TITUS
John Chrysostom, Commentary on the Pauline Epistles I
Part No. 14
Previous part

Section: Comm.  
Line of ed.: 17   პავლე მოციქულისა წიგნი გალატელთა მიმართ


Chapter: 1  
Verse: 1   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 18        პავლე მოციქული, არა კაცთაგან, არცა კაცთა მიერ (1,1).


Line of ed.: 19     გუაკურთხენ, მამაო. Manuscript page: E245v 


Line of ed.: 20        ვინაჲთგან ჰურიათაგანნი იგი, რეცა მორწმუნენი, ამით სახითა
Line of ed.: 21     განსდრეკდეს გალატელთა, კუალად მონებად წესთა ჰურიაობისა და
Line of ed.: 22     წინადაცუეთისათა, ვითარმედ: არა ჯერ-არს პავლესი რწმუნებაჲ,
Line of ed.: 23     რამეთუ იგი არა თუალით მხილველი არს ქრისტესი, არამედ უკუა\ნაჲსკნელ
Line of ed.: 24     მოსრული მოწაფე პეტრესი და მისთანათაჲ, რომელნი-\იგი
Line of ed.: 25     უწინარესნი არიან მისსა, და არავის აყენებენ წინადაცუეთად,
Line of ed.: 26     ვითარცა მოციქულნი ქრისტესნი და თჳთ სწავლულნი მისგან. რამეთუ
Line of ed.: 27     ჯერეთ მათ ჟამთა სათნო-ყოფისათჳს ჰურიათაჲსა არა ფრიად აყ\ენებდა
Line of ed.: 28     პეტრე წინადაცუეთად, ვითარცა ქადაგი ჰურიათაჲ, ხოლო
Line of ed.: 29     პავლე წარმართთა ქადაგებასა შინა განცხადებულად მაყენებელ Manuscript page: F6r 
Line of ed.: 30     იყო. და ამას ჰყოფდეს ორნივე ზოგადითა შეთქუმულებითა. ამისთჳს\ცა
Line of ed.: 31     დასაბამსავე ებისტოლისასა წინა-აღსადგომელად მათდა, რომელნი
Line of ed.: 32     კაცთა მოწფად უწოდდეს მას, მყის აღამაღლებს სიტყუასა
Page of ed.: 471   Line of ed.: 1     თავისა თჳსისათჳს და დაჰჴსნის იჭუსა ამას, ვითარმედ არა არს იგი
Line of ed.: 2     მოწაფე კაცთაჲ, არცა მათ მიერ წოდებული და მოვლინებული
Line of ed.: 3     ქადაგებად, არამედ თჳთ თავადისა ქრისტეს გზასა ზედა ჩუენებითა
Line of ed.: 4     ერწმუნა მას საქმე მოციქულებისაჲ.

Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: არამედ იესუ ქრისტეს მიერ და ღმრთისა მამისა,
Line of ed.: 6     რომელმან აღადგინა იგი მკუდრეთით (1,1). თარგმანი: ქრისტეს
Line of ed.: 7     მიერ წოდებულებაჲ ცხად ყო, ვითარცა მოწაფემან და მოციქულმან
Line of ed.: 8     მისმან. ხოლო რაჲთა სამარ\\ადისოჲ Manuscript page: B99v  ჩუეულებაჲ მისცეს სი\ტყუათა
Line of ed.: 9     თჳსთა მსმენელსა, ვითარ სამარადისოდ განუყოფელად
Line of ed.: 10     მოიჴსენებს მამასა და ძესა და სულსა, რამეთუ ოდესმე ერთისა
Line of ed.: 11     მოჴსენებასა კმა-იყოფს სამთათჳსვე, და ოდესმე ორთასა, ხოლო აწ
Line of ed.: 12     პირველად ძე აჴსენა, ვითარცა მოქმედი განგებულებისაჲ და ჴორც-
Line of ed.: 13     შესხმითა თჳსითა გამოჴსნისა ჩუენისაჲ; ამისსა შემდგომად მამასა
Line of ed.: 14     უწოდს მკუდრეთით აღმადგინებელად ძისა, რამეთუ
Line of ed.: 15     პატივ-სცემს მას უძლურებისათჳს მსმენელთაჲსა, და რამეთუ ღმრ\თეებით
Line of ed.: 16     ერთ არს და განუყოფელ Manuscript page: H7v  მამისა და ძისა -- მკუ\დრეთით
Line of ed.: 17     აღდგინებაჲ ჴორცთაჲ მათ, რომელ ჩუენგან მიიხუნა ქრისტემან.
Line of ed.: 18     ხოლო ჟამიერად მოიჴსენა ჯუარცუმაჲ და სიკუდილი ძისაჲ, რაჲთა
Line of ed.: 19     მოაჴსენნეს ქველისმოქმედებანი მისნი მათ, რომელთა-იგი დაერწმუნა
Line of ed.: 20     მისი დატევებაჲ და ძუელისავე შჯულისა წესთა მიდევნებაჲ.

Verse: 2   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: და ჩემ თანა ყოველნი ძმანი (1,2). თარგმანი:
Line of ed.: 22     ვინაჲთგან იგინი ამას ცილისმწამებელ იყვნეს, ვითარმედ პავლე
Line of ed.: 23     მარტოჲ არს მაყენებელი წინადაცუეთისაჲ, ამისთჳს ყოველნი ძმანი
Line of ed.: 24     მოიჴსენნა, ვითარმედ: ზოგად მრავალნი ერთნება არიან საქმესა ამას
Line of ed.: 25     ზედა.

Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: ეკლესიათა გალატიაჲსათა (1,2). თარგმანი: იხილე
Line of ed.: 27     მკსინვარებაჲ, ვითარ არა ჩუეულებისაებრ უწოდს შესაკრებელთა
Line of ed.: 28     მათთა წმიდად ანუ საყუარელად, არამედ ლიტონად დასწერს:
Line of ed.: 29     "ეკლესიათა გალატიაჲსათა", რამეთუ გალატიაჲ ყოვლისა მის სოფ\ლებისა
Line of ed.: 30     სახელი არს და ა\\რა Manuscript page: F6v  ქალაქისა ერთისაჲ.

Verse: 3   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 31        მოციქულისაჲ: მადლი თქუენდა და მშჳდობაჲ ღმრთისა მიერ
Line of ed.: 32     მამისა (1,3). თარგმანი: ვინაჲთგან იბრძოლებოდეს შემოღებითა
Line of ed.: 33     შჯულისა მის წინადაცუეთისაჲთა განვრდომად მადლისაგან, ამის\თჳს
Line of ed.: 34     ულოცავს არა-განშორებასა მადლისასა და მიფენასა მშჳდო\ბისასა,
Page of ed.: 472   Line of ed.: 1     რამეთუ მაშინ ჯერეთ ღმრთის-მბრძოლებდეს კუალად-მიქცე\ვითა
Line of ed.: 2     ჰურიაობად. ამისთჳს ეტყჳს, ვითარმედ: ვინაჲ უწოდთ ღმერთსა
Line of ed.: 3     მამად; ანუ არა შვილებითაა ნათლისღებისაჲთა? და რაჲსათჳსღა
Line of ed.: 4     ეძიებთ წინადაცუეთასა?

Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: და უფლისა იესუ ქრისტესსა, რომელმან მისცა
Line of ed.: 6     თავი თჳ\\სი Manuscript page: M2v  ცოდვათა ჩუენთათჳს (1,3-4). თარგმანი: აჰა თჳთ
Line of ed.: 7     ითქუმის მიმცემელად თავისა თჳსისა, ვითარცა ჭეშმარ\იტებით
Line of ed.: 8     თჳთმფლობელი; ვინაჲცა შენ, რაჟამს მამისა მიერ მიცემაჲ
Line of ed.: 9     გესმოდის, ესრეთ გულისჴმა-ყავ, ვითარმედ სათნო-ყოფითა მამისაჲ\თა
Line of ed.: 10     იქმნა ძისა მიერ ცხორებაჲ ჩუენი, რაჟამს Manuscript page: E246r  სალხი\\\ნებელად Manuscript page: H9r 
Line of ed.: 11     ცოდვათა ჩუენთა მსხუერპლ ყო თავი თჳსი.

Verse: 4   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 12        მოციქულისაჲ: რაჲთა განმარინნეს ჩუენ სოფლისა ამის ბორო\ტისაგან
Line of ed.: 13     (1,4). თარგმანი: არა სოფელსა უწოდს ბო\\როტ, Manuscript page: B100r 
Line of ed.: 14     არცა ჟამთა საწუთროჲსათა, რომელნი-ესე ღმრთისა მიერ კეთილად
Line of ed.: 15     დაბადებულ არიან, არამედ ცოდვათა ამათ და უწესოებათა, რო\მელნი
Line of ed.: 16     შეგუემთხუევიან საწუთროსა ამას სოფელსა შინა დღითი-დღე
Line of ed.: 17     და ჟამითი-ჟამად, ბრძოლათა მიერ ბოროტისა მტერისათა, ვითარ-იგი
Line of ed.: 18     უფალი ეტყჳს მამასა: "არა ვიტყჳ, რაჲთა აღიხუნე ესენი სოფლისა\გან,
Line of ed.: 19     არამედ რაჲთა დაიცვნე ბოროტისაგან". ვინაჲცა მოციქულ\მან
Line of ed.: 20     ჩუეულებითა სიტყჳსაჲთა უწოდა აწ სოფელსა ბოროტ, ვი\თარ-იგი
Line of ed.: 21     ჩუენ, დღესა, რომელსა ბოროტი რაჲმე შეგუემთხჳის, ვიტყო\დით,
Line of ed.: 22     ვითარმედ: ბოროტი დღე გარდავვლე", ხოლო სიბოროტე იგი
Line of ed.: 23     არცა სოფელსა შინა არს, არცა ჟამსა, არამედ გარეთ შემოვალს;
Line of ed.: 24     ანუ შემთხუევითა სენთაჲთა ანუ ბრძოლითა ეშმაკისაჲთა; დაღაცა\თუ
Line of ed.: 25     ჩუენ რომელსაცა ჟამსა შეგუემთხჳოს რაჲმე, მის ჟამისად
Line of ed.: 26     უწოდთ, და რომელსაცა ადგილსა -- მის ადგილისად, ჩუეულებითა
Line of ed.: 27     სიტყჳსაჲთა.

Line of ed.: 28        მოციქულისაჲ: ნებითა ღმრთისა და მამისა ჩუენისაჲთა, რომ\ლისაჲ
Line of ed.: 29     არს დიდებაჲ უკუნითი-უკუნისამდე ამენ (1,4-5). თარგ\მანი:
Line of ed.: 30     ვინაჲთგან ზემო კეთილად ცხად-ყო, ვითარმედ არა დაუსაბა\მო,
Line of ed.: 31     არცა დაუსრულებელ, არამედ უკუანაჲსკნელ შემოსრულ და
Line of ed.: 32     წუთჟამისა არს სიბოროტე, ამისთჳს უწოდა მას სოფლისა ამის,
Line of ed.: 33     ვითარცა ამას შინა შემთხუევადსა, და აღსასრულსა მისსა თანა
Page of ed.: 473   Line of ed.: 1     დასრულებადსა, რომლისა ღონე მჴსნელმან ლოცვით გუასწავა მამისა
Line of ed.: 2     მიმართ, ვითარმედ: "მიჴსნენ ჩუენ ბოროტისაგან", ხოლო აქა
Line of ed.: 3     მოციქულმან ძისა მიერ თქუა ჴსნაჲ, რამეთუ ყოველივე მათი --
Line of ed.: 4     ერთ არს. და შესძინა: "ნებითა ღმრთისა და მამისა ჩუენისაჲთა".
Line of ed.: 5     ნებაჲ უკუე თქუა, რამეთუ სათნო-ყოფითა მამისაჲთა იქმნა ჴსნაჲ
Line of ed.: 6     ჩუენი განჴორციელებითა ძისაჲთა, ხოლო მამად ჩუენდა წოდე\ბითა
Line of ed.: 7     ღმრთისაჲთა კუალად შვილებისა იგი მადლი მოაჴსენა, ნათლის\ღებისა
Line of ed.: 8     მი\\ერი, Manuscript page: H9v  რაჲთა მისნი მიმთხუეულნი არღარა ეძიებდენ
Line of ed.: 9     წინადაცუეთასა, რამეთუ ჭეშმარიტებისა მიმთხუეულთადა არღარად
Line of ed.: 10     საჴმარ არიან სახენი. ვინაჲცა მოციქულმან მყის დასაბამსავე ამხი\ლა
Line of ed.: 11     რაჲ, მოჴსენებითა ჯუარცუმისა და აღდგომისა, ცოდვათაგან
Line of ed.: 12     ჴსნისა და საუკუნეთა კეთილთა მიმთხუევისა, მამისა სათნო-ყოფისა
Line of ed.: 13     და ძისა განზრახვისა და ყოველთა კეთილთა მონიჭებისაჲთა, მყის
Line of ed.: 14     დიდებისმეტყუელებად აღიძრა ურიცხუებასა ზედა ქველისმოქმედე\ბათასა,
Line of ed.: 15     რომელთა მიერ აღტყინებულმან გონებითა მადლობასა დაჰ\ბეჭდა
Line of ed.: 16     ამინითა, და თჳთ უფიცხესად იწყებს სიტყუად შეურაცხ\ის-მყოფელთა
Line of ed.: 17     მათ მიმართ ესოდენისა ამის მადლისათა.

Verse: 6   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 18        მოციქულისაჲ: Manuscript page: B100v  მიკჳრს, რამეთუ ესრე ადრე გარდაიქცევით
Line of ed.: 19     მისგან, რომელმან-იგი გიჩინნა თქუენ მადლითა ქრისტესითა (1,6).
Line of ed.: 20     თარგმანი: ორნი ბრალნი დასხნა მათთჳს: ვითარ გარდაიქცეს, და
Line of ed.: 21     ესრეთ მსწრაფლ, რომელ არცაღა ჟამეულად მიამყოვრეს წინააღდგომაჲ
Line of ed.: 22     მიმდრეკელთაჲ მათ. ხოლო შენ იხილე სიბრძნე, ვითარ სადაჲთ-იგი
Line of ed.: 23     ჰგონებდეს შეძინებასა, ვითარმედ მამისა მსახურებაჲ არს პყრობაჲ
Line of ed.: 24     ძუელისა შჯულისაჲ, მიერვე მოციქული წარუკუეთს სასოებასა,
Line of ed.: 25     ვითარმედ ქრისტესგან და სახარებისაგან განშორებული -- მამისა\განცა
Line of ed.: 26     განშორებ\\ულ Manuscript page: F6v  არს, რამეთუ თჳთ მამამან მიწოდნა ჩუენ
Line of ed.: 27     მადლსა ამას ძისა მისისასა. რამეთუ მამაჲ გვწოდს მადლისა მიმა\რთ,
Line of ed.: 28     ხოლო ძე უსასყიდლოდ მოგუმადლებს განთავის\\უფლებასა Manuscript page: M4r 
Line of ed.: 29     ცოდვათაგან სისხლითა თჳსითა, ხოლო სული წმიდაჲ თანა-სათნო-\იყოფს
Line of ed.: 30     და სრულ-გუყოფს ნათლისღებისა მიერ. ესრეთ ზოგადი არს
Line of ed.: 31     სამთაჲვე და ერთ მოქმედებაჲ ჴსნისა ჩუენისაჲ ერთარსებისა მიერ
Line of ed.: 32     წმიდისა სამებისა. Manuscript page: E246v 

Line of ed.: 33        მოციქულისაჲ: სხუად სახარებად, რომელ სხუა არა არს,
Line of ed.: 34     გარნა არიან ვინმე, რომელნი აღგძრვენ თქუენ და ჰნებავს გარდაქცე\ვად
Page of ed.: 474   Line of ed.: 1     სახარებაჲ იგი ქრისტესი (1,6-7). თარგმანი: Manuscript page: H10r  რაჲთა
Line of ed.: 2     მსგავსებითა სახელისაჲთა შეიტყუვნენ, ამისთჳს, რომელნი-იგი თჳს\სა
Line of ed.: 3     საცთურსა შაბათთა დაცვისა და წინადაცუეთისასა არწმუნებდეს
Line of ed.: 4     გალატელთა, სახარებად უწოდდეს სიჩქურსა მას მათსა, რომ\ლისათჳს
Line of ed.: 5     აწ მოციქული დაუმტკიცებს, ვითარმედ თჳნიერ ერთისა
Line of ed.: 6     ამის სახარებისა ქრისტესისა, არა არს სხუაჲ სახარებაჲ, არამედ
Line of ed.: 7     გარდამაქცეველი ოდენ და შფოთებით წინააღმდგომი სახარებისა
Line of ed.: 8     ამის ქრისტესისაჲ.

Verse: 8   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: არამედ დაღათუ ჩუენ, გინა თუ ანგელოზი
Line of ed.: 10     ზეცით გახარებდეს თქუენ გარეშე მისსა, რომელი-იგი გახარე თქუენ,
Line of ed.: 11     შეჩუენებულ იყავნ (1,8). თარგმანი: რაჲთა არა თქუან, ვითარმედ:
Line of ed.: 12     "ამპარტავანებით თჳსსა ოდენ დაამტკიცებს სიტყუასა", ამისთჳს
Line of ed.: 13     პირველად თავი თჳსი შეაჩუენა, უკუეთუ იპოოს შემცვალებელ რაჲ\სამე,
Line of ed.: 14     მის მიერ ერთგზის მათდა ქადაგებულისა. ამისსა შემდგომად
Line of ed.: 15     იტყჳს, ვითარმედ: "არღა ვიტყჳ პეტრეს ანუ იოვანეს ანუ სხუასა
Line of ed.: 16     ვისმე კაცთაგანსა, არამედ დაღაცათუ ზეცისა ძალთაგანი იყოს სხ\ჳსა
Line of ed.: 17     ქადაგებისა შემომღებელი, შეჩუენებულ იყავნ". ხოლო ამას რაჲ
Line of ed.: 18     იტყჳს, არა თუ პეტრე ანუ ზეცისა ძალნი იპოებიან ოდესცა შემ\ცვალებელ
Line of ed.: 19     ქრისტეს ქადაგებისა; ნუ იყოფინ! არამედ ყოვლად ერთო\ბასა
Line of ed.: 20     აჩუენებს თჳსისა და სხუათა მოციქულთა ქადაგებისასა, რაჲთა
Line of ed.: 21     ამით სახითა წარუკერნეს პირნი მათნი, რომელნი განსწვალებენ
Line of ed.: 22     ქადაგებასა Manuscript page: B101r  მოციქულთასა, ვითარმცა პეტრე სხუებრ და
Line of ed.: 23     Manuscript page: F8r  პავლე სხუებრ რასმე ქადაგებდეს, რომელთა ერთჴმობისა
Line of ed.: 24     სწორებით მოწამე არიან ანგელოზნი კაცთა თანა.

Verse: 9   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 25        მოციქულისაჲ: ვითარცა წინაჲსწარ ვთქუ და აწ კუალად ვი\ტყჳ:
Line of ed.: 26     უკუეთუ ვინმე გახარებდეს თქუენ მისსა გარეშე, რომელი-იგი
Line of ed.: 27     მიიღეთ, შეჩუენებულ იყავნ (1,9). თარგმანი: რაჲთა არა თქუან,
Line of ed.: 28     ვითარმედ: "ნუუკუე განრისხებულმან თქუა სიტყუაჲ იგი შეჩუენებ\ისაჲ",
Line of ed.: 29     - ამისთჳს კუალად-მოქცევობითა მისითა ცხად-ჰყოფს, ვი\თარმედ
Line of ed.: 30     დაწყნარებულითა ბჭობითა სიმშჳდისაჲთა აღმო\\უთქუამს Manuscript page: H10v 
Line of ed.: 31     მას სიტყუაჲ იგი შეჩუენებისაჲ, რომელსა შინა, გესმას რაჲ "გარეშე
Line of ed.: 32     მისსა", გულისჴმა-ყავ, ვითარმედ ზოგად შეაჩუენებს მცირედ და
Line of ed.: 33     დიდად განმდრეკელსა, რომელი შემატებითა ანუ დაკლებითა დიდისა
Line of ed.: 34     ანუ მცირისაჲთა განსდრეკდეს ქადაგებასა სამოციქულოთა შჯულთა
Line of ed.: 35     მართლმადიდებლობისასა.

Verse: 10   Link to pavleni Link to pavlecd
Page of ed.: 475  
Line of ed.: 1     მოციქულისაჲ: აწ კაცთა-მე ვერწმუნო ანუ ღმერთსა, ანუ ვე\ძიებ
Line of ed.: 2     რას კაცთმოთნებასა? რამეთუ უკუეთუმცა კაცთაღა სათნო-\ვეყოფვოდე,
Line of ed.: 3     ქრისტეს მონამცა არა ვიყავ (1,10). თარგმანი: ვინაჲ\თგან
Line of ed.: 4     ამას შეასმენდეს მას წინააღმდგოთი, ვითარმედ: "კაცთმოთ\ნებით
Line of ed.: 5     თუალ-ახუამს, რამეთუ ეგერა ტიმოთეს წინა-დასცჳთა სხუა\თა
Line of ed.: 6     სათნო-ყოფისათჳს, და თქუენ სხუებრ გიქადაგებს", ამისთჳს
Line of ed.: 7     ეტყჳს, ვითარმედ: დაღაცათუ თქუენ დაგიფარო რაჲმე სივერაგე
Line of ed.: 8     გონებისა ჩემისაჲ, ღმრთისაგან დაფარვაჲ შეუძლებელ არს, რამეთუ
Line of ed.: 9     მან მხოლომან უწყნის დაფარულნი გულისა და გონებისანი, და
Line of ed.: 10     რომელი კაცთა ეჩუენებოდის, ქრისტეს მონა ვერ იქმნების. ვინაჲცა
Line of ed.: 11     მე, მინდა თუმცა კაცთა სათნო-ყოფაჲ, არამცა დამეტევა ჰური\აობაჲ,
Line of ed.: 12     მეგობარნი და ნათესავნი, მხოლოდ ქრისტესა დაშინებითა
Line of ed.: 13     თავისა ჩემისაჲთა.



Subsection: 1  
Line of ed.: 14   თავი Ⴀ̂. შემდგომად დაწყებისა ებისტოლისა
Line of ed.: 15   თხრობაჲ ჰურიაობისაგან მოქცევისა თჳსისაჲ გამოცხადებით


Verse: 11   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: ხოლო გაუწყებ თქუენ, ძმანო, სახარებასა მას,
Line of ed.: 17     რომელი-იგი გეხარა ჩემ მიერ, რამეთუ არა არს კაცობრივ, და
Line of ed.: 18     რამეთუ არცაღა მე კაცისა მიერ მოვიღე იგი გინა ვისწავე, არამედ
Line of ed.: 19     გამოცხადებითა იესუ Manuscript page: M4v  ქრისტესითა (1,11-12). თარგმანი: Manuscript page: F8v 
Line of ed.: 20     ვითარ-იგი ზემო ვთქუთ, მოციქულთა Manuscript page: E247r  მიერ და არა ქრისტეს\გან
Line of ed.: 21     განსწავლულად იტყოდეს პავლეს წინააღმდგომნი; ჯიხვს ეტყ\ჳს
Line of ed.: 22     გალატელთა, ვითარმედ: რაჲ-იგი მიქადაგებიეს თქუენდა, არა
Line of ed.: 23     კაცობრივისა სიბრძნისა, არცა მოციქულთა მოძღურებისა, Manuscript page: H11r 
Line of ed.: 24     არამედ თჳთ თავადისა ქრისტესგან ვისწავე, გამომეცხადა რაჲ გზასა
Line of ed.: 25     ზედა მისლვასა მას ჩემსა დამასკოდ.

Verse: 13   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: რამეთუ გესმინა თქუენ ოდესმე სლვაჲ ჩემი
Line of ed.: 27     ჰურიაებასა შინა, რამეთუ გარდარ\\ეულად Manuscript page: B101v  ვსდევნიდ ეკლესიათა
Line of ed.: 28     ღმრთისათა და ვსტყუენევდი მათ (1,13). თარგმანი: აწ წარმოუთხრობს
Line of ed.: 29     მათ სახესა, ვითარ მდევარი იყო და ესოდენ განთქუმული მდევარი
Line of ed.: 30     ამისი, რომელსა აწ ქადაგებს, ვიდრეღა პალესტინით გალატიად
Line of ed.: 31     მიაწევდა სასმენელ ყოფასა თჳსისა მძლავრებისასა, რამეთუ არა
Line of ed.: 32     მოძულებულ, არამედ ესოდენ შეყუარებულ იყო მისგან ჰურიაობაჲ,
Page of ed.: 476   Line of ed.: 1     ვიდრეღა მის ძლით სდევნიდა წინააღმდგომთა მისთა და წარმოსტყუენ\ვიდა
Line of ed.: 2     მათ. და ესევითარი-იგი დაუტევა მან და შეუდგა დევნულსა
Line of ed.: 3     მას, რომელი-ესე კმა არს ყოველთა მსმენელთა, განმტკიცებად მისსა
Line of ed.: 4     მიმართისა სარწმუნოებისა.

Verse: 14   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: და წარვემატებოდე ჰურიაებასა შინა უფროჲს
Line of ed.: 6     მრავალთა ჰასაკისსწორთა ჩემთა ნათესავთა შინა ჩემთა; უმეტეს
Line of ed.: 7     მოშურნე ვიყავ მამულთა ჩემთათჳს მოძღურებათა (1,14). თარგმანი:
Line of ed.: 8     ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: არა ზუაობით ვჰყოფდ დევნასა მას, არამედ
Line of ed.: 9     რამეთუ უმეტეს მოშურნე ვიყავ შეურაცხ-ყოფისათჳს მამულთა მათ
Line of ed.: 10     ჩემთა მოძღურებათაჲსა, უფროჲს ყოველთა მოჰასაკეთა ჩემთა, რომ\ლისათჳს
Line of ed.: 11        წარჩინებულცა ვიყავ მათ შორის. და ესე ყოველი არარაჲ\სა
Line of ed.: 12     სხჳსათჳს დაუტევე, თჳნიერ ამისთჳს, რამეთუ ვიწოდე ქრისტეს
Line of ed.: 13     მიერ გამოცხადებითა მისითა, და განვიჩინე წინამბრძოლად მათდა,
Line of ed.: 14     რომელთა-იგი ვჰბრძოდე პირველ.

Verse: 15   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 15        მოციქულისაჲ: ხოლო რაჟამს სათნო-იყო ღმერთმან, რომელმან
Line of ed.: 16     გამომირჩია მე დედის მუცლით ჩემითგან (1,15). თარგმანი: ესრეთ
Line of ed.: 17     იტყჳს, ვითარმედ: უკუეთუ აჩრდილთა შინა მყ\\ოფი Manuscript page: F9r  არარას
Line of ed.: 18     ვიქმოდე ზუაობით და მაჩუენებლობითა კაცთმოთნებისაჲთა, ვითარ
Line of ed.: 19     აწ, შემდგომად ჭეშმარიტებისა შემეცნე\\ბისა, Manuscript page: H11v  დაფარულ რაჲთმე
Line of ed.: 20     ვიქმნე ბნელითა სიცრუვისა და ორგულებისაჲთა. ხოლო დედის
Line of ed.: 21     მუცლითგან ჩინებულებაჲ თჳსი თქუა, რაჲთა პირი დაუყ\ოს
Line of ed.: 22     მათ, რომელნი უკუანაჲსკნელ მოსრულობითა დააკნინებდეს პა\ტივსა
Line of ed.: 23     მისსა, რომელი-იგი პირველ შობისა განკუთნვილ იყო ღმრთი\სა,
Line of ed.: 24     დაღათუ ჟამ ერთ დრო-სცა წოდებად მისსა, უკუანაჲსკნელ
Line of ed.: 25     მწოდებელმან და პირველ მჩინებელმან მან მისმან. ხოლო დროე\ბაჲ
Line of ed.: 26     იგი განგებულებითა რაჲთმე იყო გამოუთქუმელითა, რაჲთა
Line of ed.: 27     ესრეთ მეყსა შინა შეცვალებისათჳს მდევარ-ყოფილისა მის უმეტეს
Line of ed.: 28     სარწმუნო იქმნეს ჭეშმარიტებაჲ.

Line of ed.: 29        მოციქულისაჲ: და მიწოდა მე მადლითა მისითა გამოცხადებად
Line of ed.: 30     ძე მისი ჩემ მიერ, რაჲთა ვახარო იგი წარმართთა შორის (1,15-16).
Line of ed.: 31     თარგმანი: მადლით წოდებულობასა დამდაბლებისათჳს იტყჳს
Line of ed.: 32     თა\\ვისა Manuscript page: B102r  თჳსისა, რამეთუ რომელი-იგი ჭურად რჩეულად
Line of ed.: 33     იწოდა უფლისა მიერ, თჳთ -- მადლით წოდებასა იტყჳს,
Line of ed.: 34     ვითარმედ: არა ღირს ვიყავ მოსლვად მისსა. უკუეთუმცა არა მას
Page of ed.: 477   Line of ed.: 1     მადლით მოეტევნეს უღირსებანი ჩემნი. ხოლო შემდგომი იგი სი\ტყუაჲ
Line of ed.: 2     ესრეთ უსაკუთრეს არს: გამოცხადებად ძე მისი
Line of ed.: 3     ჩემ შორის. რამეთუ თავსა შორის თჳსსა მეტყუელად იტყჳს
Line of ed.: 4     მხოლოდშობილსა ძესა, მამისა მიერ დედის მუცლითგან განკუთ\ნვილი
Line of ed.: 5     იგი, რაჲთა არა ხოლო ენითა მეტყუელ მისთჳს, არამედ
Line of ed.: 6     გულითა და გონებითა სავანე იქმნეს მისსა. და ესრეთღა მრავალთ\ესლთა
Line of ed.: 7     წარმართთა შორის მიმოდადვას სახარებაჲ მისი, რომლისა
Line of ed.: 8     ქადაგად არცა ერთისა ვის კაცთაგანისა, არამედ თჳთ მის თავადისა
Line of ed.: 9     მიერ ჴელთდასხმულ იქმნა პავლე.

Verse: 16   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 10        მოციქულისაჲ: მეყსეულად არა ვაუწყე იგი ჴორცითა და სისხ\ლითა
Line of ed.: 11     (1,16). თარგმანი: ესე იგი არს, ვითარმედ არა ჴორცთა და
Line of ed.: 12     სისხლთაგან მისწა\\ვიეს Manuscript page: E247v  ქადაგებაჲ მისი, არამედ თჳთ მისგან,
Line of ed.: 13     რომელი-იგი ასწავებს და მიჰფენს კაცთა, სულსა სი\\ბრძნისა Manuscript page: F9v  და
Line of ed.: 14     მეცნიერებისასა.

Verse: 17   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 15        მოციქულისაჲ: არცა აღვედ იერუსალჱმდ მათდა, Manuscript page: H12r  რომელნი-\იგი
Line of ed.: 16     იყვნეს უწინარეს ჩემსა მოციქულნი, არამედ მივედ არაბიად და
Line of ed.: 17     კუალად მოვიქეც დამასკედ (1,17). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვი\თარმედ:
Line of ed.: 18     "არა მოციქულთა მიერ წარვიგლინე იერუსალემით, მოწა\ფედ
Line of ed.: 19     მოციქულთა, არამედ თჳთ მოძღურისა მის და წარმავლინებე\ლისა
Line of ed.: 20     მოციქულთაჲსა ხილვამან და ჩუენებამან მეცა მოციქულად
Line of ed.: 21     წარმავლინა ქალაქთა არაბიას და დამასკოს. რამეთუ წინადაცუეთილებ\ისათაგან
Line of ed.: 22        გამომირჩია ქადაგი წინადაუცუეთელობისაჲ; რაჲთა არავინ
Line of ed.: 23     თქუას, ვითარმედ: "თჳთ წინადაუცუეთელ იყო, რომელი ქადაგებდა
Line of ed.: 24     დაჴსნასა მისსა, ვითარცა ვერ-შემძლებელი წინადაცუეთად", ამის\თჳს,
Line of ed.: 25     არა ვითარცა ძნელსა და საჴმარსა, არამედ ვითარცა ნამეტავსა
Line of ed.: 26     და უჴმარსა დავჰჴსნიდ მას. ხოლო არაბიას წარსლვითა
Line of ed.: 27     ამას ცხად-ჰყოფს, ვითარმედ არღა ხარებულ იყო მათდა, ამისთჳს
Line of ed.: 28     უქმსა ქუეყანასა თჳთ იწყო მუშაკობად და სრბით თესვად თესლსა
Line of ed.: 29     ღმრთისმსახურებისასა.

