ARMAZI
Text collection: SP 
Svan Poetic Texts

as published in the edition
Svanuri P̣oezia.
I.
Simġerebi šeḳribes da kartulad targmnes
A. Šaniʒem, V. Topuriam, M. Guǯeǯianma
(Masalebi kartvelur enata šesc̣avlisatvis, II) /
Svanskaja poèzia,
I.
Pesni sobrali i pereveli na gruzinskij jazyk
A. Šanidze, V. Topuria i M. Gudžedžiani
(Materialy dlja izučenija kartvel'skix jazykov, II) /
Poésie svane,
I.
Chansons recueillies et traduites en géorgien par
A, Chanidzé, V. Topouria et M. Goudjédjiani
(Matériaux pour l'étude des langues kartvéliennes, II),
Tbilisi 1939
entered with German translations and additional notes
by J. Gippert,
Berlin / Bamberg / Frankfurt, 1986-1997;
corrections and additions by members of the
Institute of Dialectology, University of Kutaisi,
under the direction of Ṭariel Puṭḳaraʒe,
Kutaisi, May 1998;
electronic version of the Georgian translation
prepared by Nino Naḳani and Ketevan Bakradze,
Kutaisi, 2001;
ARMAZI version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 15.10.1998 / 1.6.2000 / 15.9.2001 / 21.8.2002


სვანური პოეზია,
ი.
სიმღერები შეკრიბეს და ქართულად თარგმნეს
ა. შანიძემ, ვ. თოფურიამ, მ. გუჯეჯიანმა
(მასალები ქართველურ ენათა შესწავლისათვის, II)
თბილისი 1939.


ქართული ტექსტის საინტერნეტო გამოცემა მომზადებულია
ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დიალექტოლოგიის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში
პროფ. ტარიელ ფუტკარაძის ხელმძღვანელობით;
ტექსტი კომპიუტერში შეიყვანეს ნინო ნაკანმა, ქეთევან ბაქრაძემ;
ელექტრონული ვერსია პროფ. იოსტ გიპერტისა.




Text: 1a/Mlx. 
თამარ დედფა̈ლ -- თამარ დედოფალო


Page: 2  Verse: 1    ო, ხიადულ, თამარ დედფა̈ლ,   ო, სიხარულო, თამარ დედოფალო,

Verse: 2    ჩინ მაჩენე თამარ დედფა̈ლ!   ყველაზე უკეთესო თამარ დედოფალო!

Verse: 3    ფა̈თვა̈რ ჯაგა̈ნდა ყვა̈რყვლაი,   თმები გქონდა ("გედგა") ხუჭუჭი,

Verse: 4    თერა̈ლ ჯისგურდა გიშრიშე,   თვალები გეჯდა გიშრისა,

Verse: 5    შდჷქა̈რ ჯადდა მარგლიტიშე;   კბილები გქონდა მარგალიტისა;

Verse: 6    სგაშხან ჯაქუდა ატლასე,   შიგნით გეცვა ატლასი,

Verse: 7    ქა̈მშხან ჯაქუდა აბჯარე,   გარეთ გეცვა აბჯარი,

Verse: 8    ჭჷშხას ჯასდანდა, ო, ჩექმარე,   ფეხზე გეცვა, ო, ჩექმები,

Verse: 9    თხუმას ჯაგა̈ნდა ზურჩია;   თავზე გედგა ზუჩი;

Verse: 10    ჩაჟილდ ჯეყად ქვიშმიშ ფერიშ,   ცხენი გყავდა ქვიშისფერისა,

Verse: 11    ჰჷნგრილ ჯიგანდა, ოჲ, ლჷშკა̈დი,   უნაგირი გედგა, ოი მოჭედილი,

Verse: 12    ჰა̈ღვირ ჯისდა̈ნდა ლუნცროვე,   აღვირი გედგა, მოვერცხლილი,

Verse: 13    მადრა̈ჴ ჯუღვა̈ნდა ოქვრა̈ში,   მათრახი გქონდა ოქროსი,

Verse: 14    თამარ დედფა̈ლ, თაჲამარა̈ლსი,   თამარ დედოფალო, თამარს,

Verse: 15    ჩიდ მაჩენე თაჲამარა̈ლსი!   ყველაზე უკეთეს თამარს!




Text: 1b/Ecr. 
თამარ დედფა̈ლ


Page: 2  Verse: 1    თამარ დედფა̈ლ, თამარე,   თამარ დედოფალო, თამარ,

Verse: 2    ჲა̈რ აჯშალდა თამარეს?   ვინ გეომა თამარს?

Verse: 3    ქა(ჲ)ხოსრულა თამარეს.   დაუსრულებია თამარს. *

Verse: 4    - ფატან მადჷ, თამარე?   - პერანგი რა უყავ თამარ?

Verse: 5    ლაჩქილ მადჷ, თამარე?   - ლეჩაქი რა უყავ თამარ?

Verse: 6    - ლაჩქილ ა̈მსა̈დ აშა̈რისგა.   - ლეჩაქი დამრჩა აშარაში.

Verse: 7    - ქოშჷლ[დ] მადჷ, თამარე?   - ქოში რა უყავ თამარ?

Verse: 8    ვორი დელა, თამარე!   ვორი დელა, თამარ!

Page: 4  Verse: 9    მური მურყვამ, სი მურყვამ,   მურის ციხევ, შე ციხევ,

Verse: 10    შდურვას შაურდენ ჯაცხეპი,   ქონგურს შევარდენი გარს გარტყია,

Verse: 11    ხუნს ლაჩვარე ჩუ აყურეხ.   ძირში ("საძირკველათან) ირმები წვანან.

Verse: 12    შდჷქილ ჯაგა̈ნ მარგალიტიშ,   კბილი გედგა მარგალიტისა,

Verse: 13    ფა̈თულდ ჯაგა̈ნ აბრეშუმიშ.   თმა გედგა აბრეშუმისა.

Verse: 14    ვორი დელა, თამარე,   ვორი დელა, თამარ,

Verse: 15    თამარ დედფა̈ლ, თამარე!   თამარ დედოფალო, თამარ!

Verse: 16    ჩაჟილდ მადმა თამარეს,   ცხენი არ (ჰყავდა) თამარს.

Verse: 17    ჰჷნგრილდ მადმა თამარეს.   უნაგირი არ (ედგა) თამარს.

Verse: 18    ჩაფრილ ესუდ ეცერისგა.   ფეხსაცმელი (?) დავდევი ეცერში.


Page: Fn. 
Verse: g.1    ან: ქაიხოსრო - თამარს (?) ^



Text: 1c/Ip. 
თამარ დედფა̈ლ


Page: 4  Verse: 1    თამარ დედფა̈ლ, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   თამარ დედოფალო, თამარ,

Verse: 2    ლაჩქურ მეჩდე ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ულეჩაქოდ წასულო სამამამთილოში თამარ,

Verse: 3    თამარ დედფა̈ლი, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   თამარ დედოფალო,

Verse: 4    ფატნურ მეჩდე ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი.   უპერანგოდ წასულო სამამამთილოში.

Verse: 5    ივკა მადმა ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ქვედაკაბა არ (გაგყვა) სამამამთილოში,

Verse: 6    კაბჷლდ მადმა ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   კაბა არ (გაგყვა) სამამამთილოში,

Verse: 7    ჩაფლა̈რი მადმა ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ფეხსაცმელებიც ("ქალამნებიც") არ (გაგყვა) სამამამთილოში,

Verse: 8    ჩა̈ჟილდ მადმა ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ცხენი არ (გაგყვა) სამამათილოში,

Verse: 9    ჰჷნგრილი მადმა ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   უნაგირიც არ (გაგყვა) სამამამთილოში,

Verse: 10    ჰა̈ღვრილ მადმა ლა̈მთილათე, თაჲამა̄რა̈̄ლი.   აღვირი არ (გაგყვა) სამამამთილოში.

Verse: 11    ლაჩქილ ჯეფრა̈ნ ჩია̈შდ ხოჩა, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ლეჩაქი გეხურა ყველაზე კარგი,

Verse: 12    ფატა̈ნ ჯაქუდ ჩია̈შდ ხოჩა, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   პერანგი გეცვა ყველაზე კარგი,

Verse: 13    იუკოლ ჯაქუდ ჩია̈შდ ხოჩა, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ქვედაკაბა გეცვა ყველაზე კარგი,

Verse: 14    კაბჷლდ ჯაქუდ ჩია̈შდ ხოჩა, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   კაბა გეცვა ყველაზე კარგი,

Verse: 15    ჩაფლა̈რ ჯა̄ზდა̈ნ ჩია̈შდ ხოჩა, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ფეხსაცმელები გეცვა ყველაზე კარგი,

Verse: 16    ჩა̈ჟილდ ჯეყა̈დ ჩია̈შდ ხოჩა, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   ცხენი გყავდა ყველაზე კარგი,

Verse: 17    ჰჷნგირ ჯიგდა, ოჲ, ლჷშკა̈̄დილ, თაჲამა̄რა̈̄ლი,   უნაგირი გედგა, ოჲ, მოჭედილი,

Verse: 18    ჰა̈ღვირ ჯიზდა̈ნ, ოჲ, ლჷნქროვილ, თაჲამა̄რა̈̄ლი.   აღვირი გედგა, ოჲ, მოოქრული.





Text: 2/Lnr. 
ყანსავ ყიფჲანე -- ყანსავ ყიფიანო


Page: 6  Verse: 1    ყანსავ ყიფჲანე, ყანსავ ყიფჲანე,   ყანსავ ყიფიანო, ყანსავ ყიფიანო,

Verse: 2    უმჩა-უდგარა, უმჩა-უდგარა,   უბერებელ-უკვდავო, უბერებელ-უკვდავო,

Verse: 3    ულვტვა-უყვროვა,   დაუკოდავ-დაუყვერავო,

Verse: 4    სიქირ ბაქარა̈̄ლ,   სიქირ ბაქარალ (?),

Verse: 5    ჩორთა̈ჲ ჩა̈რთოლა̄ნ!   ფეხმოქცეულო ჩართოლანო!

Verse: 6    ჟი ინზორალეხ   იკრიბებიან

Verse: 7    სოლა-ლენჯარე,   სოლელ-ლენჯერლები,

Verse: 8    მესტჲა სეტარე,   მესტიელ-სეტელები,

Verse: 9    მჷლახ-მჷჟალე,   მულახ-მუჟალი,

Verse: 10    წვირმი-იფარე,   წვირმ-იფარი.

Verse: 11    კალა-უშგულა ...   კალა-უშგული...

Verse: 12    ხოჩა ღვაჟარე   კარგი ვაჟები

Verse: 13    ბაჴას იშჲალეხ;   ბახაში ომობენ!

Verse: 14    ბარჯას ხასდა̈ნდახ   მხარზე ედვათ

Verse: 15    ნამცა თოფარე,   ნამცას-თოფები,

Verse: 16    დჷთხელ პილარე ...   თხელპირიანები..

Verse: 17    ხოლა ღვაჟარე   ცუდი ვაჟები

Verse: 18    ტუბას ზჷსდა̈ნდახ,   ხევში ეყარნენ,.

Verse: 19    ბარჯას ხასდა̈ნდახ   მხარზე ედვათ

Verse: 20    ჯიჰრა̈ ტყენარე.   მუხის კეტები.




Text: 3/Kl. 
მირანგულა -- მირანგულა


Page: 6  Verse: 1    ოტ, საბრელა მირანგულა,   ო, საბრალო მირანგულა,

Verse: 2    დედეს ისგვა სი გარ ხორდა̈ს,   დედაშენს შენღა ჰყავდი,

Verse: 3    ნაუნხოლოშ მურყვამს ხორდა̈ს,   სინებივრით კოშკში ჰყავდი,

Verse: 4    ეჩავ ჯიჴდახ სა̈დილ ვახშა̈მს.   იქ გიზიდავდნგნ სადილ-ვახშამს.

Verse: 5    ფისევ ხაბა ჯჷმში ნა̈ბოზს!   ფისიმც დასხმია ოთხშაბათ საღამოს!

Verse: 6    მირანგულას ვახშა̈მ ოთჴიდხ,   მირანგულას ვახშამი მიუტანეს,

Verse: 7    მირანგულა დეს' ე̄სხვიდდახ:   მირანგულა არ დაუხვდათ:

Verse: 8    ესნა̈რ ა̈მჩედ ლა̈ჲმახვა̄ლთე სა̈ვჲარეში.   თურმე წასულა სავების სამტროდ.

Verse: 9    ლახასგიდნა დედე მიჩა:   გაუხედავს დედამისს:

Verse: 10    მაჩხფა̈რ ზაგა̈რ ბეჯგვენილა.   მაჩხფარის მთა[ზე] დგას.

Verse: 11    - ო, დედე̄ში მირანგულა,   - ო, დედისავ მირანგულა,

Verse: 12    ლეჩვმე-უჩვმა მა̈გ ჯიჩვმინა,   საქნარ-უქნარი ყველაფერი გიქნია,

Verse: 13    გზავრობ ჯერი ვეშგიმპილჲა̈შ!   მგზავრობა გექნება უკანასკნელი!

Page: 8  Verse: 14    ხაყერულდა სგიმჲა̈შ მეჯვგას,   უდარაჯებდა ვეძის მენახირეებს,

Verse: 15    ამ ლე̄თ, ნა̈ბოზ ჩუ ლაჲბურე,   ამ ღამეს, საღამო (რომ) დააბნელა,

Verse: 16    სგიმჲა̈შ მეჯვგა ჩუ ხოჴაცა,   ვეძის მენახირეები დაუღუპავს,

Verse: 17    ჩხარა ყვილ ჴა̈ნ ქა ხოქვითა,   ცხრა ცალი ხარი მოუპარავს,

Verse: 18    ეჯი სა̈ვჲა̈რს ჩუ ხობაჟახ.   იგი სავებს გაუგიათ.

Verse: 19    ფა̄და̈̄ს ახღვიჭდა სა̈ვჲარეშ.   მდევარი გამოეკიდა სავებისა

Verse: 20    არა-ჩხარა ქა ხოკვარა,   რვა-ცხრა (ჯერ თოფი) უსვრია,

Verse: 21    არა-ღეთ სა̈ვჲა̈რ ხოდგარა,   რვაოდე სავი მოუკლავს,

Verse: 22    ფა̄და̈̄სს ვეშგმავ ქა ლახჭონნე.   მდევარი უკუაქცია.

Verse: 23    აშ ხობინა ლიზ-ლიჩედი,   .. ასე დაუწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 24    ფა̄და̈̄ს ახღვიჭდა ზურა̄ლა̈შ.   მდევარი გამოეკიდა ქალებისა.

Verse: 25    "ეჯ ფინთარე ზურალარე,   ეგ ფინთი ქალები,

Verse: 26    ფა̄და̈̄ს იმჟი მინს ხახლე̄ნახ,   მდევრობა მათ როგორ სცოდნიათ,

Verse: 27    მა̈გ არშლურა̈ჲ, მა̈გ ლაჩქურა̈ჲ!"   ყველა უნიფხო, ყველა ულეჩაქო!"

Verse: 28    ალჲა̈რს ვეშგმავ ქა̄დ ლახჭონნე.   ესენიც კვლავ უკუაქცია.

Verse: 29    აშ ხობინა ლი̄ზ-ლიჩედი {!},   ასე დაუწყჲა სვლა-წასვლა,

Verse: 30    თანა̈ღ-ზაგარიდ ანღჷრი,   მთა-გადასავლამდის მოდის,

Verse: 31    ჩხარა ყვილ სგვებინ ხორკალა.   ცხრა ცალი (ხარი) წინ ურეკის.

Verse: 32    ეჯ ფისრა̈ილ ვეზდენილა!   ეგ წაწყმენდილი ვეზდენი!

Verse: 33    ესნა̈რ ვეზდენს გა̈ნ ლოხქვიცა,   თურმე ვეზდენს გზა მოუჭრია,

Verse: 34    ჩუ ხოდრაჯდა თანაღ-ზაგა̈რ.   უდარაჯებდა მთა-გადასავალზე,

Verse: 35    ჰერ ათღანე კუთხვას მიჩა,   ხმა გაადენინა თავის კუთხვას,

Verse: 36    მირანგულა ჟი ლაჲგურნე.   მირანგულა გააგორა.

Verse: 37    ჟი ლა̈ჲჩოქვე თჷმი-გარჯუშ:   წამოიჩოქა გაჭირვებით:

Verse: 38    "ვოჲ ღერბეთ [ი] ვოჲ სამჷრთალ,   "ოჲ ღმერთო (და) ოჲ სამართალო,

Verse: 39    თხვიმ უწვრად ნომ[ა] ამცვირნა!"   თავი სისხლაუღებლად არ დამატოვებინო!"

Verse: 40    ჰერ ათღანდა კუთხვას მიჩა,   ხმა გაედინა მის კუთხვას,

Verse: 41    ვეზდენს ხაჴიდ მუჭოდისგა,   ვეზდენს მოარტყა მკერდში,

Verse: 42    ვეზდენილა ჩუდ ხოდგარა.   ვეზდენიც აგრეთვე მოუკლავს.

Verse: 43    "ჰატ, ლჷკჩევ ლი ბედი მიშგვი!   "ჰა, ნეტავი ჩემს ბედს!

Verse: 44    ჰა̈დურდ უწვრა მა̄მა ხვირი:   მთლად სისხლაუღებელი არ ვიქნები:

Verse: 45    ჩხარა სა̈ვჲა̈რ ჩუ მიდგარახ,   ცხრა სავი მომიკლავს,

Verse: 46    ჩხარა ყვილ ჴა̈ნ ქავ მიქვითა.   ცხრა ცალი ხარი მომიპარავს,

Verse: 47    ატ, საბრელა მირანგულა,   ა, საბრალო მირანგულა,

Verse: 48    ლეჩვმე-უჩვმა მა̈გ მიჩვმინა,   საქნარ-უქნარი ყველაფერი მიქნია,

Verse: 49    გზავრობ მე̄რი ვეშგიმპილიშ!"   მგზავრობა მექნება უკანასკნელი!"

Verse: 50    ყვარყვალი მიჩა ფათვარე   ხუჭუჭა მისი თმები

Verse: 51    შდუგვა̈რს ხუღვეხ ლასბუდარად,   თაგვებს აქვთ საბუდრად.

Page: 10  Verse: 52    თხვიმიშე ისგვი ჰაყა̈რი   შენი თავის ქალა

Verse: 53    უჯა̈რს ხუღვეხ ლა̈წჷნწილად,   გველებს აქვთ საწიწილედ

Verse: 54    ლესგიშე ისგვე ქჷპარე   შენი გვერდის ნეკნები

Verse: 55    ორბა̈ლს ხა̄დახ ღირიბ-ქარქა̈შ[დ],   ორბებს ჰქონდათ "ისრის ბუდედ"(?),

Verse: 56    თემიშე ისგვი გირგვდალე   შენი თვალის გალავნები (ირგვლივები)

Verse: 57    ღვამლა̈რს ხა̄დახ ლასჷრკალე[დ].   ყორნებს ჰქონჰათ სარკედ ("სარკეში ჩასახედად").

Verse: 58    ოტ, საბრელა მირანგულა,   ო, საბრალო მირანგულა,

Verse: 59    ნა̈ჲმახვა̄ლ ისგვი ჴანარე   შენი ნადავლი ("ნამტერალი) ხარები

Verse: 60    ქა ჯაცხიპდახ გირიშ მჷრგვალდ.   გეხვივნენ ირგვლიე.

Verse: 61    ხოშა̄დ საბრალ უშგვლა̈შ ბაპა̈რ,   კიდევ უფრო საბრალო უშგულის მღვდლები,

Verse: 62    ეჯჲა̈რ ლაღვჭარდ მალყა̈̄რს არდახ,   ისინი სავაჭროდ ბალყარეთში იყვნენ,

Verse: 63    ეჯჲა̈რ სა̈ვჲა̈რს ჩოთჷრმალახ,   ისინი სავებს დაუჭერიათ,

Verse: 64    ვა̈რა̈̄ლს კაჩუშ ხაწაბურახ;   წვერებს ჰპარსავდნენ ზეზე მდგომთ:

Verse: 65    ხოშა̄დ საბრალ უშგვლა̈შ ხეხვა̈რ,   კიდევ უფრო საბრალო უშგულის ქალები ("ცოლები")

Verse: 66    არშვლა̈რს კაჩუშ ხაკადჷ̄რახ.   ნიფხვებს ხდიდნენ ზეზე მდგომთ.

Verse: 67    დიდა̈ბ ოთჴა̈დ ლამრჲას უშგვლა̈შ!   დიდება უშგულის მარიამს!

Verse: 68    ბაპა̈რ სა̈ვჲა̈რს ჩუ ხაჩედახ,   მღვდლები სავებს გაჰქცევიან,

Verse: 69    მირანგულას შუკვდ ხალაკახ.   მირანგულას გზაზე წასწყდომიან.

Verse: 70    ნა̈ჲმახვა̄ლ მიჩა ჴანარე   მისი ნადავლი ("ნამტერალი") ხარები

Verse: 71    უშგვლა̈შ ბაპა̈რს ლელხვერ ხა̄დახ.   უშგულის მღვდლებს სალუხუროდ ჰყავდათ.

Verse: 72    დიდა̈ბ ოთჴა̈დ ლამრჲას უშგვლა̈შ!   დიდება უშგულის მარიამს!

Verse: 73    უშგულს ლუხორის ხაშდაბახ.   უშგულში ლუხორს მართავენ.

Verse: 74    - სეფსკვერდ მიჩა იმ ალნა̈ყიდ?   - მის სეფისკვერს მართავენ.

Verse: 75    - კვეცენს ა̈ლჴდედ ლჷლჷნჯა̈რუს.   - ლენჯერულ ხორბალს მოვიტანთ.

Verse: 76    ეჩქა ლამჷრჲას ხოსგოჯა:   მაშინ მარიამს უბრძანებია:

Verse: 77    "ქირსა̈̄შ სეფსკვერს დეშ ხვიშგედე!"   "ოსპის სეფისკვერს ვერ ვიკადრებ!"

Verse: 78    კვეცენ ხაშგვმინ იურსალმიშ.   ხორბალი სთხოვა იერუსალიმისა.

Verse: 79    ლაკლა̈ვ ხა̄დახ ატკვერ ზაგა̈რ,   სალეწი ჰქონდათ ატკვერის მთაზე,

Verse: 80    ლა̈წვრემ-ლა̈ნჲავ - მუშურ ზაგა̈რ,   სანიავებლები - მუშურის მთაზე,

Verse: 81    ლაფრა-ლაგოჰ - თვეთნულდა̈შ თხუმ.   საშრობ-საფქვავი - თვეთნულდის წვერზე.

Verse: 82    "დიდა̈ბ ოთჴა̈დ ლამრჲას უშგვლა̈შ!   "დიდება უშგულის მარიამს!

Verse: 83    სეფსკვერდ მიჩა ეჩის ლანყედ."   მის სეფისკვრად იმას გამოვაცხობთ".

Verse: 84    მეშხა ძუღვას ბერა̈ლ ხეზგეხ,   შავ ზღვაზე ბერები სახლობენ,

Verse: 85    ღვინა̈ლ-ზედა̈შ ეჩხა̈ნ იშგვმინ.   ღვინო-ზედაში იქიდან მოითხოვ.

Verse: 86    ღერთემ ძუღრუშ ჴა̈ნ ოხზჷზე,   ღმერთმა ზღვით ხარი გამოუგზავნა,

Verse: 87    მუჭვა̈რს ხუღვე ჯვიდ ი საკმელ.   რქებში აქვს სანთელი და საკმეველი.

Verse: 88    უშგვლა̈შ მათხვმი ფანქვესჲა̄ნ ლა̈სვ,   უშგულის მეთაური ფანქვესიანი იყო,.

Verse: 89    უშგულს ლუხორ ჟი ლა̈ჲბინეხ,   უშგულში ლუხორი დაიწყეს,

Page: 12  Verse: 90    ჴევიშ ლა̈შთხას მუხვრუ̈ჭჲა̄ნა.   ხევის ბოლოში მუხვრუჭიანი,

Verse: 91    ეჯნა̈რ ლუხორ ჩუ ხოჴვამახ.   მისთვის ლუხორი დაულოცავთ.

Verse: 92    მოკრა̈ბ ბაპა̈რს დარბა̈ზ ოთყვა̈ჩხ,   კრების მღვდლებს დარბაზი ჩაუტყდათ,

Verse: 93    ეჩქა ლუხორ ჩვა̈მყველე̄ლი.   მაშინ ლუხორი გაყოფილა.




Text: 4/Kl. 
ყიფჲანას მახეღვაჟარე -- ყიფიანთ ახალგაზრდებო


Page: 12  Verse: 1    ყიფჲანას მახეღვაჟარე,   ყიფიანთ ახალგაზრდებო,

Verse: 2    მიშლადეღ ისგვე ლახორა,   კვირას (იყო) თქვენი კრება,

Verse: 3    საჴევას ისგვე ლახორა.   სახევაში თქვენი კრება,

Verse: 4    მჷჟა ჯაწჷდიხ, დოშდულა,   მზე განათებთ, მთვარე,

Verse: 5    მაგ მაჯონა ღერთარეში (თავდარეში);   ყველა მსგავსი ღმერთებისა (თავადებისა);

Verse: 6    ჰაბილდ ჯასდანდახ ოქვრეში,   ფერი გედვაო ოქროსი,

Verse: 7    ლისგჷდი ისგვე სამოთხი.   თქვენი მზერა სამოთხე(ა).

Verse: 8    ჯიბინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაგიწყიათ სვლა წასვლა,

Verse: 9    რიყიას ლეჟა ესღჷრიდ,   რიყის ზემოთ მიდიხართ,

Verse: 10    ხოჩამ ყიფჲანს ადაჯადა:   კარგს ყიფიანს წარმოგიქვამს:

Verse: 11    "ვოჲ ლექვნიაქ ათხეშ გზავრობ!   "ოჲ დასაქცევო ახლანდელო მგზავრობავ!

Verse: 12    მჷრთენ მეჴარ მეწე მერა,   მარცხენა მხარი მემოწმება,

Verse: 13    მეწე მერა ხოლამშუღვი."   მემოწმება ცუდ (რამეს)".

Verse: 14    ეშხვილ ღვეშგმავ ლახასინჯვე,   ერთი უკან მოიხედა,

Verse: 15    ქჷმ[რ]არ ოხვშჷდ მეგრე-მეგრე.   ცრემლები გადმოსცვივდა მსხვილ-მსხვილი.

Verse: 16    "ვოჲ ლექვნიაქ, მა̈ჲ მირ მამჭირ   "ოჲ დასაქცევო, როგორ მეზარება

Verse: 17    ლიყველ ხოჩამ მიშგვა ხეხვიშ,   მოცილება ჩემი კარგი ცოლისა,

Verse: 18    ციხე-ქალაქა ქორ-მურყვამაშ,   ციხე-ქალაქ სახლ-კოშკისა,

Verse: 19    ტყვიბ ტყვიბი მიშგვა განძარეშ,   წყვილ-წყვილი ჩემი განძებისა,

Verse: 20    ლჷჭჷრჲელა დაბ-ლარემიშ!"   გადაბმული ყანა-სათიბისა!"

Verse: 21    დაბიშის ჟიბენ ამჴედლიდ,   დაბიშს ზემოთ მოვსულვართ,

Verse: 22    ქოჩულ ყაფლანს ხეჴლარალე.   ქოჩული ყაფლანს ეხვევა.

Verse: 23    - სი ქოჩულა, იმ ხაშდაბა?   - შე ქოჩულ, რასა შვრები?

Verse: 24    - ლიყველ მამჭირ ყიფჲანარეშ.   - მოცილება მეზარება ყიფიანებისა.

Verse: 25    ჯარაშდუყვა, ხილყაფალე.   ჯარაშდუყვა, ხუმრობ.

Verse: 26    "დო გვეროლე ლიცვ-ლიხვმარალ,   "რატომ არ გვექნა სიცილ-ხუმრობა,

Verse: 27    ბაზიშ სადგვემ მი მიცხჷნდა   ამაღამის სადგომი მე მეგულებოდა

Verse: 28    ჴვასგარაში ქვაბარისგა,   ხვასგარაშის გამოქვაბულებში,

Verse: 29    ვახშამ დროვაშუვ გვეროლე!"   ვახშამი დროზე გვექნეს!"

Page: 14  Verse: 30    ხოჩამ ყიფჲანს ჩუ ლახუჟდა.   კარგ ყიფიანს დაეძინა.

Verse: 31    ისგლეთხიშა ონასუღვი   შუაღამის დროს

Verse: 32    ჯარაშდუყვად ქა ლაჲსინჯვე:   ჯარაშდუყვამ გარეთ გაიხედა:

Verse: 33    "დარ ი ჰავდარ მავ იროლე."   "დარი და ავდარი რა იქნება".

Verse: 34    "ნა, საბრალუ, ნა ლეჟრია!   "ჩვენ საბრალონი, ჩვენ საცოდავნი!

Verse: 35    ქა გვაცხაპახ სამ ორტკეციდ   შემოგვრტყმიან სამკეცად

Verse: 36    ამ ურჯულუ სავიარე,   ეს ურჯულო სავები,

Verse: 37    აქანის თოფარშვ გვიკდჷრეხ!"   სალამს თოფებით გვაძლევენ!"

Verse: 38    ყიფჲანს დაგრა დემ ხობაჟა,   ყიფიანს სიკდილი ვერ გაუგია,

Verse: 39    ჯარაშდუყვას ქა ჯისკინა:   ჯარაშდუყვა გადამხტარხარ:

Verse: 40    "ვო წარმათი ქოჩულ მიშგვი,   "ო წარმათო ქოჩულ ჩემო.

Verse: 41    მავა დომა გვიჩვემინა,   აბა, როგორ ვივარგებთ,

Verse: 42    სავიარე გვალაშგარიხ!"   სავები გვლაშქრავენ!

Verse: 43    ჟიქან კოჯას ჯარაშდუყვა,   ზევით კლდეზე ჯარაშდუყვა,

Verse: 44    ჩუქვან ტუბის სავიარე,   ქვევით ხევში სავები,

Verse: 45    ლიშიალე გვიშგვე ხოჩან.   ბრძოლა ჩვენი სჯობდა.

Verse: 46    ქრისდეშ ნამზურ ჯარაშდუყვა!   ქრისტეს დალოცვილი ჯარშდუყვა!

Verse: 47    ლებემი მიჩა ყჷრმილა   დასაკიდი მისი ყირიმული

Verse: 48    უის-უისდ იყარჲალე.   სწრაფ სწრაფად სცემდა:

Verse: 49    არა-ჩხარა ჩუ ხოდგარა,   რვა-ცხრა მოუკლავს,

Verse: 50    ეჩხავ ქოჩულს ხეძხილალე:   იქით ქოჩულს გასძახის:

Verse: 51    "ყიფჲან უწვრად ნომა აგვსეს!"   "ყიფიანი სისხლაუღები არ დაგვრჩეს!"

Verse: 52    ქოჩულ შგორის ხეპეჟენი,   ქოჩული დეკაში (შქერში) იმალება,

Verse: 53    ჩუ ხოსკინა ჯარაშდუყვას,   ჩამომხტარა ჯარაშდუყვა,

Verse: 54    სგა ლოხჩოქვე ხოჩამ ყიფჲანს:   მიუჩოქდა კარგ ყიფიანს:

Verse: 55    "ო, ხიადულ, ხოჩა ყიფჲან,   "ო, სიხარულო, კარგო ყიფიანო,

Verse: 56    სი უწვრადი მად მასადა,   შენ უსისხლარი არ დამრჩენიხარ,

Verse: 57    ღედი იმშა სივ ჯეროლე?   რისი დარდი გექნება?

Verse: 58    სი ამეგ დემის აჯცვირე,   შენ აქ არ დაგტოვებ,

Verse: 59    ქვინმი ჭამას ეზარს ჯეჩო,   სულის რიგს კარგს გიზამ,

Verse: 60    ხეხვს-ი გეზალს ჟი აჯვოჴრი,   ცოლსა და შვილსს ოხრად არ დაგიყრი,

Verse: 61    დეცე-გიმის დემ აჯბირე!"   ადგილ-მამულს ("ცა-მიწასა) არ მოგიკლებ!"




Text: 5/Mlx. 
მურზაბეგ -- მურზაბეგი


Page: 14  Verse: 1  სააი-ჰოდი და ... მურზაბეგსი და̈რ ხოჩა̈ნდა,   --   სააი-ჰოდი და ... მურზაბეგს ვერვინ სჯობდა,
Verse: 2  სააი-ჰოდი და ... იმარალე, ო, შვანათე;   --   ემზადება, ო, სვანეთისკენ;
Page: 16  Verse: 3  სააი-ჰოდი და ... შვანა ჰაყრას ჭურ ჯიგენა,   --   სააი-ჰოდი და ... სვანეთი აყრაზე მიგიყენებია
Verse: 4    ალა სია̈ჲ ნოვ ლაჯსედა!   ეს შენ ნუმც შეგჩენია!

Verse: 5    მა̈გ ლჷთიში ბასჲანთარე,   ყველა რჩეული ბასიანთელები

Verse: 6    სგა ჯინჴერდახ აფხნეგ-მარე,   თან გახლდათ ამხანაგებად,

Verse: 7    ებწანხა̈ნქა ქა ხაგენად.   ებწანიდან გამოსულხართ..

Verse: 8    "ბაზიშ გუშგვეჲ სადგომ ირა   "ამაღამ ჩვენი სადგომი იქნება

Verse: 9    ღუმურიშიშ ბაჩა̈რისგა."   ღუმურიშის ქვებში".

Verse: 10    მერმა ძინა̈რს ჟივ იგნალეხ,   მეორე დილას დგებიან,

Verse: 11    თვითჟი ისნავს მა̈გ ინჩჷლეხ:   სათითაოდ ყველა სიზმარს ამბობს ("ჩივიან")

Verse: 12    ეშხვი ლა̈ნშა̈ნ ალა გვერა,   ერთი ნიშანი ეს გვექნება,

Verse: 13    გზავრობ ხოჩა მამა გვერა!   მგზავრობა კარგი არ გვექნება!

Verse: 14    ოგვად თოფრეშ ლიკვჰურალვნე,   შეგვექნა თოფების გამოცდა("გასინჯვა"),

Verse: 15    ჩის ხოჩა̈ნდა თოყიშ თოფა.   ყველას სჯობდა თოყის თოფი.

Verse: 16    ჩუ გვაბეჭკვა თოყიშ თოფა:   გაგვსკდომია თოყის თოფი:

Verse: 17    მერმე ლა̈ნშა̈ნ ალა გვერა,   მეორე ნიშანი ეს გვექნება!.

Verse: 18    გზავრობ ხოჩა დეშ ღალ გვერა!   მგზავრობა კარგი ვერ გვექნება!

Verse: 19    აშ გვიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე დაგვიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 20    შყაჟვმიშ ქარვან სგა ლოგხვიდდა:   მწყრის ქარავანი შემოგვხვდა:

Verse: 21    მესმე ლა̈ნშა̈ნ ალა გვერა.   მესამე ნიშანი ეს გვექნება! ("ვართმევთ"),

Verse: 22    სგვებინ ლიზის ლიღეშგალედ,   წინ სვლაში (ერთმანეთს) ვეცილებით

Verse: 23    ჟივ გვაფეშა, ლიგნურჲალედ;   დავღლილვართ, (ალაგ-ალაგ) ვჩერდებით;

Verse: 24    სგვებინ ლიზის ლიმჭირვალედ:   წინ სვლას ვზარობთ:

Verse: 25    მეშთხვე ლა̈ნშა̈ნ ალა გვერა.   მეოთხე ნიშანი ეს გვექნება.

Verse: 26    თანაღ-ზაგარვ ა̈მჴედელიშ[დ],   მთის ქედზე ამოვსულვართ,

Verse: 27    კვიცრა ლოგ[ვ]ხვიდ მასა̈რდ ფედჲას,   შუნი შეგვხვდა ძალიან ახლოს,

Verse: 28    ოთცადუნედ თოფა̈რ გუშგვეჲ,   რიგ-რიგ ვესროლეთ ჩვენი თოფები,

Verse: 29    ფა̈თულდ ამნა̈რ დეშ გვიკიჩა.   ამით ბეწვიც ვერ გავაყრევინეთ ("აგვიგლეჯია").

Verse: 30    ქა ხვაგენად შვანა̈შ კოჯა̈რს,   გავსდგომივართ (გზას) სვანეთის კლდებში,

Verse: 31    მურზაბეგსა ჰერ ხასჷმდა,   მურზაბეგს ხმა ესმოდა,

Verse: 32    გვიჲლდსი ხოძგა̈რ, ჰელ ესბჷდდა,   გულში მოხვდა, ელდა ეცა,

Verse: 33    ნაგა̈ნვჟი ლჷგ, შდიმილდ ხოხლა,   ნადგომზე დგას, ყური დაუგდია,

Verse: 34    ლუშვნუ გა̈რგლა ჭურ ხესმოლდა.   თითქოს სვანური ლაპარაკი ესმოდა.

Verse: 35    დეცეშ კამრა̈ჲს გარ ჭურ ლოსგდიდ,   ცის კამარასღა ვხედავთ,

Verse: 36    ლუშნუ ნინჟი გვიშელდა̈ლიხ:   სვანურ ენაზე გვთვლიან:

Verse: 37    "ეშხვი, ჲორი, სემი, [ვ]ოშთხვ,   "ერთი, ორი, სამი, ოთხი,

Verse: 38    [ვ]ოხვიშ[დ], უსგვა, იშგვიდ .." ისმი ..   ხუთი, ექვსი, შვიდი ..." ისმის ...

Verse: 39    იშგვიდ მარე ლიროლედ ნა̈ჲ.   შვიდი კაცი ვართ ("ვიქნებით") ჩვენ.

Verse: 40    ჟი ა̈გვშჷლდნეს ამხვარედ გუშგვეჲ,   დაგვთვალეს ჩვენმა მტრებმა.

Page: 18  Verse: 41  სააი-ჰოდი და ... ესნა̈რ შვანა̈რს ყა̈რვლა̈რ ხოგდახ,   --   სააი-ჰოდი და ... თურმე სვანებს ყარაულები ედგათ
Verse: 42    გუშგვეჲდ თეჲლდ ღალ ქა ჭურ ხორკახ:   ჩვენთვის თვალი მოუკრავთ:

Verse: 43    თაზილ ლჷმა̈რ ივსელჲანი,   თაზილ ყოფილა იოსელიანი,

Verse: 44    ჯახულ ლჷმა̈რ, ოჲ, გიგანი.   ჯახულ ყოფილა, ოჲ, გიგანი.

Verse: 45    ლექვა ა̈მჴედხ მუჟალათე,   ქვევით წამოსულან მუჟალისკენ,

Verse: 46    ლაყვრან-ლაყვრან ა̈ბჟინა̈ლიხ;   მძინართ ("საწოლ-მაწოლა") ატყობინებენ:

Verse: 47    ნაკა̈რისგა ინზორალეხ,   ნაკარში იკრიბებიან,

Verse: 48    უფგოშ-უფგოშ ივზირალეხ.   ჩუმ-ჩუმად თათბირობენ.

Verse: 49    სგვებინ მუჟოღდ ბატუ ა̈ნთიშ[ხ],   წინამძღოლად ბატუ აირჩიეს,

Verse: 50    ბატუ ა̈ნთიშ[ხ] ნავერჲანი.   ბატუ აირჩიეს ნავერიანი.

Verse: 51    ბატუდ ხა̈ქვე აფხნეგ-მარა:   ბატუმ უთხრა ამხანაგებს:

Verse: 52    "მი ხვინჴრინე იშგვიდ მარა,   "მე ვიახლებ შვიდ კაცს,

Verse: 53    იშგვიდ მინ ლიხ, იშგვიდ ნა̈ჲ ლესვდ."   შვიდნი ისინი არიან, შვიდნი ჩვენ ვიყვნეთ"

Verse: 54    ქა ხაგენად მუჟალხა̈ნქა,   გზას გასდგომიხართ მუჟალიდან,

Verse: 55    უშხვარ ლახ[ხ]ვიდხ წანერისგა.   ერთმანეთს შეხვდნენ წანერეში.

Verse: 56    - იმავ ესღრი, მურზაბეგა?   - საით მიდიხარ, მურზაბეგ?

Verse: 57    - მჷლახ-მჷჟალდ ლა̈ჲმახვალთე.   - მულახ-მუჟალში სამტროდ.

Verse: 58    ს' იმავ ესღრი, მეშხე ბატუ?   შენ საით მიდიხარ, შავო ბატუ?

Verse: 59    - მი ებწა̈ნთე ლა̈ჲმახვალთე.   - მე ებწანში სამტროდ. [შევსცილდებით].

Verse: 60    ამჟინ უშხვარ დეშ ლოქა̈ბიდ!   მაშ ერთმანეთს გვერდს ვერ ავუხვვთ ("ვერ

Verse: 61    დაშნილ ა̈ნცხვა̈პ მეშხა ბატუდ,   დაშნა იშიშვლა შავმა ბატუმ,

Verse: 62    მურზაბეგას ბარჯჷლდ ახქვიც,   მურზაბეგს მხარი მოჰკვეთა,

Verse: 63    მერმე ლახტიხ, შდიმილდ ახქვიც.   მეორედ მოუქნია ("შეუბრუნა"), ყური მოსჭრა.

Verse: 64    მურზაბეგას ჟივ ხოსიპა,   მურზაბეგს მოუქნევია,

Verse: 65    ჟივ ხოსიპა დაშნილ მიჩა,   მოუქნევია თავისი დაშნა.

Verse: 66    ბატუს ჰეშნავირ ხოჩიშა,   ბატუს ბეთქარი მოუფარებია,

Verse: 67    მურზაბეგს დაშნილ ხაყვეჩა,   მურზაბეგს დაშნა გასტეხია,

Verse: 68    ბჷღეთესგა სგა ღალ ხოსკინა,   ნაპრალში ჩამხტარა,

Verse: 69    ბჷღე ბაჩვან ხოგვაშილახ.   ნაპრალი ქვით ამოუვსიათ.

Verse: 70    - აჯაღ ანშიდდ, აჯაღ ანშიდდ,   - კიდევ ჩამოყარეთ, კიდევ ჩამოყარეთ,

Verse: 71    ქვინილდ მია̈ჲ მამა მიზი!   სული მე არ მძვრება! -

Verse: 72    ხატულინე მურზაბეგა.   ეძახის მურზაბეგი.

Verse: 73    მერმე სა̈ვჲა̈რ ჟი ჯიხვიტახ,   სხვა სავები ამოგიხოცავთ,

Verse: 74    ეშხვი მარე და̈რ ჯიცვირახ.   ერთი კაცი არავინ დაგიტოვებიათ

Verse: 75    ო, ბოყვარე მუჟალვარე,   ო, ხოკრებო მუჟალელებო,

Verse: 76    თოყიშ დაგრას დეშ ა̈ხჴიჩედ!   თოყის სიკვდილს ვერ მოინელებთ!

Verse: 77    ოდ, საბრელა მურზაბეგა,   ო, საბრალო მურზაბეგ,

Verse: 78    ჲორი ნაგზი ბღეისგა ჯად.   ორი კვირა ნაპრალში დაჰყავი.

Page: 20  Verse: 79  სააი ჰოდი და ... ეჩუნღო ღალ ჟი მეტხელხი,   --   სააი-ჰოდი და ... შემდეგ ამოსულხარ ("ამობრუნებულხარ"),
Verse: 80    მუჟალითე ლექვა ა̈მჴედხი,   მუჟალში ჩამოსულხარ,

Verse: 81    ქერთბიშერთე სგა მეჩდელხი,   ქერთბიანთსას (გიგანებისას) შესულხარ,

Verse: 82    ალია̈რდ ბეფშ[ვ] ქავ ჯიქვითა,   ამათთვის ბავშვი მოგიტაცებია ("მოგიპარავს").

Verse: 83    ამჟი ებწა̈ნდ სგა მეჩდელხი.   ასე ებწანში დაბრუნებულხარ ("შესულხარ").




Text: 6/Ushg. 
დედეშ გურმაჩ -- გურმაჩ დედისავ


Page: 20  Verse: 1    ვო, საბრელა დედეშ გურმაჩ!   ო, საბრალო გურმაჩ დედისავ!

Verse: 2    ეშხვი ლეთი ლეგ ჯამგჷნა   ერთი ღამე ცუდი გახსოვს

Verse: 3    მიჩვფაილშერ გვემოლისგა,   მიჩვფაილაანთ ბოსელში,

Verse: 4    ალ ურწმულუ სავჲარისგა:   ამ ურწმუნო სავებში:

Verse: 5    ჰავჯარ კაჩუშ ჯაძგუბურეხ,   იარაღი ზეზეურად ჩამოგგლიჯეს,

Verse: 6    დედეს ლაჯბარჴვნეხ ჟიქანქა.   დედაზე გადაგაბიჯებინეს ზემოდან.

Verse: 7    ხალცარალი ლაროლისგა,   რწყავ სათიბში,

Verse: 8    ამეგლეჟა ჴანარ ანღრიხ.   ამის ზემოთ ხარები მოდიან.

Verse: 9    "ვოჲ, ლჷკჩევ ლი ლირდე მიშგვი,   "ოჰ, ნეტაი ჩემს სიცოცხლეს,

Verse: 10    თხუმეშ ლიწვრალ ამჴედელი!   სისხლისაღების ("თავის სისხლების") დრო მოსულა!

Verse: 11    ჩუ ლამჴერდად ლაროლთეჩუ,   ჩამყევით სათიბში,

Verse: 12    თეთვანა ისგვე ფაყვარეს   თქვენს თეთრ ქუდებს

Verse: 13    წჷრნიდ ლჷღაფიდ ლაჯვედნე!"   წითლად შეღებილს მოგცემთ!"

Verse: 14    თითვჟი კინჩხარ ქა ხოშიდა.   სათითაოდ თავი ("კისერი") გაუგდებინებია.

Verse: 15    ტვიბროლ ნაღვრედილ ლახბაჟჷნ,   ღელე მღვრიე მოეჩვენა,

Verse: 16    ნაღვრედ ლახბაჟჷნ ზისხიშა.   მღვრიე მოეჩვენა სისხლით.

Verse: 17    "ვოჲ, ლჷკჩევ ლი ლირდილ მიშგვი,   "ოჰ, ნეტაი ჩემს სიცოცხლეს,

Verse: 18    თხვიმილდ ლუწვერუვ მეროლე!"   თავი ნასისხლებიმც მაქვს" ("მექნება")!

Verse: 19    ყორს ლახგენა დედეს მიჩა:   კარზე მისდგომია დედამის:

Verse: 20    "დედე მიშგვი, ყორ ღენ ლამკარ,   "დედაჩემო, კარი გამიღე, .

Verse: 21    ლადი ლახჲადალს მი ღალ ხვიჩო:   დღეს სასიხარულოს (ზეიმს) ვიზამ:

Verse: 22    თხუმილდ ლუწვერუვ მეროლე!   თავი ნასისხლები მაქვს!

Verse: 23    სემი ლახვბა ზანარ ლამხვიდხ,   სამი ძმა-მეგრელი შემხედა,

Verse: 24    თითვჟი კინჩხარ ქავ ლამშიდა.   სათითაოდ თავი ("კისერი") გამიგდებინებია,

Verse: 25    თეთვნა ჴანილდს ჩუ ლაჲსვინე,   თეთრ ხარს დავკლავ,

Verse: 26    მეზრაშ კეცილდს ჟი ლახვკედნე,   სალოცავ ქვევრს თავს მოვხდი.

Verse: 27    ეზარ მარა ჩი ხვაწჰინე!"   მოკეთეებს ყეველას დავპატიჟებ!"





Text: 7/Ushg. 
დიდება ლამრჲა უშგვლაშის -- დიდება უშგულის მარიამს


Page: 22  Verse: 1    დიდება ლამრჲა უშგვლაშის!   დიდება უშგულის მარიამს!

Verse: 2    ყერუვ ლოგვშადა მიჩაშუ!   მისი მადლი შეგვწეოდეს!

Verse: 3    ლიმზირ ჯაგადი ძღჷდაში,   შესაწირი გმართებს ძლიერისა ("დიდისა"),

Verse: 4    ძღუდილ ჯაცხეპი ვოქვრეში.   ზღუდე გარტყია ოქროსი.

Verse: 5    ისგაშხან ისგვი გვიდამი   შიგნით შენი მიდამო

Verse: 6    ვოქვრე-ვარჩხილინ გოშია,   ოქრო-ვერცხლით სავსეა,

Verse: 7    ქამეშხან ისგვი ძღუდარე   გარეთ შენი ზღუდეები

Verse: 8    ვოქვრე სამკალინ გოშია;   ოქროს სამკაულით სავსეა;

Verse: 9    ლალგანა ისგვი ჴანარე   შეწირული შენი ხარები

Verse: 10    უღვა ზაგარის ჯიგჷდა.   უღვის ქედზე გედგა.

Verse: 11    სავჲა ანქუთან ლაშგარი,   სავეთის ლაშქარუ დაიძრა,

Verse: 12    მაგ ამჩედლი მარე ისგვი.   ყველა წასულა შენი კაცი.

Verse: 13    ვო, საბრელა ხვიჯელანა,   ო, საბრალო ხვიჯელანო,

Verse: 14    თემისგა გარუვ ხიროლედ.   გვარში მარტო ყოფილხართ ("ხართ").

Verse: 15    ქრისდე ზაგარიდ ონჴვედი,   ქრისტეს ქედამდის მოვედი,

Verse: 16    სადილობა ზაგარ მადა;   სადილობა ქედზე მქონდა:

Verse: 17    ცენახო ლექვა ონღური,   ცენის ქვემოთ მოვდივარ,

Verse: 18    ცენა ჰავდარინ გოშია.   ცენა ავდრიანია ("ავდრით სავსვა").

Verse: 19    ფარარ ჰოკერიდ ონჴვედი,   ფარარას ბოლოს მქონდა;

Verse: 20    ლიმადალე ფარარს მადა;   სამხარი ფარარში მქონდა;

Verse: 21    ფარარი თხუმად ონჴვედი,   ფარარის წვერამდის მოვედი,

Verse: 22    ნა გოლაის ლოხვაშჷდად,   ჩვენ ფერდობს შევუდექით ("შევესიეთ"),

Verse: 23    ხამაო ენგი ლუზვერი.   როგორც შეკრებილი ხალხი.

Verse: 24    ზასხვახო ისგა ონღური,   ზესხვაში შემოვდივარ,

Verse: 25    სადილობა ზასხვას მადა.   სადილი ზესხვაში მქონდა.

Verse: 26    თაჲსავშერუღვ ლახვბასუღვი   თაისავაანთ ძმებმა

Verse: 27    ხატილ გვიკუშიხ მიჩაში.   ფიცი გაგვიტეხეს მისი.

Verse: 28    ყერუვ ხაჴციხ მიჩაშუ!   მისი მადლი გაუწყრეთ!

Verse: 29    ვო, საბრელა მახრობელა,   ო, საბრალო მახარობელა,

Verse: 30    ჰაყბა მჷშიუვ ჯეროლე,   ლოყა დასივებული გქონია ("გაქვს"),

Verse: 31    ნაყერუღვი ალიბეგიშ.   ნაცემი ალიბეგისა.

Verse: 32    ნინას ლიმაჩუვ ჯეროლე,   ნინას სიბერე გექნეს,

Verse: 33    ჩუ ჭურ სი გარ ჲავ ხაჩედა.   შენღა გაქცევიხარ.

Verse: 34    ნინაულა, ხვას ხიგვენი:   ნინაულა, ბერს სტირი:

Verse: 35    მაჟჷრ ჯადა ბოფშარეში;   ბავშვები გეცოდებოდა:

Verse: 36    მაკახს ჯაყლეხ ლიტეხიში.   დაბრუნდნენ იმედს გაძლევენ ("გეუბნებიან").

Page: 24  Verse: 37    მაჩხფარე თხუმად ონჴვედი,   მაჩხფარის წვერამდის მოვედი

Verse: 38    ლიმადალი ეჩე მადა.   სამხრობა იქ მქონდა.

Verse: 39    რიგს ხაცუდა ტანი ჰავეჯ,   ზოგს ეკიდა აბჯარი ("ტანის იარაღი"),

Verse: 40    რიგს ხაცუდა ნაბდი ქაფარ,   ზოგს ეკიდა ქეჩის ტვირთები,

Verse: 41    რიგს ხაცუდა მუგვლი ბიკარ,   ზოგს ეკიდა კვარის ჯირკები,

Verse: 42    რიგს ხაცუდა წერქვა ქაფარ.   ზოგს ეკიდა წერექოს ტვირთები.

Verse: 43    შდვილვახო ჩუბენ ესღური,   შდულვის ქვემოთ მივდივარ,

Verse: 44    სალხინხო მინეშ იროლე;   სალხინო მათი იქნება:

Verse: 45    მალყარხო ისგო ონღური:   ბალყარეთში შემოვდივარ:

Verse: 46    მალყარ ლუზვერუვ იროლე.   ბალყარეთი თავმოყრილია.

Verse: 47    ვო, საბრელა ბაპარ ნიშგვე,   ო, საბრალო ჩვენო მღვდლებო,

Verse: 48    ქჷრჯინს ჯამინეხ სავჲაში   სავეთის ქარჯინს გაჭმევენ

Verse: 49    ყვიჟან-ტაბილან მჷქაფი;   ღვიძლ-ტაბლის ნაცვლად:

Verse: 50    ჯალამაზიხ, ჯაწაბურეხ,   გალამაზებენ, გპარსავენ,

Verse: 51    ჩუ ჯაესგიხ ქაშაგითე   ჩაჰყავხართ ჩერქეზეთში.

Verse: 52    სამა ღეთა ფანასუღვი.   სამიოდე ფანის განმავლობაში (ერთნახევარ დღე-ღამეში).

Verse: 53    ჟივ ჯაჭჷშხეხ გიმასუღვი,   გაგაკრეს მიწაზე,

Verse: 54    დეც სერ ლასგიდ დემთე ჯერიხ.   ცის გარდა გასახედი არსად გექნებათ.




Text: 8/Mlx. 
თავბექილა -- თავბექილა


Page: 24  Verse: 1    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა.

Verse: 2    სემი ზა̈ილდ ლა̈თხვჲარს აჯად,   სამი წელი ნადირობაში დაჰყავი,

Verse: 3    კვაჩხა̈ჲ ქათლა̈დჷნქა მამგვეშ ჯეთხა̈ნ,   კოჭლო ქათმის გარდა არაფერი გეშოვა,

Verse: 4    მეშთხვამ ზავჟი ჟეგმა̈რს ხორმა.   მეოთხე წელს ჩეგემლებს დაუჭერიხარ.

Verse: 5    ო ფისრაუ, ო ურჯულუ!   ო წაწყმენდილო, ო ურჯულონო!

Verse: 6    უმბილ-ნა̈ბუშ ჟი ა̈ჯკულთხნეხ,   ნება-უნებურად შეგკრეს,

Verse: 7    ტოტა̈რ შიყთე ჟი ა̈ჯჯჷრქანეხ,   ხელები ზურგზე მაგრა მიგიკრეს,

Verse: 8    ჭიშხმიშ ჩაფლა̈რ ქა̄ჯკჷდჷრეხ.   ფეხსაცმელები დაგხადეს.

Verse: 9    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 10    მახან და̈ბდა̈ბ ამჩუ ჯადდა;   ხელახლა აქ დაიბადე ("ახალი დაბადება აქ შეგექნა");

Verse: 11    ქა ოთხ[ვ]იახ ლუჴვილ სგვებინ,   წაუგდიხარ წინ ხუნდებიანი,

Verse: 12    ეშდჲორი ღალ მჷრმიდ ჯაყა.   თორმეტი კაცი დამჭერი გყავს.

Verse: 13    ბინტვ ახსგურდა, შუკვს ხაქადახ,   ნისლი ჩამოჯდა, გზას ასცდენიან,

Verse: 14    სა̈ვიშ მუქაფ შვა̈ნთე ანტიხდ,   სავეთის ნაცვლად სვანეთში მოაბრუნეთ,

Verse: 15    მი ნავბა̈დვროშ ქა ლამა̈ქვდა:   მე, საუბედუროდ, წამომცდა:

Verse: 16    - სგა̈ჲ ურწყულუ, სგა̈ჲ ურჯულუ,   - თქვე უწმინდურნო, თქვე ურჯულონო,

Page: 26  Verse: 17    ჩუ ამფიშვდდ ი შუკ[ვ]ს აჯგენი!   გამიშვით და გზაზე დაგაყენებთ!

Verse: 18    - სი შუკვს ანგენ, ნა̈ჲ ჩვაჯფიშვდედ,   - შენ გზაზე დაგვაყენე, ჩვენ გაგიშვებთ,

Verse: 19    ჩაფლა̈რს ისგვა სგა ლაჯდინედ!   შენს ფეხსამელებს ჩაგაცმევთ!

Verse: 20    ვოდე შუკვას ჟი ხვაგენი,   ვიდრე გზაზე დავაყენებდი,

Verse: 21    ეჩქად ნა̈ბჟი ჭურ ხვეყა̈დდა̈ს;   მანამდე ჩემს! ნებაზე ეყავდი:

Verse: 22    ეჩქა მახან ჟ'ა̈მჯჷრქანეხ,   მაშინ ხელახლა შემკრეს,

Verse: 23    ჩაფლა̈რ აჯაღ ღალ ქა̄მკჷდჷრეხ,   ფეხსაცმელებიც დამხადეს.

Verse: 24    სგა ამიეხ ჟეგა̈მ თანა̈ღს,   წამიყვანეს ჩეგემას მთაზე,

Verse: 25    თანა̈ღ-ზაგარვ ჟი ამიეხ.   ამიყვანეს მთა-ქედზე.

Verse: 26    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 27    ჭიშხმიშ ტუფულდ მად ჯასედა;   ფეხის კანი არ შეგრჩენია:

Verse: 28    ჩუ ოთხვია სგიმა̈რთესგა,   წაუყვანიხარ ვეძებში"

Verse: 29    ჭიშხმიშ ჯიჯვა̈რ ქა ჯიწვა̈ნდა.   ფეხის ძვლები გიჩნდა.

Verse: 30    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 31    შვანეშ მეროლ ჩუ ა̈ჯქარვა̈ნ.   სვანეთის ღრუბელი რაგეკარგა.

Verse: 32    სგა ოთხვია სოფელთესგა,   შეუყვანიხარ სოფელში,

Verse: 33    ბეფშვ ი ზურალ სგა ჯაჭვადახ,   ბავშვი და ქალი შემოგხვევია.

Verse: 34    თვითჟი გურნა ჟი ხოყირახ.   სათითაოდ ქვა (ყველას) დაურტყამს.

Verse: 35    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 36    შიყიშ გვა̈რე მად ხოცვირახ.   ზურგზე ტყავი არ შეურჩენიათ.

Verse: 37    სგა აჯიეხ ჟეგა̈მთესგა,   შეგიყვანეს ჩეგემში,

Verse: 38    ჟეგმიშ ნახა̈შ ჟი გვეში ლი,   ჩეგემის სანახშო სავსეა,

Verse: 39    ჟეგმიშ მახვში ამჩუ არდა.   ჩეგემის ბატონი ("უფროსი") აქ იყო..

Verse: 40    ბეფშვ ი ზურა̄ლ ვეშგიმ ჯა̈ღვჭა,   ბავშვი და ქალი უკან გამოგკიდებია,

Verse: 41    გურნა̈შ ნა̈ყირვ შიყიშ გვა̈რე   ქვის ნაცემი ზურგის ტყავი

Verse: 42    მად ხოცვირახ, ჟი ხოკიდახ.   არ შეურჩენიათ, აუძვრიათ.

Verse: 43    ღერთა̈შ ნა̈მზურ ჟეგმიშ მახვში!   ღვთის დალოცვილი ჩეგემის უფროსი!

Verse: 44    ბეფშვ ი ზურალ ქა ლამდავე.   ბავშვი და ქალი მომაშორა.

Verse: 45    სგა ლამგენეხ ოთავთესგა,   შემიყვანეს ოთახში,

Verse: 46    სემი ლეთი უდჲარად მად,   სამი ღამე უჭმელად დავყავ,

Verse: 47    ქჷრჯნიშ ნა̈კვშულ ჩუ მამინე[ხ].   ქარჯინის ნატეხი მაჭამეს.

Verse: 48    ხოლა მიჰმა̈ნ ჟი ესგენე:   ცუდი დღე დააყენა:

Verse: 49    "სგა̈ჲ ჟეღა̈რ ი სგა̈ჲ ურჯულუ,   "თქვე ძაღლებო და თქვე ურჯულონო,

Verse: 50    ჰაგა̈რ იმნა̈რ ჯიჴიდახ ე,   ფეხშიშველა რად მოგიყვანიათ

Verse: 51    ამიშთანი ხოჩა მარე?"   ამისთანა კარგი კაცი?"

Verse: 52    ეშხვი ნაგზი ჟეგა̈მს ამად.   ერთი კვირა ჩეგემში დავზავ.

Verse: 53    ნაბდიშ ჩაფლა̈რ ჟი ხოშხებახ,   ქეჩის ფეხსაცმელები შეუკერავთ,

Verse: 54    ათხა ქა̈მთე ჭურ ხოჴიდახ,   ახლა გარეთ გამოუყვანიათ,

Page: 28  Verse: 55    ჟეგმიშ ფუსდად ჭურ რა̈ქვინე:   ჩეგემის ბატონმა თურმე თქვა:

Verse: 56    "ამიშ თერა̈ლ დემე იგნი[ხ]!"   "ამის თვალები არსად (არ) გაჩერდებიან!"

Verse: 57    ჟეგა̈მ ჩუბან ეშ ლამკიჰეხ,   ჩეგემის ქვევით გამაქარვეს,

Verse: 58    ეშ ლამკიჰეხ ქაშა̈გითე.   გამაქარვეს ჩერქეზეთში.

Verse: 59    ქაშგიშ ფუსდა ხეღვჭარალე,   ჩერქეზეთის ბატონს ევაჭრება,

Verse: 60    ქაშგიშ ფუსდა ქავ მაწედა:   ჩერქეზეთის ბატონს ვუნახივარ:

Verse: 61    "ამიშ მჷყდი მი მამ ხვირა,   "ამის მყიდველი მე არა ვარ (ვიქნები),

Verse: 62    ამჟი ალა დეშ იგნოლე!"   ასე ეს ვერ გაჩერდება!"

Verse: 63    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 64    ამუნ ჩუბავ ჩუვ ხოგენა,   ამის ქვევით ჩავუყვანივარ,

Verse: 65    ეშ ლამქარვეხ ჩეჩენითე.   გამაქარვეს საჩეჩნოში.

Verse: 66    ჩეჩნიშ ფუსდას ხეღვჭარალეხ,   საჩეჩნოს ბატონს ევაჭრებიან,

Verse: 67    ჩეჩნიშ ფუსდა მეწვენალე:   საჩეჩნოს ბატონი მათვალიერებს:

Verse: 68    "ამიშ თერა̈ლ აშ დეშ იგნიხ,   "ამის თვალები ასე ვერ გაჩერდებიან,

Verse: 69    ამიშ მჷყდი მამ ხვიროლე!"   "ამის მყიდველი არ ვიქნები!"

Verse: 70    ჩეჩენ ჩუბავ ჩუვ ხოგენა,   საჩეჩნოს ქვევით ჩაუყვანიხარ,

Verse: 71    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 72    ჩეჩენ ჩუბავ ყვაბანითე,   საჩეჩნოს ქვევით ყუბანში,

Verse: 73    ყვაბან ფუსდად ჩაჟა̈რ ანზჷზე,   ყუბანის ბატონმა ცხენები გამოგზავნა,

Verse: 74    ჩაჟა̈რ ანზჷზე ლაზაზითე,   ცხენები გამოგზავნა შესახვედრად,

Verse: 75    ყვაბნიშ ფუსდას გუნ ათხიდდა:   ყუბანის ბატონს ძალიან გაუხარდა:

Verse: 76    "ალას მია̈ჲ ჩუ ა̈თვყიდნე,   "ამას მე ვიყიდი,

Verse: 77    ჟეგმა̈რს ლუკვმა̈შს ქა ოფიშვდე."   ჩეგმლებს საქონლიანს გავუშვებ".

Verse: 78    ყვაბნიშ ფუსდას ჩუვ ხოყიდა,   ყუბანის უფროსს ვუყიდივარ,

Verse: 79    ფა̈სილდ უტკლა̈ბვდ ქა ხოჴიდა.   ფასი უნანებლად გაუღია.

Verse: 80    ნაფა̈სს მიშგვა ქა დეშ ხოსპეხ,   ჩემს საფასურს თავს ვერ ართმევენ ("ვერ უბრუნებენ"),

Verse: 81    ჟეგმა̈რ ა̈გითე დეშ ჴიდეხ.   ჩეგემლებს შინ ვერ მიჰყავთ.

Verse: 82    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექლა,

Verse: 83    სგა ხოჭბიდა ოთავთესგა:   დაუწყვდევიხარ ოთახში:

Verse: 84    ეშდიორი ლაკილ ხადდა,   თორმეტი საკეტი ჰქონდა,

Verse: 85    ეშდიორი ყა̈რვილ ჯაგდა;   თორმეტი ყარაული გადგა;

Verse: 86    ეშდჲორი ზა̈ჲ ყვაბანს ჯადდა,   თორმეტი წელი ყუბანში დაჰყავი,

Verse: 87    დეცეშ ნარჰი დესა ჯიწვა.   ცის სინათლე არ გინახავს.

Verse: 88    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 89    ქრისდეშ ნა̈მზურ ყვაბნიშ ლიჭმა̈ლ!   ქრისტეს დალოცვილი ყუბანის თიბვის დრო!

Verse: 90    დიდა̈ბ ა̈ჯჴა̈დ მაცხვა̈რ-ფუსდას!   დიდება მაცხოვარ-უფალს!

Verse: 91    მაცხვა̈რ-ფუსდა ყორს მაგენა:   მაცხოვარ-უფალი კარზე მომდგომია:

Verse: 92    "ო, სი თავბექ, იმ ოხღელი?   "ო, შე თავბექ, რას უცდი?

Page: 30  Verse: 93    იმ ხაშდ[ა]ბა, ჲა̈ს ოხღელი?   რას შვრები, ვის ელი?

Verse: 94    დედე-ბაბა ლუბდღუსე ჯარხ,   დედ-მამა ძალზე დაბერებული გყავს,

Verse: 95    ჩა̈ჩილდ მინეშ მურყვამხანჩუ   მათი (სამგლოვიაროდ მოშვებული) წვერი კოშკიდან

Verse: 96    გიმჟი ა̈რი, ხამა̈რ ხელყვირხ."   მიწას სწვდება ("მიწაზე არის"), ზედ ღორები წვებიან

Verse: 97    ლეგდლირდე ჟი მიმზეზა,   ავადმყოფობა-მომიმიზეზებია,

Verse: 98    ეშდჲორი ლადეღ მამგვეშ მიმა.   თორმეტ დღეს არაფერი მიჭამია.

Verse: 99    "ალას ყა̈რვილ მამა ხაკუჩ,   "ამას ყარაული არ უნდა,

Verse: 100    მამაგვეშ ღალ ხამჲედა მა."   არაფერი (არ) შეუძლია".

Verse: 101    ეშხვი ზურა̄ლ მო̄ზნა̈ნდ ემცვირხ,   ერთი ქალი მომვლელად დამიტოვეს,

Verse: 102    მახეღვა̈ჟ მა̈გ ლა̈ჭმათ' ა̄ჩა̈დ.   ყველა ჭაბუკი სათიბად წავიდა.

Verse: 103    ლეზვებ-ლეთრეს ხოცადუნეხ,   საჭმელ-სასმელს უცვლიან,

Verse: 104    ყორ ი ლაჴვრა ჩუ ხოკარეხ.   კარი და ფანჯარა გაუღეს.

Verse: 105    "ოჲ, ლჷკჩევ ლი ბედი მიშგუ!   "ო, ნეტაი ჩემს ბედს!

Verse: 106    დეცეშ ნარჰი ქა მაწვენეხ,   ცის სინათლე დამანახეს,

Verse: 107    დემ მითვფენი ლირდე მიშგუ!"   (მგონი) არ მეკარგება სიცოცხლე!"

Verse: 108    ყა̈რვილ ზურა̄ლ ჩუ მიჩფჷლა.   ყარაული ქალი მომიქრთამავს.

Verse: 109    ამნე̄მ მახე ჯაბრა̈ლ ლამდე,   ამან ახალი ბანდულები ჩამაცვა,

Verse: 110    თულყუდშვ ლეზიზ შჷყჟი ამცვე.   გუდით საგზალი ზურგზე ამკიდა.

Verse: 111    ჟი მიმა̈ზრა მაცხვა̈რ-ფუსდა:   მილოცავს მაცხოვარ-უფალი:

Verse: 112    "ა̈გიდ ამა̈ჲ, მაცხვა̈რ-ფუსდა,   "შინ მიმიყვანე, მახცოვარ-უფალო,

Verse: 113    თვეთნა ჴა̈ნის ჩუ ა̈ჯძიჰნე,   თეთრ ხარს დაგიკლავ,

Verse: 114    სანთელ-ლეტვრა ჟი ა̈ჯტვა̈რნე!"   სანთელს აგინთებ!

Verse: 115    ქა მისკინა ოთავხა̈ნქა,   გამოვმხტარვარ ოთახიდახ,

Verse: 116    ქა მისკინა ყვაბან ბოგას,   გადავმხტარვარ ყუბანის ხიდზე,

Verse: 117    ბეფშვ ი ზურა̄ლ ვეშგიმ მაღვიჭხ.   ბავშვი და ქალი უკან მომდევენ.

Verse: 118    "ო, სგა̈ჲ ფინთა̈რ, სგე̄ დომ ტეხნიდ,   "ო, თქვე საძაგლებო, თუ არ დაბრუნდებით,

Verse: 119    შვა̈ნიშ ჯა̈რილდ ამჩუ მაყა,   სვანეთის ჯარი აქა მყავს,

Verse: 120    ჩი̄ ლა̈ჯკოკვი, ეშ ლაჯქარვი   ყველას შეგკრებთ, ისე გაგაქროლებთ

Verse: 121    ბეფშვს ი ზურალს ლა̈კი̄ლჲა̄ლოშ."   ბავშვსა და ქალს კივილ-კივილით".

Verse: 122    ჟი ესჭონახ, ვეშგდ ა̈მტეხლიხ.   მობრუნებულან, უკან დაბრუნებულან.

Verse: 123    აშ ა̈მჴედხვი ჩეჩენითე.   ასე მოვსულვარ საჩეჩნოში.

Verse: 124    ჩეჩენიში ბეფშვ ი ზურალ   საჩეჩნოს ბავშვი და ქალი

Verse: 125    ვეშგიმ ამღვიჭხ, იზელალეხ.   უკან მომდევენ, დადიან.

Verse: 126    ოდ, საბრელა თავბექილა!   ო, საბრალო თავბექილა!

Verse: 127    "სგა̈ჲ ფინთარე, სგა̈ჲ ურწყულუ,   "თქვე საძაგლებო, თქვე უწმინდურებო,

Verse: 128    მა̈ჲ ღალ ჯაკუხ, იმ მაჩვმა̈ვნედ?   რა გინდათ რას მაქნევთ?

Verse: 129    სემი ძევა̈ლ ყვაბანს მირი,   სამი მძევალი ყუბანში მყავს,

Verse: 130    მიშგვაურ საჴსა̈რს და̈რ მიჴდე."   უჩემოდ გამოსახსნელს არავინ მომიტანს".

Page: 32  Verse: 131     ჩეჩენ ჟიბოვ ჟი ა̈მჴედხვი,   საჩეჩნოს ზემოთ ამოვსულვარ,

Verse: 132    ჟი ა̈მჴედხვი ქაშა̈გითე.   ამოვსულვარ ჩერქეზეთში.

Verse: 133    ქაშგი ფუსდა ჩუ ჭურ ემხვი̄დ,   ჩერქეზეთს ბატონი დამიხვდა,

Verse: 134    შუკ[ვ] მიმა̈ზრე, ქა ხოფი̄შვდა.   გზა დამილოცა, გავუშვივარ.

Verse: 135    ლეთ-ი ლადა̈ღ მეჰად ონღვრი,   დღე და ღამე სულ მოვდივარ,

Verse: 136    შუკვას ხვაქდა ხოლა ტვიბის,   გზას ავსცდი ცუდ ხევში,

Verse: 137    ჩიესგიშ და̈̄ვ ამე ა̈რი.   ყველა მხრის დევი აქ არის.

Verse: 138    მახან და̈ბდა̈ბ ამჩუ მადდა.   ხელახლა აქ დავიბადე ("ხელახალი დაბადება აქ მქონდა").

Verse: 139    ალ და̈ვა̈რს იმჟ' ოხსედნი?!   ამ დევებს როგორ გადავურჩები?!

Verse: 140    მაცხვა̈̄რ სგვებინ ჭურ მიჟოღდა,   მაცხოვარი წინ მიძღოდა,

Verse: 141    ლეტვრე მუტვა̈რ შუნ ხუღვა̈ნდა:   ანთებული სანთელი ხელთ ჰქონდა:

Verse: 142    "ო, თავბექილ, ნომ ჯაყლუნი,   "ო თავბექილ, ნუ გეშინია,

Verse: 143    ალჲა̈რს მიი ქა̄ჯქაბუნი!"   ამათ მეც აგაცდენ!"

Verse: 144    ჟი მეჴდელხვი ჟეგა̈მითე,   ამოვსულვარ ჩეგემში,

Verse: 145    ბეფშვ ი ზურა̄ლ ჩუ ლუზვერლი.   ბავშვი და ქალი შეკრებილია.

Verse: 146    - ად, სი თავბექ, დეშ ნიჩდენი!   - ა, შე თავბექ, ვერ წაგვიხვალ!

Verse: 147    - სემი ძევა̈ლ ჩეჩენს მირი,   - სამი მძევალი საჩეჩნეში მყავს,

Verse: 148    მიშგვაურ საჴსა̈რს და̈̄რ ჴიდე.   უჩემოდ გამოსახსნელს არავინ მოიტანს.

Verse: 149    ჟეგა̈მიში მახეღვაჟა̈რ   ჩეგების ახალგაზრდები

Verse: 150    მა̈გ ლა̈ჭმასი ჭურ ზჷსდა̈ნდახ.   ყველანი სათიბში ეყარნენ.

Verse: 151    - ქე̄ ლა̈მჭემნიდ, ეშ ლაჯკიჰნე,   - თუ გამომეკიდებით, ისე გაგაქროლებთ,

Verse: 152    შვანეშ ჯა̈რილდ სგიმა̈რს მირი."   სვანეთის ჯარი ვეძებში მყავს.

Verse: 153    ბეფშვდ ი ზურა̄ლდ ვეშგდ ხოჭონეხ.   ბავშვი და ქალი უკან გაბრუნდნენ.

Verse: 154    ქა მეჴდე̄ლხვი სგიმა̈რითე,   გამოვსულვარ ვეძებისკენ,

Verse: 155    სემი მეთხვჲა̈რ ამჩუ ლამხვი̄დხ:   სამი მონადირე აქ შემხვდა:

Verse: 156    "ჰა, სი თავბექ, დეშ ნიჩდენი!"   "ჰა შე თავბექ, ვერ წაგვიხვალ!"

Verse: 157    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 158    მახან და̈ბდა̈ბ ამჩუ მა̄დდა.   ხელახლა აქ დავიბადე.

Verse: 159    - იმ მაჩვმა̈̄ვნედ, ო, სგა̈ჲ მარა̈ლ?   - რას მაქნევთ ო, თქვე კაცებო?

Verse: 160    სემი ძევა̈ლ ჟეგა̈მს მირი.   სამი მძევალი ჩეგემში მყავს.

Verse: 161    - სი თავბექილ, იმჟი ადრი,   - შე თავბექილა, როგორ წახვალ

Verse: 162    ჭიშხილდა̈რ ღალ ქამენ ჯირი?   ფეხები რომ გამოყრილი გაქვს?

Verse: 163    ჯაბრა̈ლ მეთხვჲა̈რდ ლა̈მკჷდჷრე[ხ],   ბანდულები მონადირემ გაიხადა ჩემთვის,

Verse: 164    ქჷრჯნიშ ნა̈კვიშ ლეზიზდ ლამემხ.   ქარჯინის ნატეხი საგზლად მომცეს.

Verse: 165    ქა მისკინა უმბილ-ნა̈ბუშ,   გადავმხტარვარ ნება-უნებურად,

Verse: 166    ჟი ხვაგენა, ო, თანა̈ღის,   შევდგომივარ მთას,

Verse: 167    ჟი მეჴდელხვი, ო, ზაგა̈რის.   ამოვსულვარ ქედზე.

Verse: 168    "დიდა̈ბ ა̈ჯჴა̈დ მაცხვა̈̄რ-ფუსდას,   დიდება მაცხოვარ-უფალს

Page: 34  Verse: 169    შვანეშ მე̄როლ ქა მაწვენე!"   სვანეთის ღრუბელი დამანახე!"

Verse: 170    ზაგა̈რ-თანა̈ღს ჟი მიშომა,   მთა-გადასავალზე დამისვენია,

Verse: 171    ქჷრჯნიშ ნა̈კვშულ ჟი მიკიდა,   ქარჯინის ნატეხი ამიღია,

Verse: 172    აშ შიყხა̈ნ სგა ლამა̄გა̈ნ   (ამ დროს) ზურგიდან წამომადგა

Verse: 173    ჲორი მჷსა̈ვ თვეფილდარშვი.   ორი სავი თოფებით.

Verse: 174    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 175    მახან და̈ბდა̈ბ ამჩუ მა̄დდა.   ხელახლა აქ დავიბადე.

Verse: 176    - ჰა, სი თავბექ, დეშ ნიჩდენი!   - ჰა, შე თავბექ, ვერ წაგვიხვალ!

Verse: 177    - ო, სგა̈ჲ მა̄რა̈ლ, იმ მაჩვმა̈̄ვნედ?   - ო, თქვე კაცებო, რას მაქნევთ?

Verse: 178    ძევლა̈რ მიშგუ ჟეგა̈მს ა̈რიხ,   ჩემი მძევლები ჩეგემში არიან,

Verse: 179    საჴსა̈რს ჴვიდე, ეჩხავ ესღვრი.   გამოსახსნელს მოვიტან, იქ მივდივარ.

