Mss.:
M 2101 (dated 1223);
J 2531, M 532, M 735, M 2044, M 2174, M 5631, M 9303, M 5809, M 4287.
Paragraph: 1 Որպէս բարոյախաւսն ասէ,
Paragraph: 2 յորժամ ծերասցի եւ վատիցի յերկոցունց աչացն, եւ չկարէ տեսանել զլոյսն արեգական,
Paragraph: 3 զի՞նչ հնարեսցի իւր գեղեցիկ բնութեամբ։
Paragraph: 4 Երթայ խնդրէ որմ ինչ որ ընդ արեւելս հայի.
Paragraph: 5 եւ ի ծագել արեգականն բանան աչքն եւ մանկանայ։
Paragraph: 6 Նոյնպէս եւ դու, ով մարդ, թէ զհին մարդոյն ունիցիս հանդերձ (cf. 
Col. 3:9), զգոյշ լեր գուցէ կուրասցին աչք սրտի քո.
Paragraph: 7 խնդրեա տեղի ինչ զիմանալի, ուստի ծագեսցէ քեզ փրկիչն Յիսուս Քրիստոս, որոյ անուն արեւելք կոչի ի մարգարէէ (cf. Zech. 6:12).
Paragraph: 8 եւ արեգակն արդարութեան (cf. Mal. 4:2) բանայցէ զաչս քո,
Paragraph: 9 եւ փոխանակ հնոյն նոր հանդերձ զգեցցիս.
Paragraph: 10 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւս վասն անուանց իւրաքանչիւր ազգաց։
Paragraph: 1 Քանզի յորժամ Յակոբ աւրհնէր զՅուդա եւ ասէր. "Կորիւն առիւծու Յուդա. ի շառաւեղէ բխեցեր որդեակ" (Gen. 49:9) եւ այլն.
Paragraph: 3 Բարոյախ(աւս) ասէ՝ երեք բարք են առիւծու.
Paragraph: 4 առաջին բարքն, յորժամ գնայ կամ ճեմեսցի, հոտ արկան\ի [ Manuscript page: 70r ] նմա որսորդաց, ագովն զհետն խաղաղէ, զի մի զհետն վարեսցեն որսորդքն եւ գտանիցեն ի մորիոջն եւ կալցին։
Paragraph: 5 Նոյնպէս եւ որ զքեզ պահէր իմանալի եւ աներեւոյթ առեւծն, որ յաղթեաց աշխարհի յազգէ Յուդա ծագեալ եւ յարմատոյն Յեսսեայ (cf. Isa. 11:1, Rev. 5:5), որ առաքեցաւ ի մշտնջենաւոր հաւրէն, ծածկեաց եւ խաղաղեաց զաներեւոյթ եւ զիմանալի զհետս իւր, այսինքն աստուածութիւնն.
Paragraph: 6 ընդ հրեշտակս հրեշտակ երեւեցաւ եւ ընդ աթոռսն աթոռ եւ ընդ իշխանութիւնսն իշխանութիւն, մինչեւ ի ժամանակ իջանելոյն իւրոյ.
Paragraph: 7 քանզի էջ յարգանդ Մարիամու, որպէսզի փրկեսցէ զմոլորեալ ազգ մարդկան.
Paragraph: 8 "եւ բանն մարմին եղեւ եւ բնակեաց ի մեզ" (John 1:14)։
Paragraph: 9 Վասն այնորիկ անծանաւթ լեալ ի նմանէ վերին զուարթնոցն, քանզի էջ յերկիր, եւ ասէին. "ո՞վ է սա թագաւոր փառաց" (Ps. 23 (24):8, 10)։
Paragraph: 10 Ապա հոգին սուրբ ասէր. "սա ինքն է թագաւոր փառաց" (Ps. 23 (24):10)։
Paragraph: 11 Երկրորդ բարք առիւծուն. յորժամ ննջէ, արթուն են աչք իւր, քանզի ի բաց լինին։
Paragraph: 12 Որպէս յաւրհնութիւն աւրհնութեանցն ասէր թէ. "Ես ննջեմ եւ սիրտ իմ արթուն կայ" (Song 5:2)։
Paragraph: 13 Թէպէտ մարմինն ննջէր, այլ աստուածութիւնն արթուն կայր, [ Manuscript page: 70v ] որպէս միշտ ընդ աջմէ հաւր արթուն եւ անքուն,
Paragraph: 14 ըստ այնմ, թէ. "ոչ ննջիցէ եւ ոչ ի քուն երթայ պահապանն Իսրայեղի" (Ps. 120:4)։
Paragraph: 15 Երրորդ բարք առիւծուն. յորժամ ծնանի մատակ առեւծն զկորիւնն, մեռեալ ծնանի.
Paragraph: 16 եւ նստեալ պահէ զորդի իւր, մինչեւ գայ հայրն յաւուր երրորդի եւ փչէ ի ճակատն նորա եւ յարուցանէ զնա։
Paragraph: 17 Նոյնպէս ամենակալն աստուած, հայրն ամենեցուն յարոյց ի մեռելոց զորդին իւր զանդրանիկ ամենայն արարածոց յաւուր երրորդի, զտէր մեր Յիսուս Քրիստոս։
Paragraph: 18 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց Յակոբ թէ. "կորիւն առեւծու". եւ "ով յարուցանէ զնա" (Gen. 49:9)։
Paragraph: 19 Բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւսն վասն առեւծուն եւ վասն կորեանց իւրոց։
Paragraph: 1 Է երէ ինչ, որ կոչի աւթողոփոս.
Paragraph: 2 գազան սաստիկ էրէ. մինչ որսորդաց չէ հնար զնա ի բուռն արկանել։
Paragraph: 3 Եղջիւրս ունի երկայնս եւ սղոցաձեւս, մինչեւ զծառս մեծամեծս եւ բարձունս սղոցել.
Paragraph: 4 եւ յորժամ ծարաւեսցի, գնայ յԱրածանի գետ եւ ըմբէ ջուր։
Paragraph: 5 Եւ են անդ պրակք ինչ մանրոստք, [ Manuscript page: 71r ] որ կոչին եր(ե)կինք։
Paragraph: 6 Եւ սկսանի ոգորել էրէն ընդ եր(ե)կին պրակսն. եւ խառնեալ ոստք ընդ եղջիւրսն, եւ կապին ընդ ոստս պրակին, եւ ի գոչիւն հարկանի, քանզի զերծանել կամի եւ չէ ձեռնհաս, քանզի պատեալ շաղեալ կա։
Paragraph: 7 Լսէ զգոչիւնն նորա որսորդն եւ գայ սպանանէ զնա։
Paragraph: 8 Եւ դու՝ կրաւնաւոր, մինչ դեռ վստահ էիր յերկուսեան եղջիւրսդ քո, սղոցեցեր զշատխաւսութիւն, զարծաթսիրութիւն, զցանկութիւն հակառակորդին, զմրուր աշխարհիս եւ զպատրանս սատանայի։
Paragraph: 9 Ուրախ լինին ընդ քեզ հրեշտակք, եւ բերկրին ընդ քեզ զուարթունք։
Paragraph: 10 Եւ երկու եղջիւրք քո երկու կտակարանք են։
Paragraph: 11 Այլ զգոյշ լեր, գուցէ դու խաղասցես ընդ եր(ե)կին պրա(կ)ուն ընդ սակաւ ինչ պատճառս ընդ հանդերձս կամ ընդ այլ ինչ բարուց։
Paragraph: 12 Շաղախեսցիս յորոգայթս նորա՝ գտցէ զքեզ զչար որսորդն սատանայ եւ սպանանէ։
Paragraph: 1 Զի են եւ քարինք ինչ հրահանաց արու եւ էգ.
Paragraph: 2 մինչեւ բացեայ ի միմեանց են, չհարկանի ուրէք հրդեհ. ապա թէ մաւտիցի արուն յէգն, հուր բորբոքի եւ այրէ զվայրս բազումս։
Paragraph: 3 Ով առաքինի, որ ի նահատակութեանդ իցէս,
Paragraph: 4. Սամփսոն եւ Յովսեփ [ Manuscript page: 71v ] արդարք էին եւ ի փորձութիւնս անկան վասն կանանց։
Paragraph: 5 Ապա ուրեմն բարւոք բարոյախաւսնվասն կրաւնաւորաց ասէ զի ապրեսցին։
Paragraph: 1 Է գազան ինչ ի ծովու, որ կոչի սղոց. թեւս երկայնս ունի։
Paragraph: 2 Յորժամ տեսանէ զնաւս առագաստեալս, նմանի նոցա. ամբառնայ զթեւս ի նմանութիւն առագաստաց եւ հակառակի ընդ նաւսն.