Verse: 18   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 30        მოციქულისაჲ: და მერმე შემდგომად სამისა წლისა აღვედ იერუს\ალჱმდ
Line of ed.: 31     ხილვად პეტრესსა და ვიყავ მის თანა ათოთხმეტ დღე
Line of ed.: 32     (1,18). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ პატივისათჳს პეტრესსა
Page of ed.: 478   Line of ed.: 1     აღვედ ხილვად მისსა, არა თუ სწავლად რასმე მისგან, და ათოთხმეტ
Line of ed.: 2     დღე ვიყავ ოდენ მის თანა, არა ვისწავებდი-ცა რასმე მისგან.

Verse: 19   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: ხოლო სხუაჲ მოციქულთაგანი არავინ ვიხილე,
Line of ed.: 4     გარნა იაკობ ძმაჲ უფლისაჲ (1,19). თარგმანი: არა თუ თჳსებითა
Line of ed.: 5        ჴორციელითა, არამედ სახელითა ოდენ საგონებელითა იყვნეს, იოსებ
Line of ed.: 6     - მამა, ხოლო ძენი მისნი Manuscript page: B102v  -- ძმა უფლისა, არამედ მოციქული
Line of ed.: 7     პატივისათჳს იაკობისსა უწოდს მას სახელითა ამით, და ყოველსავე
Line of ed.: 8     შინა მათ წინა-აღუდგების, რომელნი-იგი მოციქულთა განსწავლუ\ლად
Line of ed.: 9     მოწფად ოდენ უწოდდეს მას და არა მოციქულდცა ქრისტე\სა;
Line of ed.: 10     რომელთა ეტყჳს, ვითარმედ: არა ხოლო უსწავლელ, არამედ
Line of ed.: 11     უხილავცა ვიყავ მათდა, და პირველ ხილვისა მათისა ვიწყე ქადაგე\ბად
Line of ed.: 12     არაბიას, და მიერ მოქცეულმან -- დამას\\კეს. Manuscript page: F10r  და
Line of ed.: 13     მისრულმან ხილვად ოდენ პეტრესსა, სხუაჲ მოციქულთაგანი არავინ
Line of ed.: 14     ვიხილე თჳნიერ იაკობისსა.

Verse: 20   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 15        მოციქულისაჲ: და რომელსა-ესე მივსწერ თქუენდა, აჰა ესერა
Line of ed.: 16     წინაშე უფლისა, რამეთუ არა ვტყუვი (1,20). თარგმანი: ჰხედავა,
Line of ed.: 17     ვითარ ყოვლით კერძო მოსწრაფე არს, რაჲთა სარწმუნო და უტყუვ\ელ
Line of ed.: 18     მათდა ყოს ქადაგებაჲ თჳსი, ვითარმედ არავისი კაცთაგანისაჲ,
Line of ed.: 19     არამედ ქრისტეს მოწაფე არს და მის მიერ მოვლინებული ქადაგებად.

Verse: 21   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 20        მოციქულისაჲ: და მერმე მოვედ ადგილთა მათ ასურეთისა და
Line of ed.: 21     კილიკიაჲსათა (1,21). თარგმანი: შემდგომად პეტრეს ხილვისა კუალად
Line of ed.: 22     მასვე გზასა რბიოდა თჳსისა ქადაგებისასა წარმართთა მიმართ, რამეთუ
Line of ed.: 23     მათდა მიმართ მივლინებულ იყო უფლისა მიერ.

Verse: 22   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 24        მოციქულისაჲ: ხოლო ვიყავ შეუსწავებელ წინაშე პირსა ეკლე\სიათა
Line of ed.: 25     მათ ჰურიასტანისათა, რომელნი.. -იყვნეს ქრისტეს მიმართ,
Line of ed.: 26     გარნა სმენით ხოლო ესმინა, ვითარმედ: რომელი-იგი გუდევნიდა
Line of ed.: 27     ჩუენ ოდესმე, აწ ახარებს სარწმუ\\ნოებასა Manuscript page: E248r  მას, რომელსა-იგი
Line of ed.: 28     ოდესმე ტყუენვიდა; და ადიდებდეს ჩემთჳს ღმერთსა (1,22-24). თარგ\მანი:
Line of ed.: 29     ვინაჲთგან ამას შეასმენდეს მას წინააღმდგომნი, ვითარმედ:
Line of ed.: 30     "თქუენ გალატელთა ოდენ წარმართთა გაყენებს წინადაცუეთად, ხოლო
Line of ed.: 31     ჰურიაობისაგან მოქცეულთა უქადაგებს წინადაცუეთასა", ამისთჳს
Line of ed.: 32     ეტყჳს, ვითარმედ: ესოდენ არაოდეს მიქადაგებიეს წინადაცუეთაჲ
Line of ed.: 33     ვისდაცა, ვიდრემდის ყოვლად უმეცარ იყვნეს ჩემდა ეკლესიანი იგი
Line of ed.: 34     წინადაცუეთილებისაგან და ჰურიაობისა მოქცეულნი ქრისტეს მიმა\რთ,
Page of ed.: 479   Line of ed.: 1     და არავინ მათგანი თუალით მხილველ ქმნილ არს ჩემდა,
Line of ed.: 2     თჳნიერ ყურით მსმენელ ხოლო და მმადლობელ ღმრთისა, რამეთუ
Line of ed.: 3     ჩემი ყოველივე მისი საქმე არს: მოქცევაჲ მდევარ-ყოფისაგან და
Line of ed.: 4     ქადაგ-ყოფაჲ ჩემ მიერ დევნულისაჲ მის. ხოლო ეკლესიად ჰუ\რიასტანისა
Line of ed.: 5        -- კილიკიას და ასურეთს შინა მყოფთა მათ იტყჳს
Line of ed.: 6     შესაკრებელთა ადგიდ-ადგიდისათა, რომელთა ქრისტეს მიერ
Line of ed.: 7     მყოფად უწოდს, ვითარცა ქრისტიანობად მოქცეულთა, ხოლო
Line of ed.: 8     "ადიდებდეს ჩემთჳს ღმერთსა" -- ესე უსაკუთრეს არს, ვითარმედ:
Line of ed.: 9     ადიდებდეს ჩემ შორის ღმერთსა; რომლისა მიერ ამას
Line of ed.: 10     ცხად-ჰყოფს Manuscript page: F10v  ვითარმედ: ყოველივე საქებელი და სადიდებელ
Line of ed.: 11     საქმე არა ჩემი არს, არამედ ჩემ შორის მეტყუელისა და მოქმედისა
Line of ed.: 12     ქრისტეს ღმრთისაჲ, რომელი-იგი ყოველთა შორის მო\\მანიჭებს Manuscript page: B103r 
Line of ed.: 13     კადნიერებით ქადაგებასა სახელისა მისისასა.



Subsection: 2  
Line of ed.: 14   თავი Ⴁ̂. მოციქულთა მიერ წამებისათჳს
Line of ed.: 15   და სარწმუნოებით ცხორებისა და ერთობისათჳს მათისა


Chapter: 2  
Verse: 1   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: მერმე მეათოთხმეტესა წელსა კუალად აღვედ
Line of ed.: 17     იერუსალჱმდ ბარნაბაჲს თანა. ჩემ თანა წარვიყვანე ტიტეცა (2,1).
Line of ed.: 18     თარგმანი: პირველისა მის აღსლვისა მიზეზ იყო ხილვაჲ პეტრესი,
Line of ed.: 19     ხოლო აწ კუალად წარავლინებს მას გამოცხადებაჲ საღმრთოჲ
Line of ed.: 20     ბარნაბაჲთურთ და ტიტეთ, რაჲთა მრავალთა მოწამეთა წინაშე გა\ნაცხადოს
Line of ed.: 21     ქადაგებაჲ თჳსი.

Verse: 2   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 22        მოციქულისაჲ: ხოლო აღვედ გამოცხადებით და ვაუწყე მათ
Line of ed.: 23     სახარებაჲ იგი, რომელსა ვქადაგებდ წარმართთა შორის (2,2). თარგ\მანი:
Line of ed.: 24     რაჲსათჳს არა პირველ ესოდენთა ამათ წელთა აუწყა, არამედ
Line of ed.: 25     აწღა აუწყებს? -- ესე ამისთჳს, რამეთუ მრავალნი დაბრკოლდე\ბოდეს;
Line of ed.: 26     ვითარ პეტრე არა აყენებდა, ხოლო პავლე აყენებდა წინადაც\უეთად,
Line of ed.: 27     და ამის პირისათჳს წინააღმდგომ ურთიერთას ჰგონებდეს
Line of ed.: 28     ყოველსავე ქადაგებასა მათსა. ამისთჳს სულმან წმიდამან გამოცხა\დებით
Line of ed.: 29     უბრძანა პავლეს, რაჲთა ბარნაბაჲს და ტიტეს თანა აღვიდეს
Line of ed.: 30     იერუსალემად და ყოველთა განუცხადოს, ვითარმედ: არა წინა\აღდგომა
Line of ed.: 31     იყო სიტყუაჲ იგი მათი ურთიერთას, არამედ განგებულება;
Line of ed.: 32     ამისი -- ყენებაჲ, ხოლო მისი -- არა-ყენებაჲ წინადაცუეთისაჲ.
Page of ed.: 480   Line of ed.: 1     ამისთჳს, რამეთუ ესე -- წინადაუცუეთილებისა, ხოლო პეტრე წი\ნადაცუეთილებისაგანთა
Line of ed.: 2     ქადაგი იყო.

Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: ხოლო თჳსაგან მათ, რომელნი-იგი საგონებელ
Line of ed.: 4     იყვნეს, ნუუკუე ცუდად ვრბიოდე ანუ ვრბი (2,2). თარგმანი: ამისი
Line of ed.: 5     ყოველთაჲ ენება უწყებად, ვითარმედ არა წინააღმდგომ იყვნეს ქად\აგებანი
Line of ed.: 6     მათნი ურთიერთას. ხოლო წინადაცუეთისა დაჴსნისათჳს გამო\ძიებაჲ,
Line of ed.: 7     Manuscript page: E247v  ვინაჲთგან ჰურიათაგანთა შეაწუხებდა, ამისთჳს არა
Line of ed.: 8     საეროდ, არამედ თჳსაგან მათ ოდენ აზრახა, რომელნი-იგი
Line of ed.: 9     გა\\მოცდილ Manuscript page: F11r  და სრულ საგონებელ იყვნეს თავად მოციქულთა.
Line of ed.: 10     ხოლო შენ საგონებელობაჲ ესე ნუ შეგირაცხიეს დამჴს\ნელად
Line of ed.: 11     პატივსა პეტრესსა და მისთანათასა, არამედ ვითარ-იგი თავსა
Line of ed.: 12     თჳსსა დაიმდაბლებს იჭჳთ თქუმითა, -- "ვჰგონებ, ვითარმედ სული
Line of ed.: 13     ღმრთისაჲ მაქუს", და მას უეჭუელად აქუნდა, ეგრეთვე მათ\თჳსცა
Line of ed.: 14     უეჭუელსა საქმესა, ვითარცა იჭჳო იტყჳს, რაჲთა ზოგად
Line of ed.: 15     ყოველთათჳს განაცხადოს, ვითარმედ სწორებით მოყუარე იყვნეს
Line of ed.: 16     სიმდაბლისა. ხოლო აუწყებს სხუათა თავისა თჳსისათჳს, რამეთუ
Line of ed.: 17     მათდა საჴმარ იყო ცნობად დაფარულსა პავლეს გონებისასა, ვი\თარმედ
Line of ed.: 18     არა ცუდად რბის, არცა ამაოდ ჰაერსა სცემს, არამედ თჳთ
Line of ed.: 19     უეჭუელ არს და მტკიცედ უწყის მართლგა\\მომეტყუელებაჲ Manuscript page: B103v 
Line of ed.: 20     სიტყჳსაჲ მის, რომელი ესწავა მას გამოცხადებითა ქრისტეს
Line of ed.: 21     მიე/რითა.

Verse: 3   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 22        მოციქულისაჲ: არამედ არცაღა ტიტე, რომელი-იგი იყო ჩემ
Line of ed.: 23     თანა, რამეთუ წარმართღა იყო, იიძულა წინადაცუეთად, შემოსრულ\თა
Line of ed.: 24     მათთჳს ძმათა მტყუვართა, რომელნი შემოვიდეს განმსტურობად
Line of ed.: 25     აზნაურებასა მას ჩუენსა, რომელი მაქუს ქრისტე იესუჲს მიერ,
Line of ed.: 26     რაჲთა ჩუენ დაგჳმონნენ (2,3-4). თარგმანი: წარმართ იყო ტიტე
Line of ed.: 27     და წინადაუცუეთელ, რომლისა არა-იძულებაჲ წინადაცუეთად მო\ციქულთა
Line of ed.: 28     მიერ -- განცხადებული სამხილებელი იყო მათი, რომელთა
Line of ed.: 29     უძლურებისათჳს პეტრე და მისთანანი შეუნდობდეს წინადაცუეთად,
Line of ed.: 30     რამეთუ უკუეთუმცა საჭიროდ საჴმარ ვისსამე იყო წინადაცუეთაჲ,
Line of ed.: 31     უეჭუელად მას წინა-დასცუეთდეს. ხოლო ძმად მტყუვრად
Line of ed.: 32     უწოდს მათ, რომელნი რეცა ქრისტიანობასა იჩემებდეს და თჳთ
Page of ed.: 481   Line of ed.: 1     წინადაცუეთასა ქადაგებდეს; არღარა მიშუებით პეტრესებრ, არამედ
Line of ed.: 2     კუალად მათვე ჰურიათა შჯულსა დაამონებდეს, ქრისტეს მიერ გამო\ჴსნილთა
Line of ed.: 3     მათ. და კუალად, პეტრე და მისთანანი ჰურიათაგანთა
Line of ed.: 4     ოდენ მიუშუებდეს ჟამერთ მენდობით წინადაცუეთად, ხოლო იგინი
Line of ed.: 5     წარმართთაგანთაცა აიძულებდეს-ვე; და ესევე იყვნეს აღმაშფოთებელ
Line of ed.: 6     გალატელთა, რაჲთა განხრწნან მათ შორის აზნაურებაჲ იგი ქრისტეს
Line of ed.: 7     მიერი Manuscript page: F11v  კუალად შჯულისავე წესთა დამონებითა, რომელთა სა\მართლად
Line of ed.: 8     მსტურად უწოდს, ვითარცა აშაგთა, შინა-განმცემელ\თა
Line of ed.: 9     ქრისტიანობისათა.

Verse: 5   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 10        მოციქულისაჲ: რომელთაჲ ჟამერთცა არა თავს-ვიდევით დამორ\ჩილებაჲ,
Line of ed.: 11     რაჲთა ჭეშმარიტებაჲ იგი სახარებისაჲ დაადგრეს თქუენ
Line of ed.: 12     თანა (2,5). თარგმანი: რაჲ იყო არა-დამორჩილებაჲ? --
Line of ed.: 13     გარნა რამეთუ არღარავის თუალ-ახუნა ტიტესცა წინადაცუეთითა
Line of ed.: 14     აწ, ვითარ-იგი სხუასა ადგილსა -- ტიმოთესითა. ესე ამისთჳს, რაჲ\თა
Line of ed.: 15     ქადაგებაჲ თჳსი წარმართთა მიმართ განცხადებულად დაამტკი\ცოს,
Line of ed.: 16     ვითარ-იგი იტყოდა, ვითარმედ: ძუელნი წარჴდეს; და ვითარმედ:
Line of ed.: 17     უკუეთუ წინა-დაიცჳთოთ, ქრისტემან თქუენ არაჲ გარგოს.

Verse: 6   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 18        მოციქულისაჲ: ხოლო მათ, რომელნი-იგი ჰგონებდეს, ვითარმედ
Line of ed.: 19     არიან რაჲმე, რომელნი-იგი ყოფილ ოდესმე იყვნეს, არარაჲ უმჯობეს
Line of ed.: 20     ჩემსა (2,6). თარგმანი: უკუეთუმცა განცხადებულად ეთქუა პავლეს,
Line of ed.: 21     ვითარმედ ჟამ ერთ განგებულებით მიუშუეს, ვიეთ-იგი მიუშუეს წი\ნადაცუეთად,
Line of ed.: 22     ამით სიტყჳთა განდგებოდეს Manuscript page: E249r  ქრისტიანობისაგან
Line of ed.: 23     ჰურიათაგანნი იგი, მოხარულნი წინადაცუეთასა ზედა, ამისთჳს მი\ფარულად
Line of ed.: 24     იტყჳს სიტყუათა თჳსთა, ვითარ თუმცა დრტჳნვიდა
Line of ed.: 25     პეტრესთჳს, რომელი-იგი Manuscript page: B104r  წინადაცუეთად მიუშუებდა, და
Line of ed.: 26     დაამძიმებს სიტყუათა თჳსთა წმიდათა კერძო, რაჲთა აღუსუბუქოს
Line of ed.: 27     უძლურთა. ამისთჳს იტყჳს, ვითარ-იგი უსაკუთრეს არს: ხოლო
Line of ed.: 28     საგონებელ-რადმე-განთაჲ მათი, რომელნი-იგი ვი\თარ
Line of ed.: 29     რაჲმე იყვნეს ოდესმე, არარაჲ განმყოფს
Line of ed.: 30     მე. ესე იგი არს, ვითარმედ: საგონებელთაჲ მათი რეცა უმჯობეს
Line of ed.: 31     ჩემსა რაჲთამე, რომელნი-იგი ოდესმე სხუებრ ქადაგებდეს მიშუებასა
Line of ed.: 32     წინადაცუეთისასა, მაშინდელი იგი თანა-მიყოლაჲ მათი უძლურებასა
Line of ed.: 33     მოწაფეთა მათთასა ვერ მიმდრეკს, ვერცა განმყოფს მე, ქადაგსა ამას
Line of ed.: 34     წინადაცუეთისა დაჴსნისასა, რაჲთამცა სხუაჲ და სხუაჲ გიქადაგე;
Page of ed.: 482   Line of ed.: 1     ვერღაცა კუალად მათსა მძაგებელ ანუ მაქებელ ვარ მიშუებასა
Line of ed.: 2     წინადაცუეთი\\სასა, Manuscript page: F12r  რამეთუ მათ უწყიან, რასა-იგი ჰყოფდეს და
Line of ed.: 3     რაჲსათჳს ჰყოფენ, ვინაჲცა "იყვნეს ოდესმეობაჲ" ამას ცხად
Line of ed.: 4     ჰყოფდეს, ვითარმედ: მაშინ სადმე იყვნეს მცირედ მიმყოლელ, ხოლო
Line of ed.: 5     აწ არღარას ჰფარვენ იგინიცა, მსგავსად ჩემსა, საღმრთოთა
Line of ed.: 6     ქადაგე/ბათაგანსა.

Line of ed.: 7        მოციქულისაჲ: პირსა კაცისასა ღმერთმან არა თუალ-ახუნის
Line of ed.: 8     (2,6). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: არა ხოლო მე, რომელსა
Line of ed.: 9     უდარესად მიწოდთ, არამედ ვერცაღა თქუენგან უპირატეს საგონე\ბელთა
Line of ed.: 10     მათ მოციქულთა ვერვე ჴელ-ეწიფების, რაჲთამცა დაიდუმეს
Line of ed.: 11     ჟამ ერთ მიფარული და არამცა განაცხადეს სისრულე შჯულთა
Line of ed.: 12     ქრისტიანობისათაჲ, და ესე თუ არა ყონ, სიტყუაჲ მიცემად უც
Line of ed.: 13     მისსა, რომელი-იგი არავისსა პირსა თუალ-ახუამს.

Line of ed.: 14        მოციქულისაჲ: რამეთუ მე, რომელნი-იგი საგონებელ იყვნეს,
Line of ed.: 15     არარაჲვე მითხრეს, არამედ წინააღმდგომი (2,6-7). თარგმანი: ეს\რეთ
Line of ed.: 16     იტყჳს, ვითარმედ: თქუენი არა უწყი, რასა მეტყჳთ წინადაცუე\თისა
Line of ed.: 17     დაჴსნისათჳს, რამეთუ თჳთ მათ, რომელნი-იგი თქუენ საგონებელ
Line of ed.: 18     გიჩნან უპირატესად ქადაგად წინადაცუეთისა, რაჟამს ვაუწყე, ვი\თარმედ
Line of ed.: 19     ვაყენებ წინადაცუეთასა, არაჲვე მითხრეს, რაჲთა არა ვქად\აგებდე,
Line of ed.: 20     არამედ უფროჲსღა წინააღმდგომი მაგისი, რასა-ეგე თქუენ
Line of ed.: 21     ჰგონებთ, რომელ არს დამტკიცებაჲ ჩემისა ამისვე ქადაგებისაჲ,
Line of ed.: 22     რომლითა არცა მოწაფე ვარ მათი, რამეთუ ქრისტეს მიერ წარვ\ლინებულმან
Line of ed.: 23     ვიწყე ქადაგებად მისსა, რომელი მეჩუენა გზასა ზედა.
Line of ed.: 24     არცა კუალად წინააღმდგომი ვარ მათი, არამედ მათითა განზრახვი\თა
Line of ed.: 25     ერთჴმა ვართ ყოველსა შინა ქადაგებასა.

Verse: 7   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: უწყოდეს, რამეთუ რწმუნებულ არს ჩემდა სახა\რებაჲ
Line of ed.: 27        იგი წინადაუცუეთილებისაჲ, [ვითარცა-იგი პეტრეს -- წინა\დაცუეთილებისაჲ],
Line of ed.: 28        [რამეთუ რომელი შეეწია პეტრეს] მოციქულე\ბად
Line of ed.: 29     წინადაცუეთილებისა, შემეწია მეცა წარმართთა მიმართ (2,7-8).
Line of ed.: 30     თარგმანი: ამას ადგილსა სასწრაფო არს მისსა, ვინაჲთგან შემასმე\ნელნი
Line of ed.: 31     დააკნინებდეს, რაჲთა ყოვლითურთ თანა-შეასწოროს Manuscript page: B104v  თავი
Line of ed.: 32     თჳსი თავსა მოციქულთასა პეტრეს, და ერთჴმა და ერთნებაობაჲ
Line of ed.: 33     თავთა Manuscript page: F12v  თჳსთაჲ უჩუენოს გალატელთა, ვითარმედ ზოგადითა წილთ\გდებითა,
Page of ed.: 483   Line of ed.: 1     იგი -- ჰურიათა, ხოლო მე წარმართთა მოციქულად ჩინებ\ულ
Line of ed.: 2     ვართ ღმრთისა მიერ. ხოლო შენ აწინდელი "უწყოდესი"
Line of ed.: 3     ქუემოჲთა მარჯუენისა მოცემითა გულისჴმა-ყავ, იტყოდის
Line of ed.: 4     რაჲ, ვითარმედ: "მარჯუენე მოგუცეს მე და ბარნაბას".

Verse: 9   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: და ვითარცა ცნეს მადლი იგი, რომელი მოცემულ
Line of ed.: 6     იყო ჩემდა იაკობ და კეფა და იოვანე, რომელნი-იგი ჰგონებდეს
Line of ed.: 7     სუეტად თავთა თჳსთა, მარჯუენე მოგუცეს მე და ბარნაბას ზიარე\ბისაჲ (2,9).
Line of ed.: 8     თარგმანი: მადლისა Manuscript page: E249v  მისთჳს მოციქულებისა თჳსისა
Line of ed.: 9     პეტრეს და მისთანათა მათ მიიყვანებს მოწამედ, რომელნი-იგი სუეტ
Line of ed.: 10     ეკლესიისა არიან და საგონებელ არიან, ვითარმედ: "ესევითართა მათ
Line of ed.: 11     ყოველთა შორის წამებულთა მარჯუენე მოგუცეს". ესე იგი არს,
Line of ed.: 12     რაჲთა ზიარ და სწორ იყოს ყოველივე ქადაგებაჲ ჩუენი და მათი. და
Line of ed.: 13     არცა ერთი რაჲ გუაქუნდეს განყოფილებაჲ ნებათაჲ განყოფილები\სათჳს
Line of ed.: 14     ადგილთაჲსა, არამედ ზოგადითა ნებითა უქადაგებდეთ ადგ\ილ-ადგილ,
Line of ed.: 15     რაჲცა ვის უფროჲს სარგებელ ეყოფვოდის.

Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: რაჲთა ჩუენ წარმართთა მიმართ, ხოლო იგინი
Line of ed.: 17     წინადაცუეთილებისა მიმართ, გარნა რაჲთა გლახაკნი ხოლომცა
Line of ed.: 18     გუაჴსოვნან (2,9-10). თარგმანი: ადგილნი უკუე განიყვნეს ქადაგე\ბისანი,
Line of ed.: 19     ხოლო მოღუაწებაჲ გლახაკთაჲ სწორად და განუყოფელად
Line of ed.: 20     იპყრეს.
Line of ed.: 21     ვინ არიან გლახაკნი ესე? -- ცხად არს, ვითარმედ ქუეყანასა
Line of ed.: 22     ჰურიასტანისასა მყოფნი ჰურიათაგან მოქცეულნი ქრისტიანობად,
Line of ed.: 23     რომელთა ნაქონებნი თჳთ მათთავე ნათესავთა, ჰურიაობასა შინა
Line of ed.: 24     დაშთომილთა, იავარ-ყვნეს, ვითარცა განძჳნებულთა მათისა მის ქრის\ტიანობად
Line of ed.: 25     მოქცევისაგან. და ამას თჳთ ესევე მოციქული ცხად\ჰყოფს
Line of ed.: 26     ებრაელთა მიმართსა მას შინა ებისტოლესა, ვითარმედ: "ია\ვარის-ყოფაჲ
Line of ed.: 27     მონაგებთა თქუენთაჲ სიხარულით შეიწყნარეთ".
Line of ed.: 28     და იყვნეს-ცა ნამდჳლვე ღირს ქებისა, Manuscript page: F13r  რომელთა-იგი სიყუარული\სათჳს
Line of ed.: 29     ქრისტესისა ყოველივე ნაგევად შეჰრაცხეს, რამეთუ არა
Line of ed.: 30     ეგოდენ იბრძოლებოდეს წარმართთაგანნი თჳსთა მათთაგან, წარმარ\თობასა
Line of ed.: 31     შინა დაშთომილთა, რაოდენ ჰურიათაგანნი -- ჰურიაობასა
Line of ed.: 32     შინა დაშთომილთაგან.

Verse: 10   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 33        მოციქულისაჲ: რომელცა-იგი ვისწრაფეთ ამისსა ყოფად (2,10).
Line of ed.: 34     თარგმანი: ამას მოსწრაფებასა თავისა თჳსისათჳს იტყჳს, რომელი-\ესე
Page of ed.: 484   Line of ed.: 1     ცხად არს, ვითარ თჳსისა საზრდელისათჳს არავისი დამამძიმე\ბელი,
Line of ed.: 2     მყოფთა მათთჳს ჰურიასტანს ქრისტესთჳს დაგლახაკებულთა,
Line of ed.: 3     ყოველსა ადგილსა იღუწის ზრდად, მიმოდათხოვითა მათთჳს, და
Line of ed.: 4     Manuscript page: B105r  ყოვლით კერძო წარცემითა საჴმართაჲთა, და თავისაცა მიერ
Line of ed.: 5     თჳსისა მიმრთუმელობითა მათდა სხუათა წარცემულისაჲთა.



Subsection: 3  
Line of ed.: 6   თავი Ⴂ̂. პეტრეს მიმართ სიტყჳსგებისათჳს,
Line of ed.: 7   ვითარმედ სარწმუნოებითა და არა შჯულითა არს ცხორებაჲ


Verse: 11   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 8        მოციქულისაჲ: და რაჟამს მოვიდა პეტრე ანტიოქიად, წინაშე
Line of ed.: 9     პირსა მისსა აღუდეგ, რამეთუ შეკდემულ იყო, და რამეთუ პირველ
Line of ed.: 10     მოსლვადმდე ვიეთამე იაკობისგან, წარმართთა თანა ჭამდა; ხოლო
Line of ed.: 11     რაჟამს მოვიდეს, იჯმნა და განაშორა თავი თჳსი, რამეთუ ეშინოდა
Line of ed.: 12     წინადაცუეთილთა მათგან (2,11-12). თარგმანი: კეთილად და მტ\კიცედ
Line of ed.: 13     უწყოდე, ვითარმედ ვითარ-იგი ჟამ ერთ მიშუებაჲ წინადა\ცუეთისაჲ,
Line of ed.: 14     ეგრეთვე აწინდელიცა ესე წინააღდგომაჲ პავლესი პე\ტრეს
Line of ed.: 15     მიმართ განგებულებაჲ იყო და არა გულითადი მკსინვარებაჲ.
Line of ed.: 16     ამისთჳს თჳთვე იტყჳს, ვითარმედ: "წინაშე პირსა მისსა აღუდეგ",
Line of ed.: 17     ესე იგი არს, ვითარმედ გარეშე ოდენ პირისაჲ იყო წინააღდგომაჲ
Line of ed.: 18     ჩუენი, რომელთა გულნი ერთ იყვნეს ღმრთისა მიმართ. ხოლო მიზეზი
Line of ed.: 19     ესე იყო რეცა წინააღდგომისაჲ მის, რამეთუ პეტრე უძლურებისათჳს
Line of ed.: 20     ჰურიათაგანთაჲსა ჟამერთ თანა-მიჰყვებოდა სიჩჩოებასა მათსა, ვი\თარცა
Line of ed.: 21     ქადაგი მათი და მათ შორის მყოფი, რეცა რიდობითა მათდა
Line of ed.: 22     საძნაურთა საქმეთაჲთა, რომელნი-იგი მათ ძუელსა შინა აქუნდეს,
Line of ed.: 23     Manuscript page: F13v  არა პურისმტე ყოფაჲ წინადაუცუეთელისაჲ, და ამის საქმისა
Line of ed.: 24     კრძალვასა ჯერეთ მათ თანა იჩემებდა პეტრე, ვიდრე იყო იგი იერუს\ალჱმს,
Line of ed.: 25     ხოლო მო-რაჲ-ვიდა ანტიოქიად, არღარა საჴმარ იყო წარ\მართთა
Line of ed.: 26     შორის ქონებაჲ მისვე რიდობისაჲ. ამისთჳს მათ თანა ჭამდა,
Line of ed.: 27     ვიდრემდის მოივლინ\\ნეს Manuscript page: E250r  მუნ იაკობისგან, ძმისა უფლისა და
Line of ed.: 28     პირველისა ებისკოპოსისა იერუსალჱმისა, ჰურიათაგანნი მორწმუნე\ნი,
Line of ed.: 29     ჯერეთ დამცველნი ძუელთაცა წესთანი, რომელთა წინაშე შეიკდიმა
Line of ed.: 30     პეტრე, რაჲთა არა გამოჩნდეს თჳთ თავით თჳსით მცვალებელ ჩემე\ბულსა
Line of ed.: 31     მას მათ შორის, რეცა თუ წესსა შჯულიერისა კრძალულებ\ისასა,
Line of ed.: 32     ამისთჳს ჟამერთ იგივე იპყრა, რაჲთა არა დააბრკოლნეს
Page of ed.: 485   Line of ed.: 1     წინადაცუეთილებისაგანნი იგი, რამეთუ ეშინოდა, არა თუ მათგან
Line of ed.: 2     შემთხუევისათჳს ძჳრთაჲსა, რომელი-იგი მზა იყო ჭირ\ისა
Line of ed.: 3     მიმართ ჴორცთაჲსა, არამედ ჰრიდებდა სულთა მათთა, ჯერეთ
Line of ed.: 4     უძლურთა და დაუმტკიცებელთა, ნუუკუე განდგენ სარწმუნოებისა\გან
Line of ed.: 5     ქრისტესისა, რაჟამს დასწამონ ქადაგსა და მოძღუარსა მათსა
Line of ed.: 6     მიმომქცევობაჲ წესთა და ქცევათაჲ, ამისთჳს პეტრე ნებსით თავს\დებითა
Line of ed.: 7     პავლესსა მას შერისხვასა იჴუმევს განსაცხადებელად ყოვ\ლისავე
Line of ed.: 8     სრულისა ქადაგებისა ქრისტიანეთაჲსა, Manuscript page: B105v  ხოლო "შეკ\დემულისასა"
Line of ed.: 9     განწირული უსაკუთრეს არს; რამეთუ არა პავ\ლესგან,
Line of ed.: 10     მარადის ერთსულისა და ერთნებისა, არამედ სხუათა ვიეთმე
Line of ed.: 11     უძლურთა და უმეცართაგან ნებისა მისისათა განწირვით იბრალებო\და
Line of ed.: 12     პეტრე, ვითარცა კაცთმოთნე, პირველ -- ჭამისათჳს, და უკუანაჲ\სკნელ
Line of ed.: 13     - განყენებისათჳს.

