sentence: b
tadajānanvayaṃ
vā
idaṃ
sarvaṃ
yad
bʰr̥gvaṅgirasa
iti
Sentence: c
te
devā
brāhmyaṃ
havir
yat
sāṃtapane
'gnāv
ajuhavuḥ
_
Sentence: d
etad
vai
brāhmyaṃ
havir
yat
sāṃtapane
'gnau
hūyata
Sentence: e
eṣa
ha
vai
sāṃtapano
'gnir
yad
brāhmaṇas
Sentence: f
tasyorjayorjāṃ
devā
abʰajanta
sumanasa
eva
svadʰāṃ
pitaraḥ
śraddʰayā
svargaṃ
lokaṃ
brāhmaṇās
Sentence: g
tena
sunvanty
r̥ṣayo
'ntata
striyaḥ
kevala
ātmany
avārundʰata
bāhyā
ubʰayena
sunvanti
Sentence: h
yad
vai
yajñe
brāhmyaṃ
havir
na
nirupyetānr̥javaḥ
prājāpatyahaviṣo
manuṣyā
jāyeran
_
Sentence: i
asau
yāṃl
lokāñ
chr̥ṇv
iti
pitā
hy
eṣa
āhavanīyasya
gārhapatyasya
dakṣiṇāgner
yo
'gnihotraṃ
juhotīti
[ed
.
yāllokāñ
,
āhavaṇīyasya]
Sentence: j
devāḥ
priye
dʰāmani
madanti
Sentence: k
teṣām
eṣo
'gniḥ
sāṃtapanaḥ
śreṣṭʰo
bʰavati
_
Sentence: l
etasya
vāci
tr̥ptāyām
agnis
tr̥pyati
Sentence: m
prāṇe
tr̥pte
vāyus
tr̥pyati
Sentence: n
cakṣuṣi
tr̥pta
ādityas
tr̥pyati
Sentence: o
manasi
tr̥pte
candramās
tr̥pyati
Sentence: p
śrotre
tr̥pte
diśaś
cāntardeśāś
ca
tr̥pyanti
Sentence: q
sneheṣu
tr̥pteṣv
āpas
tr̥pyanti
Sentence: r
lomeṣu
tr̥pteṣv
oṣadʰivanaspatayas
tr̥pyanti
Sentence: s
śarīre
tr̥pte
pr̥tʰivī
tr̥ptati
_
Sentence: t
evam
eṣo
'gniḥ
sāṃtapanaḥ
śreṣṭʰas
tr̥ptaḥ
sarvāṃs
tr̥ptāṃs
tarpayatīti
brāhmaṇam
\\ 22 \\
Khanda: 23
Sentence: a
sāṃtapanā
idaṃ
havir
iti
_
Sentence: b
eṣa
ha
vai
sāṃtapano
'gnir
yad
brāhmaṇo
yasya
garbʰādʰānapuṃsavanasīmantonnayanajātakarmanāmakaraṇaniṣkramaṇānnaprāśanagodānacūḍākaraṇopanayanāplavanāgnihotravratacaryādīni
kr̥tāni
bʰavanti
sa
sāṃtapanaḥ
_
Sentence: c
atʰa
yo
'yamanagnikaḥ
sa
kumbʰe
loṣṭas
Sentence: d
tad
yatʰā
kumbʰe
loṣṭaḥ
prakṣipto
naiva
śaucārtʰāya
kalpate
naiva
śasyaṃ
nirvartayaty
evam
evāyaṃ
brāhmaṇo
'nagnikas
tasya
brāhmaṇasyānagnikasya
naiva
daivaṃ
dadyān
na
pitryaṃ
na
cāsya
svādʰyāyāśiṣo
na
yajñāśiṣaḥ
svargaṃgamā
bʰavanti
Sentence: e
tad
apy
etad
r̥coktam
<agniṃ
dūtaṃ
vr̥ṇīmahe
hotāraṃ
viśvavedasam
\
asya
yajñasya
sukratum
[
ŚS
20.101.1,
R̥V
1.12.1]>
iti
brāhmaṇam
\\ 23 \\
Khanda: 24
Sentence: a
atʰa
ha
prajāpatiḥ
somena
yakṣyamāṇo
vedān
uvāca
kaṃ
vo
hotāraṃ
vr̥ṇīya
kam
adʰvaryuṃ
kam
udgātāraṃ
kaṃ
brāhmaṇam
iti
Sentence: b
ta
ūcur
r̥gvidam
eva
hotāraṃ
vr̥ṇīṣ.va
yajurvidam
adʰvaryuṃ
sāmavidam
udgātāram
atʰarvāṅgirovidaṃ
brāhmaṇam
_
Sentence: c
tatʰā
hāsya
yajñaś
caturṣu
lokeṣu
caturṣu
deveṣu
caturṣu
vedeṣu
catasr̥ṣu
hotrāsu
catuṣpād
yajñaḥ
pratitiṣṭʰati
Sentence: d
pratitiṣṭʰati
prajayā
paśubʰir
ya
evaṃ
veda
Sentence: e
tasmād
r̥gvidam
eva
hotāraṃ
vr̥ṇīṣva
sa
hi