Verse: 180    ღვაშა̈ თხვიმა ქა მასჩუქვრეხ.   ჯიხვის თავი მაჩუქეს.

Verse: 181    ქა მისკინა ყულაყ ჩუბან,   გადავმხტარვარ ყულაყს ქემოთ,

Verse: 182    სგა მეჴდე̄ლხვი ტუ̈ბერთე̄სგა,   შემოვსულვარ ტუბერში,

Verse: 183    მახან ლითვა̈̄ლ ამჩუ მა̄დდა.   ხელახლა აქ დავიბადე.

Verse: 184    ქა მეჴდელხვი მუყურ ზაგარვ.   გამოვსულვარ მუყურის ქედზე.

Verse: 185    "დიდა̈ბ ა̈ჯჴა̈დ მაცხვა̈̄რ-ფუსდას,   "დიდება მაცხოვარ-უფალს,

Verse: 186    მიშგუ ჟა̄ბეშ ქა მაწვე̄ნე!"   ჩემი ჟაბეში (რომ) მაჩვენე!

Verse: 187    სგა ხვაგენა ქორას მიშგვა,   მივდგომივარ ჩემს სახლს,

Verse: 188    ქა ა̈ნსგიდა დედე მიშგუ,   გამოიხედა დედაჩემმა,

Verse: 189    დედედ მიშგვა ჭურ რა̈ქვინე:   დედაჩემმა თურმე თქვა:

Verse: 190    "ო, ლჷკჩევ ლი ბედი მიშგუ,   "ო, ნეტაი ჩემს ბედს,

Verse: 191    ალა თავბექიშ მჷქაფ გვერა!"   ეს თავბექის ნაცვლად გვეყოლება!"

Verse: 192    სგა ადიეხ ალა ქორთე.   შეიყვანეს ეგ სახლში.

Verse: 193    თავბექს ლუშნუ მა̄მ ხოხალდა,   თავბექმა სვანური არ იცოდა,

Verse: 194    ალჲა̈რს მჷსა̈ვ ჭურ ლოხხალდახ,   ამათ სავი თურმე ეგონათ.

Verse: 195    დედეს მეხვბარა̈ლ ჩუ ხოზორა.   დედას მოძმეები შეუყრია.

Verse: 196    ოდ, საბრელა თავბექილა,   ო, საბრალო თავბექილა,

Verse: 197    ჟი ა̈ჯჯჷრქნეხ უმბილ-უმბილდ,   შეგკრეს უნებურად,

Verse: 198    ჟი ხოლაჯახ, ო, ბანდა̈რჟი,   დაუკრავთ გრძელ სკამზე,

Verse: 199    ჩუ ა̈ძჰენიხ. "მა̈ჲ ჩვემინე,   ჰკლავენ. "რა ვქნა,

Verse: 200    ლუშნუ დემჟი მოშ მეშყდენი! .."   სვანურ არ მაგონდება!.."

Verse: 201    "ოდ, საბრელა თავბექილა!   "ო, საბრალო თავბექილა!

Verse: 202    ათხე დაგრაჲ მამა მამჭირ,   ახლა სიკვდილიც არ მეზარება.

Verse: 203    მიშგვა ქორას ქა ღალ ლახ ხვეწდ!"   ჩემი სახლი რაკი ვნახე!"

Verse: 204    იღბა̈ლდ, ეშხუ ლუშნუ ამბა̈ვ   იღბლად ერთი სვანური სიტყვა,

Verse: 205    ქა ლახშყედა თავბექილას:   მოჰგონებია თავბექილას:

Verse: 206    "ოჲ, ფისარა̈ჲ დედე მიშგუ,   "ო, წაწყმენდილო დედაჩემო,

Page: 36  Verse: 207    ჩაფლა̈რ ამაკდ, ჭჷშხა̈რ ა̈მწვე̄ნ!"   ქალამნები გამხადე ფეხები მინახე!"

Verse: 208    ჩაფლა̈რ ათკიდხ, ჟი ოხვწვე̄ნეხ:   ქალამნები გახადეს, (ფეხები) გაუსინჯეს:

Verse: 209    "ოჲ, ლჷკჩევ ლი ბედი მიშგუ,   "ო, ნეტაი ჩემს ბედს,

Verse: 210    თავბექ ლჷმა̈̄რ ალა მიშგუ!"   ეს ყოფილა-ჩემი თავბექი!"

Verse: 211    ლა̈ძჰენ გა̈ჩჷლდ ღალ ტოტჟი ხუღვა̈̄ნ,   დასაკლავი დანა ხელში ჰქონდა,

Verse: 212    თავბექილა ჟ'ანფუშდურეხ.   თავბექილა აუშვეს ("შეხსნეს").

Verse: 213    თვეთნე ჴა̈ნილდ ჩუ ხოძიჰახ,   თეთრი ხარი დაუკლავთ,

Verse: 214    მეზრა კეცილდ ჟი ხობინახ,   სალოცავი ქვევრი დაუწყიათ,

Verse: 215    თვით მესვფელა ქა ხოწიჰახ.   თითო-თითო სოფლელი დაუპატიჟებიათ.




Text: 9/Mst. 
გიერგ და̈დვან -- გიერგ დადვანი


Page: 36  Verse: 1    ოჲ, საბრალე გიერგ და̈დვან!   ო, საბრალო გიერგ დადვანო!

Verse: 2    დვეშდიში ძინა̈რს ჟი ლჷგნელი,   ორშაბათ დილას ამდგარა,

Verse: 3    ბარჯას ბერგა ჟი ჯასდა̈ნდა,   მხარზე თოხი გედვა,

Verse: 4    გვალდა̈რითე ქა მეჩდელი.   გვალდარში წასულა.

Verse: 5    ჴავიჩ ლახხვიდ ლერთენ ფოყას,   ჩხიკვი შეხვდა მარცხენა მხრივ,

Verse: 6    ჭყჷლჷლდ ლახდე, ესჭყილჲელე.   ჩხავილი მორთო, დაიჩხავლა.

Verse: 7    ქა ხოქა̄ბა ლერთვენ ფოყას,   აუვლია მარცხენა მხრით,

Verse: 8    სგა მეჩდე̄ლი გა̈მიშთე̄სგა,   შესულა გამიშში,

Verse: 9    ლუსუ თუთნიშ ქვინ ლახჴანდა,   სავური თამბაქოს სუნი ეცა,

Verse: 10    ალა გიერგს ლახსაკვრჷნდა.   ეს გიერგს გაუკვირდა.

Verse: 11    სგა მეჩდე̄ლი გვალდა̈რთე̄სგა,   შესულა გვალდარში.

Verse: 12    სგა ხაჭემა ლჷლჰანდთე̄სგა,   გაჰყოლია (სარწყავ) არხს,

Verse: 13    ჩუ ესხვიდდახ ჲორი ჟეგმა̈რ,   დახვდა ორი ჩეგემელი,

Verse: 14    თხუმჟი ხაჴიდხ გიერგს მიჯვრა̈̄ლ,   თავზე დაარტყეს გიერგს მუჯირები,

Verse: 15    ეზერდ მეგჭად ჟი ლაჲჯჷრკნეხ.   ძალიან მაგრად შეკრეს.

Verse: 16    ლიზ-ლიჩედი ჭურ ხობინახ,   სვლა-წასვლა დაუწყიათ,

Verse: 17    მჷლხა̈ ლახვას ქა ლახგენეხ.   მულახის მთას მიაყენეს.

Verse: 18    - ლა̈ხვსგი ვეშგმავ, და̈̄რ ამჭიმდა,   - მოვიხედე უკარ არავინ მომდევდა,

Verse: 19    ეზერ მეგრე ქჷმრა̈ლ ა̈მშჷ̄დდა.   კარგა მსხვილი ცრემლები წამომცვივდა.

Verse: 20    ოჲ, ვიდრობა̈̄ლ ზა̈რდლაშარე,   ო, ჩიჩია ზარდლაშლებო,

Verse: 21    ღედრა̈შ ფაკნა̈რს ჟი ხექვლუნიდ,   ცერცვის ჯამებს მიაძღებით,

Verse: 22    ღედრა̈შ ჩალს ღალ ჟი ხეთფუნიდ,   ცერცვის ჩალაში ჩაეფლობით,

Verse: 23    ეჩქა ყო̄რქა და̈̄რ ხისგდინიდ!   მაშინ კარში არ(ავინ) იხედებით!

Verse: 24    სგა მეჩდე̄ლხვიშდ ღალ ლეჴზჷრთე̄სგა,   შევსულვართ ლეხზირში,

Verse: 25    ქრისდე̄შ ნა̈მზჷრვ ბაბდიშ რა̈ტჲან!   ქრისტეს დალოცვილი ბაბდიშ რატიანი!

Page: 38  Verse: 26    ეჯა ლამხვი̄დ ლა̈კვცირახა̈ნ.   ის შემხვდა (ჯიხვებზე) ნადირობიდან.

Verse: 27    ჰაგა̈რ ესვყა უგვარ[ვ] ჟეგმა̈რს,   ფეხშიშველი მივყავარ უგვარო ჩეგემლებს,

Verse: 28    ჯაბრა̈ლ ღალ ამნე̄მ ქა ლა̈მკჷდჷ̄რე:   ბანდულები ამან დამითმო ("გაიხადა ჩემთვის"):

Verse: 29    "ამჷნ ხოშა მი მა̄მ მიბიც."   "ამაზე მეტი მე არ შემიძლია".

Verse: 30    აშ გვიბინა ლიზ-ლიჩედი.   ასე დაგვიწყია სვლა-წასვლა.

Verse: 31    ლა̈ხვსგი ვეშგმავ, და̈̄რ ამჭიმდა,   მოვიხედე უკან, არავინ მომდევდა.

Verse: 32    ეზერ მეგრე ქჷმრა̈ლ ა̈მშჷ̄დდა.   კარგა მსხვილი ცრემლები წამომცვივდა.

Verse: 33    "უგვარვ ჟეგმა̈რ, ჟი ლამშვა̈მ[ვ]ნედ!"   "უგვარო ჩეგემლებო, მომასვენეთ!"

Verse: 34    ჟი ალჲა̈რდი მა̄დ ლამშვა̈მ[ვ]ნეხ,   ამათაც არ მომასვენეს,

Verse: 35    ჯუგვმა̈რდ მაძგერხ ვეშგიმისგა,   მუშტი ჩამარტყეს უკან,

Verse: 36    მაფა̈შვშ ღალ შდჷმრა̈ლ ჩუ მიშჷდენხ.   დაღლილობით ყურები მიცვიოდა.

Verse: 37    ბა̈შილ თანა̈ღს ეშ ლამქარვეხ,   ბაშის მთაზე ისე გამაქროლეს,

Verse: 38    ჯვეგ ი მეჯვეგ მა̈გ მი მისგდიხ.   ნახირი და მენახირე ყველა მე მიყურებს.

Verse: 39    "იმ ღალ მისგდიდ, უგვარვ ჟეგმა̈რ,   "რას მიყურებთ, უგვარო ჩეგემლებო,

Verse: 40    გელა ქურდა̄ნ ჩუ ჰე მერდი,   გელა ქურდანი თუ მეყოლა,

Verse: 41    ეჯა უწვრად დე̄მის მუცვრე!"   ის სისხლაუღებლად არ დამტოვებს!"

Verse: 42    აშ გვიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე დაგვიწყა სვლა-წასვლა,

Verse: 43    ეშ ლამქარვეხ ნახა̈შთე̄სგა,   ასე გამაქარვეს ნახაშში,

Verse: 44    სგა ლამგენეხ ოთავთე̄სგა.   შემაყენეს ოთახში.

Verse: 45    აშ ღალ მეკვშდად ბა̈ჟინ ანჴა̈დ:   მყისვე მაცნე მოვიდა:.

Verse: 46    გელა ქურდანს ჯვეგ ი მეჯვეგ   გელა ქურდანს ნახირი და მენახირე

Verse: 47    ჟი ლოხკოკვა, მა̈გ ღალ ესყა.   შეუყრია, ყველა მიჰყავს.

Verse: 48    ჟეგმიშ ფადა̈̄ს ვეშგიმ ა̈თღვაჭ,   ჩეგემის მდევარი უკან დაედევნა,

Verse: 49    გელა̈შდ ნაზულდ და̈̄ს ხოტიხა,   გელას ნაკვალევისთვისაც ვერავის მიუსწრია,

Verse: 50    ჯვეგ ი მეჯვეგ მა̈გ ხოჴი̄და.   ნახირი და მენახირე ყველა მოუყვანია.

Verse: 51    "აშ დამ ჯე̄ქა უგვარ[ვ] ჟეგმა̈რს,   "ხომ გითხარით უგვარო ჩეგემლებს.

Verse: 52    გელა ქურდა̄ნ ჩუ მიწვერდა!"   გელა ქურდანი აიღებდა ჩემს სისხლს!"

Verse: 53    ეშხუ ზა̈ილდ ჟეგა̈მს ამა̄დ   ერთი წელიწადი ჩეგემში დავყვავ

Verse: 54    საბრალ გიე̄რგს, მეჩი გიე̄რგს.   საბრალო გიერგმა. მოხუცმა გიერგმა.

Verse: 55    ქრისდე̄შ ნა̈მზურ ჟეგმიშ ლიჭმა̈̄ლ!   ქრისტეს დალოცვილი ჩეგემის თიბვის დრო!

Verse: 56    მახეღვა̈ჟ მა̈გ ლა̈ჭმათ' ა̄ჩა̈დხ   ჭაბუკი ყველა სათიბად წავიდა.

Verse: 57    ბარბალდ მიშგვა ყო̄რ ა̈მკარე,   ჩემმა (წმ.) ბარბალემ კარი გამიღო,

Verse: 58    ოთავხა̈ნქა ქა მისკინა,   ოთახიდან გამოვმხტარვარ,

Verse: 59    ბერკვლა̈რ მია̈ჲ ჩუ მიქვი̄ცა.   ბორკილები მე დამიწყვეტია.

Verse: 60    ქა მეჴდე̄ლხვი ტუბერთესგა,   გამოვსულვარ ტუბერში,

Verse: 61    ამჩუ̄ნ კა̈ხჲა̄ნ სგა ლამხვიდდა,   აქ კახიანი შემხვდა,

Verse: 62    ამნე̄მ ლიგნე ჭურ ლამკაფვნე.   ამან დარჩენა მირჩია.

Verse: 63    ჩუ ღალ მია̈ჲ დეშ ლჷგნე̄ლხვი:   მე ვერ დავმდგარვარ:

Page: 40  Verse: 64    ვოდე ბარბალს დო ხვეწდენი,   ვიდრე (წმ.) ბარბალეს არ ვნახავ,

Verse: 65    ეჩქად მია̈ჲ დე̄მე ხვიგნი.   მანამდის მე ვერსად გავჩერდები.

Verse: 66    სგავ მეჴდე̄ლხვი ბარბალთე̄სგა,   შემოვსულვარ (წმ.) ბარბალეს (ეკლესიამდე),

Verse: 67    ბერკვლა̈რ ამჩუ ჩუ მიში̄დახ.   ბორკილები აქ დამიყრია.




Text: 10/Ushg. 
რიჰა -- რიჰა


Page: 40  Verse: 1  რიჰა-ა! დიდება ლამრიას ია-ვოშიაგვლაშ!   --   რიჰა-ა! დიდება მარიამს უშგულისას!
Verse: 2    ლიმზირ ჯეკვადი ძღჷდაში.   შესაწირი გინდოდა ძლერისა.

Verse: 3    ლაშგარ აჯსგურდა სავჲაში,   სავეთის ლაშქარი დაგესხა,

Verse: 4    ალი სი მადმა ჯესგოში.   ეს შენ არ გშვენის.

Verse: 5    მაგ ოთხვჲახ (ამჩედლი) მარე ისგვი,   ყველა შენი კაცი წაუყვანიათ (წასულა),

Verse: 6    ლჷლგანე ისგვი ჴანარე   შეწირული შენი ხარები

Verse: 7    ქრისდე ზაგარუს ესყადახ;   ქრისტეს მთაზე მიჰყავდათ:

Verse: 8    მუჭვარდ ხობჷდახ შვენჲაგარ,   რქებზე ებათ თასმები,

Verse: 9    ყიას ხორკჷდახ როჟნარე.   ყელზე ეკიდათ ეჟვნები.

Verse: 10    ვო, საბრელო ხუჯელანა!   ო, საბრალო ხუჯელანო!

Verse: 11    თემუშ სგა გარ ათხათიშად.   თემში თქვენღა აურჩევიხართ.

Verse: 12    სადილობა ფარარს ჯადახ,   სადილი ფარარში გქონდათ,

Verse: 13    ლიმედალე - მაჩხფარ ზაგარ.   სამხარი - მაჩხფარის მთაზე.

Verse: 14    მაჩხფარ ზაგარის ლახგანად,   მაჩხფარის მთას შესდგომიხართ,

Verse: 15    მახრობაუ ღვეშგდ ლახსადა.   მახარობა უკან დარჩენია.

Verse: 16    ვო, საბრალო მახრობაუ,   ო, საბრალო მახარობა,

Verse: 17    ნაყერ ჯადა ალიბეგიშ,   ნაცემი იყავ ალიბეგისა,

Verse: 18    ალ ბოლ ლეკედ ალიბეგიშ!   ამ ძირამოსაგდებ ალიბეგისა!

Verse: 19    ნინაულა, ხვაჲს ხიგვანდას:   ნინაულა, ბევრს სტიროდი:

Verse: 20    მაჟჷრ ჯადა ბოფშარეში.   გებრალებოდა ბავშვები.

Verse: 21    ჯახულ ჩი გუნ გვემკახალე:   ჯახური ყველას შეგვნატრის:

Verse: 22    "იმევა რჷჰი იროლე,   "სადაც სინათლე იქნება,

Verse: 23    ჩიე ღალ ლარდა გვეროლე."   ყველგან ბინა ("სამყოფი") გვექნება".

Verse: 24    სემი ზაჲ მალყარს გვადა:   სამი წელი ბალყარეთში დავყავით:

Verse: 25    ჭიშხი გიმას მად გვიგენა,   ფეხი მიწაზე არ დაგვიდგამს,

Verse: 26    დეც სერ ლასგიდ დემთე გვარა,   ცის გარდა გასახედი არსად გქონდა,

Verse: 27    უქბოვშვ აგვიზდახ ქჷმრარე.   ჩუმად გვდიოდა ცრემლები.

Verse: 28    თაისავშერი ლახბასუღვი   თაისავაანთ ძმებს

Verse: 29    ლამრიავ ხეჴცი უშგლაში:   უშგულის მარიამი გასწყრომოდეს:

Verse: 30    ხატი გვიკუშიხ მიჩაში!   მისი ფიცი გაგვიტეხეს!





Text: 11/Lnr. 
ბეჩვი ლაშგარ -- ბეჩოს ლაშქარი


Page: 42  Verse: 1    ბეჩვილარე ინზორალეხ,   ბეჩოელები იკრიბებიან,

Verse: 2    ლა̈თხვიართე ინზორალეხ,   სანადიროდ იკრიბებიან.

Verse: 3    თხუმ მუჟვეღის ხეთხელვალეხ,   წინამძღოლს ეძებენ,

Verse: 4    ეშდიორი ბეჩვი̄ ლჷთიშ;   ბეჩოს თორმეტი რჩეული:

Verse: 5    თხუმ მუჟვეღი ა̈ლბეგ ხე̄რიხ,   წინამძღოლად ალბეგი ეყოლებათ,

Verse: 6    ა̈ლბეგ ხე̄რიხ გიოშე̄რა.   გიოანთ ალბეგი ეყოლებათ.

Verse: 7    აშ ხობინახ ლიზ-ლიჩედი,   ასე დაუწყიათ სვლა-წასვლა,

Verse: 8    სგავ ხაგენახ თვეთნა კოჯას,   შესდგომიან თეთრ კლდეს,

Verse: 9    ღვაშა-კვიცრა ჩუ სგვეჯიდახ;   შუნ ჯიხვები ბრძანდებოდნენ;

Verse: 10    ალჲა̈რს ა̈ლბეგ სგა̄ვ ხაჴვესგა,   ამათ ალბეგი მიჰპარვია,

Verse: 11    ა̈ლბეგს ღვაშა ჩუ ხათხე̄ნა,   ალბეგს ჯიხვი ჰშოვებია,

Verse: 12    ამის ნა̈ი ჟივ ლასედად.   ამას ჩვენ შევრჩენილვართ.

Verse: 13    ეჩქად ქაშგა̈რ გვეყა̈რულეხ,   მანამდე ჩერქეზები გვიდარაჯებენ,

Verse: 14    ლისედ ლჷქდუს მად ხოშგედახ.   დარჩენა ამაყებს არ უკადრებიათ.

Verse: 15    ქა̄ვ გვაცხეპიხ სამ ორკეციდ,   გარს გვარტყიან სამკეცად,

Verse: 16    სემი მარე ჩუვ ლაჩედად.   სამი კაცი გავქცევივართ.

Verse: 17    ეჯჲა̈რ ბეჩვი ლჷთიშ ირიხ,   ისინი ბეჩოს რჩეულნი იქნებიან,

Verse: 18    ფუსდა გუშგვეჲ, აზნაური,   ბატონი ჩვენი, აზნაური,

Verse: 19    აზნავირ ბახსანს სგვეჯდა,   აზნაური ბახსანში ბრძანდებოდა,

Verse: 20    სგავ ხაჴჷ̄რახ სემი მარე.   შეხვეწნია სამი კაცი.

Verse: 21    - მა̈ჲ ეჯწჷხჷნხ მარა̈ლს მიშგვა?   - რა გაგიჭირდათ ჩემს კაცებს?

Verse: 22    - ხამა ნა̈ი მა̈ჲ ენწჷხჷნ?   - როგორ თუ რა გაგვიჭირდა ჩვენ

Verse: 23    მარა̈ლ ისგუ ქაშგა̈რს ესვყად!   შენი კაცები მივყავართ ჩერქეზებს!

Verse: 24    - დედეს მია ქა ლა̈ხვჭვედნი:   - მე დედას შევეკითხები:

Verse: 25    მოლე ლამეშდ, დედე მიშგუ!   ცოტა მიშველე, დედაჩემო!

Verse: 26    - მა̈ჲ ეჯწჷხჷნ, დედე ღვარა?   - რა გაგიჭირდა, დედას გაფიცებ?

Verse: 27    - ხამა მია მა̈ჲ ემწჷხჷნ?   - როგორ თუ რა გამიჭირდა?

Verse: 28    მარა̈ლ მიშგუ ქაშგა̈რს ესყახ!   ჩემი კაცები ჩერქეზებს მიჰყავთ!

Verse: 29    - ნომ ა̈თსო̄ყენ, დედე ღვარა,   - ნუ გაგიჟდი, დედას გაფიცებ,

Verse: 30    ეჯღა სია ნომ ფეშენი!   იმისთვის შენ ნუ შეწუხდები!

Verse: 31    - დედე, შგვირი სი ლაჯსედნი!   - დედა, სირცხვილი შენ შეგრჩება!

Verse: 32    ჰილულდს მია ხვიჰჷნგჷრი ..   ჯორს მე დავადგამ უნაგირს ...

Verse: 33    ლუჯი სგიმჟი სგვებინ ესვხვიდ,   ლუჯის ვეძასთან წინ დაუხვდა,

Verse: 34    მა̈ნკვი ლილგაცა̈ლ ლოხვბინე:   ჯერ ხუმრობა დაუწყო:

Verse: 35    - ოდ, ბუშვარე, ო, ქაშგარე,   - ო, არამზადებო, ო, ჩერქეზებო,

Verse: 36    იმთე ეჯყახ მა̄რა̈̄ლ მიშგუ?   საით მიგყავთ ჩემი კაცები?

Page: 44  Verse: 37    - მა̈ჲ ისგუ გვეშ ლი, ოჲ, აზნაურ?   - რა შენი საქმეა, ო, აზნაურო?

Verse: 38    - ხამა მიშგუ გვეშ მა̈ჲ ირი?!   - როგორ თუ რა ჩემი საქმე იქნება?!

Verse: 39    ხანგა̈რ მიშგუ ნომ ამკიდვნად!   ხანძარი ჩემი არ ამომაღებინათ!

Verse: 40    ჟივ ხოშგურა მიჩა ხანგა̈რ,   უშიშვლებია მისი ხანგარი,

Verse: 41    არამ-ჩხარამ იკულთხა̈ნი,   რვა-ცხრას ჰბორკავს,

Verse: 42    არამ-ჩხარამ კინჩხა̈რს ხოშდე,   რვა-ცხრას თავს აყრევინებს,

Verse: 43    ეშხუ მუმბვიდ მა̄დ ხოფიშვდა,   ერთიც მოამბედ არ გაუშვია,

Verse: 44    მა̄რა̈ლ მიჩა შვიდებდ ა̈ნტიხ.   თავისი კაცები მშვიდობით დაიბრუნა.

Verse: 45    სემი მარე სგა ხონჴერიხ,   სამი კაცი თან ახლავს,

Verse: 46    ჟი ხანჴერახ თანაღვ-ზაგარვ.   თან ხლებია მთა-გადასავლამდის.

Verse: 47    თვითა ლუღვინ ფირვს ხაჭრა̈ჟიხ,   თითო ხბოიან ძროხას აძლევენ,

Verse: 48    ეჯა ეჯას მად ხოშგედა.   (მაგრამ) ის მას არ უკადრებია.




Text: 12/Par. 
ციოყ ი მიჩა ლაშგარ -- ციოყი და მისი ლაშქარი


Page: 44  Verse: 1    ოია, ოიალე, ხადაჯუყვა, ისგა ლაშგარ,   ოია, ოიალე, ხადაჯუყვა, შენი ლაშქარი,

Verse: 2    ოია, ოიალე, ციოყ ი მიჩა ლაშგარ,   ოია, ოიალე, ციოყი და მისი ლაშქარი,

Verse: 3    ქორარ ბეჯგენილა, ოია, ოიალე,   სახლები მაგრად დგას ოია, ოიალე,

Verse: 4    ლიმც[იქულ ახა̄რახ].   მოციქულობა გაუმართავთ.

Verse: 5    ყიმბიშ მჷთრე ჟეგმიშ ვარგარ,   შრატის მსმელი ჩეგემის აზნაურები,

Verse: 6    გიცრიშ გუფრა შვანაშ ვარგარ.   ვერძისმკერდა სვანეთის აზნაურები.

Verse: 7    ო, წარ[მა]თუ, შვანაშ ღვაჟარ!   ო, წარმათ, სვანეთის ვაჟკაცებო!

Verse: 8    ჟი ხავხახ, ჟიქან ხაცადახ   დასცემიან, ზევიდან მოუვლიათ

Verse: 9    ქაშგიშ ღვაჟარს.   ჩერქეზეთის ვაჟებისთეის.

Verse: 10    ხადაჯუყვას ბარჯს ხაჴიდ,   ხადაჯუყვას ბეჭში მოარტყა,

Verse: 11    შიყ ლახსგა̈მვნეხ ლემგემ ლექვა.   ზურგი შეაქცევინეს ხეებისაკენ.

Verse: 12    ქრისტეს ეშოხ ჩოთმეზჷრა   ქრისტეს, მაშ, დაულოცავს

Verse: 13    ციოყ ი მიჩა ლაშგარ!   ციოყი და მისი ლაშქარი!




Text: 13/Mlx. 
თათრიშ ლაშგარ -- თათრის ლაშქარი


Page: 44  Verse: 1    ჩოლირს ლაშგა̈რ ახსგურენა:   ჩოლურს თავს დასხმია ლაშქარი:

Verse: 2    ღალა̈ტ ხა̈კვდახ გალფხანარეშ.   ღალატი ნდომებიათ გარდაფხაძეებისა.

Verse: 3    ფანაგა გვეში ლჷმა̈̄რ ბანბი კარავშვ,   ფანაგა სავსე ყოფილა ბამბის კარვებით,

Verse: 4    ჯა̈რს ხაჟღვა ბერ გელვან,   ჯარს უძღოდა თურმე ბერი გელოვანი,

Verse: 5    ხათხელინახ გიგო გალფხა̄ნს.   თურმე ეძებდნენ გიგო გარდაფხაძეს

Verse: 6    მიჩ დაჴლა̈შ ქვირქვილდ სგა ლოხქვა,   მას თხის ქურქი წამოუცვამს,

Page: 46  Verse: 7    ჯა̈რის ამჟი სგა ლახჩჷდა.   ჯარს ასე შერევია.

Verse: 8    გიგოს ხო̄ქვა გლეხა̈რდ მიჩა:   გიგოს უთქვამს თავის გლეხებისთვის:

Verse: 9    "მიშგუ მაშედ ისგვეჲჷნქა მამგვეშ ა̈რი,   "ჩემი მშველელი თქენ გარდა არაფერია,

Verse: 10    ვოდე მჷლახს დო ა̈ლჴჷრიდ."   ვიდრე მულახს არ შვვევედრებით".

Verse: 11    ქა ლოჰოდა თვეთნე ჴა̈ნი,   მიუცია თეთრი ხარი,

Verse: 12    ღვინალშვ ლჷლა̈̄ბ სემი ჰილ[ვ]ი:   ღვინით დატვირთულა სარ ჯორი:

Verse: 13    "ალჲა̈რ ოთჴიდდ მჷლხა̈ მაცხვა̈რს,   "ესენი მიუტანეთ მულახის მაცხოვარს,

Verse: 14    ჴა̈ნ სგა ლახბედ მიჩა კჷლა̈რს!"   ხარი მიაბით მის გასაღებს!

Verse: 15    სგა ხოჴი̄დახ, ჴა̈ნ სგა ხობახ,   მოუყვანიათ, ხარი მიუბამთ,

Verse: 16    ღვინლი კუპრა̈ლ ეჩჩუ ხოდახ,   ღვინის ტიკები იქ დაუდვიათ,

Verse: 17    ლევაშერმჷყ მინ ჩვათპეჟახ.   ლევაანთას (ნავერიანებისას) თვითონ დამალვიან.

Verse: 18    მერმა ლადა̈ღ ზაგდჷრა̈ლ ჟ'ალგენელიხ:   მეორე დღეს ზაგდურლები (ქალდანები) ამდგარან:

Verse: 19    მაცხვა̈̄რი კჷლა̈რს ჴა̈ნ ხა̈ბმე̄ნა,   მაცხოვრის გასაღებზე ხარი მიბმული ყოფილა ("ჰბია"),

Verse: 20    ღვინლი კუპრა̈ლ გა̈ნს ხა̈გნენა,   ღვინის ტიკები განზე დებულა,

Verse: 21    მჷლახ ამჩუ ალნა̈ზვრე̄ლი.   მულახი აქ შეკრებილა.

Verse: 22    - მა̈ჲ ამბა̈ვ ლი, მა̈ჲ ამბა̈ვ ლი?   - რა ამბავია რა ამბავია?

Verse: 23    - ამჟი-ამჟი, ძღონა̈რ ა̈მჴედხ   - ასე (და) ასე ძღვენები მოსულა

Verse: 24    გუშგვეჲ ფუსდა მაცხვა̈რითე,   ჩვენს უფალ მაცხოვართან,

Verse: 25    მარე მჷჴდე და̈̄რ ღალ თერა.   მაგრამ მომტანი არავინ ჩანს.

Verse: 26    ა̈ხთხა̄ლხ, ეჩქა ქა̈ნთენა̈̄ნხ.   მოძებნეს (და) მაშინ გამოჩნდნენ.

Verse: 27    - მა̈ჲ ამბა̈ვ ლი, მა̈ჲ ეჯწჷხჷნხ?   - რა ამბავია, რა გაგიჭირდათ?

Verse: 28    - გიგო გალფხა̄ნს თათა̈რ აჴცე,   - გიგო გარდაფხაძეს თათარი აქცევს (ღუპავს),

Verse: 29    ხეშგვემ მჷლახს შემწევა ხა̈ყრის.   მულახს სთხოვეს შემწეობა აღმოუჩინოს ("უყოს").

Verse: 30    უღვირ-ლასკა̈რს უშხვა̄რ ნე̄სგა   უღვირსა (და) ლასკარს ერთმანეთს შორის

Verse: 31    კავშირ ხუღვა̈̄ნხ, კავშირ ო̄ხზდახ:   კავშირი ჰქონდათ, პირობა ("კავშირი") ედვათ:

Verse: 32    "ქა იმვა̈ჲთე ა̈დლაშგინახ,   "საითაც გაილაშქრებდნენ,

Verse: 33    ბეგა̈რს ერვა̈̄ჲს ათგადა̈̄ნნახ,   ბეგარას ვისაც დაადებდნენ,

Verse: 34    ეჯა მჷლხა̈შ კუთვნილ ლჷმა̈̄რ;   ის მულახის კუთვნილი ყოფილა;

Verse: 35    ჩუ ნასა̈დვ, ხა̈ლხი ნა̈ცვრუნ,   დანარჩენი, ხალხის დაგდებინებული,

Verse: 36    ეჯა იფა̈̄რიშ კუთვნილ ლჷმა̈̄რ."   ის იფარის კუთვნილი ყოფილა".

Verse: 37    მჷლახს ბა̈ჟინ ჭურ ოთზჷზა   მულახს მაცნე გაუგზავნია

Verse: 38    რამაზ ყიფიანდ, იფა̈̄რი თხვიმდ.   იფარის მეთაურ რამაზ ყიფიანისთვის.

Verse: 39    მჷლხა̈ მათხვმი ფუთა ლჷმა̈̄რ,   მულახის მეთაური ფუთა ყოფილა,

Verse: 40    ფუთა ლჷმა̈̄რ ნავერიანი.   ფუთა ყოფილა ნავერიანი.

Verse: 41    ინზორა̄ლეხ მჷლახ-იფა̈̄რ,   იკრიბებიან მულახ-იფარი,

Verse: 42    ჟ'ალნა̈ზვრე̄ლიხ, ა̈მჩედელიხ,   შეკრებილან (და) წასულან,

Verse: 43    მა̄მს ამხა̈ნ[ჩუ] ჩვალგენელიხ,   მამს აქვთ დამდგარან,

Verse: 44    თათრიშ ლაშგა̈რდ მეცქვილ ხოზზახ:   თათრის ლაშქრისთვის მოციქული მიუგზავნიათ:

Verse: 45    - მა̈ჲ ღალ ჯაკუხ, იმნარ ანჴა̈დდ?   - რა გნებავთ, რისთვის მოხვედით?

Page: 48  Verse: 46    იმ ხილშგა̈რიდ, იმ ხიშგომედ? -   რას ლაშქრობთ, რას ითხოვთ? -

Verse: 47    ეჯჲა̈რს პასუხ მა̄მ ხოტიხახ.   იმათ არ უპასუხიათ:

Verse: 48    - იშა ჟეღა̈რ გვაგჷრგა̈ლიხ?   ვისი ძაღლები გველაპარაკებიან?

Verse: 49    მერმე მეცქვილ ქად ხოტიხახ:   მეორე მოციქული კვლავ გაუგზავნიათ:

Verse: 50    - მა̈ჲ ჯაკუხ, იმ ხიშგომედ?   - რა გნებავთ, რას ითხოვთ?

Verse: 51    ლაშგა̈რს ვეშგმავ ათჭო̄ნუნედ!   ლაშქარი უკან გააბრუნეთ?

Verse: 52    ათხე პასუხ ქა ხოტიხახ:   ახლა უპასუხიათ:

Verse: 53    "მჷლხა̈ ჟეღა̈რ ერ ა̈ნჴდენიხ,   "მულახის ძაღლები რომ მოვლენ,

Verse: 54    ეჯღა ლაშგა̈რს ვეშგდ დე̄მ ტვიხე!"   იმისათვის ლაშქარს უკან არ გავაბრუნებ!"

Verse: 55    მჷლხა̈რს მეცქვილ ვეშგდ ხატეხახ,   მულახლებს მოციქული უკან დაჰბრუნებიათ,

Verse: 56    ხოჩა-ჲ ხოლა მა̈გ ქა ხო̄ქვა.   კარგი და ავი ყველაფერი უთქვამს,

Verse: 57    - ჲაღო, ღალე მა̈ჲ ალჴერჴად,   - აბა, რა მოვახერხოთ,

Verse: 58    მა̈ჲ ლა̈ყრიდ ი მა̈ჲ ოლგონვად?   რა ვუყოთ და რა მოვუგონოთ?

Verse: 59    - სოფელთ' ალჩედ, როგვ ალნა̈ზვრად. -   - სოფელში წავიდეთ, ცერცვი მოვაგროვოთ. -

Verse: 60    ქა ხოგცხადა მჷლხა̈ მათხვმის.   გამოუცხადებია მულახის მეთაურს.

Verse: 61    როგვ ჟი ხოზვრახ, ჩუ ოთთჷმახ,   ცერცვი მოუგროვებიათ, უშოვიათ,

Verse: 62    ჩუ ხობრა̈ჲა[ხ] ჭალი რიყთე,   გაუტანებია მდინარის რიყისაკენ,

Verse: 63    ამნოშ ჭალი რიყ ჟი ხოლა̄შახ.   ამით მდინარის რიყე მოუთესავთ.

Verse: 64    მე̄რმა ლადა̈ღ ჰალ ჩვესრჷჰა̈̄ნ,   მეორე დღეს როგორც კი გათენდა,

Verse: 65    ფუთად ხა̈̄ქვე ლაშგა̈რ-მა̄რა:   ფუთამ უთხრა ლაშქარ-ხალხს:

Verse: 66    "ათხე ჩიემ თვეფს ბიდ ათშყვიფდ,   "ახლა ყველამ თოფს ბუდე გახადეთ,

Verse: 67    ჩუ ალჩედ ჭალი რიყთე   ჩავიდეთ მდინარის რიყეზე

Verse: 68    ი ჟ'ა̈ლბინად როგვა̈ ლინკვლი."   და დავიწყოთ ცერცვის კენკვა".

Verse: 69    თვეფდ ბიდ ჩი ქა ხოშყვიფა,   თოფისთვის ბუდე ყველას გაუხდია,

Verse: 70    ჩუ მეჩდე̄ლიხ ჭალი რიყთე,   ჩასულან მდინარის რიყეზე,

Verse: 71    ჟი ლოხვბინახ როგვა̈შ ლინკვლი.   დაუწყიათ ცერცვის კენკვა.

Verse: 72    ეჩხა̈ნისგა ლაშგა̈რ ხოსგდი,   იქიდან ლაშქარი უყურებს,

Verse: 73    ხასკვრელ, ხამბა̈ჟ ხა̈ლხი ლინკვლი,   უკვირს, ეოცება ხალხის კენკვა,

Verse: 74    მეცქვილ მა̄რე თვით მინს ხოზზახ:   მოციქული კაცი თვით მათ მოუგზავნიათ:

Verse: 75    "ჟ'ანმეჴრა̈̄ვნას მჷლხა̈ ლაშგა̈რდ,   "გაგვაგებინოს მულახის ლაშქარმა,

Verse: 76    მა̈ჲ ხეკვეს ი იმ იშგომდე̄დხ?"   რა უნდოდეს და რას ითხოვდეს?"

Verse: 77    ალჲა̈რდ ლახტიხხ მინე პასიხვ:   ამათ მიუგეს:

Verse: 78    "ჰა̄ვ[ე] ღე̄რბეთ ჩუ ლოგვშედა̈̄ნ,   "რომ ღმერთი შეგვწეოდა,

Verse: 79    ლა̄თ მეცქულა̈რდ პასუხ ჯი̄ქვა̈̄ნხ,   გუშინ მოციქულებისათვის პასუხი გეთქვათ,

Verse: 80    გუშგვეჲ გვეშ[ი] ხოჩე̄ლდ ი̄რო̄ლ;   ჩვენი საქმე უკეთ იქნემოდა;

Verse: 81    ათხე ნა̈ჲ ბა̈ჩ ნა̄დ ლეზვებ,   ახლა ჩვენ ქვა შეგვექნა საჭმელი,

Verse: 82    ამუნღო ნა̈ჲ ლერდვნად მა̄მა ნაყა,   აწი ჩვენ სასიცოცხლოდ არ ვვარგივართ,

Page: 50  Verse: 83    ათხე ფინდიხი დეშ ღალ ნაკცი;   ახლა ტყვიაც ვერ გაგვატანს;

Verse: 84    ბაზი ლიშია̈̄ლ გვე̄რო̄ლე!"   ამაღამ ომი გვექნება!"

Verse: 85    ანჴა̈დხ ლაშგა̈რ, ჩვადჷ̄თა̄ლეხ,   მოვიდა ლაშქარი, დაყვეს,

Verse: 86    ერ ლენჴე̄რას ა̈მჩედე̄ლიხ   ზოგი ლეხერაში წასულა

Verse: 87    ნამა̈̄ტვ ხა̈ლხიშ ჩუ მჷდრა̈ჯიდ,   ლტოლვილი ხალხის მოდარაჯედ,

Verse: 88    ერ აშა̈რხა̈ნ ა̈მჩედე̄ლიხ.   ზოგი აშარიდან წასულა.

Verse: 89    ამჩუ მესედს ამჩ' ოხღალბახ,   აქ დარჩენილთ აქ ჩასაფრებიან,

Verse: 90    ლაშგა̈რს ლა̈ხვტას სგა ხაშჷ̄დახ:   ლაშქარს ამოსაწყვეტად შესევიან:

Verse: 91    ბერ გელოვან კარავთესგა   ბერ გელოვანი კარავში

Verse: 92    ჩუ ხოდგარახ ი ცხჷრილდ ხოგნახ,   მოუკლავთ და დაუცხავებიათ,

Verse: 93    მერმა̈̄ლი ღალ ჟი ხოხვი̄ტახ;   სხვებიც ამოუჟლეტიათ;

Verse: 94    ჩუ მა̈ჲ ოთჩა̈დხ ლენჴერახა̈ნ,   ვინც გაექცათ ლეხერიდან.

Verse: 95    ეჯჲა̈რ ეჩე ოხხვი̄ტახ.   ისინი იქ გაუწყვეტიათ

Verse: 96    აშა̈რიშხა̈ნი ყა̈რვლა̈რდ   აშარის ყარაულებმა

Verse: 97    აშა̈რს ანხვიტხ, აშა̈რს ადგა̈რხ,   აშარაში გაწყვიტეს, აშარაში დახოცეს,

Verse: 98    ამბვი მუ̄მბვიდ გარ ხაჩედახ.   მოამბედღა გაჰქცევიათ.

Verse: 99    ბერ გელოვა̄ნს კარავისგა   ბერ გელოვანს კარავში

Verse: 100    თხუმრა̈̄შ სალშგარვ ხა̈ტ ხორიკდა,   სასთუმალთან სალაშქრო ხატი ვკიდა,

Verse: 101    ივსელიანს ივსელჲანრეშ   იოსელიანთ იოსელიანი

Verse: 102    სგა ხოსკინა, ჟი ხოკი̄და,   შემხტარა, აუღია,

Verse: 103    ლაშგა̈რს ვეშგდ ქა ხოჭო̄ნა.   ლაშქრი უკან გამობრუნებულა.

Verse: 104    კა̄ლას რამაზ ყიფიანი   კალაში რამაზ ყიფიანი

Verse: 105    სგვებინ ესვჩა̈შ მჷლხა̈ ლაშგა̈რს:   წინ ჩაუსაფრდა ("დაასწრო") მულახის ლაშქარს:

Verse: 106    - იმვა̈̄ჲჟი ჩუ მესკბე გვა̄რ,   - როგორც დათქმული გვაქვს,

Verse: 107    ალა ნო̄სამა ა̈დჰომე̄ნს:   ეს არაფერი(არ) დაიმალოს:

Verse: 108    ბეგა̈რ ჟ'ალგა̈დდ გალფხა̄ნშერას   ბეგარა დავადევით გარდაფხაძეებს

Verse: 109    ზავისგა ჴა̈ნ ი ღვინლიშ ლა̈̄ბ, -   წელიწადში ხარი და ღვინის საპალნე, -

Verse: 110    ალა ღალი მჷლხა̈შ ი̄რა;   ეს მულახისა იქნება;

Verse: 111    იშგენ ბა̈რგ მა̈გა ნიშგვეჲ ი̄რა, -   სხვა ბარგი (კი) ყველაფერი ჩვენი-იქნება, -

Verse: 112    ეჯა ნა̈ჲ ნომა ა̈ნჰომე̄ნს!   ის ჩვენ არ (უნდა) გამოგვეპაროს!

Verse: 113    - დე̄მგვაშ ჯაჰვმიდ, დე ნუღვე მა,   - არაფერს გიმალავთ, არც რამე გვაქვს,

Verse: 114    ეშხუ კოწო̄ლ ხა̈ტილდჷნქა;   ერთი პატარა ხატის გარდა;

Verse: 115    ეჯ ხა̈ტს ნა̈ჲ და̈̄ს მოშ ხვა̈ტხედ;   იმ ხატს ჩვენ ვერავინ ვერ დავუბრუნებთ;

Verse: 116    ამჷნქა ნა̈ჲ მა̄მგვეშ ნუღვა.   ამის გარდა ჩვენ არაფერი გვაქვს.

Verse: 117    ამნა̈რ ამჩუ ტევა ხოფსახ,   ამისათვის აქ ჩხუბი მოსვლიათ,

Verse: 118    ხა̈ტილდ ეში̄ მა̄მ ლოჰოდახ.   ხატი მაინც არ მიუციათ.

Verse: 119    ამუნუღო მჷლახ-იფა̈̄რ   ამის შემდეგ მულახ-იფარი

Verse: 120    უხშვა̄რ ნე̄სგა ჩვა̈მყველე̄ლიხ.   ერთმანეთისგან ("ერთმანეთს შორის") გაყრილან.





Text: 14/Mlx. 
მეთხვიარ შერგელა̈ჲ -- მონადირე შერგელაჲ


Page: 52  Verse: 1    შერგელა̈ჲ ესღრი ლა̈თხვჲართე,   შერგელაჲ მიდის სანადიროდ,

Verse: 2    ზაგრუშ ესღრი, ისგიდრალე,   მთით მიდის, იცქირება,

Verse: 3    ქა ლა̈ჲსგიდა თვეთოლა̈რთე:   გაიხედა თვეთოლარისკენ:

Verse: 4    "მი ლა̈მხალდა კვიცრა̈შ ბა̈რგილდ,   "მე მეგონა შუნის ფარა,

Verse: 5    მი ლიჴვსგინა̈ლ ჭურ მიბინა,   მე მიპარვა დამიწყია,

Verse: 6    ესნა̈რ ლჷმა̈რხ თათრიშ ლაშგა̈რ.   თურმე ყოფილა თათრის ლაშქარი.

Verse: 7    მინდ ღიღვჭინა̈ლ ჭურ ლა̈მბინეხ,   მათ დევნა დამიწყეს,

Verse: 8    ვეშგიმ ამღვიჭხ, ცხუვა̈რს მა̈ფვშდეხ,   უკან გამომეკიდნენ, ისრებს მესვრიან

Verse: 9    დაგრა ხაკუხ, მამ მაზარეხ.   მოკვლა უნდათ, არ მზოგავენ.

Verse: 10    ესვეტხ ვეშგმავ, ცხვიჷლდ ოხვაფვშდ,   მივუბრუნდი უკან, ისარი ვესროლე,

Verse: 11    ეშხუ მარე გიმჟი ესვაფშვდ,   ერთი კაცი მიწაზე დავეც,

Verse: 12    აშ მიბინა აჯაღ ლიჩედ."   კვლავ დამიწყია წასვლა".

Verse: 13    და̈̄რ ხაჰენა, ჩუ ხაჩედა   ვერავინ დასწევია, გაჰქცევია

Verse: 14    ლამა̈რია̈ში სვიფათე.   მარიამის მოედნისკენ.

Verse: 15    ალა ფადა̈სს იმწა̈დჲელე,   ეს მდევარს ითხოვს საშველად,

Verse: 16    მუჟალს დეშია̈რ იმჴერი.   მუჟალში ვერავინ იგებს.

Verse: 17    ქრისდეს ეშუ ჩუ ოთმა̈ზრა   ქრისტეს ისემც დაულოცავს

Verse: 18    ბიმურზაშა, მინე ბლიულდ!   ბიმურზაანთი, მათი მუნჯი!

Verse: 19    მახად ლა̈ჲყვიფხ ჭურ ვეჴხა̈ნქა,   ახლახან გამოაძვრინეს ბზიდან,

Verse: 20    შდიმილდ ღალე ლექვა ლახხელ,   ქვემოთ ყური დაუგდო,

Verse: 21    ლექვა̈ნისგა მამგვეშ ისმი;   ქვემოდან არაფერი ისმის;

Verse: 22    მერმე შდიმილდ ლეჟა ლახხელ,   მეორე ყური ზემოთკენ დაუგდო,

Verse: 23    ლეჟა̈ნისგა ჟი ა̈ნმეჴრე:   ზემოდან კი გაიგო:

Verse: 24    "თათრიშ ლაშგა̈რ ა̈მჴედელი!" -   "თათრის ლაშქარი მოსულა!" -

Verse: 25    მეთხვია̈რ იტვილიალე,   მონადირე იძახოდა,

Verse: 26    ფადა̈სს ღალ იმწა̈დჲალე.   მდევარს ითხოვდა საშველად.

Verse: 27    მჷლახ-მჷჟალს აშ ხობინა,   მულახ-მუჟალს ასე დაუწყია,

Verse: 28    ხობინახ ლიზ-ლიჩედი.   დაუწყიათ სვლა-წასვლა.

Verse: 29    ტოტა ჭაჲხან მახად ა̈მჴედ,   ტოტა ჭახანი ახლახან მოსულა,

Verse: 30    მახად ა̈მჴედ ლა̈თხვიარხა̈ნ,   ახლახან მოსულა სანადიროდან,

Verse: 31    ჩუ ღალ აყვრე ი იშვმინე,   წევს და ისვენებს,

Verse: 32    ჲორი ლა̈ხხვა ქანს ალ[ჷ]თეხ.   ორი ცოლი კი კანაფს რთავს.

Verse: 33    "ოჲ, ლჷკჩევ ლი ბედი გუშგვეჲ,   "ო, ნეტაი ჩვენს ბედს,

Verse: 34    მომ ა̈ნმეჴრას ჭაშვემ გუშგვეჲ!"   არ გაიგოს ჩვენმა ქმარმა".

Verse: 35    ტოტა ჭაჲხანდ ჟი ა̈ნჰურნე,   ტოტა ჭახანმა გაიგონა,

Verse: 36    გა̈რგლა ლა̈ხხვა̈შ ჟი ა̈ნსიმნე,   ცოლების მუსაიფი მოისმინა,

Page: 54  Verse: 37    ჟი ლა̈მპერლი ლაყვრაისგა.   წამომხტარა საწოლიდან.

Verse: 38    - ლა̈ხხვა მიშგუ, იმ ღალ გა̈რგლიდ?   - ჩემო ცოლებო, რას ამბობთ?

Verse: 39    ქ'ე დომ მა̈ქვნიდ, კინჩხა̈რს ჯიშდე!   თუ არ მეტყვით, თავებს გაგაყრევინებთ!

Verse: 40    - ჰამა იმ მოდ გა̈რგვლუნიდ როქ,   - როგორ თუ რას ვლაპარაკობთო,

Verse: 41    ლაშგა̈რ ა̈მჴედ თათარიშე,   ლაშქარი მოსულა თათრისა,

Verse: 42    მა̈გ მეჩდელი ხა̈ლხ ი მა̄რე ...   ყველა წასულა - ხალხი და კაცი ...

Verse: 43    - მიშგვან ხოჩამდ იმნა̈რ ადრიხ?   - ჩემზე უკეთ როგორ წავლენ?

Verse: 44    მია̈ჲ ღური, ამხვა̈რ ანღრიხ!   მეც მივდივარ, მტრები მოდიან!

Verse: 45    ცხემა̈დ მიჩა ჟი ხოკიდა,   თავისი მშვილდ-ისარი აუღია,

Verse: 46    ლიზ-ლიჩედი ჭურ ხობინა.   სვლა წასვლა დაუწყია.

Verse: 47    მეშჲა̈ლ მარე მა̈გ ვეშგდ ლახცვირ,   მეომარი კაცი ყველა უკან დასტოვა,

Verse: 48    სგვებინ ოთჩა̈შ, თხუმ ესოგა̈ნ.   წინ გაუსწრო, თავში მოექცა ("დაუდგა").

Verse: 49    თათრიშ ლაშგა̈რ სგვებნავ ა̈ნკვა̈რხ,   თათრის ლაშქარი წინ გამოიგდეს,

Verse: 50    მაშელანთე ჩუ ჭურ ა̈ნკვა̈რხ,   მაშელანში მოაგდეს ("ჩამოაგდეს"),

Verse: 51    გვა̈რიშისგა მინ ესჷგა̈ნხ,   გვარიშში თვითონ დადგნენ,

Verse: 52    უშხვარ ლიშია̈ლ ოხგაცხდეხ.   ერთმანეთს ომი გამოუცხადეს.

Verse: 53    - თათრიშ თხვიმ ჲა̈რ ხიროლე?   - თათრის მეთაური ვინ ხარ ("იქნები")?

Verse: 54    - მი ხვიროლე თუმჯა̈ყიან!   - მე ვარ ("ვიქნები") თუმჯაყიანი!

Verse: 55    შვანეშ თხუმას მა̈ჲ ჯეჟხოლე?   სვანეთის მეთაურს რა გერქმევა?

Verse: 56    - მი ხვიროლე ტოტა ჭაჲხან.   - მე ვარ ("ვიქნები") ტოტა ჭახანი.

Verse: 57    მა̈ნკვიშ მეშია̈ლ ნა̈ჲ ლირიდ!   პირველად მეომარი ჩვენ ვიქნებით!

Verse: 58    სამ ლიფვშდეჟი უშხვარ ლეგნიდ,   სამ გასროლაზე ერთმანეთს დაუდგეთ,

Verse: 59    ხედვა̈ჲ ეჩქას ჟი ა̈ლწინიდ,   რომელიც მაშინ მოვერევით,

Verse: 60    ლა̈გნაჟი ჭიშხს დემ ალქუთვნიდ,   სადგომზე ფეხს არ გავანძრვეთ,

Verse: 61    შიყმიშ მჷსგემ ეჯა ლირიდ.   ზურგშემქცევი ის ვიქნებით.

Verse: 62    თუმჯა̈ყიანად იშგვმინე:   თუმჯაყიანმა ითხოვა:

Verse: 63    "მა̈ნკვი ხეკვეს სი ემიგენ,   "პირველად შენ უნდა დამიდგე,

Verse: 64    თათა̈რ ონღვრი ჯვედიანეშ!"   თათარი მოვდივარ შორიდან!

Verse: 65    გვა̈მილდ ლოხხელ, ჩუ ესოგა̈ნ,   მკერდი მიუშვირა, დაუდგა

Verse: 66    უმყალვალა ტოტა ჭაჲხან.   უშიშარი ტოტა ჭახანი.

Verse: 67    დემ აზარე, ცხვის იმარე   არ ზოგავს, ისარს იმზადებს

Verse: 68    თათრიშ მახვში თუმჯა̈ყიან,   თათრის უფროსი თუმჯაყიან,

Verse: 69    გა̈ნხა̈ნ ხაყა მჷნჴრი მა̄რე.   გვერდში ჰყავს მხლებელი.

Verse: 70    მა̈ნკვი ცხვიილდ ქა ხოფიშვდა,   პირველი ისარი გაუსვრია,

Verse: 71    ტოტა ჭაჲხანს თხუმ ხეხოლდა,   ტოტა ჭახანს თავში ხვდებოდა,

Verse: 72    ჭიშხ მა̄დ ა̈ნკიდ, თხვიმ ჩუ ა̈დნიკვ,   (მაგრამ) ფეხი არ დაძრა, თავი დახარა,

Verse: 73    ალა მეჩი ქავ ხოქადა.   ეს (ისარი) მას აუცდენია.

Verse: 74    ახფიშვდ მერმე, ბარჯას ხეხვა,   ესროლა მეორე, ბეჭში ხვდება,

Page: 56  Verse: 75    ტოტა ალას მა̈რჯულდ[დ] ხეხვა:   ტოტა ამას მარჯვედ ხვდება:

Verse: 76    ჟი ესსიპვნა̈ნ, ესხჷრსველა̈ნ,   შეტრიალდა, შებრუნდა,

Verse: 77    ჭჷშხა̈რხა̈ნ ღალ მად ა̈დქუთნა̈ნ,   ფეხებში არ დაიძრა,

Verse: 78    მერმე ცხვიილდ ქად ხოქადა.   მეორე ისარი კვლავ აუცდენია.

Verse: 79    მესმე ცხვიილდ ქად ხოფიშვდა,   მესამე ისარი კვლავ უსვრია,

Verse: 80    ნა̈მწვინს ანღრი, გვამას ხეხვა,   პირდაპირ მოდის, მკერდში ხვდება,

Verse: 81    ტოტა ალას ენასდ ხეხვა:   ტოტა ამას სწრაფად ხვდება:

Verse: 82    ჩუ ღალ ესნა̈კვ, ჯაჭარქ' ანნა̈კვ,   დაიბარა, წელში მოიხარა,

Verse: 83    ცხვიილდ ქა̈̄დქა̈დ, ბაჩვჟინ ანნა̈კვ.   ისარი აიცდინა, ქვაზე დაიღუნა.

Verse: 84    ათხე ხაშგვმინ თუმჯა̈ყიანს,   ახლა სთხოვა თუმჯაყიანს,

Verse: 85    თუმჯა̈ყიანს, თათრიშ თხვიმილდს:   თუმჯაყიანს, თათრის მეთაურს:

Verse: 86    "ათხეშ მეგნე სი ხიროლე!"   "ახლა მდგომი შენ იქნები!"

Verse: 87    ქა ხოფიშვდა ტოტა ჭაჲხანს,   უსვრია ტოტა ჭახანს,

Verse: 88    გვამას ხაჴიდ თუმჯა̈ყიანს.   მკერდში მოახვედრა თუმჯაყიანს.

Verse: 89    თათრიშ ლაშგა̈რს შიყ ლახსგა̈მნეხ,   თათრის ლაშქარს ზურგი შეაქცევინეს,

Verse: 90    ჩუ ხოკვარახ კა̈რჲელითე,   ჩამოუყრიათ კარიელში,

Verse: 91    ნესგა ხოკვარხ, ხოზიხ დემთე,   შუაში მოიგდეს, ვერსად წაუვათ,

Verse: 92    და̈რ მოშ ხოზიხ ცხეკთე, ღერღთე.   ვერვინ წაუვათ ტყე-ღრეში.

Verse: 93    კა̈რჲელისგა ჟი ჯიხვიტახ,   კარიელში ამოგიწყვეტიათ,

Verse: 94    ამახვ ისგვეჲ მამ ჯიზარახ.   მტერი თქვენი არ დაგიზოგავთ.

Verse: 95    ჟეღიშ ლუნჩუჲ ჭურ ხაჩჷდახ,   ძაღლთაპირებიც თურმე ერივნენ,

Verse: 96    ჰა̈დურდ ჟეღა̈რს ჭურ ხაჯონდახ.   მთლად ძაღლებს ჰქავდნენ თურმე.




Text: 15/Ushg. 
ალბეზილარ -- ალბეზები


Page: 56  Verse: 1  რეჲჰო ლიეჲვო, ალბეზილარ ამჴედელიხ,   --   რეჲჰო ლიეჲვო, ალბეზები მოსულან,
Verse: 2    შდვილვა მეჯვგა ოთხაჴაცახ.   შდულვის მეჯოგეები დაუღუპავთ.

Verse: 3    სემი სამყვირ ოთხოშომახ (მჷლდღას),   სამი საყვირი დაუკრავთ (მწყემსებს),

Verse: 4    შდვილხან ნამჩად გიცლად ანჴად,   შდულვიდან გამოქცეული ვერძი მოვიდა,

Verse: 5    გიცლად ანჴად ყამსუყულშა,   ვერძი მოვიდა ყამსუყულაანთი,

Verse: 6    ქორწილდ აძიჰხ ყაყაილაშ,   ყაყაილას საქორწილოდ დაკლეს,

Verse: 7    ფოყა-ბარჯა ხეხვ-ჭაშს ლოხვშხვინხ,   თეძო-ბეჭი ცოლ-ქმარს შეუნახეს,

Verse: 8    ხეხვ-ჭაშს ლოხვშხვინხ ლაყვრა თხუმრაშ.   ცოლ-ქმარს შეუნახეს სასთუმალში.

Verse: 9    ვო, დედეში მირანგულა!   ვო, დედისა მირანგულა!

Verse: 10    მირანგუ შდულვას მიცხჷნდა,   მირანგულა შდულვაში, მეგულებოდა,

Verse: 11    ესრან მაჩხფარ ბეჯგვენილა.   თურმე მაჩხფარში დგას.

Verse: 12    ლადეღ ლექვცე სუმაილა!   დღეგასაქრობი სუმაილა!

Page: 58  Verse: 13    ყოვათიშ ბოგა ხოკვარა,   ყოვათის ხიდი ჩაუგდია,

Verse: 14    ფადასი ღოშგინ ხაჭამახ.   მთვარე უკან დასდევნებია.

Verse: 15    ბოგქა ლაზჷლდ დესავ ხერიხ,   ხიდზე გასასვლელი არა აქვთ ("ექნებათ"),

Verse: 16    ღვეშგმავ ანტიხხ ლაგვნუშუღვი.   უკან გამოაბრუნეს ტირილით.

Verse: 17    ჯოგი შვანარს ქა ღალ ოთღახ,   ჯოგი სვანებს წაურთმევიათ,

Verse: 18    ისგადიეხ უშგულათე.   შერეკეს უშგულში.

Verse: 19    ეჩე ლიღაშგალ ოხჩჷდდახ,   იქ ცილობა ("წართმევა) მოუვიდათ

Verse: 20    აშირ მარე ჟი ხადგარახ:   ასი კაცი ზედ შეჰხოცია:

Verse: 21    ცოდულდ ოხტახხ, ვოჲ, შდულვარეშ!   ცოდვამ უწია, ოჲ, შდულველებისამ!




Text: 16/Mlx. 
ლახმჷლდ ლაშგარ -- ლახამულის ლაშქარი


Page: 58  Verse: 1    ლახმჷლდ ლაშგა̈რ ა̈მჩედე̄ლიხ,   ლახამულის ლაშქარი წასულა,

Verse: 2    ჩუ ლუზვერლიხ ბა̈ჩა̈ ბოგჟი̄ნ,   შეკრებილა ქვის ხიდზე,

Verse: 3    მა̈გ ლჷთიში ლახმჷლდარე.   ყველა რჩეული ლახამულელები.

Verse: 4    ლაშგრიშე სგვებინ მუჟოღიდ   ლაშქრის წინამძღოლად

Verse: 5    კიბულანას და̈̄რ ჯიჩო̄ნდა.   კიბულანს არვინ გიჯობდა.

Verse: 6    ჯგჷრა̈̄გ ბოგა̈შ ჯიმა̈ზჷრახ,   ხიდის (წმიდა) გიორგი გილოცავთ,

Verse: 7    ჯიბინახ ლიზივ-ლიჩედი.   დაგიწყიათ სვლა-წასვლა.

Verse: 8    ნაზუს ხაქადიხ შუკვაში,   გზის კვალს ასცდნენ,

Verse: 9    კოჯას ხაგენედ თჷმიშე.   გაჭირვების კლდეს მიადექით.

Verse: 10    - ჰატ, საბრელე მეთხვჲა̈რ გუშგვეჲ,   - ო, საბრალო ჩვენო მონადირევ,

Verse: 11    მეთხვჲა̈რ გუშგვეჲ კიბულანა,   ჩვენო მონადირე კიბულანო,

Verse: 12    კოჯას ლაგენად თჷმიშე!   გაჭირვების კლდეს მივსდგომივართ!

Verse: 13    ბაზიშე გუშგვეჲ სადგომი   ამაღამ ჩვენი სადგომი (არის)

Verse: 14    აფხა̈ზ ჟიქა̄ნ მინდვერისგა.   აფხაზეთს ზემოთ მინდორში.

Verse: 15    ისგლე̄თიშა ვონა ანჴა̈დ,   შუაღამის დრომ მოაწია,

Verse: 16    ვოთარ ჯა̈ნსუხს ხემაჯალდა   ოთარი ჯანსუხს აყვედრიდა

Verse: 17    იშგვიდ გეზლა̈შ ლინჴჷრინეს.   შვიდი შვილის წამოყვანას ("ხლებას").

Verse: 18    ჯა̈ნსუხ ჯგჷრა̈̄გს ხეწვანალდა:   ჯანსუხი წმ.გიორგის შველას სთხოვდა.

Verse: 19    "იშგვიდ გეზალ ნომ' ა̈̄ნჴაცა!"   "შვიდი შვილი არ დაგვიღუპო!"

Verse: 20    წირი თალი მა̈გ ხაკვედახ   ურო-სოლი ყველა დასჭირებია

Verse: 21    ჯიხურიშ ისგვეჲ ყორასი.   თქვენი სახლისწინას კარს.

Verse: 22    ფუთას ხანგა̈რუვ ჯაშგები,   ფუთას ხანგარი გიშიშვლია,

Verse: 23    ეჩან ხოშა ჯულაბჷლას.   მასზე უფრო ჯულაბულას.

Verse: 24    ჟივ ხაშჷდახ აფხაზარეს,   თავს დასხმიან აფხაზებს,

Verse: 25    ამ ჭიქიშე აფხაზარე[ს].   ამ ჭიქის აფხაზებს,

Page: 60  Verse: 26    ხიშიალედ ურიგვ-ურიგვდ.   ომობდით თავგამოდებით ("ურიგ-ურიგოდ").

Verse: 27    ჰატ, საბრელა აფხაზარე!   ო, საბრალო აფხაზებო!

Verse: 28    ფრანგულა - ისგვეჲ დაშნარეს   ფრანგულს - თქვენს ხმლებს

Verse: 29    შვანარე ჭურ ინაკურახ;   სვანები ღურვდნენ თურმე

Verse: 30    ლალთჷრში ისგვეჲ ცხვადვარეს   თქვენს საარაყე ქვაბებს

Verse: 31    მინდვერისგა ჯაგვრანალვნად;   მინდორში გაგორებინებდით;

Verse: 32    ხოშა̈̄ლ ხოხვრა̈̄ლს ნომ ხოსგჷდიდ,   უფროსები უმცროსებს ნუ უყურებთ,

Verse: 33    ლიშია̄ლ გუშგვეჲ ხოჩა̈̄ნდა.   ჩვენი ომი სჯობდა.

Verse: 34    ჰატ, საბრელა აფხაზარე,   ო, საბრალო აფხაზებო,

Verse: 35    ჩუ ხოღლატად ჭურ შვანარეს.   დაუღალატებიხართ სვანებს




Text: 17/Lxm. 
სიხვიშ ლაშგარ -- სიხვის ლაშქარი


Page: 60  Verse: 1  ვოიელადა ქრისდეშ ნა̈მზურ ბექსოლა̈რე,   --   ვოიელადა ქრისტეს დალოცვილი ბექსოლაანნი,
Verse: 2  (ვოიელადა) ჟახა̈რ ღვაჟა̈რ მინე მეთხვრა   --   "სახელოვანი ვაჟები - მათი მონადირეები
Verse: 3  (ვოიელადა) ქესხჷრინეხ მანჩხაფიქა,   --   "გადიან მანჩხაფზე,
Verse: 4  (ვოიელადა) სიხვიშ ლაშგა̈რს სგა ხა̈გენახ.   --   "სიხვის ლაშქარს მისდგომიან.
Verse: 5    ღაღუ ლაშგა̈რს ჟი ხა̈ლეჩა,   ღაღუ ლაშქარს ყარაულობდა თურმე,

Verse: 6    აფხნეგდ სოფელთე ხოთონა;   ამხანაგი სოფელში გაუგზავნია:

Verse: 7    ქა ხაშჷდა ლახმჷლ ლაშგა̈რ,   გასცვენია ლახამულის ლაშქარი,

Verse: 8    ჩუ ხა̈ხვიახ სიხვიშ ლაშგა̈რს;   დახვედრია სიხვის ლაშქარს;

Verse: 9    ღაღუს თეფი ქა ხოკვარა,   ღაღუს თოფი გაუსვრია,

Verse: 10    კუჭი ჩოქის ჟი ხოგენა.   კუჭი წამოუჩოქებია.

Verse: 11    ქრისდეშ ნა̈მზურ ფჷრელა̈ი,   ქრისტეს დალოცვილი ფურელა,

Verse: 12    სისგ ლა̈შიდა̈რ გჷრჰჷნ მიჩა;   შიშის მომგვრელი როხროხი მისი;

Verse: 13    ჩემრუხვს ბა̈რგილდ ხოჩჷრჩხჷნე,   ჩემრუხვს ბარგი უჩხრიალებს,

Verse: 14    ლა̈ჰლას ვერე ხოჩჷლჩჷნე.   ლაჰლას წვერი უფაფუნებს.




Text: 18/Lnr. 
უდეშვდი̄ლარ -- უდეშვდლები


Page: 60  Verse: 1    ოჯ, საბრალო უდეშვდი̄ლა̈რ,   ო, საბრალო უდეშვდლებო,

Verse: 2    ნამჷრთალოშ სოფალვშ ანხვა̈ტდ!   გულკეთილობით (მთელი) სოფელი ამოსწყდით!

Verse: 3    კუჭ მარშანია სგა̄ვ ჯიხნახ,   კუჭ მარშანია შემოგიშვიათ,

Verse: 4    ეჯა შვანრე ნაქაჩვ ი̄რო̄ლ:   იგი სვანების მიერ დაჭრილი ყოფილა ("იქნებოდა")

Verse: 5    შვანა̈რს ხეშჲა̄ლ მიჩა ლაშგარვშ,   სვანებს ეომებოდა თავისი ლაშქრით,

Verse: 6    შვანა̈რს ჯა̈რი ჟი̄ვ ხოხვი̄ტახ,   სვანებს ჯარი ამოუწყვეტიათ,

Page: 62  Verse: 7    კუჭი ბჷგიდ ჩუ̄ვ ხოქაჩახ.   კუჭი მძიმედ დაუჭრიათ.

Verse: 8    სგა̄ვ ხაჩედახ უდეშვდთე̄სგა,   გაჰქცევიათ უდეშვდოში,

Verse: 9    სგა ლა̈ხჴჷ̄რა̈̄ნ ამჩუ მეზგა;   შეეხვეწა აქ მოსახეს;

Verse: 10    სოფალვშ ეჯა ჟი̄ვ ხოშხუნახ,   (მთელ) სოფელს იგი დაუცავს ("შეუნახავს"),

Verse: 11    ჟი ხოშხუნახ ი ჟ'ოხვხოჩვახ,   შეუნახავს და მოურჩენია,

Verse: 12    ქა̄ვ ხოფი̄შვდახ ქორთე ლუსჩქვა̈რ.   გაუშვიათ შინ დასაჩუქრებული.

Verse: 13    ქორთე კუჭი შვიდებდ აჩა̈დ,   კუჭი შინ მშვიდობით წავიდა,

Verse: 14    ჟი̄ვ ხონზო̄რა სოფლა̈რ მიჩა:   შეუკრებია თავისი სოფლელები:

Verse: 15    "მიშგუ სოფლა̈რ, სოფელ მიცჷხ,   "ჩემო სოფლელებო, სოფელი მეგულება,

Verse: 16    სოფელ მიცჷხ ჰალალდ ლეხვტე."   სოფელი მეგულება ადვილად ამოსაგდები".

Verse: 17    ჟი̄ვ ხონზო̄რა აფხზიშ ლაშგა̈რ,   შეუგროვებია აფხაზთა ლაშქარი,

Verse: 18    ლახვა-კოჯას ხაზელა̄ლვნე,   მთა-კლდეში ატარებს,

Verse: 19    სგა̄ვ ხაგენა უდეშვდვ სოფელს,   მისდგომია უდეშვდ სოფელს,

Verse: 20    ალჲა̈რს ა̈რთქვილდ მეჴედ ხეხლიხ.   ამათ ერთგულად მომსვლელი ეგონებათ.

Verse: 21    სგა̄ვ ხაჭვა̄დახ აფხზიშ ლაშგა̈რ,   შესევია აფხაზთ ლაშქარი,

Verse: 22    ღვაჟა̈რ მა̈გი ჟი̄ვ ხოხვიტახ,   ვაჟები ყველა ამოუხოცავთ,

Verse: 23    ბეფვშ ი ზურა̄ლ ლჷრმდ ოთხვიახ,   ბავშვი და ქალი დაჭერილი წაუყვანიათ,

Verse: 24    სოფელ მურგვალდ ჩუ̄ვ ხოჴაცახ.   სოფელი მთლიანად დაუქცევიათ.

Verse: 25    ოჲ, ფისრაუ აფხაზარე,   ოჲ, წაწყმენდიდო ("ფისიანო") აფხაზებო,

Verse: 26    მა̈ჲ ნაგდჷნდა ნა̈ჲშამიერ   რა გვემართა, მადლობის ნაცვლად

Verse: 27    მურგვალდ უდეშვდვ სოფლი ღალა̈ტს?!   მთელი უდეშვდ სოფლის ღალათი?!




Text: 19/Lsh. 
გაურ-გავხე -- გაურ-გავხე


Page: 62  Verse: 1    მიჯვრიშ ზაგარ რუსიშ ლაშგარ   მიჯვრის მთაზე რუსის ლაშქარი

Verse: 2    ჩუ ლუზორლიხ, მიჯვრიშ ზაგარ   შეკრებილა, მიჯვრის მთაზე

Verse: 3    ჩუ ლუზორლიხ ლეჩხვმაშ ვარგალ,   შეკრებილა ლეჩხუმის აზნაურობა,

Verse: 4    ივზირალდახ ჴალდეშ ჴაცას.   თათბირობდნენ ხალდეს დაქცევაზე.

Verse: 5    ჟი ლაჲსაქმეხ ჴალდეშ ჴაცა.   მოისაქმეს ხალდეს დაქცევა

Verse: 6    ძღჷდს იშჲალდახ ჴალდეშ ღვაჟარ,   სასტიკად იბრძოდნენ ხალდეს ვაჟები,

Verse: 7    ჩიდ ხოჩა̄მდ გურმაჩ ი ჭოხან:   ყველაზე კარგად გურმაჩ და ჭოხანი:

Verse: 8    ესვაჲ, ხაფშვდეხ, თხუმს ხატყეცდახ,   ვისაც ესვრიან, თავში ახვედრებენ,

Verse: 9    რუსიშ ჯარალს თხუმს ხაჭკვერდახ,   რუსის ჯარებს თავსაა სჭრიდნენ,

Verse: 10    ლჷცას შჷდახ ..   წყალში ყრიდნენ ...

Verse: 11    ფაყვარს ბოფშარ კალაშ იტხჷრდახ.   ქუდები კალის ბავშვებს გამოჰქონდათ [მდინარიდან].





Text: 20/Lnr. 
ბახთჷნგერი -- ბახთუნგერი


Page: 64  Verse: 1    ფისევ ჯაბა ბახთჷნგერის!   ფისი დაგსხმოდეს ბახთუნგერს!

Verse: 2    იმვა̈ჲ ანჴჷ რვისი ლაშგა̈რ?   საიდან მოიყვანე რუსის ლაშქარი?

Verse: 3    ჩუ ლუზვერლიხ მინდვერისგა   შეკრებილან მინდორში

Verse: 4    ბახსნი ნამთიშვ მახეღვაჟა̈რ.   ბახსანის რჩეული ახალგაზრდები

Verse: 5    ჯა̈რი ლითხვმის და̈რ ა̈პი̄რე,   ჯარის მეთაურობას ვერავინ ბედავს

Verse: 6    მა̈გ სანჯა̈ხის ხეთურჲელე,   ყველა დროშას (ჯარს) სწავლობს,

Verse: 7    სანჯა̈ხს ჟი̄ი და̈̄რ მოშ იკედ.   დროშას ვერავინ იღებს

Verse: 8    - ამიშ მჷკედ ჲა̈რ იროლე,   - ამის ამღები ვინ იქნება,

Verse: 9    ჯა̈რიშ მუთხვმი ჲა̈რ იროლე?   ჯარის მეთაური ვინ იქნება,

Verse: 10    - ჲა̈რ იროლე-ჲ ისმა̈ილა,   - ვინ იქნება და ისმაილი,

Verse: 11    ისმა̈ილა ჯარაშდი̄ლშა.   ისმაილი ჯარაშდილიანთი.

Verse: 12    - ჲორინ სანჯა̈ხ ჟი მიკი̄და,   - ორჯერ დროშა ამიღია,

Verse: 13    მესმამ ლიმა̈ჩვ ლადა̈ღ ა̈ხვკედ.   მესამედ სიბერის დღეს ავიღებ.

Verse: 14    ალას გეზალ დემ იჩომდა,   ამას შვილი ისმაილი:

Verse: 15    მიჩა გეზალ ისმა̈ილი:   მისი შვილი ისმაილი:

Verse: 16    - ბაბა, სია ა̈გის ასგუ,   - მამა, შენ შინ დაჯექ,

Verse: 17    ისგვა მჷქაფდ მი ხვიროლე:   შენ მაგივრად მე ვიქნებ:

Verse: 18    ზისხი ისგუ მი მეგნოლე,   შენი სისხლი მე მიდგას,

Verse: 19    გეზალ ისგუ მი ხვიროლე.   შენი შვილი მე ვარ.

Verse: 20    რვისი ლაშგა̈რდ მამ მაყვლუნი,   რუსის ლაშქრისა არ მეშინია,

Verse: 21    ეჯჲა̈რს მია ჩუ ესხოლი.   იმათ მეც დავუხვდები.

Verse: 22    ჟი ხასგურდა ჩა̈ჟის მიჩა,   შეჯდა თავის ცხენზე,

Verse: 23    სგა ლოხობა დაშნილ მიჩა,   შეუბამს თავისი ხმალი,

Verse: 24    ჯა̈რსი თხუმას ჭურ ხაჟოღა,   ჯარს თავში გასძღოლია,

Verse: 25    სგა̈მეჩდელიხ სანჯა̈ხთესგა.   შესულან ჯარში.

Verse: 26    ქა ისკინე ისმაილად,   გახტა ისმაილი,

Verse: 27    ლექვა ლა̈ჲრეყ, ოჲ, სანჯა̈ხი,   ქვევით გარეკა, ოჲ, ჯარი

Verse: 28    აშირ მარე ჟი ხოხვიტა;   ასი კაცი ამოუწყვეტია;

Verse: 29    ლეჟა ლა̈ჲრეყ, ოჲ, სანჯა̈ხი,   ზევით გარეკა, ოჲ, ჯარი,

Verse: 30    აშირ მარე ჟი ხოხვიტა.   ასი კაცი ამოუწყვეტია.