Line of ed.: 14        ჳკუმენისი: ევსევი პამფილესი საეკლესიოსა მას შინა თხრობასა
Line of ed.: 15     თჳსსა იტყჳს, ვითარმედ: არა თავი მოციქულთაჲ პეტრე იყო, არამედ
Line of ed.: 16     სხუაჲ სამეოცდაათთგანი კეფა, მოსახელე პეტრესი, რამეთუ არა
Line of ed.: 17     უჴმდაო თავსა მოციქულთასა მხილებითა ვისითამე განმართვაჲ რაჲ\საჲმე,
Line of ed.: 18     რომელი-იგი თჳთვე ჯეროვნად სიტყჳსმგებელ ექმნა მათ,
Line of ed.: 19     რომელნი-იგი აბრალობდეს მას Manuscript page: F14r  კორნილიოჲს თანა შეკრე\ბულთა
Line of ed.: 20     მათ წარმართთა თანა ჭამისათჳს, არამედ ჩუენ თჳთ ამითვე
Line of ed.: 21     მოციქულისა სიტყჳთა (რაჟამს აღმოვიკითხოთ უსაკუთრესად) --
Line of ed.: 22     წინაშე პირსა მისსა აღუდეგ, რამეთუ განწირულ
Line of ed.: 23     იყო, -- ამას გულისჴმა-ვჰყოფთ, ვითარმცა იტყოდა, ვითარმედ:
Line of ed.: 24     "არა გულითა, არამედ გარეშე, წინაშე პირსა ოდენ საჴმარ იქმნა
Line of ed.: 25     წინა-აღდგომაჲ ჩემი პეტრეს მიმართ, რამეთუ გულითადსა ცთომასა
Line of ed.: 26     შესაძლებელ იყო თჳსაგანითაცა მარტოდ მხილებითა განმართვაჲ.
Line of ed.: 27     არამედ მისსა მიმართ, რომელსა არარაჲ აქუნდა გულითადი ცთო\მაჲ,
Line of ed.: 28     წინაშე პირსა ოდენ ქმნილისა რიდობისათჳს მის მიერისა ვიჩემე
Line of ed.: 29     მე წინა-აღდგომაჲ, რაჲთა არღარა აბრალონ მას მათ, რომელთა
Line of ed.: 30     წინა-განწირვით აბრალეს კორნილიოჲს თანა ჭამაჲ, რაჲთა რაჟამს
Line of ed.: 31     იხილონ მოძღუარი მათი, ჩემგან წინაშე პირსა მათსა მხილებული
Line of ed.: 32     და დუმილით თავსმდებელი, გულისჴმა-ყონ, ვითარმედ არად საჴმარ
Line of ed.: 33     არს ახალსაცა ამას შინა დაცვაჲ რათამე ძუელისა შჯულისა ჩუეულე\ბათაჲ,
Page of ed.: 486   Line of ed.: 1     დაღათუ ჟამერთ არა წინა-აღუდგა, არამედ თანა-მიჰყვა პე\ტრე
Line of ed.: 2     უძლურებასა მათსა".

Verse: 13   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: და მის თანა ორგულ იქმნნეს სხუანიცა ჰური\ანი,
Line of ed.: 4     ვიდრე ბარნაბაცა მიერჩდა მათსა მას ორგულებასა (2,13).
Line of ed.: 5     თარგმანი: ორგულებად ამისთჳს უწოდს განგებულებით ქმნილ\სა
Line of ed.: 6     მას საქმესა, რამეთუ, ვითარცა პირველ ვთქუ, ჯერეთ არღა
Line of ed.: 7     ჰნებავს განცხადებაჲ, ვითარმედ განგებულებით მიუშუებდეს ჟამ
Line of ed.: 8     ერთ პყრობად ჩუეულებისა წესთა შჯულისათა, რამეთუ არა სარგებელ
Line of ed.: 9     იყო განცხადებაჲ ამისი ჰურიაობისაგან მოქცეულთა მათ მიმართ.
Line of ed.: 10     ხოლო სხუად ჰურიად იტყჳს ანტიოქიას მყოფთა მათ წინა\დაცუეთილებისაგანთა,
Line of ed.: 11     რომელნი-იგიცა რიდობითა იერუსალჱმით მოს\რულთაჲთა
Line of ed.: 12     განეყენნეს წარმართთა მათ წინადაუცუეთელობისაგან\თა,
Line of ed.: 13     ვიდრეღა თჳთ ბარნაბაცა Manuscript page: B106r  ყო ესე, რომელი-იგი ჩინებულ
Line of ed.: 14     იყო Manuscript page: E250v  პავლეს თანა ქადაგად წარმართთა.

Verse: 14   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 15        მოციქულისაჲ: არამედ რაჟამს ვიხილე, ვითარმედ არა მართლ\წარმართებულ
Line of ed.: 16     არიან ჭეშმარიტებისა მიმართ სახარებისა (2,14).
Line of ed.: 17     თარგმანი: რომლითა გულისჴმის-ყოფითა Manuscript page: F14v  თქუა ზემო
Line of ed.: 18     ორგულებაჲ, მითვე აწ იტყჳს არა-მართლწარმართე\ბასა,
Line of ed.: 19     რაჲთა არა განაცხადოს განგებულებით ქმნაჲ
Line of ed.: 20     თანა-მიყ/ოლისაჲ.

Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: ვარქუ პეტრეს წინაშე ყოველთაჲსა (2,14). თარგ\მანი:
Line of ed.: 22     იხილე, ვითარ წინაშე ყოველთაჲსა აბრალებს პეტრეს, რაჲთა
Line of ed.: 23     განგიცხადოს, ვითარმედ სხუათა ცთომილებისა განსამართებელ ჰყ\ოფს
Line of ed.: 24     სიტყუათა მათ სამხილებელთა პეტრეს მიმართ, რომელი-იგი
Line of ed.: 25     არცა ერთისა ვის კაცთაგანისა მხილებასა მოქენე არს.

Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: უკუეთუ შენ ჰურიაჲ ხარ და წარმართებრ და
Line of ed.: 27     არა ჰურიაებრ სცხონდები, ვითარ აიძულებ წარმართთა ჰურიაებად?
Line of ed.: 28     (2,14). თარგმანი: უკუეთუმცა ეთქუა, ვითარმედ: "რაჲსა თანა\სათნო-ეყოფვი
Line of ed.: 29     ჰურიათაგანთა", -- ამას ზედა განაძჳნებდა მათ თავი\სა
Line of ed.: 30     თჳსისათჳს, ვითარცა მეშფოთისა მოძღურისა მათისა მიმართ.
Line of ed.: 31     ამისთჳს ღონიერად ჰყოფს მხილებითა პეტრესითა განცხადებასა
Line of ed.: 32     ჭეშმარიტებისასა, ვითარმცა ეტყოდა იაკობისმან მოსრულთა მათ,
Line of ed.: 33     ვითარმედ: ემსგავსენით მოძღუარსა ამას თქუენსა პეტრეს, რომელი
Line of ed.: 34     ყოვლად წარმართებრ და არა ჰურიაებრ, ესე იგი არს, ვითარმედ
Page of ed.: 487   Line of ed.: 1     ყოვლად ახლითა, ქრისტეს მიერითა, და არცა ერთითა რაჲთ ძუელ\ითა
Line of ed.: 2     და მოსეს მიერითა მოქალაქობითა მოქალაქობს. ამისთჳს, რასა
Line of ed.: 3     თჳთ არა ჰყოფს, სხუასა ვერვის აიძულებს მისდა ქმნად.

Verse: 15   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 4        მოციქულისაჲ: ჩუენ ბუნებით ჰურიანი ვართ და არა წარმართ\თაგანნი
Line of ed.: 5     ცოდვილნი; უწყით, რამეთუ არა განმართლდების კაცი საქმეთა\გან
Line of ed.: 6     შჯულისათა, გარნა სარწმუნოებითა იესუ ქრისტესითა, და ჩუენ
Line of ed.: 7     იესუ ქრისტეს მიმართ გურწმენა რაჲთა განვმართლდეთ სარწმუნოებითა
Line of ed.: 8     ქრისტესითა და არა საქმეთაგან შჯულისათა (2,15-16). თარგმანი:
Line of ed.: 9     ზემო სრულ ყო ჰამბავი იგი პეტრეს მიმართ სიტყჳს-გებისაჲ, და აწ
Line of ed.: 10     კუალად მასვე იპყრობს გზასა სიტყჳსა თჳსისასა, ვითარმცა ესრეთ
Line of ed.: 11     ეტყოდა გალატელთა, ვითარმედ პეტრეს მიმართისა სიტყჳს-გებისა
Line of ed.: 12     თხრობაჲ ესოდენ იყავნ, ხოლო აწ ჩემთჳს გითხრა: "ბუნებით ჰურიაჲ
Line of ed.: 13     ვარ", ესე იგი არს, პირველთა მამათა და პაპთაჲთ\\გან Manuscript page: F15r  და არა
Line of ed.: 14     მწირ ვარ, არცა სხჳთ ნათესავით მოსრულ ჰურიაობად, რამეთუ
Line of ed.: 15     ჰურიანი მწირთა ცოდვილ უწოდდეს წარმართთაგანობისათჳს, გარნა
Line of ed.: 16     ვინაჲთგან ვცან, ვითარმედ არად სარგებელ მეყოფვის ღონედ განმართ\ლებისა
Line of ed.: 17     დამცველ-ყოფაჲ წულილადთა მათ წესთაჲ და მოქმედებაჲ
Line of ed.: 18     საქმეთა Manuscript page: B106v  შჯულისათაჲ. ამისთჳს მოუჴედ სარწმუნოებასა ქრისტ\ესსა,
Line of ed.: 19     რომელი-იგი უეჭუელად განგუამართლებს და გუაცხოვნებს.

Verse: 16   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 20        მოციქულისაჲ: რამეთუ საქმეთაგან შჯულისათა არა განმართლდეს
Line of ed.: 21     ყოველი ჴორციელი (2,16). თარგმანი: შჯულისა საკუთარნი და
Line of ed.: 22     თჳსნი საქმენი ესე იყვნეს: შაბათობანი და წინადაცუეთანი, კეთრო\ვანთათჳს
Line of ed.: 23     და მსხუერპლთა, პკურებათა და სხუათა მსგავსთა ამათ\თა,
Line of ed.: 24     რომელთა ქმნაჲ დაღაცათუ წინა-გამომსახველი იყო დიდთა
Line of ed.: 25     საიდუმლოთაჲ, არამედ მოქმედებაჲ მათი ვერვე განამართლებდა
Line of ed.: 26     ყოველსა ჴორციელსა. ხოლო "არა იმრუშო", "არა კაც-ჰკლა", "არა
Line of ed.: 27     იპარო" -- ესე და მსგავსნი ამათნი, არა ხოლო შჯულისაგან წიგნ\ისა,
Line of ed.: 28     არამედ თჳთ ბუნებითისაცა მისგან ღმრთივმოცემულისა ესწავე\ბოდეს
Line of ed.: 29     კაცთა. ამისთჳს, დაღაცათუ ახალი ესე უმაღლესსა ამათსა
Line of ed.: 30     ასწავებს -- ძირითურთ აღმოფხურასა ამათსა, არამედ აწცა იგინიცა
Line of ed.: 31     საჴმარ და კეთილ არიან, ვითარცა ბუნებით ღმრთივდანერგულნი,
Line of ed.: 32     მომჭრელნი ოდენ ვნებისა რტოთანი, ხოლო თჳსნი იგი და საკუთარ\ნი
Line of ed.: 33     შჯულისანი, რომელნი ზემო ვთქუენით, მის ჟამისანი ოდენ
Page of ed.: 488   Line of ed.: 1     იყ\\ვნეს Manuscript page: E251r  შემსგავსებულნი: მადიდებელნი დამცველთანი და მტან\ჯველნი
Line of ed.: 2     გარდამავალთანი, ხოლო აწ ყოვლად არღარად საჴმარ არს
Line of ed.: 3     ჭეშმარიტებასა შინა ჯერეთ პყრობაჲ სახეთაჲ.



Subsection: 4  
Line of ed.: 4   თავი Ⴃ̂. ვითარმედ სარწმუნოებისა მიერ მიეცემის სიწმიდე
Line of ed.: 5   და არა შჯულისა


Verse: 17   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 6        მოციქულისაჲ: უკუეთუ მით ვეძიებდეთ განმართლებასა ქრისტეს
Line of ed.: 7     მიმართ, ვიპოვნეთ ჩუენცა ცოდვილ; აწ უკუე ქრისტე ცოდვისა-მე
Line of ed.: 8     მსახურ იქმნაა? -- ნუ იყოფინ (2,17). თარგმანი: Manuscript page: F15v  უსაკუთრეს
Line of ed.: 9     არს ესრეთ: ხოლო უკუეთუ მეძიებელნი ქრისტეს მიერ
Line of ed.: 10     განმართლებისანი, ვიპოვენით ჩუენცა ცოდვილ, ნუ\უკუე
Line of ed.: 11     ქრისტე არსა ცოდვისა მსახურ? -- ნუ იყო\ფინ!
Line of ed.: 12     ესე იგი არს, ვითარმედ: უკუეთუ მეძიებელთა ამათთჳს გან\მართლებისათა
Line of ed.: 13     და მის ძლით მოსრულთა ქრისტესსა, არა კმა არს
Line of ed.: 14     სარწმუნოებაჲ ქრისტესი განმამართლებელად, და მის ზედა საჴმარ
Line of ed.: 15     არს კუალად დართვაჲ წესთაცა შჯულისათა. უეჭუელად ვცოდეთ
Line of ed.: 16     სადმე დატევებაჲ მისი, და ცოდვისა ამის მიზეზი ქრისტეს ზედა
Line of ed.: 17     დაიდვას, ვითარმედ მის ძლით დაუტევეთ შჯული სასოებითა გან\მართლებისაჲთა;
Line of ed.: 18     რომელი-ესე ნუ იყოფინ, -- ვითარმცა ქრისტე,
Line of ed.: 19     ყოველთა განმამართლებელი იგი, ცოდვისა მიზეზ ექმნა ვისცა!

Verse: 18   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 20        მოციქულისაჲ: რამეთუ უკუეთუ რომელი-იგი დავარღჳე და კუ\ალად
Line of ed.: 21     მასვე ვაშენებდე, გარდამავალად შჯულისა თავი ჩემი შევჰრა\ცხო
Line of ed.: 22     (2,18). თარგმანი: Manuscript page: B107r  ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: დავარღჳ\ეთ
Line of ed.: 23     შჯული, რაჟამს დაუტევეთ იგი და ქრისტესა მოუჴედით; ხოლო
Line of ed.: 24     უკუეთუ აწ კუალად აღშენებად მისსა ჴელ-ვჰყოფდეთ, თჳთ მებრ
Line of ed.: 25     მისმან აღშენებამან დაგუასაჯოს გარდამავალობაჲ მისი, ვითარ აღ\შენებისა
Line of ed.: 26     ღირსსა მას ჩუენ დამარღუეველ ვიქმნენით. იხილე სიბრძნე
Line of ed.: 27     ყოვლად ბრძნისა მამხილებელისაჲ; ვითარ, სადაჲთ იგინი ჰგონებ\დეს
Line of ed.: 28     დაცვასა შჯულისსა, მიერ შჯულისა გარდამავალ ჰყოფს მათ.

Verse: 19   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 29        მოციქულისაჲ: რამეთუ მე შჯულისათჳს შჯულითა მოვკუედ,
Line of ed.: 30     რაჲთა ღმრთისა ვცხოვნდე (2,19). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვი\თარმედ:
Line of ed.: 31     მე თჳთ მის შჯულისაჲ ვირწმუნე, მეტყოდა რაჲ შჯულის\მდებელი
Line of ed.: 32     ქრისტესთჳს, ვითარმედ: "წინაჲსწარმეტყუელი აღგიდგი\ნოს
Page of ed.: 489   Line of ed.: 1     თქუენ უფალმან ღმერთმან, მისი ისმინეთ". ამან შჯულისა
Line of ed.: 2     სიტყუამან მომაკუდინა თჳთ მის შჯულისაგან, რაჲთა, ვითარცა
Line of ed.: 3     მკუდარი, უქმ ვიყო მოქმედებად მისსა, და ყოვლითა ძალითა შეუდგე
Line of ed.: 4     საღმრთოდ ცხორებასა, რომელ არს მოქმედებაჲ მცნებათა და ბრძა\ნებათა
Line of ed.: 5     ქრისტესთაჲ.
Line of ed.: 6     გინათუ ესრეთ, რამეთუ შჯულად სულისა ცხორები\სა
Line of ed.: 7     მის მიერ სხუასა ადგილსა წოდებულმან სახარებამან მოაკუდინა
Line of ed.: 8     Manuscript page: F16r  იგი შჯულად სიკუდილისა სახელდებულისა მისგან
Line of ed.: 9     ძუელისა შჯულისა, რაჲთა მისგან -- უქმ, ხოლო ამისსა -- მოქმედ
Line of ed.: 10     იყოს; რამეთუ ამისი მოქმედებაჲ არს მისი დაცვაჲ, ხოლო მისი
Line of ed.: 11     მოქმედებაჲ -- ზოგად ამისგან და მისგან გარდამავალ გუყოფს.
Line of ed.: 12     გინათუ ესრეთცა, ვითარმედ: რომელი-იგი მიბრძანებდა ყოველ\სავე
Line of ed.: 13     მას შინა წერილსა დაცვად, ხოლო ქმნად ვერცა ერთისა რაჲს
Line of ed.: 14     შემეწეოდა, და არა-ქმნისათჳს მომკლვიდა წყევითა და პატიჟისყო\ფითა,
Line of ed.: 15     ამისთჳსცა მის მიერ მოკლული წყევითა და პატიჟითა მკუდარ
Line of ed.: 16     და უქმ ვარ ყოვლითურთ, არა თუ ღმერთმან განმაცხოველოს მადლით
Line of ed.: 17     მოტევებითა ბრალთაჲთა, და იგივე თავადი შემეწიოს საქმედ გან\მაცხოველებელთა
Line of ed.: 18     მცნებათა ძისა მისისა საყუარელისათა.

Line of ed.: 19        მოციქულისაჲ: ქრისტეს თანა ჯუარცუმულ ვარ. ხოლო ცხოვ\ელ
Line of ed.: 20     არღარა მე ვარ, არამედ ცხოველ არს ჩემ თანა ქრისტე (2,19-20).
Line of ed.: 21     თარგმანი: ქრისტეს თანა ჯუარს-ვეცუმით ნათლისღებითა, რამეთუ
Line of ed.: 22     მოვკუდებით ცოდვისაგან და ჩუეულებისა პირველთა საქ\\მეთაჲსა, Manuscript page: E251v 
Line of ed.: 23     და აღუთქუამთ მას ჯმნასა მათგან. ხოლო მათგან რაჲ მოვკუდეთ
Line of ed.: 24     და არღარა მივიქცეთ კუალად მოქმედებად მათდა, მიერითგან ქრისტე
Line of ed.: 25     ჩუენ შორის არს, და არღარა ჩუენ ვმოქმედებთ კეთილსა მას,
Line of ed.: 26     არამედ ყოველსავე იგი თავადი გუაქმნევს, უკუეთუ ოდენ შეუდგეთ
Line of ed.: 27     მორჩილებასა მცნებათა მისთასა, შეგუეწევის და გჳძღჳს, ვინაჲცა
Line of ed.: 28     ენებოს. და ესე არს მისი ჩუენ შორის ცხორებაჲ, რაჟამს არარაჲ
Line of ed.: 29     იქმნებოდის თავთა შინა ჩუენთა არასათნოჲ Manuscript page: B107v  მისი, რამეთუ
Line of ed.: 30     ვითარცა-იგი ცოდვაჲ, რაჟამს განძლიერდეს, მოაკუდინებს სულსა,
Line of ed.: 31     და თჳთ ცხოველებს და მოქმედებს ჴორცთა მათ შინა, რომელთა
Line of ed.: 32     იუფლონ იგი, ეგრეთვე კაცმან, რაჟამს განაძლიეროს სათნოებაჲ,
Line of ed.: 33     მკლველ ექმნების ცოდვასა; და თჳთ მოკუდების ცოდვისაგან; და
Line of ed.: 34     ესრეთ, მიერითგან მის შორის მკჳდრ და მოქმედ არს ქრისტე, და
Page of ed.: 490   Line of ed.: 1     იგი იქმს ყოველსავე ჴორ-ცთა მათ შორის, მომკუდართა ცოდვისა\გან,
Line of ed.: 2     საქმითისა და გონებითისა.

Verse: 20   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: ხოლო რომელ-ესე აწ ცხოველ Manuscript page: F16v  ვარ ჴორ\ცითა,
Line of ed.: 4     სარწმუნოებითა ცხოველ ვარ ძისა ღმრთისაჲთა, რომელმანცა
Line of ed.: 5     შემიყუარა მე და მისცა თავი თჳსი ჩემთჳს (2,20). თარგმანი:
Line of ed.: 6     ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ არა ხოლო საუკუნოჲ იგი და უხილავი
Line of ed.: 7     ცხორებაჲ, არამედ თჳთ საწუთროჲ ესე და აწინდელი არავინაჲ
Line of ed.: 8     სხვო მომიღებიეს, თჳნიერ სარწმუნოებითა იესუ ქრისტესითა, რამეთუ
Line of ed.: 9     ესე თუმცა არა, არარაჲ დამაყენებელ იყო კუალად ყოფად წყლითრ\ღუნისა
Line of ed.: 10     და წარრღუნად ყოვლისა ჴორციელისა, გარდარეულებისათ\ჳს
Line of ed.: 11     ცოდვათა და უშჯულოებათა ჩუენთაჲსა, არამედ ქრისტეს გან\ჴორციელებამან
Line of ed.: 12     დააცხრვო რისხვაჲ ღმრთისაჲ, და მომიყიდა ჩუენ
Line of ed.: 13     ცხორებაჲ სარწმუნოებითა მისსა მიმართ. ხოლო რომელ-ესე ზოგად\სა
Line of ed.: 14     გამოჴსნასა კაცთა ნათესავისასა სისხლთა მიერ და ვნებისა
Line of ed.: 15     საუფლოჲსა ქმნილსა თჳსად მარტოდ განიკუთნებს განჴურვებული
Line of ed.: 16     და მოტყინარე სიყუარულითა ქრისტესითა პავლე, ამით სახესა მო\გუცემს
Line of ed.: 17     ჩუენ, ვითარმედ კაცად-კაცადი ესოდენსა მადლობასა თანამ\დებ
Line of ed.: 18     ვართ სიტყჳთ და საქმით მოქმედებითა მცნებათა მისთაჲთა,
Line of ed.: 19     ვითარმცა კაცად-კაცადისა თითოეულისათჳს მარტოდ ქმნილ იყო
Line of ed.: 20     განჴორციელებაჲ სიტყჳსა ღმრთისაჲ.

Verse: 21   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: არა შეურაცხ-ვჰყოფ მადლსა მას ღმრთისასა,
Line of ed.: 22     რამეთუ უკუეთუ შჯულისაგან არს სიმართლე, ქრისტე სამე ცუდად
Line of ed.: 23     მოკუდა (2,21). თარგმანი: იხილე, თუ სადა აღიყვანა სიტყუაჲ
Line of ed.: 24     მხილებისაჲ, ვითარმედ: რომელნი-იგი შჯულსა ჰმსახურებენ, ქრისტეს
Line of ed.: 25     მადლსა შეურაცხ-ჰყოფენ, რამეთუ უკუეთუ შჯული არს განმამართ\ლებელ
Line of ed.: 26     და უპირატეს არს იგი მადლისა, ნამეტავ სამე იქმნა სიკუდი\ლი
Line of ed.: 27     ქრისტესი, რომელი-იგი განმართლებისა ჩუენისათჳს მოკუდა.
Line of ed.: 28     ხოლო მე არცა ვჰმსახურებ შჯულსა, არცა მის ძლით შეურაცხ\ვჰყოფ
Line of ed.: 29     მადლსა მას ქრისტეს მიერისა განმართლებისასა.

Chapter: 3  
Verse: 1   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 30        მოციქულისაჲ: ჵ უცნობელნო გალატე\\ლნო, Manuscript page: F17r  ვინ გეშურე\ბოდა
Line of ed.: 31     თქუენ ჭეშმარიტებისა არა-მორჩილებად? (3,1). თარგმანი:
Line of ed.: 32     პირველ წარმოთქუმულთა სიტყუათა მიერ ჯეროვნად განუცხადა
Line of ed.: 33     თჳსი არა კაცთა, არამედ ღმრთისა მიერ მოვლინებულებაჲ მო\ციქულებისაჲ,
Line of ed.: 34        ხოლო აწ იწყებს ფარულის მხილებისა განცხადე\ბად
Line of ed.: 35     და შჯულისა მადლსა თანა შეტყუებად Manuscript page: B108r  და დაკნინებად.
Line of ed.: 36     ხოლო არა ქრისტეს მცნებათა წინააღმდგომ არს Manuscript page: E252r  ცოფ
Page of ed.: 491   Line of ed.: 1     და უცნობო წოდებაჲ ესე გალატელთაჲ, რამეთუ მან არა ლიტო\ნად
Line of ed.: 2     ბრძანა საშჯელი, არამედ მისთჳს ოდენ, რომელმან ცუდად და
Line of ed.: 3     უსამართლოდ ჰრქუას ვისმე ძმათაგანსა ცოფ; ხოლო ამათსა
Line of ed.: 4     ვინმცა უცოფეს ანუ უუგუნურეს იყო, რომელნი ქრისტესა დაუ\ტეობდეს
Line of ed.: 5     და კუალად ჰურია-ყოფად მიიქცეოდეს, რომლისათჳსცა
Line of ed.: 6     სიტყჳთა ამით, ვითარმედ: "ვინ გეშურებოდა თქუენ?" -- კეთილად
Line of ed.: 7     ცხად-ჰყოფს, ვითარმედ საშურველსა საქმესა შინა იყვნეს, ოდეს-
Line of ed.: 8     იგი იყვნეს მორჩილ ჭეშმარიტებისა.

Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: რომელთა თუალთა წინაშე პირველვე გამოიწერა
Line of ed.: 10     თქუენ შორის იესუ ქრისტე ჯუარცუმული (3,1). თარგმანი: ესევე
Line of ed.: 11     სიტყუაჲ ზოგად ქებისაჲცა არს და ძაგებისაჲ, რამეთუ აქებს პირვ\ელსა
Line of ed.: 12     მას ესოდენ მტკიცედ მორწმუნეობასა, რომელ იერუსალჱმს
Line of ed.: 13     ქმნილი იგი განგებულებაჲ ჯუარცუმისაჲ, ვითარცა მუნვე გალა\ტიას
Line of ed.: 14     ქმნილი წინაშე თუალთა გამოიწერეს, განცდად იგი თუალითა
Line of ed.: 15     გონებისაჲთა, ხოლო სძაგებს აწინდელსა ესოდენ ადრე გარდაქცევასა,
Line of ed.: 16     ვითარ მყის დაივიწყეს ყოველივე იგი სიტყჳთა ქადაგებისაჲთა გამოწ\ერილი
Line of ed.: 17     მათდა შემთხუევაჲ ვნებათა მათ საუფლოთაჲ, რომელ ჩუენ\თჳს
Line of ed.: 18     თავს-იდვა ქრისტემან: განშიშულებაჲ, ქენჯნაჲ, კიცხევაჲ და
Line of ed.: 19     ბასრობაჲ, სუმაჲ ძმრისაჲ და მიმთხუევაჲ ლახურისაჲ, რომელნი-
Line of ed.: 20     ესე დაღაცათუ მათ დაივიწყნეს, ხოლო პავლე ესოდენ მოქადულ
Line of ed.: 21     არს, რომელ ცისა და ქუეყანისა, და ყოვლისაჲვე მათ შორის
Line of ed.: 22     შემოქმედობაჲ და დამბადებელობაჲ დაუტევნა მისთჳს Manuscript page: F17v  თქუმად
Line of ed.: 23     და მხოლოდ ჯუარცუმასა ოდენ მისსა კმა-იყოფს თქუმად, ვითარცა
Line of ed.: 24     თავსა ცხორებისა ჩუენისსა.

Verse: 2   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 25        მოციქულისაჲ: ესე ხოლო მნებავს თქუენგან უწყებად: საქმე\თაგან
Line of ed.: 26     შჯულისათა სული იგი მიიღეთ, ანუ სმენითა მით სარწმუ\ნოებისაჲთა?(3,2).
Line of ed.: 27     თარგმანი: თჳთ მათვე ჰკითხავს, ვითარმედ:
Line of ed.: 28     ვინაჲთგან ესოდენსა ამას საიდუმლოსა ქრისტეს ჩუენთჳს ჯუარ\ცუმისასა
Line of ed.: 29     დამვიწყებელ ხართ, ამისიღა მინებს თქუენგან ცნობაჲ:
Line of ed.: 30     პირველ მადლისა, ოდეს-იგი შჯულსა შინა იყვენით, მაშინვე გაქუნდაა
Line of ed.: 31     სული იგი მადლისაჲ? ანუ აწღა მადლისაგან მიიღეთ, რომელი-იგი
Line of ed.: 32     არა გაქუნდა შჯულისა მიერ? -- აწ უკუე, უკუეთუ სმენითა სარწ\მუნოებისაჲთა
Line of ed.: 33     შეგემატა, რაჲ-იგი პირველ არა გაქუნდა შჯულსა
Line of ed.: 34     შინა, და იქმნენით არა ხოლო მხილველ, არამედ მოქმედცა ნიშებისა
Page of ed.: 492   Line of ed.: 1     და სასწაულებისა, რადღა დაუტევეთ სარწმუნოებაჲ და მიიქცევით
Line of ed.: 2     შჯულისა?

Verse: 3   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: ესრეთ უცნობელ ხართ, იწყეთ სულიერად და აწ
Line of ed.: 4     ჴორციელად აღასრულებთ? (3,3). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს, ვითარმედ:
Line of ed.: 5     ჯერ-იყო მიმყოვრებასა ჟამისასა წარმატებაჲ Manuscript page: B108v  თქუენი, ხოლო
Line of ed.: 6     თქუენ მოაკლდებით და უზეშთაესსა საზომსა სულისა მიერ სასწაულ\თა
Line of ed.: 7     მოქმედებისასა აღსრულნი კუალად უგუნურებით ჴორცთა წინა\დაცუეთადვე
Line of ed.: 8     მიიქცევით, რომელსა აღსრულება სამართლად უწოდ,
Line of ed.: 9     რამეთუ პირუტყუებრ უგრძნობელად მისწვდებით განჭრილნი მგელთა
Line of ed.: 10     მიერ.

Verse: 4   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 11        მოციქულისაჲ: ესოდენი გევნო ცუდად? და თუმცა ცუდად (3,4).
Line of ed.: 12     თარგმანი: ესე არს ვნებაჲ, რამეთუ წინადაცუეთითა ცუდ იქმ\ნებოდა
Line of ed.: 13     მათთჳს ნათლისღებაჲ, და უქმ -- კეთილნი იგი, მის მიერ
Line of ed.: 14     მინიჭებულნი. ხოლო ამის ცუდ ქმნისაჲ არს ღონე კუალად ცუდ
Line of ed.: 15     ქმნისაჲ, რომელი-იგი ჰეთუმცა იქმნა, რაჲთამცა კუალად მოქცევი\თა
Line of ed.: 16     და შედგომითა მადლისაჲთა ცუდ და ამაო ყვეს ვნებაჲ იგი და
Line of ed.: 17     ზღვევაჲ მისგან განვრდომისაჲ, რამეთუ ამას ინატრის მოციქული,
Line of ed.: 18     რაჲთა მისცეს მათ სასოებაჲ შენანებისაჲ.



Subsection: 5  
Line of ed.: 19   თავი Ⴄ̂. ვითარმედ აბრაჰამიცა სარწმუნოებითა განმართლდა
Line of ed.: 20   და სახე ჩუენდა იქმნა Manuscript page: F18r 


Verse: 5   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: აწ უკუე, რომელმან-იგი მოგცა Manuscript page: E252v  თქუენ
Line of ed.: 22     სული და იქმს ძალთა თქუენ შორის, საქმეთაგან-მე შჯულისათა
Line of ed.: 23     ანუ სმენითა სარწმუნოებისაჲთა, ვითარცა აბრაჰამს ჰრწმენა ღმერ\თი
Line of ed.: 24     და შეერაცხა მას სიმართლედ (3,5-6). თარგმანი: ესრეთ
Line of ed.: 25     ეტყჳს, ვითარმედ: მომცემელი იგი თქუენდა სულისა წმიდისაჲ და
Line of ed.: 26     მის მიერ მოქმედი ძალთა და სასწაულთაჲ ღმერთი, რაჲსათჳს
Line of ed.: 27     ჰყოფს მას, ანუ ოდეს? -- რაჟამს შჯულისა მოქმედ იყვნეთა, ანუ
Line of ed.: 28     ოდეს მსმენელ სარწმუნოებისა ქრისტესისა? -- ცხად არს, ვითარმედ
Line of ed.: 29     სარწმუნოებითა. ხოლო გნებავს თუ შემოგართუა სახედ პირველ
Line of ed.: 30     შჯულისა სარწმუნოებითა ოდენ განმართლებული მამათმთავარი აბრა\ჰამ,
Line of ed.: 31     რაჲთა სცნათ, ვითარმედ, ვითარ იგი თჳნიერ შჯულისა გან\მართლდა,
Line of ed.: 32     სარწმუნოებითა ოდენ ღმრთისაჲთა, ეგრეთვე თქუენ, სარ\წმუნოებითა
Page of ed.: 493   Line of ed.: 1     ქრისტესითა განმართლებულთა, არღარა გიჴმს მიდევნებაჲ
Line of ed.: 2     წესთა შჯულისათაჲ.