Paragraph: 3 եւ երթա վտաւանս երեսուն կամ քառասուն. իբրեւ վաստակի, խոնարհեցուցանէ զթեւսն եւ յինքն ամբփոփէ յաշխատութենէ։
Paragraph: 4 Եւ ալիքն տանին զնա յառաջին տեղին իւր։
Paragraph: 5 Ծովն աշխարհիս աւրինակ է,
Paragraph: 6 եւ նաւ՝ սրբոց մարգարէից, որ իբրեւ ընդ ծով անցին ընդ աշխարհս եւ ընդ հակառակորդ զաւրութիւնս։
Paragraph: 7 Եւ սղոցն, որ ոչ տեւեաց ընդ նաւսն, այնք են, որ առ ժամանակ մի առաքին(ան)ան եւ ոչ համբերեն մինչեւ ի սպառ ընդ սուրբս։
Paragraph: 8 Խոկալով ի գործս բարութեան, չկարացին հանել ի գլուխ վասն արծաթսիրութեան կամ ամբարհաւաճութեան կամ շնութեան, պոռնկութեան եւ կամ վասն զաւշաքաղութեան կամ վասն այլ իրիք.
Paragraph: 9 որ իբրեւ զալիս ծովու ընկղմեն եւ տանեն ի դժոխս։
Paragraph: 1 Է թռչուն ինչ, որ կոչի քաղանդր, զոր եւ յերկրորդ աւրէնսն յիշէ։
Paragraph: 2 Բարուախաւսն ասէ. համակ սպիտակ է, եւ ամենեւին սեւութիւն ի նմա ոչ գոյ. աղբ փորոյ նորա բժշկէ զաչք շլացեալ(ս),
Paragraph: 3 եւ ի թագաւ\որաց [ Manuscript page: 72r ] յարքունիս գտանի։
Paragraph: 4 Եթէ հիւանդ ոք իցէ, յորժամ տանին զհաւն առաջի հիւանդին, եւ ի հիւանդութեան մահու իցէ, դարձուցանէ զերեսս իւր քարադրն. եւ ամենեքեան ճանաչեն, թէ մեռանելոց է։
Paragraph: 5 Ապա թէ կենաց իցէ հիւանդն, պշնու ընդ հիւանդն քա(րա)դրն եւ հիւանդն ընդ քարադրն,
Paragraph: 6 եւ կլանէ քաղադրն զցաւ հիւանդին, եւ փարատի ցաւնքն. եւ ապրի հիւանդն։
Paragraph: 7 Քարադրն միագամայն զաւրինակն գեղեցիկն բերէ կենարարին,
Paragraph: 8 քանզի ամենեւին սպիտակ է տէր մեր, եւ սեւութիւն ի նմա ոչ գոյ.
Paragraph: 9 որպէս եւ ինքն իսկ ասաց. եթէ "Գայ իշխան աշխարհի եւ յիս ինչ ոչ գտանէ" (John 14:30)։
Paragraph: 10 Քանզի եկն յերկնից առ հրեայսն, եւ մերժեցին յանձանց իւրեանց զաստուածութիւն նորա,
Paragraph: 11 եկն առ հեթանոսս եւ եբարձ զհիւանդութիւն եւ զցաւս մեր բժշկեաց, վերացաւ ի խաչն,
Paragraph: 12 ուստի "ել ի բարձունս եւ գերեաց զգերութիւն" (Ps. 67:19, Eph. 4:8),
Paragraph: 13 յիւրսն եկն, եւ իւրքն զնա ոչ ընկալան (cf. John 1:11)։
Paragraph: 14 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց բարոյախաւսն ի վերայ քարադրին։
Paragraph: 15 Այլ թերեւս ասիցես եթէ քարադր պեղծ է. եւ զի՞արդ աւրինակ բերիցի Քրիստոսի։
Paragraph: 16 Վիշապ պիղծ է. եւ զիարդ վկայեաց Յովհաննէս եւ ասէ. "որպէս Մովսէս բարձրացոյց զաւձն յանապատին, նոյնպէս բարձրանալ պարտ է որդւոյ մարդւոյ" (John 3:14)։
Paragraph: 17 Այլ գոյ ինչ եւ յաւձին բարի, զի իմաստուն է. [ Manuscript page: 72v ] եւ յառեւծն, զի հզաւր է. եւ յոչխարն, զի հանդարտ է։
Paragraph: 18 Քանզի կրկնակ են ամենայն արարածք՝ բարի եւ չար։
Paragraph: 1 Բարւոք Դաւիթ ասէ. Նմանեցայ ես հաւալսան յանապատի" (Ps. 101 (102):7)։
Paragraph: 2 Բարուախաւսն ասէ զհաւալուսն, թէ կարի որդեսէր է.
Paragraph: 3 եւ յորժամ հանէ զձագսն, եւ սակաւիկ մի աճեն, ապտակեն զերեսս հաւրն եւ մաւրն։
Paragraph: 4 Եւ նոքա կռփեն եւ սպանանեն զնոսա,
Paragraph: 5 եւ յետոյ ի գութ եւ ի գորով դարձեալ՝ սուգ առնեն երիս աւուրս, թէ "ընդէր սպանաք զորդեակսն"։
Paragraph: 6 Եւ յերրորդ աւուրն գայ մայրն նոցա եւ հերձու զկողս իւր, եւ արիւն իջանէ ի մեռեալ մարմինս ձագուցն եւ յարուցանէ զնոսա ի մեռելոց։
Paragraph: 7 Նոյնպէս եւ տէր մեր ասաց ի բերանոյ յԵսայեայ. "Որդիս ծնայ եւ բարձրացուցի, եւ նոքա զիս անարգեցին" (Isa. 1:2)։
Paragraph: 8 Արարիչն ծնաւ զմեզ, եւ մեք գան հարաք զնա, զի պաշտեցաք զարարածսեւ ոչ զարարիչն (Rom. 1:25)։
Paragraph: 9 Եկն ել ի բարձունս խաչին եւ եբաց զկողս իւր եւ կաթեցոյց զարիւնն եւ զջուր՝ ի փրկութիւն եւ ի կեանս յաւիտենից։
Paragraph: 10 Արիւնն ըստ նմա, թէ "առ բաժակ, գոհացաւ" (cf. Mt. 26:27),
Paragraph: 11 եւ զջուրն՝ ի մկրտութիւն ի թողութիւն ապաշխարութեան (cf. Mk 1:4, Luke 3:3)։
Paragraph: 12 Ապա բարւոք ասաց բարոյախաւսն վասն հաւալսանն։
Paragraph: 1 Զբուոյ ասեն, թէ զգիշեր քաջ սիրէ քան զտիւ։
Paragraph: 2 Սոյնպէս տէր մեր Յիսուս Քրիստոս սիրեաց զմեզ, որ նստէաք ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու. զժողովու [ Manuscript page: 73r ] րդս հեթանոսաց առաւել քան զհրէից, որոց որդէգրութիւնն էր եւ աւետիք հարցն։
Paragraph: 3 Եւ անտի իսկ ասէր կենարարն. "Մի երկնչիր, հաւտ փոքրիկ, քանզի հաճեցաւ հայրն ձեր տալ ձեզ զարքայութիւն" (Lk 12:32) եւ այլն։
Paragraph: 4 Այլ թերեւս ասիցես, թէ բու պեղծ է ըստ աւրինացն, եւ զի՞արդ բերիցես աւրինակ Քրիստոսի։
Paragraph: 5 Ասեմ, թէ զկենարարէն ասէր առաքեալն, թէ "այն, որ ոչ գիտէր զմեղս, վասն մեր մեղս արար" (2 Cor. 5:21).
