Line: 2 * Igitur Jacob benedicens filium suum Juda dicebat »Catulus leonis
Line: 3 Juda filius ....« Tres naturas habet leo: prima, cum ambulat in
Line: 4 montibus vel silvis, si evenerit, ut queratur a venatoribus, et veniet
Line: 5 ei odor venatoris ad nares, statim cum cauda delet post se vestigia sua
Line: 6 quocumque ierit, ut non secutus venator vestigia capiat eum. Sic et
Line: 7 dominus noster ... missus a sempiterno patre cooperuit intelligibilia
Line: 8 deitatis sue vestigia. ... Cum dormierit leo, vigilant oculi ejus.
Line: 9 In aperiendo * sicut et in cantico canticorum testatur sponsus de se
Line: 10 ipso »Ego dormio et cor meum vigilat«.... Caro enim domini
Line: 11 quievit, divinitas autem semper ad dexteram patris vigilat. ...
Line: 12 Cum leena peperit catulum, mortuum cum (l. eum) generans, custodit
Line: 13 tribus diebus, donec veniens pater ejus die tertio sufflat in faciem ejus
Line: 14 et vivificat eum. Sic et deus omnipotens pater filium suum dominum
Line: 15 nostrum tertia die suscitavit a mortuis ...
Line: 17 Est et animal, quod dicitur panthera, vario quidem colore, sed
Line: 18 speciosum nimis et mansuetum valde. Physiologus dicit, quod inimicum
Page of ed.: 125 Line: 19 sit solis draconibus. Cum [commederit] consaciaverit se diversis
Line: 20 venationibus, recipitur in speluncam suam ponensque se dormit
Line: 21 per triduum. Surgens autem a somno statim emittit rugitum peraltum
Line: 22 simulque odorem nimie suavitatis emittit cum rugitu, ita ut odor
Line: 23 istius modo precellat omnia aromata et pigmenta. Cum ergo audierint
Line: 24 vocem ejus omnes bestie, quae prope sunt vel longe, congregantes
Line: 25 se omnes nimiam suavitatem illius secuntur. Solus autem draco, cum
Line: 26 audierit vocem ejus, abscondit se in subterraneis speluncis; ibi autem ...
Line: 27 obstupescit immobilis inanisque velut mortuus. ... Sic et dominus
Line: 28 noster ... omne genus humanum ... per incarnationem suam ad
Line: 29 se trahens ... dedit dona hominibus. ... Quia panthera varium
Line: 30 est animal, significat Christum, qui est inconprehensibilis sapientia ...
Line: 31 et preciosum animal est panthera : ita et Christus, veluti David dicit ...
Line: 32 »Speciosus forma pre filiis hominum«. Ergo et mansuetum est animal,
Line: 33 sicut Isayas de Christo »Gaude et letare, filia Syon, quoniam rex tuus
Line: 34 veniet tibi mansuetus et salvans«. ... dominus noster Jesus Christus,
Line: 35 postquam satiatus est a judaicis illusionibus, ad ultimum cruce
Line: 36 suspensus ... dormivit ac requievit in sepulchro; in infernum religavit
Line: 37 illum draconem magnum, generis humani maximum antiquum
Line: 38 inimicum. ... tertia die surgens a mortuis ... statim exclamat
Line: 39 ita, ut in omnem terram audiretur vox ...
Text: 3
Page of ed.: 126
Line: 40
3. Monoceros.
Line: 41 Est aliud animal, quod graece dicitur monoceros, latine vero unicornis.
Line: 42 Phisiologus dicit, ... quod sit pusillum animal ... acerrimumque
Line: 43 habet in capite unum cornu atque nullus venatorum eum
Line: 44 capere potest. Sed hoc argumento capiunt illum, ducunt puellam
Line: 45 virginem in illum locum, ubi moratur; ... ille autem mox, ut viderit
Line: 46 eam, salit in sinum virginis et complectitur eam, sicque comprehenditur ...
Line: 47 Quod autem unum cornu habet, significat hoc, quod
Line: 48 Christus dicit »Ego et pater unus sumus«. Capud autem Christi deus ...
Line: 49 Pusillum est animal propter incarnationis ejus humilitatem ... Qui
Line: 50 in tantum est acerrimus, ut subtilissimus diabolus intelligere et investigare
Line: 51 incarnationis ejus misterium non valet, sed sola voluntate
Line: 52 patris descendit in uterum virginis et verbum caro factum est.
Text: 4
Page of ed.: 126
Line: 53
4. De ydro.
Line: 54 Est et aliud animal, quod est in Nilo flumine et vocatur hydrus. ...