Verse: 7   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: უწყით-მე-ა, რამეთუ სარწმუნოებისაგანნი იგი
Line of ed.: 4     არიან შვილნი აბრაჰამისნი? (3,7). თარგმანი: ვინაჲთგან მოშიშ
Line of ed.: 5     იყვნეს, ვითარმედ: ნუუკუე დატევებითა შჯულისაჲთა განვარდენ
Line of ed.: 6     შვილებისაგან აბრაჰამისსა, ამისთჳს ჟამიერად ამასცა იჭუსა დაჰჴს\ნის,
Line of ed.: 7     ვითარმედ: არა შჯულისა, არამედ სარწმუნოებისა მიერ იქმნებ\ის
Line of ed.: 8     შვილებაჲ აბრაჰამისი.

Verse: 8   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: რამეთუ წინაჲსწარ იცოდა წიგნმან, ვითარმედ
Line of ed.: 10     სარწმუნოებით განამართლებს წარმართთა ღმერთი, წინაჲსწარ ახა\რა
Line of ed.: 11     აბრაჰამს, ვითარმედ: "შენდამი იკურთხეოდიან ყოველნი წარ\მართნი".
Line of ed.: 12        აწ უკუე, სარწმუნოებისაგანნი იგი იკურთხევიან მორწ\მუნისა
Line of ed.: 13     მის აბრაჰამის თანა (3,8-9). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს, ვი\თარმედ:
Line of ed.: 14     მომცემელმან ძუელისა და ახლისა შჯულისამან და წინაჲ\სწარ
Line of ed.: 15     მეცნიერმან ყოვლისამან, Manuscript page: B109r  რომელმან განაჩინა სარწმუ\ნოებითა
Line of ed.: 16     განმართლებაჲ კაცთაჲ, მანვე ყოფადი იგი წინაჲსწარ ახა\რა
Line of ed.: 17     აბრაჰამს, ვითარცა წამებს წიგნი დაბადებისაჲ სიტყუათა ამათ,
Line of ed.: 18     ვითარმედ: "შენდამი (ესე იგი არს -- სარწმუნოებისა შენისა მსგავ\სებითა)
Line of ed.: 19     იკურთხეოდიან ყოველნი წარმართნი". აწ უკუე, რომ\ლისათჳს
Line of ed.: 20     მაშინ აბრაჰამ ხარე\\ბულ Manuscript page: F18v  იქმნა ესევითარისა შვილთ\სხმისათჳს,
Line of ed.: 21     აჰა ესე არს ნათესავისა მისისაგან ჴორციელად შობილი
Line of ed.: 22     ქრისტე. მათ აკურთხევს, რომელნი ებაძვებოდინ შეუორგულებელსა
Line of ed.: 23     მას სარწმუნოებასა მორწმუნისა მის აბრაჰამისსა, და მათვე ჰყოფს
Line of ed.: 24     შვილ მისსა, რომელნი არა ჴორცთა თჳსებითა, არამედ სულისა
Line of ed.: 25     სარწმუნოებითა შვილ მისსა იქმნებოდინ, და, ყოვლითურთ თავის\უფალნი
Line of ed.: 26     შჯულისაგან, ერთგულებით ჰმონებდენ მას.



Subsection: 6  
Line of ed.: 27   თავი Ⴅ̂. ვითარმედ შჯული არა განამართლებს,
Line of ed.: 28   არამედ ამხილებს და წყევასა შესთხევს,
Line of ed.: 29   რომელი დაჰჴსნა ქრისტემან


Verse: 10   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 30        მოციქულისაჲ: რამეთუ რავდენნი-იგი საქმეთაგან შჯულისათა
Line of ed.: 31     არიან, წყევასა ქუეშე არიან. რამეთუ წერილ არს: "წყეულ იყავნ
Line of ed.: 32     ყოველი, რომელი არა დაადგრეს ყოველსა წერილსა წიგნისა ამის
Page of ed.: 494   Line of ed.: 1     შჯულისასა ყოფად მისსა" (3,10). თარგმანი: ვინაჲთგან იგინი
Line of ed.: 2     ამისთჳს მიედევნებოდეს შჯულსა, რაჲთა არა შთავარდენ წყევასა
Line of ed.: 3     ამას, ამისთჳს მოციქული წინაუკუმო უჩუენებს, ვითარმედ არა
Line of ed.: 4     განდგომილი, არამედ შედგომილი შჯულისაჲ შთავარდების წყევასა
Line of ed.: 5     ამას, რომელი წერილ არს მეორესა შჯულსა შინა. რამეთუ ვინაჲ\თგან
Line of ed.: 6     ვერვინ შედგომილი შჯულისაჲ აღასრულებს ყოველსა, რომე\ლი
Line of ed.: 7     წერილ არს მას შინა, ამისთჳს მცირესაცა მისგანსა გარდასლვაჲ
Line of ed.: 8     თანამდებ ჰყოფს ყოვლისავე მის წყევისა, შედგომილსა სჯულისსა,
Line of ed.: 9     ხოლო დამტევებელი შჯულისაჲ და შედგომილი ქრისტესი თავისუ\ფალ
Line of ed.: 10     არს ყოვლისავე მისგან სიმძიმისა და წყევისა Manuscript page: E253r  ძუელისა
Line of ed.: 11     მის შჯულისა.

Verse: 11   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 12        მოციქულისაჲ: და რამეთუ შჯულითა არავინ განმართლდების
Line of ed.: 13     ღმრთისა წინაშე, ცხად არს, რამეთუ მართალი სარწმუნოებითა
Line of ed.: 14     ცხოვნდეს. ხოლო შჯული არა არს სარწმუნოებისაგან, არამედ,
Line of ed.: 15     ყოს თუ იგი ვინმე კაცმან, ცხონდეს მას შინა (3,11-12). თარგ\მანი:
Line of ed.: 16     ამისთჳს არავინ განმართლდების შჯულითა, რამეთუ ვერ აღას\რულებს
Line of ed.: 17     ყოველსავე წერილსა მას შინა. ამისთჳს, დაღაცათუ კაცთა
Line of ed.: 18     წინაშე მართალ ჩნდეს ზოგისა აღსრულებისათჳს, Manuscript page: F19r  არამედ
Line of ed.: 19     ღმრთისა წინაშე ვერვე სრულ არს დაკლებულისა მისთჳს, რამეთუ
Line of ed.: 20     მას არა დაეფარვის კნინ-ოდენიცა ნაკლულევანებაჲ, არამედ ყოვე\ლივე
Line of ed.: 21     ცხად არს წინაშე მისსა. და ამას წამებს ამბაკუმ, ვითარმედ:
Line of ed.: 22     "მართალი სარწმუნოებითა ცხონდეს", და არა საქმეთაგან. ხოლო
Line of ed.: 23     შჯული არა სარწმუნოებითა გონებისაჲთა, არამედ მოქმედებითა თჳსთა
Line of ed.: 24     ბრძანებათაჲთა Manuscript page: B109v  აცხოვნებს კაცსა, რომლისათჳს იტყჳან მეორე
Line of ed.: 25     შჯული და ეზეკიელ, ვი-თარ-იგი უსაკუთრეს არს: არამედ
Line of ed.: 26     რომელმან ყვნეს იგი, ცხონდეს მათ შინა. ესე იგი
Line of ed.: 27     არს, ვითარმედ მოქმედებითა მათითა იქმნების ცხორებაჲ მოქმედისაჲ
Line of ed.: 28     მის მას შინა. ხოლო ურჩთა და არა-მოქმედთა სტანჯავს და მოჰ\კლავს,
Line of ed.: 29     რაჲთა ვერღარა იყვნენ მას შინა.

Verse: 13   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 30        მოციქულისაჲ: ქრისტემან მოგჳყიდნა წყევისა მისგან შჯულისა
Line of ed.: 31     და იქმნა ჩუენთჳს წყევასა ქუეშე, რამეთუ წერილ არს: წყეულ იყავნ
Line of ed.: 32     ყოველი, რომელი დამოეკიდოს ძელსა (3,13). თარგმანი: რაჲთა
Line of ed.: 33     არა თქუან მათ, ვითარმედ: "აბრაჰამ ამისთჳს სარწმუნოებითა ოდენ
Line of ed.: 34     განმართლდა, რამეთუ პირველ შჯულისა იყო, და არა იყო მის ზედა
Page of ed.: 495   Line of ed.: 1     წყევაჲ გარდამავალობისა მისისაჲ, ხოლო აწ ჩუენ, შემდგომად
Line of ed.: 2     შჯულისა მყოფნი, ვინღა მიჴსნნეს წყევისაგან შჯულისა, უკუეთუ
Line of ed.: 3     განვადგეთ მას?" -- ამისა დასაჴსნელად იტყჳს, ვითარმედ: ქრისტემან
Line of ed.: 4     არა ლიტონად მიჴსნნა, არამედ სასყიდლით მომიყიდნა თანამდებ\ნი
Line of ed.: 5     წყევისანი წყევისაგან შჯულისა, რაჟამს სასყიდლად მისცა თჳთ
Line of ed.: 6     მის, არა-თანამდებისაჲ წყევასა, თავისა თჳსისაჲ შეყვანებაჲ წყევასა
Line of ed.: 7     ქუეშე. ხოლო სხუებრისა წყევისა თანამდებ ვიყვენით ჩუენ, მისსა,
Line of ed.: 8     რომელი-იგი იტყჳს: "წყეულ იყავნ ყოველი, რომელი არა დაადგრეს
Line of ed.: 9     ყოველსავე წერილსა წიგნისა ამის შჯულისასა", და ქრისტე
Line of ed.: 10     ამის წყევისაგან თავისუფალ იყო; რამეთუ გარდასლვაჲ შჯულისაჲ
Line of ed.: 11     ცოდვაჲ იყო, ხოლო "ქრისტემან ცოდვაჲ არა ქმნა, არცა იპოვა
Line of ed.: 12     ზაკუვაჲ პირსა მისსა". ვინაჲცა, ვითარცა-იგი სიკუდილისა თავს\დებაჲ
Line of ed.: 13     საჴმარ იქმნა მისსა, ჴსნად ჩუენდა სიკუდილისაგან, ეგრეთვე,
Line of ed.: 14     ვინაჲთგან წყევისა თავს-დებაჲ ჯერ-იყო დაჴს\\ნად Manuscript page: F19v  წყევისა, ამისთჳს,
Line of ed.: 15     რომელი-იგი ცოდვისა მიერ არა თანამდებ იყო წყევისა, ჯუარცუმისა
Line of ed.: 16     იგი წყევაჲ ანაცვალა წყევასა ცოდვისა მის შჯულისა გარდასლვისასა,
Line of ed.: 17     რამეთუ ძელსა დამოკიდებულისათჳსცა თქუმულ იყო: "წყეულ იყავნ
Line of ed.: 18     ყოველი, რომელი დამოეკიდოს ძელსა", რაჲთა თავს-დებითა
Line of ed.: 19     წყევასა მას ძელსა დამოკიდებისასა გამომიჴსნნეს ჩუენ წყევისაგან
Line of ed.: 20     შჯულისა გარდასლვისა, და ესრეთ მიიტაცა პატიჟი ჩუენი, ვითარ-
Line of ed.: 21     იგი თანამდებსა ვისმე სიკუდილისასა ენაცვალის ვინმე სიკუდიდ,
Line of ed.: 22     ყოვლად არათანამდები სიკუდილისაჲ.

Verse: 14   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 23        მოციქულისაჲ: რაჲთა წარმართთა მიმართ კურთხევაჲ იგი აბრა\ჰამისი
Line of ed.: 24     იყოს ქრისტე იესუჲს მიერ (3,14). თარგმანი: წყევასა მას
Line of ed.: 25     ძელსა დამოკიდებისასა თავს-დებითა ქრისტემან კურთხევაჲ იგი,
Line of ed.: 26     აბრაჰამის მიმართ აღთქუმული, დაუმკჳდრა, ვითარ-იგი თქუმულ
Line of ed.: 27     იყო, ვითარმედ: ნათესავისა შენისა მიმართ იკურთხეოდიან ყოველნი
Line of ed.: 28     წარმართნი, რომელი-ესე ჰურიათა არა შეეტყუების, რომელნი-\\იგი Manuscript page: B110r 
Line of ed.: 29     თანამდებ იყვნეს წყევასა მას შჯულისა გარდასლვისასა; და ვერვინ,
Line of ed.: 30     თჳთ თანამდები წყევისაჲ, სხუათა Manuscript page: E253v  მიმცემელ ექმნეს კურთხევი\სა.
Line of ed.: 31     ვინაჲცა ცხად არს, ვითარმედ ქრისტე იყო ნათესავისაგან აბრა\ჰამისა
Line of ed.: 32     შობილ, და მისსა მიმართ, ესე იგი არს -- მისგან იკურთხნეს
Line of ed.: 33     ყოველნი წარმართნი, რომელთა ჰრწმენა მისსა მიმართ.

Page of ed.: 496  
Line of ed.: 1        მოციქულისაჲ: რაჲთა აღთქუმაჲ იგი სულისაჲ მოვიღოთ სარ\წმუნოებითა
Line of ed.: 2     (3,14). თარგმანი: თითოეული კეთილთა ამათგანი ურთ\იერთას
Line of ed.: 3     დამოკიდებულ არს, რამეთუ წყევაჲ დაიჴსნა ჯუარითა, და
Line of ed.: 4     სარწმუნოებაჲ შემოვიდა ქრისტეს მიმართითა სარწმუნოებითა. და
Line of ed.: 5     სარწმუნოებასა მისსა მიმართ -- შეუდგა მოღებაჲ სულისა წმიდის\აჲ,
Line of ed.: 6     რომელი-იგი წინა-აღთქუმულ იყო ქრისტეს მიმართ, კურთხევი\სათჳს
Line of ed.: 7     წარმართთაჲსა. რამეთუ ესე არს აბრაჰამის ნათესავისა ქრისტეს
Line of ed.: 8     მიერი კურთხევაჲ -- მის მიერ მიცემაჲ ჩუენდა სულისა წმიდისაჲ,
Line of ed.: 9     რომელი-იგი განმათავისუფლებს ჩუენ მონებისაგან ცოდვათაჲსა.



Subsection: 7  
Line of ed.: 10   თავი Ⴆ̂. ვითარმედ არა შჯულისაგან,
Line of ed.: 11   არამედ აღთქუმისაგან არიან კეთილნი,
Line of ed.: 12   ხოლო შჯული -- განმმზადებელი მხილებისა მიერ


Verse: 15   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 13        მოციქულისაჲ: ძმანო, კაცობრივ ვიტყჳ, რამეთუ კაცისა
Line of ed.: 14     და\\მტკიცებული Manuscript page: F20r  წიგნი არავინ შეურაცხ-ყვის, გინა სხუაჲ ბრ\ძანებაჲ
Line of ed.: 15     ბრძანის მის ზედა (3,15). თარგმანი: ვინაჲთგან ზემო მა\ღალთა
Line of ed.: 16     სახეთაგან, და უფროჲსღა საქმეთა, რომელ არიან მოცემაჲ
Line of ed.: 17     სულისაჲ და ჯუარცუმითა ქრისტესითა ცხორებაჲ კაცთა ნათესავ\ისაჲ
Line of ed.: 18     დაამტკიცა ახლისა ამის უდიდებულესობაჲ, აწ კუალად ძმად
Line of ed.: 19     უწოდს, პირველ უცნობელად წოდებულთა მათ გალატელთა,
Line of ed.: 20     რაჲთა გუასწაოს მოწაფეთა მიმართ ზომიერად განზავებაჲ სი\ტყუათა
Line of ed.: 21     სიფიცხისა და სიტკბოებისათა. და კაცობრივ ეტყჳს, რაჲთა
Line of ed.: 22     საღმრთოთა თანა და მაღალთა, კაცობრივნიცა და მდაბალნი სახენი
Line of ed.: 23     წინა-უყვნეს, ესე იგი არს სამარადისოდ მტკიცე უცვალებელობაჲ
Line of ed.: 24     წიგნსა კაცთა ანდერძისასა, რომლითა სახის-მეტყუელებს მადლსა
Line of ed.: 25     უპირატესად შჯულისა, რომელი-იგი დღეთა აბრაჰამისთა განაჩინა
Line of ed.: 26     ღმერთმან აღთქუმით, რაჲთა თესლისაგან აბრაჰამისსა განკაცებუ\ლისა
Line of ed.: 27     ქრისტეს მიერ იკურთხნენ წარმართნი, რომელთა ჰრწამს
Line of ed.: 28     მისსა მიმართ. ხოლო შჯული შემდგომად ამის აღთქუმისაღა ოთხ\ას
Line of ed.: 29     ოცდამეათესა წელსა შორის-შემოვიდა, რაჲთა წინა-გზა-უყოს
Line of ed.: 30     სარწმუნოებასა ქრისტეს მიმართ და არა თჳთ იგი არს წინააღთქუ\მული
Line of ed.: 31     მაკურთხეველად ჩუენდა, არამედ ქრისტე, რომლისათჳს წინა\აღუთქუა
Line of ed.: 32     ღმერთმან აბრაჰამს, რაჲთა მისგან ჴორცითა შობილისა
Line of ed.: 33     მისგან აკურთხნეს ყოველნი წარმართნი. აწ უკუე, უკუეთუ კაცო\ბრივი
Page of ed.: 497   Line of ed.: 1     აღთქუმაჲ, ჴელით-წერით ქმნილი, ვერვინ კაცთაგანმან დაჰჴეს\ნის,
Line of ed.: 2     ვითარ ვინ დამჴსნელ იქმნეს ღმრთივ აღთქუმულსა ამას ქრისტეს
Line of ed.: 3     მიმართსა სარწმუნოებასა, სხჳსა ბრძანებისა ბრძანებითა მის ზედა,
Line of ed.: 4     Manuscript page: B109v  რომელ არს კუალად შემოყვანებაჲ ძუელისაჲ ახალსა ზედა!

Verse: 16   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: ხოლო აბრაჰამის მიმართ ითქუნეს აღთქუმანი
Line of ed.: 6     ესე და ნათესავისა მისისა; არა ეტყჳს "და ნათესავთა", ვითარცა
Line of ed.: 7     მრავალთასა, არამედ ვითარცა ერთისასა, და ნათესავისა შენისა,
Line of ed.: 8     რომელ არს ქრისტე (3,16). თარგმანი: ამას ადგილსა თარგმნის
Line of ed.: 9     სიტყუასა მას დაბადებისასა, ვითარ-იგი მუნ წერილ არს; არა
Line of ed.: 10     ვითარცა მრავალთათჳს, ვითარმცა ეთქუა თუ: "ნათესავთა Manuscript page: F20v 
Line of ed.: 11     შენთა მიმართ", რომელი-ესე სამრავლო არს, არამედ ესრეთ
Line of ed.: 12     ეტყჳს აბრაჰამს, ვითარმედ: "ნათესავისა მიმართ შენისა", რომელი-
Line of ed.: 13     ესე ერთისათჳს თქუმულ არს, ცხად არს, ვითარმედ -- ქრისტესთჳს,
Line of ed.: 14     რომელი-იგი ნათესავ არს აბრაჰამისა, რამეთუ წმიდაჲ ქალწული,
Line of ed.: 15        ჴორციელად მშობელი მისი, აბრაჰამის ნათესავისაგან შთამომავალ
Line of ed.: 16     არს.

Verse: 17   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 17        მოციქულისაჲ: ხოლო ამას ვიტყჳ წიგნად აღთქუმისა დამტკი\ცებულად
Line of ed.: 18     ღმრთისა მიერ ქრისტეს მიმართ (3,17). თარგმანი: თჳთვე
Line of ed.: 19     თარგმნის სახესა მას თჳსსა, რომელ თქუა, ვითარმედ: წიგნ აღთქუმისა
Line of ed.: 20     ითქუმის სიტყუაჲ იგი, რომელი აბრაჰამს აღუთქუა ღმერთმან, ხოლო
Line of ed.: 21     ქრისტეს მიმართ აღასრულა, რამეთუ მისსა მიმართ Manuscript page: E254r  სარწმუ\ნოებითა
Line of ed.: 22     იკურთხევიან ყოველნი წარმართნი.

Line of ed.: 23        მოციქულისაჲ: რომელ შემდგომად ოთხას ოცდაათისა წლისა
Line of ed.: 24     იყო შჯული, არა დაუმტკიცებელ ჰყოფს, რაჲთამცა განაქარვა აღ\თქუმაჲ
Line of ed.: 25     იგი (3,17). თარგმანი: ესრეთ განიმარტების სიტყუაჲ ესე,
Line of ed.: 26     ვითარმედ: აღთქუმასა მას აბრაჰამის მიმართ თქუმულსა ვერ დაუმტ\კიცებელ
Line of ed.: 27     ჰყოფს შემდგომად ოთხას ოცდაათისა წლისა შორის-შე\მოსრული
Line of ed.: 28     შჯული, რაჲთამცა განაქარვა იგი, რომლისა გზათა წინა\განმმზადებელად
Line of ed.: 29     შორის-შემოვლინებულ იქმნა იგი, არამედ უეჭუელად
Line of ed.: 30     მიჰრიდებს შემოსლვასა მისსა.

Verse: 18   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 31        მოციქულისაჲ: ხოლო უკუეთუ შჯულისაგან არს მკჳდრობაჲ
Line of ed.: 32     იგი, არღარა აღთქუმისაგან არს, ხოლო აბრაჰამს აღთქუმისა მიერ
Line of ed.: 33     მოჰმადლა ღმერთმან (3,18). თარგმანი: მკჳდრობად უწოდს დამკჳ\დრებასა
Line of ed.: 34     კურთხევისასა, რომელი-იგი უკუეთუ შჯულისაგან მოგუე\ცემის,
Page of ed.: 498   Line of ed.: 1     დაშრეტილ და უქმ არს აღთქუმაჲ, რამეთუ აღთქუმითა
Line of ed.: 2     აბრაჰამის მიმართითა და არა შჯულითა მოსეს მიერითა ბრძანებულ
Line of ed.: 3     იყო ღმრთისა მიერ მოღებაჲ კურთხევისაჲ.

Verse: 19   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 4        მოციქულისაჲ: აწ უკუე რაჲ? შჯული გარდასლვისათჳს-მე
Line of ed.: 5     მოეცა? (3,19). თარგმანი: უსაკუთრეს არს ესრეთ: რაჲ-მე უკუე
Line of ed.: 6     არს შჯული; გარდასლვისა მიზეზისათჳს მოეცა? ხოლო ძალი სი\ტყუთაჲ
Line of ed.: 7     ამათ ესე არს: ვინაჲთგან Manuscript page: F21r  ყოვლით კერძო აღამაღლა
Line of ed.: 8     სარწმუნოებაჲ და უპირატეს ყო იგი შჯულისა, რაჲთა არავინ
Line of ed.: 9     ნამეტნავ და უჴმარ ჰგონოს შჯული, ამისთჳს თჳთვე იკითხავს,
Line of ed.: 10     ვითარცა სხჳსა მაგიერ, ვითარმედ: ვინაჲთგან პირველ უხუცეს იყო
Line of ed.: 11     შჯულისა და აწ უჩინო-მყოფელ არს შჯულისა სარწმუნოებაჲ,
Line of ed.: 12     რადღა მოეცა შჯული? -- და თჳთვე მიუგებს, ვითარმედ: გარ\დასლვისა
Line of ed.: 13     მიზეზ\\ისათჳს Manuscript page: B--  მოეცა. ესე იგი არს მათთჳს, რომელნი
Line of ed.: 14     ბუნებითსა მას შჯულსა სჳნიდისისასა გარდაჰჴდეს ჰურიანი, რაჲ\თა
Line of ed.: 15     არა სრულიად უაღჳრობითა შთავარდენ მთხრებლსა ცოდვისასა.
Line of ed.: 16     ამისთჳს წერილი იგი შჯული ნაცვალ აღჳრთა ექმნა მათ, რაჲთა
Line of ed.: 17     არა პირუტყუებრ მიუშუნეს, არამედ სწავლიდეს და სწურთიდეს, და
Line of ed.: 18     ჴორციელითაცა ტანჯვითა აყენებდეს გარდამავალობისაგან ბრძანება\თა
Line of ed.: 19     მათთაჲსა.

Line of ed.: 20        მოციქულისაჲ: ვიდრემდის მოვიდეს ნათესავი იგი, რომელ აღთქუ\მულ
Line of ed.: 21     არს (3,19). თარგმანი: ვითარცა ზემო არა უჴმარებაჲ, ეგრეთვე
Line of ed.: 22     აწ წუთჟამობაჲ შჯულისაჲ გჳჩუენა; ვითარმედ არა დაუსრულებელ\თა
Line of ed.: 23     საუკუნეთა, არამედ ესოდენ ჟამ მოცემულ იყო, [ვიდრემდის
Line of ed.: 24     მოვიდეს] ნათესავი იგი აბრაჰამისი -- ქრისტე, რომლისა მიმართ
Line of ed.: 25     აღუთქუა ღმერთმან აბრაჰამს კურთხევაჲ ყოველთა ნათესავთაჲ.

Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: ბრძანებული ანგელოზთაგან ჴელითა შუამდგო\მელისაჲთა.
Line of ed.: 27     ხოლო შუამდგომელი ერთისაჲ არა არს, ხოლო ღმ\ერთი
Line of ed.: 28     ერთ არს (3,19-20). თარგმანი: გინათუ მღდელთა უწოდს
Line of ed.: 29     ანგელოზად, რომელნი-იგი მსახურ და მბრძანებელ იყვნეს
Line of ed.: 30     შჯულისა; გინათუ თჳთ ანგელოზთა იტყჳს, რომელნი მსახურ და
Line of ed.: 31     მომრთუმელ კაცთა იყვნეს შჯულისა. ხოლო ჴელ შუვამდგო\მელისა
Page of ed.: 499   Line of ed.: 1     არს თჳთ თავადი ქრისტე, მარჯუენე და მკლავი მამისაჲ,
Line of ed.: 2     რომელი თჳთ იგი არს მომცემელი შჯულისაჲ, და თჳსსა მას მოცემულ\სა
Line of ed.: 3     თჳთვე დაჴსნად ჴელ-ეწიფების. ხოლო შუამდგომელ ღმრთისა
Line of ed.: 4     და კაცთა არს ქრისტე. არა თუ ბუნებითა მით ღმრთეებისაჲთა
Line of ed.: 5     რამეთუ შუამდგომელი ერთისაჲ არა არს, ხოლო ღმერთი ერთ
Line of ed.: 6     არს და ერთღმრთეებად Manuscript page: F21v  იქადაგების წმიდაჲ სამებაჲ), არამედ
Line of ed.: 7     ბუნებითა მით კაცებისა, ჩუენგან მიღებულისაჲთა, რომლითა დამა\გნა
Line of ed.: 8     ზოგად თავსა თჳსსა და მამისასა, მტერ ყოფილნი პირველ.
Line of ed.: 9     ხოლო აწინდელი ესე სიტყუაჲ მოციქულისაჲ აღჳრი არს, და უფროჲს\ღა
Line of ed.: 10     დამყოფელი პირისა მწვალებელთაჲსა, რომელნი ძესა უდარეს
Line of ed.: 11     ჰყოფენ მამისა, და სულსა კუალად -- უდარეს ძისა; არამედ მოციქუ\ლი
Line of ed.: 12     ჴმამაღლად ჴმობს ვითარმედ: "ღმერთი ერთ არს". ესე იგი არს,
Line of ed.: 13     ვითარმედ ერთღმრთეება და ერთარსება არს სამებაჲ წმიდაჲ, რომ\ლისათჳს
Line of ed.: 14     არა იხილვე\\ბის Manuscript page: E254v  მათ შორის ნებაჲ განყოფილი. ამის\თჳს
Line of ed.: 15     ძე ჴორცთა ბუნებითა შუამდგომელ არს, ვითარცა კაცი, კაც\თათჳს,
Line of ed.: 16     და რომელი-იგი ძუელისა შჯულისა მომცემელ არს, თჳთ
Line of ed.: 17     იგივე დაჰჴსნის მას, და იგივე გუაცხოვნებს ჩუენ, მისსა მიმართითა
Line of ed.: 18     სარწმუნოებითა.
Line of ed.: 19     გენადისი: ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: მოსე შუამდგომელ იქმნა
Line of ed.: 20     მოცემასა ზედა შჯულისასა, არამედ ერთისა ოდენ ნათესავისა ის\რაიტელთაჲსა.
Line of ed.: 21     გარნა ჯერ-იყო ჭეშმარიტისა შუამდგომელისა ყო\ფაჲ,
Line of ed.: 22     რომელი არა ერთისა ოდენ ნათესავისათჳს ევედრებოდის ღმ\ერთსა
Line of ed.: 23     ყოველთა ნათესავთასა, არამედ ზოგად ყოვლისათჳს ნათესავ\ისა
Line of ed.: 24     კაცთაჲსა. რამეთუ ერთ არს' ღმერთი ყოველთაჲ. ამისთჳსცა
Line of ed.: 25     ამისი ქმნაჲ არა ლიტონისა კაცისაჲ იყო, არამედ ქრისტესი, რომე\ლი
Line of ed.: 26     ერთი და იგივე არს ძე ღმრთისა და ღმერთ ჭეშმარიტ, და იგივე
Line of ed.: 27     - ძე დედაკაცისა და კაც ჭეშმარიტ. ამისთჳს თჳსებითა ორთაჲ\თავე
Line of ed.: 28     შუვამდგომელ იქმნა დაგებისა და შეერთებისა ღმრთისა და
Line of ed.: 29     კაცთაჲსა. რამეთუ იგი თავადი ქრისტე არს მშჳდობაჲ ჩუენი, რომელმან
Line of ed.: 30     ყო ორივე ერთ.

Verse: 21   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 31        მოციქულისაჲ: აწ უკუე შჯული მტერ-მე არსა აღთქუმათა მათ
Line of ed.: 32     ღმრთისათაჲ? -- ნუ იყოფინ! (3,21). თარგმანი: კუალად ამასცა
Line of ed.: 33     იჭუსა თჳთვე დაჰჴსნის, რაჲთა არავინ თქუას, ვითარმედ: ვინაჲთგან
Page of ed.: 500   Line of ed.: 1     შჯული წყევისა თანამდებ ჰყოფდა კაცთა, ხოლო ქრისტე კურთ\ხევასა
Line of ed.: 2     მოატყუებს, ნუუკუე მტერ-მე იყოს შჯული აღთქუმათა მათ
Line of ed.: 3     ღმრთისათა აბრაჰამის მიმართ, რომელნი ქრისტეს მიერ მოგუეცნეს!
Line of ed.: 4     - ამისი უჯეროებაჲ ესრეთ ცხად ყო, ვითარმედ: "ნუ იყოფინ!"

Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: რამეთუ უკუეთუმცა მოცემულ იყო შჯული,
Line of ed.: 6     შემძლებელი ცხორებად, Manuscript page: F22r  ნამდჳლვე სამე შჯულისაგანმცა იყო
Line of ed.: 7     სიმართლე, არამედ შეაყენნა წიგნმან ყოველივე ცოდვასა ქუეშე,
Line of ed.: 8     რაჲთა აღთქუმაჲ იგი სარწმუნოებისაგან იესუ ქრისტესისა მოეცეს
Line of ed.: 9     მორწმუნეთა (3,21-22). თარგმანი: აქა მიზეზსა აჩუენებს, ვითარმედ
Line of ed.: 10     არა ამისთჳს მოცემულ იქმნა შჯული, რაჲთა განამართლოს ვინმე,
Line of ed.: 11     არამედ ამისთჳს ოდენ, რაჲთა ამხილოს ცოდვასა შინა ყოფაჲ;
Line of ed.: 12     რამეთუ უკუეთუმცა შჯული განმამართლებელად მოცემულ იყო,
Line of ed.: 13     სარწმუნოებაჲ არღარად საჴმარ იყო. ამისთჳსცა, რომლისათჳს
Line of ed.: 14     მოცემულ იყო იგი, შეუძლო ქმნად, ხოლო რომელი არა მისდა
Line of ed.: 15     ბრძანებულ იყო ქმნად, მისსა შეუძლებელ იქმნა ქმნად. რამეთუ ესე
Line of ed.: 16     ქმნა დაწერილმან მან წიგნმან შჯულისამან, რაჲთა ამხილოს გარ\დამავალობაჲ
Line of ed.: 17     ბუნებითისა შჯულისაჲ გარეშეთა შჯულისათა, და
Line of ed.: 18     თჳთ შჯულსა ქუეშე მყოფთა მათ ჰურიათა ამხილა, რაოდენსა-იგი
Line of ed.: 19     უგრძნობელად ცოდვიდეს; და ესრეთ, ზოგად ყოველნი შეაყენნა
Line of ed.: 20     ცოდვასა -- გარეშენი შჯულისანი და შჯულსა ქუეშე მყოფნი. ხოლო
Line of ed.: 21     შეყენებაჲ ესე იყო, რამეთუ ამხილა წყლულებაჲ დაფარული,
Line of ed.: 22     და უმეტესად ტკივნეულ ყვნა განცხადებითა უჩინოთა ნაგუემთაჲ\თა,
Line of ed.: 23     რაჲთა ეძიებდენ მკურნალსა, და ესრეთ, რაჟამს გამოჩნდეს
Line of ed.: 24     სარწმუნოებისა მიერი იგი წინა-აღთქუმული განმართლებაჲ ქრისტეს
Line of ed.: 25     მიერი, მყის სიხარულით მირბიოდინ მისსა. ესრეთ ცხად ყო მო\ციქულმან,
Line of ed.: 26     ვითარმედ არა მტერ იყო შჯული, არამედ -- წინა\განმმზადებელ
Line of ed.: 27     და მიმყვანებელ კაცთა აღთქუმისა-მიერისა მის მიმა\რთ
Line of ed.: 28     განმართლებისა ქრისტეს მიერ; რომელი-იგი გამოჩნდა რაჲ
Line of ed.: 29     და მოიწია, ამიერითგან შჯული აღსრულებად თჳსსა შეჰრაცხს
Line of ed.: 30     დატევებასა მისსა და შედგომასა ქრისტესსა; რამეთუ იგი თჳთ ამას
Line of ed.: 31     ქადაგებდა, ვითარმედ: "მისი ისმინეთ!"

Verse: 23   Link to pavleni Link to pavlecd
Page of ed.: 501  
Line of ed.: 1        მოციქულისაჲ: ხოლო პირველ მოწევნადმდე სარწმუნოებისა
Line of ed.: 2     შჯულსა ქუეშე მოცვულ ვიყვენით და შეყენებულ მერმისა მისთჳს
Line of ed.: 3     სარწმუნოებისა გამოჩინებადმდე (3,23). თარგმანი: არა თუ პირველ
Line of ed.: 4     ქმნულთა ცოდვათა მოტევებაჲ, არამედ წინამდებარეთა მიმართ განკ\რძალებაჲ
Line of ed.: 5     აქუნდა Manuscript page: F22v  შჯულსა; რამეთუ დაშჯითა Manuscript page: E255r  და
Line of ed.: 6     ტანჯვითა, მხილებითა და განქიქებითა ცოდვისაჲთა გარე-მოვეცვენ\ით
Line of ed.: 7     სახედ ზღუდისა, და შეყენებით შეიწრებითა მათ შინა, გუაჭირვებდა
Line of ed.: 8     ძიებად განმათავისუფლებელსა ცოდვათაგან, რომლისა ყოფადსა
Line of ed.: 9     მოსლვასა გჳქადაგებდა, რაჲთა წინა-განგუსწავლნეს სურვილით
Line of ed.: 10     მოლოდებად და მივლტოლვად მისსა მიმართ, რაჲთა არა შიშითა
Line of ed.: 11     უკურნებელობისაჲთა დავსძინოთ ცოდვაჲ ცოდვასა ზედა, ვითარცა
Line of ed.: 12     შუენის სასოწარკუეთილთა.

Verse: 24   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 13        მოციქულისაჲ: ვინაიცა შჯული იგი მზარდულ გუექმნა ჩუენ
Line of ed.: 14     ქრისტეს მიმართ, რაჲთა სარწმუნოებითა განვმართლდეთ (3,24).
Line of ed.: 15     თარგმანი: კეთილად თქუა შჯულისათჳს სახელი მზარდულო\ბისაჲ,
Line of ed.: 16     რამეთუ ვითარცა-იგი მზარდული ამას ასწავლის საზრ\დოსა
Line of ed.: 17     თჳსსა, ვითარმედ: "ზედაჲსზედა მიხჳდოდე მოძღურისა, რაჲ\თა
Line of ed.: 18     განჰმსდიდრდე სწავლულებითა", ეგრეთვე შჯულმან წინა-აუწყა
Line of ed.: 19     კაცთა, რაჲთა განემზადნენ და მცირედ-მცირედ წარემართნენ სრუ\ლებისა
Line of ed.: 20     მიმართ ქრისტეს სარწმუნოებისა.

Verse: 25   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: ხოლო მო-რაჲ-იწია სარწმუნოებაჲ, არღარა მზარ\დულთა
Line of ed.: 22     ქუეშე ვართ, რამეთუ ყოველნი შვილნი ღმრთისანი ხართ
Line of ed.: 23     სარწმუნოებითა ქრისტე იესუჲსითა (3,25-26). თარგმანი: ესრეთ
Line of ed.: 24     იტყჳს, ვითარმედ: ვიდრე-იგი ჩჩჳლ იყო კაცთა ბუნებაჲ, უჴმდა
Line of ed.: 25     მზარდულობასა ქუეშე შჯულისასა ყოფაჲ. ხოლო აწ, აღიზარდა
Line of ed.: 26     რაჲ და სრულ იქმნა მადლითა ქრისტესითა, არღარა ერთი ნათესავი
Line of ed.: 27     ისრაიტელთაჲ, არამედ ყოველი ნათესავი კაცთაჲ შვილებასა ღმრ\თისასა
Line of ed.: 28     ღირს იქმნა. იხილე სიბრძნით შეწყობილებაჲ სიტყუათაჲ
Line of ed.: 29     ამათ, ვითარ შვილებისაგან აბრაჰამისსა შვილებად ღმრთისა აღიყვ\ანებს
Line of ed.: 30     კაცთა!

Verse: 27   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 31        მოციქულისაჲ: რამეთუ რავდენთა ქრისტეს მიმართ ნათელ-იღეთ,
Line of ed.: 32     ქრისტე შეიმოსეთ (3,27). თარგმანი: ვინაჲთგან ზემო გუახარა
Line of ed.: 33     შვილებაჲ ღმრთისაჲ, რაჲთა არავინ შეორგულდეს მიმთხუევად სი\მაღლისა
Line of ed.: 34     ამის, ამისთჳს სახესაცა იტყჳს მიმთხუევისასა; რომლისა
Line of ed.: 35     დაღაცათუ წესი Manuscript page: F23r  სიტყუათა შემდგომობისაჲ ამას ითხოვდა,
Line of ed.: 36     ვითარმედ: "რავდენთა ქრისტეს მიმართ ნათელ-იღეთ, შვილ ღმრთისა
Page of ed.: 502   Line of ed.: 1     ქმნილ ხართ", არამედ იგი ამისსაცა უმაღლეს იღიყვანებს სიტყუასა
Line of ed.: 2     თჳსსა, ვითარმედ: რავდენთა სახელითა ქრისტესითა ნათელ-იღეთ,
Line of ed.: 3     არღარა სხუაჲ უდარესი რაჲმე, არამედ თჳთ იგი თავადი ქრისტე
Line of ed.: 4     შეიმოსეთ; რამეთუ ხატად მისსა შეიცვალენით, და ყოვლითურთ
Line of ed.: 5     თავთა შინა თქუენთა შეწყნარებითა მისითა თანაზიარ ძეობისა მის\ისა
Line of ed.: 6     იქმნენით, რაჲთა, ვითარ იგი ბუნებით ძე არს ღმრთისაჲ,
Line of ed.: 7     ეგრეთვე თქუენ მადლით ძე ღმრთისა გყვნეს.

Verse: 28   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 8        მოციქულისაჲ: არა არს ჰურიაება, არცა წარმართება; არა არს
Line of ed.: 9     მონება, არცა აზნაურება; არა არს რჩევა მამაკაცისა, არცა დედაკა\ცისა,
Line of ed.: 10     რამეთუ თქუენ ყოველნი ერთ ხართ ქრისტე იესუჲს მიერ
Line of ed.: 11     (3,28). თარგმანი: ვინაჲთგან ჩუენ ყოველთა, ქრისტეს მიერ ნათელ\ღებულთა,
Line of ed.: 12     ერთი ხატი დაგუედების ქრისტეს შემოსისაჲ, ამისთჳს
Line of ed.: 13     იგი თავ არს, და ჩუენ -- ასოებ, დამოკიდებულ მისსა, და ერთგუამ
Line of ed.: 14     მის თანა, მადლითა მისითა, რომელმან-იგი ჩუენთჳს ჯუარცუმაჲ და
Line of ed.: 15     სიკუდილი თავს-იდვა.

Verse: 29   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: ხოლო უკუეთუ თქუენ ქრისტესნი ხართ, აბრა\ჰამისნი
Line of ed.: 17     ვიდრემე შვილნი ხართ და აღთქუმისა მისგან -- მკჳდრნი
Line of ed.: 18     (3,29). თარგმანი: იხილე, ვითარ ერთად შეასრულა სიტყუაჲ თჳსი,
Line of ed.: 19     რამეთუ ზემო თქუა, ვითარმედ: არა შჯულისაგან, არამედ სარწმუ\ნოებისა
Line of ed.: 20     მიერ შეირაცხვის კაცი შვილად აბრაჰამისსა, რამეთუ იგი
Line of ed.: 21     სარწმუნოებითა განმართლდა, და მის ძლით მიიღო აღთქუმაჲ, ვი\თარმედ:
Line of ed.: 22     არა მრავალთა ნათესავთა, არამედ ერთისა მის ნათესავისა
Line of ed.: 23     მისისა -- ქრისტეს მიმართ იკურთხეოდიან ყოველნი წარმართნი.
Line of ed.: 24     ამისსა შემდგომად აჩუენა, ვითარმედ ქრისტე არს ნათესავ აბრაჰა\მისსა,
Line of ed.: 25     რამეთუ ჴორციელად მშობელი მისი ქალწული აბრაჰამის
Line of ed.: 26     ნათესავით შთამომავალ იყო. ამას შეუდგინა, თუ ვითარ ვიქმნებით
Line of ed.: 27     ჩუენ შვილ ღმრთისა (ცხად არს, ვითარმედ -- ქრისტეს მიმართ
Line of ed.: 28     ნათლისღებისა მიერ, შე\\მოსითა Manuscript page: E255v  ქრისტესითა), ხოლო კუალად
Line of ed.: 29     ამას -- ესე, ვითარმედ: მის მიერ ნათელღებულნი ყოველნი ერთგუამ
Line of ed.: 30     ვართ მის თანა. ხოლო აწ ზოგად ყოველთა დაგჳმკჳდრებს შვილე\ბასა
Line of ed.: 31     თანა ღმრთისასა შვილებასაცა Manuscript page: F23v  აბრაჰამისსა, რამეთუ მადლით
Page of ed.: 503   Line of ed.: 1     ძეობისა პატივსა აღმყვანებელი ჩუენი ქრისტე, ვითარ-იგი ზეცას --
Line of ed.: 2     ბუნებით ძე ღმრთის, ეგრეთვე ქუეყანასა ზედა, ბუნებით განკაცები\თა
Line of ed.: 3     ქალწულისაგან, შვილ აბრაჰამისსა არს. და, ვითარ-იგი ძეობასა
Line of ed.: 4     ღმრთისასა, ეგრეთვე აბრაჰამისსაცა დამიმკჳდრებს ჩუენ.



Subsection: 8  
Line of ed.: 5   თავი Ⴡ̂. ვითარმედ საშჯელსა ქუეშე იყვნეს
Line of ed.: 6   შჯულსა შინა მყოფნი


Chapter: 4  
Verse: 1   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 7        მოციქულისაჲ: ხოლო ამას ვიტყჳ: რავდენჟამ მკჳდრი იგი ყრმა
Line of ed.: 8     არნ, არარაჲთ ჰმატნ მონასა, უფალ ღათუ არნ ყოვლისა, არამედ
Line of ed.: 9     ეზოჲსმოძღუართა და მნეთა ქუეშე არნ, ვიდრე ადგილად მოდგომად\მდე
Line of ed.: 10     მამისა თჳსისა (4,1-2). თარგმანი: კეთილად შემოიღო სახე ესე
Line of ed.: 11     კაცობრივი, რაჲთა ამიერ გულისჴმა-გჳყოს, ვითარმედ, ვითარცა-იგი
Line of ed.: 12     ჴორციელი მამაჲ ამისთჳს აყენებს შვილსა ფლობად მონაგებისა მის,
Line of ed.: 13     მისთჳს შეკრებულისა, რამეთუ ჯერეთ ჩჩჳლ არს და ნაკლულევან
Line of ed.: 14     ცნობითა განგებად სიმდიდრისა (ამისთჳს ზედამდგომელნი და განმ\გენი
Line of ed.: 15     დაუდგინნის, რაჲთა აღზარდონ და განსწავლონ მოსლვად იგი
Line of ed.: 16     ჰასაკსა და სრულებასა მამისა თჳსისასა), ეგრეთვე, არა თუ სხჳსა
Line of ed.: 17     რაჲსათჳსმე, არამედ სიჩჩოებისათჳს ჩუენისა გუაყენებდა ღმერთი
Line of ed.: 18     დასაბამსავე არა-მოცემად ჩუენთჳს განმზადებულსა ამას სრულებასა
Line of ed.: 19     მადლისასა, რამეთუ ვერ კმა-ვიყვენით ჯეროვნად შემწყნარებელ ყო\ფად
Line of ed.: 20     ამისსა, უსრულობისათჳს ჩჩჳლთა და უწურთელთა გონებათა
Line of ed.: 21     ჩუენთაჲსა; ამისთჳს ზედამდგომელად და მზრდელად მოგუცა შჯუ\ლი,
Line of ed.: 22     რაჲთა წინა-განსწავლოს გონებაჲ ჩუენი ჯეროვნად შემწყ\ნარებელ
Line of ed.: 23     ყოფად სრულებასა მადლისასა.

Verse: 3   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 24        მოციქულისაჲ: ეგრეცა ჩუენ, ვიდრე-იგი ყრმაღა ვიყვენით, წეს\თა
Line of ed.: 25     მათ ქუეშე ამის სოფლისათა ვიყვენით დაკირთებულ (4,3).
Line of ed.: 26     თარგმანი: უსაკუთრეს არს ესრეთ: ეგრეცა ჩუენ, ვიდრემ\დის
Line of ed.: 27     ვიყვენით ჩჩჳლ, ნივთთა ქუეშე სოფლისათა
Line of ed.: 28     ვიყვენით დამონებულ. ხოლო მიზეზი სიტყუათაჲ ამათ ზემო
Line of ed.: 29     გჳთქუამს, ვითარმედ: ჴორცთა სიჩჩოსა სულიე\\რისა Manuscript page: F24r  სიჩჩოები\სა
Line of ed.: 30     სახედ შემოიღებს, რამეთუ ვითარცა-იგი ჴორციელად ჩჩჳლსა,
Line of ed.: 31     მოქენესა ზრდისასა, არა ერწმუნების განსაგებელი მამისა თჳსისაჲ,
Page of ed.: 504   Line of ed.: 1     რომელ არს მონაგები მშობელთაჲ, შვილთათჳს შეკრებული, არამედ
Line of ed.: 2     უფალ ყოფადი იგი ჟამერთ ჰმონებს მზარდულთა და ეზოჲსმოძღუ\რთა,
Line of ed.: 3     მამისა მისისა მიერ დადგინებულთა, ეგრეთვე ჟამსა გონებათა
Line of ed.: 4     ჩუენთა სიჩჩოებისასა არა გუარწმუნა ღმერთმან, ბუნებით დამბადე\ბელმან
Line of ed.: 5     და მადლით მამამან ჩუენმან, ჩუენთჳს წინაგანმზადებული
Line of ed.: 6     ესე მადლი შვილებისაჲ, Manuscript page: E256r  არამედ დამამონნა ნივთთა ამის
Line of ed.: 7     სოფლისათა.

Line of ed.: 8        ნივთ ამის სოფლისა უწოდიან ქუეყანასა და ცეცხლსა,
Line of ed.: 9     ჰაერსა და წყალსა, რომელთაგან არს კაცი და ყოველი აგებულებაჲ
Line of ed.: 10     სოფლისაჲ. ხოლო აწ მოციქული ნივთთა სოფლისათა მონებად
Line of ed.: 11     უწოდს შჯულიერთა მათ მსახურებათა, რომელნი-იგი მზისაგან და
Line of ed.: 12     მთოვარისა, ღამეთა და დღეთა სრულ-იქმნებოდეს; რამეთუ დღეთაგან
Line of ed.: 13     იქმნებიან შჳდეულნი და თუენი და წელიწადი, ხოლო შჯული იგი
Line of ed.: 14     ძუელი ამათგან იმსახურებოდა -- შაბათთაგან და თჳსთავთა და
Line of ed.: 15     დღესასწაულთა წელიწადისათა, ვიდრეღა თჳთ წელიწადთაცა შჳ\დეული
Line of ed.: 16     იცვებოდა. ვინაჲცა მოციქულმან, რაჲთა დაამდაბლოს მსახ\ურებაჲ
Line of ed.: 17     შჯულისაჲ, ამისთჳს ნივთთა ქუეშე ყოფად უწოდა
Line of ed.: 18     შჯულისა მონებასა, ამით გულისჴმის-ყოფითა, ვითარცა ესერა ზემო
Line of ed.: 19     წარმოვთქუთ.

Line of ed.: 20        გენადისი: ცნობათა სიჩჩოებისათჳს და შჯულისა დამჴობისათ\ჳს
Line of ed.: 21     შჯულსა ქუეშე მყოფთა -- ნივთთა მონად უწოდს, რაჲთა
Line of ed.: 22     ჰურიაობისაგან მოქცეულნი იგი სრულებით განაყენნეს მისგან, რომ\ლისა
Line of ed.: 23     წესთა და ჩუეულებათა, ვითარ-იგი სხუასა ადგილსა ჴორ\ციელ
Line of ed.: 24     უწოდს სიზრქისათჳს, ეგრეთვე აქა -- ნივთიერ, რამეთუ
Line of ed.: 25     ნივთთა მიერ აღესრულებოდა; ვითარ-იგი წყალსა იჴუმევდეს განსა\ბანელად,
Line of ed.: 26     ხოლო ცეცხლსა -- საკუერთხთა დასაწუველად; და ესე
Line of ed.: 27     ყოველი გარეშე ხილულად და ზრქელად აღესრულებოდა მათგან,
Line of ed.: 28     რამეთუ არა აქუნდა მათ Manuscript page: F24v  სულისა მიერ წმიდისა ძალი ხედ\ვათაჲ;
Line of ed.: 29     ვითარ-ესე ჩუენ, დაღაცათუ ხილულად რასმე ვიქმოდით
Line of ed.: 30     მსახურებასა, არა ჴორციელთა მათ და ხილულთა ნივთთა შინა
Line of ed.: 31     დავშთებით, არამედ ყოველსავე მას სულიერად გულისჴმა-ვჰყოფთ,
Line of ed.: 32     რაჟამს მადლი სულისა წმიდისაჲ გჳძღოდის ხედვათა მიმართ
Line of ed.: 33     საი/დუმლოჲსათა.

Verse: 4   Link to pavleni Link to pavlecd
Page of ed.: 505  
Line of ed.: 1        მოციქულისაჲ: ხოლო ოდეს მოიწია აღსასრული ჟამთაჲ, მოავ\ლინა
Line of ed.: 2     ღმერთმან ძე თჳსი, შობილი დედაკაცისაგან, და იქმნა იგი
Line of ed.: 3     შჯულსა ქუეშე, რაჲთა შჯულსა ქუეშე მყოფნი გამოიჴსნნეს და
Line of ed.: 4     რაჲთა შვილებაჲ იგი მოვიღოთ (4,4-5). თარგმანი: მოწევნად
Line of ed.: 5     აღსასრულისა ჟამთაჲსა იტყჳს სრულ-ქმნასა ჟამისა მის
Line of ed.: 6     წინა საუკუნეთა განსაზღვრებულისასა, რომელსა შინა განჩინებულ
Line of ed.: 7     იყო მოსლვაჲ ქრისტესი. ესევითარსა მას ჟამსა თჳსსა მოავლინა
Line of ed.: 8     ღმერთმან ძჱ თჳსი, ვითარ-იგი უსაკუთრეს არს, შობად დედაკა\ცისაგან.
Line of ed.: 9     ხოლო შენ "მოვლინებაჲ" ესე -- ერთნებობად
Line of ed.: 10     შეჰრაცხე ერთარსთა მათ, რამეთუ სათნო-ყოფითა მამისაჲთა იქმნა
Line of ed.: 11     ცხორებისათჳს ჩუენისა განკაცებაჲ მხოლოდშობილისა ძისაჲ, რომელი
Line of ed.: 12     ნებითა მამისაჲთა მოივლინა შობად დედაკაცისაგან. ესე იგი არს --
Line of ed.: 13     არა საოცრად, არამედ ჭეშმარიტებით და სრულებით ჴორცთა შესხ\მად
Line of ed.: 14     მისგან. რამეთუ ვინაჲთგან შჯულსა ქუეშე მყოფნი თანამდებ
Line of ed.: 15     Manuscript page: E256v  იყვნეს წყევისა და დაშჯისა, ვითარცა ვერ აღმასრულებელნი
Line of ed.: 16     მისნი, ამისთჳს იგი თავადი იქმნა შჯულსა ქუეშე, რაჟამს წინა\დაიცჳთა,
Line of ed.: 17     და ყოვლითურთ აღასრულა წესი შჯულისაჲ, რაჲთა ვერ
Line of ed.: 18     აღმასრულებელნი იგი გამოიჴსნნეს ჯუარცუმითა თჳსითა; რომელნი-
Line of ed.: 19     იგი არა ხოლო ცოდვათაგან, რომელთა შჯული ამხილებდა, ანუ
Line of ed.: 20     წყევისაგან, რომელთა-იგი დასდებდა გარდამავალთა მისთა ზედა,
Line of ed.: 21     გამოიჴსნნა, არამედ შვილებისაცა მადლითა განამდიდრნა, ვინაჲცა
Line of ed.: 22     მოციქულმან ამისთჳს თქუა მოღებაჲ შვილებისაჲ, რაჲთა სცნა,
Line of ed.: 23     ვითარმედ: დაღაცათუ მაშინ მოგუეცა, არამედ პირველითგან ჩუენ\თჳს
Line of ed.: 24     განმ\\ზადებულ Manuscript page: F25r  იყო, რომლისა მოღებად დაგუეყოვნა სიჩ\ჩოებისათჳს
Line of ed.: 25     ცნობათა ჩუენთაჲსა.

Verse: 6   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: და რამეთუ ხართ შვილნი. გამოავლინა ღმერთ\მან
Line of ed.: 27     სული ძისა თჳსისაჲ გულთა შინა ჩუენთა (4,6). თარგმანი:
Line of ed.: 28     ამით საცნაურ არს შვილებასა ღმრთისასა ღირს-ქმნაჲ ჩუენი, რამეთუ
Line of ed.: 29     ძისა მიერ თჳსისა მომცა ჩუენ სული წმიდაჲ, რომელი მამისაგან
Line of ed.: 30     გამოვალს; და ვითარცა მამისა, და ეგრეთვე ძისა სულ არს.
Line of ed.: 31     ხოლო ამას ადგილსა სულ ძისა უწოდს, რამეთუ ძისა მიერ
Line of ed.: 32     მოგუეცემის: ხოლო "გულთა შინა ჩუენთა" ესე იგი არს --
Line of ed.: 33     უხილავად და საცნაურად, არა ხილულად და გრძნობადად.

Line of ed.: 34        მოციქულისაჲ: რომლითა ვღაღადებთ: აბბა მამაო! (4,6). თარგ\მანი:
Line of ed.: 35     ამით მტკიცე არს ნიჭი ესე შვილებისაჲ, რამეთუ უკუეთუმცა
Page of ed.: 506   Line of ed.: 1     არა სული წმიდაჲ გუაქუნდა მოცემული ძისა მიერ, ვერმცა ვიკადრე\ბდით
Line of ed.: 2     ღმრთისა მამად ჩუენდა წოდებად, რომლისა დასამტკი\ცებელად
Line of ed.: 3     მოციქულმან მრჩობლ თქუნა სახელი მამისაჲ: "ავვა",
Line of ed.: 4     რომელ არს ებრაულად, და "პატირ", რომელ არს ბერძულად სახე\ლი
Line of ed.: 5     მამისაჲ.

Verse: 7   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 6        მოციქულისაჲ: ამიერითგან არღარა ხართ მონა, არამედ შვილ.
Line of ed.: 7     ხოლო უკუეთუ შვილ, მკჳდრცა ღმრთისა ქრისტეს მიერ (4,7).
Line of ed.: 8     თარგმანი: აჰა ესერა, აქაცა შეასრულა სიტყუაჲ, ვითარმედ: არ\ღარა
Line of ed.: 9     ხართ მონა შჯულისა, პირველისა მის მზარდულად თქუენდა
Line of ed.: 10     დადგინებულისა, რომლისაგან გამოჴსნილთა არცაღა თჳთ დაგიმონებს
Line of ed.: 11     გამომჴსნელი იგი, არამედ სრულიად აღიღებს თქუენგან უღელსა
Line of ed.: 12     მონებისასა და გყოფს შვილ. და არა კმა-იყოფს შვილებასა, არამედ
Line of ed.: 13     მკჳდრცა გიჩინებს მამულთა სიმდიდრეთა, ჯუარითა და ვნებითა
Line of ed.: 14     ქრისტესითა.

Verse: 8   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 15        მოციქულისაჲ: არამედ მაშინ არა იცოდეთ ღმერთი და ჰმონებ\დით
Line of ed.: 16     მათ, რომელნი-იგი არა იყვნეს ბუნებით ღმერთ. ხოლო აწ
Line of ed.: 17     იცანთ ღმერთი; უფროჲსღა გიცნნა თქუენ ღმერთმან. ვითარ მი\იქცევით
Line of ed.: 18     კუალად უძლურისა მის და გლახაკისა წესისა? (4,8-9).
Line of ed.: 19     თარგმანი: ესე სიტყუაჲ ზოგად ორთავე მიმართ თქუმად შეეტყუე\ბის
Line of ed.: 20     - წარმართთაგანთა და ჰურიათაგანთა. წარმართთაგანთა ესრეთ,
Line of ed.: 21     ვითარმედ: ოდეს-იგი კერპთმსა\\ხურ Manuscript page: F25v  იყვენით, არა ეგოდენ სა\ბრალობელ
Line of ed.: 22     იყვენით, ნივთთა მონებისათჳს, რომელ არიან კერპნი
Line of ed.: 23     ოქროჲსა და ვეცხლისა, ძელისა და ქვისანი; ხოლო აწ მრავალწილ
Line of ed.: 24     უმძიმეს არს ბრალი თქუენი, უკუეთუ ოდეს-ესე იცანთ ღმერთი
Line of ed.: 25     (უფროჲსღა მან გიცნნა თჳსითა მოწყალებითა), და კუალად მი\იქცეთ,
Line of ed.: 26        -- ვითარ-იგი უსაკუთრეს არს, -- უძლურთა მათ მი\მართ
Line of ed.: 27     და გლახაკთა ნივთთა. ესე იგი არს ჰურიათაჲ იგი
Line of ed.: 28     შჯულსა ქუეშე ყოფაჲ, რომელი-იგი დაღაცათუ არა კერპთმსახურე\ბა
Line of ed.: 29     არს, არამედ უძლურ და გლახაკ, ზრქელთა ნივთთადა მონებითა,
Line of ed.: 30     რომელ არიან ბანანი და დაწუვანი, ავლნი და პკურებანი. ხოლო
Line of ed.: 31     ჰურიათაგანთა მიმართ, მითვე ზემოწერილთა სიტყუათა გულისჴმის\ყოფითა,
Line of ed.: 32     რამეთუ ზრქელად და ჴორ\\ციელად Manuscript page: E257r  აღსრულებასა
Line of ed.: 33     შჯულისასა ნივთთა მონებად უწოდა ზემო, და აქა გლახ\აკად
Line of ed.: 34     და უძლურად სახელ-სდებს. ხოლო "არა იცოდეთ ღმერ\თი",
Page of ed.: 507   Line of ed.: 1     - არათუ სრულიად ღმრთისა უმეცრებასა აჩუენებს ჰურიათასა,
Line of ed.: 2     არამედ სიზრქესა და სიკნინესა ცნობისა მათისასა; ვითარ მოქცევთა
Line of ed.: 3     რათმე მზისა და მთოვარისათა იცვიდეს, თჳსთავობად და კერძო
Line of ed.: 4     დღესასწაულობად.

Line of ed.: 5        კჳრილესი: უძლურ და გლახაკ კუალად მათვე უწოდს
Line of ed.: 6     ნივთთა სოფლისათა, რომელ არიან მზე და მთოვარე, რომელთა
Line of ed.: 7     მოქცევსა ზედა იყვნეს თჳსთავნი იგი და დღესასწაულნი მათნი,
Line of ed.: 8     რომელთაჲ ჴორციელად და ზრქელად აღსრულებაჲ იყო სიგლახაკე
Line of ed.: 9     და უძლურება. და შემდგომად ქრისტეს მოსლვისა და მათგან გამოჴსნისა
Line of ed.: 10     კუალად მათდავე მიქცევაჲ იყო ღირს სამარადისოჲსა ბრალობისა.
Line of ed.: 11     ჳკუმენისი: რაჲ არს მზისა და მთოვარისა და ვარსკულავთა
Line of ed.: 12     უშუენიერეს, არამედ მოციქული გლახაკ და უძლურ უწოდს
Line of ed.: 13     მათ, ვითარცა დაკლებულთა გრძნობისა და ცნობისაგან.

Verse: 9   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 14        მოციქულისაჲ: რომელთაჲ კუალად ზემოჲთვე გნებავს მონებად
Line of ed.: 15     (4,9). თარგმანი: ზემოჲთვე მონებაჲ ესე არს, რაჟამს კაცი
Line of ed.: 16     პირველისავე სიყრმითგანისა ჩუე\\ულებისა Manuscript page: F25r  ქმნად მიიქცეს, ერთ\გზის
Line of ed.: 17     უსრულესად ჰასაკად და უმჯობესად საქმედ მიწევნული.

Verse: 10   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 18        მოციქულისაჲ: დღეთა იზმნით და თუეთა, ჟამთა და წელთა
Line of ed.: 19     (4,10). თარგმანი: ამიერ ცხად არს, ვითარმედ ცრუმოციქულნი იგი,
Line of ed.: 20     რომელნი წინადაცუეთასა ქადაგებდეს, ამასცა შესძინებდეს გარეშე
Line of ed.: 21     შჯულისა, რამეთუ ზემოჲთგანვე ჰურიათათჳსცა ნივთთა მონე\ბად
Line of ed.: 22     ამას უწოდს მოციქული, ვითარ შჯულისა წესნი ზმნად გარდაექ\ცინეს,
Line of ed.: 23     რამეთუ მზე და მთოვარე და მოქცევი ვარსკულავთაჲ --
Line of ed.: 24     სამკაულნი ოდენ არიან ცისანი, განმყოფელნი დღისა და ღამისანი,
Line of ed.: 25     და შესასწავებელნი ჟამთა და წელთანი, რომელთაგან იქმნების აღ\რიცხუვაჲ
Line of ed.: 26     მათი. ხოლო ესე გარეშე შჯულისა არს, რაჲთა იზმნიდეს
Line of ed.: 27     ვინმე ანუ პატივ-სცემდეს მათ, ვითარ-თუ-მცა გრძნობაჲ რაჲმე აქუნდა,
Line of ed.: 28     ანუ შემძლებელ იყვნეს კაცთა კეთილის-ყოფად ანუ ბოროტისა,
Line of ed.: 29     რომლისა მიერ იქმნების მონებაჲ ნივთთაჲ.

Verse: 11   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 30        მოციქულისაჲ: მეშინის მე თქუენთჳს, ნუუკუე ცუდად დავშუერ
Line of ed.: 31     თქუენდა მიმართ (4,11). თარგმანი: იხილე მოწყალებაჲ მოციქულისაჲ;
Line of ed.: 32     სხუანი იღელვებიან და მას ეშინის. ხოლო ცუდად დაშრო\მასა
Line of ed.: 33     "ნუუკუეობითა" საეჭუელ ჰყოფს, რაჲთა არა სრულიად
Page of ed.: 508   Line of ed.: 1     წარუკუეთოს მათ სასოებაჲ მოქცევისა და სინანულისაჲ. გარნა
Line of ed.: 2     ხოლო მყუდროებით ეტყჳს, ვითარმედ: მოიჴსენენით შრომანი და
Line of ed.: 3     ღუაწლნი ჩემნი თქუენდა მიმართ და ნუ ცუდ ჰყოფთ მათ.