Paragraph: 6 եւ "խոնարհեցոյց զանձն, զի մեք բարձրասցուք" (2 Cor. 11:7),
Paragraph: 7 "ընդ ամենայն ամենայն եղեւ, զի զամենեսին կեցու(ս)ցէ" (cf. 1 Cor. 9:22)։
Paragraph: 8 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ վասն բուոյ։
Paragraph: 1 Ասէ Դաւիթ. "Նորոգեսցի, որպէս արծւոյ, մանկութիւն քո" (Ps. 102 (103):5)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զարծւոյ, թէ յորժամ ծերանայ, ծանրանան թեւքն նորա, եւ շլանան աչքն։
Paragraph: 3 Եւ խնդրէ աղբիւր ջրոյ, եւ թռչի յեթերն ի բարձուանդակս արեգականն. եւ խարակէ զթեւսն եւ զաչացն շլացութիւն. իջանէ աղբիւրն եւ մկրտի երիցս անգամ եւ մանգանայ։
Paragraph: 4 Եւ դու, թէ ունիցիս զհին մարդոյն զգեստն, եւ վատիցեն աչք քո խնդրեա զիմանալի աղբիւրն՝ աստուծոյ աւրէնս, որ ասէ. "զիս թողին աղբիւր ջրոյ կենդանութեան" (cf. Jer. 2:13)։
Paragraph: 5 Եւ թռիր ի բարձունս արեգականն արդարութեան (Mal. 4:2) Յիսուս Քրիստոս. եւ նա այրեսցէ զհին հանդերձն, զոր զգեցար ի սատանայէ,
Paragraph: 6 եւ լսիցես, զոր երկու ծերքն լուան. թէ "հնացեալք [ Manuscript page: 73v ] աւուրբք չարութեան" (Dan. 13:52).
Paragraph: 7 եւ մկրտեա երիցս ի մշտնջենաւոր աղբիւրն՝ յանուն հաւր եւ որդոյ եւ սուրբ հոգւոյն. եւ մերկացիր զհին մարդ գործովք իւրովքն հանդերձ. եւ զգեցիր զնորն, որ ըստ աստուծոյ հաստատեալ (cf. Eph. 4:24)։
Paragraph: 8 Որպէս եւ Դաւիթ ասէ. "նորոգեսցի որպէս զարծուի մանկութիւն քո" (Ps. 102 (103):5)։
Paragraph: 9 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց բարոյախաւսն վասն արծուոյն։
Paragraph: 1 Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ. "Իշխանութիւն ունիմ դնել զանձն իմ, եւ իշխանութիւն ունիմ միւսանգամ առնուլ զսա" (cf. John 10:18)։ Հրեայքն ամբաստանէին զբանսն։
Paragraph: 2 Է թռչուն ինչ ի հնդիկս, որ կոչի փիւնիքս։ Ըստ հինգհարիւր ամին գայ ի ծառսն Լիբանանու եւ լնու զերկոսին թեւսն իւր խնկաւք.
Paragraph: 3 եւ երթայ ազդ առնէ քրմին Արեգ քաղաքի ի յամսեան պայեմոդի կամ ի փարմոդի, այսինքն արեգ կամ ի կանխոց։
Paragraph: 4 Եւ քուրմ իբրեւ իմանայ, մտանէ լնու զբագինն որթափայտիւ.
Paragraph: 5 մտանէ հաւն յարեգ քաղաք լի խնգովք եւ ելանէ ի բագինն, իւրովի լուցանէ զկրակն եւ անձամբ զանձն այրէ։
Paragraph: 6 Ի վաղիւն մտանէ քուրմն եւ որոնէ զբագինն եւ գտանէ որդն ի մոխրին։
Paragraph: 7 Եւ յերկրորդում աւուրն թեւս գործէ եւ գտանի ձագ թռչուն.
Paragraph: 8 եւ յերրորդ յաւուրն լինի իբրեւ զառաջինն, հրաժ(ա)ր(է)ի քրմէն եւ թռչի երթայ գնայ ի հին տեղին իւր։
Paragraph: 9 Իսկ եթէ թռչունն իշխան\ութիւն [ Manuscript page: 74r ] ունի զանձն եւ սպանանել եւ կեցուցանել, անմիտք հրեայք ընդէ՞ր ամբաստանէին զբանն տեառն Քրիստոսի, որ ասէր. "Իշխանութիւն ունիմ դնել զանձն եւ իշխանութիւն ունիմ միւսանգամ առնուլ զնա"։
Paragraph: 10 Փոնիքս աւրինակ կենարարին բերէ,
Paragraph: 11 քանզի նա յերկնից եկն եւ եբեր զերկոսին թեւսն լի հոտով անուշութեամբք եւ առաքինութեան երկնաւոր պարգեւաւք. զի եւ մեք աղաւթիւք ամբարձցուք զձեռս մեր եւ առաքեսցուք զհոտ անոյշութեան առաքինութեամբ կրաւնիւք։
Paragraph: 12 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւսն զփոնիքս թռչնոյ։
Paragraph: 1 Գրեալ է թէ "որ բամբասէ զհայր կամ զմայր, մահու մեռցի" (cf. Ex. 21:17, also Lev. 20:9, Mt. 15:4, Mk. 7:10)։
Paragraph: 2 Արմ. ոմ.
Paragraph: 3 Է թռչուն ինչ որ կոչի յոպոպ. յորժամ տեսանեն զծնաւղսն ծերացեալ կամ յաչաց պակասեալ, որդիք փետեն զհին թեւս ծնողացն եւ լեզուն զաչս նոցա եւ ջեռուցանեն զնոսա ընդ թեւաւքն իւրեանց.
Paragraph: 4 եւ ձագացուցանեն զնոսա եւ մանկանան. եւ ասեն ցհայրն եւ ցմայրն.
Paragraph: 5 "թէ որպէս դուքն զմեզ ի ձուոյն եւ ի ձագուցն ջեռուցէ(ք) եւ ջանացայք եւ սնուցիք, նոյնպէս եւ մեք զնոյն փոխարէն ձեզ արասցուք"։
Paragraph: 6 Եւ զի՞ արդ մարդիկք խաւսուն եւ իմացուն ոչ սիրեն զծնաւղսն։
Paragraph: 1 Յոբ ասէ, թէ. "Ո՞վ եթող զցիռ ազատացեալ" (Job 39:5)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ վասն ցռուց, թէ իշավայրն [ Manuscript page: 74v ] երամակապան է։
Paragraph: 3 Յորժամ ծնանիցին մատակքն արու մտրուկ, հայրն ծամէ զկարեւորսն նորա, զի մի ի սերմն եւ ի զարմ բազմանայցէ։
Paragraph: 4 Առաջին նահապետքն զմարմնական սե(ր)մն կամեցան աճեցուցանել, իսկ առաքեալքն զիմանալի մանկունսն ի ժուժկալութիւն կրթէին, յերկնային կեանսն կրթէին, որպէս ասեն գիրք.
Paragraph: 5 "Ուրախ լեր, ամուլ, որ ոչ ծնանէիր. գոչեա եւ աղաղակեա, որ ոչդ երկնէիր, զի բազում են որդիք սկընդկի առաւել քան զարամբոյն" (Isa. 54:1)։
Paragraph: 6 Հին կտակարանքն զսերմն խոստանան, եւ նորքս ժուժկալութիւն կրթեն։
Paragraph: 1 Բարւոք ասաց Յովհաննէս ցփարիսեցիսն. "ծնունդք իժից" (Mt. 3:7, Luke 3:7)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զիժէ, թէ յորժամ արուն ընդ իգին լինի, ընդ բերանն իգանայ.
Paragraph: 3 եւ էգն յորժամ կլանէ զսէրմն, զկարեւորս կտրէ առնու ի բերանն։ Եւ քանզի գիտէ արուն, թէ յորժամ ընդ իգի լինի՝ մեռանի,
Paragraph: 4 բազում անգամ գնայ եւ գայ առ էգն. յետոյ՝ իբրեւ չկարէ հանդարտել անձինն, ընդ իգին լինի եւ սատակի։
Paragraph: 5 Եւ իգին քանզի չիք որովայն, որ կրէ զծնունդն, յորժամ աճեն կորիւնքն, ծակեն զկողս մաւրն իւրեանց եւ ելանեն եւ սպանանեն զնա։
Paragraph: 6 Եւ այնպէս հայրասպանք եւ մայրասպանք լինին։
Paragraph: 7 Բարիոք նմանեցոյց զփարիսեցիսն իժի. զոր աւրինակ իժն զհայրն եւ զմայրն ապակա\նէ, [ Manuscript page: 75r ] նոյնպես փարիսեցիքն սպանին զիմանալի հայրն եւ մայրն իւրեանց՝ զկենարարն մեր զՅիսուս Քրիստոս եւ զեկեղեցի։
Paragraph: 8 Եւ զի՞արդ կարիցեն փախչել ի բարկութենէ, որ գալոցն է (cf. Mt. 3:7).