Verse: 31    თვეფილდ ახფიშვდხ ისმა̈ილას,   თოფი ესროლეს ისმაილს,

Verse: 32    ჩუ ღალ ანკვა̈რხ ჩა̈ჟიხა̈ნჩუ,   ჩამოაგდეს ცხენიდან:

Verse: 33    ბახსნა̈რს ღალი ლი̄ტვ ლოხვბინახ,   ბახსანლებს გაქცევა დაუწიათ,

Verse: 34    სგა მეჴდელიხ ბახსანთე̄სგა,   შესულან ბახსანში,

Verse: 35    ჩუ ხახვია მეჩი ისმა̈ჲ:   დახვედრია მოხუცი ისმაი(ლი):

Verse: 36    - მიშგუ გეზალ ისმა̈ილა   - ჩემი შვილი ისმილი

Page: 66  Verse: 37    იმე აცვირდ, სგა̈ჲ მაროლე?   სად დასტოვეთ, თქვე კაცებო?

Verse: 38    - ეჯა ვეშგიმ ნა̈ი ნაჭიმ.   - ის ჩვენ უკან მოგვდევს.

Verse: 39    - ეჯას სგვებინ ლიჴედ ხა̈მთქვა,   - მას წინ მოსვლა სჩვევია.

Verse: 40    ლახე ლჷხჲა̈დ ჩუ იროლე,   გახარებული რომ იყოს,

Verse: 41    მარე ღალი ჩუ ღალ მჷრეს   მაგრამ უთუოდ

Verse: 42    ადგა̈რხ არშვლურ დიე გეზლირდ! ..   მოკლეს უნიფხო დედის შვილებმა!..

Verse: 43    ფისევ ჯაბა ბახთჷნგერის   ფისი დასხმოდეს ბახთუნგერს

Verse: 44    რვისი სანჯა̈ხი ნა̈ჴდიერ!   რუსის ჯარის მოყვარისათვის!




Text: 21/Mst. 
ვატი ნარსავიძე -- ვატი ნარსავიძე


Page: 66  Verse: 1    "მადდა ვოშთხვ ზა̈ჲ ცხეკა̈რისგა,   "დავყავ ოთხი წელი ტყეებში,

Verse: 2    რუსა̈რ ერ ამჴედხ ქორთესგა   რუსები რომ მოსულან [ჩემს] სახლში

Verse: 3    ი სგა ლა̈მკვა̈რხ ნესგათესგა."   და ჩამიგდეს შუაში".

Verse: 4    საბრალ ვა̈ტი, დიას ისგვა!   საბრალო ვატი, (ვაი) შენს დედას!

Verse: 5    ლადი ჯიწვივხ სი̄ თეფს ისგვა   დღეს გმართებთ შენ და შენს თოფს

Verse: 6    თხუმე ლიწვრი რუსა̈ლისგა.   სისხლის არება რუსებთან.

Verse: 7    "ჰერ ოთღანდა კუდა̈ჲს მიშგვა,   "ხმა გაედინა ჩემს კუდას,

Verse: 8    მურისს ხოჲა̈ხ გვამა̈რისგა;   რუსს მოხვდა მკერდში,

Verse: 9    ეჩის აჯაღ მე̄რმე ა̈ხჭა̈მ,   მას კვლავ მეორე მოჰყვა.

Verse: 10    მარე ეჯაჲ ეჩის ა̈თჭა̈მ.   მაგრამ ისიც იმას გაჰყვა.

Verse: 11    რუსა̈ლს ამ ნუკვჟი გვი ჟი ოხვჟვემ.   რუსებს ამგვარად გული წავუხდინე ("ავუშალე").

Verse: 12    მუშვნი ბესარიონ ა̈მჭა̈მ.   სვანი ბესარიონი გამომეკიდა.

Verse: 13    "ღერმეთ მიღვნე̄ნს, მუშვნი ხი სი,   "ღმერთს გაფიცებ, სვანი ხარ შენ,

Verse: 14    მადე მაკუ დაგრა ისგვი,   არ მინდა მოკვლა შენი,

Verse: 15    ჲედე სი იმნა̈რ მადგა̈რი?   ან შენ რისთვის მკლავ?

Verse: 16    მექარ, მა̈̄ღენ მუღვე ისგვი?   მითხარ, რა მმართებს ("მაქვს") შენი?

Verse: 17    ღერმეთ მიღვნე̄ნს, ეჩხა̄ვ ადე,   ღმერთს გაფიცებ, იქით წადი.

Verse: 18    ისგუ დაგრა მაკუ მა̄დე.   შენი მოკვლა არ მინდა.

Verse: 19    მი ნა̈ბდ ამფუ ალ რუსა̈ლთე,   მე (ჩემს) ნებაზე მიმიშვი ამ რუსებთან.

Verse: 20    დე̄მ ხვაკვანე მი ისგვათე!"   არ ვისვრი მე შენსკენ!"

Verse: 21    ალ ამბა̈ვჟი თვეფ ჟ'ა̈ნკაჩე:   ამ სიტყვებზე თოფი მომართა:

Verse: 22    "დე̄მ როქვ იგნი ჯ'ე̄ჩქად, ვოდე   "არ დავდგებიო მანამ, სანამ

Verse: 23    მიშგვა ზისხს როქვ დო ლა̈ჲთჷრე!"   შენს სისხლს არ დავლევო!"

Verse: 24    აღვე, მჷდგა̈რის ეჯ დაგრა!   აბა მკვლელს ის(ეთი) სიკვდილი!

Verse: 25    მიშგვა კუდა̈ჲს ჰერ ოთღანდა:   ჩემმა კუდამ იგრიალა ("ხმა გაედინა"):

Verse: 26    "ჰე̄ მაგდჷნდედს ისგვახა̈ნქა,   "თუ მემართლებოდეს შენგან,

Page: 68  Verse: 27    ეჩქა ნუმა ეჯ გვეშ ჯა̈ყრა!"   მაშინ ნურა დაგიშავდეს!" ("ნურა ეგ საქმე დაგმართვია").

Verse: 28    ბესარიონ ერ მადგა̈რდა,   ბესარაონი რომ მკლავდა,

Verse: 29    ქა ლა̈ხვსგი ი ტვიბს აღფენდა.   გავიხედე და ხევს ღებავდა.

Verse: 30    მიშგვა ღერბათ დიდა̈ბ ხვექა,   ჩემს ღმერთს მადლობა ("დიდება") ვუთხარი,

Verse: 31    აჯაღ ხვაშგვემ შემწეობა,   კვლავ ვთხოვე შემწეობა,

Verse: 32    ერ ეჯ ლადეღ მუეშდ   რომ იმ დღეს მამისათვის

Verse: 33    მო̄დ ოხსგიდნე̄ნს მიშგუ დაგრა.   არ შეეხედვინოს ჩემი მოკვლა.

Verse: 34    ლოხვჟირნენ ი ამჟი შვიდებდ   შევბრლებოდი და ასე მშვიდობით

Verse: 35    მი ქოხტი̄ხენ ლადგა̈რხა̈ნქა.   მე გამოვებრუნე სასიკვდილოდან.

Verse: 36    იმედ ლჷქრავა სგა ლა̈მშდა̈ხ   იმედდაკარგულს შემომელია

Verse: 37    თო̈ფი მაკვა̈დ: ჟა̈გ ი ფინდიხ.   თოფის მასალა: წამალი და ტყვია.

Verse: 38    შომვა̈ჲ მაშე̄ნამ მეშჲალდახ,   როდესაც ყველაზე მეტად მემებოდნენ,

Verse: 39    თოფა̈რ აშხვჟი ათა̈ს შყედენხ,   თოფები ერთად ათასი ვარდებოდა,

Verse: 40    ქო̄ღვერ ქამენთე, ლაშგა̈რთე,   გამოვედი გარეთ, ლაშქარში,

Verse: 41    თოფრე ცხუვრე ლაღეშგალთე;   თოფის ტყვიების წასართმევად;

Verse: 42    თოფა̈რ ათა̈ს შყედნიხ აშთე (მიშგვათე),   თოფები ათასი ვარდება ასე, (ჩემკენ),

Verse: 43    დეშჲა̈რდ ლამთილხ ნა̈ფდიათე.   ვერავინ მომაკარა ახლოს ("სიახლოვეს").

Verse: 44    სგაიდ ოთეჩდ ეჩჟი ქორთე,   კვლავ გავუსხლტი იმრიგად სახლში,

Verse: 45    აშ ხვეშჲალდა̈ს ეჩქად, ვოდე   ასე ვებრძოდი მანამდე, სანამ

Verse: 46    ჯა̈რდ ქორს ლა̈შხია̈რ დო ოხვდე.   ჯარმა სახლს მოსაკიდებელი ("საწვავი") არ შეუდვა

Verse: 47    ღერთემ იმედვშ ქოხვეჩდ ქა̈̄მთე,   ღვთის იმედით ვამოვექეც გარეთ,

Verse: 48    იშგან ქორთესგა სგა ოდე;   სხვა სახლში შევედი;

Verse: 49    მი მიხალდა ლა̈შდობათე,   მე მეგონა სამშვიდობოს,

Verse: 50    ვოდ დო მასჷმდა ჰერ თოფრე;   სანამ არ მომესმა თოფების ხმა;

Verse: 51    ეჩქას ლჷცხრჷდ გუდ ა̈ნჴვდ, ერე   მაშინ გარკვევით მივხვდი, რომ

Verse: 52    ლადრა̈ჯ ლჷმა̈რ მიშგვ' ამხვარე.   სადარაჯო ყოფილა ჩემი მტრებისა.

Verse: 53    კუდა̈ჲდ კუდისდ ჰერ ესცადე,   კუდამ კუდას ხმა გასცა,

Verse: 54    ჟ'ოხვჟვემ ლადრა̈ჯი ამხვარე,   ავშალე სადარაჯო მტრებისა,

Verse: 55    სგვებინ ლა̈ხვიკვრ იმჟი ლელდეღ,   წინ წავიგდე, როგორც სამწყსო,

Verse: 56    ჲერ ჩოთდავა̈შ, ერ ჩოთულდეღ.   ზოგი დავაშავე, ზოგი დავმწყსე.

Verse: 57    ი ეჯჲა̈რს მა̈̄ჲ ხაკლიხ ლადეღ,   და მათ რაც აკლიათ დღე,

Verse: 58    ისგეჲ სგვებინ ივალადეღ!   თქვენ შეგმატებოდეთ ("თქვენ წინ") სამუდამოდ!




Text: 22/Ushg. 
მი საბრელა ეჩქას ხვირა -- მე საბრალო მაშინ ვიქნები


Page: 68  Verse: 1    მი საბრელა ეჩქას ხვირა,   მე საბრალო მაშინ ვიქნები,

Verse: 2    შომვა მჷჟალ ფუსნა მერა.   როცა მუჟალი ბატონი გამიხდება.

Page: 70  Verse: 3    ამჟი ლიფუსს დეშ ხვასკა̈თედ:   ასე ბატონობას ვერ გავაწყობთ:

Verse: 4    ვოდ დო ხოგემდ ბარჯარს კიჩხარდ,   ვიდრე მხრებს კიბედ არ შევუდგამთ.

Verse: 5    ეჩქად ჩაჟილს ჟი დემ ხესგვრიხ;   მანამ ცხენზე არ სხდებიან;

Verse: 6    ვოდ დო ხოგემდ ფაკნარდ ჯარილდს,   ვიდრე ჯამებად არ დავუდგამთ ვარცლს,

Verse: 7    ეჩქად თაშილდს ჩუ დემ იზბიხ.   მანამ ყველს არ სჭამენ.

Verse: 8    ამჟი ლიფუსს დეშ ხვასკა̈თედ.   ასე ბატონობას ვერ გავაწყობთ.

Verse: 9    კა̈სართე ოჩედდ ლასმართალად.   კეისართან წავიდეთ გასასამართლებლად.

Verse: 10    მჷმჟალიდ ჰვილოდს ხასგურდა,   მუჟალელი ჯორზე იჯდა,

Verse: 11    მჷმლახილ ჩაჟველს ხასგურდა,   მულახელი ცხენზე იჯდა,

Verse: 12    აჯჟი ამჩედხ კა̈სარიშთე.   ასე მისულან კეისართან.

Verse: 13    - ფუსნა კა̈სარ, დომის ნითში,   - ბატონო კეისარო, რამე გვირჩიე,

Verse: 14    ამჟი ლიფუსს დეშ ხვასკა̈თედ:   ასე ბატონობას ვერ გავაწყობთ:

Verse: 15    აჩქად ჩა̈ჟილს ჟი დემ ხესგვრიხ,   ცხენზე მანამ არ სხდებიან.

Verse: 16    ვოდ დო ხოგემდ ბარჯარს კიჩხარდ;   ვიდრე მხრებს კიბედ არ შევუდგამთ;

Verse: 17    აჩქად თაშის ჩუ დემ იზბიხ,   ყველს არ სჭამენ მანამ.

Verse: 18    ვოდ დო ხოგემდ ფაკნარდ ჯარარს,   ვიდრე ვარცლებს ჯამებად არ დავუდგამთ.

Verse: 19    - აღო, გა̈ჩარს დო მაწვანედ,   - აბა, მაჩვენეთ დანები,

Verse: 20    ხადაშ ხოშა წყილჲანდ ჯუღვეხ! -   რომელს უფრო სუფთად გაქვთ!

Verse: 21    მჷმლახილს წყილჲან ხაღვანა,   მულახელს სუფთა ჰქონია,

Verse: 22    მჷმჟალიდს ჭყანიშ ლჷთქონფე.   მუჟალელს ქონით გათხვრილი.

Verse: 23    - ამჟი ფუსნად მად ჯაყანახ! -   - ასე ბატონად არ ვარგებულხართ!

Verse: 24    მჷმლახ ჰვილოდს ლახასგურე,   მულახელი ჯორზე შესვა,

Verse: 25    მჷმჟალ ჩაჟილ[დ]ს ლახასგურე, -   მუჟალელი ცხენზე შესვა,

Verse: 26    ფუსნა მჷლახ, მჷთერი მჷჟალ!   ბატონი მულახი, მდარე მუჟალი!




Text: 23/Lnr. 
ლატლა̈რ ცხჷმრა̈რ -- ლატალელები და ცხუმარლები


Page: 70  Verse: 1    ლატლა̈რ ცხჷმრა̈რსუ ხაშგებახ   ლატალელები ცხუმარლებს დასცემიან

Verse: 2    მინე ჯვეგი ლაღე̄შგა̄ლთე.   მათი ნახირის წასართმევად.

Verse: 3    ეშხუ ფირვი ჯვეგს ხაჩჷდა,   ერთი ძროხა ჯოგში ერია თურმე,

Verse: 4    ალა ლატლა̈რს ქა ჭურ ხოღახ,   ეს ლატალელებს წაურთმევიათ,

Verse: 5    ჟი ხოჴიდახ ზაგა̈რთეჟი.   ამოუყვანიათ ქედზე.

Verse: 6    ერხის ხონდახ ქორთე ლიჴდე,   ზოგს უნდოდა შინ წაყვანა.

Verse: 7    ალა ერხიდ მადე ჩვემინხ.   ეს ზოგმა არ ქნა.

Verse: 8    ეჩქად ცხჷმრა̈რ ჟი ხაჰე̄ნახ,   მაშინ ცხუმარლებს მოუსწრიათ,

Verse: 9    ფირვი ბუდჟი სემ' ე̄სდაგანხ.   ძროხის ასოს სამი დააკვდა.

Verse: 10    - ჲაღო, სგა̈ი მა̈ჲ ჯიხალდახ   - აბა, თქვენ რა გეგონათ

Page: 72  Verse: 11    ჯვეგიშ ნალკვიჰ ნიშგვეჲ ფირვი?   ნახირის თვალი ჩვენი ძროხა?

Verse: 12    - ჲაღო, ნა̈ჲ მა̈ჲ ნეხლო̄ლე,   - აბა, ჩვენ რა გვეცოდინებოდა,

Verse: 13    ფირვი ბედჟი̄ნ ლახ ანდაგრი̄სდ?   ძროხისთვის თუ დაგვხოცადით?

Verse: 14    დაგრობს ნა̈ი დემ ონღველდად,   მკვლელობას ჩვენ არ მოველოდით,

Verse: 15    ადო თოფა̈რ შუნ ნეღვე̄ნი.   თორემ თოფები ხელთ გვექნებოდა.

Verse: 16    ლითოფ ლატლა̈რდ დეშ ოთბა̈დვეხ.   თოფის სროლა ლატალელებმა ვერ გაუბედეს.




Text: 24/Mst. 
ქავზა̈ჲ -- ქავზა


Page: 72  Verse: 1    საბრალ ქავზა̈ჲ, ლეჟრი ქავზა̈ჲ!   საბრალო ქავზა, საცოდავო ქავზა!

Verse: 2    შუკვა̈რ მიჩა ჴევას ლჷმა̈რხ.   მისი გზები ხევში ყოფილა.

Verse: 3    აშხვჟინ ნაჰოდს სუმინ ჰედვდახ,   ერთხელ განაყიდს სამჯერ ყიდნენ,

Verse: 4    მეშთხვამ ზავჟი ლატლა̈რ ხოთხა.   მეოთხე წელს ლატალელები უშოვია.

Verse: 5    მიჩა მუხვბემ თვეფს კა̈ჭ ქოხკიდ,   მისმა ძმამ თოფს ტალი (კაჟი) გამოუღო,

Verse: 6    აფხნეგ-მა̄რა̈̄ლ ლუშხვინ ხეყა̈̄დ.   ამხანაგები დამალული ჰყავდა.

Verse: 7    ეჯჲა̈რ ფუსდას ხემშერალეხ,   ისინი ბატონს შესჩივიან,

Verse: 8    მახვში მინეშ სგავ ხა̈ნჴრინახ.   მათი უფროსი თან ჰხლებიათ.

Verse: 9    ჟიბე იფა̈̄რხა̈ნ ჩვანღჷრიხ,   ზემო იფარიდან ჩამოდიაონ,

Verse: 10    მოღლა̈ტს მიჩა ქავზა̈ჲ ხეწა̈დ;   თავისი მოღალატე ქავზამ ნახა;

Verse: 11    ქავ ხაღვეჭა მოღლა̈ტს მიჩა,   გაჰკიდებია თავის მოღალატეს,

Verse: 12    სგავ ხაჰენა ელბეშისგა;   დასწევია ელბეშში:

Verse: 13    თვეფ ქა ესკიდ ი ხეთოფდა,   თოფი დაიღო და ესროდა,

Verse: 14    მარე კა̈ჭ დესა ხაღვენა,   მაგრამ ტალი (კაჟი) არა ჰქონია.

Verse: 15    თვეფი ეჯას მად ხაშყედა,   თოფი მას არ გავარდნია,

Verse: 16    ამნოვშ მოღლა̈ტ ქავ ხაჩედა.   ამის გამო მოღალატე გაჰქცევია.

Verse: 17    მოღლა̈ტდ ხაყე̄ნახ ლატლარე   მოღალატედ ჰყოლიათ ლატალელები

Verse: 18    მურგვა̈ლ სოფელს იფა̈̄რიში.   მთელს იფარის სოფელს.

Verse: 19    ქავზა̈ჲ წვირმითე ა̈დჩი̄ჟა̈̄ნ.   ქავზა წვირმში ჩაესიძა.

Verse: 20    მიჩა აფხნეგს ხეჟხა̈̄ნ ბობზიკ.   მის ამხანაგს ერქვა ბობზიკი.

Verse: 21    წვირმი̄ მახვში ყიფჲანარე,   წვირმის ბატონი ყიფიანები

Verse: 22    ეჯას ქავზა̈ჲ ხესისგოლე.   მას ქავზა სძულდა.

Verse: 23    ყიფჲანდ ჰილვ და̈ბთე სგა̄ფიშვდ,   ყიფიანმა ჯორი ყანაში შეუშვა,

Verse: 24    ალა ბობზიკდ დეშ ლა̈ჲსკჷდვნე.   ეს ბობზიკმა ვერ მოითმინა.("ვერ დაიტია").

Verse: 25    ეჯ დვრევს ყიფჲა̄ნა̈რ ხეშჲალეხ   იმ დროს ყიფიანები ეომებიან

Verse: 26    მჷლხა̈ ვარგა̈რ ქურდანარეს.   მულახის აზნაურ ქურდანებს.

Verse: 27    ბობზიკს ამბა̈ვ შის ხუღვა̈ნდა   ბობზიკს სიტყვა ჰქონდა-

Verse: 28    მჷლახიში ქურდანა̈რხა̈ნ.   მულახის ქურდანებისაგან.

Page: 74  Verse: 29     ქურდან ხაყლე მიჩა ბობზიკს:   ქურდანი ეუბნება თავის ბობზიკს.

Verse: 30    "ყიფჲანს სი ჩვე̄ მოშ ხადგა̈რი,   "ყიფიანს შენ თუ მოჰკლავ,

Verse: 31    ლა̈ზგა-ლარდას მი ლაჯჰვედი."   სახლ-კარს მე მოგცემ".

Verse: 32    ბობზიკს ყიფჲან ჩუვ ხოდგარა.   ბობზიკს ყიფიანი, მოუკლავს,

Verse: 33    ქურდანდ სარგა̈ ლა̈ლგმა̈̄რ ლახვე̄მ,   ქურდანმა წყაროსოან სასახლე მისცა,

Verse: 34    ეშდჲორი ლა̈დღი და̈ბი, -   თორმეტი დღიური ყანა,

Verse: 35    ალჲა̈რ საჩქვა̈რდ ქა̄ვ ხოჰოდა.   ესენი საჩუქრად მიუცია.

Verse: 36    ამნოვშ ქურდან იხჲადალე,   ამით ქურდანი ხარობს.

Verse: 37    იფა̈̄რ მურგვა̈ლ ქორს ხაყენა;   მთელი იფარი შინ ჰყლია;

Verse: 38    უბნა კეცი ჟი̄ვ ხობინა,   დაუწყებელი ქვევრი დაუწყია.

Verse: 39    ხოშა ჴა̈ნი ჩუ̄ვ ხოზიჰა,   დიდი ხარიც დაუკლავს,

Verse: 40    ლა̈ხჲადა̄ლ ხოჩა ხოჩვმინა   ზეიმი კარგი გადაუხდია

Verse: 41    ყიფიანა̈ში დაგრაღა.   ყიფიანის მოკვლისათვის.




Text: 25a/Bch. 
ჲერუ ლახვბა კიბოლანარ (ვიცბილ-მა̈ცბილ) -- ორი ძმა კიბოლანი (ვიცბილ-ვაცბილი)


Page: 74  Verse: 1    [ჲეცერ-ცხჷმა̈რს]   [ეცერ-ცხუმარს]

Verse: 2    ჩუ ოთღალტახ დოლ ი ჰებუდ,   დაუღალატებიათ ღოლი და ჰებუდი,

Verse: 3    ჩუ ოთღალტახ, ბაზი ლეთი   დაუღალატებიათ ამაღამ

Verse: 4    სგა ხაცადახ მეზგა̈ლთეჲსგა.   შეჰპარვიან მოსახლეებს.

Verse: 5    "ხიად, ხოჩა ლახვბა! .."   "გენაცვა, კარგო ძმებო!.."

Verse: 6    ჟახად ხეჟხანხ ვიცბილ-მა̈ცბილ.   სახელად ერქვათ ვიცბილ-მაცბილი.

Verse: 7    ალჲა̈რ ოთჩა̈დხ სოფლი მჷქაფ (ცხეკთე),   ესენი გაექცნენ სოფლის ნაცვლად (ტყეში),

Verse: 8    სამ ზავ ჟა̈გ-ფინდიხს იმარახ,   სამ წელს ტყვია-წამალს იმზადებდნენ,

Verse: 9    მეშთხვამ ზავჟი სგა ათცადახ   მეოთხე წელს შეჰპარიან

Verse: 10    მურყვამთეჲსგა ლა̈დლერ ლექვა̈ნ.   ციხეში ლადრერის ქვემოთ

Verse: 11    მერმამ ლეთის სგა გვაგენახ.   მეორე ღამეს მოგვდგომიან

Verse: 12    თხუმ ლიჟო̈ღის მა̈გ იწჰალდახ.   წინამძღოლობას ყველა უარობდა.

Verse: 13    - თხუმ მუჟო̈ღიდ ჲა̈რ ხეჩო̈ნიხ?   - წინამძღოლად ვინ ემჯობინება?

Verse: 14    - მართა̈ლ გაგულს და̈რ ხეჩო̈ნიხ.   - მართალ გიგულს არავინ ემჯობინება.

Verse: 15    [ლახვბად] ძა̈ხილ ლახდეხ მურყვამხა̈ნქა   [ძმებმა] შესძახეს ციხიდან

Verse: 16    [მართა̈ლ გაგულს]: "ა̈გის დო ჯად ლირდე ხოჩა,   [მართალ გაგულს]: "შინ არ გერჩია კარგი ყოფნა,

Verse: 17    ლჷირ-ლჷნქეჭ ხეხვმი ლიყვრე!   ნახატწარბა ცოლის წოლა!

Verse: 18    ალა ნა̈ჲი აშ ნიხალდა:   ეგ ჩვენც კი ვიცოდით:

Verse: 19    ნამჷრთალოშ თხუმ ლა̈ჯჴა̈დჷნ ...   გულუბრყვილოდ თავში მოჰხვდი ...

Page: 76  Verse: 20    ლარტყანჷნჟი თვეფს დემ ჯატყციდ,   წელს ზემოთ თოფს არ მაგარტყამთ.

Verse: 21    ლარტყანჷნჩუ დეშ ჯაზარედ!"   წელს ქვემოთ ვერ დაგზოგავთ!"

Verse: 22    ბაზი ლეთი (ლაშგა̈რ) ქა გვიყიჩა,   ამ ღამეს (ლაშქარი) მოგვიგერებია,

Verse: 23    მერმა ლეთის სგად ლაგვტეხახ.   მეორე ღამეს კვლავ შემოგვბრუნებიან.

Verse: 24    თხუმ ლიჟო̈ღი დას ათნებე   წინამძღოლობა არავის დაანება

Verse: 25    ... (ლჷქა̈დ ავლა̈ყდ).   ... (ამპარტავანმა ავლაყმა).

Verse: 26    "ა̈გის დო ჯად ლირდე ხოჩა,   "შინ არ გერჩია კარგი ყოფნა,

Verse: 27    ლჷირ-ლჷნქეჭ ხეხვმიშ ლიყვრე!   ნახატწარბა ცოლის წოლა!

Verse: 28    ხეხვის ისგვა ჲეცრიშ ბუშვა̈რ [ხელყურნიხ];   შენს ცოლს ეცერის ნაბიჭვრები (მოუწვებიან);

Verse: 29    თვეთნე ლჷსპენ ლერქვალს ისგვა   თეთრად დასაპნულ შენს ტანსაცმელს

Verse: 30    წჷრნიდ ლჷღა̈ფს ჭურ ლაჯტიხედ!"   წითლად შეგიღებავთ!"

Verse: 31    აშხვემ ხაჴიდ გვა̈მიშ ფიცა̈რს,   ერთმა მოარტყა გულის ფიცარს,

Verse: 32    მერმემ ლახტიხ ნებგვა̈შ გალვა̈ნს,   მეორემ შეუბრუნა შუბლის გალავანს,

Verse: 33    ლჷქა̈დ ავლა̈ყ ჟი ლოხგურნახ.   ამპარტავანი ავლაყი გაუგორებიათ.

Verse: 34    ბაზი ლეთის ქად ხოყიჩახ.   ამაღამ კვლავ მოუგერებიათ.

Verse: 35    ფისევ ხაბა მესმა ლეთის!   ფისიმც დასხმია მესამე ღამეს!

Verse: 36    ბოლა̈ ლეკედ სოლთმან გუშგვეჲ!   ძირამოსაგდები სოლთმანი ჩვენი!

Verse: 37    ლაშგა̈რ ლა̈ჲქიმ ჩუბე ჴევჲა̈შ,   ლაშქარი მიიმატა ქვემო ხევისა,

Verse: 38    ჟი მეჩედლიხ ცხეკიშ თხუმად.   ასულან ტყის თავამდე

Verse: 39    ლუნჩვრა̈ლს ა̈სყიდახ ზექმიშე,   (წვრილი) შეშის კონებს აკეთებდნენ,

Verse: 40    სგა̈შხა̈ნ ხონხენდახ მარალს,   შიგნით ატანდნენ კაცებს,

Verse: 41    სგა ხაცადახ მურყვმა̈შ ძირას,   შეჰპარვიან ციხის ძირს,

Verse: 42    ხუნვა̈რს ხოკდჷრახ მურყვამს,   საძირკვლებს უთხრიდნენ ციხეს,

Verse: 43    სოტა̈რს ხოგა̈მდახ მეგმიშე,   ხის სვეტებს უყენებდნენ,

Verse: 44    ხორევს ხაგა̈მდახ ზექმიშე.   შეშის საყადელს უდგამდნენ.

Verse: 45    ამის ჩუბუნჟი (ჟი) ლახბიდნეხ,   ამას ქვემოდან წაუკიდეს,

Verse: 46    მჷლა̈მ შდურუს ჟი ხაცადა.   ალი სათოფურებს შესწვდომია.

Verse: 47    ლახვბას ჭა̈ჭკულდ ჯასდან(და)ხ ჴაცმიშ,   ძმებს რული მოგეკიდათ ("გედვათ") დაღუპვისა,

Verse: 48    ნაღა̈ჟ ესღრი გვეშლა̈რ ლეჟა.   შუქი მიდის გვეშლარს ზემოთ.

Verse: 49    ხოშა ლუთხვიმ სოლთმან გუშგვეჲ   დიდთავიანი სოლთმანი ჩვენი

Verse: 50    ჩუ ბრეგენდა ბალკონ ჟიბენ,   დიდად ეყუდა აივანზე,

Verse: 51    ხოფჷლფჷნე ლექვაისგა;   თვალ-ყურს ადევნებს ქვემოდან;

Verse: 52    ... ლიცვმიშ გურჰუნ   ... სიცილის გრიალი

Verse: 53    ლექვა ისმი, გვეშლა̈რ ლექვა.   ქვემოთ ისმის, გვეშლარს ქვემოთ.

Verse: 54    თვითან ლახვბას ჟი ლახჲა̈ცხჷნხ,   თვითონ ძმებს გამოეღვიძათ,

Verse: 55    ვეფილდ ხეცხა̈პხ ნებგვას ჴაცმიშე.   დაღუპვის ოფლი ერტყათ შუბლზე.

Verse: 56    "ოტ, საბლუ ლახვბა! ..   "ო, საბრალო ძმებო!

Verse: 57    თხვიმილდს ეჯღაჲ დო ხილეჭედ!"   თავი მაინც დაიტირეთ!"

Page: 76  Verse: 58     (ილჭა̈ლხ): "ჲეშდჲერუ ზა̈ჲ მურყვამს ოგვად,   (მოსთქვამენ): "თორმეტი წელი ციხეში დაგვაყოვნდა,

Verse: 59    სგა ლებკა̈ნდად ჲეცერ-ცხჷმა̈რს,   გადავეკიდეთ ეცერ-ცხუმარს,

Verse: 60    ჲეშდჲერუ ზა̈ჲ ...   თორმეტი წელი ...

Verse: 61    უჴნა-ულაშვინდ გვიცვირახ.   უხნავ-უთესად დაგვიტოვებია,

Verse: 62    თხვიმი უწვრად მამა გვისიდ:   თავი უსისხლებლად არა გვრჩება:

Verse: 63    იშგვიდ კერა̈ჲ რიჩქვიანა̈რ   შვიდი ოჯახი რიჩქვიანები

Verse: 64    ნაგავ-ლჷტჷტდ (ლჷშიხ-ლჷტჷტდ) ჟი გვიკიდა.   ნაგავ-ნაცრიანად (ნახშირ-ნაცრიანად) ამოგვიწყვტია.

Verse: 65    ვეშგინპილიშ ლიშჲა̈ლ გვერა:   უკანასკნელი ომი გვექნება:

Verse: 66    თვით ჲერუ ლაზმა̈რ ჟა̈გ გვასიდდა,   ორ-ორი საწყაო წამალი დარჩენილი გვქონდა,

Verse: 67    თვით ჲერუ ცხვიილდ გვესა̈დდა.   ორ-ორი ისარი დაგვრჩა.

Verse: 68    ლჷქჷნთრინა გუშგვეჲ თოფა̈რს   ჩვენი გახურებული თოფები

Verse: 69    აშხვჟინ სგა ოლშჷდად,   ერთხელ დავტენოთ ("ჩავაყაროთ"),

Verse: 70    ჩველკუჰურად გვეშლა̈რ ლეჟა,   გამოეცადოთ გვეშლარისკენ (ზემოთ),

Verse: 71    ცხუვრე ჰერა̈ლს ჟ'ალსიმნა̈ვნიდ   ისრების ხმებს გავაგონებთ

Verse: 72    ხოშამ ლუთხვიმ სოლთმანს გუშგვეჲ!"   ჩვენს დიდთავიან სოლომანს!

Verse: 73    თვითჟინ ლახვბად ხოცადუნეხ:   ძმებმა სათითაოდ რიგ-რიგად ესროლეს:

Verse: 74    აშხვემ ხაჴიდ ნებგვა̈ გალვა̈ნს,   ერთმა მოარტყა შუბლის გალავანს,

Verse: 75    მერმემ ლახტიხ გვა̈მიშ ფიცა̈რს,   მეორემ შეუბრუნა გულის ფიცარს,

Verse: 76    ხოშა ლუთხვიმ სოლთმან გუშგვეჲ   ჩვენი დიდთავიანი სოლთმანი

Verse: 77    ჟი ლაჲგურნეხ ბალკონჟინენ.   გააგორეს აივანზე.

Verse: 78    ზისხ ესოზი წჷრნი-ყვითელ,   სისხლი მისდის წითელ-ყვითელი,

Verse: 79    სოლთმანს ში-ქვინ ხეთეშურალ,   სოლომანს სული და ხორცი ეყრება,

Verse: 80    ლახვბას მურყვამ ხეგიწალეხ;   ძმებს ციხე ერყეყათ:

Verse: 81    სოლთმანს ში-ქვინ ქა̈თთიშა̈ნ,   სოლთმანს სული და ხორცი გაეთიშა,

Verse: 82    ლახვბას მურყვამ ჩუ ათხვერახ.   ძმებს კი ციხე დანგრევიათ.

Verse: 83    ეშუ ღერბათ ჩოთმა̈ზჷრად   ასემც ღმერთს დაულოციხართ

Verse: 84    ამეჩუნა̈შ მერდე მარე!   აქ მყოფი ხალხი!




Text: 25b/Mlx. 
ვიცბილ-მაცბილ -- ვიცბილ-მაცბილი


Page: 78  Verse: 1    ხვილზიგალედ ლატლა̈რ ჰოკერ,   ვსახლობთ ლატალელების ბოლოს,

Verse: 2    ლალზიგალეს და̈რ გვაჩოდა.   სახლობს არავინ გვაცლიდა.

Verse: 3    ქა ლა̈ლქეხნიდ ლატლა̈რხა̈ნქა,   გადავსახლდებით ლატალელებისგან,

Verse: 4    ნაზუარეს ჩუ ელცვირედ.   (ჩვენს) კვალს დავტოეებთ.

Verse: 5    ეშდჲერუ ზა̈ჲ ქავ გვაჩედა,   თორმეტი წელი გაგვხდომია ("გაგვსვლია"),

Verse: 6    ტებდი დია̈რ დესა გვიმა;   თბილი პური არ გვიჭამია;

Page: 80  Verse: 7    ჲეშდჲერუ ზა̈ჲ ქავ გვაჩედა,   ... თორმეტი წელი გაგვხდომია,

Verse: 8    ქორ ი ლირდედ მად გვიზნანა;   სახლ-კარისთვის არ მოგვივლია;

Verse: 9    ჲეშდჲერუ ზა̈ჲ ქავ გვაჩედა,   თორმეტი წელი გაგვხდომია,

Verse: 10    მუჭხვი ლირდე დესა გვარა.   ტკბილი ცხოვრება არ გვქონია.

Verse: 11    ცოდვა გუშგვეჲ ნოვ ხაშდეხახ,   ცოდვა ჩვენი არ გამოლეოდეთ,

Verse: 12    მა̈ჲ ხაშონდახ ხეხვა̈რ გუშგვეჲდ?   რად ენანებოდათ ცოლები ჩვენთვის?

Verse: 13    ზურალ მერვა̈̄გ ხვა̈ჲ ხეთხოლდახ,   ქალი სხვაგანაც ბევრი ეშოვებოდათ,

Verse: 14    იმნა̈რ ხეკვა̈დხ ხეხვა̈რ გუშგვეჲ?   რად უნდოდათ ჩვენი ცოლები?

Verse: 15    სემი ზაილდ ქავ გვაჩედა,   სამი წელი გაგვხდომია,

Verse: 16    ჟა̈გს ი ფინდიხს ლემარალედ;   ტყვია-წამალს ვემზადებოდით;

Verse: 17    სემი ზა̈ილდ ქავ გვაჩედა,   სამი წელი გაგვხდომია,

Verse: 18    ეცერ-ცხჷმა̈რ უჴნა-ულაშვინდუვ გვიცვირა.   ეცერ-ცხუმარი უხნავ-უთესად დაგვიტოვებია.

Verse: 19    შერ ხაჴედახ ეცერ-ცხჷმა̈რს,   თავი მოჰბეზრებიათ ეცერ-ცხუმარს,

Verse: 20    ეჯ ბუშვარეს, უსუნდისა̈რს,   იმ ნაბიჭვრებს, უსინდისოებს,

Verse: 21    მა̈ჲ ხაწხჷნდახ ამჟი ყურივდ   რად სჭირდებოდათ ასე ყრუდ ("მალულად")

Verse: 22    ვოთარშერლეშ ლიკბალედი?!   ოთარაანთ (დადეშქელიანების) ლაქუცი?!

Verse: 23    მინს მად ხავშგედხ, ნა̈ტიალ ხა̈ქვა[ხ],   ისინი არ უკადრისობენ, ნეტავი მათ,

Verse: 24    სურუ მენშგვა გუვრეშ პატრო̈ნს:   მეტად რბილი გულის პატრონს:

Verse: 25    ხეხვას მინეშ ეჩავ ხოჴდეხ;   თავიანთი ცოლები იქით მიჰყავთ;

Verse: 26    მინს მად ხავშგედხ, ნა̈ტიალ ხა̈ქვახ,   მათ არ ჰრცხვენიათ, ნეტავი მათ,

Verse: 27    ბეგა̈რს მინე შჷნშვ ეჩავ ხოჴდეხ;   ბეგარა თავის ხელით იქით მიაქვთ:

Verse: 28    მინს მამ ხოშგურხ, ნა̈ტიალ ხა̈ქვახ,   მათ არ ჰრცხვენიათ, ნეტავი მათ,

Verse: 29    მინე ლაყა̈რს შჷნჟი ხაჰვდიხ;   თავიანთ საცემს ხელთ აძლევენ;

Verse: 30    მინს მამ ხოშგურხ, ნა̈ტიალ ხა̈ქვახ,   მათ არ ჰრცხვენიათ, ნეტავი მათ,

Verse: 31    ვოთარშერლეშ ლიფემალე.   ოთარაანთ (დადიშქელიანების) შინაყმობა.

Verse: 32    ნა̈ჲ ფაყვარე თხუმჟი ნეგნი,   ჩვენ ქუდები თავზე გვეხურება,

Verse: 33    ნებგვაჟი ნა̈ჲ სვინდის ნუღვა,   შუბლზე ჩვენ სინდისი გვაქვს,

Verse: 34    ხეხვა̈რ ნიშგვეჲ - ნიშგვეჲდ ნაკუ!   ცოლები ჩვენი ჩვენთვის გვინდა!

Verse: 35    ნა̈ჲ ოთდაგრიდ შგურეშ ბედჟი!   ჩვენ დავიხოცებით სირცხვილისათვის!

Verse: 36    სგავ გვაგენახ ლეჟა̈̄ნ-ლექვა̈̄ნ   მოგვდგომიან აღმოსავალ დასავლეთით

Verse: 37    ბეჩვი-ცხჷმა̈რ მა̈გ ლჷნჩჷდად;   ბეჩო-ცხუმარი ყველა შერეული;

Verse: 38    ლექვა̈შ ჯა̈რიშ მათხვმი ირა   ქვემოური ჯარის მეთაური იქნება

Verse: 39    ლჷქა̈დ ღაღულ, თვეთნე ლუვსა̈რ.   ამაყი ღაღული, თეთრჩოხიანი.

Verse: 40    ჩვა̈დბინავა̈ნხ ნიშგვეჲ ლექვა̈̄ნ,   დაბინავდნენ ჩვენ ქვემოთ,

Verse: 41    ქა ლოხვგჷრგა̈ლ მურყვამხა̈ნქა:   დაველაპარაკე ციხიდან:

Verse: 42    - ჲედ ჯიცხენდედს, ლჷქა̈დ ღაღულ,   - ან გერჩიოს, ამაყო ღაღულ,

Verse: 43    შვიდებდ ლიზი ისგვა ქორთე,   მშვიდობით წასვლა შენს სახლში,

Verse: 44    ჰე მოდეჲ ლჷქა̈დ ღაღულს   თუ არა და ამაყ ღაღულს

Page: 82  Verse: 45    თვეთნა ვოსა̈რს წჷრნი-წჷრნიდ ჩუ ლა̈ჯღა̈ფნედ,   თეთრ ჩოხას წით-წითლად შეგიღებავთ,

Verse: 46    მეშხა ლჷნქეჭ ხეხვას ისგვა   შავწარბა შენს ცოლს

Verse: 47    ეცრიშ ბუშვა̈რ ხელაყურნიხ!   ეცერის ნაბიჭვრები მიუწვებიან!

Verse: 48    ღაღულდ ამჩუ მუქარ ხა̈̄ქვე:   ღაღული აქ შეეჯიბრა:

Verse: 49    თვეფ ხოკვარა არა-ჩხარა.   თოფი გაუსროლია რვა-ცხრა(ჯერ).

Verse: 50    თვეფილდ ხატყვეფ გვამა̈რისგა,   თოფი მოარტყა მკერდში,

Verse: 51    თვეთნე ვოსა̈რ წჷრნიდ ლოხღა̈ფხ.   თეთრი ჩოხა წითლად შეუღებეს.

Verse: 52    ლაშგა̈რს გვი̄ლდ ქავ ხაქვეცა,   ლაშქარს გული დასწყვეტია,

Verse: 53    ლჷმა̈რცხდ ვეშგუდ ხოჭვენახ.   დამარცხებულნი უკან დაბრუნებულან.

Verse: 54    ბეჩვია̈შ ლაშგა̈რ ჯაგენახ.   ბეჩოს ლაშქარი მოგდგომიან.

Verse: 55    ჯა̈რიშ მათხვმი ხოშა სორთმან   ჯარის მეთაური დიდი სორთმანი.

Verse: 56    ჩვა̈დბინავა̈ნ ლეჟა ფოყას.   დაბინავდა ზემო მხარეს.

Verse: 57    ვოდ, ჯიბინახ ლიშიალე,   ო, ომი დაგიწყიათ,

Verse: 58    ვიცბილ-მა̈ცბილს ცხას დეშ ხა̈ტმედ!   ვიცილ-მაცბილს ფრჩხილს ვერ აძრობთ!

Verse: 59    - დედეს ისგვა, ხოშა სორთმან,   - (ვაი) დედა შენს, დიდო სორთმან,

Verse: 60    იმ ნაჩვმა̈̄ვნე საბრა ლახვბას?   რას გვაქნევ სამრალო ძმებს?

Verse: 61    ქავ მეჩდელი დრო̈ვ ი ხა̈ნი,   გასულა დრო და ხანი,

Verse: 62    ჭა̈ჭკულდ ლაჯასდხ, ვოჲ, ჴაცა̈̄ში:   ძილი მოგივიდათ, ოჲ, დაღუპვისა:

Verse: 63    სგავ ჯაცადახ უსგვა ბუში,   შეგპარვიათ ექვსი, ნაბიჭვარი,

Verse: 64    ლა̈შხჲა̈რ ჩუქვანისგავ ხოდახ.   ცეცხლი ("საწვავი") ქვეშ შეუდიათ.

Verse: 65    ჟი ლაჲა̈ცხვნეხ ლემსგიშ მჷლა̈მდ,   გააღვიძა. ცეცხლის ალმა,

Verse: 66    თოფა̈რ ხადდახ ა̈თუ ა̈თუ.   თოფები ჰქონდათ გახურებული ("ცხელ-ცხელი").

Verse: 67    ატ, საბრელა ვიცბილ-მა̈ცბილ.   ო, საბრალო ვიცილ-მაცბილ,

Verse: 68    ლადეღ ჯერახ ვეშგიმპილჲა̈შ!   დღე გექნებათ უკანასკნელი!

Verse: 69    "ეჯა მადეჲ საბრალ ლახვბად   "ის კი არა და საბრალო ძმებმა

Verse: 70    თოფა̈რ გუშგვეჲ ჩვალკუჰურად!"   თოფები ჩვენ-გამოვცადოთ!"

Verse: 71    ქა ხოსგდინახ მურყვმა̈შ შდურქა:   გამოუხედავთ ციხის სათოფურიდან:

Verse: 72    ხოშა სორთმან ბალკონჟი სგურ;   დიდი სორთმანი აივანზე ზის:

Verse: 73    ეჩჩუნ ეჩიშ ლი̄ცუნალე   იქ მისი სიცილი

Verse: 74    ეშდჲარვ თანა̈ღს ეჩხა̈ნ ისმოლ.   თორმეტ მთას იქით ისმოდა.

Verse: 75    "ცოდვა ნიშგვეჲ ნოვ ჯაშდეხახ!   "ცოდვა ჩვენი ნუმც დაგლევიათ!

Verse: 76    იმ ნაჩვმა̈̄ვნად საბრალ ლახვბას?"   რას გვაქნევდით საბრალო ძმებს?"

Verse: 77    თვეფილდ ხოყრახ ნებგვაისგა,   თოფი მოურტყამთ შუბლში,

Verse: 78    ხოშა სორთმან ჟივ ხოგვრანახ.   დიდი სორთმანი გაუგორებიათ.

Verse: 79    სორთმანს ქვინილდ ხეჩედურა̈̄ლ,   სორთმანს სული ჰხდება,

Verse: 80    ლახვბას მურყვამ ხეხვერუნა̈̄ლხ;   ძმებს ციხე ენგრევათ:

Verse: 81    სორთმანს ქვინილდ ჟივ ხაჩედა,   სორთმანს სული ამოხდომია,

Verse: 82    ლახვბას მურყვამ ჩუვ ხახვერახ.   ძმებს ციხე დანგრევიათ.





Text: 26/Ushg. 
ნამყსურ -- ნამყსური


Page: 84  Verse: 1    ვო, საბრელა ნამყსურ ჯაჭვლან!   ო, საბრალო ნამყსურ ჯაჭვლიანო!

Verse: 2    ესრან ჩუბენ ჯიდარაჯეხ   თურმე ქვევით გდარაჯობენ

Verse: 3    აი ბუშარუ ეცერარე;   ეგ ნაბიჭვარი ეცერლები;

Verse: 4    ქა ჯაშჷდახ ეჩხან-ამხან,   შემოგსევიან იქით-აქედან,

Verse: 5    ჰავჯარ კაჩუშ ჯაძგუბურეხ,   იარაღი ზეზე აგხადეს.

Verse: 6    შიარ ღვეშგმავ ლაჯლაჯჷრეხ,   ხელები უკან მიგიკრეს,

Verse: 7    ზისხ ლაჯტიბვნეხ უნბილ-უნბილდ.   სისხლი გაფურთხებინეს უნებურად.

Verse: 8    ლაჯბინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

Verse: 9    ჩუ ეჯსგურეხ ფუსნა ოთარშერ,   დაგსვეს ბატონ ოთარაანთსა (დადიშქელიანებისას),

Verse: 10    ფუსნა ოთარ გუნ ჯისგჷდი.   ბატონი ოთარი ძალიან გიმზერს.

Verse: 11    - ფუსნა ოთარ, იმ მისგჷდი?   - ბატონო ოთარ, რას მიყურებ?

Verse: 12    მი ხვირა ნამყსურ ჯაჭვლან;   მე ვარ ("ვიქნები") ნამსყურ ჯაჭვლიანი:

Verse: 13    უსგვა ღეთაშ მარე ისგვი   ექვსიოდე კაცი შენი

Verse: 14    მაგა ჩუბენ მიდაგარა,   ყველა ქვემოთ მომიკლავს,

Verse: 15    იშგვიდ ღეთაშ მარე ისგვი   შვიდიოდე კაცი შენი

Verse: 16    მაგა ჩუბენ მიქარავა, -   ყველა ქვემოთ გამიქრია, -

Verse: 17    თხვიმი ლუწვერილ მამგჷნა.   თავი ნასისხლევი მგონია.

Verse: 18    ხადა ჯადეს მუ[ჰვ]დი მიშგვი,   ვინც გყავდეს ჩემი გამყიდველი,

Verse: 19    ნამ[ყ]სურ სგოჯი მუ[ჰჳ]დი მიშგვი,   (თუ) ნამყსური ბრძანდება ჩემი გამყიდველი,

Verse: 20    დედეს ისგვა ხახიენი!   დედაშენს მიახარე!

Verse: 21    მი ხვი ნამყსურ ჯაჭვლანა,   მე ვარ ნამყსურ ჯაჭვლიანი,

Verse: 22    თხვიმ ლუწვერილ მამგჷნა.   თავი ნასისხლევი მგონია.

Verse: 23    ისგლეთიშა ონასუვი   შუაღამისას

Verse: 24    შიარ ღვეშგმავ ლოხლაჯჷრეხ,   ხელები უკან შეუკრეს,

Verse: 25    ხობინახ ლიზი-ლიჩედი;   დაუწყიათ სვლა-წასვლა;

Verse: 26    იმვალე ტუბიდ ამჴედლიხ,   სადღაც ხევამდე მოსულან,

Verse: 27    ვოხერ ტვიბი დავარ-ჴეცარენ გოშია.   ოხერი ხევი დევ-მხეცებით სავსე(ა).

Verse: 28    ა, ბუშარუ ეცერარე, -   ა, ნაბიჭვარო ეცერლებო, -

Verse: 29    ერვი-სემი ქა მისკინა, -   ორი-სამი გავმხტარვარ, -

Verse: 30    ჟაგიშ ქვინი ნოს ლაჯჴანა;   (რომ) თოფის წამლის სუნი არ გეცეთ;

Verse: 31    ხადა ხესე დედე გეზალ,   ვინც იყო(თ) დედის შვილი,

Verse: 32    ამ ლეთ ბაზი ღოშგინ ლამღვეჭიდ!   ამაღამ უკან გამომეკიდეთ!

Verse: 33    გვიბინა ლიზი-ლიჩედი,   დაგვიწყია სვლა-წასვლა.

Verse: 34    ვოთარიშა თხუმრაშდ ოღვერ:   ოთარის სასთუმლამდე მოვედი:

Verse: 35    "ფუსნა ოთარ, ჟი მოშ ანსგვეჯდ,   "ბატონო ოთარ, აბრძანდით,

Page: 86  Verse: 36    ათხე აჯჴად ტყვემის ნაფას!"   ახლა მოგივიდა ტყის საფასური!"

Verse: 37    ოთარს გუჟი გუნ ხაჩონდა ...   ოთარს გულში ძალიან ეცინებოდა ...

Verse: 38    ოთარს დაშნილ თხუმრაშ ხორაკდა.   ოთარს ხმალი სასთუმალთან ეკიდა.

Verse: 39    ნამყსურ ამჴედლი ჯაჭვლანა,   ნამყსურ მოსულა ჯაჭვლიანი,

Verse: 40    ოთარს დაშნილ ჟი ლოხკიდ,   ოთარს ხმალი ააცალა,

Verse: 41    ოთარს კინჩხილ ქა ხოკვარე,   ოთარს კისერი გააგდებინა,

Verse: 42    დაშნილ მიჩა ბარჯას ესრეკ.   მისი ხმალი მხარზე - დაიკიდა.

Verse: 43    ხობინა ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 44    ბეჩვის ანღჷრი ნესგალეჟა:   მოდის შუა ბეჩოში:

Verse: 45    "მი ბეჩვიარნ მად მაყლუნი;   "მე ბეჩოელებისა არ მეშინია;

Verse: 46    ლატლიხო ჟიბენ ამჴედხვი,   ლატალამდე ამოვსულვარ,

Verse: 47    მი ლატლარენ მად მაყლუნი,   მე ლატალელებისა არ მეშინია,

Verse: 48    მეკვშდა მინე ოსრიარნ."   მოკლე მათი ჩოხებისა".

Verse: 49    ქა ლოხჩჷდა ნესგალეჟა,   გავრევივარ შუაში,

Verse: 50    ლატლის სვიმრა ლჷზვერ ირა;   ლატალის საზოგადოება თავმოყრილია ("იქნებ");

Verse: 51    მუგვდა ნამყსურ ჯაჭვლან ანღრი, -   თითქოს ნამსყსურ ჯაჭვლიანი მოდის, -

Verse: 52    ლატლი ფადასგ გვამიდ ახჭიმ.   ლატალის მდევარი მძიმედ მოსდევს.

Verse: 53    "ო, ხიად, ნამყსურ ჯაჭვლანა,   "ო. გენაცვა, ნამყსურ ჯაჭვლიანო,

Verse: 54    მუგვდავი* აფხნეგარ მაყანან:   თითქოს ამხანაგები მყოლოდნენ:

Verse: 55    - აუ, ჰა-ჰა, მახეღვაჟარე,   - აბა, ჰა, ახალგაზრდებო,

Verse: 56    ლატლი ფადასგ გვამიდ ოგვჭიმ!   ლატალის მდევარი მძიმედ მოგვდევს!

Verse: 57    ო, ხიადულ, კუთხვა მიშგვი!   ო, გენაცვა, კუთხავ ჩემო!

Verse: 58    სამჷრთალი მიმაზჷრა.   სამართალი მილოცავს.

Verse: 59    კუთხვას მიშგვა გჷრმჷნ ათხად,   ჩემმა კუთხვამ დაიგრიალა,

Verse: 60    ფადასგი მუჟვეღდ ბარჯად მიყრა,   მდევრის მძღოლისთვის მხარში მომირტყამს,

Verse: 61    ფადასგის ღვეშგმავ ოთჭონა.   მდევარი უკან გაბრუნებულა.

Verse: 62    ო, ხიად, ნამყსურ ჯაჭვლანა,   ო, გენაცვა, ნამსყურ ჯაჭვლიანო.

Verse: 63    ჴევს ლაფაშვდ ნამყსურ ჯაჭვლანა!   ხევში საქებო ნამყსურ ჯაჭვლიანო!

Verse: 64    ლატლი ლეჟან მინდვერდ ოღვერ,   ლატალის ზემოთ მინდორში მოვედი,

Verse: 65    მჷრზა ლამხვიდ ასაილშა."   მურზა ხმლით ასაილაანთი".

Verse: 66    მჷრზა დაშნოშ ჯეღვჭინალე.   მურზა ხმლით მოგდევს.

Verse: 67    "ჰე ხიროლე დედეშ გეზალ,   "თუ დედის შვილი ხარ ("იქნები"),

Verse: 68    ისგახი ღენ მოშ ანტახ!"   (ჩემთან) ახლო მოიწიე!"

Verse: 69    ხარეყ დაშნა, ბარჯას ხაჴჷდი:   მოუქნია ხმალი, ბეჭში მოარტყა:

Verse: 70    "დედეს ისგვა ხონბავ,   "დედაშენს უამბე,

Verse: 71    მაგვარ მჷხიერ ათჩადა,"   როგორი მხიარული წასვლიხარ,

Page: 88  Verse: 72    აჩუნღო მიჩა მუსუვ ხონბვას,   მერმე შენს მამას უამბე,

Verse: 73    ერე ლადი მიჩ ხაღვჭინალა.   რომ დღეს მე გამომკიდებიხარ".

Verse: 74    ხობინა ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 75    ლენჯარხო ლეჟა ამჴედელი,   ლენჯერამდე ამოსულა,

Verse: 76    ლენჯარ სოფელ ლუზვერ ირი.   ლენჯერის სოფელი შეკრებილია ("იქნება").

Verse: 77    ნამყსურ ანღრი, ჯაჭვლანა,   ნამყსური მოდის, ჯაჭვლიანი,

Verse: 78    ფადასგილ ლუზვერ იროლე:   მდევარი შეკრებილი იქნება:

Verse: 79    "მუგვდა ნამყსურ ჯაჭვლან ანღრი."   "თითქოს ნამყსურ ჯაჭვლიანი მოდის".

Verse: 80    "მი ლენჯარარნ მად მაყლუნი,   "მე ლენჯერლებისა არ მეშინია

Verse: 81    ჯვედი მინე წირღვარნ;   მათი გრძელი ფეხებისა;

Verse: 82    მესტიად ლეჟა ამჴედხვი,   მესტიამდე ამოვსულვარ,

Verse: 83    მესტია სეტს ლუზვერლი:   მესტია სეტში შეკრებილა:

Verse: 84    "მუგვდა ნამყსურ გვიშგვე ანღრი."   "თითქოს ნამყსური ჩვენი მოდის".

Verse: 85    ხეცხრილალეხ მესტიალარ,   უჭვრეტენ მესტიელები,

Verse: 86    ისგა ამჴედლი მესტიათეისგა.   შემოსულა მესტიაში.

Verse: 87    "აი ლჷკჩევ ლი გვიშგვე ლირდე;   "ო, ნეტავი ჩვენს ყოფას,

Verse: 88    მუგვდა ნამყსურ გვიშგვე ამჴედლი!"   თითქოს ნამყსური ჩვენი მოსულა!"

Verse: 89    თვეთნე ჴანილ ჩუ ხოძიჰახ,   თეთრი ხარი დაუკლავთ,

Verse: 90    მეზრა კეცილ ჟი ხოკიდახ,   სალოცავი ქვევრი მოუხდიათ,

Verse: 91    ეზერმარე მაგ ოხჴიდახ,   მოყვარე ყველა დაუპატიჟიათ ("მოუყვანიათ"),

Verse: 92    ხინ ი ლახჲადალ ხოჩვემინახ,   ლხინი და სამხიარულო გადაუხდიათ,

Verse: 93    "იმვა ნამყსურ შვიდებდ აგვტახ."   "რომ ნამყსური მშვიდობით დაგვიბრუნდა".


Page: Fn. 
Verse: 54    მუგვდა მი (?)*




Text: 27a/Mlx. 
ლებსუყვ ჯა̈ჭვლა̄ნ -- ლებსუყვ ჯაჭვლიანი


Page: 88  Verse: 1    ვოდ, საბრალე ლებსუყვ ჯა̈ჭვლა̄ნ!   ო, საბრალო ლებსუყვ ჯაჭვლიანო!

Verse: 2    იჲმახვალე ეცერ ლექვა,   სამტროდ დადიხარ ეცერს ქვემოთ,

Verse: 3    ყორს ლახაგა̈ნ ვიცბა̈ილშერ,   კარზე მიადექი ვიცბაანთ,

Verse: 4    ალჲა̈რდ როქვი ქორთე ადჲეხ.   ამათ შინ შეიყვანესო.

Verse: 5    მეჩი დადა ლაფა̈ქს ხორდახ,   მოხუცი ბებია ფქვილის მოსატანად ჰყავდათ,

Verse: 6    ალა ლაფა̈ქხა̈ნ ა̈მტეხა,   ეს ფქვილზე წასული დაბრუნებულა,

Verse: 7    უფგოშ ქა ჭურ ხობჟინალა.   იდუმალ თურმე უცნობებია.

Verse: 8    ჩუ ლაჲჷრმეხ ჩხარა̄მ ეცრა̈ლდ   დაიჭირა ცხრა ეცერელმა

Verse: 9    ი ჟი ხოჲახ ვოთარშერთე,   და აუყვანიათ ოთარაანთსა (დადიშქელინებისას),

Verse: 10    ვოთარს ჩუქვა̄ნჟი ლახსგურეხ.   ოთარს მოუსვეს ქვემოთ.

Verse: 11    "ო, ხიადი, ვოთარ ფუსდა,   "ო, გენაცვა, ოთარ ბატონო,

Verse: 12    ჲორი-სემ' ამბა̈ვ ამა̈̄ქვინ,   ორი-სამი სიტყვა მათქმევინე,

Page: 90  Verse: 13    ეჩუნღო სერ მა̈ჲ ჯიცხე̄ნდე̄დს,   შემდეგ კი რაც გენებოს, ("გერჩიოს"),

Verse: 14    ეჯა გარ მა̈ყრ, ისგუ ნა̈ბ ლი!"   ისღა მიყავ, შენი ნებაა!

Verse: 15    ამიშ ნა̈ბ ვოთარდ ქა ლამე̄მ.   ამის ნება ოთარმა მომცა.

Verse: 16    - ჩხარა ისგვი მარე ჩუ მიდგარა,   - ცხრა შენი კაცი მომიკლავს,

Verse: 17    ჩხარა ადა̈ჲდ ჩუ მიქაჩა,   ცხრა კიდევ დამიჭრია.

Verse: 18    ათხე სერი იმ მაჩვმა̈̄ვნე?   აწი რას მიზამ?

Verse: 19    - იმ ჯაჩვმა̈̄ვნე-ჲ ქა ჯუჰედი!   - რას გიზამ და გაგყიდი!

Verse: 20    - მიშგუ მუჰვდი ჲა̈რ ჯერო̄ლე?   - ჩემი გამყიდველი ვინ გეყოლება?

Verse: 21    - ისგუ მუჰვდი მჷრზილ მე̄რა.   - შენი გამყიდველი მურზილა მეყოლება.

Verse: 22    - ეჯ მჷრზილ იმე ჯერდო̄ლეხ?   - ის მურზილა სად გეყოლებათ?

Verse: 23    - კავეშგინ ჯაბრა̈ლს იკა̄რზე.   - კერიის უკან ბანდულებს იბანდავს.

Verse: 24    ეშხვილ ალას ქა ლახსინჯვე:   ერთი ამას გადახედა:

Verse: 25    - ალ მჷრზილ იშევ იროლე?   - ეგ მურზილა, ნეტავ, ("იქნებ")?

Verse: 26    - ალე ირი ასა̈ილშა.   - ეგ იქნება ასაილაანთი.

Verse: 27    - ჰე მი ალ მჷრზილდ ქა ამჰვედის,   - თუ მე ამ მურზილამ გამყიდოს,

Verse: 28    ნაფა̈ს მიშგუ მიჩ გარ ლახვემდ;   საფასური ჩემი მარტო მას მიეცით;

Verse: 29    ჰე მირ ამნე̄მ დოშ ამჰვედის,   თუ ამან ვერ გამყიდოს,

Verse: 30    თვეფ ი დაშნა̈ჲ ისგუ მი მა̈̄ც!   შენი თოფი და ხმალი მე მქონდეს!

Verse: 31    ბა̄ზი ვოთარშერ ხვირდოლედ,   ამაღამ ოთარაანთსა (დადიშქელიანებისას) ვართ,

Verse: 32    მე̄რმა ძინა̈რს ჟიჲ ანჷგა̈ნხ.   მეორე დილას ადგნენ.

Verse: 33    თხუმ მუჰვედი მჷრზილ ი̄რა,   თავი გამყიდველი მურზილა იქნება,

Verse: 34    ჩხარა ეცრა̈ლ აფხნეგდ ხონჴრიხ;   ცხრა ეცერელი ამხანაგად ახლავს;

Verse: 35    სემი გიცა̈რ ლეზიზდ ოთძიჰ,   სამი ვერძი საგზლად დაუკლა,

Verse: 36    სემი ჟა̈ჴი ლეთრე ლახვე̄მ,   სამი ტიკი სასმელი მისცა,

Verse: 37    თვეფ ი დაშნა̈ჲ მიჩავ ლახბე.   თავისი თოფი და ხმალი დაჰკიდა.

Verse: 38    ქაჲ ანღჷრდახ ცხჷმრიშ ბოგქა,   მოდიოდნენ ცხუმარის ხიდით.

Verse: 39    ბოგჟი თვეთჷლ მიდარა̈ჯი, -   ხიდზე თვეთულა მიდარაჯებს, -

Verse: 40    თვეთჷლ ლჷმა̈̄რ ქედუარეშ.   თვეთულა ყოფილა ქედუანთი.

Verse: 41    ჩუ ლა̈ხვქიზა̈ნ, გურნა მაჴიდ.   გავიღიმე, ქვა მომარტყა.

Verse: 42    "ხიად, თვეთჷლ, მამ ჯეჰა̈ნი:   "გენაცვა, თვეთულ, არ გეძრახვის:

Verse: 43    ისგვი ჯჷმილ ებწა̈ნს ოჰოდ."   შენი ძმა ებწანში გავყიდე".

Verse: 44    მერმე გურნა ადა̈ჲდ მაჴიდ.   მეორე ქვა კიდევ მომარტყა.

Verse: 45    "ხიად, თვეთჷ, მამ ჯეჰა̈ნი:   "გენაცვა, თვეთულ, არ გეძრახვის:

Verse: 46    აჯაღ ეჩი ლალხვა̈რ ჴანა̈რ,   კიდევ მისი ნამთევი ხარები,

Verse: 47    ეჯჲა̈რ ადა̈ჲდ მიიდ ოთხვა̈ჲ."   ისინი ისევ მე წავიყვანე".

Verse: 48    მე̄სმე გურნა ადა̈ჲდ მაჴიდ.   მესამე ქვა კიდევ მომარტყა.

Verse: 49    ბა̄ზი სერიშე̄რთე ღურიდ.   ამაღამ სერიანთსა მივდივართ.

Verse: 50    სერიშ ყჷმზა̈ჲ ყორჟი ბრეგნი,   სერიანთ ყუმზა კარზე ბერტყია,

Page: 92  Verse: 51    ბა̄ზი სერიშერ ხვირდოლედ.   ამაღამ სერიანთსა ვიქნებით.

Verse: 52    მიჲ სგა ღალ ჭურ როქვ ლამგენეხ   მე საწყალი შემაგდესო

Verse: 53    ლემჩუფირშა გვემო̄ლთეჲსგა.   ლემჩუფირაანთ გომურში.

Verse: 54    მერმა ძინა̈რს ჟი ხვიგნა̄ლედ,   მეორე დილას ვდგებით,

Verse: 55    ბა̄ზი ლენჴერას ხვირდოლედ.   ამაღამ ლენხერაში ვიქნებით.

Verse: 56    მი როქვ ვეშგმავ მეგა̈მს ამლა̈ჯხ,   მე ხეზე ზურგით მიმაკრესო,

Verse: 57    მინ როქვ ხოჩამდ ჩუჲ ა̈დვოხშმა̈ნხ,   მათ კი კარგად ივახშმესო,

Verse: 58    ეშხუ ნა̄პულ მა̄დ მა̈ღჷრსეხ.   ერთი ლუკმა არ მაღირსეს.

Verse: 59    ალჲა̈რს ხოჩა̄მდ ჭა̈ჭკულდ ლახა̄სდხ.   ამათ კარგად დაეძინათ.

Verse: 60    ქრისდეს ეშუ ჩუვ ოთმა̈ზრა   ქრისტესამც დაულოცავს

Verse: 61    ჭიშხიშე მიშგუ ფხულარე!   ჩემი ფეხის თითები!

Verse: 62    ალჲა̈რშვ როქვი ლემსგი̄ლ ა̈ხვიკ,   ამაებით ცეცხლი ავიღეთ,

Verse: 63    შდჷქა̈რთეჟი ჭჷშხარშვ ა̈ხვიკ (მაცლა̈ნ),   კბილებამდის ფეხებით მოვიტანე (მუგუზალი),

Verse: 64    შჷყ ვეშგინთე შდჷქარშვ ოთხვა̈ჲ,   ზურგს უკან კბილებით წავიღე,

Verse: 65    თა̈კვა̈რ ამნოვშვ ესვიჭკვრ ბა̄ზი.   ამაღამ თოკები ამით დავიწყვიტე.

Verse: 66    მჷრზილა̈შდ დაშნილ ჟივ მიკი̄და,   მურზილასთვის ხმალი ამიცლია.

Verse: 67    კინჩხქა ოხვსიპ, თხვიმ ქაჲ ოთოკვრ,   კისერზე მოვუქნიე, თავი გავაგდებინე,

Verse: 68    აფხნეგ-მარე მა̈გ ჟი ოხოხვტ,   ამხანაგები ყველა ამოუწყვიტე,

Verse: 69    მჷრზილა̈შ თხვიმ მიჯვრას ლოხოსვ,   მურზილას თავი მუჯუროს ჩამოვაცვი,

Verse: 70    თვეფ ი დაშნა̈ჲ სგავ ჭურ მიბა,   თოფი და ხმალი დამიკიდია,

Verse: 71    ლეჟა ოღვერ ვოთარშე̄რთე.   ზემოთ ამოვედი ოთრაანთსა (დადიშქელიანებისას).

Verse: 72    ვოთარ ფუსდა ლარდას სგვეჯდა,   ოთარ ბატონი სახლში ბრზანდებოდა,

Verse: 73    ლებსუყვ ჯა̈ჭვლა̄ნ ქორთე აჩა̈დ,   ლებსუყვ ჯაჭვლიანი სახლში შევიდა,

Verse: 74    მჷრზილა̈შ თხვიმ კა̄ჟი ესვდე,   მურზილას თავი კაზე (პურის საცხობ ქვაზე) დაუდვა,

Verse: 75    მიჯნემ ყორქა ქა ლა̈ჲსკინე.   თითონ კი კარში გახტა.

Verse: 76    - ო, ხიადი, ვოთარ ფუსდა!   - ო, გენაცვა, ოთარ ბატონო!

Verse: 77    ქორთე ანსგვეჯდ, ნაფა̈ს მიშგვი,   სახლში მობრძანდით, საფასური ჩემი,

Verse: 78    ნაფა̈ს მიშგვი კა̄ჟი ეჯიდ.   საფასური ჩემი კაზე დაგიდევი.

Verse: 79    ზურალა̈შ ლაჩა̈ქ ნომ ა̈თფა̈რი,   ქალის ლეჩაქს ნუ დაიხურავ,

Verse: 80    თვეფ ი დაშნა̈ჲ ისგვი მი მა̈̄ბ,   შენი თოფი და ხმალი მე მკიდია,

Verse: 81    ხოჩა ვოთარ ჰე მოშ ხი ღო,   აბა, თუ კარგი ოთარი ხარ,

Verse: 82    ათხე მი მოშ ლა̄მეჭმ ვეშგინ!   ახლა დამედევნე უკან!

Verse: 83    ფა̄და̈̄ს ლახჭემ ჭურ ეცრიშე.   ეცერის მდევარი დაადევნა.

Verse: 84    - სგა̈ჲ და̈̄ვარე, იმ მეჭმინა̈ლდ?   - თქვენ სულელეობო, რას მომდევთ?

Verse: 85    სგა̈ჲ ერ ვოთარ ჯეღრუვა̄ლვნიხ:   თქვენ ოთარი გატყუებთ:

Verse: 86    მი მიჩეშ ქორხა̈ნქა ონღვრი,   მე მისი სახლიდან მოვდივარ,

Verse: 87    ეჩქა ქორხა̈ნ იმნა̈რ ამფიშვდა?   მაშინ სახლიდან რად გამიშვებდა?

Verse: 88    თვეფ ი დაშნა̈ჲ საჩქვა̈რდ ლამე̄მ.   თოფი და ხმალი საჩუქრად მომცა.

Page: 94  Verse: 89     ფა̄და̈სს ამჟი ვეშგდ ესჭონნე.   მდვვარი ამნაირად უკან გააბრუნა.

Verse: 90    ლეჟავ ოღვერ ა̈გითე̄სგა.   შინ ამოვედი,

Verse: 91    მერმა ნაგზა ლექვა ლა̈ხტა̈ხ:   მეორე კვირას ქვვეით დაბრუნდა:

Verse: 92    - ხიად, ვოთარ, თვეფს ი დაშნა̈ჲს,   - გენაცვა, ოთარ, თოფსა და ხმალს

Verse: 93    თვეფს ი დაშნა̈ჲს დეშ ჯა̈ყდა̈ნი.   თოფსა და ხმალს ვერ დაგიკავებ.

Verse: 94    ქორთე ადჲე ვოთარ ფუსდად.   შინ შეიყვანა ოთარ ბატონმა.

Verse: 95    ო, ხიადულ, ლებსუყვ ჯა̈ჭვლა̄ნ!   ო, გენაცვა, ლებსუყვ ჯაჭვლიანო!

Verse: 96    ჩუ ლა̈ხრიგვა̈ნ ი გაცხა̈ჲდ   შეურიგდა და მართლა

Verse: 97    საჩქვა̈რ ათხე ლახვე̄მ:   საჩუქარი ახლა მისცა:

Verse: 98    "გაცხა̈ჲდ მარე ჭურ ლჷმა̈̄რხი,   "მართლა კაცი ყოფილხარ,

Verse: 99    ო ლუსჩუქვა̈რ ადერ ა̈გითე!"   და დასაჩუქრებული წადი შინ!"




Text: 27b/Mlx. 
ყაფსუყ გოშთელან -- ყაფსუყ გოშთელიანი


Page: 94  Verse: 1    ჴევს ლჷფა̈შვდი ყაფსუყულა.   ხევში ნაქები ყაფსუყულა.

Verse: 2    "მეცქვილ ა̈მჴა̈დ ოთარიშხა̈ნ,   მოციქული მომივიდა ოთარისგან:

Verse: 3    ოთარ ფუსდა და̈ჩქელანხა̈ნ:   ბატონ ოთარ დადიშქელიანისგან:

Verse: 4    ლექვა მა̈წჰე, ლექვა ხვეწჰა̈ნ.   ჩამიწვია, ჩავეწვიე.

Verse: 5    ესნა̈რ ეშდიორი მა̄რე   თურმე თორმეტი კაცი

Verse: 6    ამჩუ ხორი მიშგვა მოღლა̈ტდ;   აქ ჰყავს ჩემ მოღალატედ;

Verse: 7    ეშდიარვხა̈ნქა აშხვ მა̄რა   თორმეტიდან ერთ კაცს

Verse: 8    მიშგუ ლიჰვდი ქა ხოფაშვდა.   ჩემი გაყიდვა დაუკვეხნია.

Verse: 9    მიშგუ ლიჰვდი ქა ჭურ ა̈დფა̈შვდ   ჩემი გაყიდვა თურმე დაიკვეხა

Verse: 10    უბა̈დვ მურზად ყალაბეგშა":   უბედურმა ყალაბეგაანთ მურზამ":

Verse: 11    "ყაფსუყს მი გარ ქა ოჰვდინე,   "ყაფსუყს მე მარტო გავყიდი,

Verse: 12    აფხა̈ზითე ეშ ლოხკიჰნე."   აფხაზეთში ისე გავაქროლებ".

Verse: 13    ეზერ მეგჭად ჟი ლაჲკულთხნეხ,   კარგა მაგრად შეკოჭეს,

Verse: 14    აშ ხობინახ ლიზ-ლიჩედი:   ასე დაუწიათ სვლა-წასვლა:

Verse: 15    ეშდიარვ მა̄რემ ქა ლა̈ჲრეკლეხ   თორმეტმა კაცმა წინ გაიგდო

Verse: 16    ყაფსუყულა ლაჰვედითე.   ყაფსუყულა გასაყიდად..

Verse: 17    სგა მეჩდე̄ლიხ ჭუბერთე̄სგა,   შესულან ჭუბერში.

Verse: 18    ბაზი ამჩუ ჩუ ხოსდგომახ;   ამაღამ აქ დამდგარან;

Verse: 19    გირიმურგვალდ ქა ხაცხეპახ,   გარს შემორტყმიან,

Verse: 20    ყაფსუყ ნე̄სგა ჩუ ხოყვინახ;   ყაფსუყი შუაში ჩაუწვენიათ;

Verse: 21    ლიყრულ მურზილს ქა ხოფაშ[ვ]და,   ყარაულობა მურზილას დაუკვეხნია,

Verse: 22    აფხნეგ-მა̄რე მა̈გ ჩუ ხოყვნა.   ამხანაგები ყველა დაუწვენია.

Page: 96  Verse: 23     ყაფსუყულა გოშთელანის   ყადსუყულა გოშთელიანს

Verse: 24    ჭიშხ ი ტვეტ მა̈გ ლუკულთხა̈ნ ხა̄დ.   ხელ-ფეხი სულ შეკრული ჰქონდა.

Verse: 25    ყაფსუყს ჭა̈ჭკულდ მამ ხადენა,   ყაფსუყს რული არ წაჰკარებია,

Verse: 26    მურზილს უჟულდ ჭურ ხადენა,   მურზილას კი ძილი მოსვლია თურმე,

Verse: 27    დაშნილ სგვებინჩუ ხა̈ბჯგენა.   ხმალი წინ დაბჯენილი ჰქონია.

Verse: 28    ყაფსუყს ჭჷშხა̈რ ლემასგვდ ხოხლა,   ყაფსუყს ფეხები ცეცხლისათვის მიუშვერია,

Verse: 29    ჭიშხიშ ბერკლა̈რ ჩუ ხოშიხა,   ფეხის ბორკილები დაუწვავს,

Verse: 30    ეშხუ ჭიშხი ქა ხაშიხა, -   ერთი ფეხი დასწვია, -

Verse: 31    მურზას ალა დეშ ხობაჟა.   მურზას ეს ვერ გაუგია.

Verse: 32    ყაფსუყს დაშნილ ჟი ხოკიდა,   ყაფსუყს ხმალი ამოუღია,

Verse: 33    მურზა̈შდ კინჩხქა ჟი ხოსიპა,   მურზასთვის კისერზე მოუქნევია,

Verse: 34    ამნა̈რ კინჩხი ქა ხოქვი̄ცა;   ამისთვის კისერი მოუჭრია;

Verse: 35    ყაფსუყ ამხა̈ნ ქა ხაჩედა,   ყაფსუყი აქედან გაჰქცევია,

Verse: 36    ნა̄ზვი ამნა̈რდ დეშ ხოტიხახ.   ამის კვალისთვის ვერ მიუსწრიათ.