Verse: 12   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 4        მოციქულისაჲ: იქმნენით, ვითარცა მე, რამეთუ მე ვიყავ, ვი\თარცა
Line of ed.: 5     თქუენ (4,12). თარგმანი: ამით სიტყჳთა თავსა თჳსსა სახედ
Line of ed.: 6     მისცემს ჰურიაობისაგან მოქცეულთა მათ, ვითარმედ: ესრეთ ყავთ,
Line of ed.: 7     ვითარცა მე ვყავ, რომელი-ესე პირველ ფრიად მოშურნე ვიყავ შჯულისა,
Line of ed.: 8     ხოლო აწ სრულიად დაუტევე და განვეშორე მას.

Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: ძმანო, გევედრები თქუენ, არარაჲ შემცოდეთ მე
Line of ed.: 10     (4,12). თარგმანი: რასა ევედრების? -- არამედ ამას, ვითარმედ: ნუ
Line of ed.: 11     გგონიეს შეცოდებისა რაჲსამე ანუ გულძჳრობისათჳს, განფიცხებაჲ
Line of ed.: 12     მხილებათა ჩემთაჲ თქუენდამი, რომელთა არარაჲ შეგიცოდებიეს
Line of ed.: 13     ჩემდა, არამედ რასა-ეგე ავნებთ თავთა თჳს\\თა, Manuscript page: F25v  მე მას ჩემდა
Line of ed.: 14     ვნებად შევჰრაცხ, და ამისთჳს ძლიერად გამხილებ რაჲთა მის
Line of ed.: 15     მიერი სარგებელი თქუენი ჩემდავე მოიწიოს.

Verse: 13   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: ხოლო ესე იცით, რამეთუ უძლურებითა ჴორც\თაჲთა
Line of ed.: 17     გახარე თქუენ პირველად; და განსაცდელი იგი ჴორცთა
Line of ed.: 18     ჩემთაჲ არა შეურაცხ-ჰყავთ, არცა მოიძაგეთ (4,13-14). თარგმანი:
Line of ed.: 19     იხილე, ვი\\ნაჲ Manuscript page: E257v  შეჰმზადებს მათდა მიმართ სიტყუათა სამადლო\ბელთა,
Line of ed.: 20     რამეთუ უძლურებად ჴორცთა უწოდს კრულებათა
Line of ed.: 21     და პყრობილებათა და ჭირთა, რომელთა შინა მყოფ იყო, რაჟამს
Line of ed.: 22     უქადაგებდა მათ; ამისთჳს მადლიერ არს, ვითარ არცა ერთისა მის\თჳს
Line of ed.: 23     ჴორციელისა განსაცდელისა მისისა შეურაცხ-ყვეს მადლი იგი
Line of ed.: 24     მის შორის მყოფი; არცა ორგულ და ურწმუნო იქმნნეს მისსა მიმა\რთ,
Line of ed.: 25     ვითარცა დევნულისა და ტანჯულისა.

Verse: 14   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: არამედ ვითარცა ანგელოზი ღმრთისაჲ შემი\წყნარეთ
Line of ed.: 27     მე, ვითარცა ქრისტე იესუ (4,14). თარგმანი: "ანგელოზი"
Line of ed.: 28     ქადაგად გამოითარგმანების, ხოლო "ანგელოზი ღმრთისაჲ" --
Line of ed.: 29     ქადაგად ღმრთისა. ამისთჳს [ვითარცა] ნამდჳლვე ჭეშმარი\ტად
Line of ed.: 30     ქადაგი ღმრთისაჲ, ვითარცა თჳთ თავადი უფალი, შეიწყნარეს
Line of ed.: 31     გალატელთა.

Verse: 15   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 32        მოციქულისაჲ: რაჲ-მე უკუე იყო ნეტარებაჲ იგი თქუენი? რამეთუ
Line of ed.: 33     ვეწამები თქუენ, ვითარმედ, შე-თუ-მცა-საძლებელ იყო, თუალნიმცა
Line of ed.: 34     თქუენნი აღმოიჴადენით და მომცენით მე (4,15). თარგმანი: ესრეთ
Line of ed.: 35     იკითხავს, ვითარმედ: სადა არს აწ ნეტარებაჲ იგი თქუენი, მორ\ჩილებაჲ
Page of ed.: 509   Line of ed.: 1     სახარებისაჲ და მოშურნე ყოფაჲ სარწმუნოებისაჲ, რომ\ლისათჳს
Line of ed.: 2     მე და მრავალნი გნატრიდით თქუენ? სადა არს აწ, --
Line of ed.: 3     რამეთუ ვერღარა ვხედავ, ვითარცა არა-ყოფილსა, -- რამეთუ მაშინ
Line of ed.: 4     თუალთაცა თქუენთა აღმოიჴდიდით, დაღათუმცა ესე ჯერ-იყო რომელ\თასა
Line of ed.: 5     უპატიოსნეს შეგერაცხე მე. ხოლო აწ არცა თუ კნინოდენსა
Line of ed.: 6     მხილებასა ჩემსა მიითუალავთ.

Verse: 16   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 7        მოციქულისაჲ: ვითარცა მტერ რაჲმე გექმენ თქუენ, რომელი-
Line of ed.: 8     ესე ჭეშმარიტსა გეტყოდე თქუენ (4,16). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს,
Line of ed.: 9     ვითარმედ: სხუაჲ არა უწყი მე მიზეზი მტერად შერაცხვისა ჩემის\აჲ,
Line of ed.: 10     თჳნიერ მართლისმეტყუელებაჲ, რომლისათჳს გიჴმდა უმეტეს
Line of ed.: 11     შეყუარებაჲ ჩემი.

Verse: 17   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 12        მოციქულისაჲ: Manuscript page: F27r  გეშურებიან თქუენ არა კეთილისათჳს,
Line of ed.: 13     არამედ გარდაქცევაჲ თქუენი ჰნებავს, რაჲთა მათ ჰბაძვიდეთ (4,17).
Line of ed.: 14     თარგმანი: ვინაჲთგან არს შური საღმრთოჲცა კეთილსა ზედა, რა\ჟამს
Line of ed.: 15     კაცი წადიერ იყოს მსგავსებად სათნოებასა ვისსამე, ამისთჳს
Line of ed.: 16     აწ მოციქულმან დაჰრთო: "არა კეთილისათჳს", ვინაჲთგან ესე არა
Line of ed.: 17     კეთილი შური არს, რაჟამს არა ხოლო სხჳსა სათნოებათა არა
Line of ed.: 18     ვებაძვებოდით, არამედ ესრეთ მოშურნე ვიყვნეთ, რაჲთა იგიცა დავ\აბრკოლოთ
Line of ed.: 19     სათნოებისაგან, ვითარ-იგი იყვნეს გარდამაქცეველნი
Line of ed.: 20     გალატელთანი, რომელთა ენება თჳთ დასხდომაჲ ადგილსა მოძღუ\ართასა,
Line of ed.: 21     ხოლო ერისა მის ყოვლისაჲ -- მორჩილებაჲ შჯულთა
Line of ed.: 22     სივერაგისა თჳსისათა, რაჲთა გარდააქცინენ ქრისტიანობისაგან
Line of ed.: 23     ჰუ/რიაებად.

Verse: 18   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 24        მოციქულისაჲ: ხოლო კეთილ არს ბაძვაჲ კეთილისათჳს მარა\დის,
Line of ed.: 25     და ნუ მისლვასა მას ხოლო ჩემსა თქუენდა მიმართ (4,18).
Line of ed.: 26     თარგმანი: ამას ცხად-ჰყოფს, ვითარმედ: ოდეს-იგი მუნ იყო მოციქუ\ლი
Line of ed.: 27     და ქადაგებდა მათ შორის სახარებასა, მაშინ საშურველ იყვნეს
Line of ed.: 28     წინააღმდგომთა მიერ კეთილად წარმართებულებისათჳს, რომელთა-
Line of ed.: 29     იგი რაჟამს პოვეს ჟამი, შემდგომად მოციქულისა მიერ წარმოსლვისა
Line of ed.: 30     დააკუეთეს სიმაღლე იგი სულიერად შენებულებისა მათისაჲ. ამის\თჳს
Line of ed.: 31     აწ მოციქული ეტყჳს ერსა მას, ვითარმედ: არა ხოლო მანდა
Line of ed.: 32     ყოფასა ჩემსა, არამედ სამარადისოდ გიჴმდა დაცვაჲ კეთილსა ზედა
Page of ed.: 510   Line of ed.: 1     წარმართებულებისა თქუენისაჲ, რომლითა საშურველ იყვენით
Line of ed.: 2     წინააღმდგომთა თქუენთა.

Verse: 19   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: შვილნო ჩემნო, რომელთათჳს კუალად მელმის,
Line of ed.: 4     ვიდრემდე გამოიხატოს ქრისტე თქუენ შორის (4,19). თარგმანი:
Line of ed.: 5     იხილე წყალობაჲ მამობრივთა ნაწლევთაჲ, რომელთა მიერ ფრიად
Line of ed.: 6     უსალმობიერეს მუცელ-ქუმულთასა ჴმობს, ვითარმედ: დაღაცათუ
Line of ed.: 7     განჰხრწენით ხატებაჲ და კუალად მოქენე იქმნენით ქრისტეს შემო\სასა
Line of ed.: 8     მას ნათლისღებისა მიერსა, სხუებრ -- განახლებად, არამედ
Line of ed.: 9     ეგრეთცა შვილად გიწოდ და სალმობა\\სა Manuscript page: E258r  მიდგომილისასა
Line of ed.: 10     ვაჩუენებ თქუენთჳს სწავლითა Manuscript page: F27v  და მოძღურებითა, ვიდრემდის
Line of ed.: 11     კუალად განვაახლო თქუენ ზედა ხატებაჲ მეუფისა ჩემისა
Line of ed.: 12     ქრისტე/სი.

Line of ed.: 13        კჳრილესი: ესრეთ ეტყჳს, ვითარმედ: ვიდრე მუნ ჟამადმდე
Line of ed.: 14     მელმის თქუენთჳს, ვიდრემდის დიდნი იგი და ზეშთა ბუნებისანი
Line of ed.: 15     ხატნი ქრისტეს ღმრთეებისანი სიმტკიცით გამოისახნენ გონებათა
Line of ed.: 16     შინა თქუენთა.

Verse: 20   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 17        მოციქულისაჲ: ხოლო მინდა მისლვად თქუენდა აწ, და ცვალე\ბად
Line of ed.: 18     ჴმაჲ ჩემი, რამეთუ განკჳრვებულ ვარ მე თქუენთჳს (4,20).
Line of ed.: 19     თარგმანი: ცვალება ჴმისა არს მტკიცედ მდგომთა ზედა სი\ხარული,
Line of ed.: 20     ხოლო შერყეულთა ზედა გოდებაჲ, ვინაჲცა აწ მოციქული
Line of ed.: 21     არა კმა-იყოფს წიგნით მიწერასა, ვითარცა ვერ განმაცხადებელსა
Line of ed.: 22     ტირილისასა. ამისთჳს ეძიებს პირისპირ მისლვასა, რაჲთა ცვალოს
Line of ed.: 23     სწავლაჲ გოდებად, და ტირილითა განზავებულ ყვნეს სიტყუანი
Line of ed.: 24     თჳსნი, თუ ვითარ დაეკუეთნეს სიმაღლისა მისგან სახარებისა შჯუ\ლთაჲსა,
Line of ed.: 25     და ითრევებიან ქუე სიმდაბლესა შინა ჰურიაობისა წესთასა,
Line of ed.: 26     ვითარცა ჩჩჳლნი და ყოვლად არა მიმთხუეულნი მადლთა
Line of ed.: 27     სრულე/ბისანი.



Page of ed.: 511  
Subsection: 9  
Line of ed.: 1   თავი Ⴇ̂. ვითარმედ, რომელთა
Line of ed.: 2   აზნაური იგი ცოლი აბრაჰამისი
Line of ed.: 3   და ჭეშმარიტი ძე სახე-გუექმნნეს,
Line of ed.: 4   არა ჯერ-არს დამონებაჲ შჯულისაჲ


Verse: 21   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: მითხარ-ღა მე, რომელთა-ეგე შჯულსა ქუეშე
Line of ed.: 6     გნებავს ყოფაჲ, შჯული არა აღმოგიკითხავსა? რამეთუ წერილ არს,
Line of ed.: 7     ვითარმედ (4,21-22). თარგმანი: კეთილად ეტყჳს, ვითარმედ: გნებავს,
Line of ed.: 8     რამეთუ მათისა უჟამოჲსა და უწესოჲსა ცნობისაჲ იყო გარდას\რულთა
Line of ed.: 9     ძუელთა წესთა მონებაჲ. ხოლო შჯულისა აღმოკითხვად
Line of ed.: 10     ჩუეულ არს მოციქული წოდებად ყოველთავე წიგნთა ძუვლისა
Line of ed.: 11     შჯული/სათა.

Verse: 22   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 12        მოციქულისაჲ: აბრაჰამს ორ ძე ესხნეს; ერთი მჴევლისაგან და
Line of ed.: 13     ერთი აზნაურისაგან. არამედ მჴევლისაგანი იგი ჴორციულად შობილი
Line of ed.: 14     იყო, ხოლო აზნაურისაგანი იგი -- აღთქუმისაგან (4,22-23). თარგმანი:
Line of ed.: 15     ვინაჲთგან დიდ იყო ჰურიათა შორის სახელი მამ\\ათმთავრისა Manuscript page: F28r 
Line of ed.: 16     აბრაჰამისი, კუალად მასვე შემოიღებს სახედ წიგნისაგან დაბადები\სა,
Line of ed.: 17     ვითარმცა ეტყოდა, ვითარმედ: გნებავს თუ, მე გიჩუენო, ვითარ
Line of ed.: 18     ძუელსავე მას შინა წინა-მოესწავა განჴდაჲ ძუელისა მის შჯულისაჲ.
Line of ed.: 19     ვინაჲცა აწ დამტევებელი მისი არს აღმასრულებელ, ხოლო არა\დამტევებელი
Line of ed.: 20     - დამჴსნელ მისსა. რამეთუ აბრაჰამს ორ ძე ესხნეს,
Line of ed.: 21     და ორთავე ძე ერქუა; ხოლო ერთი -- მჴევლისაგან, და მეორე --
Line of ed.: 22     აზნაურისაგან; ესე იგი არს, ორნივე შჯულნი ღმრთისანი არიან,
Line of ed.: 23     არამედ ძუელი -- მჴევ-ლისაგან არს და უნდო, ხოლო ახალი --
Line of ed.: 24     აზნაურისაგან, და ესოდენ უმაღლეს მისსა, რაოდენ დედუფლისაგან\ნი
Line of ed.: 25     - ხარჭისაგანისასა. ესე -- ერთდიდება ახლისა ამის, და კუალად
Line of ed.: 26     ესე -- მეორე, რამეთუ მჴევლისაგანი იგი ჴორციელად შობილი იყო;
Line of ed.: 27     რამეთუ აბრაჰამცა ჟამსა ოდენ იყო შვილიერებისასა, და აგარ არა
Line of ed.: 28     ბერწ იყო, ამისთჳს არა საკჳრველ იყო წესისაებრ ბუნებისა შობილი
Line of ed.: 29     იგი. ხოლო სარრა ბერწ იყო, და აბრაჰამ -- გარდასრულ ჟამთა.
Line of ed.: 30     ამისთჳს ზეშთაბუნებისა აღთქუმაჲ იგი ოდენ მოქმედებდა მათ შორის.
Line of ed.: 31     და ამითცა სახითა ესოდენ უმაღლეს არს ახალი ძუელსა, რაოდენ
Line of ed.: 32     ბუნებითსა -- ზეშთაბუნებისაჲ.

Verse: 24   Link to pavleni Link to pavlecd
Page of ed.: 512  
Line of ed.: 1        მოციქულისაჲ: რომელი-იგი არს იგავად, რამეთუ ესე არიან
Line of ed.: 2     ორნი შჯულნი (4,24). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ თხრობაჲ
Line of ed.: 3     იგი მართა მათ ძუელთა საქმეთაჲ სახედ და იგავად შემოიღებვის
Line of ed.: 4     ორთა შჯულთა -- ძუელისა და ახლისა.

Verse: 25   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: ერთი იგი სინა-მთით შობილი მონებად, რომელ
Line of ed.: 6     არს აგარ; რამეთუ აგარ სინაჲ-მთაჲ არს არაბიას; ხოლო თანა\შეეტყუების
Line of ed.: 7     ამას იერუსალჱმსა, რამეთუ ჰმონებს იგი შვილთა მის\თა
Line of ed.: 8     თანა (4,25). თარგმანი: ვინაჲთგან ძუელი იგი შჯული სინას
Line of ed.: 9     მოცემულ იყო, ხოლო იერუსალჱმს ჰმონებდა, რამეთუ მას შინა
Line of ed.: 10     აღესრულებოდა. და ამის ძუელისა შჯულისა სახე იყო ისმაელ,
Line of ed.: 11     Manuscript page: E258v  შობილი აგარისგან, რამეთუ მთასა სინასა აგარ სახელ\ედების
Line of ed.: 12     არაბთა ენისა მიერ, რამეთუ თჳთ ქუეყანაჲცა იგი არაბიაჲ
Line of ed.: 13     Manuscript page: F28v  არს. ხოლო გამოითარგმანების სახელი აგარისი მსხემ გინა
Line of ed.: 14     მჴევალ. და ამით სახითა წინა-გამოსახვიდა აგარისგან შობაჲ
Line of ed.: 15     ისმაელისი სინას მოცემასა შჯულისასა, რამეთუ ვითარ-იგი ისმაელ
Line of ed.: 16     დაღაცათუ მისვე აბრაჰამის ძე იყო, არამედ მჴევლისაგანი იყო.
Line of ed.: 17     ეგრეთვე ძუელი შჯული დაღაცათუ მისვე თავადისა ღმრთისაჲ არს,
Line of ed.: 18     რომლისაჲ -- ახალი ესე, არამედ ეგრეცა მჴევლისაგანად
Line of ed.: 19     ითქუმის, რამეთუ სინას მოცემული არს, და ვითარ-იგი სინაჲ სამთავრო
Line of ed.: 20     არს იერუსალჱმისა, ეგრეთვე მუნ მოცემული იგი შჯული ჰმონებს
Line of ed.: 21     ქუეყანისა იერუსალჱმისა, რამეთუ მას შინაღა აღესრულებოდა, და
Line of ed.: 22     შვილთა თანა იერუსალჱმისათა ჰმონებდა აღსრულებასა შჯულისა
Line of ed.: 23     წესთასა.

Verse: 26   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 24        მოციქულისაჲ: ხოლო ზეცისა იგი იერუსალჱმი აზნაურ არს,
Line of ed.: 25     რომელ არს დედაჲ ჩუენ ყოველთაჲ; რამეთუ წერილ არს: "იხარებდ,
Line of ed.: 26     ბერწი ეგე, რომელი არა ჰშობდ; აღიმაღლე და ჴმობდ, რომელსა
Line of ed.: 27     არა გელმოდა, რამეთუ მრავალ არიან შვილნი ოჴრისანი უფროჲს,
Line of ed.: 28     ვიდრე-იგი რომელსა-იგი ესუა ქმარი" (4,26-27). თარგმანი:
Line of ed.: 29     ვინაჲთგან ძუელი შჯული მონა ყო ქუეყანისა იერუსალჱმისა,
Line of ed.: 30     ვითარცა სინაჲ სამთავრო არს ქუეყანისა იერუსალჱმისა, ხოლო
Line of ed.: 31     ზეცისა იგი იერუსალჱმი სახე არს სარრაჲსი, თავისუფლებით და
Line of ed.: 32     აზნაურებით დედაჲ ჩუენ ყოველთაჲ. რამეთუ არღარა არს მის
Page of ed.: 513   Line of ed.: 1     შორის მონებაჲ ზრქელისა რაჲსმე და ჴორციელისაჲ. და კუალად,
Line of ed.: 2     ზეცისა იერუსალჱმ და აზნაურ წესთაგან ძუელისა შჯული\სათა
Line of ed.: 3     - ქუეყანისაცა ამას უწოდს ეკლესიასა, ვითარცა გამომსახვ\ელსა
Line of ed.: 4     ზეცისა იერუსალჱმისასა, რამეთუ ესეცა, მსგავსად სარრაჲ\სსა,
Line of ed.: 5     ბერწ და უშვილო იყო პირველ, ხოლო აწ ფრიად რაჲმე სძლო
Line of ed.: 6     აგარის მსგავსსა მას შესაკრებელსა ჰურიათასა, სიმრავლითა
Line of ed.: 7     შვილთსხმისაჲთა, რომლისა მოწამედ მოციქულსა შემოჰყავს წინაჲ\სწარმეტყუელი
Line of ed.: 8     ესაია, რომელი ბრძანებით ეტყჳს: იხარებდ, უდაბნოჲ
Line of ed.: 9     ეგე ცალიერი და ბერწი ყოველთაგან ნაყოფთა ღმრთისმეც\\\ნიერებისათა; Manuscript page: F29r 
Line of ed.: 10     აღიმაღლე და ჴმობდ, რომელსა არაოდეს გელმოდა
Line of ed.: 11     შობაჲ შვილთა ღმრთისმსახურებისათაჲ, რამეთუ მრავალ არიან აწ
Line of ed.: 12     შვილნი შენ, უდაბნო ოჴერ ქმნულისანი, უფროჲს მისსა, რომელსა-
Line of ed.: 13     იგი მაშინ აქუნდა მეუღლებაჲ შჯულისაჲ წინამხედველად და გან\მგებელად
Line of ed.: 14     ყოვლისა, რამეთუ მას შესაკრებელსა ჰურიათასა ერთი
Line of ed.: 15     ხოლო ნათესავი ისრაიტელთაჲ აქუნდა. ხოლო შენ, ეკლესიაო
Line of ed.: 16     წარმართთაო, მრავალთესლნი ნათესავნი შეგიკრებიან ქუეყანით და
Line of ed.: 17     ზღჳთ, და ყოველთა კიდეთაგან. იხილე, ვითარ საქმით -- სარრა,
Line of ed.: 18     ხოლო სიტყჳთ -- წინაჲსწარმეტყუელი ესაია -- წინა-გამომსახველ
Line of ed.: 19     იქმნნეს სრულებასა ამას ახლისა მადლისასა.

Verse: 28   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 20        მოციქულისაჲ: ხოლო ჩუენ, ძმანო ისაკისგან აღთქუმისა შვილნი
Line of ed.: 21     ვართ (4,28). თარგმანი: არა ხოლო ბერწობითა, არამედ შობითაცა
Line of ed.: 22     მსგავს არს სარრაჲსსა ეკლესიაჲ წარმართთაჲ. რამეთუ ვითარ-იგი
Line of ed.: 23     თჳნიერ წესთა ბუნებისათა ჟამთა გარდასრული შვილიერ ყო აღთქუ\მამან
Line of ed.: 24     მან უფლისამან, ვითარმედ: "ჟამსავე ამას მოვიდე და ესუას
Line of ed.: 25     სარრას ძე", -- ეგრეთვე ჩუენ ეკლესიაჲ, არა ჴორცთა და
Line of ed.: 26     სისხლთა მიერ, არამედ საბანელითა წმიდისა ემბაზისაჲთა და მას
Line of ed.: 27     ზედა წართქუმითა მღდელისა მიერ სიტყუათა ღმრთისათაჲთა მშობს;
Line of ed.: 28     რომლისა მიერ დაღაცათუ ბერწისა შვილ ვართ, არამედ -- აზნაუ\რისა.
Line of ed.: 29     იხილე სახისაჲ ამის უცვალებელი თანა-შეტყუებაჲ საქმეთაჲ.

Verse: 29   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 30        მოციქულისაჲ: არამედ ვითარცა-იგი მაშინ ჴორციელად შობილი
Line of ed.: 31     იგი სდევნიდა სულიერსა მას, ეგრეცა აწ (4,29). თარგმანი: ყოვლ\ითურთ
Line of ed.: 32     შეასწორა საქმე სახეთა, რამეთუ ვინაჲთგან მაშინ იდევნე\ბოდეს
Page of ed.: 514   Line of ed.: 1     მორწმუნენი ჰურიათაგან, ამისთჳს ეტყჳს, Manuscript page: E259r  ვითარმედ:
Line of ed.: 2     ესე ნუ შეგაშფოთებს, რამეთუ მაშინცა ჴორციელითა შჯულთა ბუნებითა
Line of ed.: 3     შობილი იგი ისმაელ სდევნიდა Manuscript page: F29v  სულიერისა მის საღმრთოჲსა
Line of ed.: 4     აღთქუმისა მიერ შობილსა ისაკს.

Verse: 30   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 5        მოციქულისაჲ: არამედ რასა იტყჳს წიგნი? -- "განაძე მჴევალი
Line of ed.: 6     ეგე და ძე მაგისი, რამეთუ არა დაიმკჳდროს შვილმან მჴევლისამან
Line of ed.: 7     ძისა თანა აზნაურისაჲსა" (4,30). თარგმანი: რაჲთა რომელნი
Line of ed.: 8     დევნულებისათჳს შეწუხდებოდინ, ამით ნუგეშინის-ეცეს, რამეთუ მდე\ვარნი
Line of ed.: 9     იგი განიჴადებიან, არა ხოლო მდევარობისათჳს, არამედ რაჲ\თა
Line of ed.: 10     უმკჳდრო იქმნნენ და არა ენაწილნენ მამულსა, აღთქუმისაგანთა
Line of ed.: 11     მათ თანა. აჰა ესერა თჳთ შჯულისა წიგნთაგან, სიტყჳთა დაბადებ\ისაჲთა,
Line of ed.: 12     ცხად ყო მოციქულმან, ვითარმედ მათ შინა წერილ არს
Line of ed.: 13     გან\\ჴდაჲ Manuscript page: B111r  მათივე, რომელ არს დაცხრომაჲ ძუელისაჲ და
Line of ed.: 14     აღორძინებაჲ ახლისაჲ, რაჲთა გულისჴმა-გჳყოს, ვითარმედ შედგო\მილი
Line of ed.: 15     ახლისაჲ და დამტევებელი ძუელისა შჯულისაჲ -- ზოგად
Line of ed.: 16     ორისავე აღმასრულებელ ქმნილ არს, ვითარ-იგი წინაუკუმო: ამის\გან
Line of ed.: 17     განვრდომილი მისგანცა განვრდომილ არს.

Chapter: 5  
Verse: 1   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 18        მოციქულისაჲ: ხოლო ჩუენ, ძმანო, არა ვართ შვილნი მჴევ\ლისანი,
Line of ed.: 19     არამედ აზნაურისანი; აზნაურებითა მით, რომლითა ქრისტე\მან
Line of ed.: 20     ჩუენ განგუააზნაურნა, მტკიცედ დეგით და ნუ კუალად უღელსა
Line of ed.: 21     მას მონებისასა თავს-იდებთ (4,31-5,1). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს,
Line of ed.: 22     ვითარმედ: ვინაჲთგან ჩუენი სახე არა აგარ არს, არამედ სარრა, არა
Line of ed.: 23     მჴევალი, არამედ აზნაური და თავისუფალი; ამისთჳს, ნუ ირყევით,
Line of ed.: 24     არამედ მტკიცედ დეგით აზნაურებასა მას, რომელსა ზედა ქრისტე\მან
Line of ed.: 25     გჳჩინნა ჩუენ, რამეთუ შჯული დაგჳმონებდა წყევითა, ხოლო
Line of ed.: 26     ქრისტემან განგუათავისუფლნა კურთხევითა, მძიმისა მისგან უღლ\ისა
Line of ed.: 27     მისისა, უღლითა მით თჳსითა ყოვლად ტკბილითა.



Subsection: 10  
Line of ed.: 28   თავი Ⴈ̂. ვითარმედ ჩინებაჲ ჩუენი
Line of ed.: 29   არა თანამდებ არს წინადაცუეთისა და შჯულისა
Line of ed.: 30   ქრისტეს ვნებათა მიერ


Verse: 2   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 31        მოციქულისაჲ: აჰა ესერა, მე, პავლე, გეტყჳ თქუენ, ვითარმედ:
Line of ed.: 32     უკუეთუ წინა-დაიცჳთოთ, ქრისტემან თქუენ არარაჲ გარგოს (5,2).
Page of ed.: 515   Line of ed.: 1     თარგმანი: სარწმუნომყოფელად სიტყჳსა ამის უცილობელობისა,
Line of ed.: 2     ნაცვალად ყოვლისა თჳსი სახელი კმა-ყო, ვითარცა ღირსებით Manuscript page: F30r 
Line of ed.: 3     სარწმუნოდ შესწავებული ყოველთა მიერ. ხოლო ეტყჳს, ვითარმედ:
Line of ed.: 4     რომელი წინა-დაიცუეთს, ესევითარი იგი ქრისტეს მადლსა უვარ\ჰყოფს,
Line of ed.: 5     რაჟამს შჯულისა მიმართ დადვას სასოებაჲ განმართლები\საჲ
Line of ed.: 6     და განდგეს სარწმუნოებისაგან, ესევითარსა მას ყოვლად განუგდიეს
Line of ed.: 7     თავი თჳსი ქრისტესგან.

Verse: 3   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 8        მოციქულისაჲ: ხოლო კუალად უწამებ ყოველსა კაცსა წინადაცუე\თილსა,
Line of ed.: 9     ვითარმედ თანამდებ არს იგი ყოველსა შჯულსა ყოფად
Line of ed.: 10     - (5,3). თარგმანი: არათუ წინადაცუეთილთა ჰურიაობად აწუევს, არამედ
Line of ed.: 11     ამას ცხად-ჰყოფს, ვითარმედ: უკუეთუ ვინმე ჰგონებს, ვითარმედ
Line of ed.: 12     წინადაცუეთაჲ კმა არს აღსრულებად შჯულისა, ესე ვერ ეგების,
Line of ed.: 13     რამეთუ უკუეთუ მცირეცა რაჲმე დააკლოს, წყევისა თანამდებ არს
Line of ed.: 14     და ყოვლისაგან განვრდომილ არს, ვითარ-იგი ერთი-ერთსა შეუდგს;
Line of ed.: 15     რამეთუ, დაღაცათუ წინა-დაიცჳთო, და არა -- მერვესა დღესა; დაღათუ
Line of ed.: 16     მერვესა დღესა, და არა შესწირო მსხუერპლი; და დაღაცათუ
Line of ed.: 17     მსხუერპლი, არამედ -- არა განჩინებულსა ადგილსა; და დაღათუ
Line of ed.: 18     ადგილი განჩინებულ, ხოლო მსხუერპლი -- არა სამსხუერპლო; და
Line of ed.: 19     კუალად, ესე თუ იყოს, ხოლო არა წესისაებრ დაკლულ იყოს; და
Line of ed.: 20     კუალად, წესისაებრ დაკლული უკუეთუ არა წესისაებრ წარაგო, --
Line of ed.: 21     ყოველივე წარგიწყმედიეს. ამისთჳს კეთილ არს, რაჲთა ყოვლად
Line of ed.: 22     განეყენო შჯულსა და ყოვლითურთ შეეყო მადლსა, და ესრეთ გან\სთავისუფლდე
Line of ed.: 23     თანამდებობისაგან მისისა.

Verse: 4   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 24        მოციქულისაჲ: განქარვებულ ხართ ქრისტესგან (5,4). თარგ\მანი:
Line of ed.: 25     ესე არს განქარვებაჲ ქრისტესგან, რაჟამს კაცმან
Line of ed.: 26     უგუნურებითა თჳსითა უჴმარ ყოს მადლი იგი ქრისტეს მიერისა
Line of ed.: 27     ჴსნისაჲ თავისა თჳსისაგან Manuscript page: E259v  ყოვლად განდგომითა მისგან.

Line of ed.: 28        მოციქულისაჲ: რომელნი-ეგე შჯულითა განჰმართლდებით, მად\ლისა
Line of ed.: 29     მისგან განვრდომილ ხართ (5,4). თარგმანი: ამას მათისაებრ
Line of ed.: 30     გონებისა ეტყჳს, ვითარმედ: რომელთა-ეგე შჯულითა გნებავს გან\მართლებაჲ,
Line of ed.: 31     ქრისტეს მადლისაგან განჰვარდებით, და შჯული ვერ-ვე
Line of ed.: 32     განგამართლებს თქუენ.