Paragraph: 9 բայց հայրն իւրեանց եւ մայրն կենդանի են յաւիտեան, եւ նոքա մեռեալք ի խաւարի։
Paragraph: 1 Տէր մեր ասաց յաւետարանին թէ. "Եղերուք խորագետք իբրեւ զաւձս եւ միամիտք որպէս զաղաւնիս" (Mt. 10:16)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ թէ երեք բարք են աւձի.
Paragraph: 3 առաջին բարքն՝ յորժամ ծերայնայցէ, եւ աչքն վատիցեն,
Paragraph: 4 եւ կամի մանկանալ, ի պահս մտանէ եւ նահատակի եւ ձգէ քառասուն տիւ եւ քառասուն գիշեր, մինչեւ մորթն թուլանայցէ.
Paragraph: 5 եւ գտանիցէ քարածերպն նեղ եւ մտանիցէ պնդով եւ ընկենու զխորխն,
Paragraph: 6 ըստ այնմ թէ. "նեղ է դուռն եւ անձուկ ճանապարհն որ տանի կեանս յաւիտենականս" (cf. Mt. 7:14)։
Paragraph: 7 Երկրորդ բարք աւձի. յորժամ երթայ ի գետ ջուր ըմպել, չտանի զթոյնսն ընդ իւր, այլ անդեն ի յայրի ուրեք կամ ի ծակի թափէ զնա.
Paragraph: 8 նոյնպէս եւ մեք պարտիմք, յորժամ ժողովեցիմք ըմպել զջուր կենդանի եւ մշտնջենաւոր, եւ լսել զաստուածեղէն եւ զերկնաւոր բանսն յեկեղեցի, չբերել ընդ մեզ զթոյնսն, այսինքն զերկրաւոր զպղծալից զմրրախառն ցանկութիւնս եւ զայլս մի ըստ միոջէ։
Paragraph: 9 Երրորդ բարք աւձին, յորժամ տեսանէ զմարդ մերկ, ցանկայ եւ երկնչի,
Paragraph: 10 եւ եթէ ագուցեալ տեսանէ, յարձակի ի վերայ նորա։
Paragraph: 11 Եւ մեք զաներեւոյթսն իմասցուք հայրն մեր Ադամ. մինչ մերկ ի դրախտի անդ էր, չկարաց դիմել սատանայ ի վերայ [ Manuscript page: 75v ] նորա։
Paragraph: 1 Սողոմոն ասէ յառակս իւր. "երթ առ մրջունն, ով վատ" (Pr. 6:6)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ՝ երեք բարք են մրջման.
Paragraph: 3 առաջինն. յորժամ տողեալ միմեանց զհետ երթան, իւրաքանչիւր հատն բարձեալ ունին ի բերանն. եւ ունայնքն, որ ոչ ունի, չասեն ցբեռնաւորսն թէ՝ տուք մեզ (cf. Mt. 25:8)։
Paragraph: 4 Եւ ոչ բռնի հանեն ի նոցանէ եւ ոչ նախանձին։ Եթէ ընդ ժրացեալսն ժողովեցիք,
Paragraph: 5 այն իմաստուն կուսանացն աւրինակ է. բայց վայ յիմար կուսանացն, որ ոչ երբէք ժրեցան։
+ [in margine]
Paragraph: 6 Երկրորդ բարք մրջմանն. յորժամ համբարեսցէ զհատսն յորջսն, ընդ մէջ կտրէ, թէ գուցէ ձմեռն գա, եւ անձրեւք լինին, եւ բուսանին հատքն, եւ սովամահ լինիցին։
Paragraph: 7 Եւ դու զհնոյն պատգամսն ընտրեա ի հոգեւորէն. գուցէ երբեք "գիրն սպանանէ զքեզ, այլ հոգին կեցուցանէ" (cf. 2 Cor. 3:6).
Paragraph: 8 եւ դարձեալ թէ՝ "աւրենք հոգւոյն ազատեցին զիս" (cf. Rom. 8:2).
Paragraph: 9 եւ թէ՝ "աւրէնքն հոգեւորք են" (Rom. 7:14)։
Paragraph: 10 Լոկ յաւրէնս առանց հոգւոյ հայէին հրեայքն, եւ սովամահք եղեն եւ սպանողք եղեն սրբոցն։
+ [in margine]
Paragraph: 11 Երրորդ բարք մրջման. յորժամ ի յանդսն ընթանայ, եւ ելանէ ի հասկսն եւ կեղեւէ զհատն,
Paragraph: 12 յառաջ քան զելանելն հոտոտի, եթէ գարոյ իցէ թէ ցորենոյ.
Paragraph: 13 թէ գարւոյ իցէ, փախչի անտի [ Manuscript page: 76r ] եւ ի ցորենոյն երթայ. քանզի գարին անասնոց կերակուր է։
Paragraph: 14 Որպէս ասէ Յոբ "փոխանակ ցորենոյ բուսցի ինձ գարի" (cf. Job 31:40)։
Paragraph: 15 Եւ դուք փախերուք ի քաղդեացւոց անտի որ անասնացուցին զանձին(ս)՝ յամենայն աւտարոտի ուսմանց։
Paragraph: 1 Եսայի մարգարէն ասէ թէ. "Անդ յուշկապարի(կ)ք բնակեսցեն եւ դեւք կաքաւեսցեն եւ ոզնիք ձագս հանցեն" (cf. Isa. 13:21_22)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասաց զուշկապարկաց, էթէ մահաբերք են եւ ի ծովու են
Paragraph: 3 եւ երգեն երգս քաղցրաձայնս. եւ նաւորդքն, որ ընդ այն անցանեն, եթէ լսեն զնուագ երգոցն, այնչափ հեշտական թուի, մինչեւ զանձինս ի ծովն ընկենուն եւ կորնչին։
Paragraph: 4 Եւ կերպարանք նոցա մինչեւ ի պորտն կնոջ մարդւոյ, եւ կէսն թռչ(ն)ոյ է։
Paragraph: 5 Նոյնպէս եւ իշացլուցն կէսն արու մարդոյ, եւ կէսն իշոյ։
Paragraph: 6 Նոյնպէս "ամենայն մարդ երկակենցաղ եւ երկմիտ զաղփաղփուն է յամենայն ճանապարհս իւր" (cf. James 1:8)։ Այսպէս այժմ կան
Paragraph: 7 յեկեղեցի ժողովեալ եւ ի մեղաց ոչ հեռացեալ. ունին զկերպարանս աստուածպաշտութեան եւ ի զաւրութենէ անտի նորա հեռացեալք են (cf. 2 Tim. 3:5)։
Paragraph: 8 Յորժամ յեկեղեցի մտանեն, զգառանց կերպարանս ունին. եւ յորժամ ի ժողովրդենէն մեկնեսցին, զգազանաց կերպարանս ցուցանեն։
Paragraph: 9 Այնպիսիքն զյուշկապարկաց [ Manuscript page: 76v ] եւ զիշացլուցն զաւրինակ բերեն յինքեան եւ զհակառակորդին զաւրութեանց եւ զխաբեբայիցն զհերձուածողացն։
Paragraph: 10 Որ "քաղցրութեամբ եւ աւրհնութեամբ պատրեն զանձինս անհաստատնոցն" (cf. Rom. 16:18),
Paragraph: 11 որպէս ասէ թէ. "ապականեն զբարս քաղցունս բանք չարք" (cf. 1 Cor. 15:33)։
Paragraph: 1 Է զեռուն ինչ որ կոչի ոզնի՝ գնդաձեւ կերպարանաւք, եւ ողն նորա վառեալ է ամենայն փշովք։
Paragraph: 2 Եւ փուշն նմանէ ծովային ոզնոցն։
Paragraph: 3 Յորժամ գնայ, որպէս զմուկն երեւի.