Line: 55 satis hoc animal inimicum est corcodrillo. ... Cum viderit corcodrillum
Line: 56 in litore fluminis dormientem ore aperto, vadit et volitat
Line: 57 (l. volutat) se in luto ... veniensque insiliet in os corcodrilli, qui subito
Page of ed.: 127 Line: 58 vivum transgluciet. Hydrus autem dilanians omnia viscera ejus, exiet
Line: 59 vivus de visceribus ejus, corcodrillo jam mortuo ... et significat
Line: 60 mortem et infernum vel unumquemque inimicum salvatoris, qui tamen
Line: 61 assumta mortali natura carne descendit in infernum ... eduxitque
Line: 62 pene omnes, qui ab eo devorati tenebantur in morte ...
Line: 64 ... Sirene ... animalia sunt mortifera, que [a capite] usque ad
Line: 65 umbilicum figuram femine habent. Extrema pars (l. parte) [usque
Line: 66 ad pedes] volatilis imaginem tenent atque musicum quoddam dulcissimum
Line: 67 melodie carmen canant (l. canunt), per quod homines navigantes
Line: 68 decipiuntur, ita ut persepe auditum demulcentes (l. per
Line: 69 auditum demulcentem?) sensumque delimentes (l. delenientem?) in
Line: 70 soporem vertuntur (l. vertantur). Et tunc ille videntes, eo (l. eos)
Line: 71 esse sopitos, invadunt et laniant carnes eorum. Sic igitur decipiuntur
Line: 72 illi, qui diabolicis pompis et theatralibus voluptatibus delectari
Line: 73 (l. delectari) ... efficiuntur ad adverse virtutis avidissima (l. adversarii
Line: 74 avidissimi ?) preda. Eo modo onocenthaurus duabus naturis
Line: 75 constat ... Nam superior pars homini similis est posteriorque asino
Line: 76 similis. ... Per hunc assimilantur vecordes et bilingues homines,
Line: 77 moribus informes, habentes speciem pietatis, virtutem ejus
Line: 78 abnegantes ...
Text: 6
Page of ed.: 128
Line: 79
6. De hiena.
Line: 80 Est et aliud animal, quod graece dicunt (l. dicitur) hiena ...
Line: 81 aliquando quidem masculus, aliquando quidem femina est et ideo inmundum
Line: 82 animal est. Cui similes estimati sunt filii Israal, qui primum
Line: 83 dominum suum coluere, postea ... idola coluerunt. ... id
Line: 84 est nec fidelis nec perfidus, sed sicut Salemon dicit »Vir duplex corde
Line: 85 inconstans est in omnibus viis suis«.
Text: 7
Page of ed.: 128
Line: 86
7. De onagro.
Line: 87 Est et animal aliud, quod dicitur onager ... XXV. die mensis
Line: 88 faminoltt, qui est martus (l. martii) duodecies (l. duodecimus ?), in
Line: 89 nocte ruget (l. rugiet), similiter et die, tunc quia cognoscitur, quod
Line: 90 equinoctium sit et dies noctesque ex numero horarum adequantur.
Line: 91 Onager igitur figuram diaboli gerit ... Neque rugiet aliquando, nisi
Line: 92 quando escam querit ...
Line: 94 Item est bestia, elephans nomine ... intellectum magnum habet
Line: 95 in se, concupiscentiam vero carnis minime in se habere dicitur. Tempore
Line: 96 autem suo, cum voluerit filios procreare, vadit in orientem cum
Page of ed.: 129 Line: 97 femina sua usque in proximum paradisi. Est autem ibidem herba
Line: 98 mandragora nomine. De cujus fructu femina prior degustet et tunc
Line: 99 masculum illuc deducet, ut persuasus manducet. Postquam vero manducaverint
Line: 100 ambo, conveniunt sibi statimque concipit. Cum autem
Line: 101 venerit tempus pariendi, pergit ad lacum magnum et ingreditur usque
Line: 102 ad ubera ejus et ibidem parturit super aquam et hoc propter
Line: 103 draconem facit, qui insidiatur pullis ejus et illi ipsi. ... Isti ergo
Line: 104 duo elephantes masculus et femina figuram habent Adam et Eve,
Line: 105 qui erant in paradiso dei ante prevaricationem gloria circumdati,
Line: 106 nescientes ullum malum, non concupiscencie desideria nec commixtionis
Line: 107 cogitum (l. coitum). Cum ergo de interdicta arbore gustavit
Line: 108 mulier, ... tunc precipitati sunt de paradiso in hunc mundum,
Line: 109 quasi in stagnum aquarum multarum. Quod aliquando aque presens
Line: 110 seculum significat (l. significant), ... David insinuat, cum dicit
Line: 111 »Salvum me fac, deus ...«.
Text: 9
Page of ed.: 129
Line: 112
9. De autula.
Line: 113 Est et animal autula nomine, acerrimum nimis, ita ut nec ullus
Line: 114 venatorum ei potest appropinquare. Habet enim cornua longa in
Line: 115 similitudine serre, quibus secare potest maximas quercus; condensa
Line: 116 et superflua queque arborum incidendo secat, in nullo resistens.