Verse: 5   Link to pavleni Link to pavlecd
Page of ed.: 516  
Line of ed.: 1        მოციქულისაჲ: რამეთუ ჩუენ სულითა სარწმუნოებისაგან Manuscript page: B111v  Manuscript page: F30v 
Line of ed.: 2     სასოებასა სიმართლისასა მოველით (5,5). თარგმანი: ესრეთ
Line of ed.: 3     იტყჳს, ვითარმედ: ჩუენდა, მორწმუნეთა ქრისტესთა, არარაჲ საჴმარ
Line of ed.: 4     არს თითოსახეთა მათგან წულილადთა წესთა შჯულისათა, არამედ,
Line of ed.: 5     რაჲთა გუაქუნდეს სიმტკიცე ოდენ სარწმუნოებისაჲ და უეჭუელად
Line of ed.: 6     მის მიერ ვესავთ მოღებასა სიმართლისასა, მოსლვითა ჩუენ ზედა
Line of ed.: 7     სულისა წმიდისაჲთა. ხოლო პირველად ჯერ-არს, რაჲთა ჩუენი
Line of ed.: 8     იყოს სარწმუნოებაჲ, ხოლო ღმრთისაჲ -- განმართლებაჲ და მოღე\ბაჲ
Line of ed.: 9     სულისა წმიდისაჲ.

Verse: 6   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 10        მოციქულისაჲ: რამეთუ ქრისტე იესუჲს მიერ არცა წინადაცუე\თილებაჲ
Line of ed.: 11     რას შემძლებელ არს, არცა წინადაუცუეთილებაჲ, არამედ
Line of ed.: 12     სარწმუნობაჲ, სიყუარულისაგან შეწევნული (5,6). თარგმანი: ეს\რეთ
Line of ed.: 13     იტყჳს, ვითარმედ: არცა წინადაცუეთილებისაგანობაჲ რაჲთ
Line of ed.: 14     ჰმატს, არცა წინადაუცუეთელობისაგანობაჲ აკლს ქრისტიანობად
Line of ed.: 15     მოსრულისა მისთჳს, რამეთუ არა ესე იძიებვის, თუ ვინაჲ მოვალს,
Line of ed.: 16     არამედ თუ ვითარ მოუვალს; ესე იგი არს, ვითარმედ, ოდენ აქუს\მცა
Line of ed.: 17     სიმტკიცე სარწმუნოებისაჲ, რომელსა შეეწევის და სრულ ჰყ\ოფს
Line of ed.: 18     სიყუარული ქრისტეს მიმართ. ამას რაჲ იტყჳს, მყუდროებით
Line of ed.: 19     ამხილებს გალატელთა, ვითარმედ: დასაბამსა ჰრწმენა უკუე, ხოლო
Line of ed.: 20     ვინაჲთგან არა აქუნდა თანა-მოქმედებაჲ ქრისტეს მიმართისა
Line of ed.: 21     სიყუარულისაჲ, ამისთჳს მყის დაუტევეს იგი და მიიქცეს ჰურიაებად.

Verse: 7   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 22        მოციქულისაჲ: ჰრბიოდეთ კეთილად; ვინ დაგაბრკოლნა თქუენ
Line of ed.: 23     ჭეშმარიტებისა არა მორჩილებად? (5,7). თარგმანი: "ვინობაჲ"
Line of ed.: 24     ესე არა უმეცრებით კითხვითი არს, არამედ გლოვით და გოდებით
Line of ed.: 25     თქუმითი, ვითარმედ: მიწევნულ იყვენით სრულებასა, და რაჲღა შეგ\ემთხჳა
Line of ed.: 26     მიერ დამაკუეთებელი სლვათა თქუენთაჲ ჭეშმარიტებისა
Line of ed.: 27     მიმართ?

Verse: 8   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 28        მოციქულისაჲ: მორჩილებაჲ ეგე არა ამისგან არს, რომელმან-
Line of ed.: 29     იგი გიჩინნა თქუენ (5,8). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს, ვითარმედ: არა
Line of ed.: 30     ამისთჳს გიწოდნა ქრისტემან, რაჲთა კუალად მიიქცეოდით რწმუნე\ბად
Line of ed.: 31     და მორჩილებად ეგევითართა მაგათ, რამეთუ მაგათი მორჩილე\ბაჲ
Line of ed.: 32     ქრისტეს ურჩებაჲ არს.

Verse: 9   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 33        მოციქულისაჲ: მცირემან ცომმან Manuscript page: F31r  ყოველივე შესუარული
Line of ed.: 34     აღაფუვნის (5,9). თარგმანი: რაჲთა არა თქუან, ვითარმედ: "რაჲსა
Page of ed.: 517   Line of ed.: 1     ესოდენ ფიცხლად გუამხილებ ყოვლითურთ ქრისტეს შედგომილთა
Line of ed.: 2     ამათ, უკუეთუ ერთი ესე ოდენ მცნებაჲ წინადაცუეთისაჲ ვიპყართ
Line of ed.: 3     ძუელისაგან შჯულისა?" -- ამისთჳს ეტყჳს, ვითარმედ: ვითარ-იგი
Line of ed.: 4     მცირე ცომი ყოველსავე შესუარულსა აღაფუვნებს, ეგრეთვე თქუენ
Line of ed.: 5     ერთი ეგე საქმე წინადაცუეთისაჲ ყოვლითურთ დამტევებელ გყოფს
Line of ed.: 6     ქრისტესა და მიდევნებულ ჰურიაობად.

Verse: 10   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 7        მოციქულისაჲ: მე გესავ თქუენ უფლისა მიერ, ვითარმედ სხუ\ასა
Line of ed.: 8     არარას ჰზრახვიდეთ (5,10). თარგმანი: არა ეტყჳს, ვითარმედ:
Line of ed.: 9     "ჰზრახავთ", არამედ -- "ჰზრახვიდეთო", რამეთუ არა ამას ეტყჳს
Line of ed.: 10     თუ: "არა ცთომილ ხართ", არამედ ამას იტყჳს, ვითარმედ: ვესავ
Line of ed.: 11     ღმრთისა თანამბრძოლებასა მოქცევად თქუენდა, რაჲთა განჰმართოთ
Line of ed.: 12     ცთომილებაჲ და განამართლოთ, ვითარცა მოწაფეთა, სასოებაჲ ჩემი,
Line of ed.: 13     მოძღურისაჲ, თქუენდა მიმართ, არა რაჲსა სხჳსა მოქმედებითა გარეშე
Line of ed.: 14     მისსა, რომელი მე გიქადაგე თქუენ.

Line of ed.: 15        მოციქულისაჲ: ხოლო რომელი-იგი აღგძრავს თქუენ, მან იტჳრ\თოს
Line of ed.: 16     საშჯელი, Manuscript page: E260r  ვინცა-იგი არს (5,10). თარგმანი: ესრეთ
Line of ed.: 17     იტყჳს, ვითარმედ: თქუენ ცთომილთათჳს გულპყრობილ ვარ მოქცე\ვად
Line of ed.: 18     ცთომისაგან, ხოლო მაცთუნებელთა თქუენთა არა თანა-წარ\ჰჴდეს
Line of ed.: 19     საშჯელი მოქცევითა თქუენითა, არამედ პატიჟი მიეჴადოს
Line of ed.: 20     მისთჳს, რომელ გაცთუნნეს თქუენ.

Verse: 11   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: ხოლო მე, ძმანო, წინადაცუეთასა ღათუ ვქად\აგებდე,
Line of ed.: 22     რაჲსაღა-მე ვიდევნები? გან-მე-ქარდა საცთური იგი ჯუარ\ისაჲ? (5,11).
Line of ed.: 23     თარგმანი: არათუ არა წინა-დასცჳთა ტიმოთეს, არამედ
Line of ed.: 24     განგებულებით ყო, რაჲთა სარწმუნო ყოს იგი ქადაგად ჰურიათა.
Line of ed.: 25     ამისთჳს არა ამით განმართლდების, ვითარმედ: "წინადაცუეთაჲ არა
Line of ed.: 26     მიქმნიეს", არამედ: "აწ არა ვქადაგებო წინადაცუეთასა; რამეთუ,
Line of ed.: 27     უკუეთუმცა ამას ვქადაგებდი, რაჲსაღამცა სხჳსათჳს ვიდევნებოდე
Line of ed.: 28     ჰურიათა მიერ, რომელთა ესე Manuscript page: F31v  აქუს მიზეზად დაბრკოლებისა?
Line of ed.: 29     და უკუეთუ ამას არა ვქადაგებ, -- ვითარ-იგი უსაკუთრეს არს, --
Line of ed.: 30     გან-სადმე-ქარვებულ არს შესაბრკოლებელი ჯუა\რისაჲ;
Line of ed.: 31     რამეთუ ამის მიზეზისათჳს შებრკოლდებიან ჰურიანი ქად\აგებასა
Line of ed.: 32     ამას ზედა ჯუარისასა, რამეთუ წინააღუდგების და აყენებს
Line of ed.: 33     წინადაცუეთასა. ვინაჲცა ჯერეთ და აწ და მარადის უცვალებელ
Page of ed.: 518   Line of ed.: 1     არს ჩუენგან ყენებაჲ წინადაცუეთისაჲ, რამეთუ განგებულებით ქმ\ნილსა
Line of ed.: 2     მას ტიმოთეს ზედა -- ვერვინ შჯულის-დება ჰყოფს, ვერცა
Line of ed.: 3     მტკიცე.

Verse: 12   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 4        მოციქულოსაჲ: ჯერ-იყო, გან-თუმცა-გეშორნეს, რომელნი-იგი
Line of ed.: 5     გაცთუნებენ თქუენ (5,12). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს, ვითარ-იგი
Line of ed.: 6     უსაკუთრეს არს, ვითარმედ: ჰეთუმცა განიკუეთნეს-ცა აღმა\შფოთებელნი
Line of ed.: 7     თქუენნი; რომელი-ესე საწყევარი არს წინააღმდგო\მთაჲ,
Line of ed.: 8     ვითარმედ: უმჯობეს არს, რაჲთა თჳთ ორად განიკუეთნენ და
Line of ed.: 9     სრულიადცა მოიკუეთნენ წინადაცუეთისა მაზრახებელნი თქუენნი.



Subsection: 11  
Line of ed.: 10   თავი Ⴈ̂Ⴀ. სახე სულისა აზნაურებისაჲ


Verse: 13   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 11        მოციქულისაჲ: რამეთუ თქუენ აზნაურებასა ჩინებულ ხართ,
Line of ed.: 12     ძმანო, გარნა ხოლო აზნაურებაჲ ეგე ნუ მიზეზად ჴორცთა, არამედ
Line of ed.: 13     სიყუარულისა მისთჳს ჰმონებდით ურთიერთას (5,13). თარგმანი:
Line of ed.: 14     ვინაჲთგან ზემო და ქუემო მიმოაქცევს სახელსა აზნაურებისასა,
Line of ed.: 15     ამისთჳს აწ ჯეროვნად ჴუმევასა ეძიებს აზნაურებისასა და იტყჳს,
Line of ed.: 16     ვითარმედ: არა ამისთჳს განგუათავისუფლნა ქრისტემან, რაჲთა თავისუ\ფლებაჲ
Line of ed.: 17     იგი მოცალება ვყოთ, და მოცალებაჲ -- წარჴსნილება ცოდ\ვისა
Line of ed.: 18     მიმართ; რომელ-ესე არს მიზეზად ჴორცთა ჴუმევაჲ აზნაურე\ბისაჲ;
Line of ed.: 19     არამედ ჯერ-არს, რაჲთა უიძულებელითა და თჳთმფლობელ\ითა
Line of ed.: 20     ნებითა ნაცვალად მძიმისა მის შჯულისა უღლისა დავიდვათ
Line of ed.: 21     ტკბილი იგი უღელი სიყუარულისაჲ, ნებსით მონებად ღმრთისა და
Line of ed.: 22     მოყუასთა, რამეთუ ესე არს სიყუარული, რაჟამს არა ერთიერთისა
Line of ed.: 23     მთავარ განლაღებულ, არამედ ერთიერთისა მონა ვიყვნეთ, შჯულისა\თჳს
Line of ed.: 24     სიყუარულისა. Manuscript page: F32r 

Verse: 14   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 25        მოციქულისაჲ: რამეთუ ყოველი შჯული ერთითა სიტყჳთა აღეს\რულების:
Line of ed.: 26     შეიყუარო მოყუასი შენი, ვითარცა თავი თჳსი (5,14).
Line of ed.: 27     თარგმანი: ვინაჲთგან მთავრობის მოყუარებით ენება, რაჲთა ეუფლ\ნენ
Line of ed.: 28     და ჰმოძღურიდენ ერსა მას, მაიძულებელნი იგი წინადაცუეთი\სანი,
Line of ed.: 29     ამისთჳს მყუდროებით ამხილებს მათ, ვითარმედ: არა წინადაც\უეთითა,
Line of ed.: 30     არამედ ერთითა ამით სიტყჳთა ლევიტელთა წიგნისაჲთა
Line of ed.: 31     აღესრულების ყოველი შჯული, რაჟამს შევიყუარნეთ მოყუასნი, ვი\თარცა
Line of ed.: 32     თავნი თჳსნი, რაჲთა ვითარცა ჩუენ არა გჳნებს, რაჲთამცა
Line of ed.: 33     გუმთავრობდა და გუმძლავრობდა ვინმე, არცა ჩუენ მთავარ და
Page of ed.: 519   Line of ed.: 1     მძლავრ ვისსამე ვიქმნებოდით.

Verse: 15   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 2        მოციქულისაჲ: ხოლო უკუეთუ ურთიერთას იკბინებოდით და
Line of ed.: 3     შეიჭამებოდით, იხილეთ, ნუუკუე ურთიერთას განილინეთ (5,15).
Line of ed.: 4     თარგმანი: Manuscript page: E260v  არა კმა-იყო "კბენაჲ", არამედ ზედა-დაჰრთო "შეჭ\მაჲ",
Line of ed.: 5     ესე იგი არს, ვითარმედ: არა გარეშე ჴორცთა ოდენ ჰკბენს,
Line of ed.: 6     არამედ შინაგან სულთა შემჭამელ იქმნების ესევითარი იგი შჯულ\თა
Line of ed.: 7     გარდასლვისა ქადაგებაჲ, რომელი დაღაცათუ უეჭუელად იქმნე\ბოდა
Line of ed.: 8     მათ შორის, არამედ არავე განცხადებულად ამხილებს, რაჲთა
Line of ed.: 9     არა უმეტეს ურცხჳნო ყვნეს იგინი საქმედ ბოროტისა. ამისთჳს
Line of ed.: 10     ეტყჳს, ვითარმედ: Manuscript page: B112r  უკუეთუ ესე ესრეთ არს, იხილეთ და
Line of ed.: 11     ეკრძალენით, ნუუკუე სხჳსაჲ გეგონოს კბენაჲ და თავთა თჳსთა
Line of ed.: 12     მკბენელ და განმლეველ იქმნნეთ, რამეთუ ყოვლითავე, რომლითაცა
Line of ed.: 13     რაჲთ კაცი მოყუასსა აჭირვებდეს და ჰმძლავრობდეს, თავსა თჳსსა
Line of ed.: 14     ავნებს და განხრწნის, რამეთუ მეშფოთეობასა მარადის მოყუსად
Line of ed.: 15     მოუგიეს შერევნაჲ და განხრწნაჲ.

Verse: 16   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: ხოლო ამას გეტყჳ: სულითა ვიდოდეთ და ჴორცთა
Line of ed.: 17     გულისთქუმასა ნუ აღასრულებთ (5,16). თარგმანი: ესრეთ ეტყჳს,
Line of ed.: 18     ვითარმედ ამას გასწავებ ღონედ ბოროტთა განდევნისა და კეთილთა
Line of ed.: 19     მოგებისა, რაჲთა სულითა ხჳდოდით; ესე იგი არს, ვითარმედ: სული
Line of ed.: 20     მთავარ ყავთ ჴორცთა ზედა, და უდარესი დაუმორჩილეთ უაღრესსა,
Line of ed.: 21     რაჲთა ესრეთ დაიკსნნენ გულისთქუმანი ჴორცთანი, რაჟამს არა
Line of ed.: 22     აქუნდეს მათ ფლობაჲ Manuscript page: F32v  ქმნად მშჳნვიერსა რასმე და განხრწნად\სა,
Line of ed.: 23     არამედ ყოვლითურთ ნებასა სულისასა შედგომითა მოქმედებდეს
Line of ed.: 24     საუკუნოდ წარუვალსა და დაუსრულებელსა.

Verse: 17   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 25        მოციქულისაჲ: რამეთუ ჴორცთა გული-უთქუამს სულისათჳს,
Line of ed.: 26     და სულსა -- ჴორცთათჳს, და ესენი მჴდომ არიან ურთიერთას
Line of ed.: 27     (5,17). თარგმანი: ჴორცად აწინდელსა ამას ადგილსა ბოროტთა
Line of ed.: 28     უწოდს გულისთქუმათა, ხოლო სულად -- მადლსა ყოვლადწმი\დისა
Line of ed.: 29     სულისასა, ვითარმცა იტყოდა, ვითარმედ: სიბოროტე წინააღმდგომ
Line of ed.: 30     არს სათნოებისა, ხოლო სათნოებაჲ წინა-აღუდგების სიბოროტესა,
Line of ed.: 31     და ადგილსა აღავსებს მზრდელისა რაჲსმე და მწურთელისა კეთილ\ისასა,
Line of ed.: 32     რამეთუ მაყენებს და არა მიტევებს ჩუენ მიდევნებად ბოროტ\თა
Line of ed.: 33     გულისთქუმათა. ესრეთ უკუე სხუასაცა ადგილსა იტყჳს, ვი\თარმედ
Line of ed.: 34     "არა ხართ ჴორცთა შინა, არამედ სულთა", რაჲთა
Page of ed.: 520   Line of ed.: 1     ცხად-ყოს, ვითარმედ იგივე და ერთი კაცი ჴორცთა შინა მყ\ოფად
Line of ed.: 2     ითქუმის, რაჟამს ცოდვასა მიედევნოს, და სულსა შინა
Line of ed.: 3     მყოფად -- რაჟამს სათნოებასა მოქმედებდეს; და მარადის ზოგად
Line of ed.: 4     მყოფთა მათთჳს -- სულისა და ჴორცთა -- წინააღმდგომობაჲ
Line of ed.: 5     ითქუმის, რამეთუ მიწისაჲ მიგჳზიდავს მიწად, ხოლო ზეცისაჲ მიგჳ\წოდს
Line of ed.: 6     ზეცად. და ესე Manuscript page: B112v  არს ჴდომაჲ მათი ურთიერთას,
Line of ed.: 7     რამეთუ გარეშისა განხრწნაჲ, შინაგანისა -- განახლება, ხოლო
Line of ed.: 8     ამისი შუებულებაჲ -- მისდა დაძუელება იქმნების; ვინაჲცა სიტყუა\თა
Line of ed.: 9     ამათ მიერ არცა ორთა კაცთა, არცა ორთა გუამთა იტყჳს ჩუენ
Line of ed.: 10     შორის, არამედ გულისსიტყუათა წინააღმდგომობასა კეთილისა და
Line of ed.: 11     ბოროტისასა ესრეთ სახელ-სდებს.

Line of ed.: 12        მოციქულისაჲ: რაჲთა არა, რაჲ-იგი გინდეს, და მას ჰყოფდეთ
Line of ed.: 13     (5,17). თარგმანი: ამას ადგილსა გუასწავებს წინააღდგომასა ჴორც\თა
Line of ed.: 14     ნებისასა, რაჲთა არა ვითარ მას უნდეს, არამედ -- ვითარ-იგი
Line of ed.: 15     სულსა წმიდასა ენებოს, ესრეთ ვიქცეოდით, და შევიკდიმოთ მისგან,
Line of ed.: 16     რომლითა-იგი აღბეჭდულ ვართ ნათლისღებისა მიერ. Manuscript page: F33r 

Verse: 18   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 17        მოციქულისაჲ: უკუეთუ სულითა იქცეოდით, არა ხართ შჯულ\სა
Line of ed.: 18     ქუეშე (5,18). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: რომელნი
Line of ed.: 19     სულიერითა ამით სახარებისა ბრძანებითა ვიდოდინ, მათ რად უჴმს
Line of ed.: 20     ძუელი იგი შჯული შემწედ? რამეთუ, რომელი არა განრისხნებოდის,
Line of ed.: 21     მას რად უჴმს სმენად: "არა კაც-ჰკლა"? არცა, რომელი გულის\თქუმით
Line of ed.: 22     არა მიხედვიდეს, მისსა საჴმარ არს თქუმად: "არა იმრუშო".
Line of ed.: 23     ესევითარი იგი აღარა შჯულსა ქუეშე არს, არამედ სულსა; რამეთუ
Line of ed.: 24     ამით სიტყჳთა მოციქულმან დიდად აქო ძუელი შჯული, ვითარ
Line of ed.: 25     ფრიად საჴ\\მარ Manuscript page: E261r  იყო მათთჳს, რომელთა ჯერეთ არღა მიეღო
Line of ed.: 26     სული წმიდაჲ; რამეთუ წინაგანმამზადებელი იყო კაცთაჲ ამისსა
Line of ed.: 27     მომართ.

Verse: 19   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 28        მოციქულისაჲ: ხოლო ცხად არიან საქმენი ჴორცთანი, რომელ
Line of ed.: 29     არიან: სიძვანი, მრუშებანი, არაწმიდებანი, ბილწებანი, კერპთმსახ\ურებანი,
Line of ed.: 30     მწამლველობანი, მტერობანი, ჴდომანი, შურობანი, გულის\წყრომანი,
Line of ed.: 31     წვალებანი, შფოთებანი, შურნი, კაცის-კლვანი, ლირწე\ბანი,
Line of ed.: 32     მთრვალობანი, სიღოდანი და მსგავსნი ამათნი (5,19-21).
Page of ed.: 521   Line of ed.: 1     თარგმანი: რაჟამს ჩუენ განვჰყოფდეთ ვნებათა ამათ, არა ყოველთა
Line of ed.: 2     ჴორცთად ვიტყჳთ, არამედ შურსა და მტერობასა და მსგავსთა
Line of ed.: 3     ამათთა -- სულისად უწოდთ, ხოლო აწ მოციქული არა სულიერ\თა
Line of ed.: 4     და ჴორციელთა ვნებათა განყოფილებასა ჰყოფს, საქმითსა და
Line of ed.: 5     გონებითსა; რამეთუ საქმითი Manuscript page: B113r  -- ჴორცთაჲ არს, ხოლო
Line of ed.: 6     გონებითი -- სულისაჲ, არამედ ყოველსავე საღმრთოსა საქმესა
Line of ed.: 7     სულიერად იტყჳს, რაჲცა რაჲ ყოს კაცმან საქმით გინა გონებით,
Line of ed.: 8     რამეთუ სათნოებასა ზეცისათა მიმართ აქუს თჳსებაჲ და არა ქუეყ\ანისათა;
Line of ed.: 9     ამისთჳს სულისად იწოდების, რამეთუ სულიცა ზენაჲსა
Line of ed.: 10     თჳსებისაჲ არს .და არა ქუეყანისაჲ. და კუალად, უკეთურებისა
Line of ed.: 11     კერძი რაჲცა რაჲ ყოს კაცმან, საქმით გინა გონებით, ესევითარსა
Line of ed.: 12     მას ჴორცთად უწოდს, რამეთუ მათ თანა აქუს თჳსებაჲ Manuscript page: F33v 
Line of ed.: 13     განხრწნადობისა მისთჳს მათისა. და ესე იყავნ მიზეზისათჳს ამათ
Line of ed.: 14     თქუმულთაჲსა.

Line of ed.: 15        ხოლო თჳთ ვნებანი ესე რომელნიმე არა მოქენე არიან თარგმანე\ბისა,
Line of ed.: 16     ვითარ სიძვაჲ და მრუშებაჲ, ხოლო არაწმიდე\ბაჲ
Line of ed.: 17        და ბილწებაჲ არს სახელ ბუნებისა გარეგანთა ვნებათა.
Line of ed.: 18     კუალად, ცხად არს კერპთმსახურებაჲ, მწამლველობაჲ, მტერობაჲ,
Line of ed.: 19     ჴდომაჲ, ვინაჲცა მტერობაჲ ოდესმე სამართალსა ზედა იქმნებ\ის,
Line of ed.: 20     რაჟამს სარწმუნოებისათჳს ბრძოლასა ვჰყოფდეთ წინააღმდგომთა
Line of ed.: 21     მიმართ. ხოლო თჳნიერ ამისსა, სხუაჲ მტერობაჲ უჯერო არს; და
Line of ed.: 22     რომელი თჳნიერ სულისა მავნებელთასა სხუასა ვისმე ემტერებოდის,
Line of ed.: 23     ესევითარი იგი ჴდომის მოყუარე არს და თჳნიერ სამართალ\ისა
Line of ed.: 24     მიზეზისა -- მბრძოლ. ხოლო შურობაჲ ესრეთ განიყოფე\ბის
Line of ed.: 25     შურისაგან, რამეთუ შურობაჲ ოდესმე ამისთჳსცა იყვის,
Line of ed.: 26     რამეთუ მისთჳსცა შურობნ და თჳთცა უნებნ, რასა-იგი შურობნ;
Line of ed.: 27     ხოლო შური ესე არს, რაჟამს არცა თჳთ უნდეს და არცა სხჳსა
Line of ed.: 28     ქონებად მისსა თავს-იდებდეს; ამას შეუდგს გულისწყრომაჲ, და
Line of ed.: 29     გულისწყრომასა -- ვითარ-იგი უსაკუთრეს არს, შფოთებაჲ.
Line of ed.: 30     ესე იგი არს, რაჟამს შურისაგან განრისხებული იტყოდის სიტყუათა
Line of ed.: 31     საშფოთებელთა. და ამას -- განწვალებულებაჲ, და მასღა --
Line of ed.: 32     წვალებაჲ, რამეთუ რაჟამს გონებითა განიწვალნენ, მაშინ სი\ტყუათაცა
Line of ed.: 33     წვალებისათა იწყებენ თქუმად. და ამისსა შემდგომად არს
Line of ed.: 34     შური, და შურსა შეუდგს კლვაჲ. ხოლო მთრვალობასა
Page of ed.: 522   Line of ed.: 1     შეუდგს სიღოდაჲ, რომელ არს განკუთნვითი სიმღერაჲ მომთრვა\ლეთაჲ,
Line of ed.: 2     რაჟამს გარდარეულებითა სუმისაჲთა სხუაჲ არღარაჲ ეძლის,
Line of ed.: 3     თჳნიერ ჴმანი რაჲმე უძ\\ლურნი Manuscript page: B113v  და აღსავსენი დაჴსნილებითა.

Verse: 21   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 4        მოციქულისაჲ: რომელსა წინაჲსწარ გეტყჳ თქუენ, ვითარცა
Line of ed.: 5     პირველ გარქუ, ვითარმედ: ესევითარისა მოქმედთა სასუფეველი ღმ\რთისაჲ
Line of ed.: 6     ვერ დაიმკჳდრონ (5,21). Manuscript page: F34r  თარგმანი: ესევითარისა
Line of ed.: 7     მოწევნადისა რისხვისაგან წინა-განკრძალებაჲ საკუთრად თჳს-ეყვის
Line of ed.: 8     მოძღუარსა სახიერსა, რაჲთა აუწყოს მოწაფეთა, ვითარმედ ესევი\თართა
Line of ed.: 9     საქმეთა მოქმედნი ყოველნი ზოგად განვარდებიან სასუფე\ველისაგან,
Line of ed.: 10     ხოლო სატანჯველი თითოეულსა მიელის მსგავსად საქმეთა
Line of ed.: 11     თჳსთა.

Verse: 22   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 12        მოციქულისაჲ: ხოლო ნაყოფი სულისაჲ არს (5,22). თარგმანი:
Line of ed.: 13     ზემო იტყოდა, ვითარმედ: საქმენი ჴორცთანი ესე არიან, Manuscript page: E261v  რაჲთა
Line of ed.: 14     ცხად ყოს, ვითარმედ ბოროტთა საქმეთა ჩუენ მხოლონი ვართ მიზეზ
Line of ed.: 15     და მომატყუებელ თავთა თჳსთა. ხოლო აწ არა იტყჳს საქმედ
Line of ed.: 16     სულისა, არამედ ნაყოფად ოდენ სულისა. ესე ამისთჳს,
Line of ed.: 17     რამეთუ მოქმედებასა შინა კეთილთასა ჩუენი ნებაჲ ოდენ არს კეთილ\ისაჲ,
Line of ed.: 18     რაჲთა წინა-უყოთ ღმერთსა განმზადებაჲ სულთა ჩუენთაჲ,
Line of ed.: 19     და ესრეთ, იგი იქმნეს მოქმედ მას შინა, ნაყოფიერ ყოფად უნაყო\ფოებისა
Line of ed.: 20     ჩუენისა; ნაყოფთა მათ, რომელნი-იგი აღორძნდებიან სრულებად
Line of ed.: 21     სათნოებისა სულთა ჩუენთაჲსა, დანერგვითა ჩუენ შორის წმიდისა
Line of ed.: 22     და ნუგეშინისმცემელისა სულისაჲთა.

Line of ed.: 23        მოციქულისაჲ: სიყუარული, სიხარული, მშჳდობაჲ, სულგრ\ძელებაჲ,
Line of ed.: 24     სიტკბოებაჲ, სახიერებაჲ, სარწმუნოებაჲ, მყუდროებაჲ,
Line of ed.: 25     მარხვაჲ, მოთმინებაჲ. ესევითართათჳს არა ძეს შჯული (5,22-23).
Line of ed.: 26     თარგმანი: ესევითართა ამათ ნაყოფთა მომგებელსა მარადის უხარის,
Line of ed.: 27     რამეთუ, რაჟამს განწმდეს მის შორის თავისუფლებით ბრწყინვად
Line of ed.: 28     სანთელი იგი სჳნიდისისაჲ, მიერითგან არღარა უჴმს შიში გარეშეთა
Line of ed.: 29     შჯულთა მზარდულობისაჲ, რაჟამს კეთილდ შეიკრძალოს ღმრ\თივ
Line of ed.: 30     მოცემული იგი შჯული გონებისაჲ, მამხილებელი კეთილთა და
Line of ed.: 31     ბოროტთასა.

Verse: 24   Link to pavleni Link to pavlecd
Page of ed.: 523  
Line of ed.: 1        მოციქულისაჲ: ხოლო ქრისტესთა მათ ჴორცნი თჳსნი ჯუარს-\აცუნეს
Line of ed.: 2     ვნებითურთ და გულისთქუმით (5,24). თარგმანი: რაჲთა არა
Line of ed.: 3     ურწმუნო უჩნდეს ზემოთა მათ სათნოებათა სიმაღლისაჲ კაცთა მიერ
Line of ed.: 4     წარმართებაჲ, ამისთჳს ეტყჳს, ვითარმედ: რაჲსა აღვჰრიცხუავ თი\თოეულსა
Line of ed.: 5     სათნოებასა! არამედ ესრეთ ვთქუა, ვითარმედ: რომელთა-
Line of ed.: 6     ესე ჭეშმარიტებით გულისჴმა-ყვეს, Manuscript page: F34v  ვითარმედ ჴორცნი მათნი
Line of ed.: 7     ტაძარ ღმრთისა არიან, ამისთჳს ყოვლად ქრისტესა განკუთნვი\\\ლ Manuscript page: B114r 
Line of ed.: 8     იქმნნეს, რაჟამს ჯუარს-აცუნეს ჴორცნი თჳსნი და მოა\კუდინნეს
Line of ed.: 9     იგი ვნებათაგან და გულისთქუმათა ჴორციელთა, რაჟამს
Line of ed.: 10     არა ხოლო თჳთ მკუდარ იქმნნეს მათგან, ყოვლად უქმებითა მათითა,
Line of ed.: 11     არამედ იგინიცა მოაკუდინნეს მათდა მიმართ, რაჲთა არა ხოლო
Line of ed.: 12     საქმით, არამედ არცაღა გონებით აქუნდეს მათ ადგილი მათ შორის.
Line of ed.: 13     იხილე, ვითარ აქაცა ჴორცად ბოროტთა საქმეთა უწოდს; რამეთუ
Line of ed.: 14     არა თავთა თჳსთა მოიკლვენ, რომელთა უნდეს ჯუარცუმაჲ ჴორცთაჲ,
Line of ed.: 15     არამედ ჴორცთა მათთა შინა მყოფთა ვნებათა და გულისთქუმათა
Line of ed.: 16     მოსწყუედენ, რაჲთა არა ხოლო საქმით, არამედ გონებითცა მოსწრაფე
Line of ed.: 17     იყვნენ აღმოფხურად ვნებათა, ესოდენ ფიცხლად მოღუაწებითა,
Line of ed.: 18     რაჲთა განილიოს მათ შორის ყოველი ნივთი ვნებათა და
Line of ed.: 19     გულისთქუ/მათაჲ.