Paragraph: 4 Բարոյախաւսն ասէ զոզնոյ, թէ յորժամ ելանէ յողկոյզն որթոյ, արկանէ ի խոնարհ զպտուղն եւ սփռէ ի գետնին
Paragraph: 5 եւ ինքն թաւալի ի վերա. եւ կառչին պտուղքն ի խոչսն, եւ առեալ տանի ձագուցն իւրեանց եւ թողու լոկ զշրուանդսն։
Paragraph: 6 Եւ դու, ով նահատակեալդ, որ կաս պահապան ճշմարիտ եւ իմանալի այգւոյն, որոյ եկեալ հասեալ իցէ պտուղն յիմանալի հնձանն եւ համբարեալ ի շտեմարանս թագաւորին եւ երթեալ հասեալ իցէ ի սուրբ աւետարանն Քրիստոսի եւ ժամանեալ ի կեանսն յաւիտեանից (John 15:1).
Paragraph: 7 զի՞արդ տացես թոյլ ոզնոյն ելանել ի տեղի քո եւ ապականել զգեղեցիկ առաքինութիւն քո եւ ցրուել եւ խայթոցաւք մահու ծակոտել. եւ հակառակորդ զաւրու\թիւնքն [ Manuscript page: 77r ] վտարանդի առնեն զառաքինութիւնն քո։
Paragraph: 8 Ապա ուրեմն յիրաւի զնմանագոյնսն ճառեաց առ մեզ բարուախաւսն զբարս անասնոց, զոր աստուածեղէն գիրք յիշեցին։
Paragraph: 1 ասէ բարոյախաւսն, թէ ամենեւին նենգաւոր է եւ դրժող է անասունս.
Paragraph: 2 յորժամ քաղցնու եւ չգտանէ ինչ որ որս առնէ եւ ուտել, երթայ գտանէ ջղջ ինչ տեղի կամ ուր յարդ կայ, եւ ի մոխրի թաւալի եւ երթայ անկանի ի դաշտի ուրեք եւ ի վեր եւեթ չհայի եւ զշունչն յինքն ամփոփէ եւ ուռուցանէ զինքն ամենեւիմբ։
Paragraph: 3 Եւ համարին թռչունքն, թէ մեռեալ իցէ, իջանեն յուտել զնա.
Paragraph: 4 եւ այնպէս խաբանաւք յափշտակէ եւ թափէ զփոր թռչնոցն եւ չարամահ սպանանէ եւ ուտէ։
Paragraph: 5 Նոյնպէս սատանայ՝ փոքր է ամենեւին, եւ մեքենայք մեծամեծք եւ հնարք նենգաւորք։
Paragraph: 6 Եւ որ կամի ճաշակել ի մարմնոյ նորա, մեռանի։
Paragraph: 7 Մարմին նորա պոռնկութիւնք են եւ արծաթսիրութիւն, ատելութիւն, հպարտութիւն, նախանձն եւ այլ ամենայն չարիքն։
Paragraph: 8 Մինչեւ զՀերոդես աղուեսոյ նմանեցուցանէ (cf. Luke 13:32),
Paragraph: 9 եւ դպիրն լուաւ ի կենարարէն թէ "աղուեսուց որջ գոն" (Mt. 8:20, Luke 9:58).
Paragraph: 10 եւ յերգս երգոցն թէ. "կալարուք մեզ աղուեսունս փոքրկունս զապականիչս այգեաց" (Song 2:15),
Paragraph: 11 եւ Դաւիթն. "բաժինք աղւեսուց եղիցին" (Ps. 62 (63):11)։
Paragraph: 12 Ապա բարւոք ասաց վասն աղուեսուն։
Paragraph: 1 Մարգարէն ասէ. [ Manuscript page: 77v ] "Եղիցի նա որպէս առեւծն տանդ Յուդա, եւ որպէս պանթէր տանդ Եփրեմի. որ է յովազ" (cf. Hos. 5:14)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զյովազէ, թէ այսպիսի բարս ունի, որ ամենայն անասնոց սիրելի է, բայց միայն աւձի թշնամի է.
Paragraph: 3 ամենախայտ է, իբրեւ զծաղկեայ պատմուճանն Յովսեփու (cf. Gen. 37:3),
Paragraph: 4 գեղեցիկ եւ զարդարուն։
Paragraph: 5 Որ ասէ. "Կացցէ դժխոյ ի յաջմէ քումէ՝ ի հանդերձ ոսկեհուռ զարդարեալ եւ պաճուճեալ" (Ps 44:10)։
Paragraph: 6 Յովազն հանդարտ է եւ կարի զգաւն երէ. յորժամ ուտիցէ կեր ինչ եւ յագեսցի, ի քուն մտանէ ի մորւոջն. եւ յետ երից աւուրց ապա յառնէ ի քնոյն։
Paragraph: 7 Նոյնպէս եւ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս յետ երից աւուրց յարեաւ ի մեռելոց։
Paragraph: 8 Յովազն յորժամ յառնէ ի մորւոջն, գոչէ մեծաձայն բարբառով, եւ ի բարբառոյ նորա բուրէ հոտ անոյշ ամենայն խնկոց.
Paragraph: 9 եւ գազանք, որ հեռի եւ որ մերձ իցեն, զհետ երթան բարբառոյն, ուստի հոտ անոյշիցն բուրէ։
Paragraph: 10 Նոյնպէս եւ Տէր մեր կենարարն յարեաւ ի մեռելոց, եւ հոտ անոյշից (cf. 2 Cor. 2:15) բուրեաց մեզ՝ "հեռաւորաց եւ մերձաւորաց" (cf. Eph. 2:17), եւ արար խաղաղութիւն յերկինս եւ յերկրի. որպէս եւ առաքեալ ասէ,
Paragraph: 11 բազմածաղիկ իմանալի իմաստութիւն Տեառն մերոյ 3իսուսի Քրիստոսի, ողորմութիւն, կուսութիւն, հաւատք, [ Manuscript page: 78r ] խաղաղութիւն, միաբանութիւն եւ երկայնմտութիւն։
Paragraph: 12 Որպէս զպանթերոյն ասէ բարոյախաւսն, եթէ ամենածաղիկ է. զի ոչինչ առանց իրիք գիտութեան զանասնոց եւ զթռչնոց խաւսեցան աստուածեղէն գիրք։
Paragraph: 1 Պաւղոս առաքեալ ասէ թէ. "Չեմք ինչ անտեղեակ խորհրդոց նորա" (2 Cor. 2:11), եւ թէ. "գնայ ընդ ամենայն ճանապարհս, որ ոչ է բարի" (cf. Ps. 35 (36):5)։
Paragraph: 2 Բարւախաւսն ասէ. է գազան ինչ ի ծովու, որ կոչի վա(հա)նակրեայ.
Paragraph: 3 վիշապաձուկն նման աւազին կղզոյ է. ձայն նորա՝ չարաձայն գազանի։
Paragraph: 4 Եւ չգիտելով նաւորդացն՝ յարենան, իբրեւ ի կղզի անդր հասեալք՝ ցիցս հարկանեն եւ զխարիսխն ընկենուն։
Paragraph: 5 Եւ յորժամ կրակ դնեն ի վերայ, ջեռնու տեղին, եւ խորասուզ լինի յանդունդս եւ ընկղմի զբազում նաւս, որ ի նմա կապեալ կայցեն։
Paragraph: 6 Եւ դու թէ կապեսցես զյոյս քո զսատանայէ, ընկղմէ զքեզ ի գեհէն հրոյ։
Paragraph: 7 Եւ այլ ինչ բնական բարս ունի. յորժամ քաղցնու, բանայ զբերանն, եւ հոտ անոյշից բխէ ի բերանոյն նորա։
Paragraph: 8 Եւ առնուն զհոտն մանր ձկունքն եւ երթան կուտին ի բերան նորա. եւ ածէ յիրեար զռունգսն եւ կլանէ ձկունս։
Paragraph: 9 Մանրաձկունս իմա զանհաւատսն, իսկ մեծամեծ եւ կատար\եալ [ Manuscript page: 78v ] ձկունսն չգտանես մաւտ առ վիշապաձուկն։
Paragraph: 10 Քանզի կատարեալք են, որպէս Պաւղոս ասէ. "չեմք անտեղեակ խորհրդոց նորա" (cf. 2 Cor. 2:11) եւ թէ. "գնայ ընդ ճանապարհ, որ ոչ է բարի" (cf. Ps. 35 (36):5):
Paragraph: 11 Յովբ կատարեալ ձուկն է, Մովսէս, Եսայի, Դանիէլ, Երեմիաս, Եզեկիէլ եւ ամենայն գունդք մարգարէիցն. բնաւին իսկ որք փախեան ի մեծ վիշապէն.