Verse: 37    სგა მეჴდელი ოთარშერთე:   შემოსულა ოთარაანთსა:

Verse: 38    "ოთარ ფუსდა, ისგუ მურზა   "ოთარ ბატონო, შენი მურზა

Verse: 39    ყაფსუყი ნაფსა̈რს დეშ ჴიდე;   ყაფსუყის საფასურს ვერ მოიტანს;

Verse: 40    ლექვა ლა̄ხეზზ, ლა̈ჴდას ლოხმა̈რჯვ!"   ჩაეგებე, მოტანაში მოეხმარე!"

Verse: 41    ოთარიშ ლაწდავ ჟი ხოფიშვდა,   ოთარის ლაფშა აუშვია,

Verse: 42    ალას ყაფსუყ ჟი ლახსგურდა.   ამაზე ყაფსუყი შეჯდა.

Verse: 43    - ოჰ, ოჰ, ყაფსუყ, ბაბა ღვარა,   - ოჰ, ოჰ, ყაფსუყ, მამილამ,

Verse: 44    სგა აღერ ი საჩქვა̈რს ჯაჰვდი!   შემოდი და საჩუქარს მოგცემ!

Verse: 45    - ისგუ საჩქვა̈რ მერმა̈ლს ლა̄ხო,   - შენი საჩუქარს მოგცემ!

Verse: 46    ისგუ საჩქვა̈რ მი მა̄დ მაკუ!   - შენი საჩუქარი სხვებს მიეცი,





Text: 28/Lnr. 
გელა ბოგრეშ -- გელა ბოგრეშელი


Page: 96  Verse: 1    ო, საბრალო გელა ბოგრეშ!   ო, საბრლო გელა ბოგრეშელი!

Verse: 2    მჷწსილ ოხჴა̈დ ოთარიშხა̈ნ,   დამპატიჟებელი მოუვიდა ოთარისგან,

Verse: 3    ოთარიშხა̈ნ, ოჲ, ბეჩვიშა.   ოჲ, ოთარ ბეჩოელისგან.

Verse: 4    აფხნეგ-მა̄რა ხეთხე̄ლვა̄ლე,   ამხანაგებს დაეძებს,

Verse: 5    გიო გულბა̄ნ თხუმდ ხენჴრინი.   გიო გულბანი პირველად (თავში) ახლავს.

Verse: 6    ჟი ლახსგურდა ჩა̈ჟის მიჩა,   შეჯდა თავის ცხენზე,

Verse: 7    ქა მეჴდელი ჲელითექა,   გამოსულა (სოფ.) იელამდე,

Verse: 8    ყორს ლახაგა̈ნ ძიძჲა̈რს მიჩა,   კარზე მიადგა თავის ძიძაანთ,

Verse: 9    ძიძჲა̈რს მიჩა მათუ̄ლშერი:   თავის ძიძაანთ, მათულაანთ:

Verse: 10    "ეშხუ სგა̈ჲ სგა ლა̈მჴერდად!"   "ერთი თქვენც წამყევით!"

Page: 98  Verse: 11    ალჲა̈რ აფხნეგობს იღე̄შგა̈̄ლხ,   ესენი (ერთმანეთს) ამხანაგობას ეცილებიან,

Verse: 12    "ალჲა̈რ მია მად ლა̈ხვჴერინ.   "ესენი მე არ ვიახლე.

Verse: 13    ქა მეჴდეხვი ხეშკილთექა,   გამოვსულვარ ხეშკილამდე,

Verse: 14    ფუთას ლელდეღ ხეშკილ ხაყა."   ფუთას სამწყემსო ხეშკილში ჰყავს".

Verse: 15    - ხოჩა ლადა̈ღ გელა ბოგრეშს!   - გამარჯობა გელა ბოგრეშელს!

Verse: 16    სია იმავ მეზი ხი̄რი?   შენ საით ხარ ("იქნები") წამსვლელი?

Verse: 17    - ლჷწსე ხვი̄რი ოთარშე̄რთე,   - დაპატიჟებული ვარ ოთარაანთსა (დადიშქელიანებისას),

Verse: 18    ხა̈ტი ყერჯო, ჯჷლჲარ ემიშდ!   ხატის მადლსა, მიმკითხავე ("წილი მიყარე")!

Verse: 19    - ქა̄ლჩედდ ლეჩრა̈ხი̄ ბაჩა̈რთე.   - გავიდეთ ლეჩრახის ქვებთან.

Verse: 20    ამჩუ ფუთად ჯჷლჲა̈რ ოთშიდ:   აქ ფუთამ უმკითხავა ("წილი უყარა"):

Verse: 21    - ჯჷლჲა̈რ სია ხოლა ჯერი,   - შენ ცუდი გაქვს წილი,

Verse: 22    ნომა აჩე ოთარშე̄რთე!   არ წახვიდე ოთარაანთსა!

Verse: 23    - ჯჷლჲა̈რ ისგუ სატრა̈კს ლა̈̄ხიშდ!   - შენი წილები ტრაკს მიიყარე!

Verse: 24    ფუთა ხვი̄რი მათუ̄ლშე̄რი,   ფუთა ვიქნები, მათულაანთი,

Verse: 25    ლახე ხოლა გზავრობ მე̄რი!   რომ ცუდი მგზვარობა მექნეს!

Verse: 26    აშ ესღური ჩვა̄ნეშ ლექვა,   ასე მივდივარ ჩვანეშელის ქვემოთ,

Verse: 27    ჩვა̄ნში ჩვანო̄ლ ამჩუ ლამხვი̄დ:   ჩვანეშელი ჩვანოლი იქ შემხვდა:

Verse: 28    მიყი კალთა̈ჲს ჭურ ხოჭო̄ნა,   კალთაში თურმე პურის ყუა (?) აქვს გამოხვეული,

Verse: 29    მეშხე ნამცა ბარჯას ხა̄სდა̈ნ.   შავი ნამცა მხრებზე ედვა,

Verse: 30    - ხოჩა ლადა̈ღ გელა ბოგრეშს!   - გამარჯობა გელა ბოგრეშელს!

Verse: 31    იმთე ესღრი, გელა ბოგრეშ?   საით მიხვალ, გელა ბოგრეშელო?

Verse: 32    - ოთარიშთე, ლჷწსე ხვი̄რი.   - ოთართან, დაპატიჟებული ვარ.

Verse: 33    - სია ეჩხავ ნომა აჩე,   - შენ იქ არ წახვიდე,

Verse: 34    ადო ხოლა̄მ გზა̄ვრობს ჯა̈ჩოხ!   თორემ ცუდად გამვზავრებენ!

Verse: 35    - მადე ხვირი ჩვა̈̄ნში ჩვა̄ნო̄ლ!   - არ გახლავარ ("არ ვიქნები") ჩვანეშელი ჩვანოლი!

Verse: 36    აშ ესღური ლეშუკვთეჟი,   ასე ავდივარ ლეშუკვზე,

Verse: 37    დოგა ამჩუ ყო̄რჟი̄ნ ემხვი̄დ.   დოგა აქ კარზე დამიხვდა.

Verse: 38    - ხოჩა ლადა̈ღ გელა ბოგრეშს!   - გამარჯობა გელა ბოგრეშელს!

Verse: 39    იმავ ესღრი, ო, სი მა̄რე?   საით მიხვალ, ო, შე კაცო?

Verse: 40    - ოთარიშთე, ლჷწსე ხვი̄რი,   - ოთართან, დაპატიჟებული ვარ,

Verse: 41    სია̈ჲ ა̈მჴერ, დოგა, ეჩხა̄ვ!   შენც წამომყევ, დოგა, იქ!

Verse: 42    - სი̄ჲ მამ ჯე̄რი ხოჩა გზავრობ!   - შენც არ გექნება კარგი მგზავრობა!

Verse: 43    - დოგა ხვირი ეჩქა მია,   - მაშინ მეც დოგა ვიქნები,

Verse: 44    დოგა ტუნუარე მუჩვმე!   დოგა ქოთნების მკეთებელი!

Verse: 45    ქახი̄ნ ოღვე ამხა̈ნ ლექვა,   გამოვშორდი ამის ქვემოთ,

Verse: 46    მა̈მზა ამჩუ ყო̄რჟი̄ნ ემხვი̄დ.   მამზა (მამურზა) აქ კარზე დამიხვდა.

Verse: 47    - ხოჩა ლადა̈ღ გელა ბოგრეშს!   - გამარჯობა გელა ბოგრეშელს!

Verse: 48    - ხოჩა ჯეყა̈რ ხოჩა̄მ მა̈მზას,   - კარგი დაგემართა კარგ მამზას,

Page: 100  Verse: 49    დო მიჴერი ოთარიშთე!   მო, წამყევი ოთართან!

Verse: 50    - ეჩხა̄ვ მია დეშ ჯინჴერი:   - იქ მე ვერ წაგყვები:

Verse: 51    ურიგ-ურიგდ ათვნა̈ლი.   ურიგოდ (რიგზე მეტად)ასმევს.

Verse: 52    - აშ ესღური კაჩალ ლექვა,   ასე მივდივარ კაჩალს ქვემოთ,

Verse: 53    ოთარს ბა̈ჟინ სგვებინ ოთჴა̈დ.   ოთარს მაცნე წინდაწინ მოუვიდა.

Verse: 54    სგა მეჩდე̄ხვი ოთარიშთე,   შევსულვარ ოთართან,

Verse: 55    ბაზი ლე̄თი სუფრ ადგურნე.   ამ ღამეს (უხვი) სუფრა გაშალა.

Verse: 56    ჰამა̈ ძინა̈რს ლიზი მაკუჩ.   დილაადრიან წასვლა მინდა.

Verse: 57    - ურგა̈დვინდ ღალ დეშ მოშ ჯუფშვდე, -   - მოუსაუბრებლად კი ვერ გიგიშვებ, -

Verse: 58    ქა ლაჲსკინე სუფრ ქა̄მენჩუ,   გადაახტა სუფრას,

Verse: 59    - ჲაღო მი̄[-ჲ] სი ქე̄ლლაგცა̄ლად!   - აბა მე და ჸმენ გავეხუმროთ (ერთმანეთს)!

Verse: 60    - დეშ ჯებუნძგვა̈̄ლ ლეხვია̈̄ნილს,   - ვერ შეგებმები ზემოურებს (ურიგო თემებს),

Verse: 61    კუმში ლჷდგა̈რ ოთარშე̄რა;   ქონებისთვის მკვდარ ოთარაანთ;

Verse: 62    ეშხუ მა̄რე სგა ლა̈მჴერინ,   ერთი კაცი გამაყოლე,

Verse: 63    ლექვ' ა̈̄ჯზჷზი ნაფა̈სს მიშგვა.   ჩამოგიგზავნი ჩემს საფასურს.

Verse: 64    სგა ლა̈ჲჴერნე ეშხუ მა̄რე,   თან იახლა ერთი კაცი,

Verse: 65    თვეფი მიჩა ლექვა ოთზჷზე, -   თავისი თოფი ჩაუგზავნა, -

Verse: 66    ალა ოთარს გუნ ათხი̄დჷნ.   ეს ოთარს ძალიან გაუხარდა.

Verse: 67    საყვდირ ამნე̄მ ფაყვშ ოთზჷზე,   სირცხვილის ნიშნად ამან ქუდი გაუგზავნა, *

Verse: 68    ფაყვშ ოთზჷზე კვა̈მშვ ლჷჰე̄ლვა:   ქუდი გაუგზავნა, კვამლით გამურული:

Verse: 69    "ალა ოთარდ თხუმჟი ესგას!"   "ეს ოთარმა თავზე დაიხუროს!"

Verse: 70    ეჯღა გელას მამ ხოჭინდა.   მაგითი გელას არა დააკლდება რა. *


Page: Fn. 
Verse: g.1    სიტყვა-სიტყვით: "საყვედური ამან ქუდიტ გაუგზავნა". ^
Verse: g.2    სიტყვა-სიტყვით: "იმისთვის გელას არა უჭირდა რა" ^



Text: 29/Mlx. 
ია̈ყი მჷრზა -- იაყი მურზა


Page: 100  Verse: 1    ვოდ, საბრელა [ია̈ყი მჷრზა,]   ო, საბრალო [იაყი მურზა,]

Verse: 2    მა̈ვ ჯაგდჷნდა სუმინ ღალა̈ტ?   რა გემართა სამჯერ საღალატო?

Verse: 3    ვოხვიშდამ გეზალ სივ ჯერდოლე,   ხუთი შვილი შენ გყოლია ("გეყოლებოდა"),

Verse: 4    მა̈გ მაჯონა ღერთალეში.   ყველა მსგავსი ღმერთებისა.

Verse: 5    თხუმაჲ ლჷფა̈შვდაჲ ქვიჩიგა!   თავდაპირველად ქებულო ქვიჩიგა!

Verse: 6    თხუმას ჯაგა̈ნდა ზურჩია,   თავზე გეხურა ზუჩი,

Verse: 7    ტა̈ნის ჯა̈ქუდა აბჯარი,   ტანზე გეცვა აბჯარი,

Verse: 8    მეჴრა̈ლს ჯასდა̈ნდა ხეშნავრე;   მკლავბზე გედვა ბეგთარი;

Verse: 9    აზნავრალეს ხეყა̈რჲელე,   აზნაურებს ებრძვი,

Verse: 10    აზნავრალე ჯიდაგარა,   აზნაურები დაგიხოცავს,

Verse: 11    თხვიმ ლუწვ[ე]რი ეჯნოვშ ჯერა.   თავი ნასისხლევი იმით გექნება.

Page: 102  Verse: 12     გვა̈მ კვარემ ყა̈ისჷნა.   ყინულის გულიანო ყაისუნ!

Verse: 13    ლებემე ისგვი ხანგარი   ჩამოსაკიდი შენი ხანგარი

Verse: 14    ბასრიში შა̈ნთი ლჷნა̈ხი,   ბასრის შანთნარევი ("შეტანებული"),

Verse: 15    და̈ჩქელჲანა̈რს ხეყა̈რჲელე,   დადიშქელიანებს ებრძვი;

Verse: 16    და̈ჩქელჲანა̈რ ჯიდაგარა,   დადიშქელიანები დაგიხოცავს,

Verse: 17    თხვიმ ლუწორი ეჯნოვშ ჯერა.   თავი ნასისხლევი იმით გექნება.

Verse: 18    თვეთნე თვა̈ლი ავთა̈ნდილა:   თვალად თეთრო ავთანდილ!

Verse: 19    ლებემე ისგვი ხანგარი   ჩამოსაკიდი შენი ხანგარი

Verse: 20    ვერჩხ უკი̄დად მჷდაგა̈რი;   ქარქაშიდან ამოუღებლივ მხოცველი;

Verse: 21    სვინჩი სიავ ჯიდაგარა,   სვინჩი შენ მოგიკლავს,

Verse: 22    თხვიმ ლუწორი ეჯნოვშ ჯე̄რა.   თავი ნასისხლევი იმით გექნება.

Verse: 23    ურემ-უხლა ისმა̈ილა!   გამოუცდელო ("უცოდინარო?) ისმაილ!

Verse: 24    უვაზირსია გლეხენილა,   უვაზირში ყოფილხარ,

Verse: 25    ხოჩა ვეზდენ ჯიდაგარა,   კაი ვეზდენი მოგიკლავს,

Verse: 26    თხვიმ ლუწორი ეჯნოვშ ჯე̄რა.   თავი ნასისხლევი იმით გექნება.

Verse: 27    ურმა ქა̈ჯი ქელმემეთი!   შეუპყრობელო ქაჯო ქელმემეთი!

Verse: 28    კოჯას ფივერს დემ ხაცური,   კლდეებს ჯიხვ-არჩვს არ (შე)არჩენ,

Verse: 29    ცხეკის წივერს დემ ხაცური,   ტყის წიორს * არ არჩენ,

Verse: 30    მინდვერს ლა̈ჩვა̈რს დე̄მ ხაცური,   მინდორს ირმებს არ არჩენ,

Verse: 31    ძუღვა̈შ ჰოკერ ცუზ[უ]ვარე,   ზღვის ძირზე თევზები,

Verse: 32    ცუზუვარეს დემ ხაცური.   თევზებს არ არჩენ.

Verse: 33    ვოდ, საბრელე სალუყვანგი!   ო, საბრალო სალუყვანგ! *

Verse: 34    ჯიჯულდას ისგვა ხობაჟა   შენ ძვლებს უგრძვნიათ.

Verse: 35    ლა̈მთილა̈შ ისგვა ხვა̈ტოში,   შენი სამამამთილოს ამოწყვეტა,

Verse: 36    ლამუვარა̈შ ისგვა კა̈დოშ,   შენი მამულეთის მოსპობა,

Verse: 37    ლა̈დიარა̈შ ისგვა შდა̈ხოშ.   შენი დედულეთის დალევა.

Verse: 38    თოხანა ისგვეჲ ლა̈ლზიგა,   დიდი (?) თქვენი სასახლე,

Verse: 39    ჯამფსიშ ი ატლა̈სი ლჷნა̈ხი,   ჯამფაზ-და ატლას-ნარევი,

Verse: 40    ბაჴას ნაღაჟის ხატჷხი.   ბახას შუქს ჰფენს.


Page: Fn. 
Verse: g.1    წიორი (წივერ) საერთო სახელია წვრილი მტაცებელი ცხოველისა: მელიისა, კვერნისა და სხვ. ^
Verse: g.2    ამ ხუთი ვაჟის დის სახელია. ^



Text: 30/Mlx. 
ვოთარ ფუსდა და̈ჩქელჲანა -- ბატონო ოთარ დადიშქელიანი


Page: 102  Verse: 1    ვოთარ ფუსდა და̈ჩქელჲანა   ბატონო ოთარ დადიშქელიანო,

Verse: 2    ა̈წჰა̈ნჲელი ხოშა̄მ თამფა̈შ საფტინ ლე̄თი.   (სტუმრებს) იწვევს დიდი აღდგომის შაბათ ღამეს.

Verse: 3    მინს ხოხალდახ ტკისდ ლჷწჰათე ლიზ-ლიჩედი,   მათ ეგონათ, მართლა წვეულებაში მიდიოდნენ,

Verse: 4    ესნა̈რ დოლ-ჰებუდს ალშგა̈რი.   თურმე (ოთარი) დოლ-ჰებუდზე ილაშქრებს.

Page: 104  Verse: 5    ქა ლა̈მჩდელიხ დოლ-ჰებუდთე,   მისულან დოლ-ჰებუდში,

Verse: 6    დოლ-ჰებუდს ლიშჲალეშ დეშმა ჩვემინ.   დოლ-ჰებუდში ომისა ვერაფერი ქნა.

Verse: 7    ვო, ქრისდესუ ჩვოთმა̈ზჷრა   ო, ქრისტესამც დაულოცავს

Verse: 8    ა̈რღვლიანრეშ მინე ჰასვიშ!   არღვლიანთ ქალი!

Verse: 9    ალე როქვ ყველფს ლჷმჭა̈მვინ[ლი],   ეს თურმე სახლს ჰგვიდაო,

Verse: 10    ქავ ხოსკინა გულა̈შ გა̈ბრელთე,   გამხტარა გულის (წმ.) გაბრიელისკენ,

Verse: 11    ლანგა̈ვ ხოჩიდ გულა̈შ გა̈ბრელს:   ცოცხი დაარტყა გულის(წმ.)გაბრიელს:

Verse: 12    "გულა̈შ გა̈ბრელ, იმეგ ხა̈რი?   "გულის (წმიდაო) გაბრიელ, სადა ხარ?

Verse: 13    ისგვა სოფელს ლაჴცად იმღა ფიშვდე?"   შენს სოფელს დასაქცევად რად უშვებ?"

Verse: 14    ათხად ლიშჲალეშ დეშმა ანსა̈ხხ,   აქამდე ომისა ვერა მოახერხეს,

Verse: 15    ქა ლჷთიშ ლიხ იშგვიდ მარე,   გამორჩეული არის შვიდი კაცი,

Verse: 16    ეცერ-ცხჷმა̈რს შიყ ლახსგა̈მვნეხ,   ეცერ-ცხუმარს ზურგი აქცევინეს,

Verse: 17    ვოთარ ფუსდას ბარჯას ხაჴიდხ.   ოთარ ბატონს ბეჭში მოარტყეს.

Verse: 18    ალე როქვი საკაცხვშ ესღვახ,   ეს საკაცით მიაქვთო,

Verse: 19    ჩხარა ეცრა̈ლ ჩუ ხოდგარახ,   ცხრა ეცერელი მოუკლავთ,

Verse: 20    ჩხარა ჭური ჩუ ხოქაჩახ,   ცხრა თურმე დაუჭრიათ,

Verse: 21    თავბექიშდ კაპრა̈ჲქა ხოყრახ.   თავბექისთვის ნიკაპზე მოურტყამთ.

Verse: 22    ალა ლახვა̈რს ჟიქა̄ნ ოთჩა̈დხ,   ეს საძოვარი მთების (გზით) გაექცათ,

Verse: 23    სგა ლა̈მჩედლი ბა̈რისთესგა;   შესულა ბარშში;

Verse: 24    ეცრიშ ბეფშვს ი ზურალარეს   ეცერის ბავშვსა და ქალებს

Verse: 25    ამეჩუნი ჭჷშხა̈შ ე̄ხრახ.   აქ ფერხული აქვთ.

Verse: 26    ქავ მაშჷდახ ამხავთექა,   გამომცვივნიან აქ,

Verse: 27    მა̈გ მინეშ-მინეშს იჭვდჲე̄ლეხ,   ყველა თავ-თავისას კითხულობს,

Verse: 28    მი ღალ ეშხვი "საბრალ" და̈̄რდ მა̈ქვხ.   მე კი ერთი "საწყალო" არავინ მითხრა.

Verse: 29    "სგა̈ჲ როქვ საბლუ, იმ ღალ ჭჷშხშედ?   თქვე საწყლებოო, რა გეფერხულებათ?

Verse: 30    ერს ლა̈ჯჴედნიხ ქორდ ლჷდგარუ,   ზოგს მკვდრები მოგივათ შინ,

Verse: 31    ლჷდგა̈რ ჰე მოდ, ლჷქა̈ჩ ეში̄;   თუ მკვდარი არა, დაჭრილი მაინც;

Verse: 32    ვოთარ ფუსდას ბარჯას ხაჴიდხ,   ოთარ ბატონს ბეჭში მოარტყეს,

Verse: 33    ეჯა როქვი საკაცხვშ ახღვახ."   ისიც საკაცით მოაქვთო"

Verse: 34    ვო, ქრისდესი ჩვოთმა̈ზჷრა   ო, ქრისტესამც დაულოცავს

Verse: 35    ალექსანდრე და̈ჩქელჲანა!   ალექსანდრე დადიშქელიანი!

Verse: 36    ჟა̈გილდ ლა̈ჲყა̈ლ ბარშიშ სვიფჟი,   თოფის წამალი დაინაყა ბარშის მოედანზე,

Verse: 37    ქავ ხაჩჷდა დოლ ჰებუდის.   გარევია დოლ-ჰებუდს.

Verse: 38    "მონა̈ჲ დოლა̈რ, იმთე ა̈მჩედნიდ?   "გლახაკო დოლელებო, სად წამიხვალთ?

Verse: 39    ხოლა ჰებდვა̈რ, იმთე ა̈მჩედნიდ?"   ცუდო ჰებუდელებო, სად წამიხვალთ?"

Verse: 40    იშგვიდ დოლა̈რ ჩუ ხოქაჩა,   შვიდი დოლელი დაუჭრია,

Verse: 41    იშგვიდ ჰებდვა̈რ ჩუ ხოდგარა.   შვიდი ჰებუდელი მოუკლავს.





Text: 31/Chbx. 
მეჩი ნაგჭურ -- ბერი ნაგჭური


Page: 106  Verse: 1    ვოდ, საბრელა მეჩი ნაგჭურ!   ო, საბრალო ბერო ნაგჭურ!

Verse: 2    ხილზიგალა ლადრერ ჰოკერ,   სახლობდი ლადრერის ბოლოს,

Verse: 3    სერ ლაქახი დემთე ჯარა:   მეტი გასაქანი არსად გქონია:

Verse: 4    ჟა̈ბშხენ ოთარ ჯიბულთქუნე,   ზემოდან ოთარი ფეხებს გიტყაპუნებს,

Verse: 5    ლექვა მეშხა კოჯა̈რს ხაშდიხ,   ქვემოთ შავ კლდეებს ხარ მილეული,

Verse: 6    გეზლირ მა̈გ ჩუ ჯალოგენა.   შვილები ყველა დაგზარმაცებია.

Verse: 7    ვოდ, საბრელა მეჩი ნაგჭურ!   ო, საბრალა ბერო ნაგჭურ!

Verse: 8    "ვო ბიძიჯო, თამარა,   "მამამთილობამ, თამარ.

Verse: 9    ამლა̈კ მიშგუ ჟი ლა̈მჰინგირ,   ჩემი ამლაკი შემიკაზმე.

Verse: 10    ნახოლ მიშგუ ისგა ლამაბ,   ჩემი იარაღები შემაბი,

Verse: 11    ნებგვას ჴეცმანდ ქა ლა̈მითლ,   შუბლზე თავსაკრავი მომიჭირე; *

Verse: 12    მიაჯ ხვემშგვარ ლეჟა ოთარს."   მე ვესტუმრები-მეთქი ზემოთ ოთარს (დადეშქელიანს)".

Verse: 13    ნაგჭურს ამლა̈კ ქა ოხჴიდხ.   ნაგჭურს ამლაკი მოჰგკარეს.

Verse: 14    "მიშგუ ცოდი მიშგვა გეზლირს, -   "ჩემი ცოდვა ჩემს შვილებს, -

Verse: 15    ჰინგირ ჩაჟვდ უთხმულ ეჯგახ!"   უნაგირი ცხენზე უკუღმა დაგიდგამთ!"

Verse: 16    ნაგჭურდ ჰინგირ ჩუ ადწენე,   ნაგჭურმა უნაგირი გაასწორა,

Verse: 17    ჟოვ ხასგვრენა ამლა̈კს მიჩა,   შემჯდარა თავის ამლაკზე.

Verse: 18    ლიზი ოთსყა ოთარიშთე.   გზას გასდგომია ოთარისკენ.

Verse: 19    ჟი ლახჴედჷნ თეტლა̈ნითე,   ამოსულა თეტელანში,

Verse: 20    ცალანრა̈რ ქოვ ხაშჷდახ,   ცალანები გამოსცვივნიან,

Verse: 21    ხეცუნალახ მეჩი ნაგჭურს.   დასცინოდნენ მოხუც ნაგჭურს.

Verse: 22    - იმ მეცუნა̈ლდ, სგა̈ ცალანრა̈რ?   - რას რამცინით, თქვე ცალანებო?!

Verse: 23    ჲორი მაჩენე შიდ მიდგარად,   ორი საუკეთესო (ჩემი) ხელით მომიკვლიხარო,

Verse: 24    თვით ფოყ ნა̈ყირ ფჷრი ჯარახ!   ჩემი ნაცემი თითო თეძო გამხმარი გაქვთ (გქონიათ)

Verse: 25    ესღჷრინე ბუნდვრა̈ნიჟი,   მიდის ბუნდვრანზე,

Verse: 26    ქოვ ხაშჷდახ მეღჭკე ჰისკრა̈რ,   გამოსცვივნიან ყბედი ჰისკარლები,

Verse: 27    ხელგაცელახ მეჩი ნაგჭურს.   მასხრად იგდებდნენ მოხუც ნაგჭურს.

Verse: 28    - იმ მელგაცელდ, სგა̈ ჰისკრა̈რ?!   - რა სამასხარაოდ მიგდებთ, თქვე ჰისკარლებო?!

Verse: 29    სემი მაჩენ' შიდ მიდგარად,   სამი საუკეთესო (ჩემი) ხელით მომიკვლიხართ,

Verse: 30    ზურალ მუმშო̈ბიდ მეკდე მარდ!   მშობიარე დედაკაცითურთ ამოწყვეტილი მყავხართ!

Verse: 31    ესღჷრინე ლეჟა ოთარიშთე,   მიდის ზემოთ ოთარისკენ,

Verse: 32    ჟი ლახჴედჷნ ბა̈ნჭვა̈ნითე:   ასულა ბანჭვანში:

Verse: 33    "ქრისდეშ ნამზჷრ ბა̈ნჭვა̈ნჲა̈შ მაზვაბ,   "ქრისტეს ნაკურთხო ბანჭვანის წყაროვ.

Page: 108  Verse: 34    სეუდს ისგვა ჩუ ოთჴიდე!"   შენს სიყვარულს ჩავიტან!"

Verse: 35    ჩოვ ხაქეხა მეჩი ნაგჭურ,   ცხენიდან ჩამომხტარა ბერი ნაგჭური,

Verse: 36    ჟოვ ხოზორა ეშხუ ფაყულდ,   აუვსია ერთი ქუდი,

Verse: 37    მუგვდა წიქვი მად ხოცვირა.   თითქოს წვეთიც არ დაუტოვებია,

Verse: 38    ჟიად ლახსგურდა ამლა̈კს ბაბა,   მოხუცი კვლავ შეჯდა ამლაკზე,

Verse: 39    ყორს ხაგენა ოთარშერსი:   კარზე მისდგომია ოთარაანთ:

Verse: 40    - ყორ მიკარედ, ფა̈მლა მიშგუ!   - კარი გამიღეთ, ჩემო შინაყმებო!

Verse: 41    - ჲა̈რ როქვ ლი ყორა̈შ მეგნე?   - ვინ ხარ ("არის") კარს მომდგომიო?

Verse: 42    - ჯი როქვ ლი ოთარ მინე.   - მე ვარ თქვენი ოთარიო.

Verse: 43    კა̈რა̈შ-ყორა̈რ ჩოვ ხოკარახ,   კარიბჭე გაუღიათ,

Verse: 44    სგოვ მეჩედლი მეჩი ნაგჭურ,   შესულა მოხუცი ნაგჭური,

Verse: 45    ამლა̈კ ყორჟი ჩოვ ხოცვირა.   ამლაკი კარზე დაუტოვებია,

Verse: 46    ჲორი სიმქა̈რ ფურა̈რს იშგივხ,   ორი ქალიშვილი ძროხებს წველიდა,

Verse: 47    სიმქა̈რ ნაგჭურს ჩოვ ხოზიჰა,   ქალიშვილები ნაგჭურს დაუკლავს,

Verse: 48    გა̈ბა̈რ ზისხიშვ ჟოვ ხოგვერშლა,   ტაგნები სისხლით აუვსია,

Verse: 49    თხუმა̈რ ოთარს მა̈ჲდანჟ' ოსდე,   თავები ოთარს სარკმელზე დაიდვა,

Verse: 50    გა̈ბა̈რ ლაგა̈გიჟი ოსეგ:   ტაგნები ზღურბლზე დაუდგა:

Verse: 51    "[ალჲა̈რ] ოთარს ჰამა̈შ ლაწდას ჯადეს!"   "[ესენი] (შენ), ოთარს, დილის სანახავად გქონდეს!

Verse: 52    ცოდა̈შ კალა̈ნ ლუსდგვა̈რ ისგე,   აფსუს თქვენი ნაწნავი,

Verse: 53    ლუსდგვა̈რ ისგე, ოქრეშ მაჯონ,   თქვენი ნაწნავი, ოქროს მსგავსი,

Verse: 54    ოქრეშ მაჯონ ზისხიშვ ლეღფიდ!   ოქროს მსგავსი, სისხლით შესაღებად!

Verse: 55    ვოდ, საბრელა მეჩი ნაგჭურ,   ო, საბრალო ბერო ნაგჭურ,

Verse: 56    მა̈ ლიმეჩვი სი ა̈ჲჰიდ?!   როგორი სიბერე მოგესწრო შენ?!

Verse: 57    ღვაჟა̈რცახა̈ნ დეშ ხიბურგელ,   ვაჟებთან ვერ ჭიდაობ,

Verse: 58    სიმქა̈რს გამს სი ხა̈ტხეი!   სამაგიეროს ქალიშვილებს უხდი!

Verse: 59    ქოვ მეჴედლი მეჩი ნაგჭურ,   გამოსულა მოხუცი ნაგჭური,

Verse: 60    ჟოვ ხასგვრენა ამლა̈კს მიჩა,   შემჯდარა თავის ამლაკზე,

Verse: 61    ლიზი ესსყე ლექვა ლადრერდ.   გზას გასდგომია ქვემოთ ლადრერისკენ.

Verse: 62    "ა, ხოლ' ამლა̈კ, მ'ოღვდა̈ჲ ჩემნა,   "არიქა, ჭრელავ, ვინძლო (ისე) ჰქნა,

Verse: 63    ოთარიშ ბასყა ნო ლოგვჰიდეს!"   (რომ) ოთარის ბასყა * არ მოგვეწიოს!"

Verse: 64    ეშხუ-ჲორი მჷრდჴილ ხაყლეფ,   ერთი-ორი მათრახი გადაუჭირა,

Verse: 65    ამლა̈კდ კა̈რიშ-ყორ ღოშგდ აცვირ.   ამკალმა კარიბჭე უკან დატოვა.

Verse: 66    "ქრისდეშ ნამზურ ამლა̈კ მიშგუ,   "ქრისტეს დალოცვილო ჩემი ამლაკო,

Verse: 67    თხვიმ უწვრად მად ამცვირინ!   თავი უსისხლებლად არ დამატოვებინე!

Verse: 68    ათხე ლადრერ ოთარს ხადეს,   ახლა ლადრერი ოთარს ჰქონდეს,

Page: 110  Verse: 69    ნა̈ ეჯღაი მეხვატ ღალ ლიდ, -   ჩვენ მაიმც ამოსაწყვეტი ვართ, -

Verse: 70    გეზლირ მა̈გ ლუდვაშე მარხ!.."   შვილები ყველა წამხდარი მყვანან! ..."

Verse: 71    ვოდ, საბრელა მეჩი ნაგჭურ,   ო, საბრალო ბერო ნაგჭური,

Verse: 72    მა̈ ლიმეჩვი სი ა̈ჯჰიდ?!   როგორი სიბერე მოგესწრო შენ?!

Verse: 73    ლიფუსდს ოთარ ქა ლა̈ჲბიშდივ,   ბატონობა ოთარმა ჩამოგართვა,

Verse: 74    სი ღალ ასედ ჭირიშ მუნკვლიდ.   შენ, გლახ, დარჩი მწუხარების მომხვეჭად.

Verse: 75    ეშოღვ ქრისდეს ჩოლმეზჷრად   ასემც ქრისტეს დაულოცვივართ

Verse: 76    მერდე მარე ამეჩუნაშ!   აქ მყოფი ხალხი!


Page: Fn. 
Verse: g.1    ნაგჭური მოხუცი იყო და, სუბლსაკრავს რომ მოუჭერდნენ, მოდუნებული და ქვეშ ჩამოსული წარბები ზევით აიწევდა და თვალით უკეთ დაინახავდაო. ^
Verse: g.2    ცხენის სახელია ^



Text: 32/Qld. 
ჭყინტჷლდ -- ჭყინტულდ


Page: 110  Verse: 1    ვო, საბრელა სი ჭყინტჷლდა,   ო, შე საბრალო ჭყინტულდ,

Verse: 2    ხილზიგალე ლა̈დრერ ჰოკერ,   სახლობ ლადრერის ბოლოს,

Verse: 3    ლა̈ლზიგალეს და̈რ ჯახვჲესგდა.   დასახლებას არავინ განებებდა.

Verse: 4    ჰა, ფისრაუ ოთარშერა̈ლ!   ო, წაწყმენდილი ოთარაანნი (დადიშქელიანები)!

Verse: 5    ჩუბშხა̈ნ მაბიკხ,   ქვემოდან (ისინი) მიტევენ,

Verse: 6    ჟა̈ბშხა̈ნ სავთარულ მაბეკიხ.   ზემოდან (ისევ) საოთარონი მიტევენ.

Verse: 7    ეშდიორი ზა̈ილდ ა̈მქვიცხ   თორმეტი წელი გადამიჭყვიტეს

Verse: 8    ჰა̈დურდ ლჷკლიშ ყორს სგამენჩუ.   სულ ჩაკეტილ კარს შიგნით.

Verse: 9    "მა̈ჲ ჩვემინე, დედე საბრალ?   "რა ვქნა, საბრალო დედა?

Verse: 10    დედე საბრალ, სკივრულდ ა̈მკა̈რ,   საბრალო დედავ, სკივრი გამიღე,

Verse: 11    ჟი ლა̈ხვმა̈რი, ჟი ლა̈ხვხა̈ნზი:   შევემზადები, იარაღს ავისხამ:

Verse: 12    თვეფს ი დაშნა̈ჲს ბარჯს ესვრეკნე,   თოფსა და ხმალს მხარზე გადავიკიდებ,

Verse: 13    თხუმას ზურჩიას ესვგემნე,   თავზე ზუჩს დავიხურავ,

Verse: 14    ტანას აბჯარის ლა̈ხვქვემნე,   ტანზე აბჯარს ჩავიცვამ,

Verse: 15    წჷრნი საღრილს ჟი ლა̈ხვჰჷნგრი,   წითელ საღარს შევიკაზმავ,

Verse: 16    ჟი ხვაკვეფხი ხამვა̈ჲ ჰეშმილდ,   ზედ შევახტები ეშმაკივით,

Verse: 17    ქორს ი ლირდეს ჩუ ლა̈ხვგუა̈ნი.   (ჩემს) სახლსა და კარს ("ყოფას") გამოვიტირებ.

Verse: 18    ლიყველ მამჭირ დედეშ, მამა̈შ,   მოშორება მენანება დედ-მამისა,

Verse: 19    შვა̈ნს ლჷფა̈შვდი დედე-მამა;   სვანეთში ქებული დედ-მამისა;

Verse: 20    ჩინ მაჩენე ხეხვ ი გეზალ,   ყველაზე უკეთესი ცოლი და შვილისა;

Verse: 21    ლიყველ მამჭირ ხეხვიშ, გეზლა̈შ;   მოშორება მენანება ცოლ-შვილისა;

Verse: 22    ლიყველ მამჭირ და̈ბ-ლარემიშ;   მოშორება მენანება ყანა-სათიბისა;

Verse: 23    ლიყველ მამჭირ ლუსულ მიშგვა,   მოშორება მენანება ჩემი ოსურის,

Verse: 24    ლუსულ მიშგვა ჴა̈ნმი თჷლხიშ;   ჩემი ოსური ხარის ნახირისა;

Verse: 25    ლიყველ მამჭირ ქორა̈შ, მურყვმა̈შ,   მოშორება მენანება სახლ-ციხისა,

Verse: 26    ლჷირ-ლჷნქეჭ ქორა̈შ, მურყვმა̈შ! ..   მშვენიერი ("ნახატწარბა") სახლ-ციხისა! ...

Page: 112  Verse: 27     მად მიყჷრი ეშხუ მადრა̈ჴ,   არ შემომიკრავს ერთი მათრახი(ც),

Verse: 28    ძღვიდიშ ყორქა როქ მისკინა.   გალავნის კარში გავმხტარვარო.

Verse: 29    ქა ლოხვსინჯა̈ვ ბარჯ ჟიქანქა,   გადავიხედე ("მხარზე") უკან,

Verse: 30    მევარ მამჭირ ლირდეშ ლიყველ;   ძალიან მენანება სიცოცხლის მოშორება;

Verse: 31    ქჷმრა̈ლ ლა̈მშჷდ ეჯგვა̈რ ბჷგიდ,   ცრემლები გადმომცვივდა ისე მაგრა,

Verse: 32    ა̈თუ ლამა̄დ ჭიშხიშ ფხულა̈რს.   (რომ) სიცხე შემედვა ფეხის თითებში.

Verse: 33    მადუ ხოყრა როქვ მე̄რმე მადრა̈ჴ,   არ შემოუკრავსო მეორე მათრახი(ც),

Verse: 34    ლჷკლიშ ყორს სგა ჭურ მისკინვნა,   დაკეტილ კარებში შემიხტუნებია,

Verse: 35    ამეჩუნ ღვაჟა̈რ ემხვი̄დდახ;   აქ კაცები დამიხვდნენ;

Verse: 36    ეშხუ ზა̈ილდ ამეჩუ ამა̄დ,   ერთი წელი აქ დავყავი,

Verse: 37    ხოლამჷნქა ჩუ მამა ჩვემნ.   ცუდის გარდა არაფერი ვქენი.

Verse: 38    ათხე მერმე ყორ ა̈მკარეხ,   ახლა მეორე კარი გამიღეს,

Verse: 39    ამეჩუ ზურელა̈რ ემხვი̄დხ,   აქ ქალები დამიხვდნენ,

Verse: 40    ხოლამჷნქა მამაგვეშ ხვა̈ყრ;   ცუდის გარდა არაფერი ვუყავ;

Verse: 41    ჲორი ზა̈ილდ ქა როქვ ა̈ხვიცხპ.   ორი წელი შევასრულეო ("შემოვივლეო").

Verse: 42    ათხე მესმე ყორ ა̈მკარეხ,   ახლა მესამე კარი გამიღეს,

Verse: 43    ამეჩუ ჴა̈ნი ჯვეგ ემხვი̄დ;   აქ ხაროვანი ("ხარის ნახირი") დამიხვდა;

Verse: 44    მესმე ზა̈ილდ ამეჩუ ამად.   მესამე წელი აქ დავყავი.

Verse: 45    ათხე მეშთხვე ყორ ა̈მკარეხ,   ახლა მეოთხე კარი გამიღეს.

Verse: 46    ამეჩუ ფირვი ჯვეგ ემხვი̄დ;   აქ ფუროვანი ("ფურის ნახირი") დამიხვდა;

Verse: 47    მეშთხვე ზა̈ჲ ამეჩუ ამად.   მეოთხე წელი აქ დავყავი.

Verse: 48    ათხე მეხვშდე ყორ ა̈მკარეხ,   ახლა მეხუთე კარი გამიღეს,

Verse: 49    ჰა̈დურდ გიცრა̈რცახა̈ნ გარ ხვარდა̈ს.   სულ ვერძებთან ვიყავი.

Verse: 50    ათხე მესგვე ყორ ა̈მკარეხ,   ახლა მეექვსე კარი გამიღეს,

Verse: 51    ამეჩუნ ხა̈მმიშ ჯვეგ ემხვი̄დ;   აქ ღორის კოლტი დამიხედა;

Verse: 52    მესგვე ზა̈ილდ ამჩუ ამადდა.   მეექვსე წელი აქ დავყავი.

Verse: 53    ათხე მეშგვდე ყორ ა̈მკარეხ,   ახლა მეშვიდე კარი გამიღეს,

Verse: 54    ამეჩუნ ბა̈ტიშ ჯვეგ ემხვიდდა;   აქ ბატის გუნდი დამიხვდა:

Verse: 55    მეშგვდე ზა̈ილდ ამეჩუ ამად,   მეშვიდე წელი აქ დავყავი,

Verse: 56    ჰა̈დურდ ბატა̈რცახა̈ნ გარ ხვარდა̈ს.   სულ ბატებთან, ვიყავი.

Verse: 57    ეშდიორი ყორ ა̈მკარეხ,   თორმეტი კარი გამიღეს,

Verse: 58    ეშდიორი ზა̈ილდ ამა̄დ   თორმეტი წელი დავყავი

Verse: 59    ჰა̈დურდ ლჷკლიშ ყორ სგა̄მენჩუ.   სულ ჩაკეტილ კარებს შიგნით.

Verse: 60    ქა ლოხვგა̄თა̈ვ ეშდჲორი ზა̈ჲ,   მოვათავე თორმეტი წელი,

Verse: 61    მიბინა ლიზი-ლიჩედი, {!}   დამიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 62    ლეჟა-ლექვა̈შ მამა მიხა.   ზემო-ქვემოსი არა ვიცი რა.

Verse: 63    ვო, მა̈დლიერ ფუსდ თა̈რგლეზერ,   ო, მადლიანო უფალო მთავარანგელოზო,

Verse: 64    შვანე მეროლს ქა მაწვენი!   სვანეთის ღრუბელს (თუ) დამანახებ!

Page: 114  Verse: 65     მიბინა ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 66    სგა მეჩდელხვი ლა̈დრერთე̄სგა,   შევსულვარ ლადრერში,

Verse: 67    ლამატულე მურყვამდ მიშგვა:   მომაძახა ციხემ ჩემმა:

Verse: 68    "ქორს ი ლირდეს ჟი ლოხვცხა̈მინ,   "სახლ-კარს მოვამატებინე,

Verse: 69    სი შვიდებდ ა̈გითე ა̈ჯიტხ!" -   შენ მშვიდობით შინ დაგიბრუნებ!" -

Verse: 70    ფუსდ თა̈რგლეზერ ჟი მიმზჷრა.   უფალი მთავარანგელოზი მილოცავს.

Verse: 71    ლირდე-ლიზგე ნაცხა̈მვ ემხვიდ,   სახლკარობა მომატებული დამიხვდა,

Verse: 72    ვოთარშერა̈ლს ქა ლა̈ხვმჷქრი.   ოთარაანთ (დადიშქელიანებს) შევეჯიბრები.




Text: 33/Mlx. 
როსტომ ჭაბიგვ -- როსტომ ჭაბუკი


Page: 114  Verse: 1  ჰოჲ და ვოჲ ი ვო̄რუ დიე̄ლო̄სა̄ დი, ვო   --   ჰოჲ და ვოჲ ი ვორუ დიელოსა დი, ვო!
Verse: 2  ჰოჲ ვორუ, როსტომ ჭაბიგვ[ი], ვო!   --   ჰოჲ ვორუ, როსტომ ჭაბუკი, ვო!
Verse: 3  ჰოჲ ვორუ, ზა̈ნია̈შ ნამჩა̈დვ, ვო!   --   "სამეგრელოდან გამოქცეული, ვო!
Verse: 4  ჰოჲ ვორუ, შვა̈ნია̈შ ნარმა̈ვ, ვო!   --   "სვანეთში დაჭერილი,
Verse: 5    აფხა̈ზთე ნაჰოდ,   აფხაზეთში გაყიდული,

Verse: 6    აფხა̈ზს ნამჩა̈დვ,   აფხაზეთიდან გამოქცეული,

Verse: 7    ზა̈ნთეჲ ანჴა̈დ;   სამეგრელოში მოვიდა;

Verse: 8    ზა̈ნჲა̈ ნამჩა̈დვ,   სამეგრელოდან გამოქცეული,

Verse: 9    ლახვა̈რს ანღრი,   მთებზე მოდის,

Verse: 10    თვეთნა ჰილუს   თეთრ ჯორზე

Verse: 11    ჟი ხასგურდა.   იჯდა.

Verse: 12    ლეჟა ა̈მჴა̈დჷნ   ასვლა მომიხდა

Verse: 13    ა̈ტკვერ ზაგა̈რდ,   ატკვერის მთამდე,

Verse: 14    ნაკ ეცერთე   ვაკე ეცერში

Verse: 15    ლა̈სგიდ [ლ]ამა̄დ:   გასახედი შემექნა:

Verse: 16    ჩია̈გ შდუვე,   ყველგან თოვს,

Verse: 17    ჩია̈̄გ უჩხე.   ყველგან წვიმს,

Verse: 18    ნაკ ეცერის   ვაკე ეცერს

Verse: 19    მიჟ ხაწედა.   მზე ანათებს.




Text: 34/Mlx. 
ჩიაგ შდუვე -- ყველგან თოვს


Page: 114  Verse: 1    ჩია̈̄გ შდუვე, ჩია̈̄გ უჩხე,   ყველგან თოვს ყველგან წვიმს,

Verse: 2    თეთვნა ჲეცერს მიჟ ხაწედი.   თეთრ ეცერს მზე ანათებს.

Page: 116  Verse: 3    უშგვლა̈რ და̈̄ვა̈რ, უშგვლა̈რ ჴეცა̈რ,   უშგულელებო იდიოტებო, უშგულელებო მხეცებო,

Verse: 4    იმ ხეტკე̄ნჩა̈̄ლდ მახვში ფუთას,   რად ებრძოლებით ("სცემთ") ბატონ ფუთას

Verse: 5    ფუთა ფა̈ლთა̈ჲს, ფინდიხვშ ტყჷრნა̈ჲს,   ბანჯგვლიან ფუთას, ტყვიით მოფაღარათეს.

Verse: 6    ნაშხატვს სკინა̈ჲს?   ღობეზე ხტომიას?




Text: 34/Ushg. 
(ჩიაგ შდუვე -- ყველგან თოვს)


Page: 116  Verse: 01    ვოთარშა ფუთას უშგვლა̈რ გლეხდ ხეკვა̈დ.   ოთრაანთ ფუთას (დადიშკელიანს) უშგულები ყმებად (გლეხებად) უნდოდა.

Verse: 02    ჲურინ ქა̄თნა̄ბეხ ჯვეგ: ხამჭინდახ დაგრობ. მესმა̄დ   ორჯერ დაანებეს ჯოგი: ემძიმებოდათ მკვლელობა. მესამედ

Verse: 03    ერ ლა̈ხტა̈ხ მიჩა ჯარშვ (\ ჯა̈რშვ), ეჩქა   რომ მოუბრუნდა თავის ჯარით, მაშინ თოფის

Verse: 04    ჩაჭკვერხ ფინდიხ ჩიემ, ახთოფეხ ფუთას, ხაჴიდხ.   ტყვია ყველამ დაჭრა, ესროლეს ფუთას,

Verse: 05    ჟ'ესსა̈დ ხა̈ყვდირდ ვოთარშერ: ჟ'ათჟა̈ხხ ფუთა   მოახვედრეს. (ეს) დარჩათ სასირცხოდ დადიშქელიანებს:

Verse: 06    ბოლღან, ფინდიხშვ ტყჷრნა̈.   დაარქვეს ფუთა შეძლებული, ტყვიით მოფაღარათე.


Verse: 1    უშგვლა̈რ და̈̄ვა̈რ, უშგვლა̈რ ჴეცა̈რ,   უშგულელებო იდიოტებო, უშგულელებო მხეცებო,

Verse: 2    იმ ხა̈ჩვმა̈̄ვნედ მახვში ფუთას?   რას აქნევინებთ ბატონ ფუთას?




Text: 35/Ushg. 
ისლამ -- ისლამი


Page: 116  Verse: 1    დუდაუშერ ლუქდუსუღვი   დუდაუანთ ამპარტავნებს

Verse: 2    ისლამ ოთკვარახ ბერჲანთე.   ისლამი (ხელში) ჩაუგდიათ ბერიანში.

Verse: 3    ვოშთხვ ღეთ ზაილდ ბერჲანს ხადა,   ოთხიოდე წელი ბერიანში დაჰყო,

Verse: 4    ღულა მეტყვეფე ხეროლე   მუხლები გადატყაული აქვს

Verse: 5    ნალჴჷრალუ ქაშგარეში,   ჩერქეზების ხვეწნით.

Verse: 6    ნაჩქვენჲალუ ფუსნარეში.   ბატონების წინ ჩოქებით.

Verse: 7    ბერჲანთ' ადქუთან ლაშგარი,   ბერიანისკენ დაიძრა ლაშქარი,

Verse: 8    ყორს ლახგანა ძიძჲარს მიჩა,   კარზე მისდგომია მის ძიძაანთ,

Verse: 9    თაშ-ლაჯაბუ კას ხოწბჷდა.   ყველის სახარშავი (ჭურჭელი) კერიის ფიქალზე ეკიდა

Verse: 10    "ძიძა მიშგვი, ყორ მუშ ლამკარ,   "ძიძაჩემო, როგორმე კარი გამიღე,

Verse: 11    მი ხვიროლე ისლამ, ისგვეშ!"   მე ვარ ისლამი, თქვენიანი!"

Verse: 12    უსგვა ფხულე ისლამს ხადა.   ისლამს ექვსი თითი ჰქონდა.

Verse: 13    ეშხუ ქიულდ ისლამს ლახვემხ,   ერთი ყველის კვერა ისლამს მისცეს,

Verse: 14    ჯარი ამნოვშვ ჩუ ხორგავა.   ჯარი ამით დაუკმაყოფილებია.

Verse: 15    ჟი ხოსკინა მურყვამათე,   ამხტარა ციხეში,

Verse: 16    სგა ხაბეკა რუჩეგჲანარს:   შეჰბმია რუჩეგიანებს:

Verse: 17    - ლექვაში რუჩეგჲანარე,   - ქვემო რუჩეგიანებო,

Verse: 18    თვეთენე ისგვე მურყვამა   თქვენი თეთრი ციხე

Verse: 19    ურჯული სგაჰინ გოშია;   ურჯულოებით სავსეა:

Verse: 20    ლეჟაში რუჩეგჲანარე,   ზემო რუჩეგიანებო,

Verse: 21    ლჷნჭარვე ისგვე ლალზიგა   ჩამწკრივებული თქვენი სასახლე

Verse: 22    რაშ-ბედაურინ გოშია.   რაშ-ბედაურით სავსეა.

Page: 118  Verse: 23     დუდაუშა მეჩი წელარ,   დადუანთ ბებერო ვირებო,

Verse: 24    ჰე ხვეჭმენდე თოლის ისგვე,   რომ ავყვე თქვენს ჭკუას,

Verse: 25    მაგვარ ლადეღს სგა ეჯტყვიფე!   როგორ დღეს დაგაყრით!




Text: 36/Ltl. 
შგარი და ლაშგარი -- შგარი და ლაშქარი


Page: 118  Verse: 1    ინსა და ხველა,   ინსა (?) და ხველა,

Verse: 2    ამბავ ა̈ჯჴა̈დილ ხოჩემიშ,   ამბავი მოგივიდა კარგისა,

Verse: 3    ამბვი ლა̈კვჰა შიშდ ჯუღვა̈ნდა.   ამბის გასაგები მაშინვე გქონდა,

Verse: 4    ჩუ ლუზვერლიხ ფხუტრელ ზაგა̈რ   თავმოყრილი არიან ფხოტრერის სერზე

Verse: 5    ჩვაბე-ეცრი მახეღვაჟა̈რ,   ქვემო-ეცერის ახალგაზრდები,

Verse: 6    ჟაბე-ეცრი მახეღვაჟა̈რ,   ზემო-ეცერის ახალგაზრდები,

Verse: 7    ქავ ხაჴედახ ლიკვჰურა̄ლე.   დასდგომიათ დრო ცდისა.

Verse: 8    ფუთას ხანგა̈რ ოხუშგუნა,   ფუთას ხანგარი უშიშვლია,

Verse: 9    შიხე მჷრზა იჴლაჟალე, იჭრაჟალე.   შიხე მურზა სახელოებს იკვალთავს, ეძალება.

Verse: 10    ყორს ხაგენახ ჯიხვირიშერ,   კარს მისდგომიან ჯიხვირაანთ,

Verse: 11    სგა̈̄შხა̈ნ მეჩი მარელს   შიგნით მოხუც კაცს

Verse: 12    წჷრნი ფაულდ შჷნ ხაღვენა,   წითელი ჯოხი ჰქონია,

Verse: 13    მარემი ზისხიშუ ლჷღა̈ფი.   კაცის სისხლით შეღებილი.




Text: 37/Ltl. 
ვარგა̈ლ -- აზნაურები


Page: 118  Verse: 1    ნეცინ ღედრა̈ჲ მესტჲა̈̄ ვარგა̈ლ,   წვრილი ცერცვის ჭამია მესტიის აზნაურები,

Verse: 2    მეჩი ბატა̈რ მჷლხა̈ ვარგა̈ლ,   ბებერი ბატები მულახის აზნაურები,

Verse: 3    ყა̈̄რი დაშნა̈ჲ ფოყს ხორიკხ,   ყავრის ხმალი თეძოზე ჰკიდიათ,

Verse: 4    ლაჴნია უღვა თვეფდ ხა̈̄ბხ.   სახვნელის უღელი თოფად ჰკიდიათ.




Text: 38/Mlx. 
(?)


Page: 118  Verse: 1    ახანახა, დოშდულ მახე,   თიბვის დღეს მთვარე ახალი,

Verse: 2    ქრისდედ ანკიდ ვა̈რგი ჟახე!   ქრისტემ ამოაგდო აზნაურის სახელი!




Text: 39a/Mlx. 
საყოფაცხოვრებო სიმღერები

სოზარ-ცივოყ -- სოზარი და ციოყი


Page: 120  Verse: 1    ვოდ, საბრალე სოზარ-ცივოყ,   ო, საბრალო, სოზარ და ციოყ,

Verse: 2    ხილზიგალედ ქვიშა̈შ ლა̈ზგას,   სახლობთ ქვიშის სამოსახლოში,

Verse: 3    [ლა̈ლზიგალეს და̈რ ჯა̈ჩომდახ].   [მაგრამ სახლობას არავინ გაცლიდათ].

Verse: 4    მჷწჰილ ლა̈ჯჴა̈დხ ლექვა̈ნისგა,   მაწევარი (დამპატიჟებელი) მოგივიდათ ქვემოდან,

Verse: 5    ლექვა̈ნისგა ყუდუშერხა̈ნ,   ქვემოდან ყუდუანთგან (ჟორჟოლიანებისგან),

Verse: 6    ამ ბიბუარუ სუმა̈ჲლა.   ეგ ბრუციანი სუმაილა.

Verse: 7    "სოზარ-ცივოყ ლექვ' ა̄ნსგვეჯდად   "სოზარ და ციოყ, ჩამობრძანდით

Verse: 8    თაზილა̈შთე ლა̈ჲაქალთე:   თაზილასას სამოყვროდ:

Verse: 9    დაჩვირს ჯაჰვდიხ სოზარიშდა!"   დას გაძლევენ სოზარისთვის!"

Verse: 10    ჟი ლა̈ჲჰჷნგრეხ წჷრნი საღრა̈ლ,   შეკაზმეს წითელი საღარები,

Verse: 11    ჟი ლახსგურდახ სოზარ-ცივოყ,   შესხდნენ სოზარი და ციოყი,

Verse: 12    ხობინახ ლიზივ-ლიჩედი.   დაუწყიათ სვლა-წასვლა.

Verse: 13    გუგვა̈შის ლექვავ ესღჷრიხ,   გუგვაშის ქვემოთ მიდიან,

Verse: 14    მჷსა̈ვთ ლახხვი̄დხ ნავერჲანა.   მუსავთი შეხვდათ ნავერიანი.

Verse: 15    - ხოჩა ლადეღ ხოჩა̄მ ლახვბას!   - გამარჯობა კარგ ძმებს!

Verse: 16    იმთე ესღრიდ, ხოჩა ლახვბა?   საით მიდიხართ, კარგო ძმებო?

Verse: 17    - თაზი̄ლა̈შთე ლა̈ჲა̄ქა̄ლთე.   - თაზილასას დასამოყვრებლად.

Verse: 18    - ლახვბოშ ლი̄ზი მამა ჯაწჷხხ,   - ორივ ძმის წასვლა არაა საჭირო,

Verse: 19    ქვერწლიშ ნა̈̄თის ეშხუჲ ქა̈̄ხკედდ!   ქორწილის წილს ერთიც მიიღებთ!

Verse: 20    ცივოყს ათხე ვეშგდ ხოჭო̄ნა,   ციოყი ახლა უკან დაბრუნებულა,

Verse: 21    სოზარ ლექვა ჭურ ესღჷრი:   სოზარი თურმე ქვემოთ მიდის:

Verse: 22    "ცივოყ, ვოდე მიშგუ ლა̈ნშა̈ნ   "ციოყ, ვიდრე ჩემი ნიშანი

Verse: 23    [ვეშგდ] დო ა̈ჯჴეს [ა̈გითე̄სგა],   არ მოგივიდეს [შინ],

Verse: 24    ეჩქად ლექვა ნოსა ანჴე".   მანამ ქვემოთ არ მოხვიდე".

Verse: 25    სოზარ ლექვა ა̈მჩედე̄ლი,   სოზარი ქვემოთ წასულა,

Verse: 26    სგა ლოხვსიპეხ მა̈ჟი̄ბთე̄სგა,   შეუხვიეს მაჟიბში (ზედა სართულში),

Verse: 27    მა̈ჩვი̄ბ მოღლა̈ტინ გვეში ხა̄რხ.   მაჩუბი (ქვედა სართული) მოღალატეებით სავსეა.

Verse: 28    სუფრა ლუგვრა̈ნ ალას ესვგეხ   გაშლილი სუფრა ამას დაუდგეს,

Verse: 29    ჩუ ლაჲშდჷმეხ, ჩუ ლაჲბანგვეხ,   დაათვრეს, დაბანგეს,

Verse: 30    სგა ლაჲგურნეხ ლაყვრათე̄სგა,   შეაგორეს ლოგინში,

Verse: 31    ფირწამა̈ლ ალას ჟი ლოხვკიდხ,   ამას საპირწამლე ამოაცალეს,

Page: 122  Verse: 32    ფა̈თვა̈ ნა̈ქვიც (სოზარიშ) ალას ლახბეხ,   (სოზარის) თმის ბეწვიც ამას მიაბეს,

Verse: 33    ალა ცივოყს ლა̈ნშა̈ნდ ოხზჷზეხ.   ეს ციოყს გაუგზავნეს ნიშნად.

Verse: 34    ცივოყ ლექვა ა̈მჩედე̄ლი,   ციოყი ქვემოთ წამოსულა,

Verse: 35    სუფრა ლუგვრა̈ნ ალასჷდ ესვგეხ;   გაშლილი სუფრა ამას კიდევ დაუდგეს;

Verse: 36    სოზარიში ლა̈ჲჭვედჲე̄ლე, -   (ციოყმა) იკითხა სოზარისა, -

Verse: 37    "ეჯა მახე ლუყვნილ ლ' ათხე".   "ის ახალდაწოლილია ახლა".

Verse: 38    ცივოყ აჯაღ ჩუ̄დ ადბანგვეხ,   ციოყიც კიდევ დაბანგეს,

Verse: 39    სგა ლოხვყვინეხ მუხვბა მიჩა,   მიუწვინეს თავის ძმას,

Verse: 40    დაშნა̈ჲ თხურმა̈̄შ ჟიჲ ოხკიდხ,   ხმალი სასთუმლიდან ააცალეს,

Verse: 41    ლანგვა̈რ მჷქაფდ თხურმა̈̄შ ესვდეხ,   (მის) ნაცვლად ცოცხები სასთუმალთან დაუდვეს,

Verse: 42    ჟი ლოხღალბეხ ლაყვრათე̄სგა, -   თავს დაესხნენ ლოგინში, -

Verse: 43    ცივოყდ დაგრა დეშ იბა̈ჟი.   ციოყმა სიკვდილი ვერ გაიგო.

Verse: 44    სოზარ ჟივ როქ ლა̈მპერელი,   სოზარი წამომხტარაო,

Verse: 45    სოზარ ლანგავშ იყა̈რჲე̄ლე:   სოზარი ცოცხით იცემება:

Verse: 46    "ო, ბედნიერ დაშნილ მიშგვი,   "ო, ნეტავ (მომცა) ცემი ხმალი,

Verse: 47    ლიყა̈რჲე̄ლეს მი ლაჯთვე̄ნი!   ცემას მე გასწავლიდით!

Verse: 48    ამ ბიბუარუ სუმა̈ჲლა,   შე ბრუციანო სუმაილა,

Verse: 49    მჷწჰი მიშგვი სი ხიროლე!"   ჩემი მაწევარი შენ ხარ ("იქნები")!"

Verse: 50    ლანგავშ თხვიმი ჩუ ხოხიპა,   ცოცხით თავი გაუპია,

Verse: 51    თხვიმიშ თველილდ გა̈ნთე ლა̈ხთხა̈კ:   თავის ტვინი იქით შეესხა:

Verse: 52    "ნიშგვეჲ ნა̈წჰვი̄რ ალა ჯა̈̄ცეს!"   "ჩვენი დაპატიჟებისთვის ეს გქონდეს!"

Verse: 53    ჩუ ლაჯღალტეხ, საბლუ ლახვბა,   დაგაღალატიანეს, საბრალო ძმებო,

Verse: 54    სგა ლაჯგურნეხ სა̈ვჩა̈ვთე̄სგა,   ჩაგაგორეს მარხილში,

Verse: 55    ჴანა̈რ ლა̈ჯბეხ, ლეჟა ახღვახ.   ხარები შეგიბეს, ზემოთ მოაქვთ.

Verse: 56    დედე მინეშ მურყვამს ლჷმა̈რდ,   მათი დედა ციხეში ყოფილა,

Verse: 57    თვეფილდ ლახდე მურყვმა̈ შდურქა,   თოფი დაუმიზნა ციხის სათოფურიდან,

Verse: 58    მურყვმა̈შ შდურქა ქა ლახსგურდა,   ციხის სათოფურს მიუჯდა,

Verse: 59    ჴანრეშ მუჟვეღ ჟი ლაჲგურნე.   ხარების გამძღოლი გააგორა.

Verse: 60    - ორ დიაშუ, ოჲ, დედეშუ,   - ო, დედისავ, ო, შვილო,

Verse: 61    ოჲ, დედეშუ სოზარ-ცივოყ,   ო, შვილებო სოზარ ციოყ.

Verse: 62    ეშხუ ლუწვერ ჭურ მეროლედ!   ერთი ნასისხლევი მეყოლებით!

Verse: 63    მა̈დილ ჯერიხ მეზვბელარეს,   მადლისათვის ("მადლი გექნებათ"), მეზობლებო,

Verse: 64    თვეფიშ ლისყი ქა მათო̄ნედ!   თოფის გატენა მასწავლეთ!

Verse: 65    - თვეფიშ ლისყი ამჟი ხაკუ:   - თოფის გატენა ასე უნდა:

Verse: 66    ფინდიხ ჩუქვან ი ჟა̈გ ჟიქა̄ნ.   ტყვია ქვევით და წამალი ზევით.

Verse: 67    - ცოდვა მიშგვი ნოვ ჯაშდეხახ,   - ცოდვა ჩემი ნუმც დაგლევიათ,

Verse: 68    თვეფიშ ლისყი მა̄დ მათო̄ნედ!   თოფის გატენა (რომ) არ მასწავლეთ!

Page: 124  Verse: 69     ქა ჯისკინა მურყვამხა̈ნქა,   გადმომხტარხან ციხიდან,

Verse: 70    პერდ ხაგენა მურყვმა̈შ ხუნჟი;   ქაფად ქცეულხარ ციხის ძირას;

Verse: 71    ჟი ხობიდნა ბამბიშ ივკად,   (ცეცხლი) წაუკიდია ბამბის კაბისთვის,

Verse: 72    გრა̈მდ ხოგენა ლა̈ზგა მინეშ.   ფერფლად უქცევია თავიანთი სამოსახლო.




Text: 39b/Mlx. 
სოზარ-ცივოყ -- სოზარი და ციოყი


Page: 124  Verse: 1    ვოჲ, დედეშუ, ვოჲ, დიაშუ,   ო, შვილო, ო, დედისავ,

Verse: 2    ცივოყ მიშგუ, სოზარჷლა!   ჩემო ციოყ სოზარულა!

Verse: 3    მჷწჰი ლა̈ჯჴა̈დხ არცხელახა̈ნ,   მაწევარი მოგივიდათ არცხელიდან,

Verse: 4    ლექვა ლიზის ხემურჯალედ.   ქვემოთ წასვლას აპირებთ.

Verse: 5    - დედე̄შ სოზარ, ნომა აჩედ,   - შვილო სოზარ, ნუ მიდიხართ,

Verse: 6    ეშხუ ეში ქორს დო სედნიდ!   ერთი მაინც შინ დარჩით!

Verse: 7    - ლექვა ნაუზი მამა ნა̄რ,   - ქვემოთ წაუსვლელობა არ გვარგია,

Verse: 8    მაყალჟი უშხუდ ხოჩა,   შიშის დროს ერთად (ყოფნა) სჯობს,

Verse: 9    მეგრა-მეგრად დაშნა̈რს ხვა̈ჴდედ,   მაგრა-მაგრად ("მსხვილ-მსხვილად") ხმლებს დავარტყამთ

Verse: 10    კინჩხა̈რს ხოშდედ, ვოჲ, გოჭა̈რშალ.   თავებს ("კისრებს") გავაყრევინებთ გოჭებსავით.

Verse: 11    - ვოჲ, დედეშუ, ვოჲ, დიაშუ,   - ო, შვილო, ო, დედისავ,

Verse: 12    ლეთი ხოლა ისნავ მიწვა:   წუხელ ცუდი სიზმარი ვნახე ("მინახავს"):

Verse: 13    ჲერუ მეგა̈მ უშხვარ ხეტყბა̈ნ,   ორი ხე ერთმანეთზე ეკრა,

Verse: 14    ქორა გუშგვეჲ ქავ ხოფიტახ,   ჩვენი სახლი გაუნგრევიათ,

Verse: 15    ჟივ ხაგეჭახ კალვაისგა.   გამაგრებულან კალოში.

Verse: 16    - დედე მიშგუ, ნომ ჯაყლუნი,   - დედა ჩემო, ნუ გეშინია,

Verse: 17    თერა̈ლს ხვა̈ფშვდე ეჩითანეს,   თვალებს დავატრიალებ იმისთანას,

Verse: 18    ეშხუ ლისგდი დოშ ამჩჷშახ;   (რომ) ერთი შეხედვა ვერ მომასწრონ;

Verse: 19    თხუმას მიჩა ეჩე ხვა̈ჴდე,   მათ თავებს იქ დავაგდებ,

Verse: 20    იმვა̈ჲ ჭჷშხა̈რ ჟი ხეგნოლეხ.   სადაც ფეხები ედგმებათ.

Verse: 21    - ვოჲ, დედეშუ, ვოჲ, დიაშუ,   - ო, შვილო, ო, დედისავ,

Verse: 22    შუკვა ისგვეჲდ ჩუვ მიმზჷრა!   გზა დამილოცავს თქვენთვის!

Verse: 23    ვოდ, ჯიბინახ ლიზ-ლიჩედი,   ო, დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

Verse: 24    გუგვა̈შის ლექვა ესღჷრდად,   გუგვაშის ქვემოთ მიდოდით,

Verse: 25    ქრისტეს ეშუ ჩოთმა̈ზჷრა,   ქრისტეს ისემც დაულოცავს,

Verse: 26    მჷსა̈ვთ ლაჯხვიდხ ნავერჲანე:   მუსავთი შეგხვდათ ნავერიანი:

Verse: 27    - გზავრობ ისგვეჲ ჩუვ მიმზჷრა!   - თქვენი მგზავრობა დამილოცავს!

Verse: 28    - მეხვჲე ნიშგვეჲ ჩუვ ნიმზჷრა!   - ჩვენი შემხვდომი დაგვილოცავს!

Verse: 29    - იმთე ესღრიდ, ხოჩა ლახვბა?   - სად მიხვალო, კარგო ძმებო?

Verse: 30    - იმთე ესღვრიდ ი ნესტარშერთე.   - სად მივალთ და ნესტარაანთსა (ჟორჟოლიანებისას).

Page: 126  Verse: 31    - ეჯა მადეჲ, ხოჩა ლახვბა   - ის კი არა, კარგო ძმებო,

Verse: 32    ნესტარშა უშგულ ჯვა̈რს ხაჭშხახ;   ნესტარაანი უკუღმა ჯვარცმულია;

Verse: 33    ჲექჷრდა ღენ ნომის ღჷრიდ,   ორივე ნუ წახვალთ,

Verse: 34    ეშხუ ქა ხიშდ ნა̈თიშ მჷკა̈დდ!   ერთი კმარხართ წილის ამღებად!

Verse: 35    სოზარ ლაჭკვა̈რთეჲსგა აშყა̈დ,   სოზარი ფიქრებს მიეცა,

Verse: 36    ჰა̈ბილდ ლა̈ჲცა̈დ ყვითელ-ყვითელ;   ფერი იცვალა ყვით-ყვითლად;

Verse: 37    სოზარს ქორთევ ჯიჭონა,   სოზარი შინ დაბრუნებულხარ,

Verse: 38    ცივოყ ლექვა არცხელათე.   ციოყი ქვემოთ (წასულა) არცხელისკენ.

Verse: 39    სგა ლა̈ჯსიპეხ ნესტარშერთე,   შეგიყვანეს ნესტარაანთსა,

Verse: 40    სგა ლა̈ჯსიპეხ მა̈ჩვიბთეჲსგა,   შეგიყვანეს მაჩუბში (ქვედა სართულში),

Verse: 41    მა̈ჟიბ მჷღლა̈ტიდ გვეში ჯარ.   მაჟიბი (ზედა სართული) მოღალატეებით სავსეა ("სავსე გაქვს").

Verse: 42    ჩუ ლაჯსგურეხ სა̈კურცხვილჟი,   დაგსვეს საკურცხილზე,

Verse: 43    ეშხუ კათხას რანგას ჯათრეხ,   ერთ კათხა რანგს * გასმევენ,

Verse: 44    მერმამ კათხას ბანგას ჯათრეხ;   მეორე კათხა ბანგს გასმევენ;

Verse: 45    ჩუ ლაჯბჷნგვეხ მეგრა-მეგრად,   დაგბანგეს მაგრა-მაგრად,

Verse: 46    ვაზნა ისგუ ქავ ხოქვითახ,   შენი "ვაზნა" მოუპარავთ,

Verse: 47    სოზარს ლეჟავუდ ჯიზჷზეხ   სოზარს აგიგზავნეს

Verse: 48    ლექვა ლიჴედიშ ლა̈ჲშანედ.   აქეთ (ქვემოთ) წამოსვლის ნიშნად.

Verse: 49    სოზარ ლექვა იმარალე,   სოზარი ქვემოთკენ ემზადება,

Verse: 50    დედე მიჩა მჷხიმდ იგვნი:   დედამისი მწარედ ტირის:

Verse: 51    - ვოჲ, დედეშუ, ვოჲ, დიაშუ,   - ო, შვილო, ო, დედისავ,

Verse: 52    კა̈ლთი ლობა̈რ მა̈გ მექვცე მარ!   მუხლები მომეკვეთა ("ფეხის ძარღვები ყველა დაწყვეტილი მაქვს")!

Verse: 53    ვოდ, ხობინა ლიზ-ლიჩედი,   ო, დაუწყიათ სვლა-წასვლა,

Verse: 54    გუგვა̈შის ლექვა ესღჷრდა̈ს,   გუგვაშის ქვემოთ მიდიოდი,

Verse: 55    მჷსა̈ვთ ლაჯხვიდ ნავერჲანე:   მუსავთი შეგხვდა ნავერიანი:

Verse: 56    - სი სოზარე, იმთე ესღრი?   - შე სოზარ, სად მიდიხარ?

Verse: 57    ნომ' ათჴაცად ქორ ი ლირდე,   არ დაღუპოთ სახლ-კარი,

Verse: 58    ნომ' ათხი̄დად სოფელ ისგვეჲ,   არ გაახაროთ თქვენი სოფელი,

Verse: 59    ნომ' ათჴაცად დედე ისგვეჲ!   არ დაღუპოთ დედათქვენი.

Verse: 60    - ლექვა ნაუზი მამა მარ,   - ქვემოთ წაუსვლელობა არ მარგია,

Verse: 61    ეში ღური, ეში ღური!   მაინც წავალ, მაინც წავალ!

Verse: 62    სგავ მეჩდელხი არცხელათე,   შესულხარ არცხელში,

Verse: 63    სგა ლა̈ჯსიპეხ ნესტარშერთე,   შეგიყვანეს ნესტარაანთსა,

Verse: 64    ცივოყ სოზარს ქავ ხაწედა:   ციოყი სოზარს დაუნახავს:

Verse: 65    ყვითელ ჰა̈ბ-ჰა̈ბს იცადუნე.   ყვითელ ფერს იცვლის.

Page: 128  Verse: 66     - ჰეტ, საბრელა მუხვბე ისგუ   ო, საბრალო შენი ძმა

Verse: 67    ჟეღა̈რს მი დეშ ხვეროლე   ძაღლებს მე ვერ ვეყოფი

Verse: 68    ლეცლჷრალედ-ლეგლჷრალედ,   დასაგლეჯ-დასაფლეთად,

Verse: 69    აჯაღ, სოზარ, ლექვა დო აღე!   (რომ), სოზარ, კიდევ მოხვედი?!

Verse: 70    ათხე ჯიბნეხ ლჷჴმაშდ ლითრეს:   ახლა დაგიწყებენ მაგრად სმევას:

Verse: 71    ეშხუ კათხას რანგას ჯათრეხ,   ერთ კათხა რანგს გასმევენ,

Verse: 72    მერმა კათხას ბანგას ჯათრეხ,   მეორე კათხა ბანგს გასმევენ;

Verse: 73    ჩუ ლაჯბჷნგვეხ მეგრა-მეგრად,   დაგბანგეს მაგრა-მაგრად,

Verse: 74    ჩუ ლაჯყვინეხ სგირი ლეჟა,   დაგაწვინეს სოხანეზე,

Verse: 75    თოფა̈რს ჯიკედხ, ფავა̈რს ჯიდიხ,   თოფებს გაცლიან, კეტებს გიდებენ,

Verse: 76    დაშნა̈რს ჯიკედხ, ლანგვა̈რს ჯიდიხ.   ხმლებს გაცლიან, ცოცხებს გიდებენ.

Verse: 77    ცივოყს დაგრა დეშ ჯიბაჟა,   ციოყს სიკვდილი ვერ გიგრძვნია,

Verse: 78    სოზარ, ლანგვარშვ ხიჩა̈ჩხჲელე,   სოზარ, ცოცხებით იცემები,

Verse: 79    ეშხუ ლანგავშ ჩუვ ჯიდგარა.   ერთი ცოცხით მოგიკლავს.

Verse: 80    "ბედის მიჩა ნატჲალ ხაქვა,   "ო, ნეტავი მის ბედს,

Verse: 81    ჲა̈ს მიშგუ დაშნილ ხუღვენს,   ვისაც ჩემი ხმალი ექნება,

Verse: 82    ლიყა̈რჲელეს ჟი ლაჯთვენნა̈ს!   ცემას გასწავლიდი!

Verse: 83    მაჴიდდ, მაჴიდდ, დრო̈ვილდ ჯუღვახ,   დამარტყით, დამარტყით, დრო გაქვთ,

Verse: 84    ქვინილდ ხონკვი ჟი ლა̈მჩედნი!"   იქნებ სული მალე ამომძვრეს!

Verse: 85    ჰატ, საბრელა დედე მიშგუ,   ო, საბრალო დედაჩემო,

Verse: 86    ტებდი ქუთულდს ჩუ მიფანა̈ს,   თბილ ხაწაპურს (სულის მოსახსენებლად) დამიდგამდე,

Verse: 87    ჩი მიშლადეღ მურყვამთ' ადე,   ყოველ კვირადღეს ციხეში ადი,

Verse: 88    თვეფს ი ჰავეჯს ხა̈წმჷნდა̈ვდა̈ს!   თოფსა და იარაღს გასწმენდდე!