hautraṃ
veda
_
Sentence: f
agnir
vai
hotā
Sentence: g
pr̥tʰivī
vā
r̥cām
āyatanam
Sentence: h
agnir
devatā
gāyatraṃ
chando
bʰūr
iti
śukram
_
Sentence: i
tasmāt
tam
eva
hotāraṃ
vr̥ṇīṣvety
etasya
lokasya
jitaye
_
Sentence: j
etasya
lokasya
vijitaye
_
Sentence: k
etasya
lokasya
saṃjitaye
_
Sentence: l
etasya
lokasyāvaruddʰaye
_
Sentence: m
etasya
lokasya
vivr̥ddʰaye
_
Sentence: n
etasya
lokasya
samr̥ddʰaye
_
Sentence: o
etasya
lokasyodāttaye
_
Sentence: p
etasya
lokasya
vyāptaye
_
Sentence: q
etasya
lokasya
paryāptaye
_
Sentence: r
etasya
lokasya
samāptaye
_
Sentence: s
atʰa
cen
naivaṃvidaṃ
hotāraṃ
vr̥ṇute
purastād
evaiṣāṃ
yajño
ricyate
Sentence: t
yajurvidam
evādʰvaryuṃ
vr̥ṇīṣva
sa
hy
ādʰvaryavaṃ
veda
Sentence: u
vāyur
vā
adʰvaryuḥ
_
Sentence: v
antarikṣaṃ
vai
yajuṣām
āyatanam
_
Sentence: w
vāyur
devatā
traiṣṭubʰaṃ
chando
bʰuva
iti
śukram
_
Sentence: x
tasmāt
tam
evādʰvaryuṃ
vr̥ṇīṣvety
etasya
lokasyety
eva
_
Sentence: y
atʰa
cen
naivaṃvidam
adʰvaryuṃ
vr̥ṇute
paścād
evaiṣāṃ
yajño
ricyate
Sentence: z
sāmavidam
evodgātāraṃ
vr̥ṇīṣva
Sentence: aa
sa
hy
audgātraṃ
veda
_
Sentence: bb
ādityo
vā
udgātā
Sentence: cc
dyaur
vai
sāmnām
āyatanam
Sentence: dd
ādityo
devatā
jāgataṃ
chandaḥ
svar
iti
śukram
_
Sentence: ee
tasmāt
tam
evodgātāraṃ
vr̥ṇīṣvety
etasya
lokasyety
eva
_
Sentence: ff
atʰa
cen
naivaṃvidam
udgātāraṃ
vr̥ṇuta
uttarata
evaiṣāṃ
yajño
ricyate
_
Sentence: gg
atʰarvāṅgirovidam
eva
brahmāṇaṃ
vr̥ṇīṣva
Sentence: hh
sa
hi
brahmatvaṃ
veda
Sentence: ii
candramā
vai
brahmā
_
[ed
.
brahāpo]
Sentence: jj
āpo
vai
bʰr̥gavaṅgirasām
āyatanam
_
Sentence: kk
candramā
devatā
vaidyutaś
coṣṇikkākubʰe
chandasī
om
ity
atʰarvaṇāṃ
śukraṃ
janad
ity
aṅgirasām
_
Sentence: ll
tasmāt
tam
eva
brahmāṇaṃ
vr̥ṇīṣvety
etasya
lokasya
jitaye
_
Sentence: mm
etasya
lokasya
vijitaye
_
Sentence: nn
etasya
lokasya
saṃjitaye
_
Sentence: oo
etasya
lokasyāvaruddʰaye
_
Sentence: pp
etasya
lokasya
vivr̥ddʰaye
_
Sentence: qq
etasya
lokasya
samr̥ddʰaye
_
Sentence: rr
etasya
lokasyodāttaye
_
Sentence: ss
etasya
lokasya
vyāptaye
_
Sentence: tt
etasya
lokasya
paryāptaye
_
Sentence: uu
etasya
lokasya
samāptaye
_
Sentence: vv
atʰa
cen
naivaṃvidaṃ
brahmāṇaṃ
vr̥ṇute
dakṣiṇata
evaiṣāṃ
yajño
ricyate
dakṣiṇata
evaiṣāṃ
yajño
ricyate
\\ 24 \\
Sentence: col
ity
atʰarvavede
gopatʰabrāhmaṇapūrvabʰāge
dvitīyaḥ
prapāṭʰakaḥ
\\
This text is part of the
TITUS
edition of
Atharva-Veda: Gopatha-Brahmana
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 3.6.2016. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.