Paragraph: 12 Յովսէփ՝ ի կնոջէ մատակարարին, Շուշան՝ ի ծերոցն, Եսթեր յԱրտանիսէ Յուդիդ ի Հողոփեռնեայ, Յովնան ի վիշապաձուկն կիտեն, Սառայ յԱմաղեկայ
Paragraph: 13 երանելին Յոբ՝ ի մեծ հակառակորդէն, Թեկղ ի Թեմերոսէ։
Paragraph: 14 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց բարոյախաւսն վասն վանակրէի գազանի։
Paragraph: 1 Երեմիաս ասէ. "Ձայն արար կաքաւն, ժողովեաց զձագսն, զոր ոչ էր իւր ծնեալ, եւ գործեաց իւր մեծութիւն. կէսաւուր թողին զնա, եւ ի վախճանի իւրում անմիտ լիցի" (cf. Jer. 17:11)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զկաքաւէ, թէ զայլոյ ձուս թխէ եւ ձագս հանէ։
Paragraph: 3 Քանզի զաւտարին ձուս գողանայ եւ յիւր բունն տանի. եւ մինչ չկարէ հանդարտել թխոյն վասն բազում ձագուցն, երթայ կուտէ խռիւ ինչ եւ թոյլ տայ, որ ցամաքի. եւ այնպէս խռուովն հանդերձ թխէ։
Paragraph: 4 Իսկ յորժամ աճեն ձագքն, եւ թռչի(ն) յիւրաքանչիւր յազգսն, երթան առ իւրաքանչիւր ծնաւղսն. եւ զնա միայն իբրեւ զանմիտ լքանեն։ [ Manuscript page: 79r ]
Paragraph: 5 Նոյնպէս եւ սատանայ յափշտակէ զազգս մարդկան խորամանկութեամբ ի տղայութեան։
Paragraph: 6 Իբրեւ ի չափ հասակի հասանեն, զերկնաւոր ծնողսն ճանաչիցեն, այսինքն՝ զՔրիստոս եւ զեկեղեցի,
Paragraph: 7 եւ զնա որպէս զանմիտ թողուցուն։
Paragraph: 8 Այսաւր եթէ պոռնիկ եւ շնացօղ իցես, եւ վաղիւ ցած եւ արդար եղիցիս եւ եթէ փախեար զերծար յանիրաւ կաքաւէն, եւ (ե)կեր առ առաջին ծնաւղսն քո՝ առ մարգարէս եւ առաքեալսն եւ առ արդարն առաքինիս։
Paragraph: 9 Բարւոք ասաց բարոյախաւսն վասն կաքաւոյն։
Paragraph: 1 Բարւոք ասաց կենարարն յաւետարանին թէ. "Վայ յղեաց եւ որ ունիցին մանկունս ստինդիայս" (cf. Mt. 24:19, Mk. 13:17, Lk. 21:23)։
Paragraph: 2 Եւ Դաւիթ ասէ. "անաւրէնութեամբ յղացաւ, ի մեղս ծնաւ զիս մայր իմ" (Ps. 50 (51):7)։
Paragraph: 3 Բարոյախաւսն ասէ. զանգեղէ, թէ ի բարձուանդակի եւ ի կարկառս եւ ի քարանձաւս եւ ի կատարս լերանց բնակէ.
Paragraph: 4 եւ յորժամ կամեսցի, երթայ ի հնդիկս եւ առնու զակն դիւրածին. եւ ակն այն ընկուզազարդ է բոլորակ։
Paragraph: 5 Եթէ կամեսցիս շարժել, այլ ակն ի ներքո խաղայ եւ հնչէ իբրեւ զանկակ եւ ձայն տա։
Paragraph: 6 Եւ եթէ երկ հասանիցի նմա, երթայ նստի անկղն ի վերայ նորա եւ ծնանի անցաւ։
Paragraph: 7 Եւ դու ով մարդ, եթէ յղայնացէ հոգիդ քո ի չար յիշատակաց սատանայի, ընկալ յանձն զիմանալի դիւրածին [ Manuscript page: 79v ] ակն, որոյ իցէ միւս դիւրածին ակն։
Paragraph: 8 Երեւելի ակն՝ աստուածածինն Մարիամ, որ ունէր զիմանալի ակն յորովայնի՝ զկենարարն մեր Յիսուս Քրիստոս։
Paragraph: 9 Որպէս եւ ասէն թէ. "զվէմն, զոր անարգեցին շինողքն, նա եղեւ գլուխ անկեան" (Ps. 117:22, Mt. 21:42, Mk. 12:10, Luke 20:17). ընկալ եւ "զվէմն, որ հատաւ առանց ձեռին" (cf. Dan. 2:34):
Paragraph: 10 Եւ հաւատասցես, եթէ ի Մարիամայ ծնաւ վասն մոլորութեան մոլորելոցն. ունիս յոյս բարի, այլեւ ի խանձարուրս պատեցաւ վասն փրկութեան մերոյ։
Paragraph: 11 Յայնժամ քակտեսցին յոգւոյ քումմէ շնութիւնք, պոռնկութիւնք, ամբարհաւաճութիւնք, արծաթսիրութիւնք։ Յորժամ ժուժկալեսցես յայնմ ամենայնէ,
Paragraph: 12 յղասցի ի քեզ բան երկնաւոր. որպէս Եսայի ասէ թէ. "յահի քո յղացաք եւ ծնաք զհոգի փրկութեան քո" (cf. Isa. 26:17_18)։
Paragraph: 13 Հին կտակարանքն ունէին ի ներքս խորհուրդս, որ նշանակէին զաներեւոյթ փրկիչ մեր։
Paragraph: 14 Քանզի ծածկեցաւ կենարարն մեր ի ստոց եբրայեցւոց եւ յայտնեցաւ մեզ, որ երբեմն "նստէաք ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու" (cf. Ps. 106:10)։
Paragraph: 15 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւսն վասն անկղի։
Paragraph: 16 Քարիւ սատակեաց Դաւիթ զԳողիադ երկուք քարամբք աւգնական էին Ովր եւ Ահարոն Մովսեսի, յորժամ կոտորէր զամաղեկացիսն։
Paragraph: 17 Անգեղ ոչ տուն գոյ եւ ոչ բոյն։
Paragraph: 18 Եւ մեք բազում աստուածոցն ծառայէաք, ընդ բազում կարիւք ընդ կռապաշտութեամբ անկաք,
Paragraph: 19 իսկ յորժամ երկն\աւորք [ Manuscript page: 80r ] շնորհքն հայրենի եկին հասին ի վերայ մեր եւ տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, ընկալեալ զպատուիրանս նորա կեցցուք։
Paragraph: 1 Եղիփազ Թեմնացի ասէ թէ. "Մրջունառիւծն առ ի չգոյէ կերակրոյ սատակեցաւ" (cf. Job 4:11)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զմրջունառեւծէ, թէ հաւր նորա դեմք առեւծու են եւ մաւրն՝ մրջմանն.
Paragraph: 3 հայրն գիշակեր է եւ մայրն հնդակեր։
Paragraph: 4 Յորժամ ծնանիցի մրջունառեւծն, գտանի երկու բնութիւնս՝ կէսն առեւծու եւ կէսն մրջման.
Paragraph: 5 ոչ գէշ կարէ ուտել վասն մաւր բնութեանն եւ ոչ հունդ՝ վասն հաւրն բնութեանն. եւ սատակի, զի ոչ գոյ ինչ որ ուտիցէ։
Paragraph: 6 Նոյնպէս ամենայն "մարդ երկմիտ զաղփաղփուն է յամենայն ճանապարհս իւր" (cf. James 1:8).
Paragraph: 7 եւ չէ պարտ գնալ ընդ երկու ճանապարհ (Sir. 2:14), եւ ոչ լինել երկմիտս, եւ ոչ երկլեզուս.