Verse: 89    ჰატ, საბრელა ქორ ი ლირდე,   ო, საბრალო სახლ-კარო,

Verse: 90    ჭოლში სვიმრას ჩუ ესნა̈ხი!   ჭოლაშის საზოგადოებას ჩაუვარდები!"

Verse: 91    სოზარს ქვინილდ ჟივ ჯაჩედა,   სოზარს სული ამოგსვლია,

Verse: 92    სგა ლაჯკოკვეხ სა̈ვჩა̈ვთეჲსგა,   ჩაგასვენეს მარხილში,

Verse: 93    წჷრნი ჴანა̈რ სგავ ხობემახ,   წითელი ხარები შეუბამთ,

Verse: 94    ჴანრეშ მჷჟვეღ თაზი ირა.   ხარების გამძღოლი თაზი იქნება.

Verse: 95    აშ აჯღვა̈ნდახ გუგვა̈შ ლეჟა,   ასე მოგასვენებდნენ გუგვაშის ზემოთ,

Verse: 96    დედე ისგვეჲ მურყვამს ა̈რი;   დედათქვენი ციხეშია;

Verse: 97    ქა ლა̈ჲსგიდა მურყვმა̈შ შდურქა,   გამოიხედა ციხის სათოფურიდან,

Verse: 98    ჩუ ხოთჷრა ლჷდაგარუ;   უცვნია მკვდრები;

Verse: 99    თვეფი მჷსყე გა̈ნხა̈ნ ხაზდა̈ნ,   გატენილი თოფი გვერდზე ედვა,

Verse: 100    თვეფილდ ხოდა მურყვმა̈შ შდურქა,   თოფი დაუმიზნია ციხის სათოფურიდან,

Verse: 101    ჴანრეშ მჷჟვეღ ჩუვ ხოდგარა.   ხარების გამძღოლი მოუკლავს.

Verse: 102    - ატ, ლჷკჩევ ლი ბედილ მიშგუ,   - ო, ნეტავი ჩემს ბედს.

Verse: 103    ეშხუ გეზალ ლჷწვერ მერა!   ერთი შვილი ნასისხლევი მეყოლება!

Page: 130  Verse: 104    ფისევ ხაბა მიშგვა ლითვა̈ლს,   ფისიმც დასხმია ჩემს დაბადებას,

Verse: 105    თვეფიშ ლისყენე მად მიხა!   თოფის გატენა არ ვიცი!

Verse: 106    ლეჟა̈ში მურყვამთე ლოხგჷრგა̈ლ:   ზემო ციხისკენ შევესიტყვე:

Verse: 107    - თვეფიშ ლისყენე მად მიხა:   - თოფის გატენა არ ვიცი:

Verse: 108    ჟა̈გ ხაკუჩ ჩუქვან, ჰა ფინდიხ?   წამალი უნდა ძირს, თუ ტყვია?

Verse: 109    ცოდვა მიშგუ ნოვ ხაშდეხახ,   ჩემი ცოდვა ნუმც დალევიათ,

Verse: 110    ესნა̈რ ალჲა̈რ მოღლა̈ტ ირახ!   თურმე ესენიც მოღალატე არიან ("იქნებიან")!

Verse: 111    ლეჟა̈შ მურყვამხა̈ნ ლამატვილხ:   ზემო ციხიდან მომაძახეს:

Verse: 112    - ფინდიხ ჩუქვან, ჟა̈გილდ ჟიქან! -   - ტყვია ძირს, წამალი ზევით! -

Verse: 113    თვეფილდ მიშგუ მად მაშყედა.   ჩემი თოფი არ გამვარდნია.

Verse: 114    - ვოჲ, დედეშუ, ვოჲ, დიაშუ,   - ო, შვილო, ო, დედისავ,

Verse: 115    ცივოყ მიშგუ, სოზარჷლა,   ჩემო ციოყ და სოზარულა,

Verse: 116    აშ დამ ჯაყლა̈ს, ვოჲ, დედეშუ,   ხომ გეუბნებოდით, ო, შვილებო,

Verse: 117    დეშ მოშ ხიგჭად ქვიშმიშ ლიზგეს?   ვერ შეინარჩუნებდით ქვიშის სახლობას?

Verse: 118    მა̈ჲ გვაწხჷნდა თაზიშ ლიაქვ,   რად გვჭირდებოდა თაზის მოყვრობა,

Verse: 119    ამ ღორთლიან თაზიშურა?!   ამ კატაჯვრიან თაზისა?!

Verse: 120    ლაჩა̈ქ ისგუ ჩუვ ჯიკი̄და,   ლეჩაქი შენი მოგიხდია,

Verse: 121    ლაჩა̈ქდ ისგვა ჟივ ჯიბდინა,   შენი ლეჩაქისთვის (ცეცხლი) წაგიკიდია,

Verse: 122    ქავ ჯიკვარა მურყვმა̈შ შდურქა,   გადაგისვრია ციხის სათოფურიდან,

Verse: 123    ქორად ისგვა ჟივ ჯიბდინა,   (ცეცხლი) წაგიკიდია შენი სახლისთვის,

Verse: 124    [გრა̈მდ ჯიგენა ქვიშა̈შ ლა̈ლგმა̈რ].   [ფერფლად გიქცევია ქვიშის სასახლე].


Page: Fn. 
Verse: g.1    რანგი თაფლნარევი წყალია ^



Text: 40/Mst. 
მანგურ გოშთელჲან -- მანგურ გოშთელიანი


Page: 130  Verse: 1    მანგურ სგოჯი გოშთელჲანა.   მანგური ბრძანდება გოშთელიანი.

Verse: 2    "ხვინგზარვა̄ლე ცანა̈ ტუბას,   "ვმოგზაურობ ცენის ხევში,

Verse: 3    მიდარაჯიხ ამახვარე,   მდარაჯობენ მტრები,

Verse: 4    მიტყვაფუნეხ ალ თოფარეს   მესვრიან ამ თოფებს

Verse: 5    ჰელიშ მანგურიშ ლა̄ბიდად,   მანგურის შიშის ზარის დასაცემად,

Verse: 6    ჰელის მანგურს დეშ ხა̈ბიდედ!"   (მაგრამ) მანგურს შიშის ზარს ვერ დასცემთ!"

Verse: 7    ესსკინა̈̄ლი ბაჩნ ი ბაჩან,   იხტუნებენ ქვიდან ქვაზე

Verse: 8    ხამვა̈ჲ მეშხე ჰეშმა̈ჲ, ამჟი.   ასე, როგორც შავი ეშმაკი.

Verse: 9    "ლიშიალეს ჟი ლაჯთვე̄ნი ..   "ბრძოლას გასწავლი ...

Verse: 10    ტუბა ნარღვედი ლამბაჟჷნ,   ხევი მღვრიე მომეჩვენა,

Verse: 11    ლამჷმბაჟჷნ დამ ზისხიშვი".   მომეჩვენა სისხლით (მღვრიე)".

Verse: 12    თხუმარე ისგვეჲ ჰაყრარე   თქვენი თავების ქალანი

Verse: 13    უჯა̈რს ესღვეხ ლა̈წჷნწილად,   გველებს მიაქვთ საწიწილედ,

Page: 132  Verse: 14    ფა̈თვარე ისგვეჲ ყვარყვლარე   თქვენი ხუჭუჭა თმები

Verse: 15    შდუგვა̈რს ესღვეხ ლელეყურიდ,   თაგვებს მიაქვთ საწოლად,

Verse: 16    ლესგიშა ისგვეჲ ქჷპარე   თქვენი გვერდის ნეკნები

Verse: 17    ორბა̈რს ესღვახ ეშდჲარვ თანა̈ღს,   ორბებს მიაქვთ თორმეტ მთას (იქით),

Verse: 18    ქა ესღვენიხ ჰილიბ ქალქიშდ.   წაიღებენ ჰილიბ (?) ქალაქისთვის.

Verse: 19    ლა̈ხეხვა ისგვეჲ ლჷფკა̈̄ლუ   თქვენი ცოლები ქალბატონები

Verse: 20    ჰამს ი ნა̈ბოზს ყიფუშ ყჷლეხ,   დილა-საღამოს დაჰქვითინებენ,

Verse: 21    იღაფუნა̈ლხ წჷრნი-მეშხად;   იღებებიან წითელ-შავად;

Verse: 22    ისგვეჲ ლა̈ხეხვა ლჷფკა̈ლუს   თქვენს ცოლებს ქალბატონებს

Verse: 23    ეცრი ლჷქდუ იღეშგა̄ლეხ.   ეცერის ამპარტავნები (ერთმანეთს) ეცილებიან.

Verse: 24    ალა მანგურს აშ ხა̈მთქვენა.   ეს მანგურს ასე სჩვევია.

Verse: 25    ოთარ ფუსდას ჩუვ ხოკვიჰა   ბატონ ოთარს გაუგია

Verse: 26    მიჩა ვა̈ზრარე ჟი ლიხვტე,   თავის ვეზირების ამოჟლეტა,

Verse: 27    მანგურ ლექვა ჭურ ხოჰერა,   მანგური ქვემოთ მოუხმია,

Verse: 28    საჩქვა̈რ მასა̈რდუ ლოჰოდა.   საჩუქარი ბლომად მიუცია.




Text: 41a/Lxm. 
ასლან-მჷრზა -- ასლან-მურზა


Page: 132  Verse: 1    დია̈შ, დია̈შ, ასლან-მჷრზა,   დედაისი, დედაისი, ასლან-მურზა,

Verse: 2    დიას ისგვა სი გარ ხორი.   დედაშენს შენ მარტო ჰყავხარ.

Verse: 3    - ასლან-მჷრზას ქა ლა̈ჩიჟედ,   - ასლან-მურზას ცოლს შევრთავთ,

Verse: 4    ჩუ ლოყდა̈ნიდ თეთნა და̈რჯჷლს.   დავუნიშნავთ თეთრ დარჯულს.

Verse: 5    - ღვე ლინშინა̈ლ შომა გვერი?   - მერე ნიშნობა როდის გვექნება?

Verse: 6    - ლინშინა̈ლ როქვ ვები ნებოზს.   - ნიშნობა პარასკევ საღამოსო.

Verse: 7    - ლიგურგვინა̈ლ შომა გვერი?   - ჯვარისწერა როდის გვექნება?

Verse: 8    - ლიგურგვინა̈ლ ლეშხიშ დეშდიშ.   - ჯვარისწერა დასაწვავ ორშაბათს.

Verse: 9    ასლან-მჷრზა პაპთე აჩა̈დ,   ასლან-მურზა მღვდელთან წავიდა,

Verse: 10    და̈რჯჷლდ ლაშჷყ-ვახრილ ა̈ნკიდ   დარჯულმა საზურგული და ოხარი აიღო

Verse: 11    ი ჟი ანჴა̈დ ლაზვრი ლჷცთე;   და ამოვიდა სასოფლო წყაროზე;

Verse: 12    ლჷცჟი ლჷზერ ლაცლა ესხვიდხ,   წყალზე თავმოყრილი ტოლები დაუხვდნენ,

Verse: 13    ლოხსიმნალეხ ეჩხენ-ამხენ,-   ჩაასმინეს იქით-აქედან, -

Verse: 14    და̈რჯჷლდ ლაგვნჲა̈შ ყათარ ხაჴიდ.   დარჯული ატირდა.

Verse: 15    ასლან-მჷრზად პაპ ა̈ნჴერნე.   ასლან-მურზამ მღვდელი მოიყვანა.

Verse: 16    - დია, და̈რჯჷლ მა̈ როქვ ომდენ?   - დედა, დარჯული რა იქნაო?

Verse: 17    - ლარდას როქვ ირდი, დიაღო.   - ოთახში იქნებაო, დედილამ.

Verse: 18    - დია, ლარდას დემეგ როქვ ა̈რი.   - დედა ოთახში არ არისო.

Page: 134  Verse: 19    - მოდმა როქვ ხოხალ, დიაღო.   - არაფერი ვიციო, დედილამ.

Verse: 20    - დია, კიბდენ როქვ ოთკარას.   - დედა, სკივრი გამიღეო.

Verse: 21    - დეშ როქვ აკრე, დიაღონი!   - ვერ გავაღებო, დედილამ.

Verse: 22    წარფხან ხაჴიდ, ჩვადყუჩურე,   წიხლი ჰკრა, დაამტვრია,

Verse: 23    ჟი ლა̈ჲხანზან ბჷგი-მეგჭად,   იარაღი აისხა ძალიან მაგრად,

Verse: 24    ჟი ლახსგურა წჷრნი საღა̈რს,   შემჯდარა წითელ საღარზე,

Verse: 25    ყორს ლახაგან ლა̈მთილს მიჩა.   კარზე მიადგა თავის ცოლოურს.

Verse: 26    ჩხარა ჯიმილ გჷრკა̈დდ ხასგურხ,   ცხრა ძმა გარშემო უსხედან,

Verse: 27    და̈რჯჷლ მეგვნი ნენსგა ხოსგურხ;   მტირალი დარჯული შუაში უზით;

Verse: 28    ლა̈სმუნა მიჩა ქა ხაშჷდახ,   მისი ცოლისძმები გამოსცვივნიან,

Verse: 29    ხეტკენჩურეხ ეჩხენ-ამხენ.   სცემენ იქიდან და აქედან.

Verse: 30    - გა̈ნთოღვ ა̈თღარხ, მა̈რტიშ გოჭა̈რ,   - იქით გამეცალეთ, მარტის გოჭებო,

Verse: 31    დაგრობ ნომა როქვ ახბინვნახ,   მკვლელობა არ დამაწყებინოთო,

Verse: 32    ოდო კინჩხს როქვ აშვ დემ ხა̈ცვრე!   თორემ თავს ("კისერს") ერთსაც არ შეგარჩენო!

Verse: 33    ასლან-მჷრზას ჟოღვ ხობინა,   ასლან-მურზას დაუწყია,

Verse: 34    ჩხარა სემუნს კინჩხ ჟი ახქვიც,   ცხრა ცოლისძმას თავი ("კისერი") მოსჭრა,

Verse: 35    ჯინემ ქა ოხჭენ კავხენქა,   თვითონ გამობრუნდა კალოდან,

Verse: 36    ბიძი ლაჴვრაქა ლახაგან:   სიმამრი ფანჯარას მოადგა:

Verse: 37    - ბიძიჯო როქვ, ასლან-მჷრზა,   - სიმამრობამ, ასლან-მურზა,

Verse: 38    მიჩა ნებგვა̈შ სეუდ როქვ ხარ!   შენი შუბლის მონატრული ვარო!

Verse: 39    ასლან-მჷრზა ღეშდ ესვსგიდივ,   ასლან-მურზამ უკან მოიხედა,

Verse: 40    ჭიხ ათღანე ბიძიდ მიჩა,   ჭახანი გაადენინა (თოფს) მისმა სიმამრმა,

Verse: 41    ასლან-მჷრზას ნებგვ' ოხვჟომე.   ასლან მურზას შუბლი მოუშალა.

Verse: 42    - ბუა̈შ როქვ, ბუა̈შ ჩხარა გეზალ,   - მამაისი, მამის ცხრა შვილო,

Verse: 43    მინე გოვა̈რ ასლან-მჷრზა!   თქვენი თანაბარი ასლან-მურზა!

Verse: 44    ცოდ როქვ მინე და̈რჯჷლსოღვ ხარ,   ჩვენი ცოდვა დარჯულს ჰქონდესო,

Verse: 45    მა̈ უჩმუნა როქვ ხოჩმუნვნა!   რა უქნარი მაქნევინაო!




Text: 41b/Kl. 
ასლამაზ -- ასლამაზი


Page: 134  Verse: 1    ასლამაზ ჴევის ლაფაშვდი,   ასლამაზ ხევში საქებო,

Verse: 2    ხეხვილ ჯირდა ჩინ მაჩე̄ნე,   ცოლი გყავდა ყველაზე უკეთესი,

Verse: 3    ხიკჷლდა̄ლე ცაშმი ლეთის   ჩქარობ ხუთშაბათ ღამეს

Verse: 4    ლიგურგუნა̄ლეს და̈რჯჷლა̈შ.   ჯვარისწერას დარჯულზე.

Verse: 5    ქავ ა̈მჴედლი ცაშმი ლეთი,   დამდგარა ("მოსულა") ხუთშაბათ ღამე,

Verse: 6    ასლამაზ ბაპთე ა̈მჩედლი,   ასლამაზი მღვდელთან წასულა,

Verse: 7    ბაპჷლდ ა̈გითე ხოჴიდა,   მღვდელი შინ მოუყვანია,

Page: 136  Verse: 8    და̈რჯჷლ ა̈გის დე̄სა ესხვი̄დ.   დარჯული შინ არ დახვდა.

Verse: 9    - დედე, და̈რჯჷლ იმთე აჩა̈დ?   - დედა, დარჯული სად წავიდა?

Verse: 10    - დედეშ ლადეღ სივ ლაჯქემა,   - დედის დღე შენამც შეგმატებია,

Verse: 11    და̈რჯჷლ, მაბჟა, ლიცთე აჩა̈დ.   დარჯული, მგონია, წყალზე წავიდა.

Verse: 12    - დედე საბრალ, სკივრულდ ა̈მკა̈რ,   - საბრალო დედა, სკივრი გამიღე,

Verse: 13    და̈რჯჷლ ლიცთე დემის ღჷრდა.   დარჯული წყალზე არ წავიდოდა.

Verse: 14    ტანის ლა̈ხვქვემნე აბჯარის,   ტანზე ჩავიცვამ აბჯარს,

Verse: 15    თხუმას ესვგემნე ზურჩიას,   თავზე დავიხურავ ზუჩს,

Verse: 16    ჭჷშხა̈რს ლა̈ხვდე̄სგი ჩექმარა̈ლს,   ფეხებზე ჩავიცვამ ჩექმებს,

Verse: 17    მეჴრა̈ლს ლა̈ხვდე̄სგი ხეშნავრის,   მკლავებზე მოვიცვამ ბეგთარს,

Verse: 18    თვეფს ი დაშნა̈ჲს სგა ლა̈ხვბემნე,   თოფსა და ხმალს დავიკიდებ,

Verse: 19    ხანგრილს მიშგვა ფოყს ესვრეკნე,   ჩემს ხანგარს გვერდზე ("თეძოზე") დავიკიდებ,

Verse: 20    წჷრნი საღრილს ჟი ლა̈ხვსგური,   წითელ სარარზე შევჯდები,

Verse: 21    ვეშგინ ლოხვჭიმ მეძა̈ვ და̈რჯჷლს!   უკან გავეკიდები მეძავ დარჯულს!

Verse: 22    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე დამიწყია წასვლა,

Verse: 23    ნაზუს ხვაგენა ნამჩა̈დუ̈ს,   ნაკვალევს დავდგომივარ გაქცეულისას,

Verse: 24    ხამვა̄ჲ წჷრნი ქაჯიშე.   როგორც წითელი ქაჯისას.

Verse: 25    ლამუარა̈ ფედიდ ა̈მჩედლი,   ცოლოურთან ახლოს მისულა,

Verse: 26    ძა̈ხილ ლახდე ქახიხა̈ნქა:   შესძახა შორიდან:

Verse: 27    - ჩხარა მიშგვი ლაჯემილა,   - ჩემო ცხრა ძმაო,

Verse: 28    მაუ დომა ჯიჩვემინახ,   აბ რას იზამთ,

Verse: 29    ასლამაზ ლუსდგვა̈რს მაჭკორე!   ასლამაზი ნაწნავებს მაჭრის!

Verse: 30    მეჩი მამა ჟი ხასგურდა,   მოხუცი მამა ზედ იჯდა,

Verse: 31    ჟივ ხასგურდა ყორა̈შ ლაცყა̈ნს,   ზედ იჯდა კარის ურდულზე,

Verse: 32    ჩინ მაუბა̈დრე ხოხვრა მუხვბე,   ყველაზე უბედური უმცროსი ძმა

Verse: 33    ქავ ხოსკინა დარბზიშ ყორქა,   გადმომხტარა "დარბაზის" კარიდან,

Verse: 34    ლიყერ ოხვბინეხ ასლამაზს.   ცემა დაუწყეს ასლამაზს.

Verse: 35    - ჩხარა მიშგვი ლასემუნა,   - ჩემო ცხრა ცოლისძმაო,

Verse: 36    ლიყა̈̄რჲელეს ჟი დო ხიმჴერიდ,   ცემა იკმარეთ,

Verse: 37    ადო ხანგრილს ჰე მოშ ჟი ლამკიდნიდ,   თორემ ხანგარს თუ ამარებინებთ,

Verse: 38    ლიყა̈̄რჲელს მი ჟი ლაჯთო̄ნი,   ცემას მე გასწავლით,

Verse: 39    კინჩხა̈რს ჟიბავ ქა ლა̈ჯშიდე,   თავებს ("კისრებს") გაგაყრევინებთ,

Verse: 40    ხამვაი ნეზვმიშ გოჭარეს!   როგორც ნეზვის გოჭებს!

Verse: 41    ლახასინჯვე მეჩი მამად,   შეხედა მოხუცმა მამამ,

Verse: 42    ნა̈თსა̈ვ მიჩა მეხვტე ირიხ:   შვილები მისი დახოცილი არიან:

Verse: 43    - ცოდა მიშგვი ნოვ ჯაშდეხა   - ცემი ცოდვა ნუმც დაგლევია

Verse: 44    მეძა̈ვ და̈რჯუს, მიშგვა გეზალს!   მეძავ დარჯულს, ჩემს შვილს!

Verse: 45    გეზალდ ჩიდ ასლამაზ მიცხა̈̄ნ.   ყველა შვილს ასლამაზი მერჩია.

Page: 138  Verse: 46    მუშდღვიდ ეშხვი ჩუვ ჲა̈რ ემაცვრ!   ჩემ დამმარხველად ერთი ვინმე დაგეტოვებინა!

Verse: 47    - ეშხვი ვეშგმავ ქა ლამსინჯა̈ვ!   - ერთი უკან გამომხედე!

Verse: 48    ქა ლა̈ჲსგიდა ბარჯ ჟიქა̄ნქა,   გაიხედა უკან,

Verse: 49    თვეფ ხატყოფი თეილდისგა,   თოფი მოარტყა თვალში,

Verse: 50    ჩუ ხოკვარა საღრილხა̈ნჩუ.   ჩამოუგდია საღარიდან.

Verse: 51    - მა̈გ და̈̄ვარე ნათსა̈ვ მიშგვი,   - ყველა სულელი ჩემი შთამომავალი,

Verse: 52    აბჯრიშ ჩიჩხჷლდ დეშ ლა̈ჲმეჴრეხ! ..   აბჯრის ჩხარუნი ვერ გაიგეს!..




Text: 42a/Cxm. 
ბიმჷრზელა მესტია̈შ -- მესტიელი ბიმურზელა


Page: 138  Verse: 1    ბიმჷრზალა მესტია̈ში,   ბიმურზელა მესტიელო,

Verse: 2    ლირდე ჯარა ჩიდ მაჩენე,   ცხოვრება გქონია ყველაზე უკეთესი,

Verse: 3    თეთნამ ყვარილს ჟი ხასგვრენა,   თეთრ ლაფშაზე მჯდარხარ,

Verse: 5    მა̈ნოლ ჯალა̈ტ ფიდიანშერ.   გიყვარს ფიდიანთ მანოლი.

Verse: 6    ბექა̈ ლათხვა̈რს ლჷმა̈რდელი,   ბექა სანადიროდ ყოფილა,

Verse: 7    ნალკვიჰ ღვაშა ჩუ ხაკჷრქა.   საუკეთესო ჯიხვი ჰშოვებია.

Verse: 4    ხიზელალა სეტ-მესტიას, {!}*   დაიარებოდი სეტ-მესტიაში,

Verse: 8    - ბაზიშ სადგვემ იმეგ გვერი?   - ამაღამ ბინა სად გვექნება?

Verse: 9    - ბერჟიანა̈შ ბაჩა̈რ ჩუქა.   - ბერეჟიანის ლოდებ ქვეშ.

Verse: 10    - ბაზიშ ოხშამ მა̈ი გვერი?   - ამაღამ ვახშამი რა გვექნება?

Verse: 11    - ბექა̈იშ ღვაშა̈შ თხვიმ-ჭიშხ.   - ბექას ჯიხვის თავ-ფეხი.

Verse: 12    მჷხარ ჰამს ჟი ა̈ნგენიხ,   ხვალ დილას ადგებიან,

Verse: 13    ბექა̈ ჰისტამს ინჷჩჷლი:   ბექა სიზმარს ჩივის:

Verse: 14    კუთხვა მიჩა ლჷრაშვ ხერიხ,   მისი კუთხვა დაშლილი ექნებათ,

Verse: 15    ლჷრაშვ ხერიხ მესტიალა̈რს.   დაშლილი ექნებათ მესტიელებს.

Verse: 16    "ბაზი მია ქორთე ღური,   "ამაღამ მე შინ მივდივარ,

Verse: 17    სგა̈ი ლითხვარს ნომ ხიჟომიდ!"   თქვენ ნადირობას ნუ მოიშლით!"

Verse: 18    სგა მეჩედლი ქორვად მიჩა.   შესულა თავის სახლში.

Verse: 19    "ყორს ხვა̈გნენა ლახვბას მიშგვა:   "კარს მივსდგომივარ ჩემს ძმებს:

Verse: 20    - ლახვბა მიშგუ, ყორ ემკარედ! -   - ჩემო ძმებო, კარი გამიღეთ! -

Verse: 21    ლახვბა მიშგუ ტჷტს ხასგვრენახ:   ჩემი ძმები ნაცარს მისხდომიან:

Verse: 22    - მა̈ი ოგყარ, ლახვბა მიშგუ?   - რა დაგვემართა, ჩემო ძმებო?

Verse: 23    - მა̈ნოლ ოგღე ბიმჷრზელად!   - მანოლი წაგვართვა მიბურზელამ!

Verse: 24    - სგა̈ი ეჯღა ნომ ფეშენიდ,   - თქვენ იმისთვის ნუ ინაღვლებთ,

Verse: 25    ბაზი მია მესტჲად ღური.   ამაღამ მე მესტიაში მივდივარ.

Verse: 26    ყორს ხვა̈გნენა ბიმჷრზალას,   კარს მივსდგომივარ ბიმურზელას,

Verse: 27    ხოჰუნა̈რი ყორ ი ლაჴვრას:   ყურს ვუგდებ კარსა და სარკმელს:

Page: 140  Verse: 28    ბიმჷრზელა ჭინირს ა̈შმე,   ბიმურზელა ჭიანურს უკრავს,

Verse: 29    მა̈ნოლ ჭინირს ხეღირალა ...   მანოლი ჭიანურს დაჰმღეროდა,

Verse: 30    ლაყვრაშ ლა̈რში მჷხირ ანჴიდხ.   ლოგინის დასაგებად კვარი მოიტანეს.

Verse: 31    - ო, წარმა̈თი კუთხვა მიშგუ,   - ო, "წარმათო" ჩემო კუთხვავ,

Verse: 32    სა̈მწვინ ლაყვრა ნა̈ჲ ოლჷრშედ! -   შესაფერისი ლოგინი ჩვენ დავუგოთ! -

Verse: 33    ტყვიფ ათღანდა კუთხვას მიშგვა,   ხმა გაედინა ჩემს კუთხვას,

Verse: 34    ბიმჷრზალად ჭიშხ ლაჲკაჩე,   ბიმურზელამ ფეხი აფშიკა,

Verse: 35    ჭიშხ ლაჲკაჩე ტა̈ხდიშ სგანჩუ.   ფეხი აფშიკა ტახტის შიგნით.

Verse: 36    ბაზი მია ლენჯარდ ღური,   ამაღამ მე ლენჯერში მივდივარ,

Verse: 37    სეუდ მერი ლა̈მთილა̈შ(ი),   მონატრული ვარ ცოლოურისა,

Verse: 38    ლა̈მთილა̈შ ი ლა̈სმუნა̈ში;   ცოლოურისა და ცოლისძმებისა;

Verse: 39    ქრისტეშ ნა̈მზურ ყურჩა̈ ლა̈მთილა̈ში!   ქრისტეს დალოცვილი ცოლოურთ ყურშა!

Verse: 40    მუგვდა წა̈წყულდ მად' ემდენე.   თითქოს არც (კი) დამიწკმუტუნა.

Verse: 41    ხოჰუნა̈რი ყორ ი ლაჴვრას,   ყურს ვუგდებ კარსა და ფანჯარას,

Verse: 42    ლარშონ ხერიხ ნაჭვლაშა̈ში:   ხსენება აქვთ "ნაჭვლაშისა":

Verse: 43    - მა̈ნოშ ნაჭვლაშდ მა̈ ხეჩენი?   - მანოლის ნაჭვლაშად რა იქნება უკეთესი?

Verse: 44    - ბიმჷრზალა̈შ თეთნე ყვარილ.   - ბიმურზელას თეთრი ლაფშა.

Verse: 45    - ო, წარმა̈თი კუთხვა მიშგუ,   - ო, "წარმათო" ჩემო კუთხვავ,

Verse: 46    სა̈მწვინ ნაჭვლაშ ნა̈ ლოლომედ! .. -   სათანადო ნაჭვლაში ჩვენ მივსცეთ!..

Verse: 47    ჯჷრჯგჷნ ა̈ნკიდ კუთხვა მიშგვად,   დაუგუგნა ჩემმა კუთხვამ,

Verse: 48    მაჩვენ სემუნდ ჭიშხ ლაჲკაჩე.   საუკეთესო ცოლისძმამ ფეხი აფშიკა.

Verse: 49    ბაზი მია ქორთე ღური,   ამაღამ მე შინ წავალ,

Verse: 50    წჷრნი შხა̈რის ჩუ ხვა̈სენი,   წითელ ნიშას დავკლავ,

Verse: 51    უბნა კიბდონს ჟი ხვიბჷნი,   დაუწყებელ კიდობანს დავიწყებ,

Verse: 52    უბნა კეცს ჟი ხვიბჷნი,   დაუწყებელ ქვევრს დავიწყებ,

Verse: 53    თვით სოფელს სგა ხვა̈წსინე.   ოჯახიდან თითო-თითოს ("თითო სოფელს") დავპატიჟებს.

Verse: 54    მჷხარ ჰამს ჟი ოხგენიდ,   ხვალ დილას ავდგებით,

Verse: 55    მანდროვ ა̈მჴად მა̈ნოლა̈შხენ:   სამდურავი მომივიდა მანოლისგან:

Verse: 56    - მა̈ მაგდენა ჭაშვემ დაგრას?   - რა მემართა ქმრის სიკვდილისა?

Verse: 57    - ეჯი გარ(ი) ნომ ჯიხალდეს,   ის მარტო კი არ გეგონოს,

Verse: 58    ეშხუ ლაჩა̈ქ ჯიმლა̈შ ესფა̈რ! ..   (რომ) ერთი ლეჩაქის ძმის (გამო) დაიხურე!..


Page: Fn. 
Verse: 4    Reihenfolge geändert: T.P. *



Text: 42b/Qld. 
ბიმჷრზოლა -- ბიმურზელა


Page: 140  Verse: 1    სი ჭყინტჷლდა,   შე ჭყინტულდა,

Verse: 2    ა̈მჩედელხი ლა̈თხვიართე.*   წასულხარ სანადიროდ.

Verse: 3    "ეშხუ ღვაშჷლდ ჩუ მიდგარა,   "ერთი ჯიხვი მომიკლავს,

Page: 142  Verse: 4    ეჯა გუჟი ხოჩა ლამა̄დ;   ის ძალიან მეამა;

Verse: 5    ენასოლდ როქვ ჩუ ლოხვტუ̄ფირ,   სასწრაფოდ გავატყავეო,

Verse: 6    ხოშა ქაფჷლდ ჟი როქვ ლა̈ხვიცვ,   დიდი ტვირთი მოვიკიდეო,

Verse: 7    მიბინა ლიზი-ლიჩედი.   დამიწყია სვლა-წასვლა.

Verse: 8    ბაზიშე მიშგვი სადგომი   ამაღამდელი ჩემი სადგომი

Verse: 9    თოთანიშე ქვა̈ბილდისგა;   თოთანის გამოქვაბულში(ა);

Verse: 10    ხოშა ლემსგი̄ლ ჟი როქვ ლა̈ხვი̄შვ,   დიდი ცეცხლი დავინთეო,

Verse: 11    ღვაშა̈შ ყვიჟ-პერშვდა ჟი ლა̈ხვტყა̈ბ,   ჯიხვის ღვიძლ-ფილტვი შევიწვი,

Verse: 12    ეზა̈რ ბჷგიდ ჩუ ლა̈ხვახშმა̈ნ.   კარგა მაგრა ვივახშმე.

Verse: 13    ღვაშა̈შ თხუმჟი ჩუ ლა̈მუ̄ჟდა,   ჯიხვის თავზე ჩამეძინა,

Verse: 14    ისგლე̄თიშ უ̄ჟ ა̈მჴედელი,   შუაღამის ძილი მოსულა,

Verse: 15    ისნავ ლა̈მი̄სნავ ეჩიშთა̄ნ,   სიზმარი დამესიზმრა იმისთან,

Verse: 16    თვეფილდ მიშგუ ლჷრა̈შვ ლჷმა̈̄რ, -   თითქოს ჩემი თოფი დაშლილი (გაპარტახებული) ყოფილა, -

Verse: 17    ალი ხოჩემიშ მა̄მა ლი.   ეს სიკეთის (ნიშანი) არ არის.

Verse: 18    ხოშა ქაფჷლდ ჟი როქვ ლა̈ხვიცვ,   დიდი ტვირთი ავიკიდეო,

Verse: 19    თვეფილდ ბარჯა̈ლქა როქვ ესვიდ,   თოფი მხარზე დავიდევიო,

Verse: 20    მიბინა ლიზი-ლიჩედი.   დამიწყია სვლა-წასვლა.

Verse: 21    ყორს ხვაგენი ლახვბას მიშგვა,   კარს მივადექ ჩემს ძმებს,

Verse: 22    დედე მიშგუ ლაჩქურ ლამხვი̄დ:   დედაჩემი ულეჩაქოდ შემხვდა:

Verse: 23    - დედე საბრალ, მა̈ჲ როქვ ა̈გვყა̈რ?   - საბრალო დედა, რა დაგვემართაო?

Verse: 24    - ამჷნ ხოლა მა̈ჲ ა̈გვყერენ?   - ამაზე უარესი რა დაგვემართებოდა?

Verse: 25    და̈რჯჷლ ბიმჷრზოლდ როქვ ადჲე.   დარჯული ბიმურზოლამ წაიყვანაო.

Verse: 26    სგა მეჩდელხვი ქორთე მიშგვა,   შევსულვარ ჩემს სახლში,

Verse: 27    ლახვბა მიშგვი ტჷტს ხასგურდახ,   ჩემი ძმები ნაცარს უსხდნენ,

Verse: 28    ლახვბა მიშგვი თხვიმს ა̈შიხდახ;   ჩემი ძმები თავს იწვავდნენ;

Verse: 29    ლახვბა მიშგვი ჟი ლოხფჷთხინ:   ჩემი ძმები გავამხნევე:

Verse: 30    - თხუმიშ ლიშხი იმ ლა̈ხშედნი?   - თავის დაწვა რას უშველის?

Verse: 31    ხოშა ლემსგი̄ლ ჟი როქვ ლო̄ხვა̈შვ,   დიდი ცეცხლი დავანთეო,

Verse: 32    ღვაშა̈შ თხვიმ-კინჩხ ცხვადვთე ოთაგ:   ჯიხვის თავ-კისერი ქვაბში ჩავდევი:

Verse: 33    - ალი უჯბად ნომ' ემხვიად,   - ეს მოუხარშავად არ დამახვედროთ,

Verse: 34    მეძა̈ვ და̈რჯჷლს* მი ლა̈ხვჭემნი.   მეძავ დარჯულს მე გავეკიდები.

Verse: 35    მიბინა ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა წასვლა,

Verse: 36    ყორს ხვაგენა ბიმჷრზოლას,   კარს მივსდგომივარ ბიმურზოლას,

Verse: 37    სგა ლოხვცი̄ვა̈რ ლაჴვრაისგა:   შევიჭვრიტე სარკმელში:

Verse: 38    ბიმჷრზოლა ჩა̈ნგილდს აშვმე,   ბიმურზოლა ჩანგს უკრავს,

Verse: 39    და̈რჯჷლ ლიღრა̈̄ლს ხოსკურფა̈ნი, -   დარჯული სიმღერას ამღერებს, -

Verse: 40    ალი გუჟი ხოლა ლამა̄დ.   ეს არ მეამა.

Page: 144  Verse: 41    ა̈დმიღანა ხოშა გჷრმჷნ,   მომიდენია მძლავრი გრიალი,

Verse: 42    ბიმჷრზოლს ჭჷშხა̈რ ლოხვკაჩვინ,   ბიმურზოლას ფეხები ავაფშეკინე,

Verse: 43    მეძა̈ვ და̈რჯჷლდ* ყორქა ანსკინე.   მეძავი დარჯული კარში გამოხტა.

Verse: 44    - მა̈ჲ მაგდჷნდა ჭა̈შმიშ დაგრას?   - რას მემართლებოდი ქმრის მოკვლას?

Verse: 45    - ზურალა̈შ დაგრა შგვირდ მიჴდენი,   - ქალის მოკვლა მერცხვინება,

Verse: 46    მე̄რმამ ლაგა̈ფს ლამვარს ეჯდი.   მეორე ულუფას მამეულთან დაგიდებ.

Verse: 47    მიბინა ლი̄ზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 48    ყორს ხვაგენი ლა̈მთილს მიშგვა,   კარს მივადექ ჩემს ცოლოურს,

Verse: 49    სგა ლოხვცი̄ვა̈რ ლაჴვრო̄ლისგა:   შევუჭვრიტე სარკმელში:

Verse: 50    მიმთილ მიშგუ სკა̈მჟი სგურდა,   ჩემი სიმამრი სკამზე იჯდა,

Verse: 51    უნხველ გეზალ გა̈ნხა̈ნ ხასგურ,   ნანებივრები შვილი გვერდით უზის,

Verse: 52    შორჷლდ ხერიხ ნაჭვლაშა̈ში:   ხსენება აქვთ "ნაჭვლაშისა":

Verse: 53    - ბიმჷრზოლა̈შ ხოშა̄მ ჴანა̈რს   - ბიმურზოლას დიდ ხარებს

Verse: 54    მჷხა̈რ ლოქვ ა̈გითე ა̈ლჴდედ.   ხვალ შინ მოვიყვანთო.

Verse: 55    - ჴანა̈რს გარ იმნა̈რ ელგეჭნიდ?   - მარტო ხარებს რად დავჯერდებით?

Verse: 56    ჴანრეშ ლებიდ ლჷლღნა̈რ გვაკუჩ! -   ხარების გასაწევი ქვაბები გვინდა!

Verse: 57    ალი გუჟი ხოლა ლამა̄დ.   ამან ცუდ გუნებაზე დამაყენა.

Verse: 58    ა̈დმიღანა ხოშა გჷრმჷნ,   მომიდენია მძლავრი გრიალი,

Verse: 59    მუ-გეზალს ჭჷშხა̈რ ლოხვკაჩვინ.   მამა-შვილს ფეხები ავაფშეკინე.

Verse: 60    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 61    ყორს ხვაგენი ლახვბას მიშგვა,   კარს მივადექი ჩემს ძმებს,

Verse: 62    ღვაშა̈შ თხვიმ-კინჩხ უჯბად ემხვჲეხ.   ჯიხვის თავ-კისერი მოუხარშავი დამახვედრეს.

Verse: 63    ხოშა ლემსგი̄ლ ჟი ლოხვცჷცხინ,   დიდი ცეცხლი გავაჩაღე,

Verse: 64    ლახვბა მიშგვი ჟი ლოხვფჷთხინ,   ჩემი ძმები გავამხნევე,

Verse: 65    ღვაშა̈შ თხვიმ-კინჩხ ენასდ ოჯაბ,   ჯიხვის თავ-კისერი სწრაფად მოვხარშე,

Verse: 66    ღვაშა̈ თხვიმ-კინჩხ ფიჩქთეჟი ა̈ხვიკდ;   ჯიხვის თავ-კისერი (სამფეხ) სუფრაზე დავდევი ("ავიღე");

Verse: 67    სემი სამთელ ჟი მიტვარა,   სამი სანთელი ამინთია,

Verse: 68    ფუსდ ჯგჷრა̈გი ჟი მიმზჷრა,   უფალი წმინდა გიორგი მილოცავს,

Verse: 69    ფუსდ ჯგჷრა̈გი მაშედ გვერი!"   უფალი წმინდა გიორგი მოწყალე გვეყოლება!"


Page: Fn. 
Verse: 2    ლა̈თხვჲართე T.P. ^
Verse: 34    მთქმელით: მა̈რხჷლს.^
Verse: 43    მთქმელით: მა̈რხჷლს.^



Text: 42c/Ip. 
გუალ დედეშ -- გუალ დედისა


Page: 144  Verse: 1    ვოჲ, საბრალე გუა̈ლ დედეშ!   ო, საბრალო გუალ დედისავ!

Verse: 2    ვებიშ ლა̈თხვჲართე ხიმარალე,   პარასკევს სანადიროდ ემზადები,

Verse: 3    იშგვიდღეთა̈შ აფხნეგ ჯინჴრი,   შვიდიოდე ამხანაგი გახლავს,

Page: 146  Verse: 4    იშგვიდ კვიცროლ ჩუ გვიდგარახ.   შვიდი შუნი მოგვიკლავს.

Verse: 5    ყორს ლახა̈გნი ლახვბას ისგვა:   კარს მიადექი შენს ძმებს:

Verse: 6    "დედე მიშგუ, ყორ ღენ ა̈მკა̈რ!"   "დედაჩემო, კარგი გამიღე!"

Verse: 7    ლახვბა მიჩა ტჷტას ხასგურხ.   მისი ძმები ნაცარს უსხედან.

Verse: 8    - ვოჲ, საბრალე ლახვბა მიშგუ!   - ო, საბრალო ჩემო ძმებო!

Verse: 9    მა̈ჲ ოგფეშვდენ ამგვა̈რილა?   რა დაგვემართებოდა ამისთანა?

Verse: 10    - ხამა მად ოგფეშვდენ, დედეშ,   - როგორ არ დაგვემართებოდა, დედისავ,

Verse: 11    ბიმურზოლდ მა̈ნოლ ადიე.   ბიმურზოლამ მანოლი წაიყვანა.

Verse: 12    - ეჩი ღედ სგა̈ჲ ნომა ჯარხ,   - იმისი ჯავრი თქვენ ნუ გაქვთ,

Verse: 13    ეჩას გუა̈ლ ჩუ ლა̈ჲწორე!   იმას გუალი ისისხლებს!

Verse: 14    აფხნეგა̈რ ლაჟარდ ნომ' აფუშდედ!   ამხანაგები არ მოაწყინოთ!

Verse: 15    ხობინაჲ ლიზ-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 16    ყორს ხაგნენა ბიმურზოლშერს;   კარს მისდგომია ბიმურზოლაანთ;

Verse: 17    ლამცივარა ლაჴვროლისგა:   შემიჭვრეტია სარკმელში:

Verse: 18    ბიმურზოლ ჩა̈ნგილდს აშმე,   ბიმურზოლა ჩანგს უკრავს,

Verse: 19    მა̈ნოლ გა̈ნხა̈ნ ხელექსჲალე.   მანოლი გვერდით ელექსება.

Verse: 20    "ვოჲ, საბრალე კუთხვა მიშგუ,   "ო, საბრალო კუთხვა ჩემო,

Verse: 21    სამჷრთა̈ლი გვიმა̈ზჷრა!"   სამართალი გვილოცავს!"

Verse: 22    კუთხვას ხოშა გჷრმუნ ლახად,   კუთხვამ ძლიერ იგრიალა,

Verse: 23    ბიმურზოლდ ჭიშხ ლაჲფხჷკნე.   ბიმურზოლამ ფეხები ფშიკა.

Verse: 24    ხობინაჲ ლიზ-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 25    სგა ხაგენა ლა̈მთილს მიჩა,   (კარზე) მისდგომია თავის ცოლოურს,

Verse: 26    ლოხცივარა ლაჴვროლისგა,   შეუჭვრეტია სარკმელში,

Verse: 27    ნაჭვლაშა̈ში შორულდჷდ ხარხ:   ნაჭვლაშის ხსენება აქვთ:

Verse: 28    - ბიმურზოლს ნაჭვლაშდ იმ ალკედნედ?   - ბიმურზოლას ნაჭვლაშად რას გამოვართმევთ?

Verse: 29    - ეშხუ ხოჩა უღვა ჴანა̈რს,   - ერთ საუკეთესო უღელ ხარებს,

Verse: 30    წჷრნი საღრილს ჟი ალქიმნიდ.   წითელ საღარს ზედ დავამატებინებთ.

Verse: 31    "ვოჲ, საბრალე კუთხვა მიშგუ,   "ო, საბრალო კუთხვა ჩემო,

Verse: 32    სამჷრთა̈ლი გუმაზჷრა!"   სამართალი გვილოცავს!"

Verse: 33    კუთხვას ხოშა გჷრმუნ ლახად,   კუთხვამ ძლიერ იგრიალა,

Verse: 34    სა̈მუნდ მიშგვა ჭიშხ ლაჲფხჷკნე.   ჩემმა ცოლისძმამ ფეხები ფშიკა.

Verse: 35    (ვოჲ), დიდა̈ბუ ხარ ლა̈მზჷრს მიშგვა!   (ოჲ), დიდება ჩემს სალოცავს!

Verse: 36    თხვიმილდ უწვრად მამ მამგჷნა.   თავი სისხლაუღებელი არ მგონია.

Verse: 37    მიბინაჲ ლიზ-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 38    ყორს ხვაგენა დედეს მიშგვა:   კარზე მივადექი დედაჩემს:

Verse: 39    "ვოჲ, საბრალე დედე მიშგუ,   "ო, საბრალო დედაჩემო,

Page: 148  Verse: 40    ყორ ღენ ა̈მკა̈რ! თხვიმილდ უწვრად მამ მამგჷნა;   კარი გამიღე! თავი სისხლაუღებელი არ მგონია;

Verse: 41    ეშხუ ხოჩა უღვა ჴანა̈რს ჩუ ა̈ჲსვინე,   ერთ ურელ კარგ ხარებს დავკლავ,

Verse: 42    მეზრა კეცილდს ჟი ლა̈ხვბინი,   სალოცავ ქვევრს თავს მოვხდი ("დავიწყებ"),

Verse: 43    სგა ხვა̈წჰინე ნა̈თივობას".   მოვიწვევ (მთელ) ნათესაობას".




Text: 43a/Lsh. 
თამბილ გოშტელჲანშა -- თამბილ გოშთელიანი


Page: 148  Verse: 1    თამბილ ლაფაშვდ გოშტელჲანშა!   საქები თამბილ გოშთელიანი!

Verse: 2    მარიხ ხალატ, ქურდანაშ ჲეხვ.   მარიხი უყვარს, ქურდანის ცოლი.

Verse: 3    ქურდან ლაჩერთე მეჩდელი,   ქურდანი საჩალვადროდ წასულა,

Verse: 4    თამბილს მარე ახჴედენა,   თამბილს კაცი მოსვლია,

Verse: 5    თამბილ მარას ხეთხელვალე,   თამბილი კაცს ეძებს,

Verse: 6    მარე ხოთხა ეშდიერუ.   კაცი უშოვია თორმეტი.

Verse: 7    ხობინახ ლიზი, მეჩდელიხ,   დაუწყიათ წასვლა, წასულან,

Verse: 8    კახჷრ ზაგართეჟინ ემჴედხ,   კახურის მთაზე ასულან,

Verse: 9    ჩაჟილს ლერთენთენ ხოსიპნა:   ცხენს მარცხნით მოუბრუნებია (პირი):

Verse: 10    - ლალშან გვერა გზავრობაში!   - ნიშანი გვექნება (ცუდი) მგზავრობისა!

Verse: 11    ხობინახ ლიზი, მეჩდელიხ,   დაუწყიათ წასვლა, წასულან,

Verse: 12    მარიხს ყოროლას ხაგენახ:   მარიხს კარზე მისდგომიან:

Verse: 13    "მარიხ მიშგვი, ყოროლდ ემკარ!"   "მარიხ ჩემო, კარი გამიღე!"

Verse: 14    მარიხდ ყოროლდ ჩუ ხოკარე;   მარიხმა კარი გაუღო.

Verse: 15    ქურდან გუდმეცარ იროლე,   ქურდანი გულთმისანია ("იქნება"),

Verse: 16    ლაჩერხენ ლოქ ღოშდ ხოჭონა,   საჩალვადროდ უკან დაბრუნებულაო ("მოუხვევიაო"),

Verse: 17    ლოხცივანე ლაჴვროლისგა:   შეუჭვრეტია სარკმელში:

Verse: 18    თამბილ მარიხს ხეხვტავალე.   თამბილი მარიხს ეხუტება.

Verse: 19    "მარიხ მიშგვი, ყოროლ ემკარ!"   "მარიხ ჩემო, კარი გამიღე!"

Verse: 20    მარიხდ ყოროლ ჩუ ხოკარე;   მარიხმა კარი გაუღო;

Verse: 21    თამბილს კიბდონთე ხოსკინა,   თამბილი კიდობანში ჩამხტარა,

Verse: 22    აფხნიკ-მარე გვალვარს ლახშჷდხ.   ამხანაგები გვალოებს მისცვივდნენ.

Verse: 23    "ვაჲ, ლჷკჩევ ლი ბაზმიშ ლეთილ!   "ო, იკურთხოს ამაღამდელი ღამე!

Verse: 24    ბაზი ხოჩა ლეთილ გვერა:   ამაღამ კაი ღამე გვექნება:

Verse: 25    წჷრნი ჴანილს ჩუ ხვაჲსენი,   წითელ ხარს დავკლავ,

Verse: 26    წჷრნი ღვინელს ჟი ლოხვბინი,   წითელ ღვინოს დავიწყებ,

Verse: 27    ეშხუ ლაგაფს კიბდონს ხვაფშვდე,   ერთ ულუფას კიდობანს ვესვრი,

Verse: 28    მერმა ლაგაფს გვალვარს ხვაფშვდე,   მეორე ულუფას გვალოებს ვესვრი,

Page: 150  Verse: 29    ეშხუ კათხას კიბდონს ხვაბდე,   ერთ კათხას კიდობანს მივასხამ,

Verse: 30    მერმა კათხას გვალვარს ხოჴდე".   მეორე კათხას გვალოებს მივუტან".

Verse: 31    თამბილს კიბდონხენ ჟ'ოხსკინა,   თამბილი კიდობნიდან ამომხტარა,

Verse: 32    ხეცხორპალ ქურდანს ღულარისგა:   ეხვევა ქურდანს მუხლებში:

Verse: 33    - ატ ლოქ, ხოჩა ქურდან ხესე,   - (თუ) კაი ქურდანი ხარ ("იქნები"),

Verse: 34    ნადგარს მიშგვა იმ ათფასი?   ჩემი მოკვლით რა შეგეძინება? ("ჩემ მოკლულს რას გამოელი?")

Verse: 35    ლეჟა ემჴერ არგილათე,   ზევით წამყევ სახლში,

Verse: 36    უღვა ჴანარს ქა ჯაშჩუქრი,   უღელ ხარებს გაჩუქებ,

Verse: 37    ხოშამ კარდალს ჟი ლეჲგემნე,   დიდ კარდალს მიგიდგამ,

Verse: 38    თასმიშ ვარჩხილშვ ჟი ლეჲგოშლი,   თასის ვერცხლით გაგივსებ,

Verse: 39    ხოჩამ ჩაჟას ჟი ლაჲსგურნე,   კარგ ცხენზე შეგსვამ,

Verse: 40    თოფს ი დაშნაჲს ჟი ლეჲწებნე,   თოფსა და ხმალს დაგკიდებ,

Verse: 41    ლექვაჲ აჲფშვდე, ამელექვა!   გამოგიშვებ ქვემოთ, ამის ქვემოთ!

Verse: 42    - ატ ლოქ, ხოჩა თამბილ ხესე,   - (თუ) კაი თამბილი ხარ,

Verse: 43    ბ[უდ]მიშ* ნაფას მი მად მაკუჩ!   მ###ის ქირა ("ნაფასი") მე არ მინდა!

Verse: 44    კინჩხილ ქამენჩუ ხაკვარვნე   თავი ("კისერი") გააგდებინა

Verse: 45    თამბილს, მიჩა აფხნიკ-მარას,   თამბილსა და მის ამხანაგებს,

Verse: 46    თამბილ ჩაჟას უყვშგულ ლახსგურ,   თამბილი ცხენზე უკუღმა შესვა,

Verse: 47    ლეჟაჲ ანფიშვდ, ჴევაშ ლეჟა.   ზევით გაუშვა, ხევის ზემოთ.

Verse: 48    მესტიელარ იმბაჟალეხ:   მესტიელები კვირობენ:

Verse: 49    "ალ უსურმან თამბილს გუშგვე   "ამ ბუსურმანს ჩვენს თამბილს

Verse: 50    ლეჩმე-ჲ უჩმინ მაგ ხოჩმინა;   საქნელი და უქნელი ყველა უქნია;

Verse: 51    ათხე ჩაჟას უყვშგულ ხასგურ, -   ახლა ცხენზე უკუღმა ზის, -

Verse: 52    ალე ნებაშ მად ხეროლე!"   ეს (თავისი) ნებით არ იქნება!"


Page: Fn. 
Verse: 43    ბ###მიშ: ბუდ "Hintern": A. Oniani (mdl.), 3.12.1995.^



Text: 43b/Mlx. 
ბიმურზოლა -- ბიმურზოლა


Page: 150  Verse: 1    ... თვეთნა ყვა̈რილს ჟი ხასგურდა̈ს,   ... თეთრ ლაფშაზე იჯექი,

Verse: 2    ხა̈სკინა̈ვნა̈ს სეტი ლეჟა;   ახტუნებდი სეტს ზემოთ;

Verse: 3    აშ ხა̈სკნა̈ვნა̈ს სეტი ლეჟა,   (სანამ) ასე ახტუნებდი სეტს ზემოთ,

Verse: 4    ეშდიჲერუ ჩუვ ჯათხენა   თორმეტი (წამყოლი) გიშოვია,

Verse: 5    მა̈გ ნამთიში აფხნეგ-მარე.   ყველა რცეული ამხანაგი.

Verse: 6    ვოდ, ჯიბინახ ლიზ-ლიჩედი,   ო, დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

Verse: 7    კახჷრის ლეჟა ესღჷრდად,   კახურს ზემოთ მიდიოდით,

Verse: 8    ჩა̈ჟილდ მჷრთენთე ლა̈ჯსიპდა,-   ცხენი უკუ შეგიტრიალდა, -

Verse: 9    ლა̈ჲშა̈ნ ჯერახ, ვოჲ, გზავრობა̈შ"   ნიშანი გექნებათ, ოჲ, (ცუდი) მგზავრობისა!

Page: 152  Verse: 9    "სი ფა̈თქოლა̈ჲ ყვა̈რილ მიშგუ,   "შე გასახეთქო ჩემო ლაფშა,

Verse: 10    იმ მიმსინე ხოლამ გზავრობს?   რას მიქადი ცუდ მგზავრობას?

Verse: 11    მი მამ მერა ხოლა გზავრობ,   მე ცუდი მგზავრობა არ მექნება,

Verse: 12    თვეთნა მა̈რიხს სგა ლა̈ხვყვინი".   თეთრ მარიხს მივუწვები".

Verse: 13    აშ მეჩდელიხ კა̄ლა̈ ჭალა̈ჲს,   ასე წასულან კალის ხეობაში,

Verse: 14    შყა̈ჟა̈შ ქარვა̈ნ სგა ჯა̈ხვჲენახ,-   მწყრის ქარავანი შეგხვდომიათ, -

Verse: 15    ლა̈ჲშა̈ნ ჯერახ, ვოჲ, გზავრობა̈შ!   ნიშანი გექნებათ, ოჲ, (ცუდი) მგზავრობისა!

Verse: 16    "ნომ ჯაყლუნიხ ხოჩა აფხნეგა̈რს,   "ნუ გეშინიათ კარგ ამხანგებს,

Verse: 17    თვეთნე მა̈რიხ კალას გვირი".   თეთრი მარიხი კალაში გვყავს".

Verse: 18    ბიმურზოლა ქორთე იჰა̈̄ლ,   ბიმურზოლა შინ იჩქარის,

Verse: 19    აფხნეგ მარე ვეშგინ ხაჭიმ.   ამხანაგობა უკან მისდევს.

Verse: 20    ბოგჟი ლახხვიდხ მუკმაშჷრი.   ხიდზე შეხვდათ მენახირე (მწყემსი).

Verse: 21    - გელა ქურდან იმე ა̈̄რი?   - გელა ქურდანი სად არის?

Verse: 22    - გელა ქურდან ლა̈თხვჲარს ა̈რი.   - გელა ქურდანი სანადიროდ არის.

Verse: 23    "ატ, ლჷკჩევ ლი ბედი მიშგუ,   "ა, ნეტავი ჩემს ბედს,

Verse: 24    თვეთნა მა̈რიხს მი ლა̈ხვყვინი!"   თეთრ მარიხს მე მივუწვები!"

Verse: 25    სგა ჯიჰესგახ ყორათეჲსგა:   მიგიღწევიათ კარამდე:

Verse: 26    "მიშგუ მა̈რიხ, ყორ მიკარი!"   "ჩემო მარიხ, კარი გამიღე!"

Verse: 27    თვეთნა მა̈რიხდ ყორ ოთკარე,   თეთრმა მარიხმა კარი გაუღო,

Verse: 28    აფხნეგ-მარე ქორთ' ა̈დჴერნე;   ამხანაგები შინ შეიყვანა;

Verse: 29    თვეფს ი ჰავეჯს ქა ხაბიშა,   თოფ-იარაღი ჩამოურთმევია,

Verse: 30    სგა ხოკკოვა აშხვ მარა̈ნთე.   ჩაულაგებია ერთ მარანში.

Verse: 31    "ლამყალ ამჩუ დემშა ჯერახ:   "შიში აქ არაფრის გექნებათ:

Verse: 32    გელა ქურდან ლა̈თხვჲარს ა̈რი."   გელა ქურდანი სანადიროს არის!"

Verse: 33    მა̈რიხ ვოხშა̈მს ხემარალე,   მარიხი ვახშამს ამზადებს,

Verse: 34    ბიმურზა, ლიყვნა̈ლს ჭურ ხიჰალე.   ბიმურზა, დაწოლას ჩქარობ.

Verse: 35    ყორს ლახაგა̈ნხ გელა ქურდან:   კარს მიადგათ გელა ქურდანი:

Verse: 36    "მა̈რიხ მიშგუ, ყორ მიკარი!"   "ჩემო მარიხ, კარი გამიღე!"

Verse: 37    მა̈რიხდ მიჩა ყორ ოთკარე,   მისმა მარიხმა კარი გაუღო,

Verse: 38    აფხნეგ-მარე გვალა̈რს ლახშჷ̄დ,   ამხანაგები გვალოებს * მისცვივდნენ,

Verse: 39    ბიმურზოლა კიბდენთ' აჩა̈დ.   ბიმურზოლა კიდობანში ჩაძვრა ("ჩავიდა").

Verse: 40    სგა მეჴდელი გელა ქურდან,   შემოსულა გელა ქურდანი,

Verse: 41    ვოხშა̈მ მუჭხვიდ ჭურ ჩუ ჯიმახ,   ვახშამი ტკბილად გიჭამიათ,

Verse: 42    ჩუვ ჯიკიდა ფანდუ̈რ ისგუ,   ჩამოგიღია შენი ფანდური,

Verse: 43    ჟივ ჯიბინა, ვოჲ, ლიღრალე:   დაგიწყია, ოჲ, სიმღერა:

Page: 154  Verse: 45     "ვოტ, ლჷკჩევ ლი ბედილ მიშგუ!   "ო, ნეტავი ჩემს ბედს!

Verse: 46    ლეჰე-უჰა მა̈გ მაჰენა,   მოსალოდნელი და მოულოდნელი ყველაფერი მომსწრია,

Verse: 47    ბაზიშდ ხოჩა მად მაჰენა.   ამაღამისაზე უკეთესი არ მომსწრია.

Verse: 48    თვეთნა ჴა̈ნილდს ჩუ ლოძჰინე,   თეთრ ხარს დავკლავ,

Verse: 49    მეზრიშ კეცილდს ჟი ლა̈ხვტყიცე,   სალოცავ ქვევრს თავს მოვხდი,

Verse: 50    ეშხუ კათხას კიბდენს ხოზზი,   ერთ სასმისს კიდობანს მივუძღვნი ("გავუგზავნი").

Verse: 51    მერმა კათხას გვალვა̈რს ხოზზი".   მეორე სასმისს გვალოებს მივუძღვნი".

Verse: 52    ქა ხოსკინა ბიმურზოლას:   გამომხტარა ბიმურზოლა:

Verse: 53    - მა̈დილ ჯერა, გელა ქურდან,   - მადლი ქენ ("მადლი გექნება"), გელა ქურდანო,

Verse: 54    დაგარშვ ეში ნომ' ამდაგრე,   სიკვდილით მაინც ნუ მომკლავ,

Verse: 55    ქვინლჷმგენე ქორთე ამზიზ!   ცოცხალი ("სულდგმული") შინ გამგზავნე!

Verse: 56    მა̈ჲ ჰაჯ ჯაკუ მიშგვახა̈ნქა,   რა აჯაც გინდა ჩემგან,

Verse: 57    ეშდიერუ ჴა̈ნიშ ლებემ   თორმეტი ხარის გასაწევ

Verse: 58    კარდალს სგა̈ნჩუ თვეფ ხედოლე.   ქვაბს, შიგ თოფი იდება (ისეთს მოგცემ).

Verse: 59    - ბიმურზოლე, ნომ მე̄ცვ ათხე,   - ბიმურზოლა, ნუ დამცინი,

Verse: 60    მადე მაკუ ხეხვმიშ ნაფა̈ს!   არ მინდა ცოლის ქირა!

Verse: 61    მურსგვენ ბარჯა ქავ ხოყვიჩა,   მარჯვენა მხარი მოუტეხია,

Verse: 62    თხუმილდ მურთენთევ ჯისპუნა,   თავი უკუ მოგიქცევია,

Verse: 63    აფხნეგ-მარე ჟივ ჯიხვიტა,   ამხანაგები ამოგიწყვეტია,

Verse: 64    ეშხუ მუკვჩხი აფხნეგ აცვირ.   ერთი კოჭლი ამხანაგი დატოვა.

Verse: 65    ატ, საბრელა ბიმურზოლა!   ო, საბრალო ბიმურზოლა!

Verse: 66    ჩა̈ჟილდს უშგულ ჟივ ჯისგურა,   ცხენზე უკუღმა დამჯდარხარ,

Verse: 67    მუკვჩხი მარე სგვებინ ჯიჟვეღ,   კოჭლი კაცი წინ მიგიძღვის,

Verse: 68    ქავ ჯირკალა კალა ჭალა̈ჲს.   გაგირეკია კალის ხეობაში.

Verse: 69    მჷლდღა ა̈რიხ იფარალეშ,   იფარლების მწყემსები არიან,

Verse: 70    მა̈იდშვ ინღას ხელონფალეხ,   შიმშილით ჟოლოს შეექცევიან,

Verse: 71    ვეშგინ ჯაღვიჭხ იფა̈რი ბეფშ:   უკან მოგდევენ იფარის ბავშვები:

Verse: 72    "ბიმურზა უშგულ ჩა̈̄ჟს ხასგურ!"   "ბიმურზა უკუღმა ზის ცხენზე!"

Verse: 73    აშ მეჴდელხი უღვირთექა,   ასე მოსულხარ უღვირამდე,

Verse: 74    ჭოლში სვიმრად თე ჯირეკა:   ჭოლაშის ფიხონისათვის თვალი მოგიკრავს:

Verse: 75    "ატ, საბრელა ბიმურზოლე,   "ო, საბრალო ბიმურზოლა,

Verse: 76    მჷლახ-მუჟალ მელგაცალნი!"   მულახ-მუჟალი დამცინებს!"

Verse: 77    აშ მეჴდელხი ლექვა̈ მჷლახდ,   ასე მოსულხარ ქვედა მულახამდე,

Verse: 78    ზარდლა̈შ ნესგა ქავ მეჴდელხი,   შუა ზარდლაში გაგივლია,

Verse: 79    ღვებრად ჟიქანქა ქავ ჯიქაბა,   ღვებრას ზემოთ მოგივლია,

Verse: 80    ღვებრა̈ში ზურელარე აშ ხაკაჩდახ ბიმურზოლას.   ღვებრის ქალები ასე გამომდგარან ბიმურზოლას სამზერად.

Verse: 81    ატ, მულასგა̈რ ბიმურზოლა!   ო, მამა-მიჯმული ბიმურზოლა!

Verse: 82    ლეჩვმე-უჩვმა მა̈გ ხოჩვმინა,   საქნარ-უქნარი ყველაფერი უქნია,

Page: 156  Verse: 83    ათხე უშგულ ჩა̈ჟს ლახსგურდა.   ახლა ცხენზე უკუღმა შეჯდა.

Verse: 84    აშ მეჩდელხი სეტითეჲსგა,   ასე შესულხარ სეტში,

Verse: 85    მესტია̈ში ვარგალე   მესტიის აზნაურები

Verse: 86    სგვებინ ჯეხვახ, ვოჲ, ლაზაზთე;   წინ გხვდებიან, ოჲ, შესახვედრად;

Verse: 87    სგა მეჩდელხიშდ ქორა̈შთეჲსგა,   შესულხართ შინ,

Verse: 88    ამჩუ ლა̈ხიადალ ჯიჩვმინა.   აქ ლხინი გადაგიხდია.


Page: Fn. 
Verse: g.1    გვალო (გვალ, მრ. გვალვა̈რ) საქონლის ადგილი სახლის ქვედა სართულში (მაჩუბში). ^



Text: 44/Lnr. 
იღჷმთია̈ნ -- იღუმთიანი


Page: 156  Verse: 1    ბრიგ ლაჯსჷმდა სოფელხა̈ნქა,   ხმაურობა მოგესმა სოფლიდან,

Verse: 2    უკვცვირხა̈ნქა მეზგახა̈ნქა;   უკაცური მოსახლიდან;

Verse: 3    ცოდა̈-კალენ იღჷმთია̈ნ,   საცოდავო იღუმთიან,

Verse: 4    დაგრა̈ გოვა̈რ ქაჩობ ისგუ!   სიკვდილის გვარია შენი დაჭრა!

Verse: 5    ჩა̈ჟილდ ჯირდა ქვიშემ ფერიშ,   ცხენი გყავდა ქვიშისფერი,

Verse: 6    ჰჷნგრილ ჯი̄გა̈ნდა ლჷშკა̈̄დი;   უნაგირი გედგა მოჭედილი;

Verse: 7    ჟი ჯიჰჷნგრა ჩა̈ჟილდ ისგუ,   შეგიკაზმავს შენი ცხენი,

Verse: 8    ჟი ხასგვრე̄ნა სხა̈პია̈ჲილდ,   ზედ მჯდარხარ ძალიან კოხტად,

Verse: 9    აშ ჯიბინა ლიზ-ლიჩედი.   ასე დაგიწყია სვლა-წასვლა.

Verse: 10    მინდვერ ლეჟა ხიშდჷრა̄ლე,   მინდორს ზემოთ თამაშობ,

Verse: 11    სგა̄ვ ხაგენა ისგვა ლა̈მთილს:   (კარს) მისდგომიხარ შენს ცოლოურთ:

Verse: 12    "ლა̈მთილ მიშგუ, მაგვა̈რდ ხა̈რიდ?"   "ჩემო ცოლოურნო, როგორა ხართ?"

Verse: 13    ყო̄რ ხოკარეხ იღჷმთია̈ნს.   კარი გაუღეს იღუმთიანს.

Verse: 14    ჩუ ხაქეხა ჩა̈̄ჟილდს მიჩა,   ჩამომხტარა თავისი ცხენიდან,

Verse: 15    ჩუ ოთობა მინე ყო̄რჟი,   დაუბამს იმათ კარზე,

Verse: 16    სგა მეჩდე̄ლი ქორთეისგა,   შესულა სახლში,

Verse: 17    სგა ხაშჷდახ ლა̈მთილ მიჩა,   შემოსევიან მისი ცოლოურნი,

Verse: 18    ტკჷრჩჷნ ლოხვსყეხ ეჩხა̈ნ ამხა̈ნ.   ტკაცატკუცი უყვეს აქეთ-იქიდან.

Verse: 19    - სგა̈ჲ მარა̄ლე, იმ მაჩვმა̈ვნედ?   - თქვე კაცებო, რას მერჩით? ("რას მაქნევთ?")

Verse: 20    ხეხვი ლა̈ჴდათე ონღური!   ცოლის წასაყვანად მოვდივარ!

Verse: 21    - მაგვა̈რ ლა̈ჴდათე ანღჷრი,   - როგორ წასაყვანადაც მოდიხარ,

Verse: 22    ლიტხა̈ლ-ლი̄ზა̈ლს ეჯგვა̈რს ჯა̈ჩოდ!   იმისთანა დაბრუნება-წასვლას გიზამთ!

Verse: 23    ჟი ლა̈მპერლი იღჷმთია̈ნ,   წამომხტარა იღუმთიანი,

Verse: 24    ჟი ხოშგუნა ხანგა̈რ მიჩა,   უშიშვლია თავისი ხანგარი,

Verse: 25    ეშხუ ეჩნუშ ჩუ̄ვ ხოდგარა;   ერთი იმით მოუკლავს;

Verse: 26    ქა ხოსკინა ლა̈მთილხა̈ნქა,   გამომხტარა ცოლოურიდან,

Verse: 27    ჟი ლახსგურდა ჩა̈̄ჟის მიჩა,   შეჯდა თავის ცხენზე,

Verse: 28    ლჷქა̈ჩ ქორთე ა̈მტეხელი.   დაჭრილი შინ დაბრუნებულა.





Text: 45/Lxm. 
კასლედილ -- კასლედილი


Page: 158  Verse: 1    მჲაჯ კასლედილ ხვილზიგალა,   მე კასლედილში ვსახლობდი-მეთქი,

Verse: 2    ხვემქარალაჯ და̈დიანშერს,   ვექიშპებოდი-მეთქი დადიანთ,

Verse: 3    ხვეჩიჟალა ვოთარშერის.   ვესიძებოდი ოთარაანთ (დადიშქელიანთ).

Verse: 4    ლაკლა̈ვიაჯ ლჷჯას მარა,   სალეწავი ლუჯაში მქონდა-მეთქი ("მქონია"),

Verse: 5    ლაწვრემია ნალწაბვს მარა,   სანიავებელი ნალწაბვში მქონდა,

Verse: 6    ხამა̈რ ლალფჷრად მილეჩა.   ღორები გასაშრობ ხორბლის საცავად მყონია დაყენებული.

Verse: 7    ეჯანდ ხოშა ლემბა̈ჟს ჯექვნე:   იმაზე უფრო გასაოცარს გეტყვი:

Verse: 8    მუხშვირ ლაჴა̈ნიდ მიბემა,   ჯიხვ-მოზვერი სახნავში მიბია,

Verse: 9    ჰერსკენ ლა̈ბჷრგიდ მიჭემა,   არჩვი სათოხარში მიდევნებია,

Verse: 10    და̈შვდულდ ლალა̈შიდ მიჭემა,   დათვი სათესავში მიდევნებია,

Verse: 11    მალულდ ლაჭა̈დიდ მიგენა.   მელა საფარცხავში მყოლია დაყენებული.

Verse: 12    თხუმ ლა̈ხვკვანე ჯეგილდს მიშგვა,   წინ გავირეკ ჩემს ჯოგს,

Verse: 13    მჲაჯ ლა̈ხვჭემნი ჟა̈ჴვრა̈შ კედალშვ,   მე გავჰყვები-მეთქი არყის წნელით,

Verse: 14    ჩუ ოთთუნისგ ხვირჯიშ სგიმილდშვ,   დავალევინებ ხვირჯის ვეძას,

Verse: 15    ქა ლოხვგენისგ უთურიქა,   გავუყენებ უთურის [მთით],

Verse: 16    ჟი ლოხვჩახვნისგ ა̈ღვრა̈შ წილა̈̄მს,   მოვაძოვებ საზღვრის წილამს, *

Verse: 17    ლოხვდირალვნისგ შხა̈რი ჭალა̈ს.   მოვაძოვებ შხარის ხეობაში.

Verse: 18    ეშოღვ მირდა თელეღჷრა,   მყავდა ერთი რძალი,

Verse: 19    ჭჷშხას ლეცვმა̈რის იჭენი;   ფეხზე საპოხს იხვევს;

Verse: 20    გეზლჷდ ხორდა ჩირონჩა̈ილ,   შვილი ჰყავდა ახალფეხადგმული,

Verse: 21    ესმარალა ლა̈წვილალთე.   ემზადებოდა გასათხოვრად.

Verse: 22    სგაჯ მეჩედხვი ჩირთა̈რითე,   შევსულვარ-მეთქი ჩირთარში,

Verse: 23    სიმქა̈რ ლჷზერ ჩირთა̈რ ემხვიდხ,   ქალიშვილები შეკრებილები დამხვდნენ ჩირთარში,

Verse: 24    ისგა̈მჭვადანხ ეჩხენ-ამხენ,   შემომეხვივნენ იქიდან და აქედან,

Verse: 25    ისგა̈მჴერნეხ სვიფთელისგა,   შემიყვანეს სუფში (სასოფლო მოედანზე),

Verse: 26    სვიფ ლჷჭარე ლაღრალს ხაგან.   სუფი მწკრივად სიმღერას ადგა.

Verse: 27    ჩია̈გ მირდვნა, მა̈გთან მიწვა,   ყველგან ვყოფილვართ, ყველაფერი მინახავს,

Verse: 28    ამგვა̈რ ლჷზერ დემეგ მიწვა.   ამისთანა შეკრებილობა არ მინახავს.

Verse: 29    მჲაჯ ლა̈შელდას ჟი ხვაგენა:   მე (ლექსის) თვლას დავდგომივარ-მეთქი:

Verse: 30    "ხვეთხელიაჯ ჭა̈შილდიაქს,   "დავეძებ-მეთქი საქმროს,

Verse: 31    მარად-ჷჯ ირი ჯა̈რიშ თხვიმ,   კაცად იქნება მეთქი ჯარის მეთაური,

Verse: 32    ნენჴერალაჯ ხეღენილა,   ლენხერა ექნება-მეთქი,

Verse: 33    ვარჩხლიშ ლაქაფალაჯ ხერი;   ვერცხლის სატვირთავად ექნება-მეთქი;

Page: 160  Verse: 34     ტანას ხექვმი დი* ჰაბჯა̈რი,   ტანზე ეცმევა აბჯარი,

Verse: 35    ჭჷშხას ხედი დი* ჩექმა̈რი,   ფეხზე ეცმევა ჩექმები,

Verse: 36    თხუმას ხეგნი სგალტიშ კვა̈რილ,   თავზე ეხურება მაუდის ქუდი,

Verse: 37    შიას ხედი ხეშნავა̈რი;   ხელზე ეცმევა ბეგთარი;

Verse: 38    თეილდ ხესგვრი აგუნდიში,   თვალი ექნება ("ესმება") იაგუნდისა,

Verse: 39    შდიქილდ ხეგნი მარგლიტიში,   კბილი ედგმება მარგალიტისა,

Verse: 40    ფა̈თულდ ხეგნი დი* ყალყმიში;   თმა ექნება ხუჭუჭი (?);

Verse: 41    კოჯას კვიცრას დემ ხეცვრუნი,   კლდეს შუნს არ შეარჩენს,

Verse: 42    ცხეკს ფივერის დემ იცვრუნი,-   ტყეში ფიორს არ სტოვებს, -

Verse: 43    ეჯგვა̈რ ჭა̈შჲაქს-ჷჯ ხვეთხელი."   ისეთ საქმროს ვეძებ-მეთქი".

Verse: 44    - ეჯგვა̈რ ჭა̈შჲაქ ნა̈ და̈რ ნირი.   - იმისთანა საქმრო ჩვენ არავინ გვყავს.

Verse: 45    - ჲა̈ღვე მიაჯ დემ ხვიწვილა̈ლ,   - აბა მე არ ვთხოვდები-მეთქი,

Verse: 46    ქა-ჷჯ ტვეხნი კასლედითე.   გავბრუნდები-მეთქი კასლედში.


Page: Fn. 
Verse: 34    დი მარცვალი მოწყვეტილია "ხედი" და მსგავს ფორმათაგან განმეორებულია. - Eher metrische Füllsilbe (auch in Vers 40)?^
Verse: g.1    წილამი ერთგვარი მაღალი ბალახია ^



Text: 46/Mlx. 
ჯარაშდუყ ი აშდარხან -- ჯარაშდუყი და აშდარხანი


Page: 160  Verse: 1    ოჲ, საბრალე ჯარაშდუყი!   ო, საბრალო ჯარაშდუყ!

Verse: 2    ქავ ჯიშგვმინა აშდარხანი,   (მიგიმართავს) გეთხოვა აშდარხანი,

Verse: 3    ჟი ღალ ჯიზზა მეცქვილ-მა̄რე,   აგიგზავნია მოციქულები,

Verse: 4    ჟი ჭურ ჯიზზა, ოჲ, მჷლახთე   აგიგზავნია მულახში

Verse: 5    დიად, მუად აშდარხანიშ.   აშდარხანის დედ-მამასთან.

Verse: 6    ვარშვ ა̈დყიჩხ მეცქვილ-მა̄რე,   უარით მოიცილეს მოციქულები,

Verse: 7    აშდარხანად ჭურ ხე̄ქვინე:   აშდარხანმა უთხრა თურმე:

Verse: 8    "სგა̈ჲ მა̈ჲ ჯაკუხ, იმნა̈რ, დურვედ?   "თქვენ რა გინდათ, რატომ უარობთ?

Verse: 9    მი ჩუ მალა̈ტ, მი ჩუ მიცხა,   მე მიყვარს, მე მირჩევნია,

Verse: 10    მი მიცხა ი მი ა̈თვჴერნი.   მე მირჩევნია და მე წავყვები.