Verse: 25   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 20        მოციქულისაჲ: უკუეთუ სულითა ცხოველ ვართ, სულითაცა
Line of ed.: 21     ვყვნეთ (5,25). თარგმანი: ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: უკუეთუ სულისა
Line of ed.: 22     წმიდისა მიერ განცხოველებულ არს მოკუდავებაჲ ჩუენი, ნუმცაღა
Line of ed.: 23     ვეძიებთ შჯულისა თანაშემწეობასა, არამედ კმა-ვიყოთ შედგომაჲ
Line of ed.: 24     სულისა ამის, განმაცხოველებელისა ჩუენისაჲ.

Verse: 26   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 25        მოციქულისაჲ: ნუმცა ვართ მზუაობარ, ურთიერთას მაბრალო\ბელ,
Line of ed.: 26     ურთიერთას მოშურნე (5,26). თარგმანი: ყოველთა ბოროტთა
Line of ed.: 27     მიზეზ -- ცუდადმზუაობრობაჲ არს, რომლისა მიერ შემოვალს ურთ\იერთასი
Line of ed.: 28     აღმძრველობაჲ, და ვითარ-იგი უსაკუთრეს არს, მიმ\წოდებელობაჲ,
Line of ed.: 29     რომელ არს, რაჟამს არა ხოლო თავთა ჩუენთა,
Line of ed.: 30     არამედ სხუათაცა აღმაზრზენელ ვიყვნეთ მოშურნე და მეშფოთე
Line of ed.: 31     ყოფად.

Chapter: 6  
Verse: 1   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 32        მოციქულისაჲ: ძმანო, უკუეთუ ვინმე დაეპყრას კაცი რომელსამე
Line of ed.: 33     ბრალსა, თქუენ, სულიერთა მაგათ, დაამტკიცეთ ეგევითარი იგი სუ\ლითა
Line of ed.: 34     მით მშჳდობისაჲთა (6,1). თარგმანი: ვინაჲთგან მრავალნი
Page of ed.: 524   Line of ed.: 1     მათგანნი, ძლეულნი მთავრობისმოყუარებისაგან, შეცოდე\\ბათა Manuscript page: E262r 
Line of ed.: 2     მოყუსისათა რისხვით ზედა-მიუვიდოდეს, ამისთჳს ეტყჳს, Manuscript page: F35r 
Line of ed.: 3     ვითარმედ: უკუეთუ ვინმე დაეპყრას, ესე იგი არს აღტაცებით
Line of ed.: 4     ქმნასა ცოდვისასა, ნუ რისხვით და ფლობით ზედა-მიუხუალთ, არამედ
Line of ed.: 5     სულითა მით მშჳდობისაჲთა დაამტკიცეთ იგი მიმოძრვისაგან, რამეთუ
Line of ed.: 6     ამით გამოჩნდების თქუენი სულიერად ცხორებაჲ, რაჟამს მშჳდობით
Line of ed.: 7     ჰყოფდეთ კურნებასა, რამეთუ სული იგი ცხოველსმყოფელი -- ღმერ\თი
Line of ed.: 8     მშჳდობისაჲ არს.

Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: Manuscript page: B114v  ეკრძალე თავსა შენსა, ნუუკუე შენცა
Line of ed.: 10     განიცადო (6,1). თარგმანი: ამისსა შემდგომად, რაჲთა არა აღზუა\ვნეს
Line of ed.: 11     განმმართველი იგი ცთომილებისაჲ, ჟამიერად ეტყჳს მას, ვი\თარმედ:
Line of ed.: 12     ეკრძალე თავსა შენსა, ნუ სადა აღგიმაღლდეს გული და
Line of ed.: 13     მიეცე გამოსაცდელად მტერსა.

Verse: 2   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 14        მოციქულისაჲ: ურთიერთას სიმძიმე იტჳრთეთ და ესრეთ აღა\სრულეთ
Line of ed.: 15     შჯული იგი ქრისტესი (6,2). თარგმანი: ესე არს ურ\თიერთას
Line of ed.: 16     თავს-დებაჲ, რაჲთა, იყოს თუ ვინმე ფიცხელ,
Line of ed.: 17     ხოლო შენ -- მცონარ, იტჳრთე სიფიცხე მისი, რაჲთა მან იტჳრთოს
Line of ed.: 18     მცონარებაჲ შენი; და ესრეთ, ყოველსავე საქმესა შინა გულისჴმა\ყავ,
Line of ed.: 19     რაჲთა შენისა სხჳთ კერძო ნაკლულევანებისათჳს თავს-იდვა
Line of ed.: 20     სხჳთ კერძოჲ იგი ნაკლულევანებაჲ მოყუსისაჲ, რაჲთა მან თავს-
Line of ed.: 21     იდვას შენი. ნუ გამოიკულევ მისსა, რაჲთა არა მან -- შენი; არამედ
Line of ed.: 22     ურთიერთას იტჳრთეთ, რაჲთა ესრეთ აღასრულოთ შჯული იგი
Line of ed.: 23     ქრისტესი, უძლურებათა ჩუენთა თავს-მდებელისა და სნეულებათა
Line of ed.: 24     ჩუენთა მიმღებელისაჲ, რამეთუ უკუეთუ ყოველსავე ყოველთა
Line of ed.: 25     თანა ვეძიებდეთ და ურთიერთას თავს-დებასა და შენდობასა გან\ვაგდებდეთ,
Line of ed.: 26     არაოდეს მოაკლდეს შფოთი შორის სავსებისა ძმათაჲსა.

Verse: 3   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 27        მოციქულისაჲ: რამეთუ უკუეთუ ეგონოს ვისმე, ვითარმედ არს
Line of ed.: 28     რაჲმე, და იგი არაჲ იყოს, თავსა თჳსსა აცთუნებს. არამედ საქმენი
Line of ed.: 29     თჳსნი გამოიცადენინ კაცად-კაცადმან, და მაშინ თავისა თჳსისა
Line of ed.: 30     ხოლო ქებაჲ აქუნდეს და არა მოყუსისა მიმართ (6,3-4). თარგმანი:
Line of ed.: 31     ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: მგონებელი რაჲსმე ქონებად, და გამოუცდელი
Line of ed.: 32     ქონებისა და არა-ქონებისაჲ, თავსა თჳსსა აცთუნებს. Manuscript page: F35v  ამისთჳს
Line of ed.: 33     ანუ ნუ იქადი, რამეთუ ყოვლად უჯერო არს, ანუ დაღაცათუ ვერ
Page of ed.: 525   Line of ed.: 1     იპყრობ სიქადულსა, ნუ ფარისეველებრ მოყუასსა ზედა იქადი,
Line of ed.: 2     არამედ თავსა შორის შენსა თუალ-უხუავ იქმენ, ვითარცა ბრძმედი,
Line of ed.: 3     გამომცდელი ოქროჲსა და ბრპენისაჲ, რამეთუ უკუეთუ ჭეშმარ\იტებით
Line of ed.: 4     განიხილო, უეჭუელად მრავალი რაჲ ჰპოო შენ შორის
Line of ed.: 5     ადგილი ბრალობისაჲ და დამჴსნელი სიქადულისაჲ.

Verse: 5   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 6        მოციქულისაჲ: რამეთუ კაცად-კაცადმან თჳსი ტჳრთი იტჳრთოს
Line of ed.: 7     (6,5). თარგმანი: ამით სიტყჳთა დაჰჴსნის მოყუასთა მაბრალობელო\ბასა
Line of ed.: 8     და ურთიერთას განმკითხველობასა, რაჲთა ამისისა გონებისა\გან
Line of ed.: 9     უცალო იყოს კაცი, ვითარმედ: თჳსი ტჳრთი ჰკიდავს და სიტყჳს-
Line of ed.: 10     მიცემაჲ უნებს მისთჳს, რაჲ-იგი თჳთ უცოდავს, არა -- რაი-\\იგი Manuscript page: B115r 
Line of ed.: 11     მოყუასსა. ამისთჳს თჳსთა ცოდვათა ზრუნევდინ და ნუ მოყუსისათა
Line of ed.: 12     გამოეძიებს.

Verse: 6   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 13        მოციქულისაჲ: ხოლო ეზიარებოდენ უმეცარი იგი სიტყუასა
Line of ed.: 14     მასწავლელისასა ყოველსა შინა კეთილსა (6,6). თარგმანი: უს\აკუთრეს
Line of ed.: 15     არს ესრეთ: ხოლო ეზიარებოდენ მოსწავლე
Line of ed.: 16     იგი სიტყუასა მასწავლელისასა ყოველთა შინა
Line of ed.: 17     კეთილთა. ესე იგი არს, ვითარმედ: რომელი სულიერსა სწავლასა
Line of ed.: 18     ისწავლიდეს მოძღურისაგან, ზიარ მისსა იქმენინ ჴორციელად გამოზრდ\ითა
Line of ed.: 19     მისითა და ყოვლისავე კეთილისა და ჯეროვნისა პატივისა ჩუენები\თა,
Line of ed.: 20     რომელი-ესე არა ეგოდენ მიცემაჲ არს, რაოდენ ზიარე\ბაჲ
Line of ed.: 21     მადლთა მისთაჲ, და ჴორციელისა მორთუმაჲ, ხოლო
Line of ed.: 22     სულიერისა მიღებაჲ მისგან. რამეთუ ესე ძუელსა შინა განაწესა
Line of ed.: 23     ღმერთმან ლევიტელთათჳს, რაჲთა ერისაგან იზარდებოდინ და ჴორ\ციელისა
Line of ed.: 24     არაჲს Manuscript page: E262v  ზრუნვითა განუყოფელ იყვნენ ღმრთისმსახ\ურებისაგან.
Line of ed.: 25     და ახალსა შინა კუალად ესევე ბრძანა, ვითარმედ:
Line of ed.: 26     "რომელსა სახლსა შეხვიდეთ, ჭამდით წინადაგებულსა თქუენსა,
Line of ed.: 27     რამეთუ ღირს არს მუშაკი სასყიდელსა თჳსსა". ხოლო
Line of ed.: 28     ამას Manuscript page: F36r  თუ ვინმე ეძიებდეს, ვითარმედ: რომელმან-იგი უმადლოჲ
Line of ed.: 29     ერი ზეცით მანანაჲთა გამოზარდა, მოწაფენი და მოციქულნი თჳსნი
Line of ed.: 30     რაჲსა უტევნა შრომით და ჭირით უპოვარებად? -- ცხად არს,
Line of ed.: 31     ვითარმედ -- ამისთჳს, რაჲთა ყოვლითურთ მსგავს იყვნენ მეუფესა
Line of ed.: 32     და მოძღუარსა მათსა, რომელსა-იგი არა აქუნდა, სადა თავი მიიდრი\კოს;
Line of ed.: 33     და კუალად, რაჲთა რასა-იგი ქადაგებენ სიტყჳთ, იგი
Page of ed.: 526   Line of ed.: 1     აჩუენონ საქმით; ესე იგი არს, შეურაცხ-ყოფაჲ სოფლისაჲ, და
Line of ed.: 2     ვითარმედ მრავლითა ჭირითა გჳჴმს შესლვად სასუფეველსა. და
Line of ed.: 3     კუალად, რამეთუ კმა იყო მათდა სიმაღლედ სიმრავლე იგი ძალთა
Line of ed.: 4     და კურნებათაჲ, რაჲთა არავინ ჰგონოს მათი გარეგან ჴორცთა
Line of ed.: 5     ყოფაჲ, ამისთჳს სახე ყოვლისა სიმდაბლისა და უპოვარებისაჲ
Line of ed.: 6     აჩუენა მათ მიერ, რაჟამს ესოდენთა ძალთა აღმასრულებელნი იგი
Line of ed.: 7     მოქენე იყვნეს მდღევრისა საზრდელისა, თჳთ მათვე მოწაფეთა მათთ\აგან,
Line of ed.: 8     რომელნი-იგი მათ გამოეზარდნეს პურითა ზეცისაჲთა.

Verse: 7   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: ნუ სცთებით; ღმერთი არა შეურაცხ იქმნების,
Line of ed.: 10     რამეთუ, რაჲცა-იგი სთესოს კაცმან, იგიცა მოიმკოს (6,7). თარგ\მანი:
Line of ed.: 11     ჴორციელთა ამათ თესლთაგან სახესა მოართუამს საქმეთაე\ბრისა
Line of ed.: 12     მისაგებელისასა, ვითარმედ: ვითარ-ესე აქა ვერ ეგებ\\ის Manuscript page: B115v 
Line of ed.: 13     ქრთილსა თესვაჲ და იფქლსა მომკაჲ, არამედ რაჲცა სთესო, მასცა
Line of ed.: 14     მოიმკი, ვითარებისაებრ თესლისა, ეგრეთვე ნუმცა ვინ სცთების აქა
Line of ed.: 15     ბოროტის მთესვართაგანი, ვითარმცა მუნ მოიმკო კეთილი.

Verse: 8   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 16        მოციქულისაჲ: რამეთუ რომელმან სთესოს ჴორცთა შინა თჳს\თა,
Line of ed.: 17     ჴორცთა მიერ თჳსთა მოიმკოს ხრწნილებაჲ, ხოლო რომელმან
Line of ed.: 18     სთესოს სულსა თჳსსა, სულისაგან თჳსისა მოიმკოს ცხორებაჲ საუკუ\ნოჲ
Line of ed.: 19     (6,8). თარგმანი: თესლ ჴორცთა არიან მთრვალობაჲ,
Line of ed.: 20     შუებაჲ, ნაყროვნებაჲ, უძღებებაჲ ჴორცთაჲ და ყოველი ცოდვაჲ,
Line of ed.: 21     რომელი ჴორცთა მიერ აღესრულების, -- ამათმან მთესველმან მუნ
Line of ed.: 22     მოიმკოს განუხრწნელი ხრწნილებაჲ სატანჯველისა დაუსრულებე\ლისაჲ,
Line of ed.: 23     რომელ არს სირცხჳლი და და\\შჯაჲ Manuscript page: F36v  საუკუნოჲ. ეგრეთვე
Line of ed.: 24     თესლნი სულისანი -- მომატყუებელნი ცხორებისა საუკუნოჲსანი
Line of ed.: 25     არიან: მოწყალებაჲ, სიწმიდე, მარხვაჲ და კრძალულებაჲ ყოველსა
Line of ed.: 26     შინა, რომლისაგან იშვების ყოველი მწყობრი სათნოებათაჲ.

Verse: 9   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 27        მოციქულისაჲ: ხოლო კეთილისა საქმე ნუმცა გუეწყინების, რამეთუ
Line of ed.: 28     თჳსსა ჟამსა მოვიმკოთ, არათუ მოვმედგრდეთ (6,9). თარგმანი:
Line of ed.: 29     ესრეთ იტყჳს, ვითარმედ: ვინაჲთგან არა აქავე, არამედ მერმესა მას
Line of ed.: 30     ყოფად არს აქა თესულისა მკაჲ, ესე ნუმცა გუეწყინების, ნუცა
Line of ed.: 31     განგრძობისათჳს ჟამისა ყოვლად უსასო ვიქმნებით, რამეთუ ათასი
Line of ed.: 32     წელი წინაშე თუალთა უფლისათა, ვითარცა ერთი დღე. ნუცა
Line of ed.: 33     კუალად ამას ვჰგონებთ, ვითარმედ, ვითარ-ესე აქა არა ხოლო თეს\ვასა,
Page of ed.: 527   Line of ed.: 1     არამედ მკასაცა ფრიადი დაშრომაჲ შეგუემთხუევის, ეგრეთვე
Line of ed.: 2     მუნ, რამეთუ მერმე იგი სამკალი, რომელ არს მოსაგებელი კეთილთა
Line of ed.: 3     საქმეთაჲ, არცა ერთისა რაჲს ოფლისა და შრომისა მოქენე არს.
Line of ed.: 4     ამისთჳს ნუცა პირველ ჟამისა ვეძიებთ მოსაგებელთა შრომათასა, და
Line of ed.: 5     მოვიწყინებთ შრომასა დაყოვნებისათჳს მათისა, რამეთუ თჳსი ჟამი
Line of ed.: 6     უჩნს განკუთნვილი მოღებასა მათსა, ოდეს-იგი უეჭუელად მოვიღოთ,
Line of ed.: 7     უკუეთუ ოდენ არა მოვმედგრდეთ, Manuscript page: E263r  ესე იგი არს, დავი\ჴსნნეთ,
Line of ed.: 8     აქა განგრძობისათჳს შრომათაჲსა.

Verse: 10   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 9        მოციქულისაჲ: აწ უკუე, ვიდრე ჟამი გუაქუს-ღა, ვიქმოდით
Line of ed.: 10     კეთილსა ყოველთავე მიმართ, ხოლო უფროჲსად სახლეულთა მათ
Line of ed.: 11     მიმართ სარწმუნოებისათა (6,10). თარგმანი: მოქმედებისა ჟამ არს
Line of ed.: 12     საწუთროჲ ესე; ხოლო მერმესა მას არარაჲ იქმნების საქმე, თჳნიერ
Line of ed.: 13     მოსაგებელი საქმეთაებრი. ამისთჳს აწვე გუაწუევს Manuscript page: B116r  მოციქუ\ლი,
Line of ed.: 14     რაჲთა ვიქმოდით კეთილსა ყოველთა მიმართ. ესე იგი არს --
Line of ed.: 15     ჰურიათა და წარმართთა, ხოლო უფროჲსღა სახლეულთა მათ
Line of ed.: 16     მიმართ სარწმუნოებისა ჩუენისათა, რომელ Manuscript page: F37r  არიან მორწმუნე\ნი
Line of ed.: 17     ქრისტესნი, რომელთა თანა ზოგად ერთსახლ ვართ ერთობითა
Line of ed.: 18     სარწმუნოებისაჲთა.



Subsection: 12  
Line of ed.: 19   თავი Ⴈ̂Ⴁ. გარე-მიქცევაჲ წინადაცუეთისა მაწუეველთაჲ
Line of ed.: 20   და სწავლაჲ ახლისა ცხორებისა სულიერისაჲ


Verse: 11   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 21        მოციქულისაჲ: აწ იხილეთ, რავდენი წიგნები მივწერე თქუენდა
Line of ed.: 22     ჴელითა ჩემითა (6,11). თარგმანი: უსაკუთრეს არს ესრეთ: იხი\ლეთ,
Line of ed.: 23     რაბამითა წერილითა მივწერე თქუენდა ჴელ\ითა
Line of ed.: 24     ჩემითა; რამეთუ სხუანი ებისტოლენი თჳთ გარდაცემით და
Line of ed.: 25     სხჳსა ჴელითა, ხოლო ესე ებისტოლე ყოველი სრულიად თჳსითა
Line of ed.: 26     ჴელითა მიწერა, რაჲთა უმტკიცეს ყოს დაჴსნაჲ იჭჳსაჲ, ვითარმედ
Line of ed.: 27     არა ქადაგებს იგი წინადაცუეთასა ცილისწამებისაებრ წინააღმდგო\მთაჲსა,
Line of ed.: 28     ხოლო რაბამობასა წერილისასა არათუ სიმრავლისა\თჳს
Line of ed.: 29     იტყჳს სიტყუათაჲსა, არამედ, ვითარ-ესე მე ვჰგონებ, ესრეთ
Line of ed.: 30     დაამტკიცებს, ვითარმედ: დაღაცათუ არა უწყოდე შუენიერად და
Line of ed.: 31     წარმართებულად წერაჲ, არამედ გულსმოდგინებითა გონებისაჲთა
Line of ed.: 32     დავაშრვე თავი ჩემი წერასა ამას შინა უშუერისა და არა წარ\მართებულისა
Page of ed.: 528   Line of ed.: 1     ნაწერისასა, რაჲთა ჴელითა ჩემითა დაწერაჲ ყოვ\ლისა
Line of ed.: 2     ამის ებისტოლისაჲ უცილობელ საწამებელ იყოს, ვითარმედ:
Line of ed.: 3     დამჴსნელი ვარ ჰურიაობისაჲ და ქადაგი ქრისტიანობისაჲ.

Verse: 12   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 4        მოციქულისაჲ: რომელთა-იგი ჰნებავს პირშუენიერებაჲ ჴორცი\თა,
Line of ed.: 5     იგინი გაიძულებენ თქუენ წინადაცუეთად, გარნა ხოლო რაჲთა
Line of ed.: 6     ჯუარსა ქრისტესსა არა შეუდგენ, რამეთუ არცაღა თჳთ წინადაცუ\ეთილნი
Line of ed.: 7     იგი შჯულსა იმარხვენ, არამედ ჰნებავს თქუენი წინადაცუ\ეთაჲ,
Line of ed.: 8     რაჲთა თქუენითა მით ჴორცითა იქადოდიან (6,12-13). თარგ\მანი:
Line of ed.: 9     ესე არს პირშუენიერებაჲ ჴორცითა, რაჟამს კაცი
Line of ed.: 10     არა სულისათჳს და ღმრთისა, არამედ ჴორციელთა კაცთა საჩუენე\ბელად
Line of ed.: 11     განიშუენებდეს პირსა ოდენ გარეშე, და არა გულსაცა შინა\გან.
Line of ed.: 12     რამეთუ კაცი პირსა Manuscript page: F37v  ხედავს, ხოლო ღმერთი -- გულსა.
Line of ed.: 13     ამით უკუე ესევითარითა სახითა ჰურიაობისაგან მოქცეულნი იგი
Line of ed.: 14     ვინაჲთგან იყუედრებოდეს ჰურიათა მიერ, ვითარცა მამულთა შჯულ\თა
Line of ed.: 15     დამტევებელნი, ამისდა საკურნებელად აიძულებდეს წარმართთა\განთა
Line of ed.: 16     მორწმუნეთა წინადაცუეთად, რაჲთა სათნო-ეყვნენ Manuscript page: B116v  ჰური\ათა,
Line of ed.: 17     ვითარცა სხუათა შორის ქადაგნი წინადაცუეთისანი, და არად
Line of ed.: 18     ზრუნვიდეს ქრისტეს ჯუარისა წინააღმდგომობასა, ოდენ რაჲთმე
Line of ed.: 19     აქუნდეს მიზეზად თჳსისა ყუედრებისა დაჴსნისა, სიქადული იგი
Line of ed.: 20     სხჳსა ჴორცთა წინადაცუეთისაჲ; არცა კუალად ჰურიათა შჯულსა
Line of ed.: 21     იმარხვიდეს, ერთგზის მისგან განყენებულნი, არამედ ცუდადმზუაო\ბრობით
Line of ed.: 22     ენება, რაჲთა მოწფად ჰყვენ თჳსისა მის ცრუმოძღურო\ბისა
Line of ed.: 23        ერნი წარმართთანი.

Verse: 14   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 24        მოციქულისაჲ: ხოლო ჩემდა ნუ იყოფინ სიქადულ, გარნა ჯუა\რითა
Line of ed.: 25     უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესითა (6,14). თარგმანი: რომე\ლი-ესე
Line of ed.: 26     წარმართთა სისულელედ შეურაცხიეს, ესე პავლეს
Line of ed.: 27     გამოურჩევიეს მხოლოდ ყოველთაგან სიქადულთა სოფლისათა, რამეთუ,
Line of ed.: 28     რაჲმცა იყო, -- იტყჳს, -- ამისსა უმაღლესი და Manuscript page: E263v  უდიდებულესი,
Line of ed.: 29     უკუეთუ ბუნებით ღმერთმან და მეუფემან ჩემ მონისა უმადლოჲსათ\ჳს
Line of ed.: 30     არა სირცხჳლ იჩინა შემოსად ხატი მონისა უმადლოჲსა და
Line of ed.: 31     განმარისხებელისაჲ, რომლითა ივნო ჩემთჳს. ამისთჳს, რომელი-იგი
Line of ed.: 32     მან არა სირცხჳლ იჩინა თავს-დებად ჩემთჳს, მე ვითარ რაჲ შევჰრა\ცხო
Page of ed.: 529   Line of ed.: 1     სიქადულად ჩემდა, თჳნიერ ჯუარცუმაჲ მისი, რომლითა
Line of ed.: 2     ვცხ/ოვნდი?

Line of ed.: 3        მოციქულისაჲ: რომლისათჳს სოფელი ჩემდამო ჯუარცუმულ
Line of ed.: 4     არს, და მე -- სოფლისა (6,14). თარგმანი: ჴსენებითა ქრისტეს
Line of ed.: 5     ვნებათაჲთა თანამდებ არს ყოველი ქრისტიანე ამასვე მოციქულისა
Line of ed.: 6     ჴმასა ჴმობად, ვითარმედ: "მე სოფლისა ჯუარცუმულ ვარ, და სოფე\ლი
Line of ed.: 7        -- ჩემდა". აჰა ესერა მრჩობლნი ჯუარცუმანი გჳჩუენნა, რამეთუ
Line of ed.: 8     ჩემდამო ჯუარცუმაჲ ესე არს, რაჟამს განშორებითა მისგან
Line of ed.: 9     უჴმარ და მკუდარ იყოს ჩემდა სოფელი. ხოლო ჩემი მისა მიმართ
Line of ed.: 10     ჯუარცუმაჲ ესე არს, რაჟამს Manuscript page: F38r  არა ხოლო ჴორცითა, არამედ
Line of ed.: 11     გონებითაცა განყენებულ ვიყო, არა ხოლო [სოფლისა] საქმეთა,
Line of ed.: 12     არამედ გულისთქუმათაგანცა მისთა. ეჰა ჴმაჲ სანატრელი და მო\მატყუებელი
Line of ed.: 13     ზეცათა სასუფევლისაჲ!

Verse: 15   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 14        მოციქულისაჲ: რამეთუ ქრისტე იესუჲს მიერ არცა წინადა\ცუეთილებაჲ
Line of ed.: 15     რას შემძლებელ არს, არცა წინადაუცუეთელობაჲ,
Line of ed.: 16     არამედ ახალი დაბადებული (6,15). თარგმანი: კუალად მასვე ზემო
Line of ed.: 17     თქუმულსა სიტყუასა იტყჳს, ვითარმედ არაჲ მეტობაჲ არს ჰურიათ\აგანობაჲ,
Line of ed.: 18        არცა წარმართთაგანობაჲ, არამედ ესე ოდენ საძიებელ
Line of ed.: 19     არს, რაჲთა დაძუელებულებაჲ იგი ცოდვათა-მიერი, ახალდა\ბადებულ
Line of ed.: 20     იქმნეს ქრისტეს მიერ, საბანელითა წმიდისა ემბა\ზისაჲთა,
Line of ed.: 21     რომელსა შინა ძუელი კაცი ჩუენი დაეფ\\ლვის Manuscript page: B117r  ქრისტეს
Line of ed.: 22     თანა და განახლებული აღმოვალს მიერ. და კუალად, ახალდა\ბადებულ
Line of ed.: 23     არს, რაჟამს ჩუენ ძლით ჩუენ თანა განხრწნილი სოფე\ლი
Line of ed.: 24     კუალად ჩუენ თანავე ახლად მეორედ დაიბადოს ქრისტეს მიერ,
Line of ed.: 25     განახლებითა საუკუნოჲთა და კუალად განუხრწნელითა.

Verse: 16   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 26        მოციქულისაჲ: და რავდენნი წესსა ამას ზედა ეგნენ, მშჳდობაჲ
Line of ed.: 27     მათ ზედა და წყალობაჲ და ისრაჱლსა ზედა ღმრთისასა (6,16).
Line of ed.: 28     თარგმანი: ესე იგი არს, ვითარმედ: რომელნი ქრისტიანობასა ზედა
Line of ed.: 29     შეურყეველად ეგნენ, და არღარა დააძუელონ ცოდვისა მიერ განახ\ლებულებაჲ
Line of ed.: 30     ესე ქრისტეს მიერი, არცა მის მიერ განთავისუფლე\ბულნი
Line of ed.: 31     კუალად შჯულსა მას ჰურიათასა დაემონნენ, ესევითართა
Page of ed.: 530   Line of ed.: 1     მიეცემის მშჳდობაჲ იგი, რომლითა დამაგნა ღმერთმან თავსა თჳსსა,
Line of ed.: 2     და წყალობაჲ, რომლითა მოგჳტევნა ცოდვანი ჩუენნი, რამეთუ სახ\ელი
Line of ed.: 3     ისრაჱლისაჲ მათ განეკუთნვის, რომელნი ახალდაბადებულ იყვნენ
Line of ed.: 4     და სამართლად ეწოდების "ერ, მხედველ ღმრთისა". ხოლო
Line of ed.: 5     ამისგან დაკლებულნი, დაღაცათუ იაკობისგანნი იყვნენ, არამედ გან\ჴუებულვე
Line of ed.: 6     არიან ისრაიტელობისაგან და თჳსებისაგანცა იაკობისსა.

Verse: 17   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 7        მოციქულისაჲ: ამიერითგან შრომასა ნუვინ შემამთხუევნ მე,
Line of ed.: 8     რამეთუ მე საწერტელნი იგი უფლისა იესუჲსნი ჴორ\\ცთა Manuscript page: E264r 
Line of ed.: 9     შინა ჩემთა მიტჳრთვან (6,17). თარგმანი: არათუ მოწყინებით გარე\მიაქცევს
Line of ed.: 10     შრომათა, რომელმან-იგი ქრისტესთჳს უფროჲს ყოველთა
Line of ed.: 11     Manuscript page: F38v  მოციქულთასა აღირჩია დაშრომაჲ, არამედ მოწაფეთა თჳსთა
Line of ed.: 12     ასწავებს, ვითარმედ შჯულთა, ჩემ მიერ თქუენდა ქადაგებულისა
Line of ed.: 13     სახარებისათა, არცაღა შემატებად თავს-ვიდებ, არცა მოკლებად,
Line of ed.: 14     რამეთუ მე სხუაჲ რაჲმე ნამეტავად და უჴმრად შრომად შემირაცხ\იეს,
Line of ed.: 15     გარეშე ამათსა, რომელ არიან ჭირნი და ღუაწლნი და წყ\ლულებანი,
Line of ed.: 16     რომელნი შემემთხუევიან დღითი-დღე სახარებისათჳს ქრის\ტესისა,
Line of ed.: 17     რომელნი-იგი მიგუმერენ ვითარცა კიცუსა, მალე-მორბედ
Line of ed.: 18     ყოფად ქადაგებასა შინა, და რომელთა არა ხოლო მოთმინებით თავს-
Line of ed.: 19     ვისხამ, არამედ სურვილით და წადიერებით მიტჳრთვან და მიმო\მაქუან,
Line of ed.: 20     განცხადებულად აღსანიშნველად მჴედრობისა ამის ჩემისა,
Line of ed.: 21     ვითარმედ თავსმდებელ ვარ წყლულებათა, და ვიდრე სისხლთამდე
Line of ed.: 22     არა კაცთმოთნე ვარ; რამეთუ კაცთაღა-თუ-მცა სათნო-ვეყოფვოდე
Line of ed.: 23     მიმოცვალებითა ქადაგებისაჲთა, რაჲსაღამცა ვიტანჯებოდე, ვითარცა
Line of ed.: 24     მონაჲ ქრისტესი?

Verse: 18   Link to pavleni Link to pavlecd
Line of ed.: 25        მოციქულისაჲ: მადლი უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესი სულისა
Line of ed.: 26     თქუენისა თანა, ძმანო. ამენ (6,18). თარგმანი: ლოცვასა თანა მოძღუ\რებითა
Line of ed.: 27     განჰზავებს, რამეთუ მოაჴსენებს მათ მადლით გამოჴსნასა
Line of ed.: 28     ქრისტეს მიერ, რაჲთა მის Manuscript page: B117v  მიერ გამოჴსნილნი არცა ერთსაღა
Line of ed.: 29     ვის სხუასა დაემონებოდინ განმდრეკელთაგანსა, რომელი-ესე ყოველთავე
Line of ed.: 30     უჴმს დაცვად, რაჲთა არავინ ქრისტიანეთაგანი განჰყოფდეს თავსა
Line of ed.: 31     თჳსსა ძმობისაგან მათისა, რომელთა არაოდეს განყვნეს თავნი მათნი
Line of ed.: 32     მონებად ღმრთისა და მამონაჲსა, არამედ ყოვლითურთ სრულებით
Page of ed.: 531   Line of ed.: 1     შედგომითა ღმრთისაჲთა მოიგეს თავთა შინა მათთა მკჳდრობაჲ
Line of ed.: 2     მისი, რაჟამს განუმზადეს, სამთავროჲ გონებისა მათისაჲ სულსა
Line of ed.: 3     წმიდასა, რომელი მიენიჭა მათ მადლითა ქრისტესითა, რომლისა
Line of ed.: 4     განუშორებელ ყოფაჲ მეყავნ ჩუენცა აწ და ყოველთა საუკუნეთა
Line of ed.: 5     უკუნისამდე. ამენ.



Next part


This text is part of the TITUS edition of John Chrysostom, Commentary on the Pauline Epistles I.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 5.3.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.