Paragraph: 8 այլ այոյն այոյ եւ ոչն ոչ (James 5:12)։
Paragraph: 9 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւսն վասն մրջիւնառեւծուն։
Paragraph: 1 Աւրենքն հրամայեն. մի ուտիցես զաքիս եւ որ ինչ նման նմա է (cf. Lev. 11:29)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զաքսոյ, թէ այնպիսի ինչ բարք են. զսերմ արուին ի բերանն առնու եւ յղանայ,
Paragraph: 3 եւ ընդ ականջսն ծնանի։
Paragraph: 4 Եւ այժմ յեկեղեցւոջ որ զհացն երկնաւոր ուտիցեն ոմանք եւ զըմբելին հոգեւոր ըմբիցեն,
Paragraph: 5 եւ յորժամ արտաքս ելանիցեն, ի բաց [ Manuscript page: 80v ] ընկենուն զբանսն յականջացն
Paragraph: 6 եւ նմանիցին իժի եւ քարբի, որ խնու զականջս իւր (cf. Ps. 57 (58):5)։
Paragraph: 1 Բարոյախաւսն ասէ զմիեղջիւրէ, թէ այնպիսի բարք ունի. փոքր է նման ուլոյ եւ սաստիկ է գազան յոյժ, եւ մի եղջիւր է ի գլուխն։
Paragraph: 2 Եւ ոչ կարէ որսորդ ունել զնա, եւ եթէ զիարդ ըմբռնիցի՝ ասացից։
Paragraph: 3 Կոյս սուրբ տանին ընկենուն առաջի նորա, եւ նա դիմէ ի ծոց կուսին.
Paragraph: 4 եւ կոյսն ջեռուցանէ եւ ածէ ի պաղատ թագաւորին։
Paragraph: 5 Մի եղջիւր միեղջիւրուն,
Paragraph: 6 զոր ասէ Քրիստոս թէ "ես եւ հայր իմ մի ենք" (John 10:30),
Paragraph: 7 եւ դարձեալ թէ. "յարոյց մեզ եղջիւր փրկութեան ի տանէ Դաւթի ծառայի իւրոյ" (Luke 1:69).
Paragraph: 8 եւ իբրեւ ել յերկնից, ոչ կարացի(ն) հրեշտակք եւ զաւրութիւնք ունել զնա.
Paragraph: 9 "ընդ ամենայնի ամենայն եղեւ" (cf. 1 Cor. 9:22). մինչեւ եկն յարգանդ կուսին Մարիամու,
Paragraph: 10 եւ "բանն մարմին եղեւ եւ բնակեաց ի մեզ" (John 1:14)։
Paragraph: 1 Է երէ ինչ, որ կոչի կասդորիոս, որ թարգմանի կուղբ. հանդարտ եւ յոյժ զգաւն է երէն։
Paragraph: 2 Եւ կարեւորք նորա բժշկութիւն է, գտանի եւ ի տունս թագաւորաց։
Paragraph: 3 Եւ որսորդն յորժամ զհետ նորա ընթանայցէ, կիղբն կտրէ զկարեւորսն իւր եւ ընկենու յորսորդն։
Paragraph: 4 Եւ թէ այլ որսորդ [ Manuscript page: 81r ] ընթանայ զհետ նորա ցուցանէ զտեղին որսորդին.
Paragraph: 5 եւ որսորդն իբրեւ տեսանէ զնա՝ թէ ոչ ունի եւ, թոյլ տայ եւ ի բաց դառնայ ի նմանէ։
Paragraph: 6 Եւ դու առաքինիդ եւ կրաւնաւորդ, եթէ կամեսցիս, ընկենուցուս առ չար որսորդն զոր ինչ խնդրէ, եւ ոչ եւս մերձենայ առ քեզ։ Չար որսորդն սատանայ է։
Paragraph: 7 Եթէ ի քեզ կայ արծաթսիրութիւն, պոռնկութիւն եւ շնութիւն, կտրեա եւ տուր ցսատանայ։
Paragraph: 8 Որպէս եւ գրեալ է. "հատուցէք իւրաքանչիւր զպարտս. որում զհարկն զհարկն, զերկեղ՝ զերկեղ, որում զպատիւ՝ զպատիւ" (cf. Rom. 13:7)։
Paragraph: 9 Զառաջին յոյսն հատցուք եւ ընկեսցուք ի սատանայ. եւ ապա հատուսցուք զաստուծոյն աստուծոյ (cf. Mt. 22:21)։
Paragraph: 10 Արծաթ եւ ոսկի չունէին (cf. Act. 3:6) Պետրոս եւ Յովհաննէս, որ զկաղն յարուցին առ գեղեցիկ դրան տաճարին. զայն տէր ասաց ցնոսա թէ. "մի ստանայք ձեզ ոսկի եւ արծաթ" (cf. Mt. 10:9):
Paragraph: 11 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց բարոյախաւսն զկղբէ։
Paragraph: 1 Աւրէնքն ասեն. մի ուտիցես զբորեան եւ որ ինչ նման է նմա (cf. Judg 13:4, Dt. 14:8)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զբորենոյ, թէ արու եւ էգ է. երբեմն արու լինի եւ երբեմն էգ։
Paragraph: 3 Պիղծ է գազանն վասն զբնութիւն փոփոխելոյ,
Paragraph: 4 ուստի Երեմիաս ասէ. "մի՞թէ որջ բորենոյ է ժառանգութիւն իմ" (Jer. 12:9)։
Paragraph: 5 Նոյնպէս եւ "ամենայն մարդ երկմիտ զաղփաղփուն է յամենայն ճանապարհ(ս) իւր" (cf. James 1:8)
Paragraph: 6 եւ նման է բորենոյ։ Եւ այժմ բազումք ի կերպարանս արանց մտանեն յեկեղեցիս.
Paragraph: 7 եւ իբրեւ ելան\են [ Manuscript page: 81v ] արտաքս ի ժողովրդենէն. զկանանց բարս ունին։
Paragraph: 8 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց բարոյախաւսն վասն բորենոյ։
Paragraph: 1 Է եւ այլ ինչ էրէ ի Նեղոս գետ ի շան կերպարան։
Paragraph: 2 Եւ թշնամի է կոկորդիլոս գազանի, որոյ տիտիոն անուն է, որ թարգմանի քարթոթոշ։
Paragraph: 3 Յորժամ ննջիցէ կոկորդիլոսն, զբերանն բաց ունի.
Paragraph: 4 իբրեւ գիտէ շնջրին, թաւալի ի տիղմ տեղի, եւ յորժամ ցամաքի կաւն, եւ դիմէ ի բերան կոկորդիլոսին եւ զամենայն փորն եւ զաղիսն ուտէ։
Paragraph: 5 Նոյնպէս եւ աներեւոյթ սատանայ, որ զամենեսեան յափշտակեաց ի դժոխս,
Paragraph: 6 եկն կենարարն եւ առ զհողեղեն մարմինն եւ էջ ի դժոխս, կորզեալ եհան զառաջ վախճանեալսն
Paragraph: 7 եւ զչեւս ննջեցեալսն աւետեաւք յարութեան.
Paragraph: 8 զի ելոյծ զիշխանութիւն մահու եւ փշրեաց զխայթոցս սատանայի։
Paragraph: 9 Ապա բարւոք ասաց բարոյախաւսն զշնջրոյ գետոյն։
Paragraph: 1 Է երէ ինչ, որ կոչի ինքնիմոն, որ թարգմանի հետահան.