Line: 117 Quando vero sitierit, venit ad flumen magnum Eufraten et bibit:
Line: 118 sunt autem ibi virge viticee subtiles et molles. Incipit autem et animal
Line: 119 illud ludere cum virgulis istis et in ludendo obligat semet ipsum120 cornu, obligatusque ambis cornibus vociferat[que] cum rugitu, quia
Page of ed.: 130 Line: 121 evadere non potest, gracilibus virgulis circumseptus. Et tunc quilibet
Line: 122 venatorum absconditus, audiens vocem ejus, currit et ligatum inveniens
Line: 123 occidit. ... et tu, homo, qui profeceris (l. profiteris) abstinentiam,...
Line: 124 abscidisti fore (l. forte?) detractiones, cupitidates (l.
Line: 125 cupiditates), libidines, silvam secularem et pompam diaboli ... Sed
Line: 126 noli ludere cum vino, in quo est luxuria, nec te obliges et incidas in
Line: 127 muscipulam adversarii ... vir autem sapiens et prudens a vino et
Line: 128 muliere se avertit. ...
Text: 10
Page of ed.: 130
Line: 129
10. De Serra.
Line: 130 Est et animal in mari, quod dicitur serra, spinas habens prope se
Line: 131 longiores; et cum viderit naves velificantes enatat ad eas erigensque
Line: 132 pennas et caudam velificat sicut navis et contendit econtra. Cum
Line: 133 diu fecerit talia, pennas ad se revocat, quia et lassitudine et unda
Line: 134 revocatur in pristinum locum. Mare significat hunc mundum. Naves
Line: 135 sunt prophete et apostoli, qui transierunt hunc mundum et vicerunt
Line: 136 adversarias potestas (l. potestates?) aeris (l. aevi) hujus. Serra vero,
Line: 137 que non potuit perseverare cum navibus, significat eos, qui temporaliter
Line: 138 profitentur abstinentiam, sed non perseverant usque in
Line: 139 finem ...
Text: 11
Page of ed.: 131
Line: 140
11. De vipera.
Line: 141 ... Phisiologus dicit de vipera sua. Quando coitum facit, masculus
Line: 142 infert os ejus in feminam, et illa degluciens semen abscidit virilia
Line: 143 ejusdem masculi, et moritur statim. ... Cum autem creverint catuli
Line: 144 in ventre, viperam perforant, mordentes latus ejus et exeunt
Line: 145 mortua matre. Vipere comparati sunt pharisei, obscenis operibus
Line: 146 et desideriis servientes. Occiderunt parentem Christum et matrem
Line: 147 ecclesiam persecuti sunt. Item in evangelio dicit »Estote prudentes
Line: 148 sicut serpentes«. ... Tria sunt genera viperarum nocencium. Primum,
Line: 149 quando senuerit, inpedimentum habet oculorum, ut non videat;
Line: 150 sed vide quod faciat. Jeiunat enim XL diebus et XL noctibus, donec
Line: 151 laxetur pellis ejus, tuncque vadens querit excissum petre et per ipsum
Line: 152 transitum facit sicque exspoliatur et juvenis fit. ... Secunda
Line: 153 natura draconis est, quando pergit ad bibendum, evomit omne prius
Line: 154 venenum suum ... Imitemus et nos hujuscemodi draconem, ut,
Line: 155 quando veniamus aquam bibere, id est sermones divinos in ecclesia
Line: 156 dei audire, non afferamus nobiscum pulvereas et maculosas secularesque
Line: 157 concupiscentias. ... Tertia vero natura draconis talis est,
Line: 158 ut, cum viderit nudum hominem, timens fugiet (l. fugiat) eum, si
Line: 159 autem vestitum prospexerit, insiliet (l. insiliat) super eum. Et nos
Page of ed.: 132 Line: 160 prudenter intelligamus, quando pater noster erat in paradiso nudus,
Line: 161 non prevalebat adversus eum diabolus serpens antiquus.
Line: 163 Est aquatite (l. volatile) animal, quod lacerta dicitur, clarum ut
Line: 164 sol. ... quando senuerit, utrisque oculis impeditur, ita ut nec solis
Line: 165 lumen videat ... Inquirit parietem, adtendentem contra ori[g]entem
Line: 166 solis et per foramen exit et apertis oculis renovatur. Sic et tu,
Line: 167 homo, ... quando oculi tui cordis caligentur, quere locum intelligibilem
Line: 168 orientem versus et ad solem justicie, Christum dominum nostrum
Line: 169 Jhesum te converte, cujus nomen oriens dicitur, quatenus ...
Line: 170 lucem misericordie sue ostendat tibi, qui illuminat omnem hominem
Line: 171 in hunc mundum venientem.
Copyright TITUS Project,
Frankfurt a/M, 29.4.2006.
No parts of this document may be republished in any form
without prior permission by the copyright holder.