Verse: 11    მი მა̈ჲ მაკუ, ნომმა მიჟვმედ,   მე რაც მინდა, ნუ დამიშლით,

Verse: 12    ალ გვეშჟი სგა̈ჲ ნომ ხიწხვა̈ვიდ!"   ამ საქმეზე თქვენ თავს ნუ იწუხებთ!"

Verse: 13    ჩუ ჯისკეთახ, გვეშ ჟი ჯისყახ,   მოგიგვარებიათ, საქმე გაგიკეთებიათ,

Verse: 14    მა̈ჲ ხიმკახედ ქვერწლიშ ლეთის   როგორ შენატრით ქორწილის ღამეს

Verse: 15    დილარუ ი მულა̄რუ მინეშ!   მათი დედები და მამები!

Verse: 16    აშ ხოქხჷნახ ქვერწილ ლეთის,   ასე უგვიანებდნენ ქორწილის ღამეს,

Verse: 17    მარე მინსი ჟი ხოკჷლდახ.   მაგრამ თვითონ დაუჩქარებიათ.

Verse: 18    მერმალე ლიქვ მა̄მ ხოსმინახ,   სხვების თქმა არ დაუჯერებიათ,

Verse: 19    ქა ოთოყა აშდარხანა,   წაუყვანია აშდარხანი,

Verse: 20    ქორთე ხოჲა ჯარაშდუყას.   შინ მიუყვანია ჯარაშდუყს.

Page: 162  Verse: 21     "ოჲ, ლჷკჩევ ლი ბედი მიშგუ,   "ო, ნეტავი ჩემს ბედს,

Verse: 22    ბა̄ზი აშდარხან ქორთე ონჴუ!"   ამაღამ აშდარხანი შინ მოვიყვანე!"

Verse: 23    ქვერწლიშ ლიფხეჟს იკჷლდა̄ლეხ,   ქორწილის გათავებას ("დაშლას") იჩქარიან,

Verse: 24    უშხუდ ლიყვნა̈̄ლს ჭურ იჰა̄ლეხ.   ერთად დაწოლას თურმე ესწრაფებიან.

Verse: 25    ქვერწილ-მა̄რე ჩუ მეფხჟე̄ლი,   მექორწილენი დაშლილან,

Verse: 26    ლიგურგუნა̈̄ლ ქა̄ვ ლჷზგრე̄ლი.   ჯვარისწერაც დამთავრებულა.

Verse: 27    ქრისდე̄შ ნა̈მზურ ბა̄ზიშ ლეთი!   ქრისტეს დალოცვილი ამაღამინდელი ღამე!

Verse: 28    ჯარაშდუყი ჟ'ალგენელი,   ჯარაშდუყი ამდგარა,

Verse: 29    ლაყვრათ' ა̈მჩედ, ჩვალყვინე̄ლი;   საწოლისკენ წასულა, დაწოლილა;

Verse: 30    ვეშგიმ აშდარხან ა̈მჩედლი,   უკან აშდარხანი მიჰყოლია,

Verse: 31    ტანის ღალ ე ქა̄ლჷღელი,   ტანზე რომ გაუხდია,

Verse: 32    არშვილ-ფატა̈ნ გარ ხოცვირა,   ნიფხავ-პერანგიღა დაუტოვებია,

Verse: 33    ლაყვრათე̄სგა ჭიშხილდ ხოგა,   საწოლში ფეხი შეუდგამს,

Verse: 34    წჷრნი ქა̈ჯილდ ქა ლა̈ხწვენა̈̄ნ,   წითელი ქაჯი მოეჩვენა,

Verse: 35    თანვ სგვებინჩუ ა̈თბურა̈̄ნ:   თვალწინ დაუბნელდა:

Verse: 36    ლიყვნა̈̄ლ მა̄დეჲ თხვიმ ლახსისგჷნ,   დაწოლა კი არა და თავი შესძულდა,

Verse: 37    ტვეტილდ ხოტყვფა, კი̄ლ ხოკი̄და,   ხელი შემოუკრავს, უკივლია,

Verse: 38    უმბილ-ნა̈ბოშ ქა ხოსკინა,   უნებლიედ გამხტარა,

Verse: 39    არშვილ-ფატა̈ნ გარ ხა̈ქვმენა,   ნიფხავ-პერანგიღა სცმია,

Verse: 40    ამჟი ცხეკთე ქავ ხოსკინა.   ასე ტყეში გამხტარა.

Verse: 41    ოჲ, საბრალე აშდარხანი,   ო, საბრალო აშდარხან,

Verse: 42    ჩია̈̄გ ცხეკა̈რს ხიზელალე!   ყველგან ტყეებში დადიხარ!

Verse: 43    ოჲ, საბრალე ჯარაშდუყი,   ო, საბრალო ჯარაშდუყ,

Verse: 44    ჩია̈̄გ ღალე ხეთხელვა̄ლე,   ყველგან დაეძებ,

Verse: 45    ჩიაგ მეზგა ჭურ ხეგნოლე!   ყველგან მოსახლეს შენ მიადგები თურმე!

Verse: 46    ეშხუ ნაგზი ამჟი ოთჩა̈დ,   ერთი კვირა ასე გაუვიდა,

Verse: 47    აშდარხანსი დე̄მე ხეწა̈დ;   აშდარხანი ვერსად ნახა;

Verse: 48    ქორთე ღალე სგა მეტე̄ხლი,   შინ, გლახ, დაბრუნებულა,

Verse: 49    ლაყვრაისგა ჩუ ლუყვნელი.   საწოლში დაწოლილა.

Verse: 50    "ქა̈̄მთე ლიჴედ მა̈ჲ მე̄როლე,   "გარეთ გამოსვლა რად მინდა,

Verse: 51    აშდარხანი მა̄მ მერდოლე! .."   აშდარხანი არა მყავს!.."

Verse: 52    ოჲ, საბრალე ჯარაშდუყა   ო, საბრალო ჯარაშდუყი

Verse: 53    ლაყვრაისგა ილქსია̄ლე:   ლოგინში მოთქვამდა:

Verse: 54    "ოჲ, საბრალე აშდარხანა,   "ო, საბრალო აშდარხან,

Verse: 55    ცხეკს ი ტევრს ხიზელა̄ლე,   ტყესა და ტევრში დადიხარ,

Verse: 56    ცხეკიშ ნა̈დირსი ხა̈ჟრინა:   ტყის ნადირსაც ეცოდები თურმე:

Verse: 57    სი იმვა̈ჲ ხა̈რი, დემა იგნი,   შენ სადაც ხარ, არ ჩერდება,

Verse: 58    იმვა̈ჲ ხა̈რი, ჯა მა̄მ ა̈რი.   სადაც (შენ) ხარ, ის არ არის.

Page: 164  Verse: 59     უშგულიშ ი ლახმჷლდ ნე̄სგა   უშგულსა და ლახამულას შუა

Verse: 60    ტა̈̄ნ ი ღუმირ იმე ირა,   ბუჩქი და ნაძვი სადმე იქნება,

Verse: 61    ერე სი მომ ხაშკუნდე̄ნა,   რომ შენ არ ჩაკეცილხარ,

Verse: 62    ერე სი მო̄მ ხაკუ̄ნკვე̄ნა?!   რომ შენ არ მიკუნჩხულხარ?!

Verse: 63    სემი ზა̈ი ცხეკს ჯა̄რენა,   სამი წელი ტყეში დაგიყვია,

Verse: 64    სამ ზავ მა̄რე მამ ჯაწვენა;   სამი წლის (განმავლობაში) ადამიანი არ გინახავს;

Verse: 65    ნა̈დრიშ ფათვი ქავ ჯაჴედა,   ნადირის ბალანი ამოგსვლია,

Verse: 66    ამსვალდა̈შ ტუფ ქავ ჯაჩედა.   ადამიანის კანი გაგრთმევია.

Verse: 67    მა̈ჲ ბალა̈ხი სი მო̄დ ჯი̄მა,   რა ბალახი არ გიჭამია შენ,

Verse: 68    მა̈ჲ ბალა̈ხი სი მო̄დ ჯიშგნა,   რა ბალახი არ გისინჯავს შენ,

Verse: 69    ხვა̈ჲ მჷცხიში ჭირ ღალ ჯიწვა,   ბევრი ტანჯვა სიცივისგან გინახავს,

Verse: 70    ოჲ, საბრალე აშდარხანა!   ო, საბრალო აშდარხან!

Verse: 71    ოჲ, ფისრაუ ცხეკიშ ნა̈დირ,   ო, წყეულნო ტყის ნადირნო,

Verse: 72    იმღა ღალე დო̄მე მეთხნიდ,   რატო არსად შემეყრებით,

Verse: 73    იმღა ღალე დო̄მე მელკიდ?   რატომ არსად წამაწყდებით?

Verse: 74    მიშგვა ჭირსი ქა ამღირედ,   ჩემს ტანჯვას მომაშორებთ,

Verse: 75    ლჷდგა̈რს ლჷჲა̈რდ დე̄მ ამცვირედ!"   მკვდარს ცოცხლად არ დამტოვებთ!"

Verse: 76    "სემი ზა̈ი ქავ მისრულა,   "სამი წელი გამითავებია,

Verse: 77    ეჩქა შდიხსი ჭურ ხვაჭემა.   მაშინ თხილის (კრეფას) თურმე გავყოლივარ.

Verse: 78    ოჲ, ხიადუ̄ლ, ეცრიშ ლა̈შ[დ]ხინდ!   ო, გენაცვა, ეცერის თხილნარო!

Verse: 79    ეშხუ თვეილდ ამჩუ მა̄რა.   ერთი თვე აქ დამიყვია.

Verse: 80    ქრისდე̄შ ნა̈მზურ ბუა ფუთა,   ქრისტეს დალოცვილი მამა ფუთა,

Verse: 81    მიჩა სემი დი̄ნაგეზალ!   მისი სამი ქალიშვილი!

Verse: 82    ეჯჲა̈რ შდიხთე ჭურ ა̈მჴედლიხ,   ისინი თხილზე წამოსულან თურმე,

Verse: 83    მიშგვა ფე̄დიას ა̈მჴედლიხ.   ჩემთან ახლოს მოსულან.

Verse: 84    შდიხმიშ ტანო̄ლს ჩუქვა̄ნ ხვარდა̈ს,   თხილის ბუჩქის ქვეშ ვიყავი,

Verse: 85    შდიხმიშ კაკლა̈რს ჭურ ხვინკვილდა̈ს,   თხილის კაკლებს თურმე ვაგროვებდი,

Verse: 86    ხოხვრა̄მ უდილს თეილდ ხორკა,   უმცროს დას თვალი მოუკრავს,

Verse: 87    ლავდილად ღალ ქა ხოტულა:   დებისთვის დაუძახია:

Verse: 88    "ჰა, ლოხსგიდად, სგა̈ჲ ნა̈დჲანვა̈რ,   "აჰა, შეხედეთ, თქვე გოგონებო,

Verse: 89    მა̈ჲ მირ ა̈რი ტანის ჩუქვა̄ნ?   რა არის ბუჩქის ძირას?

Verse: 90    ქა ღალ ანჴა̈დდ ი ლოხსგიდად,   მოდით და შეხედეთ,

Verse: 91    ამჩუნ ა̈რ'-ა̄, გუშგვეჲ ჟიქა̄ნ!"   აქ არის, აი, ჩვენ ზემოთ!"

Verse: 92    მი ამსვა̄ლდა̈შ საუდ ლამა̄დ,   მე ადამიანის მონატრული ვიყავ,

Verse: 93    მა̈ზუმ ხა̈ნ მა̄დ, მამ მიწვა̈̄ნდა;   რამდენი ხანი იყო არ მენახა;

Verse: 94    სემი ზა̈ილდ სვრილდ ჭურ მა̄დდა,   სამი წელი სრულად დავყავი,

Verse: 95    მი ამსვა̄ლდჷლ მა̄მ მიწვა̈ნდა.   მე ადამიანი არ მენახა.

Verse: 96    ალჲა̈რს მიშგოვ ლახყალვინდახ,   ამათ ჩემი შეეშინდათ,

Verse: 97    ვეშგმავ ვეშგმავ იტუნა̄ლდახ.   უკან-უკან ილტვოდნენ.

Page: 166  Verse: 98     - მა̈ჲ ღალ ჯაკუ სი ამეჩუ?   - რა გინდა შენ აქ?

Verse: 99    იმსგიშ ხი ი იმხა̈ნ ანღრი?   სადაური ხარ და საიდან მოდიხარ?

Verse: 100    - მი ხვი ფისრა̈ჲ აშდარხანა,   - მე ვარ წაწყმენდილი აშდარხანი,

Verse: 101    ოჲ, საბრალე აშდარხანა!   ო, საბრალო აშდარხანი!

Verse: 102    - ჲაღო, სგა აღე ნიშგვეჲთე,   - აბა, მოდი ჩვენთან,

Verse: 103    სგა ა̈ჯჴერნიდ ნიშგვეჲ ქორთე.   წაგიყვანთ ჩვენს სახლში.

Verse: 104    - მი ღალ მე̄ზიდ დე̄მთე მაყა,   - მე წამსვლელად არსად ვვარგვარ,

Verse: 105    დეშა მეწა̈დდ ჭურ ღალ მაყა.   არავის მნახველად (არ) ვვარგვარ.

Verse: 106    ხოხვრა̄მ უდილს სგა ხოსკინა,   უმცროსი და შემომხტარა,

Verse: 107    მიშგოვ ლერექვ ქა ხოჴი̄და;   ჩემთვის ტანისამოსი მოუტანია;

Verse: 108    ქუთ ი ჭიშდვა̈რ დედეს მიჩა   ხაჭაპური და ჭიშდვარი მის დედას

Verse: 109    მიშგვა ლეზობდ ქა ხობრა̈ჲა."   ჩემ საჭმელად გამოუტანებია".

Verse: 110    აშდარხანი მად ლა̈ხმუნდა̈̄ნ,   აშდარხანი არ ენდო,

Verse: 111    ვეშგდ ა̈მტეხლი, ქა ლახატვა;   უკან დაბრუნებულა, გაჰქცევია;

Verse: 112    ხოხვრა̄მ უდილს ლერექვ-ლეზვებ   უმცროს დას ტანისამოსი და საჭმელი

Verse: 113    აშდარხანიშ[დ] ჩუ ჭურ ესვდა.   აშდარხანისთვის თურმე დაუდვია.

Verse: 114    აშდარხანი სგა ხატეხა,   აშდარხანიც მოჰბრუნებია,

Verse: 115    ქუთ ი ჭიშდვა̈რ ჩუ ლოხმამა;   ხაჭაპური და ჭიშდვარი შეუჭამია;

Verse: 116    ამნე̄მ ამსვა̄ლდ ჟი ლახლატვნე,   ამან ადამიანი შეაყვარა,

Verse: 117    მეჩდე გვეში ჟი ლახშყა̈დვნე.   წასული საქმეც მოაგონა.

Verse: 118    ლერქვა̈ლ მიჩა სგა ხოქვა̄ლა,   თავისი ტანისამოსი ჩაუცვამს,

Verse: 119    ტა̈ნიშ ლეშგვირ ჩუ ხოლფარა.   ტანის სარცხვინელი დაუფარავს.

Verse: 120    "ო, სგა̈ჲ დინა̈̄ლ, დეშ ჯეყვლენი,   "ო, თქვე გოგონებო, ვერ მოგშორდებით,

Verse: 121    გვის ისგვეჲ მალატ დეშ მეყვლენი!"   გულს თქვენი სიყვარული ვერ მშორდება!"

Verse: 122    სგა ხოღვროვახ მინეშ ქორთე,   შეუტყუებიათ თავიანთ სახლში,

Verse: 123    სოფლი ძირსი ჩუ ხაბგე̄ნახ.   სოფლის ბოლოს გაჩერებულან ("გამაგრებულან").

Verse: 124    "დემ ხონჴერი მინსი ქორთე,   "არ მივყვები იმათ სახლში,

Verse: 125    მი ღალ ღვაჟა̈რ ნომ მაწვენად,   მე ვაჟები არ დამანახოთ,

Verse: 126    ეჯჟი შგვირი ნომ მაწვენად!"   ისე სირცხვილი არ მაჩვენოთ!"

Verse: 127    სგა ხოგენახ მო̄შ სადგომთე,   დაუყენებიათ ცალკე სადგომში,

Verse: 128    მერმა მა̄რა და̈̄ს ხაწვე̄ნეხ.   სხვა ადამიანს არავის აჩვენეს.

Verse: 129    ბუა ფუთას ხორგადინა:   მამა ფუთას უთქვამს:

Verse: 130    "შალ ი ბამბაჲს სგა ათჭო̄ნედ,   "შალსა და ბამბაში შეახვიეთ,

Verse: 131    მა̈ჲ ჯემჲედე̄ნხ, მაბაც ჯუღვე̄ნხ,   რაც ძალგიძთ, შეძლება გქონდეთ,

Verse: 132    ალ ზურა̄ლსი ჟ' ოხო̄ზნანედ!   ამ ქალს მოუარეთ!

Verse: 133    ამიშ ამბა̈ვ მი ჩუ მასმა:   ამის ამბავი მე მსმენია:

Verse: 134    ამი̄შთან ღალ და̈̄რ ლჷმა̈რდლი.   ამისთანა არავინ ყოფილა.

Verse: 135    ლა̈მთილათე ქა̈მჩედე̄ლი,   ქმრეულთას წასულა,

Page: 168  Verse: 136    მერმა̄მ ლეთს ჩუ ალქარველი.   მეორე ღამეს დაკარგულა.

Verse: 137    ოდ ღალ ეჩავ დო ალტჷხედ,   სანამ იქ არ დავაბრუნებთ,

Verse: 138    ეჩქად ხოჩა̄მდ ოხოზნანედ."   მანამ კარგად მოუარეთ".

Verse: 139    სემი თვეი ქა ლახადდა,   სამი თვე დააყოვნდა,

Verse: 140    ნა̈დრიშ ფა̈თულდ ქა ათრაშვდა.   ნადირის ბალანი დასცვივდა.

Verse: 141    აშდარხანი ათხად მა̈ჲ ლა̈სვ,   აშდარხანი აქამდე რაც იყო,

Verse: 142    ეჩჷნ ხოჩა ჭურ ლა̈მტეხლი.   იმაზე კარგი თურმე გამხდარა.

Verse: 143    ერვა̈ჲ ხეწდენ, ჩი გუხადდა,   ვინც ნახავდა, ყველას უნდოდა,

Verse: 144    მალატშვ მიჩა თე ხეგნო̄ლდა.   მისი სიყვარულით თვალი უდგებოდა.

Verse: 145    ბუად ხაქვინ აშდარხანას:   მამამ უთხრა აშდარხანს:

Verse: 146    - ჯაშყიდ მაგვეშ აშდარხანას?   - გახსოვს რამე, აშდარხან?

Verse: 147    - მაშყიდ, მაშყიდ, ბუა ფუთა,   - მახსოვს, მახსოვს, მამავ ფუთა,

Verse: 148    მა̈გ ქა ლა̈მშყა̈დ ხოლა, ხოჩა;   ყველაფერი მომაგონდა - ავი, კარგი;

Verse: 149    ჯარაშდუყიშ მაჟჷრ-მაცვდილშვ   ჯარაშდუყის ცოდვა-ბრალით

Verse: 150    გვი მედგა̈რი, გვი მიხპენი! ..   გული მიკვდება, გული მისკდება!..

Verse: 151    - მაზუმ ჯიცხა, ვეშგდ ა̈ჯტიხე,   - თუ გირჩევნია, უკან დაგაბრუნებ,

Verse: 152    ჯარაშდუყსი ქა ჯაწვე̄ნი.   ჯარაშდუყს გაჩვენებ.

Verse: 153    - ჰაჲ-ჰაჲ, სური̄, ბუა ფუთა,   - ჰაჲ-ჰაჲ, ნეტამც, მამავ ფუთა,

Verse: 154    ჰემმა თხუმეშ მახვში ჩუ ხვი.   თუ თავის პატრონი ვარ.

Verse: 155    ეშხუ ყვა̈რლიდ მიჩ ოხჰჷნგრეხ,   ერთი ლაფშა მას შეუკაზმეს,

Verse: 156    მერმე ბუა ფუთას ოხჰჷნგრეხ;   მეორე მამა ფუთას შეუკაზმეს;

Verse: 157    ამჟი ალა ჟი ლახსგურეხ,   ასე ეს შესვეს,

Verse: 158    ბუა ფუთა სგა ლოხჴერნეხ.   მამა ფუთა გააყოლეს.

Verse: 159    ჯარაშდუყს ყო̄რს სგა ხაგენახ,   ჯარაშდუყს კარზე მისდგომიან,

Verse: 160    სგა უფხკჷნად ღალ ქორდ ა̈მჩედლიხ.   დაუკაკუნებლად სახლში სესულან.

Verse: 161    ამიშ მა̈ხჲადშვ მიჩა ქორშალ   ამის სიხარულით მისი ჯალაბი

Verse: 162    ეჩხა̄ვ-ამხა̄ვ ქა ალკა̈ფლიხ.   იქით და აქეთ წაქცეულა.

Verse: 163    აშდარხანა იჭვდიალე:   აშდარხანი კითხულობდა:

Verse: 164    - ჯარაშდუყა იმე ა̈რი?   - ჯარაშდუყი სად არის?

Verse: 165    - ჯარაშდუყი მა̄მა ანჷგა̈ნ,   - ჯარაშდუყი აღარ ადგა,

Verse: 166    სი ერ დო̄მე მოშ ა̈ჯთხანა̈̄ნ.   შენ რომ ვერსად მოგნახა.

Verse: 167    ქა ხოსკინა აშდარხანას,   გამხტარა აშდარხანი,

Verse: 168    ჯარაშდუყი ჩუ ლუმვიჟლი,   ჯარაშდუყს ეძინა თურმე,

Verse: 169    საბა̈ნ ახშყვიფ, ჟი ხოჲცხუნა,   საბანი გადახდა, გამოუღვიძია,

Verse: 170    ქა ხაყჰე̄ნა, ხატჷ̄შე̄ნა.   გადაუკოცნია, ჩახვევია.

Verse: 171    - ჰოჲ, სი ზურა̄ლ, მა̈დილუ ჯა̄რ,   - ჰო, შე ქალო, მადლიმც გაქვს,

Verse: 172    აშდარხანიშ ნიჩვს ლაჯმა̈ჯვე̄ნ!   აშდარხანის სახეს მიგამსგავსე!

Page: 170  Verse: 173    ჯარაშდუყას აშდარხანიშ   ჯარაშდუყს აშდარხანზე

Verse: 174    ჩა̈ჩ ხაგა̈ნდა, ლაყვრა ქამენ   წვერი მოეშვა, საწოლს გარეთ

Verse: 175    ქა ხორაკდა, გიმჟი ხორდა.   გადმოეკიდა, მიწაზე უწევდა.

Verse: 176    აშდარხანსი ჩუ ხოწბუ̄რა,   აშდარხანს გაუპარსავს,

Verse: 177    ჴალა̈რ ხოდა, ქორთ' ოთჴერნა.   მკლავები მოუხვევია, შინ ეუყვანია.

Verse: 178    აშხვ ნაგზა ლა̈ხიადა̄ლი   ერთ კვირას ლხინი

Verse: 179    მა̄მ ხოფხიჟახ, მამ ხორიღვახ;   არ გაუწყვეტიათ, არ დაუშლიათ;

Verse: 180    ბუა ფუთა ჩუ ადსუჩქვრეხ:   მამა ფუთა დაასაჩუქრეს:

Verse: 181    უსგვა უღვა ჴა̈ნ ი მინე   ექვსი უღელი ხარი და მათი

Verse: 182    ლებემ გა̈ნზ - კარდალ ხასჩუქვრეხ.   საზიდი განძი - ქვაბი აჩუქეს.

Verse: 183    აშდარხან ი ჯარაშდუყა   აშდარხანი და ჯარაშდუყი

Verse: 184    მინე ნა̈ჭირვს ილქსიალეხ;   თავიანთ ტანჯვას მოსთქვამდნენ;

Verse: 185    მინე მაცვდილშვ, მინე მაჟჷრშვ   თავიანთი ცოდვით, თავიანთი ბრალით

Verse: 186    მელგიმ ბაჩა̈რს ჟი აგვა̈̄ნეხ.   ლოდ ქვებსაც კი ატირებენ.




Text: 47/Mst. 
ეთერილა -- ეთერი


Page: 170  Verse: 1    - დედე, დედე, მა̈ჲ ჩვემინა?   - დედავ. დედავ, რა ვქნა?

Verse: 2    ცოდა მიშგუ დედესუ̄ ჯა̄რ!   ჩემი ცოდვა დედას გქონდეს!

Verse: 3    დედე მიშგუ, მა̈ჲ ჩვემინა?   დედა ჩემო, რა ვქნა?

Verse: 4    - დედე ღვარან, ქა ღალ ადერ,   - დედილამ, წადი, საბრალოვ,

Verse: 5    ჴანრეშ მუჭვა̈რს ლა̈ხშდირალა̈ნ!   ხარების რქებს შეეთამაშე!

Verse: 6    - დედე საბრალ, დეშ ლა̈ხვშდირა̈ნ.   - საბრალო დედავ, ვერ გავერთე ("ვერ შევეთამაშე").

Verse: 7    - დედე ღვარან, ქა ღალ ადერ,   - დედილამ, წადი, საბრალოვ,

Verse: 8    ფურლეშ კულფხა̈რს ლა̈ხშდირალა̈ნ!   ძროხების ძუძუებს შეეთამაშე!

Verse: 9    - დედე საბრა̈ლ, დეშ ლა̈ხვშდირა̈ნ.   - საბრალო დედავ, ვერ გავერთე ("ვერ შევეთამაშე").

Verse: 10    - დედე ღვარან, ლაცლათ' ადე,   - დედილამ, ტოლებში წადი,

Verse: 11    ლაცლაცახა̈ნ ლა̈ხშდირალა̈ნ!   ტოლებთან ითამაშე!

Verse: 12    - დედე საბრალ, დეშ ლა̈ხვშდირა̈ნ.   - საბრალო დედავ, ვერ გავერთე ("ვერ ვითამაშე").

Verse: 13    - დედე ღვარან, ზუგვთე ადერ,   - დედილამ, წადი ბორცვისკენ,

Verse: 14    ზუგვლა̈̄დჟი ლა̈ხშდირალა̈ნ!   ბორცვაკზე ითამაშე!

Verse: 15    - დედე საბრალ, დეშ ლა̈ხვშდირა̈ნ.   - საბრალო დედავ, ვერ გავერთე ("ვერ ვითამაშე").

Verse: 16    ლა̈ხვსგი ლექვა-ჲ და̈̄რ ანღჷრდა,   გავიხედე დასავლეთისკენ და არავინ მოდიოდა,

Verse: 17    ლა̈ხვსგი ლეჟა, ქვერწლა̈რ ანღრიხ,   გავიხედე აღმოსავლეთისკენ, მაყრიონი მოდის,

Verse: 18    ჭა̈ში მიშგუ თხუმ ხოჟოღდა,   ჩემი ქმარი წინ მოუძღოდა,

Verse: 19    თე̄რა̈ლ ზისხილდშვ ჟი ლა̈მგვეშლა̈ნ[ხ];   თვალები სისხლით ამევსო;

Verse: 20    სგა ხოსიპახ ქორთე მიშგვა.   შემოუხვევია ჩემი სახლისაკენ.

Page: 172  Verse: 21     დედესუ ჯა̄რ ცოდა მიშგუ!   დედას გქონდეს ჩემი ცოდვა!

Verse: 22    ვეშგიმ ა̈მჭა̈მხ ქვერწლა̈რ მიშგუ,   უკან გამომედევნა ჩემი მაყრიონი,

Verse: 23    ჭა̈შილდ მიშგუ თხუმ ასგურდა.   ჩემი ქმარი თავში დაჯდა.

Verse: 24    ქვერწლა̈რსუ ჯა̄რხ ცოდა მიშგუ!   მაყრიონთ გქონდეთ ჩემი ცოდვა!

Verse: 25    გვიჲლდ მია̈ჲ ჩუ მახეპა,   გული მე გამხეთქია,

Verse: 26    ქვერწლარეშ ქა ლი̄ზა̄ლა̄ლდ   მაყრიონთ წასვლამდე

Verse: 27    ქვინილდ მია̈ჲ ჟი მაჩედა.   სული ამომხდომია.

Verse: 28    ქორშა̈ლსუ ჯა̄რხ ცოდა მიშგუ!   სახლეულთ გქონდეთ ჩემი ცოდვა!

Verse: 29    ცვიდიშ ქვერწილ სგა̈ჲ ჯასედახ.   ტყუილი ქორწილი თქვენ შეგრჩენიათ.




Text: 48/Lnr. 
ირინოლა -- ირინოლა


Page: 172  Verse: 1    ირინოლა, ორიდელა, დელა, მა̈რინო̄ლა   ირინოლა და ორიდელა, დელა, მარინოლა

Verse: 2    სი თელღჷრა ივსელჲანშა, (დელა, მა̈რინო̄ლა)   შე იოსელიანთ რძალო, დელა, მარინოლა

Verse: 3    სი ჰასვიში ჭახრა̈გჲანშა, (დელა, მა̈რინო̄ლა)   შე ჭახრაკიანთ ქალო, დელა, მარინოლა

Verse: 4    დიმთილ-მიმთილს ხეთხელვალე. (დელა, მა̈რინო̄ლა)   დედამთილ-მამათილს დაეძებ. დელა, მარინოლა

Verse: 5    აშ ჯიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე დაგიწყია სვლა-წასვლა,

Verse: 6    ნაზვ-ნამჩა̈დის ხიკვიჰალე;   გახვეწის კვალს (კითხვა-კითხვით) იგებ;

Verse: 7    ჟი მეჩდეხი თანა̈ღ ზაგარვ,   ასულხარ მთის ქედზე,

Verse: 8    თეილდ ღვეშგმავ ჭურ ჯაჩედა,   თვალი უკან გაგქცევია (უკან მოგიხედავს),

Verse: 9    დიმთილ-მიმთილს ქავ ხაწედა;   დედამთილ-მამამთილი დაგინახავს;

Verse: 10    ეჯჲა̈რ მინოშ ჭურ იზგალდახ,   ისინი თავისთვის სახლობდნენ თურმე,

Verse: 11    მა̈რინოლას ქა ხა̈ცურიხ.   მარინოლას განზე სტოვებენ.

Verse: 12    - მა̈ჲ მაგდჷნდა, დიმთილ-მიმთილ?   - რას მერჩოდით დედამთილ-მამათილო?

Verse: 13    მია ისგვეჲდ მამგვეშ მიყრა,   მე თქვენთვის არაფერი მიქნია,

Verse: 14    შგვირი დემნოშ ჭურ მიწვენა,   სირცხვილი არაფრით მიჭმევია,

Verse: 15    ჭაშის ვოჴრა̈რ ჟი ოხორდი,   ქმარს ობლები ავუზარდე,

Verse: 16    ისგვეჲ ლიზნა̈ნიდ გუ მადდა,   თქვენი მოვლაც გულით მინდოდა,

Verse: 17    ათხე სგა̈ჲ ისგვეჲშუ ხარდად!   ახლა თქვენ თქვენთვის იყავით!




Text: 49/Par. 
ზურალ საბრალ, ზურალ ლეჟრი -- ქალო საბრალო, ქალო საცოდავო


Page: 172  Verse: 1    ზურალ საბრალ, ზურალ ლეჟრი,   ქალო საბრალო, ქალო საცოდავო,

Verse: 2    მიყი აჲხად ლამთილხენ,   წამყვანი მოგივიდა ქმრეულთიდან,

Verse: 3    [დ]იმთილს-მიმთილს დემ ლახერი.   დედამთილ-მამათილს არ უნდიხარ.

Verse: 4    ჩაჟს [ჰ]ინგირს დეშ ლახგემ.   ცხენს უნაგირს ვერ შეადგამ,

Verse: 5    ავჟინ[დ]თე ჭიშხს დეშ ლახგემ,   უზანგში ფეხს ვერ შესდგამ,

Page: 174  Verse: 6    აღვირს შის დეშ ლახფედისკ,   აღვირს ხელს ვერ შეახებ,

Verse: 7    წითელ-ყვითელს დეშ ლახქვემ.   წითელ-ყვითელს ვერ ჩაიცვამ.

Verse: 8    ეჯღა-ჲ-ეჯღა დემ ლამყეჩნი,   მაინცდამაინც თუ (არ) მომეშვები,

Verse: 9    ეშხუ გაჩილს მი ხვიძგრინე,   ერთ დანას მე ვიკრავ ("ვიძგერებ"),

Verse: 10    მერმე გაჩილდს სი ჯაძგრინე.   მეორე დანას შენ გკრავ.




Text: 50a/Qld. 
თამარ -- თამარ


Page: 174  Verse: 1    - დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 2    უმბილდ მეჩდე ლა̈მთილათე!   უნებურად წასულო ქმრეულთას!

Verse: 3    - მა̄დე, მა̄დე, დედე საბრალ,   - არა, არა, საბრალო დედავ,

Verse: 4    ნა̈ბუშ ოდე ლა̈მთილათე.   ნებით წავედი ქმრეულთას.

Verse: 5    - დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგუ,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 6    ნაჭვლაშურ მეჩდე ლა̈მთილათე!   უურვათოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 7    -მა̄დე, მა̄დე, დედე საბრალ,   - არა, არა, საბრალო დედავ,

Verse: 8    ჩხარა ჴა̈ნილდ ნაჭვლაშვდ ლოგვე̄მხ.   ცხრა ხარი ურვათად მოგვცეს.

Verse: 9    - დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 10    ჩაფლა̈რურ მეჩდე ლა̈მთილათე!   უფეხსაცმლოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 11    - მა̄დე, მა̄დე, დედე საბრალ,   - არა, არა, საბრალო დედავ,

Verse: 12    ჩაფლა̈რდ მა̄სდა̈ნ ჩექმარა̈ლ.   ფეხსაცმელებად მეცვა ჩექმები.

Verse: 13    დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 14    ფატნურ მეჩდე ლა̈მთილათე!   უპერანგოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 15    - მა̄დე, მა̄დე, დედე საბრალ,   - არა, არა, საბრალო დედავ,

Verse: 16    ფატა̈ნდ მა̈̄ქუდა წისფერიშ.   პერანგი მეცვა წითელი.

Verse: 17    - დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 18    კაბურ მეჩდე ლა̈მთილათე!   უკაბოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 19    მა̄დე, მა̄დე, დედე საბრალ,   - არა, არა, საბრალო დედავ,

Verse: 20    კაბჷლდ მა̈̄ქუდა ატლა̈სიშ.   კაბა მეცვა ატლასისა.

Verse: 21    დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 22    ლაჩქურ მეჩდე ლა̈მთილათე!   ულეჩაქოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 23    - ლაჩქურ მა̄დე, დედე საბრალ,   - ულეჩაქოდ კი არა, საბრალო დედავ,

Verse: 24    ლაჩქილ მეფრა̈̄ნდა აბრეშვიმიშ.   ლეჩაქი მეხურა აბრეშუმისა.

Verse: 25    დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 26    ჭა̈შილდ ჯა̈სისგ თამარს მიშგვა!   ქმარი გძულს ჩემს თამარს!

Verse: 27    - მა̄დე, მა̄დე, დედე საბრალ,   - არა, არა, საბრალო დედავ,

Verse: 28    ჭა̈შილდდ მირდა სა̈ვჲა̈შ თავა̈დ.   ქმარო მყავდა სავეთის თავადი.

Page: 176  Verse: 29    - დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   - დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 30    გვიჲლდ ისგვი - მჷჯა̈ბ მერხელ   შენი გული მოხარშული ჭინჭარი(ვითაა)

Verse: 31    ჭაშმიშ მა̈სისგვშ.   ქმრის სიძულვილით.

Verse: 32    დედე̄შ, დედე̄შ, თამარ მიშგვი,   დედაისი, დედაისი, თამარ ჩემო,

Verse: 33    ჩა̈შიშ მა̈სისგვშ ლჷცდ დო ხისკნე!   ქმრის სიძულვივლით მო, წყალში გადავარდი!

Verse: 34    - დედე, დედე, ჩვამნებ ლა̈მთილ!   - დედავ, დედავ, დამაცალე ("დამანებე") ქმრეულთას (ყოფნა).




Text: 50b/Chlr. 
დედეშ ვორმანოლ -- დედისა ვორმანოლა


Page: 176  Verse: 1    - დედე̄შ მიშგვი ლოქ ვორმანო̄ლ,   - დედისავ, ჩემო ვორმანოლაო,

Verse: 2    არშლურ მეჩდე ლოქ ლამთილთე!   უნიფხოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 3    - არშლურ ლოქ ხემა ი̄რო̄ლ?   - უნიფხოდ როგორ იქნებოდაო?

Verse: 4    სგური არშულ ლოქ ხაგე̄ნა.   კანაფის ტილოს ნიფხავი ეცვაო *

Verse: 5    - დედე̄შ მიშგვი ლოქ ვორმანო̄ლ,   - დედისავ, ჩემო ვორმანოლაო,

Verse: 6    ფატნურ მეჩდე ლოქ ლამთილთე!   უპერანგოს წასულო ქმრეულთას!

Verse: 7    - ფატნურ ლოქ ხემა ი̄რო̄ლ?   - უპერანგოდ როგორ იქნებოდაო?

Verse: 8    გლასი ფატან ლოქ ხაქვმე̄ნა.   გლასის პერანგი ეცვაო.

Verse: 9    - დედე̄შ მიშგვი ლოქ ვორმანო̄ლ,   - დედისავ ჩემო ვორმანოლაო,

Verse: 10    ლაჩქურ მეჩდე ლოქ ლამთილთე!   ულეჩაქოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 11    - ლაჩქურ ლოქ ხემა ი̄რო̄ლ?   - ულეჩაქოდ როგორ იქნებოდაო?

Verse: 12    ხოჩა ბადჲაჲ ლოქ ხაფრე̄ნა.   კარგი ბადურა ეფარაო *

Verse: 13    - დედე̄შ მიშგვი ლოქ ვორმანო̄ლ,   - დედისავ ჩემო ვორმანოლაო,

Verse: 14    ჟიბეტანურ მეჩდე ლამთილთე!   უზედატანოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 15    - ჟიბეტანურ ლოქ ხემა ი̄რო̄ლ?   - უზედატანოდ როგორ იქნებოდაო?

Verse: 16    ჩინთი ჟიბეტან ლოქ ხაქვმე̄ნა.   ჩითის ზედატანი ეცვაო.

Verse: 17    - დედე̄შ მიშგვი ლოქ ვორმანო̄ლ,   - დედისავ ჩემო ვორმანოლაო,

Verse: 18    კაბურ მეჩდე ლოქ ლამთილთე!   უკაბოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 19    - კაბურ მეჩდე ლოქ ხემა ი̄რო̄ლ?   - უკაბოდ წასული როგორ იქნებოდაო?

Verse: 20    ხოჩა ატლასი კაბ ლოქ ხაქვმე̄ნა.   კარგი ატლასის კაბა ეცვაო.

Verse: 21    - დედე̄შ მიშგვი ლოქ ვორმანო̄ლ,   - დედისავ ჩემო ვორმანოლაო,

Verse: 22    ჩაფლურ მეჩდე ლოქ ლამთილთე!   უფეხსაცმლოდ წასულო ქმრეულთას!

Verse: 23    - ჩაფლურ ლოქ ხემა ი̄რო̄ლ?   - უფეხსაცმლოდ როგორ იქნებოდაო?

Verse: 24    ფოლსაფოშკარ ლოქ ხადე̄ნა.   ყელმოკლე ფეხსაცმელები ("პოლსაპოშკები") ეცვაო.


Page: Fn. 
Verse: g.1    სიტყვა-სიტყვით: სცმიაო ^
Verse: g.2    ჰფარებიაო ^




Text: 51/Ltl. 
მეჩი ყარა -- მოხუცი ყარა


Page: 162a  Verse: 1    მეჩი ყარას ლა̈ირ ოხვჴა̈დ,
      --   მოხუც ყარას წერილი მოუვიდა,
Verse: 2    ლა̈ირ ოხვჴა̈დ ქაშა̈გიხა̈ნ, შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   წერილი მოუვიდა ჩერქეზეთიდან, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 3    ალას ყო̄რჟი ქა̄ვ იჭვდანე.
      --   ამას კარ(ებ)ში წაიკითხავს.
Verse: 4    "მა̈დილ ჯერიხ, სულემანას,
      --   "მადლი ქენით ("მადლი გექნებათ"), სულემანს, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 5    მიშგვა გეზალს ქა ნორდ ხექედ!"
      --   ჩემს შვილს ნუვინ ეტყვით!"
Verse: 6    ამჟი სულემან ომჴედლი: შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   ამ დროს სულემანი მოსულა: შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 7    - ბუვა მიშგუ, იმ ღალ რაგდი?
      --   - მამა ჩემო, რას ლაპარაკობ?
Verse: 8    - დემგვაშ, დემგვაშ, ბუა ღვარან! შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   - არაფერს, არაფერს, მამაშვილობამ! შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 9    - ეჯი მია̈ჲ ჩუ მეხლოლე,
      --   - ის მე ვიცი,
Verse: 10    ეჩხავ სია̈ჲ დემ აჯფიშვდე, შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   იქ შენ არ გაგიშვებ, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 11    ეჩხა̄ვ მია̈ჲ ჭურ ოდრინე.
      --   იქ მე წავალ,
Verse: 12    - ჲორი სანჯა̈ხ ჟი̄ვ მიკიდა, შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   - ორი დროშა ამიღია, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 13    მესმამ ლიმა̈ჩვ ლადა̈ღ ა̈ხვკედ.
      --   მესამეს სიბერის დღეს ავიღებ.
Verse: 14    - ლიმა̈ჩვ ლადა̈ღ სი დემ ჯუფშვდე, შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   - სიბერის დღეს შენ არ გაგიშვებ, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 15    ეჩხავ მია̈ჲ ქა ოდრინე.
      --   იქ მე წავალ.
Verse: 16    ჟივ ხოსკინა ტელა̈ფთეჟი,   ამხტარა დერეფანზე,

Verse: 17    ტანას ჰაბჯა̈რუ ჭურ ხოქვა,   ტანს აბჯარი თურმე ჩაუცვამს,

Verse: 18    თხუმას ზურჩი ჟივ ესვგენა,   თავზე ზუჩი დაუხურავს,

Verse: 19    ხოჩა ჩექმა̈რ ჩაფლა̈რდ ლა̈ჲდე,   მშვენიერი ჩექმები ("ქალამნებად") ჩაიცვა,

Verse: 20    მიჩა ფანგვირ ფოყას ხობა,   თავისი ფრანგული წელზე დაუკიდია,

Verse: 21    ხოჩა საღა̈რს ჟივ ხასგვრენა,   კარგ საღარზე შემჯდარა,

Verse: 22    ლუზვერ ხაყა ყაბა̈რდია,   თავმოყრილი ჰყავს ყაბარდო(ს ჯარი),

Verse: 23    სგვებინ ხაჟოღა ყაბა̈̄რდის.   წინ წასძღოლია ყაბარდოს.

Verse: 24    აშ ხობინახ ლიზ-ლიჩედი,   ამრიგად დაუწყიათ სვლა-წასვლა,

Verse: 25    ჩუვ მეჩდელიხ ქაშა̈გითე.   წასულან ჩერქეზეთში.

Verse: 26    ქაშგიშ სანჯა̈ხ ლუზვერ ირა,   ჩერქეზეთის ჯარი თავმოყრილია,

Verse: 27    ხოჩა თავდა̈რ ამჩუ̄ნ ა̈რიხ,   კარგი თავადები აქ არიან,

Verse: 28    ხოჩა̄დ საღრა̈რს ალჲა̈რ ხასგურხ,   აგრეთვე კარგ საღარებზე ესენი სხედან,

Verse: 29    ხოჩა̄დ ფანგვრა̈რ ალჲა̈რს ხა̈ბჷდხ.   აგრეთვე კარგი ფრანგულები ამათ ეკიდათ.

Verse: 30    ეშხუ ყორჷლდ ლექვა ხოყრა,   ერთი კარი ქვემოთ უქნია,

Verse: 31    მერმე ყორჷლდ ლეჟა ხაყერ,   მეორე კარი ზემოთ უქნა,

Verse: 32    მესმამდ ლექვა ჭურ ანტიხი.   მესამედ ქვემოთ დააბრუნა თურმე.

Verse: 33    ფისევ ხაბა აშხვ მჷქშა̈გის!   ფისიმც დასხმია ერთ ჩერქეზს!

Verse: 34    "ჰაბჯრი რისკილდს დეშ ლიმჴერიდ.   "აბჯრის რაწკუნს ვერ ვიგებთ.

Verse: 35    თვეთნამ გალვა̈ნს ქა ოლმეწვნად,   თეთრ გალავანს (შუბლს) დავუმიზნოთ,

Verse: 36    ადო ამის ჰაბჯა̈რ ხექვმი,   თორემ ამას აბჯარი ეცმევა,

Page: 164a  Verse: 37    ჰაბჯა̈რს ფინდიხ დეშ ხაკცენი."   აბჯარში ტყვია ვერ გაატანს". -

Verse: 38    ალა ქაშგი ვა̈რგს ჭურ ათხა̄დ. შე̄ი ო̄დი, ო̄რი̄რა̄ა̄, შეჲ.
      --   ეს თურმე ჩერქეზის თავადმა წარმოსთქვა. შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 39    ჟი̄ვ ხოსკინა ჰა̈ზვათეჟი̄ნ,
      --   ამხტარა ეზოში,
Verse: 40    ტყვიფ ახღანეხ თოფა̈რს მინეშ, შე̄ი ო̄დი, ო̄რი̄რა̄ა̄, შეჲ.
      --   გრიალი გაადენინეს თავიანთ თოფებს, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 41    სგავ ხოყირახ ნებგვაისგა.
      --   მოურტყამთ შუბლში.
Verse: 42    "ჰატ, ხოლა მიშგუ საღარე,   "არიქა ცუდო (უვარგისო) ჩემო საღარო,

Verse: 43    ურდგილ ა̈დგილს ნომ ამცურე,   უადგილო ადგილას არ დამტოვო,

Verse: 44    ჯა̈რღვ ი ღულა̈ჲ ნომ ა̈[მ]ხურე!"   ძარღვ-მუხლი არ მომკვეთო!"

Verse: 45    ჩუ ხოსგვჯინახ საღა̈რხა̈ნჩუ,   ჩამოუბრძანებიათ საღარიდან,

Verse: 46    ჰჷნგირ უშგუ̄ლ ჟი ჭურ ხოგახ,   უნაგირი უკუღმა დაუდგამთ,

Verse: 47    მჷდრა̈ჴ ჰაკვადდუვ ხოლაჯახ.   მათრახი კუდზე მიუბამთ.

Verse: 48    აშ ხობინა საღა̈რს ლიზი,   ამრიგად დაუწყია სვლა საღარს,

Verse: 49    სგავ ხაგენა ყარა̈შ ქორჷლდს,   მისდგომია ყარას სახლს,

Verse: 50    ქა ა̈ნსგიდა ყო̄რქა ბაბა:   გამოიხედა კარში მამამ:

Verse: 51    "ბუვა̈შ, ბუვა̈შ სოლემანა,   "მამისავ, მამისავ სოლემან,

Verse: 52    აშ ჭურ ჯაყჷლ, ბუაჯ ღვარა,   ხომ გეუბნებოდი, მამილამ,

Verse: 53    ქაშგიშ სანჯა̈ხს დეშ ხიკა̈დდა̈ს!"   ჩერქეზეთის დროშას ვერ აიღებდი!"

Verse: 54    ყაბა̈რდია̈რ მჷგლიჯ ანღრიხ.   ყაბარდოელნი დაღრეჯით მოდიან.

Verse: 55    - დიას ისგვეჲ, სოლემანა,   (ვაი) დედათქვენს, სოლემანს,

Verse: 56    მიშგუ გეზალ სგა̈ჲ მა̈ჲ ა̈მდინდ?   ჩემს შვილს რა მიყავით?

Verse: 57    - სულემანა ღვეშგიმ ანღრი.   - სოლემანი უკან მოდის.

Verse: 58    - ღვეშგიმ ლიჴედ მადმა ხემთქვა̈ნ.   - უკან მოსვლა არ ჰქონდა ჩვეულებად.

Verse: 59    შიშდ ჟი ესჭვენდ ი შიშდ ა̈მჴიდდ!   ახლავ დაბრუნდით და ახლავ მომიტანეთ!

Verse: 60    ეშხუ ლეტვრე თხურმა̈შ ხეტვრი,   ერთი სანთელი სასთუმალთან ენთება,

Verse: 61    მე̄რმე ლეტვრე ჭჷშხრა̈შ ხეტვრი,   მეორე სანთელი ფერხთით ენთება,

Verse: 62    ეჩნოვშ ჩუ თერდ ი ჟ'ა̈ხბარჯედ!   იმით იცნობთ და ამოთხარეთ!

Verse: 63    ყაბა̈რდია̈რს ღვეშგდ ხოჭონახ,   ყაბარდოელები უკან დაბრუნებულან,

Verse: 64    სულემანიშ საფლა̈ვს ჩვათხვიდხ:   სულემანის საფლავს მიაგნეს:

Verse: 65    ეშხუ ლეტვრე თხურმა̈შ ხატვარ,   ერთი სანთელი სასთუმალთან უნთია,

Verse: 66    მერმე ლეტვრე ჭჷშხრა̈შ ხატვარ.   მეორე სანთელი ფერხთით უნთია.

Verse: 67    ჟივ ხობჷრჯახ სულემანა,   ამოუთხრიათ სულემანი,

Verse: 68    სგავ ხოჴიდახ ყარა̈̄შთე̄სგა,   შემოუტანიათ ყარასას,

Verse: 69    ყარად ლილეჭა̈̄ლ ლა̈ჲბინე:   ყარამ მოთქმა დაიწყო:

Verse: 70    "ბუა̈შ მიშგუ სულემანა,   "მამისავ, ჩემო სულემან,

Verse: 71    ხოლამ ლიმა̈ჩვა̈შ მჷყრინე   ცუდი სიბერის მყოფელო

Verse: 72    საბრალ მეჩი ისგვა ბუვა̈̄შ!   შენი საბრალო მოხუცი მამისთვის!

Verse: 73    ცოდა̈-კალა̈ნ ისგვი ნებგვილ   ცოდვაა შენი შუბლი

Verse: 74    წჷრნი ზისხიშვ ჩუ ლეღფენიდ!   წითელი სისხლით შესაღებად!

Page: 166a  Verse: 75     ჩუ ეჯგემნე ქორაისგა,   დაგდგამ სახლში,

Verse: 76    მიშგვა დაგრობდ დემ აჯშდიღვნე, შე̄ი ო̄დი, ო̄რი̄რა̄ა̄, შეჲ.
      --   ჩემს სიკვდილამდე არ დაგმარხავ, შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 77    ეჩქას აშხუდ ჩუვ ა̈ლშდუღვიდ".
      --   მაშინ ერთად დავიმარხებით".
Verse: 78    ალა ყარად ამჟი ჩვემინ. შე̄ი ო̄დი, ო̄რირა̄ა̄, შე̄ჲ.
      --   ეს ყარამ ასეც ქნა: შეი ედი, ერი̄რა̄ა̄, შეჲ
Verse: 79    ქავ მეჩდელი ეშხვი ნაგზი,
      --   გასულა ერთი კვირა,
Verse: 80    ყარა ღალ ლეგდ ჭურ ადჷრდა;   ყარა, გლახ, ავად გახდა თურმე;

Verse: 81    აშხვ ნაგზად ხოშა დეშ ა̈ხყვა̈ლ   ერთ კვირაზე მეტს ვერ დაშორდა

Verse: 82    მიჩა გეზალ სულემანას.   თავის შვილს სულემანს.

Verse: 83    სგა მეჴდელიხ ნა̈თიარე,   შემოსულან ნათესავები,

Verse: 84    მეჩი ყარა ჩუ ადშდაბვნეხ;   მოხუცი ყარა გააწყვეს;

Verse: 85    სგავ ხოსგვჯინახ კუბათესგა,   ჩაუსვენებიათ კუბოში,

Verse: 86    გა̈ნხა̈ნ მიჩა ნავად გეზალ   გვერდში ("განზე") მისი ნანატრი შვილი

Verse: 87    სულემანა სგავ ხოყვინახ,   სულემანი მიუწვენიათ,

Verse: 88    ქავ ოთხვიახ საფლა̈ვთექა,   წაუღიათ საფლავზე,

Verse: 89    აშხუდ ეჯჲა̈რ ჩუვ ოთშდუღვახ.   ისინი ერთად დაუმარხავთ.

Verse: 90    ო საბლუ, საბრალ მუ-გეზალ!   ო საწყლებო, საბრალო მამ-შვილო!

Verse: 91    აშ ლჷმზჷრე გირიშ მურგვალდ   ასემც დალოცვილი (ხართ) აქ ირგვლივ

Verse: 92    მერდე მარე ამეჩუნა̈შ!   მყოფი ხალხი!




Text: 52/Kl. 
ნუარსალა -- ნუარსალა


Page: 166a  Verse: 1    ვოჯ ღალ საბირელო ნუარსალა!   ო, საბრალო ნუარსალა!

      --   Oh, unglücklicher Nuarsala!
Verse: 2    მუშვრაში ტუბას ესღჷრი,   მუშურის ხევში მიდხარ,

      --   Du gehst in der Mušur-Schlucht hin,
Verse: 3    სგობინ ლაჯხვიდახ ჭოლშარე,   წინ შეგხვდნენ ჭოლაშლები,

      --   die C̣olšer kommen dir entgegen,
Verse: 4    მინ ჯიხალდახ სი მოკთარე,   ისინი შენ მოკეთეები გეგონა,

      --   du hältst sie für Wohltäter,
Verse: 5    ესრან ირიხ მინ ამხვარე.   თურმე ისინი მტრები არიან.

      --   sie werden (aber) wohl Feinde sein.
Verse: 6    ქა ლაჯშჷდახ ეჩხა̈ნ-ამხა̈ნ,   შემოგსევიან იქით-აქედან,

      --   Sie warfen sich von hier und dort auf dich,
Verse: 7    მეჴრა̈რ შჷყასუღვ ეჯლაჯიხ,   მკლავები ზურგზე მიგიკრეს,

      --   banden dir die Arme auf den Rücken,
Verse: 8    ჩუ ლაჯტჷხიხ მუშვრა ტუბას.   ჩაგაბრუნეს მუშურის ხევში.

      --   brachten dich zurück die Mušur-Schlucht hinab.
Verse: 9    დავბერხო ლექვა ესყადა̈ს,   დავბერისკენ ქვემოთ მიჰყავდი,

      --   Sie brachten dich hinab nach Davber,
Verse: 10    დავბრარ ყო̄რარს ხოცყანალიხ:   დავბერლები კარებს უკეტავენ:

      --   die Davbrer verschließen die Türen:
Verse: 11    ლჷმშარე სგოჯიხ მუშგვრიშა.   შეწუხებული ბრძანდებიან სტუმრისგან.

      --   sie sind des Gastes überdrüssig.
Verse: 12    ლალხორთე ლექვა ამიეხ,   ლალხორისკენ ქვემოთ წამიყვანეს,

      --   Sie führten mich hinab nach Lalxor,
Verse: 13    ლალხორ მულხორინ გოშია.   ლალხორი შეკრებილი ხალხით სვსეა.

      --   Lalxor ist voller Versammlungsteilnehmer.
Verse: 14    მუკვდართე ჟიბავ ლოხვსინჯავ,   მუკვდარისკენ ავიხედე.

      --   Ich schaute hinauf nach Muḳvdar,
Verse: 15    მეშხე მურყვამ შხეფენილა.   შავი ციხე დგას ჩაშავებული.

      --   der schwarze Turm steht schwärzlich (?) (da).
Verse: 16    იფრართე ჟიბენ ლოხვსინჯავ,   იფრარისკენ ავიხედე,

      --   Ich schaute hinauf nach Iprär,
Page: 168a  Verse: 17    ბუტილ ლამთილს სგვეჯენილა.   ბუტილი ცოლოურში ბრძანდება.

      --   Buṭil weilt im Schwiegerhause.
Verse: 18    ჴეთე ლექვა-ლექვა ოღვერ,   ხესკე ქვე-ქვე წამოვედი,

      --   Ich kam hinab, hinab nach Qe,
Verse: 19    ივან ღვარკლა ჭჷშხაშს ხოჟეღვ.   ფეხშიშველა ივანე ფერხულს უძღვის.

      --   Ivan schreitet barfuß dem Rundtanz voran.
Verse: 20    ვიჩნაშხო ლექვა ესღური,   ვიჩნაშისკენ ქვემოთ მივდივარ,

      --   Ich gehe hinunter nach Vičnäš,
Verse: 21    თათულ თოფუშ გვიდარაჯი.   თათული თოფით გვიდარაჯებს.

      --   Tatul bewacht uns mit der Flinte.
Verse: 22    კა̄ლა ჭალაის ონღური,   კალის ხევში მოვდივარ,

      --   Ich komme den Kal-Fluß entlang,
Verse: 23    ჟი ლოხვსინჯავ შუკვას ჟიბავ,   ავიხედე გზას ზემოთ,

      --   schaute den Weg hinauf,
Verse: 24    ვო, ლჷკჩევ ლი კა̄ლაშ ბოფშა̈რ:   ო, ნეტავი თქვენ, კალის ბავშვებო:

      --   oh, gesegnet sind die Kinder von Ḳāl:
Verse: 25    კა̄ლა ჭალას გოგლანდს ხეშა̈ნ.   ენგურის ხეობაში ცირცელს ასხია.

      --   Im Ḳāl-Tal ist der Johannisbeer(strauch) übersät.
Verse: 26    იფართეისგა ონჴვადი,   იფარში შემოვედი,

      --   Ich kam hinein nach Ipǟr,
Verse: 27    იფარარე დაფარარე,   იფარლებო დაფარლებო (?),

      --   die Ipǟrer (sind vom Rauch) eingehüllt (?),
Verse: 28    დიარს ისგვე მარჴლა̈რ ხეჩდა,   თქვენს პურში ფეხები ურევია,

      --   eurem Brot sind Beine beigemischt,
Verse: 29    მარჴლარ ხეჩდა, ვოჲ, მჷნწლაში.   ფეხები ურევია კალიისა.

      --   Beine beigemischt, oh, der Heuschrecke.
Verse: 30    ჟი ამიეხ კანჩაბ ჟიბენ,   ამიყვანეს კანჩაბს ზემოთ,

      --   Sie führten mich hinauf auf die Alm (?),
Verse: 31    სადილ პირველარდ ნამჷნეხ.   სადილი პირველებმა * გვაჭამეს.

      --   die P̣irvels gaben mir ein Mittagsmahl zu essen.
Verse: 32    უღვირ ზაგარიდ ონჴვადიდ,   უღვირის გადასავალზე მოვედით,

      --   Wir kamen zum Uġvir-Bergrücken,
Verse: 33    ლასგიდ ლამა̄დ ჭოლაშ სოფელდ,   სოფელ ჭოლაშში გასახედი გამეხსნა,

      --   mir wurde der Blick auf das Dorf Č̣olas zuteil,
Verse: 34    დინდგვილდ ლჷგანდა ცოდაში.   ბური იდგა ცოდვისა.

      --   (darüber stand) eine Wolke von Sünde.
Verse: 35    ბესილ მურყვამს ხეძხილალე.   ბესი ციხეს შესძახის.

      --   Besil ruft auf dem Turm (stehend),
Verse: 36    სემი ხეხვი ბესის ხორდა,   სამი ცოლი ბესის ჰყავდა,

      --   drei Frauen hatte Besi(l),
Verse: 37    ნაგა̈მ ფაყულდს დეშ ხოცა̄დიხ.   დანახურავ ქუდს ვერ უცვლიან.

      --   die abgetragene Mütze ersetzen sie ihm nicht.

Page: Fn. 
Verse: g.1    პირველი გვარია ^



Text: 53/Ushg. 
სოლმენჲანა -- სოლმენიანა


Page: 168a  Verse: 1    ვო, საბრელო სოლმენჲანა!   ო, საბრალო სოლმენიანა!

      --   Oh, unglückseliger Solmenyana!
Verse: 2    საგიარედ მიღალატეხ   საგიარებმა მიღალატეს

      --   Die Sagiarer verrieten mich
Verse: 3    ამ გვალდაში ლექვერისგა.   ამ გვალდაშის წისქვილში.

      --   in der Mühle dort in Gvaldäš.
Verse: 4    მი ოსილ მაშედ მიხალდა,   მე ოსილი (ჩემი) მშველელი მეგონა,

      --   Ich hielt Osil für (m)einen Retter,
Verse: 5    ეშუღვ ლახშადა მაცხვარი   ისემც შესწევია მაცხოვარი

      --   (eben)so möge der Heiland retten
Verse: 6    გეზალ მიჩა ნასყიდაუს!   მის შვილს ნასყიდას!

      --   seinen Sohn Nasq̇idau!
Verse: 7    ქა მაესგიხ ჩაჟაშითე,   გავჰყავვარ ჩაჟაშში,

      --   Sie führen mich hinab nach Čāžäš,
Verse: 8    თხუმას ხაფუსნეხ მაცხვარი,   თავში მბრძანებლობს მაცხოვარი,

      --   an der Spitze (über) ihnen thront der Heiland,
Verse: 9    ხუნას ხელზიგე ჩაჟაში.   ძირში სახლობს ჩაჟაში.

      --   unten ("am Fuße") haust Čāžäš.
Verse: 10    ხოშალე, მინე ხოშალე,   უფროსნი, მათი უფროსნი,

      --   Die Älteren, ihre Älteren,
Verse: 11    ყერის ხოჩანდახ ჰენჩაში (?);   ჰენჩაშია (?) მეტეორს (ძალას?) სჯობდნენ;

      --   sie glichen dem "hl. Licht"* von Henčäš (?);
Verse: 12    ხოხვრალე, მინე ხოხვრალე,   უმცროსნი, მათი უმცროსნი,

      --   die Jüngeren, ihre Jüngeren,
Verse: 13    მაჯონ ლესეხ მურზაბეგიშ;   მსგავსი იყვნენ მურზაბეგისა;

      --   sie wären dem Murzabeg ähnlich;
Page: 170a  Verse: 14    ჯოგილდა, მინე ჯოგილდა   ნახირი, მათი ნახირი

      --   Die Herde, ihre (kleine) Herde,
Verse: 15    მაჯონ ლესეს ქაშგიშ ჯოგიშ;   მსგავსი იყო ჩერქეზთ ნახირისა;

      --   sie wäre einer Qabardiner-Herde ähnlich;
Verse: 16    ჰვილვარესი ხეჭანგუნალხ.   ჯორებზე დაჰყვებიან (?).

      --   sie begleiten (?) die Maultiere.
Verse: 17    მი ჩაჟაში დეშ ხვიგენი,   მე ჩაჟაშში ვერ დავდგები,

      --   Ich halte mich nicht in Čāžäš auf,
Verse: 18    ლეჟა ლოღვრი, ჩირთხონ ლეჟა,   ზემოთ წავალ, ჩირთხონს ზემოთ,

      --   ich gehe hinauf, den Čirtxon hinauf,
Verse: 19    ბედნჲარ მიშგვა ჩვიბჲანითე.   ჩემი ბედნიერი ჩვიბიანისკენ.

      --   nach meinem glücklichen Čvibyǟn.
Verse: 20    ზრახულდ ჯიხალდახ მალტაში.   ძრახვა იცოდით სიყვარულისა.

      --   Es erschien euch liebenswert* .
Verse: 21    მი ჩვიბჲანის დეშ ხვიგენი,   მე ჩვიბიანში ვერ დავდგები,

      --   Ich halte mich nicht in Čvibyǟn auf,
Verse: 22    ჟი ლოღვრინე სარაგაჟი,   ავალ სარაგაზე *

      --   ich gehe hinauf zur Saraga(-Quelle),
Verse: 23    მარიხაუ სარაგაუ   მარიხა (?) სარაგა (მარიხ სარაგისავ?)

      --   Marixa (und ?) Saraga
Verse: 24    ჩია მადილან გოშია.   ყველას მადლით სავსე(ა),

      --   ist ganz voller Gnade.
Verse: 25    ზანდუკვი, მიჩა ზანდუკვი   ზანდუკი, მისი ზანდუკი

      --   Der Schrein, ihr Schrein
Verse: 26    თვალ-მარგალიტინ გოშია.   თვალ-მარგალიტით სავსე(ა).

      --   ist voller Edelsteine und Perlen.
Verse: 27    თარარ ჯიშჷდ იაგუნდიშ,   თვალები გესხა იაგუნდისა,

      --   Du bist übergossen mit Augen von Edelstein,
Verse: 28    შდჷქარ ჯიშჷდ მარგალიტიშ,   კბილები გესხა მარგალიტისა,

      --   du bist übergossen mit Perlenzähnen,
Verse: 29    ლუსვარე, ისგვი ლუსვარე,   ძუძუები, შენი ძუძუები,

      --   die Brüste, deine Brüste,
Verse: 30    ბაჴას ხატჷხი ნაღაჟის,   ბახას ჰფენს შუქს,

      --   warfen das Licht zurück* auf den (Berg) Baqa.
Verse: 31    ტან-ლაგენი ქანა ღერი.   ტანადობით კანაფის ღერი.

      --   (Deine) Körpergröße (ist die eines) Hanfstengels.
Verse: 32    მი სარაგას დეშ ხვიგენი,   მე სარაგას ვერ დავდგები,

      --   Ich halte mich nicht in Saraga auf,
Verse: 33    ჟი ლოღვრინე ჟიბჲანითე,   ზემოთ ავალ ჟიბიანში,

      --   ich gehe hinauf nach Žibyǟn,
Verse: 34    თაშ ი ნაღებან გოშია.   ყველ-ნაღებით სავსე(ა).

      --   es ist voller Käse und Quark.
Verse: 35    მი ჟიბჲანის დეშ ხვიგენი,   მე ჟიბიანში ვერ დავდგები,

      --   Ich halte mich nicht in Žibyǟn auf,
Verse: 36    ჟი ლოღვრინე ლამარჲათე;   ზემოთ ავალ ღვთისმშობლის ეკლესიაზე;

      --   ich gehe hinauf zur Marienkirche;
Verse: 37    მულაზვენი ლამახვიდა,   მულზონი შემხვდა *

      --   der Küster* kam mir entgegen,
Verse: 38    სასტაქანი მასჩუქარი.   სასმისი მაჩუქა.

      --   er überreichte mir ein Trinkglas.

Page: Fn. 
Verse: 11    Gudjedjiani-Palmaitis, 270: ყერ 1. "holy fire by night going from one church to another and associated with special angel"; 2. (LB.) "sow (female swine)".^
Verse: 20    Svanuri P̣oezia, 171a: ძრახვა იცოდით სიყვარულისა; wtl. "ihr erkanntet (ihre) Absicht der Liebe"?^
Verse: 30    Gudjedjiani-Palmaitis, 171 s.v. ლიტხე: ნაგა̈ჟი ლითხე "to reflect light".^
Verse: 37    S. FN 2 in Svanuri P̣oezia, 171a.^
Verse: g.1    სარაგა ("წყარო") ადგილის სახელია ^
Verse: g.2    მულზონები ეწოდებოდათ პირთ ან ოჯახს, რომელთაც ეკლესია ებარათ მოსვლელად. ისინივე იღებდნენ ეკლესიის შეწირულებას და იძენდნენ ეკლესიისათვის სანთელს, საკმეველს და სხვ. ^



Text: 54a/Ushg. 
დაროლა ლიჭბიდე ანუ ჰჷლშა საფტინ -- მყინვარი ჩამწყვდევა ანუ სულთა შაბათი


Page: 170a  Verse: 1    ფისარა ლეშხი დოშდიშ!   ფისიანი დასაწვავი ორშაბათი!

      --   Verfluchter, verwünschter Donnerstag!
Verse: 2    დაროლ ხაძგვა̈ბა ნა̈ჭბიდულ,   მყინვარი მოსკდომია ჩაჭედილი ("ჩამწყვდეული"),

      --   Eine eingeschlossene (?) Lawine* hat sich abgelöst,
Verse: 3    ჰჷლშა საფტინს ქა ხოძგვიბა.   სულთა შაბათს * გაუგლეჯია.

      --   der Həliš-Samstag* hat sie ausgelöst.
Verse: 4    საჯრა̈რსხო ლაქვა ანღჷრი   საჯრარისკენ ქვემოთ მოდის

      --   Hinab zu den Saǯrern (?) kommt,
Page: 172a  Verse: 5    კა̈ვრარე ისგვე ჯჷრჯგჷნა.   თქვენი თოვლ-ყინულის გრიალი.

      --   Schnee-Eis-Massen, euer Dröhnen.
Verse: 6    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 7    ლახვა̈შ ნაკარეს ანღჷრი,   საძოვარი მთის ვაკეებით მოდის,

      --   über die flachen Felder der Alm kommt sie,
Verse: 8    მჷლდეღ დალაქშვ იწბჷრა̄ლდა.   მწყემსი სამართებლით იპარსავდა (წვერს).

      --   der Hirte rasiert sich mit dem Rasiermesser.
Verse: 9    "სი მჷლდეღილ, იმ ხიწბჷრა̈ლ?   "შე მწყემსავ, რას იპარსები?

      --   "Du, Hirte, was rasierst du dich?
Verse: 10    ჴიდუ̈ლ მეროლე ძუღვაში!"   მისატანი ("ძღვენი") მექნები ზღვისა!"

      --   Ein Geschenk wird es mir sein für das Meer!"
Verse: 11    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი.   დამიწყია სვლა-წასვლა.

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 12    ბავა̈რხო ლექვა ანღჷრი   ბავარისკენ ქვემოთ მოდის

      --   hinab nach Bavär kommt,
Verse: 13    კა̈ვრარე ისგვე ჯჷრჯგჷნა.   თქვენი თოვლ-ყინულის გრიალი.

      --   Schnee-Eis-Massen, euer Dröhnen.
Verse: 14    ბავრი თხუმა̈რს ჟიქან ანღრი;   ბავარის თავზე მოდის;

      --   Es kommt über die Spitzen von Bavär;
Verse: 15    ლადგიმხო ლაქვა ანღჷრი   ლადგიმისკენ ქვემოთ მოდის

      --   es kommt hinab nach Ladgim,
Verse: 16    კა̈ვრარე ისგვე ჯჷრჯგჷნა.   თქვენი თოვლ-ყინულის გრიალი.

      --   Schnee-Eis-Massen, euer Dröhnen.
Verse: 17    ლადგმიშ თხუმა̈რ ჟიქან ანღრი,   ლადგიმის თავზე მოდის,

      --   Sie kommt über die Spitzen von Ladgim,
Verse: 18    ლამა̈̄რჲა ვეშგინდ ა̈მჴედლი,   ღვთისმშობლის (ეკლესიის) უკანა (ადგილამდე) მოსულა,

      --   sie ist hinter die Marienkirche gelangt,
Verse: 19    მულზვენ ლახახვიდა ლამა̈̄რჲა̈̄შ,   ღვთისმშობლის მულზონი შეხვდა,

      --   der Küster der Marienkirche kam ihr entgegen,
Verse: 20    თუნგილ მაჭა̈რ შჷნჟი ხუღვე,   ხელთ აქვს თუნგი მაჭარი,

      --   ein Gefäß mit jungem Wein hat er in der Hand,
Verse: 21    ვოქვრე სტაქა̈ნ ლა̈რსგვა̈ნ ტოტჟი:   ოქროს სასმისი მარჯვენა ხელში:

      --   einen goldenen Kelch in der rechten Hand:
Verse: 22    - მი ლამა̈̄რჲას დეშ ხოღლატი.   - მე ღვთისმშობელს ვერ ვუღალატებ.

      --   "Ich werde die Marienkirche nicht im Stich lassen."
Verse: 23    - სი მულზონი, ვეშგდ მოშ ლოხჭონ!   - შე მულზონო, როგორმე უკან დაბრუნდი!

      --   "Du, Küster, drehe dich nur einmal um!"
Verse: 24    ჲარვ ზუგ ნე̄სგაჟი მიქა̄ბა,   ორ ბორცვს შუა ამივლია,

      --   Zwischen zwei Hügeln hinauf bin ich gelaufen,
Verse: 25    ჟიბჲანი ჯგჷრა̈̄გდ მიჴჷრნა.   ჟიბიანი წმ. გიორგისთვის (შე)მივედრებია.

      --   zum Hl. Georg von Zibyǟn habe ich gefleht.
Verse: 26    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 27    ჩაჟა̈შთე ლექვა ა̈მჴედლი,   ჩაჟაშისკენ ჩამოსულა,

      --   sie ist nach Čāžäš gelangt,
Verse: 28    ავგულა̈რ მაცხვა̈რდ მიჴჷრნა,   ავგულაანნი * მაცხოვრისთვის შემივედრებია,

      --   die Avguls* habe ich für den Heiland verschont,
Verse: 29    ნაგვა̄შერ კალთა̈რს ხვაჭკჷრი.   ნაგვაშერს კალთებს ვაჭრი.

      --   den Nagvāšs* schneide ich die Rockschöße ab.
Verse: 30    შიხაილშა ლალაზიგა   შიხაილაანთ სამოსახლო

      --   Die Wohnstatt der Šixails
Verse: 31    ჴიდუ̈ლ მეროლე ძუღვაში,   ძღვნად მექნება ზღვისა,

      --   wird mir ein Geschenk für das Meer sein.
Verse: 32    შიხაილშა ლჷჯე̄მი სარგჷლ   შიხაილანთ რძის წყარო

      --   Die kleine Milchquelle der Šixails
Verse: 33    ჴიდუ̈ლ მეროლე ძუღვაში.   ძღვნად მექნება ზღვისა.

      --   wird mir ein Geschenk für das Meer sein.
Verse: 34    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 35    ნა̈რშვიერს ლაქვა ესღური,   ნარშვიერს ქვემოთ მივდივარ,

      --   zu den Näršviers hinab gelange ich,
Verse: 36    ნა̈რშვიერს კალთა̈რს ხვაჭკორი.   ნარშვიერს კალთებს ვაჭრი.

      --   den Näršviers schneide ich die Rockschöße ab.
Verse: 37    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 38    ნაკრიელ ლაქვა ესღური,   ნაკრიერს ქვემოთ მივდივარ,

      --   nach Naḳriel hinab gelange ich,
Verse: 39    ნაკრიელე გურნაჟი ღვი   ნაკრიერის ლოდზე

      --   auf dem Felsblock von Naḳriel
Verse: 40    სემი სი̄მაქ ილგაცა̄ლდა.   სამი ქალიშვილი ხუმრობდა.

      --   scherzten drei Mädchen.
Page: 174a  Verse: 41    "სგა̈ სიმქჷლა̈რ, იმ მელგაცა̈̄ლდ?"   "თქვე ქალიშვილებო, რას მეხუმრებით?"

      --   "Ihr Mädchen, was scherzt ihr über mich?"
Verse: 42    ჴიდუ̈ლ მეროლე ძუღვაში.   ძღვენი მექნება ზღვისა.

      --   Es wird mir ein Geschenk für das Meer sein.
Verse: 43    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 44    დავბერთე ლაქვა ა̈მჩედლი,   დავბერისკენ ჩასულა,

      --   nach Davber hinab ist sie gelangt,
Verse: 45    დავბრა̈რ ყო̄რა̈რს მიცყანა̄ლიხ,   დავბერლები კარებს მიკეტავენ (ურდულით),

      --   die Davbrer verschließen mir die Türen,
Verse: 46    ჭჷშხა̈რ ჩორთა̈, ტაბგა̈რ ხოშა,   ფეხებმოქცეულები, სუფრადიდნი,

      --   die Beine verdreht, die Tafeln (zu) groß,
Verse: 47    ვისპა ხოხვრა!   უსპამცირენი *

      --   das Gerstenbrot* (zu) klein!
Verse: 48    ლალხორთე ლაქვა ა̈მჩედლი,   ლალხორისკენ ჩასულა,

      --   Nach Lalxor hinab ist sie gelangt,
Verse: 49    ნარსავ ჭაგილს ხოფ[ჷჴჷ]ნე,   ნარსავი ჭაკს უ###

      --   Narsäv be[spring]t eine Stute,
Verse: 50    სემი ხეხვილ ქა ხოცა̄და,   სამი ცოლი გამოუცვლია,

      --   drei(mal die) Frauen hat er gewechselt,
Verse: 51    ნაგა̈მ ფაყულ დეშ ხოცა̄და.   დანახურავი ქუდი ვერ გამოუცვლია.

      --   die abgetragene Mütze hat er nicht gewechselt.
Verse: 52    ხობინავ ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა.

      --   Sie ist losgegangen,
Verse: 53    კა̄ლა̈ ჭალა̈ს ლაქვ' ესღვრი,   კალის ხევის ქვემოთ მივდივარ,

      --   sie geht das Ḳāl-Tal hinunter,
Verse: 54    ჟიბავ ხვისგდი, მა̈ნცხჷლდს ხოშა̈ნ,   ზევით ვიხედები, მოცხარს ასხია,

      --   ich schaue hinauf, die Johannisbeersträucher sind (mit Beeren) übersät,
Verse: 55    ჩუბავ ხვისგდი, მუჴვა̈̄რის ხოშა̈ნ.   ძირს ვიხედები, ასკილს ასხია.

      --   ich schaue hinab, die Heckenrosen sind übersät.
Verse: 56    მიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დამიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Ich bin losgegangen,
Verse: 57    ბოგრეშთე ა̈მჩედლი,   ბოგრეშში ჩასულა,

      --   sie ist nach Bogreš gekommen,
Verse: 58    შუკვე ლეზიზ ბოგრეშარე;   მოგზაურთ ("გზის") საგზალი ბოგრეშელები;

      --   eine Wegzehrung (sind die) Bogrešer;
Verse: 59    იფარარე დაფარარე,   იფარლებო დაფარლებო (?),

      --   die Ipǟrer (sind mit Rauch ?) bedeckt (?),
Verse: 60    დია̈რს ისგვე მა̈რჴლა̈რ ხა̈ჩდა;   თქვენს პურს (კალიის) ფეხები ურევია;

      --   eurem Brot sind Beine beigemischt;
Verse: 61    დეცას ხორკჷდახ წვირმარე.   ცას ეკიდნენ წვირმელები.

      --   am Himmel hängen die C̣virmer.
Verse: 62    ვო, ხიადულ, მუჟა̄ლ-მჷლახ!   ო, გენაცვა, მუჟალ-მულახო!