Paragraph: 2 թշնամի է վիշապի, թէպէտ եւ սաստիկ իցէ վիշապս։
Paragraph: 3 Որպէս եւ բարոյախաւսն ասէ, երթայ ծեփէ զանձն կաւով եւ գայ կռուի ընդ վիշապին եւ ագեաւն զբերանն պահէ։
Paragraph: 4 Եւ փրկիչն մեր առ ի հողոյ զերկրածին բնութիւնս, զի սպանցէ զաներեւոյթն վիշ\ապն [ Manuscript page: 82r ] զփարաւոն, որ նստէր ի վերայ գետոյն եգիպտացւոց (cf. Ezek. 29:3), որ է սատանայ։
Paragraph: 5 Ետ պատերազմ եւ, ասէր ցկենարարն. "Աստուած ես, եւ ոչ կարեմ քեզ դիմակաց լինել" (cf. Gen. 31:35)։
Paragraph: 6 Վասն այսորիկ որ մեծն է, քան զամենայն, փոքր եղեւ (1 John 4:4, Philipp. 2:8) զի զամենեսեան կեցուսցէ։
Paragraph: 1 Է ծառ, որ կոչի պերեդիքսոն, որ թարգմանի կշտապանակ։
Paragraph: 2 Եւ է ի Հնդիկս. եւ պտուղ ծառոյն քաղցր է, քան զամենայն քաղցրութիւն։
Paragraph: 3 Եւ երթան աղաւնիք եւ բնակին ի ծառն եւ ուտեն զպտուղն։
Paragraph: 4 եւ թշնամի է ծառն աւձի, զի ի հովանոյն եւս փախչի։
Paragraph: 5 Մինչ անդ բնակէ աղաւնիքն, չկարէ մերձանալ աւձն յաղաւնիսն եւ ոչ ի հովանի ծառոյն հպել. եթէ յարեւմուտս կոյս իցէ հովանին, յարեւելս փախչի վիշապն, եւ թէ յարեւելս՝ յարեւմուտս։
Paragraph: 6 Իցէ թէ մեկնեսցի աղաւնին ի ծառոյն, եւ գտցէ աւձն սպանցէ զնա։
Paragraph: 7 Ծառն աւրինակ է հաւրն ամենիցուն, եւ պտուղն որդւոյ եւ հովանին հոգւոյ։
Paragraph: 8 Որպէս Գաբրիէլ ասաց. "հոգի սուրբ եկեսցէ ի քեզ, եւ զաւրութիւն բարձրելոյն հովանասցի ի վերայ քո" (cf. Luke 1:35)։
Paragraph: 9 Պտուղ դարձեալ հոգեւոր իմաստութիւն, աղաւնի՝ որք ընդունին զհոգին սուրբ նմանեալ աղաւնոյ տեսլեան։
Paragraph: 10 Զգոյշ լեր, ով մարդ, յետ առնլոյ զմշտնջենաւոր հոգին, զիմանալի աղաւնին, որ ի յերկնից էջ եւ հանգեաւ [ Manuscript page: 82v ] ի վերայ կուսին, ըստ նմին աւրինակի եւ ի վերայ քո հանգիցէ։
Paragraph: 11 Եւ եթէ առանց աղաւնոյ լ(ին)իցիս եւ աւտարացեալ յաստուածային գիտութենէն գտանիցիս, գտանէ զքեզ վիշապն սատանայ եւ սպանանէ։
Paragraph: 12 Որպէս անդ չկարէ ի ծառն մերձենալ, եւ ոչ ի հովանին, եւ ոչ ի պտուղ ծառոյն։
Paragraph: 13 Եւ դու, ով մարդ, թէ ունիցիս զերկնաւոր հոգին, չկարէ մերձենալ առ քեզ սատանայ։
Paragraph: 14 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւսն վասն կշտապանակ ծառոյն։
Paragraph: 1 Բարւոք ասաց Երեմիա թէ. "Նստիցիս դու իբրեւ զագռաւ միայնացեալ յանապատի" (cf. Jer. 3:2)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զագռաւէ, եթէ միայնայր է։
Paragraph: 3 Եւ թէ մեռանի վարուժանն, էգն յայլ վարուժան չհպի։
Paragraph: 4 Հրէից ժողովուրդն ուրեմն էին, որ սպանին զբանն երկնաւոր՝ զՀայրն իւրեանց Յիսուս Քրիստոս, եւ չկոչեցաւ այր նոցա Յիսուս։
Paragraph: 5 Որպէս եւ ասէ թէ. "Խաւսեցայց զքեզ իբրեւ զկոյս սուրբ յանդիման կացուցանել Քրիստոսի" (cf. 2 Cor. 11:2)։
Paragraph: 6 Եւ նոքա թողին զայրն իւրեանց զՔրիստոս եւ շնային ընդ փայտին եւ ընդ քարի։
Paragraph: 7 Եւ մեք թէ ունիցիմք ի միտս մեր զայրն, ոչ լինիցիմք մաւտ ի շնացող սատանայ։
Paragraph: 8 Ապա եթէ ելանիցէ բանն ի մտաց մերոց, մտանէ հակառակորդն։
Paragraph: 9 Եւ արդ փոյթ յանձին կալցիս աղաւթս մատուցանել, զի "մի նիրհիցէ եւ մի ննջեսցէ պահապանն Իսրայեղի" (cf. Ps. 120 (121):4), [ Manuscript page: 83r ] եւ չմտցեն գողք յիմանալի եւ յաներեւոյթ տուն քո։
Paragraph: 10 Ապա բարւոք ասաց բարոյախաւսն վասն ագռաւու։
Paragraph: 1 Յերգս երգոցն ասէ. "ձայն տատրակի լսելի եղեւ յերկրի մերոյ" (Song 2:12)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ զտատրակէ, թէ մեկնի գնայ առանձինն յանապատ տեղիս
Paragraph: 3 եւ ուրոյն կեալ սիրէ եւ ի մէջ բազում վարուժանաց չկամի բնակել։
Paragraph: 4 Եւ կենարարն մեր առանձինն չոգաւ ի լեառն Թափոր,
Paragraph: 5 "եւ երեւեցան նմա Մովսէս եւ Եղիա" (cf. Mt. 17:3). "բառբառ եղեւ յամբոյն թէ. Դա է որդին իմ սիրելի, դմա լուարուք" (cf. Mt. 17:5):
Paragraph: 6 Տատրակն ի զատ սիրէ շրջել. եւ դուք, գեղեցիկ մանկտի եւ երիտասարդք, որ զՔրիստոս զգեցեալ էք, սիրեցէք ի զատ եւ ո(ւ)րոյն բնակել։
Paragraph: 1 "Իբրեւ զծիծառն այնպէս խաւսեցայ, իբրեւ զաղաւնի այնպէս մնչեցի" (cf. Isa. 38:14)։
Paragraph: 2 "տատրակ եւ ծիծառն՝ ձագք վայրենիք, ծանեան զժամանակ իւրեանց" (cf. Jer. 8:7)։
Paragraph: 3 Ասէ զծիծառնէն, թէ միանգնամ ծնանի եւ այլ ոչ եւս։
Paragraph: 4 Եւ կենարարն միանգամ յղացաւ եւ միանգամ ծնաւ եւ միանգամ խաչեցաւ եւ միանգամ թաղեցաւ եւ միանգամ յարեաւ ի մեռելոց։
Paragraph: 5 "Մի աստուած, մի հաւատ, մի մկրտութիւն, մի հայր ամենեցուն" (cf. Eph. 4:5_6)։
Paragraph: 6 Ապա ուրեմն բարւոք ասաց բարուախաւսն վասն ծիծռան եւ տատրակի։
Paragraph: 1 Դաւիթ աղաղակէ եւ ասէ. "Որպէս փափագէ եղջերու յաղբեւրս ջուրց, այնպէս փափաքէ անձն իմ առ քեզ, աստուած" (Ps. 41 (42):1)։
Paragraph: 2 Բարոյախաւսն ասէ վասն եղջեր\ուոյ, [ Manuscript page: 83v ] թէ կարի թշնամի է աւձի. յորժամ փախչի աւձն եւ մտանէ ի ծակն, երթայ եղջերուն, լնու զամանն իւր ջրով
Paragraph: 3 եւ գայ ի ծակն, ուր աւձն մտաւ։ Եւ արկանէ ի ծակն աւձին, մինչեւ հանէ զաւձն, կոխէ եւ սպանանէ զնա։
Paragraph: 4 Նոյնպէս եւ կենարարն մեր սպան զմեծ վիշապն զսատանայ եւ երկնաւոր ջրով, զոր ունէր յաստուածեղէն իմաստութենէն եւ յանճառ առաքինութենէն։
Paragraph: 5 Որ ոչ կարէ ժուժկալել այնմ ջրոյ աներեւոյթ վիշապն։
Paragraph: 6 Ապա ուրեմն բարւոք խաւսեցաւ բարոյախաւսն վասն եղջերուին։
Copyright TITUS Project,
Frankfurt a/M, 1.6.2016.
No parts of this document may be republished in any form
without prior permission by the copyright holder.