      --   Oh, (welche) Freude, Mužāl-Məlax!
Verse: 63    ჩიგარ მა̈ბზა̈̄რ ალჲა̈რ ირახ,   ყოველთვის მაძღარი ესენი არიან,

      --   Immer satt sind die (Leute dort),
Verse: 64    როგვა̈შ ტყჷრნაუ მუჟა̄ლვა̈რ.   ცერცვით გამსკდარი მუჟალელები.

      --   die mit Bohne(n)* zum Platzen gefüllten Mužāler.
Verse: 65    სოტილ-მესტიას ესღური,   სეტ-მესტიას მივდივარ,

      --   Nach Seṭ-Mesṭia gehe ich,
Verse: 66    ჯო̄დი ვოსრჲა̈რ მესტჲა̈შ ვარგა̈რ,   ჩოხაგრძელი მესტიის აზნაურები,

      --   langröckig (sind) Mesṭias Edle,
Verse: 67    დაჴლა̈შ მუჭვა̈რ მესტჲა̈ გლეხა̈რ.   თხის რქები მესტიის გლეხები.

      --   Ziegenhörner (sind) Mesṭias einfache Leute.
Verse: 68    ლენჯა̈რთე ლექვა ა̈მჩედლი.   ქვემოთ ლენჯერში ჩასულა.

      --   Nach Lenǯär hinab ist sie gekommen,
Verse: 69    ავ, ნაცმუნავ ლენჯა̈რა̈რ,   ქონიჭამია ლენჯერლები,

      --   ach, fettfressende Lenǯrer,
Verse: 70    დჷტას ხაშჷდახ ლენჯა̈რა̈რ.   ნაცარს მისხდომიან ლენჯერლები.

      --   der Asche beigemischt (sind) die Lenǯrer.

Page: Fn. 
Verse: 2    wtl. "Lawineneinschluß".^
Verse: 3    Nach Svanuri Poezia, 171a mit FN 3 "სულთა შაბათი", d.i. "Seelensamstag", Feiertag am 56. Tag nach Ostern; nach Gudjedjiani-Palmaitis, 316 ჰჷლიშ "Church-festival in the name of St. George".^
Verse: 28    Nach Svanuri P̣oezia, 173a, FN 1 anderer Name für die Familie ნიჟარაძე in Ušgul.^
Verse: 29    Nur hier; vgl. 36 ნა̈რშვიერს; Dativ wäre zu erwarten.^
Verse: 47    Nach Svanuri P̣oezia, 175a, FN 1 "ერთგვარი ქვერია ქერისა", d.h. "eine bestimmte Art Fladenbrot aus Gerste".^
Verse: 64    Svanuri Poezia, 175a "ცერცვით"; Gudjedjiani-Palmaitis, 255 "sort of bean (Vicicia faba)".^
Verse: g.1    სულთა შაბათი მოდიოდა აღდგომის 56-ე დღეს ^
Verse: g.2    ავგულაანნი უშგულის ნიჟარაძეები ^
Verse: g.3    უსპა ერთგვარი კვერია ქერისა ^



Text: 54b/Ushg. 
ჰჷლშა საფტინ -- სულთა შაბათი


Page: 174a  Verse: 1    ვო, ლეშყედი ჰჷლშა საფტინ!   ო, ამოსაგდებო სულთა შაბათო!

      --   Oh, verfluchter Həliš-Samstag!
Verse: 2    ნამყვამს დაროლ ადქუთანდა,   ნამყვამში ყინული დაიძრა,

      --   In Namq̇vam ist eine Lawine abgegangen,
Verse: 3    ქვიშე ი გურნა ლჷნჩჷდე.   ქვიშა-და რიყის ქვა-შერეული.

      --   gemischt (aus) Sand und Felsbrocken.
Page: 176a  Verse: 4    "ლენკვშიერს ლექვა ონღური,   "ლენკვშიერს ქვემოთ მოვდივარ,

      --   "Ich komme hinab nach Lenkvšier,
Verse: 5    კევრარეს ხვეფანფუნალე,   ყინულის კევრებს ერთიმეორეზე ვაფენ,

      --   ich breite die Eisbretter darüber aus* ,
Verse: 6    საჯარს კალთარეს ხვაჭკური."   საჯარს კალთებს ვაჭრი".

      --   den Saǯern (?) schneide ich die Rockschöße ab."
Verse: 7    ადბინე ლიზი, ანღჷრი,   დაიწყო სვლა, მოდის,

      --   Sie ging los, kommt hinab,
Verse: 8    მეზრიერს ლექვა ანღჷრი,   მეზრიერს ქვემოთ მოდის,

      --   Sie kommt hinab nach Mezrier,
Verse: 9    ლაცლამაგვა იწბურალეხ.   ტოლები წვერს იპარსავენ.

      --   die Gleichaltrigen* rasieren sich.
Verse: 10    "ლჷფაშვდი მინე კალდიმა   "ნაქები მათი კალდიმი (ხმალი)

      --   "Ihr lobenswertes Messer
Verse: 11    ჴიდჷლდ მერი ძუღვალაშა.   ძღვნად მექნება ზღვისა.

      --   wird mir ein Geschenk für das Meer sein.
Verse: 12    ჲარვ ზუგვარ ჟიბენ ონღური,   ორ ბორცვს ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme über zwei Hügel,
Verse: 13    მულაზონი ლამახვიდა,   მულზონი შემხვდა,

      --   der Küster kam mir entgegen,
Verse: 14    მასჩუქარი სტაქანილა,   მაჩუქა სასმისი,

      --   er überreichte mir ein Trinkglas,
Verse: 15    ლამრიად ში მად მიფადა.   ღვთისმშობლისთვის ხელი არ მიხლია.

      --   an die Marienkirche habe ich nicht Hand gelegt.
Verse: 16    ჟიბჲანის ჟიბენ ონღური,   ჟიბიანის ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme hinauf nach Žibyǟn,
Verse: 17    მაგა ყორარს მიცყანალი;   ყველა კარებს მიკეტავს;

      --   alle Türen verschließt es mir;
Verse: 18    ჩვიბჲანის ლექვა ონღური,   ჩვიბიანის ქვემოთ მოვდივარ,

      --   ich komme hinab nach Cvibyǟn,
Verse: 19    ლეყი-ნაყონს მიცადუნეხ.   სხვადასხვა შეჭამანდს მიცვლიან.

      --   allerlei Speisen tauschen sie mir ein.
Verse: 20    ჩაჟაშხო ლექვა ონღური,   ჩაჟაშისკენ ჩამოვდივარ,

      --   Ich komme hinab nach Čāžäš,
Verse: 21    ავგულარ მაცხვარდ მისარვინახ.   ავგულაანნი (ნიჟარაძეები) მაცხოვრისთვის მიპატივებია.

      --   Die Avguls habe ich wegen des Heilands verschont.
Verse: 22    შიხაილ, ისგვი ლალზიგა   შიხაილ, შენი სამოსახლო

      --   Sixails, euer Wohngrund
Verse: 23    ჩიაგი ლაზგას ხოჩანდა,   ყველა ადგილის სამოსახლოს სჯობდა,

      --   ähnelte aller Orte Wohnstatt,
Verse: 24    შიხაილ, ისგვი ნანულა   შიხაილ, შენი ნანული (ბანოვანი)

      --   Sixails, eure Dame(n)
Verse: 25    ჩიაგი ნანულს ხოჩანდა;   ყველა ადგილის ნანულს სჯობდა;

      --   ähnelte(n) aller Orte Dame(n).
Verse: 26    ლჷჲსუშ-ლჷლზიგდ მაგუვი   ასულიან-სამოსახლიანად ყველა

      --   Alle, Töchter (und) Hausgemeinschaft,
Verse: 27    ჴიდილდ მერიდ ძუღვაჲლაშ.   მისატანი (ძღვენი) მექნებით ზღვისა.

      --   werdet ihr mir ein Geschenk für das Meer sein.
Verse: 28    მურყმელის ლექვა ესღური,   მურყმელის ქვემოთ მივდივარ,

      --   Nach Murq̇mel hinab gehe ich,
Verse: 29    ნაკრარს კალთარეს ხვაჭკური.   ნაკრარს კალთებს ვაჭრი.

      --   den Naḳrern schneide ich die Rockschöße ab.
Verse: 30    ნაკრიშა მუქხულახანქა   ნაკრის რიყიდან ("ქვიდან")

      --   Von dem Granitfelsen des Nakär aus
Verse: 31    სემი დინოლდ (სამ ლავდილად) ლამქჷრდავნე,   სამმა ქალიშვილმა (სამმა დამ) გამქირდა,

      --   verspotteten mich drei Mädchen,
Verse: 32    ჴიდჷლდ მერიხ ძუღვაჲლაშ.   ძღვენი მექნებიან ზღვისა.

      --   ein Geschenk werden sie mir für das Meer sein.
Verse: 33    დავბერხო ლექვა ესღური,   დავბერისკენ ჩავდივარ,

      --   Ich gehe hinab nach Davber,
Verse: 34    ბრიგ ლამსჷმდა დავბერხანქა,   ხმაურობა მომესმა დავბერიდან,

      --   einen Lärm hörte ich aus Davber,
Verse: 35    დავბრარ ყორარს მიცყანალიხ:   დავბერლები კარებს მიკეტავენ:

      --   die Davbrer verschließen mir die Türen:
Verse: 36    ლჷმშარე სგოჯიხ მუშგვრიშა.   შეწუხებული ბრძანდებიან სტუმრისა.

      --   sie sind des Gastes überdrüssig.
Verse: 37    ლალხორხო ლექვა ესღური,   ლალხორისკენ ჩავდივარ,

      --   Nach Lalxor gehe ich hinab,
Verse: 38    შდულურ მურყვამ ბრეგენილა.   უსათოფურო ციხე დგას (?).

      --   der Turm ohne Schießscharten ächzt (!).
Verse: 39    ნარსავს სემი ეხვილდ ხორი,   ნარსავს სამი ცოლო ჰყავს,

      --   Narsäv hat drei Frauen,
Verse: 40    დეშ ხოცადიხ ნაგამ ფაყვას.   ვერ უცვლიან გაცვეთილ ("ნახურავ") ქუდს.

      --   die abgetragene Mütze ersetzen sie ihm nicht.
Page: 178  Verse: 41    ნარსავ ლარსგვარის აშხატი,   ნარსავი ცხრილს წნავს,

      --   Narsäv knüpft (sich) ein Haarsieb,
Verse: 42    თამაზ ჭაგის ხოფ[ჷჴჷ]ნე*,   თამაზი ჭაკს ...,

      --   Tamaz be[spring]t eine Stute,
Verse: 43    სემი ლჷზა ჭაგისუღვი."   სამი წლის ჭაკს".

      --   eine dreijährige Stute."

Page: Fn. 
Verse: 5    Nach Svanuri P̣oezia, 177 "ერთიმეორეზე ვაფენ" "ich breite sie übereinander".^
Verse: 9    Nach Svanuri P̣oezia, 177 "ტოლები".^
Verse: 42    ხოფ###ნე: ხოფ[ჷჴჷ]ნე nach 54a, 49.^



Text: 55a/Qld. 
უშგულას მახეღვაჟარე ანუ უშგულ ლასმა -- უშგულის ახალგაზრდები


Page: 178  Verse: 1  არიდა ... უშგულას მახეღვაჟარე*   --   არიდა ... უშგულის ახალგაზრდები.
      --   Die Jungen von Ušgul.
Verse: 2  არიდა ... ჟი ლა̈ჲნა̈ზვრა̈ნხ უშგვლა̈ სვიმრა.   --   არიდა ... თავი მოიყარა უშგულის ხალხმა.
      --   Die Ušguler Versammlung findet sich zusammen.
Verse: 3  არიდა ... ხივზირალედ ლეთ-ლადეღი   --   არიდა ... თათბირობთ დღე და რამე
      --   Nacht (und) Tag haltet ihr Rat
Verse: 4  არიდა ... ბერეჟჲანა̈შ მურყვამისგა.   --   არიდა ... ბერეჟიანის ციხეში.
      --   in Berežyans Turm.
Verse: 5  არიდა ... ქა ლა̈ხქუთანდ ლეშხი დვეშდიშ.   --   არიდა ... დაიძარით დასაწვავ ორშაბათს.
      --   Ihr setztet euch in Bewegung an dem verfluchten Donnerstag.
Verse: 6    "გვიბინა ლიზი-ლიჩედი,   არიდა ... "დაგვიწყია სვლა-წასვლა,

      --   "Wir sind losgegangen,
Verse: 7    ლაკვრამა ბოგას ესღურიდ,   ლაკვრამის * ხიდზე მივდივართ,

      --   wir gelangen zur Brücke des Gletschers,
Verse: 8    ჴავჩილდ ლა̈გვჩჷჩხნე მჷრთენხა̈ნ, -   კაჭკაჭმა შემოგვჩხავლა მარცხნიდან,

      --   ein Schwätzer krächzt von links zu uns herüber,
Verse: 9    ლალთარ გვერი გზავრობა̈შ[ი].   (ცუდი) ნიშანი გვექნება მგზავრობისა.

      --   ein böses Omen für unsern Weg wird er sein.
Verse: 10    გვიბინა ლიზი-ლიჩედი, {!}   დაგვიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Wir sind losgegangen,
Verse: 11    ლეჟაში ლახვას ესღურიდ.   ზემო საძოვარ მთაზე მივდივართ.

      --   wir gelangen auf die Oberweide.
Verse: 12    ერხის ხონდახ სგიმხა̈ნ ლიზი,   ზოგს უნდოდა ვეძით წასვლა,

      --   Manche wollten von der Quelle weggehen,
Verse: 13    ეჯი ლჷქდუდ მა̄დ იშგედიხ."   ის ამპარტავნებმა იუკადრისეს".

      --   das hielten die Stolzen für unter ihrer Würde."
Verse: 14    ხობინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყიათ სვლა-წასვლა,

      --   Sie sind losgegangen,
Verse: 15    მუსულ ხერიხ, ვოჲ, ლაჭაბი,   თოვლი ექნებათ, ოჲ, გასაკვალავი,

      --   sie müssen sich durch den Schnee, oh, einen Weg bahnen,
Verse: 16    სგვებინ ლიზის იწიჰელეხ.   წინსვლას უარობენ.

      --   sie weigern sich, weiterzugehen.
Verse: 17    გვიბინავ ლიზი-ლიჩედი,   დაგვიწყია სვლა-წასვლა,

      --   Wir sind losgegangen,
Verse: 18    სგა მეჩდელიდ გორვა̈შთე[სგა],   შევსულვართ გორვაშში,

      --   hinein nach Gorväš sind wir gegangen,
Verse: 19    გორვა̈შ ღვაშარინ გოშია.   გორვაში ჯიხვებით სავსეა.

      --   Gorväs ist voller Steinböcke.
Verse: 20    ჟიქან ღვაშა̈რ გვექშილჲალდახ,   ზემოთ ჯიხვები დაგვსტვენდნენ,

      --   Von oben pfeifen uns die Steinböcke an,
Verse: 21    ჩუქვან უშგვლა̈ ლჷქდუ ხოსგდიხ.   ქვემოთ უშგულის ამაყები უყურებენ.

      --   von unten schauen ihnen Ušguls Stolze zu.
Verse: 22    გა̈ნილდ ხოჴიდხ ლაცადიში,   წამოუარეს წინ დასახვედრად,

      --   Sie gingen voraus zum Treffpunkt* ,
Verse: 23    ჟაჰილდ გვაქუცი გორვაში.   ზვავი მოგვაწყდა ("მოგვწყვიტა") გორვაშისა.

      --   eine Lawine lösten sie auf uns aus vom Gorväš aus.
Verse: 24    - ჰატ, მახალ, ჰატ, მახეღვაჟარე,   - აბა ჰე, ახლებო, აბა ჰე, ახალგაზრდებო,

      --   - Ach, ich weiß* , ach, ihr Jungen,
Verse: 25    ლიცალ-ლიმაგვ გვიყველენი! -   ტოლამხანაგობა გვეთიშება! -

      --   Freunde (und) Nachbarn werden von uns getrennt!
Verse: 26    ჰავჯარე, გუშგვეჲ ჰავჯარე,   იარაღი, ჩვენი იარაღი,

      --   Die Waffen, unsere Waffen,
Verse: 27    მუსულდს ხეჩჷდახ ქჷსაში.   ქარბუქის თოვლში ერია.

      --   sind dem Schnee des Sturms untergemischt.
Verse: 28    ნინაულა, ლეკუტიშ გეზალე,   ნინაულა, ლეკუტის შვილი,

      --   Ninaula, der Sohn von Lekuṭi,
Verse: 29    ბაჩან ი ბაჩან ისკინალე,   ქვიდან ქვაზე დახტის,

      --   springt von Stein zu Stein,
Page: 180  Verse: 30    დეშმა ხაყერ გორვა̈შიშ ჟა̈ჰდ;   ვერაფერი უყო გორვაშის ზვავმა;

      --   die Lawine von Gorväš tat ihm nichts;
Verse: 31    ჩუჲ ასგურდა თვეთნა ბაჩვჟი,   ჩამოჯდა თეთრ ქვაზე,

      --   er setzte sich nieder auf einen weißen Stein,
Verse: 32    ეჯგვა̈რ ბჷგიდ იჰკა̈ფჲელე,   ისე ძალიან მოსთქვამს,

      --   auf diese Weise hält er sich fest,
Verse: 33    მერგიმ ბა̈ჩილდს ქიმს ხაგენი.   (რომ) ლოდს ცრემლს ადენს.

      --   auf den Felsbrocken vergießt er seine Träne(n).
Verse: 34    მა̈გ ა̈დგვა̈̄ნე ვოშთხვეშდ მარე,   ყველა დაიტირა ორმოცი კაცი,

      --   Alle vierzig Männer beklagte er,
Verse: 35    თვითჟი ლიმა̄რვ ჩი̄ ჟ'ესგვა̈̄ნე.   სათითაოდ ყველას (თავისი) ვაჟკაცობა დაატირა.

      --   jedes von allen Dasein beweinte er.
Verse: 36    ხობინა ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

      --   Er ist losgegangen,
Verse: 37    ჟიბჲანიშ ნესგვინდ ა̈მჩედელი;   ჟიბიანის შუამდე მისულა;

      --   hinein nach Žibyǟn ist er gekommen;
Verse: 38    ჟიბჲანიშე ბეფშვ ი ზურა̄ლ   ჟიბიანის ბავშვი და ქალი

      --   Žibyǟns Kind(er) und Frau(en)
Verse: 39    სგვებინ ლახხვი̄დ ნინაულას:   წინ შემოხვდა ნინაულას:

      --   kam(en) Ninaula entgegen:
Verse: 40    - ნინაულა ლეკუტიშე,   - ნინაულა ლეკუტისავ,

      --   - Ninaula, (Sohn von) Leḳuṭi,
Verse: 41    მუკვცირა როქვ მაგვარდ ანღრიხ?   ჯიხვზე მონადირენი როგორ მოდიანო?

      --   wie, sagen sie, kommen die Bockjäger (zurück)?
Verse: 42    - მა̈გ ა̈დდავშა̈ნ ვოშთხვეშდ მა̄რე!-   - ყველა დაიღუპა ორმოცი კაცი! -

      --   - Alle vierzig Männer sind umgekommen!
Verse: 43    ბეფშვ ი ზურა̄ლ იკილჲე̄ლეხ.   ბავშვი და ქალი კივიან.

      --   Kind(er) und Frau(en) schrei(en) laut.
Verse: 44    ხობინა ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

      --   Er ist losgegangen,
Verse: 45    ჩაჟა̈შთე̄სგა სგა მეჴდელი,   ჩაჟაშში შემოსულა,

      --   hinein nach Čāžäš ist er gekommen,
Verse: 46    ჩაჟეშიშა ბეფშვ ი ზურა̄ლ:   ჩაჟაშის ბავშვი და ქალი:

      --   Kind(er) und Frau(en) von Čāžäš:
Verse: 47    - ნინაულა ლეკუტიშე,   - ნინაულა ლეკუტისავ,

      --   - Ninaula, (Sohn von) Leḳuṭi,
Verse: 48    აფხნეგ-მა̄რე მა̈გვა̈ჲდ აჯყა?   ამხანაგები რარიგ მოგყავს?

      --   wie bringst du (uns) die Nachbarn (zurück)?
Verse: 49    - აფხნეგ-მა̄რე დე̄საჲ ამყა,   - ამხანაგები არ მომყავს,

      --   - Ich habe die Nachbarn nicht bei mir,
Verse: 50    მა̈გ ა̈დდა̄ვშა̈̄ნ ვოშთხვეშდ მა̄რე!   ყველა დაიღუპა ორმოცი კაცი! -

      --   alle vierzig Männer sind umgekommen!
Verse: 51    ბეფშვ ი ზურა̄ლ იკილჲელე[ხ],   ბავშვი და ქალი კივიან,

      --   Kind(er) und Frau(en) schreien laut,
Verse: 52    ერს როქვ ჭალა̈ჲთე ოთსკინახ.   ზოგი მდინარეში გადავარდნილაო.

      --   manche, sagt man, sind in den Fluß gesprungen.
Verse: 53    ხობინა ლიზი-ლიჩედი,   დაუწყია სვლა-წასვლა,

      --   Er ist losgegangen,
Verse: 54    ესღრი, ესღრი ფაკილდს ლექვა.   მიდის, მიდის ფაკულდს ქვემოთ.

      --   er geht hin, gelangt hinab nach (?) Paḳild.
Verse: 55    მურყვმერიში ლჷქა̈დ სიმქა̈რ   მურყმელის ამაყი ქალიშვილები

      --   Die stolzen Mädchen von Murq̇vmer
Verse: 56    სგვებინ ლა̈ხზაზხ ნინაულას:   წინ შემოეგებნენ ნინაულას:

      --   wurden Ninaula entgegengesandt:
Verse: 57    - ნინაულა ლეკუტიშე,   - ნინაულა ლეკუტისავ,

      --   - Ninaula, (Sohn von) Lekuti,
Verse: 58    ნინაულა, გმირიშ გეზალ,   ნინაულა, გმირის შვილო,

      --   Ninaula, Heldensohn,
Verse: 59    ლჷქა̈დ ღვაჟა̈რ მა̈გვა̈რდ ანღრიხ?   ამაყი ვაჟები როგორ მოდიან?

      --   wie kommen die stolzen Jungen (zurück)?
Verse: 60    - ო, საბრელა ლჷქა̈დ სიმქა̈რ,   - ო, საბრალო თავმომწონე ქალიშვილებო,

      --   - Oh, unglückliche stolze Mädchen,
Verse: 61    ლჷქა̈დ სიმქა̈რ, თვეთნე სიმქა̈რ,   ამაყო ქალიშვილებო, თეთრო ქალიშვილებო,

      --   stolze Mädchen, weiße Mädchen,
Verse: 62    ლჷქა̈დ ღვაჟა̈რ დე̄სა აჯაზიხ,   ამაყი ვაჟები არ მოგიდისთ,

      --   die stolzen Jungen kommen nicht (mehr) zu euch,
Verse: 63    უშხვარეშ იმედ მექვცე ჯე̄რიხ!   ერთმანეთის იმედი დაკარგული გექნებათ!

      --   die Hoffnung aufeinander wird euch genommen.
Verse: 64    თვეთნა სიმქა̈რდ თვეთნე ლაჩქა̈რ,   თეთრმა ქალიშვილებმა თეთრი ლეჩაქები,

      --   Die weißen Mädchen, ihre weißen Kopfbedeckungen,
Verse: 65    თვეთნე ლაჩქა̈რ ტვალა̈ხს ხაჴიდხ,   თეთრი ლეჩაქები ტალახში სტყორცნეს,

      --   die weißen Kopfbedeckungen warfen sie in den Kot,
Verse: 66    ყაბვეშ ნა̈თსა̈ვ ჩუ ლოხვტი̄მახ.   ღაწვები ჩამოუტყავებიათ.

      --   von den Wangen haben sie sich die Haut abgeschält.

Page: Fn. 
Verse: 1    დედანშია: უშგულ ლასმა ხილღვაჟალედ. ^
Verse: 22    Lt. Svanuri P̣oezia, 179 "წამოუარეს წინ დასახვედრად".^
Verse: 24    In Svanuri P̣oezia, 179 "ახლებო" "ihr Jungen".^
Verse: g.1    საყინულე, ყინულეთი ^




Text: 55b/Ip. 
უშგულას მახეღვაჟარე -- უშგულის ახალგაზრდები


Page: 182  Verse: 1    უშგულას მახეღვაჟარე   უშგულის ახალგაზრდები

      --   Jungen von Ušgul,
Verse: 2    ხივზირალედ ლეთ-ლადეღი,   თათბირობთ დღე და ღამე.

      --   ihr versammelt euch Nacht (und) Tag,
Verse: 3    ხივზირალედ ჴაცას ისგვეჲ.   თათბირობთ თქვენს დაღუპვას.

      --   ihr versammelt euch zu eurem Verderben.
Verse: 4    მიშლადეღ ლახორ ლაჯადახ,   კვირას კრება გაგიმართავთ,

      --   Am Sonntag hat eure Versammlung stattgefunden,
Verse: 5    ლახორ ლაჯადხ მურყვამისგა,   კრება გამართეთ ციხეში,

      --   eure Versammlung fand im Turm statt,
Verse: 6    მურყვამისგა ბერეჟჲანა̈შ.   ბერეჟიანის ციხეში.

      --   in Berežyans Turm.
Verse: 7    [ქა ლახქუთანდ ლეშხი დვეშდიშ],   [დაიძარით დასაწვავ ორშაბათს],

      --   [Ihr setztet euch in Bewegung an dem verfluchten Donnerstag,]
Verse: 8    ქა ლახქუთანდ სოფელხენქა,   დაიძარით სოფლიდან,

      --   ihr bewegtet euch aus dem Dorf hinaus,
Verse: 9    სოფელხენქა უშგულხენქა,   სოფლიდან, უშგულიდან,

      --   aus dem Dorf Ušgul hinaus,
Verse: 10    ჯიბინახ ლიზი-ლიჩედი.   დაგიწყიათ სვლა წასვლა.

      --   (so) seid ihr losgegangen.
Verse: 11    - ბაზიშ სადგვემ იმე ჯე̄რახ?   - ამაღამ სადგომი სად გექნებათ?

      --   - Wo wird heute nacht euer Lager sein?
Verse: 12    - ბაზიშ სადგვემ მურყვამისგა,   - ამაღამ სადგომი ციხეში (გვექნება),

      --   - (Unser) Lager heute nacht (ist) im Turm,
Verse: 13    მურყვამისგა ბერეჟჲანა̈შ.   ბერეჟიანის ციხეში.

      --   in Berežyans Turm.
Verse: 14    მერმა ძინა̈რს ჟი ლახჷგა̈ნდ,   მეირე დილას ადექით,

      --   Am nächsten* Morgen standet ihr auf,
Verse: 15    ჰა̈ბილდ ჯასდა̈ნდახ ვოქვრა̈ში,   ოქროს ფერი გედვათ,

      --   eine (Gesichts-)Farbe hattet ihr von Gold,
Verse: 16    თვითჟინ ისნავს მა̈გ ხინჩილდად;   სათითაოდ ყველა სიზმარს სჩიოდით;

      --   jeder von euch allen klagte über einen Traum,
Verse: 17    ჲერხის ჯინდახ სგიმხენ ლიზი,   ზოგს გინდოდათ ვეძით წასვლა,

      --   mancher von euch wollte von der Quelle weggehen,
Verse: 18    ეჯი ლჷქდუდ მად იშგედიხ.   ის ამაყებმა იუკადრისეს.

      --   das hielten die Stolzen für unter ihrer Würde.
Verse: 19    ჯიბინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

      --   Ihr seid losgegangen,
Verse: 20    ლექვა̄ ლახვას ესღჷრიდ,   ქვემოთ საძოვარ მთაზე მიდიხართ,

      --   gelangt zur Unterweide,
Verse: 21    მუსულდ ბამბავ ჯერო̄ლეხ,   თოვლი ბამბად გაქვთ,

      --   der Schnee wird euch (wie) Watte;
Verse: 22    [სგვებინ ლიზის ხიმქარალედ];   [წინსვლაში ერთმანეთს ეცილებით];

      --   [ihr wetteifert beim Vorwärtsgehen];
Verse: 23    ლეჟა ლახვას ესღჷრიდ,   ზემო საძოვარ მთაზე მიდიხართ,

      --   ihr gelangt zur Oberweide,
Verse: 24    მუსულდ ლაჭაბუ ჯეროლეხ.   თოვლი საკვალავი გაქვთ.

      --   ihr müßt euch durch den Schnee einen Weg bahnen.
Verse: 25    ჴავჩილ ჯიჩჩხჷნახ ლერთანხენ.   კაჭკაჭი დაგჩხაოდათ მარცხნიდან.

      --   Ein Schwätzer krächzt euch von links an.
Verse: 26    "სი ჴავჩილა, იმ ნიჩჩხჷნე?   "შე კაჭკაჭო, რას დაგვჩხავი?

      --   "Du, Schwätzer, was krächzst du uns an?
Verse: 27    ნა̈ჲ ესღურიდ ლაკვცირათე."   ჩვენ მივდივართ ჯიხვზე სანადიროდ".

      --   Wir gehen (doch) auf die Steinbockjagd."
Verse: 28    ჯიბინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

      --   Ihr seid losgegangen,
Verse: 29    ქარვან ლაჯხვიდდახ შყაჟვიშ;   ქარავანი შემოგხვდათ მწყრისა;

      --   eine Wachtelkarawane kam euch entgegen;
Verse: 30    თვითო ჩიემ ხოცადუნედ,   სათითაოდ ყველამ ესროლეთ რიგ-რიგად,

      --   jeder von euch schoß auf sie,
Verse: 31    ბინტყილ ალჲა̈რს დეშ ათკვარნედ.   ბუმბული მათ ვერ გააყრევინეთ.

      --   (doch) keine Feder habt ihr ihnen ausgerissen.
Verse: 32    ჯიბინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

      --   Ihr seid losgegangen,
Verse: 33    დაჴჷლ ლაჯხვიდდახ კვიცრა̈ში;   ფურჯიხვი შემოგხვდათ;

      --   eine Steinbockziege kam euch entgegen;
Verse: 34    თითო ჩიემ ხოცადუნედ,   სათითაოდ ყველამ ესროლეთ რიგ-რიგად,

      --   jeder von euch schoß auf sie,
Verse: 35    ფათულ ალას დეშ ათკვარნედ.   მას ბეწვი(ც) ვერ დააგდებინეთ.

      --   kein Härchen habt ihr ihr gekrümmt.
Page: 184  Verse: 36    ქა ხოქა̄ბა ლერთან ფოყხენ, -   გაუვლია მარცხენა მხრით, -

      --   Sie ist auf der linken Seite durchgegangen,
Verse: 37    ლანშან ჯეროლეხ ხოლემიშ.   ცუდი ნიშანი გექნებათ.

      --   das wird euch ein schlechtes Omen sein.
Verse: 38    ჯიბინახ ლიზი-ლიჩედი,   დაგიწყიათ სვლა-წასვლა,

      --   Ihr seid losgegangen,
Verse: 39    ნარყვამა ზაგარ მეჴდეხიშდ,   ნარყვამის ქედზე მოსულხართ,

      --   zum Bergrücken von Narqvam seid ihr gelangt,
Verse: 40    ლასგიდ აჯსყანხ უშგულათე,   გასახედი გაგიკეთდათ უშგულისკენ,

      --   der Ausblick auf Ušgul wurde euch bereitet,
Verse: 41    ლამჷრია უშგულაშ ჯიმაზჷრახ;   უშგულის ღვთისმშობელი გილოცავთ;

      --   die Gottesmutter von Ušgul hat euch gesegnet;
Verse: 42    ქა ლახსიპედ ნარყვამათე,   გადაუხვიეთ ნარყვამისკენ,

      --   ihr wendetet euch ab nach Narq̇vam,
Verse: 43    ნარყვამ ღვაშარინ გვაშია (გვეშია).   ნარყვამი ჯიხვებით სავსეა.

      --   Narq̇vam ist voller Steinböcke.
Verse: 44    დოდალ ღვაშარს ხემქარალე,   დოდალი ჯიხვებს ეჯიბრება,

      --   Dodal wetteifert mit den Steinböcken,
Verse: 45    ეჯა ღვაშარდ მად იშგედიხ;   ეს ჯიხვებმა იუკადრისეს;

      --   das hielten die Steinböcke für unter ihrer Würde;
Verse: 46    ღვაშარ ჟიქანუ ხაცადახ,   ჯიხვებს ზემოთ მოუვლიათ,

      --   die Steinböcke sind von oben herabgewechselt,
Verse: 47    ჟაჰილდ ხოქვიცახ გორვაში,   ზვავი მოუწყვეტიათ გორვაშისა,

      --   eine Lawine haben sie ausgelöst vom Gorväš,
Verse: 48    ჰაბილდ ჯასდანდახ ტჷტაში:   ფერი გედვათ ნაცრისა:

      --   eure (Gesichts-)Farbe wurde aschfahl:
Verse: 49    - ჰატ მა, ჰატ, მახეღვაჟარე,   - აბა, ახალ, აბა, ახალგაზრდებო,

      --   - Ach ja, ach, ihr Jungen,
Verse: 50    ლიცალ-ლიმაგვ გვიყველენი! -   ტოლ-ამხანაგობა გვეყრება! -

      --   Freunde (und) Nachbarn werden von uns getrennt!
Verse: 51    ნინა, ლეკუტიშ გეზალე,   ნინა, ლეკუტის შვილი,

      --   Nina, der Sohn von Lekuṭi,
Verse: 52    კახბერ ჩა̄ჟას ხასგურდა ...   კახაბერი ცხენზე იჯდა ...

      --   Ḳaxber sitzt auf dem Pferd ...

Page: Fn. 
Verse: 14    wtl. "zweiten".^



Text: 56a/Mlx. 
გივერგილა -- გიორგელა


Page: 184  Verse: 1    ლემჩი-ლიავადა-ჲაქა̈შ   შენ და-ლიავადა-ბერდი *

      --   Alterchen*
Verse: 2    გივერ-ლიავადა-გილა!   გიორ-ლიავადა-გელა!

      --   Givergila!
Verse: 3    ჩი ხასური, ლიავადა   ყველას სჯობნი, ლიავადა,

      --   Allen bist du überlegen,
Verse: 4    მეთხვჲა̈რს გუშგვეჲ, ლიავადა   ჩვენს მონადირეს, ლიავადა.

      --   (allen) unseren Jägern,
Verse: 5    ლემჩი-ლიავადა-ჲაქა̈შ!   შენ და-ლიავადა-ბერდი

      --   Alterchen!
Verse: 6    კარვულ ლიავადა ჯიგა̈ნ   კარავი ლიავადა გედგა

      --   Dein Zelt steht
Verse: 7    ჭანგულ-ლიავადა-ისგა,   ჯანგულ-ლიავადა-შიგა,

      --   im (??)*,
Verse: 8    კარვულ ლიავადა ჯიგა̈ნ   კარავი ლიავადა გედგა

      --   dein Zelt steht (da, gemacht)
Verse: 9    კვიცრა̈შ ლიავადა ჯიჯვმიშ,   შუნ-ჯიხვის ლიავადა ძვლისა,

      --   vom Knochen des Steinbocks* (?),
Verse: 10    ნაფრუნდ ლიავადა ჯუღვა̈ნ   სახურავად ლიავადა გქონდა

      --   zur Bedeckung hast du
Verse: 11    ღვაშმიშ ლიავადა ტუფულდ.   ჯიხვის ლიავადა ტყავი.

      --   das Fell des Steinbocks.
Verse: 12    ლემჩი-ლიავადა-ჲაქა̈შ!   შენ და-ლიავადა-ბერდი!

      --   Alterchen!
Verse: 13    კოჯას ლიავადა ფივერს   კლდეს ლიავადა ფიორს

      --   Dem Felsen ein Bruchstück
Verse: 14    დემ ლიავადა ხაცური.   არ ლიავადა არჩენ.

      --   läßt du nicht.
Verse: 15    ლემჩი-ლიავადა-ჲაქა̈შ!   შენ და-ლიავადა-ბერდი!

      --   Alterchen!
Verse: 16    მინდვერს ლიავადა ლაჩვა̈რს   მინდორს ლიავადა ირმებს

      --   Dem Felde einen Hirsch
Page: 186  Verse: 17    დემ ლიავადა ხაცური.   არ ლიავადა არჩენ.

      --   läßt du nicht.
Verse: 18    ლემჩი-ლიავადა-ჲაქა̈შ!   შენ და-ლიავადა-ბერდი!

      --   Alterchen!
Verse: 19    ძუღვას ლიავადა ცუზვა̈რს   ზღვას ლიავადა თევზებს

      --   Dem Meere die Fische
Verse: 20    დემ ლიავადა ხაცური.   არ ლიავადა არჩენ.

      --   läßt du nicht.
Verse: 21    ჩის ლიავადა ხასური   ყველას ლიავადა სჯობნი

      --   Allen bist du überlegen
Verse: 22    მეთხვჲა̈რს ლიავადა გუშგვეჲ,   ჩვენს ლიავადა მონადირეებს,

      --   unseren Jägern,
Verse: 23    ლემჩი-ლიავადა-ჲაქა̈შ!   შენ და-ლიავადა-ბერდი!

      --   Alterchen!

Page: Fn. 
Verse: 1    Wtl. Übers. in Svanuri P̣oezia "დასაბერებელო"; freie Übs. "შენ დაბერდი".^
Verse: 7    Svanuri P̣oezia, 185: "ჯანგულშიგა"; zu ჯანგულოვანი "beherzt" ??^
Verse: 9    Weiblich oder männlich.^
Verse: g.1    სიტყვა-სიტყვით: დასაბერებელო ^



Text: 56b/Lnr. 
გერეგილა ლაღრალ -- გიორგელას სიმღერა


Page: 186  Verse: 1    შილეშადა გერეგილსი ცხა̈რიოდა   შილეშადა გიორგელას ცხარიოდა

      --   (..)*
Verse: 2    სგიმჷლდ ჯი̄შვა ცხა̈რვა̈შიშა,   ვეძა გისვამ ცხარვაშისა,

      --   Du hast die Quelle von Cxärväš ausgetrunken,
Verse: 3    ეჩნუშ მა̈ბზა̈̄რ შელენილა,   მით მაძღარი გაბერილხარ (?),

      --   dadurch ist er satt aufgedunsen (?)* ,
Verse: 4    ტუბას ესღ[ჷ]რი;   ხევში მიდიხარ;

      --   (so) geht er in der Schlucht hin;
Verse: 5    მაზუმს სგვებდი ესღჷრი,   რამდენსაც წინ მიდიხარ,

      --   soviel er vorwärts gelangt,
Verse: 6    ეჩზუმს ღვეშგდი ტეხენილა.   იმდენს უკან იხევ ("ბრუნდები").

      --   soviel kehrt er wieder zurück.
Verse: 7    ისგვა ჟიქან გჷგბილ ხა̄გა̈ნ,   შენს ზევით ფიჭვი იდგა,

      --   Über dir stand eine Pinie,
Verse: 8    ეჯას მუგულდუ ხა̈გნე̄ნა.   მასზე მტრედი მჯდარა ("მას მტრედი მისდგომია")

      --   auf der hat eine Taube gesessen.
Verse: 9    "ალას მია ჩუ ხვადგა̈რი   "ამას მე მოვკლავ

      --   "Die werde ich töten
Verse: 10    ცხუურ, ცჷჴემდურ,   უისროდ და უმშვილდოდ,

      --   ohne Pfeil, ohne Bogen,
Verse: 11    ალას მია ჟი ხვაჯა̈ბი   ამას მე მოვხარშავ

      --   die werde ich kochen,
Verse: 12    ცხვადურ, ლემსგურ,   უქვაბოდ და უცეცხლოდ" ...

      --   ohne Kessel, ohne Feuer,
Verse: 13    ალას მია ჩუ ხვიზვები   ამას მე შევჭამ

      --   die werde ich essen
Verse: 14    შდჷქურ, ჰა̈ყბურ .."   უკბილოდ და უყბოდ ..."

      --   ohne Zähne, ohne Kiefer .."

Page: Fn. 
Verse: 1    Svanuri P̣oezia, 187 unübersetzt; (ში)ლესადა zu ლიშედ "retten, helfen" (Pass.!)? ცხა̈რიოდა zu ცხა̈რვა̈შ (nächste Zeile)? Dann etwa "Zum Retten (geeigneter) გერეგილ von ცხა̈რვა̈შ" ?? Eher einfache Füllsilben?^
Verse: 3    Svanuri Poezia, 187: "გაბერილხარ (?)".^



Text: 56c/Lsh. 
მოტიშური -- მოტიშური


Page: 186  Verse: 1    მოტიშური მევიარე,   მოტიშური მევიარე,

      --   Moṭišuri (..)* ,
Verse: 2    გიორგილ-ჷჯ ღვარა ცხერვაშიშა,   გიორგის მზემ ცხერვაშისა,

      --   beim Giorgil von Cxerväš,
Verse: 3    სგიმილ ჯი̄შვა ელვაშიშა,   ვეძა დაგილევია ელვაშისა,

      --   du hast die Quelle von Elväš ausgetrunken,
Verse: 4    მაბზარ ეჯნოშ შელენი[ლ]ა;   იმით ძალიან გამძღარხარ;

      --   dadurch ist er satt aufgedunsen (?)* ;
Verse: 5    ჭაფორ ჯი̄მა ლახვეშიშა,   სამყურა (ბალახი) გიჭამია მთისა,

      --   den Klee hast du gegessen von der Alm,
Verse: 6    მაბზარ ეჯნოშ შელენი[ლ]ა.   იმით ძალიან გამძღარხარ.

      --   dadurch ist er satt aufgedunsen.
Verse: 7    ამჷნ ჩუბავ ლაროლისგა   ამას ქვემოთ სათიბში

      --   Unterhalb davon auf der Heuwiese
Verse: 8    ელვაშ მეგემ ჩეჩხენილა,   ალვის ხე დგას,

      --   knarrt (?)* ein Pappelbaum,
Verse: 9    ეჩას მუგულ ლახაგე̄ნა,   მასზე მტრედი შემჯდარა ("მისდგომია"),

      --   auf dem hat sich eine Taube niedergelassen,
Verse: 10    ეჩას ვაჟნილ ხენდორჲელე.   იმას ქორი დასტრიალებს.

      --   die umkreist ein Habicht.
Page: 188  Verse: 11    "თოფურაჲ ი ავჯურაჲ   "უთოფოდ და უიარაღოდ

      --   "Ohne Gewehr und ohne Waffe
Verse: 12    ეჩას მი ღალ ხვადაგარი,   მას მე მოვკლავ,

      --   werde ich die wohl töten,
Verse: 13    ეჩის მი ღალ ხვაჯაბუნე   მას მე მოვახარშვინებ

      --   kochen werde ich die wohl
Verse: 14    ცხვადურაჲ, ლემსგურაჲ,   უქვაბოდ და უცეცხლოდ,

      --   ohne Kessel, ohne Feuer,
Verse: 15    ეჩის მი ღალ ხვიზობუნე   მას მე შევჭამ

      --   essen werde ich die wohl
Verse: 16    შდიქურაჲ, აყბურაჲ."   უკბილოდ და უყბოდ".

      --   ohne Zähne, ohne Kiefer."
Verse: 17    ამჷნ ჩუბავ ღელოლისგა   ამას ქვემოთ ღელეში

      --   Unterhalb davon am Bach
Verse: 18    ლეგვერილა ქვექვენილა,   წისქვილი მოკუნტულა,

      --   dreht sich (?)* eine Mühle,
Verse: 19    ისგან დედბერ ბეჯღენილა;   შიგ დედაბერი გდია;

      --   darin liegt eine alte Frau;
Verse: 20    მებჭკოლ ხარა ჭითხ ი კამჷლ,   გახეთქილი ჰქონია წყრთა და მტკაველი,

      --   gespalten sind ihr Elle und Spanne,
Verse: 21    ჭ[იმ]ოლ* ხარა მჷჩჷლჩჷნე ...   ფ### ჰქონია მოფაფუნე ...

      --   das [Schamhaar] ist ihr ausgebreitet (?)*

Page: Fn. 
Verse: 1    Svanuri P̣oezia, 186 unübers.; მოტიშური zu ტის, georg. თილი "Laus"? Wenn მევიარე georg., dann etwa "Verlaust gehe ich umher"??^
Verse: 4    S. 56b, 3.^
Verse: 8    Svanuri P̣oezia 187: "დგას"; aber vgl. 55b,25 ძიჩჩხჷნახ "krächzte euch an".^
Verse: 18    Svan.Poezia 189: "მოკუნტულა".^
Verse: 21    ჭ..ოლ: So die Bedeutung von ჭიმოლ, დიმინუთივ ზუ ჭიმა, ნაცჰ ა. ონიანი, 3.12.1995 (მდლ.).^
Verse: 21    Svanuri P̣oezia, 189 "მოფაფუნე", ähnl. 17,14; vgl. ხვეფანფუნალე 54b, 5?^



Text: 57a/Qld. 
ვოხვიშდ ლახვბა ანუ უსმართვილ სამჷრთალ -- ხუთი ძმა ანუ უსამართლო სამართალი


Page: 188  Verse: 1    ო, ხიადულ, ვოხვიშდ ლახვბა,   ო, გენაცვა, ხუთნო ძმანო,

      --   Oh, (welche) Freude, (ihr) fünf Brüder,
Verse: 2    მურყვმა̈შ ლაგა̈მს ხემარალდად.   ციხის ასაგებად ემზადებოდით.

      --   ihr bereitetet euch vor, einen Turm zu bauen.
Verse: 3    "ჴელვა̈ნ ხვითხედ შვა̈ნს ლჷფა̈შვდი,   "კალატოზი ("ხელოვანი") ვიშოვეთ სვანეთში ნაქები,

      --   "Einen in Svaneti berühmten Baumeister fanden wir,
Verse: 4    სემი ზა̈ილდ ლამარალს გვა̄რ,   სამ წელს სამზადისი გვაქვს,

      --   drei Jahre haben wir in Vorbereitung(en verbracht),
Verse: 5    უსგვა̄მ ზავჟი მურყვამ ალგედ;   მეექვსე წელს ციხე ავაგეთ;

      --   im sechsten Jahr errichteten wir unsern Turm;
Verse: 6    ქა ლოხგათვედ მურყვმა̈შ ლიგემ."   გავატავეთ ციხის აგება".

      --   (so) schlossen wir den Bau des Turms ab.
Verse: 7    ხეცხიდა̄ლდახ ჴელვა̈ნს მინეშ.   უწუნებდნენ თავიანთ კალატოზს.

      --   Sie kritisierten ihren Baumeister.
Verse: 8    "იმ მეცხიდა̈̄ლდ, ვოხვიშდ ლახვბა?   "რას მიწუნებთ ხუთნო ძმანო?

      --   "Was werft ihr mir vor, (ihr) fünf Brüder?
Verse: 9    ა̈თზელა̄ლედ ამ ჴევ ლექვა,   დაიარეთ ამ ხევის ქვემოთ,

      --   Lauft dieses Tal hinunter,
Verse: 10    ამ ჴევ ლექვა, ლეჟა-ლექვა,   ამ ხევის ქვემოთ, აღმოსავლეთ-დასავლეთით,

      --   dieses Tal hinunter, hinauf-hinunter,
Verse: 11    თოთანიშ ი უშგვლა̈ ნე̄სგა,   თოთანსა და უშგულს შუა,

      --   zwischen Totan und Ušgul,
Verse: 12    ამგვა̈რ მურყვამ ჩუ ლჷგჷდედს,   (თუ) ამგვარი ციხე იდგეს,

      --   sollte (da irgendwo) ein solcher Turm stehen, dann
Verse: 13    ეჩქა ტოტა̈რ მი ქა ამჭკვერდ!"   მაშინ მე ხელები მომჭერით!"

      --   dann hackt mir die Hände ab!"
Verse: 14    ა̈დზელა̄ლეხ ვოხვიშდ ლახვბად   დაიარა ხუთმა ძმამ

      --   Die fünf Brüder liefen
Verse: 15    ამ ჴევ ლეჟა, ლეჟა-ლექვა,   ამ ხევის ზემოთ, აღმოსავლეთ-დასავლეთით,

      --   dieses Tal hinauf, hinauf-hinunter,
Verse: 16    თოთანიშ ი უშგვლა̈ ნე̄სგა,   თოთანსა და უშგულს შუა,

      --   zwischen Totan und Ušgul,
Verse: 17    ამგვა̈რ მურყვამ დე̄მ' ე̄სწვე̄ნეხ.   ამგვარი ციხე ვერსად ნახეს.

      --   einen solchen Turm fanden sie nicht.
Verse: 18    ლა̈ჲჷმბვა̄ლეხ ვოხვიშდ ლახვბად:   იმსჯელეს ხუთმა ძმამ:

      --   Die fünf Brüder berieten:
Verse: 19    "გუშგვეჲ ჴელვა̈ნს ქა დეშ ლუფშვდედ:   "ჩვენს კალატოზს ვერ გავუშვებთ:

      --   "Unseren Baumeister entlassen wir nicht:
Verse: 20    აჯაღ ადგემ ამგვა̈რ მურყვამს,   კიდევ ააგებს ამგვარ ციხეს,

      --   baut er wieder einen solchen Turm,
Verse: 21    გუშგვეჲ მურყვამ ბრაკდ ა̈ნჴდენი."   ჩვენი ციხე ბრაკი გამოვა".

      --   wird unser Turm fehlerhafter sein* ".
Page: 190  Verse: 22    ეშხვი ზა̈ჲ ქა ლახრაგუნეხ,   ერთ წელს დააყოვნეს,

      --   Sie hielten ihn ein Jahr fest,
Verse: 23    ჴელვა̈ნ მინეშ ჩუ ადჷრმეხ.   თავიანთი კალატოზი დაიჭირეს.

      --   ihren Baumeister hielten sie gefangen.
Verse: 24    ლა̈იმბვალეხ ვოხვიშდ ლახვბად:   იმსჯელეს ხუთმა ძმამ:

      --   Die fünf Brüder berieten:
Verse: 25    "ეშხუ ნუკულდ ხაკლი მურყვამს:   "ერთი რამ აკლია ციხეს:

      --   "Nur eine Zutat* fehlt dem Turm:
Verse: 26    თუჯიშ ყორო̄ლ მა̄მა ხორიკ,   თუჯის კარი არ ჰკიდია,

      --   ein gußeinernes Tor ist nicht an ihm angebracht* ,
Verse: 27    ეჯა ჴელვა̈ნს ჟი ლალრეკვნად."   იგი კალატოზს დავაკიდებინოთ".

      --   das lassen wir durch den Baumeister anbringen."
Verse: 28    ლა̈იმბვალეხ ვოხვიშდ ლახვბად:   იმსჯელეს ხუთმა ძმამ:

      --   (So) berieten die fünf Brüder;
Verse: 29    - ჴელვა̈ნ ნიშგვეჲ, ხოჩა ჴელვა̈ნ,   - ჩვენო კალატოზო, კარგო კალატოზო,

      --   "Unser Baumeister, guter Baumeister,
Verse: 30    თუჯიშ ყორო̄ლ ჟი მოშ ლა̈̄ნირკ!   თუჯის კარი დაგვიკიდე!

      --   bring uns doch ein gußeisernes Tor an!"
Verse: 31    - მა̈ჲ ჩვემინე, ხოჩა ლახვბა,   - რა ვქნა, კარგო ძმებო,

      --   "Was soll ich machen, gute Brüder,
Verse: 32    ლა̈რკინო̄ლ ერ ა̈გის ა̈მსა̈დ?   დასაკიდი რომ შინ დამრჩა?

      --   wo ich die Angeln* doch zu Hause* ließ?
Verse: 33    ჰე ქა̄მფიშვდედ მი ა̈გითე,   თუ გამიშვებთ მე შინ,

      --   Wenn ihr mich nach Hause gehen laßt,
Verse: 34    თუჯი ყოროლს ჟი ლა̈ჯრეკნე.   თუჯის კარს დაგიკიდებთ.

      --   werde ich euch das gußeiserne Tor anbringen."
Verse: 35    - სი ა̈გითე დეშ ჯემუნდიდ,   - შენ შინ ვერ გენდობით,

      --   "Wir trauen dir nicht (wenn du) nach Hause (gehst),
Verse: 36    ისგვა მჷქაფ ნა̈ჲ დო ნაზზი.   შენ ნაცვლად ჩვენ გაგვგზავნე.

      --   schicke an deiner Stelle doch uns."
Verse: 37    - აჩა̈დდ ჲაღო, ვოხვიშდ ლახვბა,   - წადით აბა, ხუთნო ძმანო,

      --   "So geht denn, (ihr) fünf Brüder,
Verse: 38    ყო̄რს ლახა̄გა̈ნდ ხეხვილდს მიშგვა,   კარს მიადექით ჩემს ცოლს,

      --   stellt euch (bei) meiner Frau vor die Tür,
Verse: 39    უსმართვილ სამჷრთა̈ლ მიშხვნა   უსამართლო სამართალი შენახული მაქვს

      --   ein ungerechtes Urteil habe ich aufbewahrt
Verse: 40    ეშდიორი ლჷკილისგა,   თორმეტ ჩაკეტილში,

      --   in zwölf eingeschlossen(en),
Verse: 41    მიშგუ ხეხვ ეჩას ქა ლაჯჰვედნეხ,   ჩემი ცოლი მას მოგცემთ,

      --   meine Frau wird euch das geben,
Verse: 42    ეჩქა თუჯი ყოროლს ჟი ლა̈ჯრეკნე.   მაშინ თუჯის კარს დაგიკიდებთ.

      --   dann werde ich euch das eiserne Tor anbringen."
Verse: 43    ხობინახ ლი̄ზი-ლიჩედი,   გასდგომიან გზას,

      --   Sie sind losgegangen,
Verse: 44    ყორს ხაგენიხ ჴელვა̈ნიშ ხეხვს,   კარს მიადგნენ კალატოზის ცოლს,

      --   stellten sich der Frau des Baumeisters vor die Tür,
Verse: 45    სგა ლოხბჷრგნეხ ძღვიდიშ ყოროლს,   დაუბრახუნეს გალავნის კარზე,

      --   klopften an das Tor der Ringmauer,
Verse: 46    ქაჲ ანსინჯვე ლჷმჴერ სი̄მაქდ:   გამოიხედა გონიერმა ქალმა:

      --   die kluge Frau schaute heraus:
Verse: 47    - შვიდებდუ̄ ლამჴედად, ვოხვიშდ ლახვბა!   - მშვიდობით მომსვლოდეთ, ხუთნო ძმანო!

      --   "In Frieden seid ihr (zu) mir (will)kommen, (ihr) fünf Brüder!
Verse: 48    მურყვმა̈შ მჷგემს ჩუ დო̄რ არმი!   ციხის ამგებს ხომ არვინი ჭერს?!

      --   Den Erbauer (seines) Turms hält doch keiner gefangen!
Verse: 49    ჭა̈შილდ მიშგუ იმღა ათჷრმედ?   ჩემი ქმარი რად დაიჭირეთ?

      --   Warum habt ihr meinen Mann gefangen genommen?
Verse: 50    - დე̄მა, დე̄მა, ხოჩა სი̄მაქ!   - არა, არა კარგი ქალო!

      --   "Nicht doch, nicht doch, gute Frau!
Verse: 51    ისგვა ჭა̈შდ ანზჷზე ნა̈ჲ:   ჩვენ შენმა ქმარმა გამოგვგზავნა:

      --   Dein Mann schickte uns (ja her):
Verse: 52    უსმართვილ სამჷრთა̈ლ ჯიშხვნახ,   უსამართლო სამართალი თურმე შენახული გაქვთ,

      --   ein ungerechtes Urteil hast du aufbewahrt
Verse: 53    ეჩას ჰე ქა მოშ ლანჰვედნე,   იმას თუ როგორმე მოგვცემთ,

      --   wenn du uns das gibst,
Verse: 54    თუჯი ყოროლს ჟი ლოხვრეკნედ,   თუჯის კარს დავკიდებთ,

      --   dann werden wir ein gußeisernes Tor anbringen (können),
Verse: 55    ჭა̈შილდს ა̈გითე აჯფიშვდედ.   ქმარს შინ გამოგიშვებთ.

      --   deinen Mann nach Haus entlassen."
Verse: 56    ლჷმჴერ სიმქჷლ გუდ ა̈მჴედლი,   გონიერი ქალი მიმხვდარა,

      --   Die kluge Frau ist darauf gekommen,
Verse: 57    ჩვესვკარა̄ლე ეშდჲორი ყო̄რ,   გაუღო თორმეტი კარი,

      --   sie öffnete die zwölf Türen,
Verse: 58    სგა ლაჲჭებდე ვოხვიშდ ლახვბა,   შეამწყვდია ხუთი ძმა,

      --   schloß die fünf Brüder ein,
Verse: 59    სემი ლეთ-ლადეღ ქა ლახრა̄გვნე.   სამ დღე-ღამეს დააყოვნა.

      --   drei Tage (und) Nächte hielt sie sie (so) fest.
Page: 192  Verse: 60    ხოხვრა მუხვბე გუდ ა̈მჴედლი:   უმცროსი ძმა მიმხვდარა:

      --   Der jüngste Bruder kam auf den Gedanken:
Verse: 61    - ხოლა მიშგუ ხოშა ლახვბა,   - ჩემო ცუდო უფროსო ძმებო,

      --   "Meine schlechten älteren Brüder,
Verse: 62    იმნა̈რ გვეყა̈რ ალ ნავმეჴრი?   რად მოგვივიდა ეს უგნურობა?

      --   warum hat uns diese Torheit befallen,
Verse: 63    უსმართვილს [ერ ნა̈ჲ] ლეთხა̈̄ლდად,   უსამართლოს რომ ჩვენ დავეძებთ,

      --   daß wir das Unrechte suchten,
Verse: 64    ჩუ გვათხელნე ჴელვა̈ნი ლა̈მზჷრდ! -   მოგვაძებნინა კალატოზის სალოცავმა! -

      --   des Baumeisters Gebet ließ (es) uns suchen!"
Verse: 65    ხოხვრა მუხვბად დაგრობ ლა̈ჲწვედ.   უმცროსმა ძმამ თავის მოკვლა დააპირა.

      --   Der jüngste Bruder erwog, daß sie sich töteten.
Verse: 66    - გუშგვეჲ დაგრობ იმ ლა̈ხშედნი?   - ჩვენი თავის მოკვლა რას უშველის?

      --   "Was hilft es, wenn wir uns töten?
Verse: 67    ლალჴჷრალად ჴელვა̈ნიშ ხეხვს,   შევეხვეწოთ კალატოზის ცოლს,

      --   Ersuchen wir die Frau des Baumeisters,
Verse: 68    არიგებს ქა ოგვფუშდუ̄რას.   ეგების გაგვიშვას.

      --   mag sein, daß sie uns freiläßt."
Verse: 69    ლახჴჷრალეხ ჴელვა̈ნიშ ხეხვს:   შეეხვეწნენ კალატოზის ცოლს:

      --   Sie ersuchten die Frau des Baumeisters:
Verse: 70    - ჰე დო ნა̈ჲ ქა ანფუშდური,   - ჩვენ თუ გამოგვიშვებთ,

      --   "Wenn du uns freiläßt,
Verse: 71    ისგვა ჭა̈შს საჩქვა̈რს ლოჰვედნედ.   შენს ქმარს საჩუქარს მივსცემთ.

      --   geben wir dir deinen Mann als Geschenk."
Verse: 72    - მი კოჭოლ საჩქვა̈რ მა̄დ მაკუჩ!   - მე მცირე საჩუქარი არ მინდა!

      --   "Ich will kein kleines Geschenk!
Verse: 73    ვოშვა̈̄ჲდ მურყვამს ბა̈ჩჷლდ ჟი ხაგ,   რამდენი ქვაც ციხეს აქვს ("აგია"),

      --   Soviele Steine wie der Turm hat* ,
Verse: 74    ეჩშელდ ჴა̈ნილდ ჩუ ა̈მბაცედ,   იმდენ ხარს დამპირდით,

      --   soviele Ochsen versprecht mir,
Verse: 75    ეჩქა ჯუფშვდე, ადო დე̄მა!   მაშინ გაგიშვებთ, თუ არა ("თორემ") არა!

      --   dann lasse ich euch frei, sonst nicht!"
Verse: 76    ლა̈ი̄მბვალეხ ვოხვიშდ ლახვბად:   იმსჯელეს ხუთმა ძმამ:

      --   Die fünf Brüder berieten:
Verse: 77    - გუშგვეჲ დაგრას ეჯა ხოჩა,   - ჩვენს სიკვდილს ეს სჯობია,

      --   "Unser Tod ist mehr als (das,)
Verse: 78    ჩუ ოლბაცად ეჩშელდ ჴა̈ნილდ. -   შევპირდეთ იმდენ ხარს. -

      --   (wenn) wir so viele Ochsen versprechen würden."
Verse: 79    თა̈̄სდვებ ლახვემხ ჴელვა̈ნიშ ხეხვს,   პირობა მისცეს კალატოზის ცოლს,

      --   Sie gaben der Baumeisterfrau das Versprechen,
Verse: 80    თვითჟი ულმა̈შს ტვეტ ქა ლა̈ჲჭემხ:   სათითაოდ ულვაშზე ხელი გადაისვეს:

      --   jeder legte die Hand an den Bart:
Verse: 81    - ეჩშელდ ჴა̈ნილდს ქა ხვასჩუქვრიდ.   - იმდენ ხარს ვაჩუქებთ.

      --   "Soviel Ochsen werden wir (dir) schenken."
Verse: 82    ქა̄ნფუშდურე, ჰა ვოლჲაქა̈რ.   გამოუშვა ცხვრებივით.

      --   Sie ließ sie laufen, wie die Schafe.
Verse: 83    ხობინახ ლიზი-ლიჩედი,   გასდგომიან გზას,

      --   Sie sind losgegangen,
Verse: 84    ყორს ხაგენიხ ბაბას მინეშ,   კარს მიადგნენ თავიანთ მამას,

      --   sie stellten sich ihrem (Groß-)Vater vor die Tür,
Verse: 85    თვითჟი ჩიემ სგა ლახტჷბნეხ:   სათითაოდ ყველამ შეაფურთხა:

      --   jeder einzelne spie vor ihm hin:
Verse: 86    - ხოლა ბაბა, ხოლა ბაბა!   - ცუდო მამავ, ცუდო მამავ!

      --   "Schlechter Vater, schlechter Vater!
Verse: 87    იმნა̈რ გვეყა̈რ ალ ნავმეჴრი?   რად მოგვივდა ეს უგნურობა?

      --   Warum hat uns diese Torheit befallen?
Verse: 88    მურყვმა̈შ მჷგემს ჩუ დო̄რ არმი!   ციხის ამგებს ხომ არავინ იჭერს?

      --   Den Erbauer (seines) Turms hält doch keiner fest!"
Verse: 89    ალჲა̈რ მეზგე ეზერ ლჷმა̈̄რხ,   ესენი მშვენიერი მოსახლე ყოფილან,

      --   Diese Familie war (nun) wohl gut(gesinnt),
Verse: 90    თვითჟი ჯვეგიშ პატვრენ ლჷმა̈̄რხ.   ყველანი ("სათითაოდ") ნახირის პატრონი ყოფილან.

      --   alle waren wohl Herr einer Herde.
Verse: 91    ეჯჟინ ანჴიდხ ჴა̈ნიშ ჯვეგილდ,   ამასობაში მოიყვანეს ხარების ნახირი,

      --   Sie brachten inzwischen eine Herde Ochsen herbei,
Verse: 92    ჟი ლაჲგვეშლეხ ეშხუ მინდვერ.   გაავსეს ერთი მინდორი.

      --   füllten (damit) ein Feld.
Verse: 93    ჴელვა̈ნ მინეშ ხოჩამ ჩა̈ჟილდს ჟი ლახსგურეხ,   თავიანთი კალატოზი კარგ ცხენზე შესვეს,

      --   Ihren Baumeister setzten sie auf ein gutes Pferd,
Verse: 94    თვეფ ი დაშნა̈ჲ ბარჯჟი ესვრეკხ,   თოფი და ხმალი მხარზე დაჰკიდეს,

      --   hängten ihm Gewehr und Säbel an die Schulter,
Verse: 95    ჴა̈ნი ჯვეგილდ ქა ხასჩუქვრეხ,   ხაროვანი აჩუქეს,

      --   schenkten ihm die Ochsenherde,
Verse: 96    ვოხვიშდ ლახვბა მჷლდეღდ ლა̈ხჭა̈მხ.   ხუთი ძმა მწყემსად გაჰყვა.

      --   die fünf Brüder folgten ihm als Hirte(n).
Page: 194  Verse: 97    ეჯჟინ ანღრიხ მინდვერ ლექვა,   ისე მოდიან მინდორს ქვემოთ,

      --   So kommen sie das Feld herab,
Verse: 98    ეშ აჯჯგჷნე ჰა̈დურდ მინდვერ.   (რომ) მთელი მინდორი ირყევა.

      --   daß das ganze Feld erzittert.
Verse: 99    ბაბად მინეშ ლიგვნ' ა̈დბინე,   მათმა მამა ტირილი დაიწყო,

      --   Ihr (Groß-)Vater fing an zu weinen,
Verse: 100    მევარ ხატკლებ ჴა̈ნი ჯვეგილდ.   ძალიან ენანება ხარების ნახირი.

      --   (so) sehr tut es ihm leid (um) die Ochsenherde.
Verse: 101    ლახატულე თვეთნა მურყვამდ:   გადმოსძახა თეთრმა კოშკმა:

      --   Der weiße Turm ruft (zu) ihm herunter:
Verse: 102    - ბაბა, ბაბა, ნომმა ხიგვნი,   - მამავ, მამავ, ნუ სტირი,

      --   "Vater, Vater, weine nicht,
Verse: 103    სა̈ხილდ ლახღვა მჷგემს მიშგვა!   ერგება ჩემს ამგებს!

      --   der Nutzen* wird meinem Erbauer zuteil!"

Page: Fn. 
Verse: 21    ბრაკდ ა̈ნყდენი wtl. "wird zum Fehler kommen".^
Verse: 25    Svanuri Poezia, 191: "ერთი რამ ხაკლი ციხეს"; Gudjedjiani-Palmaitis, 237: ნუკჳ "bounds, restraints".^
Verse: 26    ხორიკ wtl. "hängt an ihm".^
Verse: 32    ლა̈რკინჵლ wtl. "das zum Aufhängen dienende".^
Verse: 32    ა̈გის u.i.F. ა̈გითე wtl. "am Ort" / "zum Ort".^
Verse: 73    wtl. "wie auf dem Turm stehen".^
Verse: 103    სა̈ხ nach Gudjedjiani-Palmaitis, 257 "constitution, build (of a body)"; სვანური ფოეზია, 195 ნურ "ერგება ჩემს ამგებს" "es gebührt, bringt Nutzen meinem Erbauer".^



Text: 58/Mlx. 
მავლია -- მავლია


Page: 194  Verse: 1    მავლია ღმერთმა, მავლია,   მავლია ღმერთმა, მავლია,

      --   Gott ließ mich herumkommen* , herumkommen
Verse: 2    ქერთლი-კახეთი თუ არე;   ქართლ-კახეთი თუ არე;

      --   (durch) Kartli, Ḳaxeti oder Umgebung;
Verse: 3    რაჭა-ლეჩხუმა, ლეჩხუმა,   რაჭა-ლეჩხუმო, ლეჩხუმო,

      --   Rač̣a-Lečxuma, Lečxuma,
Verse: 4    ნალჷშგარას დარ ჯიჩონდახ.   ნალაშქრევს ვერავინ გჯობდათ.

      --   von ehemaligen Schlachtfeldern gleicht euch keines.
Verse: 5    ლელტეხხო ლეჟა ონღური,   ლენტეხის ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme hinauf nach Lelṭex,
Verse: 6    ლელტეხა ურგილ არგილას,   ლენტეხი უადგილო ადგილას(აა),

      --   an den unwirtlichen* Ort von Lelṭex,
Verse: 7    ნამნაშუ გოწხილს ტიხეხ.   ნასვილარები (ყანები) კოწახურს აღმოაცენენ.

      --   die ehemaligen Roggen(felder) bringen (jetzt) Berberitzen hervor.
Verse: 8    ლეჟა აშარის ონღური,   ზემო აშარაზე მივდივარ,

      --   Ich komme hinauf nach Ašara,
Verse: 9    ლჷქაფინ მარან გოშია.   ტვირთიანი კაცებით სავსეა.

      --   es ist voller beladener Männer.
Verse: 10    სგა ონჴვადი ჩოლურათე,   შემოვედი ჩოლურში,

      --   Ich komme hinein nach Čolura,
Verse: 11    დათვიაჲშა ბოგს ონღური,   დათვიაანთ ხიდზე მოვდივარ,

      --   ich komme zu der Brücke der Datviays,
Verse: 12    დათულ ტყენუშ მიდარაჯი,   დათული კეტით მიდარეჯებს,

      --   Datul bewacht mich mit dem Knüppel,
Verse: 13    დაშდვა ბალდუმ დათვჲაჲშერარ.   დათვის საძუე (ბალდუმი) დათვიაანნი.

      --   ein Schwanzriemen des Bären (sind) die Datvyays.
Verse: 14    ლევშიერ ლეჟა ონღური,   ლევშიერს ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme den Levšier hinauf,
Verse: 15    სგობინ ლამხვიდ გიგო გალფხან,   წინ შემომხვდა გიგო გარდაფხაძე,

      --   entgegen kam mir Gigo Galpxan,
Verse: 16    დაჴლა ქვირქვი გიგო გალფხან.   თხის ქურქ(იანი)ი გიგო გარდაფხაძე.

      --   der Ziegenpelz Gigo Galpxan.
Verse: 17    მუშურის ქაბენ ონღური.   მუშურს გამოღმა მოვდივარ.

      --   Ich komme über den Mušur(-Paß).
Verse: 18    მუშურა, ისგვი ლისგჷდი   მუშურო, შენი შეხედვა

      --   Mušura, dein Ausblick
Verse: 19    მახან საფლავთე ლისგჷდი.   ხელახლა საფლავში ცქერაა.

      --   ist von neuem der Ausblick auf ein Grab.
Verse: 20    დავბერხო ისგა ამჴედხვი,   დავბერში შემოვსულვარ,

      --   Ich bin hinein nach Davber gekommen,
Verse: 21    დავბრარ ქამავ დარ მირ სგოჯიხ.   დავბერლები კარში არავინ ბრძანდება.

      --   von den Davbrern ist keiner mehr draußen.
Verse: 22    იფარხო ისგა ონჴვადი,   იფარში შემოვედი,

      --   Ich komme hinein nach Ipǟr,
Verse: 23    მაგ ლუკვმანე იფარარე,   ყველა დაკვამლული იფარლები,

      --   ganz eingeräuchert sind die Ipǟrer,
Verse: 24    დიარს მინეშ მარჴლარ ხაჩდახ.   მათ პურს (კალიის) ფეხები ურევია.

      --   ihrem Brot sind (Heuschrecken-)Beine beigemischt.
Verse: 25    უღვირ ზაგარუს ონღური,   უღვირის ქედზე მოვდივარ,

      --   Ich komme auf den Ugvir-Bergrücken,
Verse: 26    ლასგიდ ლამად მუჟალ-მულახდ.   გასახედი გამეხსნა მულახ-მუჟალისკენ.

      --   mir wurde der Ausblick auf Mužal-Məlax zuteil.
Verse: 27    ვიჯმი ფხაი ქერთბიშერარ,   გველის ფხა ქერთბიანები (გიგანები),

      --   Schlangenknochen (sind die) Kertbis,
Verse: 28    დეც მეეფხე ჩაქუარე,   ცამოწმენდილი ჩაქიანები (ნავერიანები),

      --   Himmelsreiniger* (sind die) Čakuans* ,
Page: 196  Verse: 29    ნაბდი ქაფარ ჯანთუშერარ,   ქეჩის ტვირთები ჯანთუანნი (გიგანები),

      --   filzmantelbedeckt die Ǯantuans* ,
Verse: 30    მაგ ნა###ა მაჯვდიერარ.   ყველა ც###ანი მაჯვდიერლები (შერვაშიძეები).

      --   ganz be### die Maǯvdiers*.
Verse: 31    ბაჩა გვიგვი ჭოლში სვიმრა,   ქვის გული ჭოლაშის ფიხონი,

      --   ein Herz von Stein die Tafelrunde von Č̣oläs,
Verse: 32    ჯაბირ მეჴჩე ნავერჲანარ.   ბანდულდაცვეთილი ნავერიანები.

      --   mit abgetragenen Filzstiefeln die Naveryans.
Verse: 33    დაჴლა მიჭვი ლახრი სვიმრა,   თხის რქა ლახირის ფიხონი,

      --   ziegenhörnig die Tafelrunde von Laxir,
Verse: 34    ტყენშვ ლჷჰიჭვე მარგიანარ,   ჯოხით მოქნილი ("მოზელილი") მარგიანები,

      --   mit dem Knüppel durchgeknetet die Margians,
Verse: 35    მაგ ლუკვშურე ივსელჲანარ.   ყველა კოჭლი ("დამსხვრეული") იოსელიანები.

      --   ganz zerschlagen* die Ivselyans.
Verse: 36    ბერჟა ნეშკა მულშკერარე,   რკინის ფარეხი მურშკელელები,

      --   Ein kupferner Schafstall die Mulškerer,
Verse: 37    ეშხვი ცხჷრილ არცხელარე,   ერთი ცხრილი (საცერი) არცხელელები,

      --   (wie) ein Sieb die Arcxeler,
Verse: 38    ქათლა̈ ლანგრა ცხეკნიერარ.   ქათმის საბუდარი ცხეკნიერლები,

      --   ein Hühnernest die Cxeḳnierer.
Verse: 39    ლაბნაგ ხაკნაშარე,   საბუნაგო ხაკნაშელები,

      --   ein Tierbau die Xaknašs,
Verse: 40    შუკვი ლეზიზ ღვებრა-ზარდლაშ,   მოგზაურთ ("გზის") საგზალი ღვებრა-ზარდლაში,

      --   eine Wegzehrung (sind) Gvebra (und) Zardläš,
Verse: 41    მაგ ქარქშაუ (ლაგას უგნა) ჴურულდშერარ.   ყველა ცეტი ხურულდაანნი.

      --   ganz unbesonnen* die Quruldšer.
Verse: 42    ლასგიდ ლამად მესტიათე:   გასახედი გამეხსნა მესტიისკენ:

      --   Mir wurde der Ausblick auf Mestia zuteil:
Verse: 43    სეტ ნაკალა, ბ[უდ]* ბანჩხალა,   სეტი, ვაკე, მ### ღია,

      --   Seṭ (ist) eine Ebene, ein geöffneter [Arsch],
Verse: 44    ჯვეგშვ მჷჩერი ჩუბე ჯაფრან,   ნახირით მოჩალვადრე ქვემო ჯაფარიძეები,

      --   mit der Herde transportierend die unteren Ǯaprans,
Verse: 45    მაიდშვ ლჷყმე ჟიბე ჯაფრან,   შიმშილით დამხრჩვალი ზემო ჯაფარიძეები,

      --   vor Hunger erstickt die oberen Ǯaprans,
Verse: 46    ჯიჰრა̄ კვაბალ ხერგია̄ნარ,   მუხის კომბალი ხერგიანები,

      --   Eichenknüppel die Xergiāns,
Verse: 47    ვიჯმი ლჷნინ გოშტელჲანარ,   გველის ენიანი გოშთრლიანები,

      --   schlangenzüngig die Gošṭelyans,
Verse: 48    მეზრა კეცი მარგიანარ.   შესაწირავი ქვევრი მარგიანები.

      --   ein Opferkelch die Margians.

Page: Fn. 
Verse: 1    Georg. მავლია zu ვალ- ?^
Verse: 6    ურგილ wtl. "unortlich".^
Verse: 28    Nach Svanuri Poezia, 195 georg. "ცამოწმენდილი".^
Verse: 28    Nach Svanuri P̣oezia, 195 sind die Čakians = Naveryans.^
Verse: 29    Nach Svanuri P̣oezia, 197 sind die Ǯantuans = den Gigans.^
Verse: 30    Nach Svanuri P̣oezia, 197 sind die Maǯvdierar = Servašiǯes.^
Verse: 35    Nach Svanuri P̣oezia, 197 "კოჭლი (დამსხვერეული)" ("lahm").^
Verse: 41    Svanuri P̣oezia, 197 georg. "ცეტი"; "ლაგას უგნა" etwa "standlos"?^
Verse: 43    ბ### Svanuri P̣oezia, 197 "მ###"; ბუდ "Hintern" laut A. Oniani (mdl.), 3.12.1995.^



Text: 59/Lnr. 
ლატლა̈რ -- ლატალელები


Page: 196  Verse: 1    დაჴლა̈ მუჭვა̈რ იფხარე,   თხის რქები იფხელები,

      --   Ziegenhörnig (sind) die Ipxer,
Verse: 2    თხე̄რე̄მი ჴარჴ ლეშვკვა̈რ,   მგლის ხახა ლეშუკველები,

      --   ein Wolfsrachen die Lešuḳver,
Verse: 3    მა̄ლა̈ ლანგრა ნამყვმა̈რ,   მელის ბუნაგი ნამყვამლები,

      --   ein Fuchsbau die Namq̇vamer,
Verse: 4    მა̈გ და̈̄ვა̈რ შყალრა̈რ,   ყველა დავები შყალერლები,

      --   alles Ungeheuer die Sq̇alerer,
Verse: 5    ჭინჭო̄რაუ მაცხვა̈̄რშა̈რ,   წელებჭამია მაცხვარიშლები,

      --   eingeweideverzehrend die Macxvärišer,
Verse: 6    კვა̈ნჭი̄ მოლა̈ტ კვა̈ნჭია̄ნა̈რ,   კვანჭიჭამია * კვანჭიანები,

      --   das Ḳvänč̣i-Brot* liebend die Ḳvanč̣iāns,
Verse: 7    და̈̄ვა̈̄ ნაჭთუნ ლა̈ჰლა̈რ;   დევის დანაწყევარი ლაჰილელები;

      --   vom Ungeheuer verflucht die Lähiler;
Verse: 8    წაქაუ ფეჩვა̈რ,   შრატის მოყვარულნი ფეჩუაანნი,

      --   Molke (liebend)* die Pečuans,
Verse: 9    ყიმბაუ ენშა̈რ,   ძვალიჭამია ენაშლები,

      --   knochenfressend* die Enašler* ,
Verse: 10    ვიჯი ლჷნინ ხვინთელა̄ნა̈რ,   გველის ენიანი ხვინთელანები,

      --   schlangenzüngig die Xvintelāns,
Verse: 11    სა[ტრაკ]* ლჷტყი̄რ ლახვშდა̈რ,   ტ###აწეული ლახუშდელები,

      --   mit erhobenem [Arsch] die Laxušder,
Verse: 12    ჭყა̈ნი პე̄რი მჷ̄თა̈̄ლი   ქონის ქაფს იყოფენ ("ქაფის გამყოფი")

      --   den Fettschaum aufteilend
Verse: 13    ლა̈ჰლა̈ ჭალა̈ჲ ლატლა̈რ.   ლაჰილის ხეობის ლატალელები.

      --   die Laṭäler des Lähila-Tals.

Page: Fn. 
Verse: 6    Nach Svanuri P̣oezia, 197, FN 1 "შესაწირავი ფურია, ფატარა ზომისა, რომელსაც ჯვარს ასვამდნენ; აცხობდნენ აღდგომის ხუთშაბათს".^
Verse: 8    Svanuri P̣oezia, 197: "შრატის მოყვარულნი".^
Verse: 9    Svanuri Poezia, 197: "ძვალისჭამია".^
Verse: 9    Svanuri P̣oezia, 197: "ენაშლები".^
Verse: 11    სა### Svanuri P̣oezia, 197 "ტ### აწეული"; სატრაკ "Arsch" laut A. Oniani (mdl.), 3.12.1995.^
Verse: g.1    კვანჭი (კვა̈ნჭი̄ლ) შესაწირავი პურია, პატარა ზომისა, რომელსაც ჯვარს ასვამდნენ; აცხობდნენ აღდგომის ხუთშაბათს ^




Text: 60/? 
სოფლარე მანკ -- სოფლების მანკი


Page: 198  Verse: 1    ქართობლავ იფა̄რა̈ლ,   კარტოფილიჭამია იფარლები,

      --   Kartoffelfressend (sind) die Ipǟrer,
Verse: 2    როგვავ მჷლხა̈რ,   ცერცვიჭამია მულახლები,

      --   bohnenfressend die Məlaxer,
Verse: 3    ჭკჷტავ მესტიალა̈რ,   ფეტვის მჭადიჭამია მესტიელები,

      --   hirsebrotfressend die Mesṭier,
Verse: 4    მესტიალა̈რ,   მესტიელები,

      --   die Mestier,
Verse: 5    ნაცმუნავ ლენჯა̄რა̈ლ,   ქონიჭამია ლენჯერლები,

      --   fettfressend die Lenǯärer,
Verse: 6    იცხრა̈̄ ყვა̄ბავ ლატლა̈რ,   მსხლის კვერიჭამია ლატალელები,

      --   birnenbrotfressend die Latäler,
Verse: 7    ქაშგავ ჰა̈დიშა̈რ,   უგვარო ადიშელები,

      --   unedel* die Hädišer,
Verse: 8    და̈̄ვა̈რ უშგვლა̈რ.   დავები უშგულელები.

      --   Ungeheuer die Ušguler.

Page: Fn. 
Verse: 7    Svanuri P̣oezia, 199: "უგვარო"; eigtl. "kabardinisch"?^



Text: 61/Kl. 
შაირ -- შაირი


Page: 198  Verse: 1    ცხაუ ქრისტეს ჩოთმაზჷრად   მართლა ქრისტესამც დაულოციხართ

      --   Möge Christus euch gesegnet haben,
Verse: 2    ალ ქორ ი ქორს მერდე მარე!   ეს ოჯახი და (ამ) ოჯახში მყოფი ხალხი!

      --   dieses Haus und die im Haus seienden Menschen!
Verse: 3    მი მემუგვარ ეჩქას ხვირი,   მე გაბუტული მაშინ შევიქენ ("ვიქნები"),

      --   Ich werde dann gekränkt sein,
Verse: 4    შომვა̈̄ჲ ლაშგა̈რს მუგვრიდ ოხვეჩდ;   როცა ლაშქარს გულმოსული გამოვექეცი;

      --   wenn ich dem Heer im Zorn entfliehe;
Verse: 5    ლუჴნუ-ცაგერ მიშგვი ლესეს.   ლუხვანო (? და) ცაგერი ჩემი იყოს.

      --   Luqnu* (und) Cageri mögen mein sein.
Verse: 6    ლექვა̈̄ აშარიდ ა̈მჴედხვი,   ქვემო აშარამდე მოვსულვარ,

      --   Ich bin nach Nieder-Ašari gekommen,
Verse: 7    საყრული ჩა̄ჟან გვეში ლი;   საყარაულო ცხენით სავსეა;

      --   es ist voller Wachtpferde;
Verse: 8    ლეჟა̈̄ აშარიდ ა̈მჴედხვი,   ზემო აშარამდე მოვსულვარ,

      --   ich bin nach Ober-Ašari gekommen,
Verse: 9    მჷჩერი მა̄რან გვეში ლა̈სვ.   ჩალვადრებით სავსე იყო.

      --   es war voller transportierender Leute.
Verse: 10    საყდა̈რთე ლეჟა ა̈მჴედხვი,   საყდარამდე ამოვსულვარ,

      --   Ich bin hinauf nach Saq̇där* gekommen,
Verse: 11    ბიკჟი პ[ულიხ]* ბებუშე̄რა̈ლ;   ჯირკზე კ###ა ბებუაანნი;

      --   auf dem Holzklotz [furzend] die Bebušs,
Verse: 12    ჭალა̄და̈რს ლეჟა ხვალაკა,   ჭალადელთ ზემოთ ამივლია,

      --   Ich bin hinauf zu den Č̣aladern gegangen,
Verse: 13    ჭალი ბეგა̈რ ჭალა̄დარე;   მდინარის მებეგრეები ჭალადლები;

      --   dem Fluß tributpflichtig* (sind die) Č̣alader;
Verse: 14    შდვილს ი ბულეს ქა ხვალაკა,   შდვილსა და ბულეში გამივლია,

      --   ich bin über Sdvil und Bule gegangen,
Verse: 15    და̈შდვა̈ ბალდუმ და̈თვჲა̈ჲშერა̈ლ.   დათვის საძუე დათვიაანნი.

      --   ein Schwanzriemen des Bären (sind) die Dätvyäyšs.
Verse: 16    ათხე მჷწდითე ლეზი მა̄რ,   ახლა მუწდიში უნდა გავიარო,

      --   Jetzt habe ich nach Məc̣di zu gehen,
Verse: 17    დირი გჷზნა̈ჲ კვასდანარე,   დირის გამწელავი კვასტიანები,

      --   Balkenspanner* die Ḳvasdaner,
Verse: 18    ხაბლანარე.   ხაბულანები.

      --   die Xabulaner.
Verse: 19    ბოგლედა̈რთე ჩუ ა̈მჴედხვი,   ბოგლედში ჩამოვსულვარ,

      --   Ich bin hinunter zu den Bogledern gekommen,
Verse: 20    ბოგჟი მეჴჩე ბოგლედარე;   ხიდზე დაცვეთილი ბოგლედლები;

      --   auf der Brücke abgenutzte Bogleder;
Verse: 21    ათხე ჭველჲერთე ლეზი მარ,   ახლა ჭველიერში უნდა წავიდე,

      --   jetzt habe ich nach Č̣velyer zu gehen,
Verse: 22    მა̈გ და̈̄ვარე მურყმელდარე,   ყველა დავები მურყმელდლები,

      --   alles Ungeheuer (sind) die Murqmeler,
Verse: 23    ვიჯი ფხა̄რა̈ლ აფრა̈შე̄რა̈ლ,   გველის ფხიანი აფრასაანნი,

      --   Schlangenknochen die Apräšs,
Verse: 24    სა̈ვ ლჷწჷრხე ბაპშერა̈ლ ლიხ,   მარხილღვლეჭილი ბაპაანნი არიან,

      --   mit Schlitten aus geflochten Ruten sind die Bapäšs,
Page: 200  Verse: 25    ჟიბეშ-ჩუბეშ ქავზა̈ჲშე̄რა̈ლ   ზემო და ქვემო ქავზაანნი

      --   die oberen (und) unteren Kavzäyšs
Verse: 26    შდიხ ი გვიჯი ლჷნაჩჷდე.   თხილ-წაბლ შერეულნი.

      --   (sind) ein Gemisch aus Haselnuß und Kastanie.
Verse: 27    ათხე ტვიბთე ლეზი მერი,   ახლა ტვიბში უნდა წავიდე,

      --   Jetzt habe ich nach Ṭvib* zu gehen,
Verse: 28    ტუბარე, მინე ხოშალე   ტვიბელები, მათი მამა-პაპანი

      --   die Leute aus Ṭvib* , ihre Alten
Verse: 29    ქაქს იჩოდახ მჷხრაისგა.   ფაფას აკეთებდნენ მდ. მუხრაში.

      --   mischen sich den Brei in der Məxra.
Verse: 30    ათხე თეკა̈ლთე ონღური,   ახლა თეკალში მოვდივარ,

      --   Jetzt komme ich nach Tekäl,
Verse: 31    დაჴლა̈ მუჭვა̈რ თეკლი ვარგა̈ლ.   თხის რქები თეკალის აზნაურები.

      --   ziegenhörnig die Tekäler Edlen.
Verse: 32    ლევშიერთე ლეჟა ღური,   ლევშიერისკენ ავდივარ,

      --   Ich gehe hinauf zu den Levšis,
Verse: 33    ლევშიერ მახვში ფირიან ხერიხ   ლევშიერლებს უფროსად ფირიანი ჰყავთ

      --   die Levšis haben als ältesten den Pirian (?)
Verse: 34    ქაქ ლა̈ჩდინას მანა̈̄შიშე.   სვილის (ჭვავის) ფაფის არევაში.

      --   beim Mischen des Breis aus Roggen(mehl).
Verse: 35    ათხე მამთე ლეზი მერი,   ახლა მამში უნდა წავიდე,

      --   Jetzt habe ich nach Mam zu gehen,
Verse: 36    ჯიჯვი ხორავ ქოტუშე̄რა̈ლ,   ძვლის საყადელი (ზვინი) ქოტუანნი,

      --   ein Knochenhaufen (sind) die Koṭušs,
Verse: 37    მა̈გ გოფარე ზურებჲანა̈რ,   ყველა ჯადოქარი ზურებიანები,

      --   alles Zauberer die Zurebyans,
Verse: 38    მა̈გ ბლუვარე ჩარგაშე̄რა̈ლ,   ყველა ბლუ ჩარგაანნი,

      --   alles Stotterer die Čargašs,
Verse: 39    ჭჷრელ გუდრა̈̄ლ არაჩჲანშა.   ჭრელი გუდები არაჩიაანნი.

      --   mit buntem Beutel* die Aračyanšs.
Verse: 40    მუშურას ჟიბენ ონღური.   მუშურზე ამოვდივარ.

      --   Ich komme auf den Mušur hinauf,
Verse: 41    მუშურა, ისგვი ლისგჷდი   მუშურო, შენი შეხედვა

      --   Mušura, dein Ausblick
Verse: 42    მახან საფლა̈ვთე ლისგდი ლი.   ხელახლა საფლავში ცქერაა.

      --   ist von neuem der Ausblick auf ein Grab.
Verse: 43    მუშურ ზაგარიდ ა̈მჴედხვი,   მუშურის ქედამდე ამოვსულვარ,

      --   Ich bin zum Mušur-Bergrücken gekommen,
Verse: 44    ლა̈სგიდ ლამა̄დ ნახვწი კა̄ლთე.   გასახედი გამეხსნა ვიწრო კალისკენ.

      --   mir wurde der Ausblick auf das enge Ḳāl zuteil.
Verse: 45    კა̄ლა̈რ-კულა̈რ, ჭჷშხა̈რ ჩორთა̈ლ,   კალელ-კულელები * ფეხებმოქცეულები,

      --   Die Kāler (sind wie) Holzklötze* , die Beine krumm,
Verse: 46    თხუმა̈რ ჰაყრა̈ლ, შდჷმრა̈ლ ღართა̈ლ,   თავაყიროიანნი, ნაბდიყურანი,

      --   die Köpfe (nur) Schädel* , die Ohren (in) Filz* ,
Verse: 47    გუხა̈ნ ძღჷდა̈რ, სკელა̈რ ჭკანტა̈რ.   მკერდიდნი, წვივებწვრილნი.

      --   um das Herz eine Mauer* , die Waden schmal.
Verse: 48    დავბერთე ლექვა ონღური,   დავბერისკენ ჩამოვდივარ,

      --   Ich komme hinab nach Davber,
Verse: 49    დავბრა̈ლ ყორა̈ლს ხოცყანა̈̄ლიხ:   დავბერლები კარებს კეტავენ:

      --   die Davbrer verschließen die Türen:
Verse: 50    ჩუ ლჷმშერე სამ მუშგვრიხა̈ნ.   შეწუხებულნი სამი სტუმრისგან.

      --   sie sind der drei Gäste überdrüssig.
Verse: 51    ლალხორთე ლექვა ა̈მჴედხვი,   ლალხორისკენ ჩამოვსულვარ,

      --   Ich bin hinab nach Lalxor gekommen,
Verse: 52    ლალხორ მჷლხორინ გვეში ლი;   ლალხორი შეკრებილი ხალხით სავსეა;

      --   Lalxor ist voller Versammlungsteilnehmer;
Verse: 53    ლა̈სგიდ ლამა̄დ მუკვდარითე:   გასახედი გამეხსნა მუკვდარისკენ:

      --   mir wurde der Ausblick auf Muḳvdar zuteil:
Verse: 54    შდულურ მურყვამ შყებენილა.   უსათოფურო კოშკი ამართული დგას.

      --   der Turm ohne Schießscharten bebt (?)* .
Verse: 55    ჴე̄შა̈რთე ლექვა ესღური,   ხეშელებისკენ ჩავდივარ,

      --   Ich gelange hinab zu den Leuten von Qe,
Verse: 56    ივა̈ნ ჰაგა̈რ ჭჷშხაშს ხოჟოღ,   ფეხშიშველა ივანე ფერხულს უძღვის,

      --   Ivan schreitet barfuß dem Rundtanz voran,
Verse: 57    მა̈რჲამ პოტყვერ ლა̈რბჲა̄ლს ხასგურ.   ჩანჩალა მარიამი საცხობს უზის.

      --   die watschelnde Märyam sitzt auf dem Backofen.
Verse: 58    ვიჩნა̈შთე ლექვა ესღური,   ვიჩნაშისკენ ჩავდივარ,

      --   Ich gelange hinab nach Vičnäš,
Verse: 59    ღურა̈ ყანსავიშდ მაყლუ̈̄ნდა;   ღურელი ყანსავისა მეშინოდა;

      --   ich fürchtete mich vor dem (??)* Q̣ansav;
Verse: 60    ჟი ლა̈ხვსიპი ტვიბისგა̈ნხა̈ნ,   შევუხვევ ტვიბისკენ,

      --   ich bog in die Schlucht ein,
Page: 202  Verse: 61    თეთუ თოფუშ მეხვზუნა̄ლდა.   თეთუ თოფს მიმიზნებდა.

      --   Tetu zielte auf mich mit der Flinte.
Verse: 62    კალა̈ ჭალა̈ჲს ესღური,   კალის ხეობაში მივდივარ,

      --   Ich gelange in das Ḳāl-Tal,
Verse: 63    ლა̈ხვსგი ჟიბავ, გოგლა̈ნდს ხეშა̈ნ,   ზევით ავიხედე, ცირცელს ასხია,

      --   ich schaue hinauf, die Eberesche ist (mit Beeren?) übersät,
Verse: 64    ლა̈ხვსგი ჩუბავ, წანწვეფს ხეშა̈ნ.   ძირს დავიხედე ძახველს ასხია.

      --   ich schaue hinab, der Schneeballstrauch ist (mit Blüten ?) übersät.
Verse: 65    ატ, ლჷკჩევ ლიხ კალა̈ ბოფშა̈რ,   ო, ნეტავი კალის ბავშვებს,

      --   Ach, gesegnet sind die Kinder von Ḳāl,
Verse: 66    მა̈იდ შომა ჭურ ოხჴედნიხ?   შიმშილი როდის მოუვათ?

      --   wann wird sie (der) Hunger überkommen?
Verse: 67    ბოგრეშთე ლექვა ესღური,   ბოგრეშისკენ ჩავდივარ,

      --   Ich gelange nach Bogreš,
Verse: 68    ბ###ნ ბაზარინ გვეში ლი;   ... ბაზრით სავსეა;

      --   es ist voll mit dem [Huren-?]Markt
Verse: 69    ჟი ლა̈ხვსიპი ნაკიფა̈̄რთე,   ავუხვევ ნაკიფარში,

      --   Ich wende mich hinauf nach Naḳipǟr,
Verse: 70    იფარალე დაფარალე,   იფარლები დაფარლები (?),

      --   die Ipǟrer sind (mit Rauch ?) bedeckt (?),
Verse: 71    სვიფ ლჷჭბჷნე, ჴა̈დ ლჷრყჷნე,   მოედანდატკეპნილნი, მუცელცარიელი,

      --   mit gestampftem Marktplatz, mit leerem Bauch,
Verse: 72    დია̈რს მინეშ მარჴლა̈რ ხეჩდახ,   მათ პურს ფეხები ურევია,

      --   ihrem Brot sind Beine beigemischt,
Verse: 73    მარჴლა̈რ ხეჩდახ ვოფ[ლ]ოფა̈ჲშ.   ფეხები ურევია ობობასი.

      --   Beine der Spinne beigemischt.
Verse: 74    ზეგა̈ნთე ჟი ლეზი მერი,   ზეგანში უნდა ავიდე,

      --   Nach Žegän hinauf habe ich zu gehen,
Verse: 75    ზეგნარე, მინე ხოშალე,   ზეგანლები, მათი მამა-პაპანი,

      --   die Žegäner, ihren Alten
Verse: 76    ჯიჰრა̈ კეტა̈რ ს[ატრაკ]ს* ხოსუდხ.   მუხის კეტები უკან ერჭოთ.

      --   bohrten sich Eichenknüppel in den [Arsch].
Verse: 77    უღვირ ზაგარიდ ა̈მჩედხვი,   უღვირის გადასავალზე ავსულვარ,

      --   Ich bin zum Uġvir-Bergrücken gekommen,
Verse: 78    სგა ლესპე მარ ლემჟა̄ლახა̈ნ,   უნდა შევუხვიო სამუჟალოდ (მუჟალისკენ),

      --   ich hatte mich hinein ins Mužal-Gebiet zu wenden,
Verse: 79    უშყვდა ნეღარ ჯულბა̈რ ირიხ;   გაურეცხავი კასრი ჯულბაანნი იქნებიან;

      --   unausspülbare Fässer werden die Ǯulbaans sein,
Verse: 80    ნაბდი კ###ა̈ჲ ჯანთუშე̄რა̈ლ,   ქეჩის ქ### ჯანთუანნი,

      --   mit Filz-..* die Ǯantušs,
Verse: 81    ვიჯი ფხა̄რა̈ლ ქერთბიშე̄რა̈ლ,   გველის ფხიანი ქერთბიაანნი,

      --   Schlangenknochen die Kertbišs,
Verse: 82    ჯაბირ მეჴჩე თემზაშე̄რა̈ლ,   ბანდულგაცვეთილი თემზაანნი (ზურებიანები),

      --   mit abgenutzten Sandalen die Temzašs,
Verse: 83    ცაჰრა̈̄ ბოყვა̈რ კა̈ხჲა̄ნშე̄რა̈ლ.   თელის ხოკრები კახიანები.

      --   Ferkelschädel* die Ḳäxyānšs.
Verse: 84    მაჯვდიერთე ლექვა ღური,   მაჯვდიერისაკენ ჩამოვდივარ,

      --   Nach Maǯvdier hinab gehe ich,
Verse: 85    მა̈გ ნა###ა მაჯვდიერა̈ლ;   ყველანი ც###ანი მაჯვდიერლები;

      --   alle ge###* die Maǯvdiers;
Verse: 86    ჭოლა̈შთე ლექვა ესღური,   ჭოლაშისკენ ჩავდივარ,

      --   ich gelange hinunter nach Č̣oläš,
Verse: 87    ჭირი ჭოლა̈შ ბოგჟი მეჴჩე;   ჭოლაში ჭირის ხიდზე დაცვეთილი

      --   das elende Č̣oläs (?) ist auf der Brücke abgenutzt;
Verse: 88    ბა̈ჩა̈ გვიგვ ლი ჭო̄ლში სვიმრა,   ქვის გულია ჭოლაშის ფიხონი,

      --   ein Herz von Stein ist die Tafelrunde von Č̣oläš,
Verse: 89    დაჴლა̈ მუჭვა̈რ ლახრი სვიმრა,   თხის რქები ლახირის ფიხონი,

      --   ziegenhörnig die Tafelrunde von Laxir,
Verse: 90    ტყენშვ ლჷტყე̄ბე ჟამშვა̈რ ირიხ.   კეტით ნაცემი ჟამუშლები იქნებიან.

      --   mit dem Stock geschlagen werden die Zamušer sein.
Verse: 91    ქათლა̈ ლანგრა ჩუბე მჷრშკე̄ლ,   ქათმის საბუდარი ქვემო მურშკელი,

      --   Ein Hühnernest das untere Məršḳel,
Verse: 92    ფადა̈̄ს ჟიბე მჷრშკე̄ლ,   მდევარი ზემო მურშკელი,

      --   eine (verfolgende) Meute das obere Mərskel,
Verse: 93    ეშხუ ცხჷრილ არცხელარე,   ერთი ცხრილი არცხელელები,

      --   (wie) ein Sieb die Arcxeler,
Verse: 94    შუკვე ლეზიზ ღვებრა-ზარდლა̈შ.   მოგზაურთ საგზალი ღვებრა-ზარდლაში.

      --   eine Wegzehrung (sind) Gvebra (und) Zardläs,
Verse: 95    ათხე მესტჲათე ლეზი მა̄რ,   ახლა მესტიისკენ უნდა წავიდე,

      --   Jetzt habe ich nach Mesṭya zu gehen,
Verse: 96    ნაბდი ქაფა̈რ მესტჲა̈̄ გლეხა̈რ,   ქეჩის ტვირთები მესტიის გლეხები,

      --   filzmantelbedeckt (sind) Mesṭias Edle,
Verse: 97    ჴანშვ მჷბგერი ჟიბე ჯაფრა̄ნ,   ხარით მბეგრავი ზემო ჯაფარიძეები,

      --   mit Ochsen tributzahlend die oberen Ǯaprāns,
Verse: 98    მა̈იდშვ ლჷყმე ჩუბე ჯაფრა̄ნ.   შიმშილით დახოცილი ("დამხრჩვალი") ქვემო ჯაფარიძეები.

      --   vor Hunger erstickt die unteren Ǯaprāns.
Page: 204  Verse: 99    ათხე ლენჯა̈რთე ლე̄ზი მა̄რ,   ახლა ლენჯერში უნდა წავიდე,

      --   Jetzt habe ich nach Lenǯär zu gehen,
Verse: 100    ბერჟა̈ ხუგვნა̈ჲ გუალშერა̈ლ,   რკინის მღრღნელები გუვალაანნი (გულედანები),

      --   am Eisen nagend* die Gualšs,
Verse: 101    ლეტვრე მუტვა̈რ ნატროშე̄რა̈ლ.   სანთელანთებული ნატროაანნი (უდესიანები).

      --   mit angezündetem Licht die Natrošs.
Verse: 102    ცხაუ ჯგჷრა̈̄გს ჩოთმაზჷრად   ასემც წმ. გიორგის დაულოციხართ

      --   Möge der hl. Georg euch gesegnet haben,
Verse: 103    ამეჩუნა̈შ მერდე მა̄რე!   აქ მყოფი ხალხი!

      --   die hier seienden Menschen!

Page: Fn. 
Verse: 5    Svanuri P̣oezia, 199: "ლუხვანო (? და) ცაგერი".^
Verse: 10    ON? oder "Kirche".^
Verse: 11    პ.. Svanuri Poezia, 199: "ჯირკზე კ###ა"; პულიხ "furzend" laut A. Oniani (mdl.), 3.12.1995.^
Verse: 13    Svanuri P̣oezia, 199: "მდინარის მებეგრეები"; "ბეგარა" "Zins, Abgabe, Tribut".^
Verse: 17    Svanuri P̣oezia, 199: "დირის გამწელავი"; "დირე" "Balken".^
Verse: 27    oder: in die Schlucht.^
Verse: 28    Oder: aus der Schlucht.^
Verse: 39    Svanuri P̣oezia, 201: "ჭრელი გუდები".^
Verse: 45    Svanuri P̣oezia, 201, FN 1: კვილ "ჯორქო" = "Schemel"; 227: "კალელქულელები"; Gudjedjiani-Palmaitis, 130 კჳილ "log (block)".^
Verse: 46    Svanuri P̣oezia, 227: "თავაყიროანნი"; zu თავჴირა "Kopfstand"? Oder zu GudjedjianiPalmaitis, 315 ჰაყა̈რ "skull"?^
Verse: 46    Svanuri P̣oezia, 201: "ნაბდიყურანი".^
Verse: 47    Svanuri P̣oezia, 201 "მკერდდიდნი" / 227: "მკერდდიდები" = "großbrustig".^
Verse: 54    Svanuri P̣oezia, 201: "ამართული დგას"; Gudjedjiani-Palmaitis, 180: ლიშყბჷნე "to hammer smth. into smth.".^
Verse: 59    Svanuri P̣oezia, 201 "ღურელი". Kaum zu 66, 20 გა̈რი-ღურას "ხევხუვში" "in Tal und Tal".^
Verse: 76    Svanuri Foezia, 203: "მუხის კეტები უქან ერჭოთ"; სატრაკ "Arsch" laut A. Oniani (mdl.), 3.12.1995.^
Verse: 80    ს-ს Svanuri Poezia "ქ###".^
Verse: 83    Svanuri Poezia, 203 "თელის ხოკრები".^
Verse: 85    Svanuri P̣oezia, 203 "ც###ანი".^
Verse: 100    Svanuri P̣oezia, 205 "რკინის მღრღნელი".^

Page: Fn. 
Verse: g.1    კალელები ჯორკოები (?): კვილ "ჯორკო", მრ. კულა̈რ "ჯორკოები" ^



Text: 62a/Lsh. 
საყდარულ ლელგაცალია კაფდ -- "საყვედურები" ხუმრობის სახით


Page: 204  Verse: 1    სვიფ ლუჭბუნე ჟიბე გულდარ,   მოედანდატკეპნილი ზემო გულიდლები,

      --   Mit gestampftem Marktplatz die oberen Gulider,
Verse: 2    ჴად ლჷრყჷნე ჩუბე გულდარ,   მუცელცარიელი ("დაბერტყილი") ქვემო გულიდლები

      --   mit leerem* Bauch die unteren Gulider,
Verse: 3    მაგ ქაქაუ მელურალე,   ყველა ფაფიჭამია მელურელები,

      --   immer nur breifressend die Melurer,
Verse: 4    მაგ შდიქურა მელურალე,   ყველა უკბილო მელურელები,

      --   ganz zahnlos die Melurer,
Verse: 5    მაგ კვანკვლაუ გულიდარე,   ყველა ყველიჭამია გულიდლები,

      --   immer nur käsefressend die Gulider,
Verse: 6    ლახვე შტავლარ კახურალე,   მთის მერცხლები კახურელები,

      --   Almschwalben die Ḳaxurer,
Verse: 7    ქვიშავშ მაბზარ ლექსურალე;   ქვიშით მაძღარი ლექსურლები;

      --   satt vom Sand die Leksurer;
Verse: 8    ჟიბე ყვედრეშ კუდიანარ,   ზემო ყვედრეში კუდიანები,

      --   die Ḳudians von Ober-Qvedär,
Verse: 9    ჩუბე ყვედრეშ ბრუტიანარ,   ქვემო ყვედრეში ბრუციანები,

      --   die Bruṭians von Unter-Qvedär,
Verse: 10    ცხმელურალე ლაყფჲანარე.   ცხმელურლები ხუმარები.

      --   die Cxmelurer (alles) Spaßmacher* .
Verse: 11    ჟიბე შვანარ მაგ დავარე,   ზემო სვანები ყველა დავები,

      --   Die Obersvanen alles Ungeheuer,
Verse: 12    ჩუბე შვანარ მაგ ბაგურალე;   ქვემო სვანები ყველა ბაცაცები:

      --   die Untersvanen alles Spitzbuben* ;
Verse: 13    ლეჟა ლაშხარ მაგ დავარე,   ზემო ლაშხელები ყველა დავები.

      --   die Oberlašxer alles Ungeheuer,
Verse: 14    ლექვა ლაშხარ მაგ ჴეცარე.   ქვემო ლაშხელები ყველა მხეცები.

      --   die Unterlašxer alles Bestien.
Verse: 15    ლეჟა ჩოლირ მაგ ტ###რუ,   ზემო ჩოლური ყველა ფუშიანები,

      --   (In) Ober-Čoluri (sind) alle mit Leistenbruch* ,
Verse: 16    ლექვა ჩოლურ მაგ ყუყვარუ;   ქვემო ჩოლური ყველა ჩიყვიანები:

      --   (in) Unter-Čoluri (sind) alle mit Kropf;
Verse: 17    ლეჟა ბავარ მაგ ლახვარე,   ზემო ბავარი ყველა საძოვარი მთები,

      --   ganz Ober-Bavar (sind) Almen,
Verse: 18    ლექვა ბავარ მაგ კაჩხვარე.   ქვემო ბავარი ყველა კოჭლები.

      --   (in) Unter-Bavar (sind) alle lahm.
Verse: 19    ჟიბე ჴელედ მაგ ბლუარე,   ზემო ხელედი ყველა ბლუები,

      --   (in) Ober-Qeled (sind) alle Stotterer,
Verse: 20    ჩუბე ჴელედ მაგ ყუყვარე;   ქვემო ხელედი ყველა ჩიყვიანები:

      --   (in) Unter-Qeled (sind) alle mit Kropf.
Verse: 21    ჟიბე წანაშ მაგ ბანძაუ,   ზემო წანაში ყველა ბანძელები,

      --   Ober-C̣ana (ist) ganz (??)* ,
Verse: 22    ჩუბე წანაშ მაგ ყუყვარუ.   ქვემო წანაში ყველა ჩიყვიანები.

      --   (in) Unter-C̣ana (sind) alle mit Kropf.
Verse: 23    ჟიბე ფაყარ მაგ მეშხალუ,   ზემო ფაყელები ყველა შავები,

      --   die Ober-Paqer sind alle geschwärzt,
Verse: 24    ჩუბე წანაშ მაგ ზისყარუ,   ქვემო წანაში ყველა რწყილიანები,

      --   (in) Unter-C̣ana (haben) alle Flöhe,
Verse: 25    მაგ ჴიცარუ მელურალე,   ყველა ცომიანი მელურელები,

      --   die Melurer (haben) alle Teig (an den Händen),
Verse: 26    მაგ ყვავარე წანაშარე,   ყველა ყვავები წანაშლები,

      --   alles Krähen (sind) die C̣anašer,
Verse: 27    მაგ ყუყვარე ჴელედარე,   ყველა ჩიყვიანი ხელედლები,

      --   alle mit Kropf versehen die Qeleder,
Verse: 28    ჴუდშარ ლიცარაჲ,   ხუდიშლები წყლის ხალხი,

      --   die Qudišer sind wasser(köpf)ig* ,
Verse: 29    ჴაჩეშარ ბრიცალაჲ.   ხაჩშელები ელამები.

      --   die Qačešer scheel.
Page: 206  Verse: 30    მაგ ღობარე მაგ გვეფარე,   ყველა ღობელები კუდიანები,

      --   alle Ġober (sind) geschwänzt,
Verse: 31    მაგ ნაცულარ ქაქაილარ,   ყველა ნაცულელები ფაფიჭამიები,

      --   alle Naculer Breifresser,
Verse: 32    კოჯა შტავლარ მახაშილარ,   კლდის მერცხლები მახაშლები,

      --   die Maxašiler Felsschwalben,
Verse: 33    მელედარ მაგ ჭყვარტაილარ,   მელედლები ყველა მჭვარტლიანები,

      --   die Meleder alle rußig,
Verse: 34    განჭვი შიხაჲ მაგ მარგვიშალ,   ანწლიწვია ყველა მარგვიშლები,

      --   Holunderbrenner alle Margvišer,
Verse: 35    მაგ ლუყჩურალე შგედილარ,   ყველა დამსხვრეული შგედელები,

      --   ganz zerschlagen die Šgediler,
Verse: 36    ფუსნა ღალტაჲ ჩიხრეშილარ,   ბატონის მოღალატე ჩიხარეშლები,

      --   Verräter (ihres) Herren die Čixrešer,
Verse: 37    ბელყეჩი ლჷსკელ ნესგა შგედარ,   თხმელის წვივიანი შუა შგედელები,

      --   mit Erlen(holz)waden die von Inner-Sged,
Verse: 38    ლჷბობავე ლეკოსანდარ,   დაფეხვილი ლეკოსანდლები,

      --   erlahmt die Lekosander,
Verse: 39    განჭვი ტუსაჲ ჯაჴუნდერალ,   ანწლის მხრჩოლავი ჯახუნდერლები,

      --   Holunderraucher die Ǯaqunderer,
Verse: 40    მაგ ჩუკულარ გეგო ...   ყველა ჩუკულელები გუგულის ...

      --   Alle Čuḳuler Kuckuck(s-*) ...
Verse: 41    მებეცილარ ფურლე მუვღვი,   მებეცლები ძროხების უღელში შემბმელნი,

      --   Die Mebeciler (sind) Küheeinjocher,
Verse: 42    ხოლა ჴადიშ ლემზაგორალ,   ცუდი მუცლისა ლემზაგორლები,

      --   mit schlechtem Bauch die Lemzagorer,
Verse: 43    მუჴვარილაჲ მაგ იფარალ,   ასკილიჭამია ყველა იფარლები,

      --   Heckenrosenfresser alle Ipǟrer,
Verse: 44    უშდმა-უბზა ლემზაგორალ,   უთრობელ-უძღომელი ლემზაგორლები,

      --   weder trinkend noch essend satt zu kriegen die Lemzagorer,
Verse: 45    ხოშა ლჷტყენ მაგ სასაშარ.   დიდკეტიანი ყველა სასაშელები.

      --   mit großen Knüppeln alle Sasašer.
Verse: 46    ბიკრე გურნაჲ საყდარელარ,   ჯირკების დამგორებელი საყდარლები,

      --   Holzklötze herumwälzend die Saq̇darer,
Verse: 47    ბოგა ყარულ ბოგლედილარ,   ხიდის ყარაული ბოგლედლები,

      --   Brückenwächter die Boglediler,
Verse: 48    ბინტვჟი სგურაჲ ლექმეთილარ,   ნისლზე მსხდომი ლექმეთლები,

      --   im Nebel sitzend die Lekmetiler,
Verse: 49    მაგ ყა̄ნჩვარ ლოქ ბულეშარ,   ყველა ყანჩები ბულეშლებიო,

      --   alles Reiher, heißt es, (sind) die Bulešer,
Verse: 50    უჭა ყვაბაჲ მურყმელდი̄ლარ,   კვერგამოუშუშებელი მურყმელდლები,

      --   ungebackene Fladenbrote (essend* ) die Murq̇meldiler,
Verse: 51    მაგ ტვიბარ ლოქ დეცთე მჷსგდი,   ყველა ტვიბელები ცისკენ მზირალნიო,

      --   alle Ṭviber, heißt es, schauen zum Himmel,
Verse: 52    მამ ი ლავლა ლოქ შვანრე თავლა,   მამი და ლავლაო სვანების თავლაო,

      --   Mam und Lavla, sagt man, der Pferdestall der Svanen,
Verse: 53    მაგ მეჭუ̄ლჲელ უკვლეში̄ლარ,   ყველა მყვირალა უკვლეშლები,

      --   alles Schreihälse die Uḳvlešiler,
Verse: 54    მჷწადარე ნადაულარ,   მუწდელები პატარა დავები,

      --   die Məc̣ader (sind) prozeßsüchtig (?)* ,
Verse: 55    მინე ლაჲხვა ბონდოროლარ,   მათი ცოლები მშვიდები,

      --   ihre Frauen friedfertig,
Verse: 56    ზექილ-ფექილ ხეშდეხურალხ,   შეშა და ფქვილი ელევათ,

      --   gehen ihnen Brennholz und Mehl aus,
Verse: 57    თხუმჟი ფათვარს იგლაჯუნეხ.   თავზე თმებს იგლეჯენ.

      --   reißen sie sich die Haare auf dem Kopf aus.

Page: Fn. 
Verse: 2    Svanuri P̣oezia, 205: "მუცელცარიელი (დაბერტყილი)" ("ausgeschüttelt").^
Verse: 10    Svanuri Poezia, 205: "ხუმარები".^
Verse: 12    Svanuri P̣oezia, 205: "ბაცაცები".^
Verse: 15    Svanuri P̣oezia, 205: "ფუშიანები".^
Verse: 21    Svanuri P̣oezia, 205: "ბანძელები".^
Verse: 28    Svanuri P̣oezia, 205: "წყლის ხალხი".^
Verse: 40    Svanuri P̣oezia, 207: "გუგულის ..."^
Verse: 50    Svanuri P̣oezia, 207: "კვერგამოუშუშელები" "Fladenbrot nicht ausbackend".^
Verse: 54    Svanuri P̣oezia, 207: "ფატარა დავები"; დავა "Rechtssache, Prozeß".^



Text: 62b/Lsh. 
საყდარულ ლელგაცალია კაფდ -- "საყვედურები" ხუმრობის სახით


Page: 206  Verse: 1    ციცვი ყორვაჲ ბაბდიშერალ,   კატის მკოდავი ბაბდისანები,

      --   Katzenquäler* (sind) die Babdišs,
Verse: 2    მაგ ლოქ ბლუვარ ბებუშერალ,   ყველა ბლუ ბებუსანებიო,

      --   alle, heißt es, Stotterer die Bebušs,
Verse: 3    დეშდვე ბალდუმ დათვჲაჲშერალ,   დათვის საძუე დათვიასანები,

      --   ein Schwanzriemen des Bären die Datvyayšs,
Verse: 4    ქირცი ნინჩორ ჯავალუშა,   ოსპის კონა ჯავალუსანები,

      --   ein Linsenbündel die Ǯavalušs,
Verse: 5    დი̄რი გჷძნაჲ კვასტიანარ,   დირის გამწელავი კვასტიანები,

      --   Balkenspanner die Ḳvastianer,
Verse: 6    ყო̄რ ლჷცყანე ბედილუშა,   კარდაკეტილი ბედილუსანები,

      --   mit verschlossenen Türen die Bedilušs,
Verse: 7    შდიხიშ ი გვიჯი ლჷნჩჷდე ქავზაჲშერალ,   თხილისა და წაბლის ნარევი ქავზასანები,

      --   ein Gemisch aus Haselnüssen und Kastanien die Kavzayšs,
Verse: 8    ჭჷრელ ქა̄ცი ანჲაჲშერალ,   ჭრელი გუდა ანიასანები,

      --   mit buntem Beutel* die Anyayšs,
Verse: 9    სავ ლჷწრიხე მანკვაჲშე̄რალ,   მარხილღვლეჭილი მანკვასანები,

      --   mit Schlitten aus geflochten Ruten die Mankvayšs,
Page: 208  Verse: 10    გიცარ-საღარ ბადრიშე̄რალ,   ვერძსაღარა ბადრისანები,

      --   Hammel (und) (Pferde mit) Blessen* die Badrišs,
Verse: 11    ქაქ ლაჩდინა გალფხანშე̄რალ,   ფაფასარევი გარდაფხაძეები,

      --   ein Breirührholz* die Galpxans,
Verse: 12    ვიჯი ფხარალ გალფხანშე̄რალ,   გველის ფხიანი გარდაფხაძეები,

      --   Schlangenknochen die Galpxans,
Verse: 13    ჯიჯვი ხორავ ქოტუშე̄რალ,   ძვლის ზვინი ქოტუსანები,

      --   ein Knochenhaufen die Kotušs,
Verse: 14    მაგ ხორგიაჲ ჩარგაზშე̄რალ,   ყველა ზორბა ჩარგაზისანები,

      --   alle imposant die Čargazšs,
Verse: 15    ვიჯი ლჷნინ ზურაბჲანშა.   გველის ენიანი ზურაბიანები.

      --   schlangenzüngig die Zurabyans.

Page: Fn. 
Verse: 1    Svanuri P̣oezia, 207: "კატის მკოდავი" "Katzenverletzer".^
Verse: 8    Svanuri P̣oezia, 201: "ჭრელი გუდები".^
Verse: 10    Svanuri P̣oezia, 209: "ვერძსაღარა"; eher "Hammel mit Blessen"?^
Verse: 11    Svanuri P̣oezia, 209: "ფაფასარევი".^



Text: 62c/Lsh. 
საყდარულ ლელგაცალია კაფდ -- "საყვედურები" ხუმრობის სახით


Page: 208  Verse: 1    ჲესლა კეცხარ ლოქ ჲესავშე̄რალ,   ასალას წვერები ესავისანებიო,

      --   Die Zipfel von Esala* (sind), sagt man, die Yesavšs,
Verse: 2    მაგ ლოქ ბლუვარ გაბილოშერალ,   ყველა ბლუები გაბილოსანებიო,

      --   alle, heißt es, Stotterer (sind) die Gabilošs,
Verse: 3    ხოლა ღვაჟარ ლოქ ჯამათშე̄რალ,   ცუდი ვაჟები ჯამათისანებიო,

      --   schlechte Jungen, sagt man, die Ǯamatšs,
Verse: 4    ჟღივარ-ბღივარ ჯავაშე̄რალ,   ჭრელთვალება ჯავასანები,

      --   buntäugig die Ǯavašs,
Verse: 5    ტუფრაჲ მირანგუშე̄რალ,   გამტყავებელნი მირანგუსანები,

      --   Schinder die Mirangušs,
Verse: 6    მაგ ბაგურალ მოჯლაბშე̄რალ,   ყველა ბაცაცანი მოჯალაბისანი,

      --   alles Spitzbuben die Moǯlabšs,
Verse: 7    ვიჯე ლჷნინ გიოშერალ,   გველის ენიანი გიოსანები,

      --   schlangenzüngig die Gioss,
Verse: 8    ბედი ცხულა ბატაშე̄რალ,   ბედგარუჯული ბატასანები,

      --   mit versengtem Schicksal (?)* die Batašs,
Verse: 9    ჟაჴ ლჷბელე ჯაშაშე̄რალ,   გუდაგაბერილი ჯაშასანები,

      --   von Eiter aufgebläht* die Ǯašašs,
Verse: 10    ციცვე ლუთხუმ სოსაშე̄რალ,   კატის თავიანი სოსასანები,

      --   katzenköpfig die Sosašs,
Verse: 11    მაგ კანკულა ჭუტუშე̄რალ,   ყველა მოკაული ჭუტუსანები,

      --   alle krumm* die Č̣uṭušs,
Verse: 12    ხოჩა ღვაჟარ ამადშე̄რალ,   კარგი ვაჟები ამადისანები,

      --   gute Jungen die Amadšs,
Verse: 13    ჴარჩუ ჩხუკვნაჲ ნაკიდოშე̄რალ,   ჩხიკვის შემახრამუნებელი ნაკიდოსანები,

      --   (wie?) der Schwätzer(vogel) knabbernd die Naḳidošs,
Verse: 14    ხარი კბილა ბასშე̄რალ,   ხარის კბილიანი ბასისანები,

      --   +ochsenzähnig die Basašs,
Verse: 15    მეძაგვია ჟაბშე̄რალ,   მეჯაგრე ჟაბისანები.

      --   +Borstenbündel* die Zabešs,
Verse: 16    კეშოლაჲშა ჟაბშე̄რალ,   კეშიანი (ქურქიანი) ჟაბისანები.

      --   pelzbedeckt* die Zabešs,
Verse: 17    ქრისდე მოღლატ ამადშე̄რალ,   ქრისტეს მოღალატე ამადისანები,

      --   Christusverräter die Amadšs,
Verse: 18    ძირი უგმა ასროსჲანშა,   ძირგაუდგამი ასროსიანები,

      --   nicht auf dem Boden stehend* die Asroyss,
Verse: 19    მჷლდევარა დევლეთშერალ,   მოდავო დევლეთისანები,

      --   streitsüchtig die Devletšs,
Verse: 20    მანჩვი ლჷჭიშხ გეგიშე̄რალ,   მაჩვის ფეხიანი გეგისანები,

      --   dachsfüßig die Gegiss,
Verse: 21    ბატი ლჷჭიშხ თაჲსავშე̄რალ,   ბატის ფეხიანი თაისავისანები,

      --   gänsefüßig die Taysavšs,
Verse: 22    ხოლა ჴადიშ კვაკვალშე̄რალ,   ცუდი მუცლისა კვაკვალისანები,

      --   mit schlechtem Bauch die Ḳvalḳvalšs,
Verse: 23    მაგ ლოქ ბჟიტარ ბატაშე̄რალ,   ყველა ბჟიტები ბატასანები,

      --   alles, sagt man, Nestlinge die Batašs* ,
Verse: 24    მაგ კვახნესვაჲ ბესშე̄რალ,   ყველა გოგრიჭამია ბესისანები,

      --   alles Kürbisfresser die Besišs,
Verse: 25    ჟი უცხემა ბატაშე̄რალ,   უზარდი ბატასანები,

      --   nicht aufwachsend die Batašs,
Verse: 26    გუგავა - მერხელი კჷპვშ უკავა,   გუგავა - ჭინჭრის მხლით უკავებელი,

      --   Gugava, mit Brennesselgemüse nicht zu halten,
Verse: 27    ჴარჴ მჷკარ პატაშე̄რალ,   ხახაღია პატასანები,

      --   den Rachen öffnend die P̣atašs,
Verse: 28    ჯარა მალარ გიოშერალ,   ჯარას მელები გიოსანები,

      --   Knettrog-Füchse (?)* die Gioss,
Verse: 29    ლჷცფექაუ გვეგნჷშე̄რალ,   ფქვილწყალა (თხელფაფიანი) გვეგნისანები,

      --   Mehl (und) Wasser (i.e. dünnbreiig) die Gvegnəss,
Verse: 30    ბატი ლჷჭიშხ ჲესავშე̄რალ,   ბატის ფეხიანი ესავიანები,

      --   gänsefüßig die Yesavšs,
Verse: 31    ყურმანჯიან ფუჩოშე̄რალ,   ყრუ ფუჩოსანები,

      --   taub die Pučoss,
Page: 210  Verse: 32    გატაილარ ბეჟნაჲშე̄რალ,   ქატოჭამია ბეჟანაისანები,

      --   Kleiefresser die Bežnayšs,
Verse: 33    ჟღივარ-ბღივარ გახოლშე̄რალ,   ჭრელთვალება გახოლისანები,

      --   buntäugig die Gaxolšs,
Verse: 34    მაგ ტ###რუ პატაშე̄რალ,   ყველა ფუშიანი პატასანები,

      --   alle mit Leistenbruch die Patašs,
Verse: 35    მაგ ზისყარუ ყარიშალე,   ყველა რწყილიანი ყარიშლები,

      --   alle mit Flöhen versehen die Qarišs,
Verse: 36    ბლუარშვ გოში ჯამათშე̄რალ.   ბლუებით სავსე ჯამათისანები.

      --   voller Stotterer die Ǯamatšs,
Verse: 37    დაშტვი ბალდუმ გაბილოშე̄რალ,   დათვის საძუე გაბილოსანები,

      --   ein Schwanzriemen des Bären die Gabilošs,
Verse: 38    დაშტვი ლჷტოტ დათვშე̄რალ,   დათვის თათიანი დათვისანები,

      --   mit Bärentatzen die Datušs,
Verse: 39    ვარგი ლჷჯიჯვ ჲესავშე̄რალ,   თავადის ძვლიანი ესავისანები,

      --   mit adeligen Knochen die Yesavss,
Verse: 40    შველი ხუ̄ლაჲ გიოშე̄რალ,   სველიხვრეპია გიოსანები,

      --   Molkeschlürfer die Giošs,
Verse: 41    ჩვიტარ-ყვისკარ გახოლშე̄რალ,   ელამთვალა გახოლისანები,

      --   schieläugig* die Gaxolšs,
Verse: 42    თხუმ მჷშივ ჯაშაშე̄რალ,   თავგასივებული ჯაშასანები,

      --   schwellköpfig die Ǯašašs,
Verse: 43    მუუღვილად მიქელშე̄რალ,   მაყვლიჭამია მიქელისანები,

      --   Brombeerfresser* die Mikelošs,
Verse: 44    ლელჯმარი ლაჴანთე მჷჲეს ადამოშე̄რალ,   საქსოვის სახნავში წამღები ადამოსანები,

      --   Webstoff auf das Ackerland mitnehmend* die Adamošs,
Verse: 45    შიხი ზობაჲ ქამშარალ,   ნახშირიჭამია ქამისანები,

      --   Kohlenfresser die Kamašs,
Verse: 46    გვარი ყიდა ჭუჭშე̄რალ,   გვარის მყიდველი ჭუჭისანები,

      --   die (eigene) Sippe verkaufend die Č̣uč̣ašs,
Verse: 47    წე̄რქვიანარ მაგ გოჩშე̄რალ,   წერექოიანა ყველა გოჩუსანები,

      --   mit Pickel versehen* alle Gočäšs,
Verse: 48    მაგ მუჭვარუ გოჩშე̄რალ,   ყველა რქიანები გოჩუსანები,

      --   alle gehörnt die Gočäss,
Verse: 49    მატყა̄ილარ გოგითშე̄რალ,   მემატყლია გოგიტასანები,

      --   Wollweber* die Gogitss,
Verse: 50    ბურტყვაიშა თათავშე̄რალ,   ბურტყლიანი თათავისანები,

      --   mit Flaumfedern* die Tatvšs,
Verse: 51    მაგ ლოქ გვარნაჲ ტაიშე̄რალ,   ყველა წუნია ტაისანები,

      --   alles, sagt man, Meckerer die Taišs,
Verse: 52    მუსაქალარ ლოქ გოგჲოშე̄რალ.   "მუსაქანები" * გოგიოსანებიო.

      --   die Gogyošs, sagt man, (gehören zu den) Musakan*
Verse: 53    მაჩხაფქა სკინაჲ გველბანშე̄რალ,   ჩანჩქერზე მხტომი გველებიანები,

      --   den Wasserfall hinunter hüpfend die Gvelbanšs,
Verse: 54    მაგ ლოქ წადვარ ლომოშე̄რალ,   ყველა ღვინია ფური ლომოსანებიო,

      --   alles, sagt man, "weinrote" (Kühe)* die Lomošs,
Verse: 55    დონღუზელარ ლოქ დომღვანშე̄რალ,   დონღუზები დომღვანისანებიო,

      --   Schweine, sagt man, die Domġvanšs,
Verse: 56    მაგ ტ###რუ მიქელოშე̄რალ,   ყველა ფუშიანი მიქელოსანები,

      --   alle mit Leistenbruch die Mikelošs,
Verse: 57    მაგ მუყჩუ̄რე ბუჭუშე̄რალ,   ყველა დამსხვრეული ბუჭუსანები,

      --   alle zerschlagen die Buč̣ušs,
Verse: 58    ცხვიშილე̄ლარ მახარჲაჲშე̄რალ,   "სხვის შვილება" მახარიასანები,

      --   "Bastarde"* die Maxaryayšs,
Verse: 59    მაგ ლოქ გვეფარ ნინალუშა,   ყველა კუდიანი ნინალუსანები,

      --   alle, heißt es, geschwänzt die Ninalušs,
Verse: 60    ნიცი ლეჟა მჷტხე ნინაშე̄რალ,   წყლის ზევითკენ დამბრუნებელი ნინასანები,

      --   Wasser nach oben wendend* die Ninašs,
Verse: 61    კირვი სათავ ლომოშე̄რალ,   საბძლის თავხე ლომოსანები,

      --   eine Scheunenspitze* die Lomošs,
Verse: 62    მაგ ყუყვარუ ბუჭუშე̄რალ,   ყველა ჩიყვიანები ბუჭუსანები,

      --   alle mit Kropf die Buč̣ušs,
Verse: 63    ნაქა̄ცჷრა მახარჲაჲშე̄რალ,   გაცვეთილი გუდა მახარიასანები,

      --   ein abgenützter Sack die Maxaryayšs,
Verse: 64    კა უტბიდა მადიშე̄რალ,   კერაგაუმთბარი ბადისანები (ე.ი. პურს იშვიათად აცხობენო),

      --   mit ungeheiztem Ofen* die Madišs,
Verse: 65    მაგ მუჭვარუ ბუჭუშე̄რალ,   ყველა რქიანები ბუჭუსანები,

      --   alle gehörnt die Buč̣ušs,
Verse: 66    ბობში მჷმკერძ ბოშშე̄რალ,   ბავშვების მიმკერძე (ბერბავშვებიანი) ბოშოსანები,

      --   Kind(er) austeilend* die Bošašs,
Verse: 67    კოჯა შტავლარ გოგჲოშე̄რალ,   კლდის მერცხლები გოგიოსანები,

      --   Felsenschwalben die Gogyošs,
Page: 212  Verse: 68    ბოგჟი შუშპრაჲ ჲეზჲაჲშე̄რალ,   ხიდზე მოშუშპრე ეზიასანები,

      --   auf der Brücke ausgelassen (tanzend) die Yezyayšs,
Verse: 69    მაგ ლოქ კაზლაჲ ჯაბაშე̄რალ,   ყველა ყველიჭამია ჯაბასანებიო,

      --   alles, sagt man, Käsefresser* die Ǯabašs,
Verse: 70    მაგ პოხილაჲ თაჲსავშე̄რალ,   ყველა ქონიჭამია თაისავისანები,

      --   alles Fettfresser* die Taysavšs,
Verse: 71    მაგ ლოქ ხარშვაჲ ვონჲანშე̄რალ,   ყველა ხარშოჭამია ონიანებიო,

      --   alles, sagt man, Suppenfresser die Vonyanšs,
Verse: 72    მაგ ლოქ მუზსხურ ბექოშე̄რალ,   ყველა სისხლის მსმელი ბექოსანებიო,

      --   alles, sagt man, Blutsauger die Bekošs,
Verse: 73    მაგ ლოქ ღალტაჲ გოგიშე̄რალ,   ყველა მოღალატე გოგისანებიო,

      --   alles, sagt man, Verräter die Gogišs,
Verse: 74    მაგ ლოქ ჯეჯლაჲ გოგიშე̄რალ,   ყველა მეჯეჯილე გოგისანებიო (ჯეჯილში საქონლის შემშვები),

      --   alles, sagt man, Grünzeugfütterer* die Gogišs,
Verse: 75    მაგ ბაჯვარუ ბექოშე̄რალ,   ყველა მცირეჩიყვიანი ბექოსანები,

      --   alle mit kleinem Kropf die Bekošs,
Verse: 76    წალიკა̄ ჩეხაჲ მამინოშე̄რალ,   წალიკას მძოვარი მამინოსანები,

      --   Hahnenfuß abgrasend die Maminošs,
Verse: 77    მაგ ლოქ ლენჭყაჲ ჯამლათშე̄რალ,   ყველა მეჭაობე ჯამლათისანებიო,

      --   alle, sagt man, versumpfend die Ǯamlatšs,
Verse: 78    ყვირილჲანარ ლეკოშე̄რალ,   ყვირილა ლეკოსანები,

      --   Schreihälse die Lekošs,
Verse: 79    სილაჲ ძვერაჲ ჲეზჲაჲშე̄რალ,   სილის მცრელი ეზიასანები,

      --   Sandwächter* die Yezyayšs,
Verse: 80    უხშგულდ ლჷჲრე ფოჩჲანშე̄რალ,   უკუღმა დაწერილი ფოჩიანისანები,

      --   rückwärts geschrieben die Počyanšs,
Verse: 81    მეჲად ზნე̄გაჲ ყაფოშე̄რალ,   სულ მოწუწუნე ყაფოსანები,

      --   dauernd jammernd die Qapošs,
Verse: 82    ჩიგარ დულვაჲ ხუციშე̄რალ,   სულ კვერიპარია ხუცისანები,

      --   immer Fladenbrot stehlend* die Xucišs,
Verse: 83    ღორჭირშა ლოქ მანმინოშე̄რალ,   ღორის ჭირი მამინოსანებიო,

      --   mit Schweinepest* , sagt man, die Maminošs,
Verse: 84    მუ̄ხვრიან ლოქ ბექოშე̄რალ,   დამანგრეველი ბექოსანები,

      --   Zerstörer, sagt man, die Bekošs,
Verse: 85    ჲეზიკელაჲ ჲეზჲაჲშე̄რალ,   ეზიკელა ეზიასანები,

      --   Yezikela (?)* die Yezyayšs,
Verse: 86    ზისხი თჷრაჲ, აფრაშე̄რალ,   სისხლის მსმელი აფრასანები.

      --   Blutsauger die Aprašs,
Verse: 87    და̄ვა ლჷფოყ ჯინჭარანშა,   მდევის თეძოიანი ჯინჭარანისანები,

      --   mit der Hüfte eines Ungeheuers die Ǯinč̣aranss,
Verse: 88    ვორა ზობაჲ ჲოთანშე̄რალ,   მიწიჭამია იოთანისანები,

      --   Erde fressend die Yotanšs,
Verse: 89    ჩა̄ჟი ბარჯიზობაჲ ბასლომაჲშე̄რალ.   ცხენის ბეჭიჭამია ბასლომაისანები.

      --   Pferdeschulter(n) fressend die Baslomayšs.

Page: Fn. 
Verse: 1    Svanuri P̣oezia, 209: "ესალას წვერები".^
Verse: 8    Svanuri P̣oezia, 209: "ბედგარუჯული".^
Verse: 9    Svanuri P̣oezia, 209: "გუდაგაბერილი".^
Verse: 11    Svanuri P̣oezia, 209: "მოკაული"; Druckfehler für "მოკაკული"?^
Verse: 15    Svanuri P̣oezia, 209: "მეჯაგრე"; zu ჯაგარა "Borste", vgl. lečx. ძაგვარა "gebündelte Borsten".^
Verse: 16    Svanuri P̣oezia, 209: "კეშიანი (ქურქიანი)"; zu ქურქი "Pelz"?^
Verse: 18    Svanuri P̣oezia, 209: "ძირდაუდგამი".^
Verse: 23    Möglw. Assoziation von ბატაშ- mit ბათ "Gans" und ბჟიტ- "winzig; Nestling, Küken".^
Verse: 28    Svanuri P̣oezia, 209: "ჯარას მელები"; ჯარა kann sein: "Spinnrad; Wunderheiler; Knettrog beim Keltern". Gudjedjiani-Palmaitis, 313: ჯა̈̄რ "kneading-trough" (und "army").^
Verse: 41    Svanuri P̣oezia, 211: "ელამთვალა".^
Verse: 43    Svanuri P̣oezia, 211: "მაყვლიჭამია"; eher zu მუვღვი "Einjocher" ?^
Verse: 44    Svanuri P̣oezia, 211: "საქსოვის სახნავში წამღები".^
Verse: 47    Svanuri P̣oezia, 211: "წერექოიანი"; zu წერაქო (ლჩხ.) "Schwingel" ? eher zu წერაქვი "Pickel, Picke".^
Verse: 49    Svanuri P̣oezia, 211: "მემატყლია" zu მატყლი "Wolle,".^
Verse: 50    Svanuri P̣oezia, 211: "ბურტყლიანი"; ბურტყლი "Flaumfeder" oder "Fellhaar"!^
Verse: 52    Svanuri P̣oezia, 211: "მუსაქანები"; dazu FN 1: "გვარია მალყარში".^
Verse: 54    Svanuri P̣oezia, 211: "ღვინია ფური"; ღვინია "weinrot; weinrote Ochsenart".^
Verse: 58    Svanuri P̣oezia, 211: "'სხვის შვილები"'; also georg.? Gudjedjiani-Palmaitis, 277 ცხჳი "arrow" .^
Verse: 60    Svanuri P̣oezia, 211: "წყლის ზევითკენ დამბრუნებელი"; Gudjedjiani-Palmaitis, 170: ლიტხე + ჟი- "to pickle smth." = "einpökeln, einsalzen".^
Verse: 61    Svanuri P̣oezia, 211: "საბძლის თავზე"! Georg. სათავე "Quelle; (Mühlen-)Wehr"; სათავეში "an der Spitze"; საბძელი "Scheune, Scheuer" oder "(Tier-)Rumpf". "Hühnerbrust"?^
Verse: 64    Svanuri P̣oezia, 211: "კერაუმთბარი (ე.ი. ფურს იშვიათად აცხობენო)" "mit ungeheiztem Ofen (d.h. sie backen selten Brot)". Aber Gudjedjiani-Palmaitis, 128: კა, pl. ქა̄ლ "slate, shale" "Schiefer".^
Verse: 66    Svanuri P̣oezia, 211: "ბავშვების მიმკერძე (ბევრბავსვებიანი)".^
Verse: 69    Svanuri P̣oezia, 213: "ყველიცამია"; georg. კაზალა "e. Stück Käse".^
Verse: 70    Svanuri P̣oezia, 213: "ქონიჭამია"; georg. ფოხილი (alt für ფოხიერი) "fett, fruchtbar".^
Verse: 74    Svanuri P̣oezia, 211: "მეჯეჯილე (ძეჯილსი საქონლის შემსვები)" zu ჯეჯილი "grünendes (Gemüse)"; "das Vieh ins Grünzeug hineinlassend".^
Verse: 79    Svanuri P̣oezia, 213: "სილის მცველი"; სილა "feiner Sand" (aber auch: "Ohrfeige").^
Verse: 82    Svanuri P̣oezia, 213: "კვერიფარია".^
Verse: 83    Svanuri P̣oezia, 213: "ღორის ჭირი".^
Verse: 85    Svanuri P̣oezia, 213: "ეზიკელა". Hesekiel?^

Page: Fn. 
Verse: g.1    გვარია მალყარში ^



Text: 63a/Ushg. 
თხეროლ -- მგელი


Page: 212  Verse: 1    ჩუბეჴევს თხა̈როლ ანღრი,   ჩუბეხევში მგელი მოდის,

      --   Ein Wolf kommt nach Čubeqev,
Verse: 2    შდიქ ი პილი მა̈გ ლჷლაწი   კბილ-პირ დაწებებული

      --   Zähne und Maul ganz verklebt
Verse: 3    გჷგაბარე ნაჴა̈შდანუ.   ფიჭვების ხვრით.

      --   von den Pinien(zweigen, die er) gekaut (hat) ??*
Verse: 4    ყორს ხაგენა ფუსნა ოთარს,   კარს მისდგომია ბატონ ოთარს,

      --   Er hat sich dem Herrn Otar vor die Tür gestellt,
Verse: 5    ეშხუ ჟინღჷლდ მად ხოკვარი,   ერთი კრავი არ გადაუგდო,

      --   nicht ein Lamm warf (d)er ihm hin,
Verse: 6    ჯოგი უჴმარუ ათსედა!   ნახირი მოუხმარებლად დარჩენოდეს!

      --   die Herde ist ihm unbrauchbar zurückgeblieben!
Verse: 7    აშ ხობინა ლიზ-ლიჩედი,   გასდგომია გზას,

      --   So ist er (denn) losgegangen,
Verse: 8    ბა̈ლ ზაგა̈რდ ა̈მჴედე̄ლი,   ბალის ქედამდე მოსულა

      --   zum Bäl-Bergrücken ist er gekommen,
Verse: 9    სგა ლოხსიპა გვიჭჲანშერთე,   შეუხვევია გვიჭიანთსა,

      --   er ist abgebogen zu den Gvič̣yans,
Verse: 10    გვიჭჲანშერ ბა̈ცხილდ ხერიხ,   გვიჭიანთ (მკვდარზე) რიგი აქვთ,

      --   die Gvič̣yans werden eine Totengedenkfeier* haben,
Page: 214  Verse: 11    ეშხუ ჯიჯულდ მად ხოკვარეხ,   ერთი ძვალი არ გადაუგდეს,

      --   nicht einen Knochen warfen sie ihm hin,
Verse: 12    ნამზჷრ უმზჷრდუ ათტეხახ!   ლოცვა ულოცველად ჰქცეოდეთ!

      --   für sie hat sich das Beten in Nicht-mehr-Beten verwandelt.
Verse: 13    აშ ხობინა ლიზ-ლიჩედი,   გასდგომია გზას,

      --   So ist er (denn) losgegangen,
Verse: 14    ლატლის ანღრი ნე̄სგა ლეჟა;   შუა ლატალს ზემოთ მოდის;

      --   er kommt hinauf, nach Laṭäl hinein;
Verse: 15    ბირჯვ უყვილა ლატლი სვიმრა!   ბურჯგაუყოფელი ლატალის ფიხონი!

      --   auf untrennbaren Stützen* die Tafelrunde von Laṭäl!
Verse: 16    ყორა̈შ მეწკრა გიცლა̈̄დ ისგდი,   კარის ღრიჭეში ვერძი იყურება,

      --   In der Türspalte ist ein Hammel zu sehen,
Verse: 17    ნა̈ფკუნ ჯუვოლ ყორჟი აყვრე;   ნალეკვარი ძუ ძაღლი კარზე წევს;

      --   ein (Hunde-)Weibchen, das geworfen hat* , liegt in der Tür,
Verse: 18    ეშხვი გვიილდ გიცლა̈̄დს ხაყლე,   ერთი გული ვერძისკენ იწეს ("ეუბნება"),

      --   die eine Seele* zieht es* zu dem Hammel,
Verse: 19    მერმე გვიილდ ნა̈ფკუნ ჯუვოლს,   მეორე გული ნალეკვარი ძაღლისკენ,

      --   die andere Seele zu dem Hundeweibchen, das geworfen hatte,
Verse: 20    ჟივ ხასგურა გიცლა̈̄დსუღვი.   დასცემია ("დასჯდომია") ვერძს.

      --   er hat sich auf den Hammel gestürzt* .
Verse: 21    ა, შყორბელჲან თამროზილა,   ამ ბრუციანსა თამროზილამ

      --   Oh, schieläugiger Tamrozila,
Verse: 22    ყჷრმილ ლა̈ჲყვიფ შდექვილდხა̈ნქა,   ხირიმი იძრო (დარბაზის) თივიდან,

      --   die Krimflinte holte* er aus dem vorderen Teil des Saals,
Verse: 23    თვეფ ხატყვეფი ბარჯილდისგა,   თოფი მოარტყა ბეჭში,

      --   das Gewehr lud* er sich auf die Schulter,
Verse: 24    ათვი-ათვიდ გვი ნე̄სგაქა.   ცხელ-ცხელად შუა გულში.

      --   hitzefiebernd im Innern des Herzens.
Verse: 25    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 26    ლენჯა̈რი ლეჟა ონღური,   ლენჯერის ზემოთ მოვდივარ,

      --   ich komme hinauf nach Lenǯär,
Verse: 27    ასიაჲშერ, თუსიაჲშერ   ასიაანთ, თუსიაანთ

      --   den Asiayšs, den Tusiayšs
Verse: 28    ლაჲრა̈ლ ათსა̈დახ ლასგა̈რჟი.   წიგნი დარჩენიათ ფეხის ალაგზე გასვლისას.

      --   blieben (die) Briefe auf dem Gehweg liegen.
Verse: 29    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 30    ა, სეტჲელა̈რ-მესტიელა̈რ,   ო, სეტელ-მესტიელებო,

      --   oh, (ihr) Seṭier (und) Mesṭier,
Verse: 31    ლაჭშა ისგვე ქაშაგ ჰოკერ   თქვენი ქმრები ჩერქეზეთის ბოლოს

      --   eure Ehemänner unten in der Qabardei
Verse: 32    წელა̈რს,   სახედრებს

      --   ... die Esel,
Verse: 33    ხეხვა̈რს ისგვე და̈̄ვა̈რ-ჴეცა̈რ.   თქვენს ცოლებს დევ-მხეცები.

      --   eure Ehefrauen ... Ungeheuer (und) Bestien.
Verse: 34    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 35    ღვებრათე ლასგიდ ლამადა:   ღვებრაში გასახედი გამეხსნა:

      --   mir wurde der Ausblick auf Gvebra zuteil:
Verse: 36    მეშხა ნეზვიშა ლალყურა   შავი ნეზვის საწოლია

      --   ein Ruheplatz der schwarzen Sau
Verse: 37    ღვებრა, მინე ზარდლაშარე.   ღვებრა (და) მათი ზარდლაშლები.

      --   (ist) Gvebra (mit) seine(n) Zardlašer(n).
Verse: 38    არცხელის ლეჟა ონღური,   არცხელს ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme hinauf nach Arcxel,
Verse: 39    ეშხვი ცხჷრილ არცხელარე,   ერთი ცხრილი არცხელელები,

      --   (wie) ein Haarsieb ist Arcxel,
Verse: 40    დაჴლა̈ მუჭვილდ ლახრი სვიმრა,   თხის რქა ლახირის ფიხონი,

      --   ein Ziegenhorn ist die Tafelrunde von Laxir,
Verse: 41    ბა̈ჩა̈ გვიგვი ჭოლში სვიმრა,   ქვის გული ჭოლაშის ფიხონი,

      --   ein Herz von Stein ist die Tafelrunde von Coläš,
Verse: 42    ჩიმი ლაძგა̈რ მაჯვდიერა̈რ,   ყველას ხელწასაკრავი მაჯვდიერლები,

      --   an alles Hand anlegend (sind)* die Maǯvdier,
Verse: 43    ნაბდი ქაფა̈რ ჯანთულარე,   ქეჩის ტვირთები ჯანთულაანნი,

      --   filzmantelbedeckt (?)* die Ǯantuls,
Verse: 44    მა̈გ და̈̄ვარე მუჟალვარე.   ყველა დავები მუჟალელები.

      --   alles Ungeheuer die Məžaler.
Verse: 45    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 46    უღვირი ჟიბენ ონღური,   უღვირს ზემოთ მოვდივარ,

      --   ich komme hinauf auf den Uġvir,
Verse: 47    წვირმითე ლასგიდ ლამა̄და:   წვირმისკენ გასახედი გამეხსნა:

      --   mir wurde der Ausblick auf C̣virmi zuteil:
Page: 216  Verse: 48    წვირამი დეცას ხორკჷდა;   წვირმი ცას ეკიდა:

      --   C̣virmi hing am Himmel;
Verse: 49    ლეჟა ბიქვ ლახ ლი, ლეჟა ხატყცი,   თუ ზენა ქარია, ზემოთ სცემს,

      --   wenn der Wind herauf geweht kommt* , schlägt* er es nach oben hin,
Verse: 50    ლექვა ბიქვ ლახ ლი, ლექვა ხატყცი.   თუ ქვენა ქარია, ქვემოთ სცემს.

      --   wenn der Wind hinunter weht, schlägt er es hinab.
Verse: 51    ზეგა̈ნთე ლასგიდ ლამა̄და:   ზეგანისკენ გასახედი გამეხსნა:

      --   Mir wurde der Ausblick auf Žegän zuteil:
Verse: 52    ზეგნარე, მინე ხოშალე,   ზეგანლები, მათი მამა-პაპანი,

      --   Die Žegäner, ihre Alten,
Verse: 53    ჯიჰრა კეტ სატ[რაკ]ს* ხოსგურდახ.   მუხის კეტი უკან ესვათ.

      --   ein Eichenknüppel saß ihnen im [Arsch].
Verse: 54    ნაკიფა̈̄რთე ა̈მჴედელი,   ნაკიფარში მოსულა,

      --   Er ist nach Naḳipǟr gekommen,
Verse: 55    სვიფ ლჷჭბჷნე, ჴა̈დ ლჷრყჷნე;   მოედანდატკეპნილი, მუცელცარიელი:

      --   der Marktplatz gestampft, der Bauch leer;
Verse: 56    იფარალე დაფარალე,   იფარლებო დაფარლებო,

      --   die Ipǟrer (sind mit Rauch) bedeckt (?),
Verse: 57    დია̈რს ისგვე მარჴლა̈რ ხა̈ჩდა ვოფოფა̈ჲშ.   თქვენს პურს ფეხები ურევია ობობასი.

      --   eurem Brot sind Beine der Spinne beigemischt.
Verse: 58    შუკუნ ჩუბოვ ბოგრეშარე,   გზის ქვემოთ ბოგრეშლები,

      --   Den Weg hinunter (sind) die Bogrešer,
Verse: 59    ... ბაზარინ გოშია.   ... ბაზრით სავსეა.

      --   (Bogreš) ist voll mit dem {Huren-
Verse: 60    ჰადიში ჭალას ხვაგენა,   ადიშის ხევს მივსდგომივარ,

      --   Ich habe mich im Hädiš-Tal hingestellt,
Verse: 61    ადიში ვოლას ხელზიგე, -   ადიში მყინვარზე სახლობს, -

      --   Hädiš lagert auf einem Gletscher,
Verse: 62    მი ამეჩუ დეშ ხვიგენი.   მე აქ ვერ დავდგები.

      --   da werde ich mich nicht niederlassen.
Verse: 63    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 64    ვიჩნა̈შთე ლასგიდ ლამადა,   ვიჩნაშისკენ გასახედი გამეხსნა,

      --   mir wurde der Ausblick auf Vičnäš zuteil,
Verse: 65    ქუნილდ ამჴანდა მა̈ჲდიშა;   სუნი მეცა შიმშილისა;

      --   der Geruch von Hunger stank mir entgegen;
Verse: 66    ჟიბოვ ლა̈ხვსგი, გოგლა̈ნდს ხოშა̈ნ,   ზემოთ ავიხედე, ცირცელს ასხია,

      --   ich schaue hinauf, die Eberesche ist übersät,
Verse: 67    ჩუბოვ ლა̈ხვსგი, მა̈ნცხჷლდს ხოშა̈ნ, -   ძირს დავიხედე, მოცხარს ასხია, -

      --   ich schaue hinab, der Johannisbeerstrauch ist übersät,
Verse: 68    ა, ლჷკჩევ ლიხ კალა̈შ ბოფშა̈რ!   ო ნეტავ კალის ბავშებს!

      --   oh, gesegnet sind die Kinder von Ḳāl!
Verse: 69    ლალხორთე ლეჟა ა̈მჴედლიხ,   ლალხორისკენ ამოსულან,

      --   Sie sind nach Lalxor hinauf gekommen,
Verse: 70    ნა̈რსავ ჭა̈გის ხოფ- ;   ნარსავი ჭაკს უ - ;

      --   Närsav besp[ringt] eine Stute;
Verse: 71    ჩხარა ხეხვი ქა ხოცა̄და,   ცხრა ცოლი გამოუცვლია,

      --   neun(mal die) Frauen hat er gewechselt,
Verse: 72    თხუმჟი ფაყულ დეშ ხოცა̄და.   თავზე ქუდი ვერ გამოუცვლია.

      --   die Mütze auf dem Kopf hat er nicht gewechselt.
Verse: 73    დავბერთე ლეჟა ა̈მჴედხვი,   დავბერისკენ ამოვსულვარ,

      --   Ich bin hinab nach Davber gekommen,
Verse: 74    დავბრა̈რ ყორა̈რს ხოცყანალიხ   დავბერლები კარებს კეტავენ

      --   die Davbrer verschließen die Türen,
Verse: 75    მუშგვარარეშ ნამყალვარე,   სტუმრების შეშინებულნი,

      --   durch die Gäste verängstigt,
Verse: 76    ტაბა̈გ ხოშა, ვისპა ხოხვრა,   სუფრადიდნი, უსპამცირენი,

      --   die Tafel groß, das Gerstenbrot klein,
Verse: 77    ჭჷშხა̈რ ჩორთა̈.   ფეხებმოქცეულები.

      --   die Beine krumm.
Verse: 78    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 79    მიჯვრიშთეჟი ა̈მჴედეხვი,   მიჯვრიშზე ამოვსულვარ,

      --   nach Miǯvriš hinauf bin ich gekommen,
Verse: 80    ჴალდეთე ლასგიდ ლამა̄და:   ხალდეში გასახედი გამეხსნა:

      --   mir wurde der Ausblick auf Qalde zuteil:
Verse: 81    ჴალდეშა მეშხე ლაჯბარი   ხალდეს შავი ლაჯბარი

      --   der schwarze laǯbar von Qalde
Verse: 82    მეშხა ნეზვიშა ლალყურა, -   შავი ნეზვის საწოლი, -

      --   (ist) ein Ruheplatz der schwarzen Sau,
Verse: 83    მი ამეჩუ დეშ ხვიგენი.   მე აქ ვერ დავდგები.

      --   da lasse ich mich nicht nieder.
Page: 218  Verse: 84    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 85    უშგულთე ლასგიდ ლამა̄და.   უშგულში გასახედი გამეხსნა.

      --   mir wurde der Ausblick auf Ušgul zuteil.
Verse: 86    უშგვლა̈რ და̈̄ვა̈რ, უშგვლა̈რ ჴეცა̈რ,   უშგულელებო დავებო, უშგულელებო მხეცებო,

      --   Usguler (ihr) Ungeheuer, Ušguler (ihr) Bestien,
Verse: 87    იმ ხა̈ჩვმა̈̄ვნედ მახვში ფუთას?   რას უშვრებით ბატონ ფუთას?

      --   was tut ihr dem (äIteren) Herrn Puta an?
Verse: 88    ფუთა ბოლღა̈ნ, ფინდიხვშ ტყჷრნა̈!   ფუთა შეძლებული, ტყვიით მოფაღარათე!

      --   Puta der mächtige, bis zum Platzen mit Blei gefüllt* .

Page: Fn. 
Verse: 3    Svanuri P̣oezia, 213: "ფიჩვების ხვრით"; ხვრით?? ნაჴა̈შდანუ zu ლიყსდა̈̄ნი "to pick, gnaw a bone"? Vgl. 64b, 4.^
Verse: 10    Svanuri P̣oezia, 213: "(მკვდარზე) რიგი"; რიგი 5.: "Gedenkfeier für e-n Verstorbenen (am 7. und 40. Tag, sowie am 1. Jahrestag seines Todes)".^
Verse: 15    Svanuri Poezia, 215: "ბურჯგაუყოფელი" !?^
Verse: 17    Oder: "das eine Welpe gewesen war".^
Verse: 18    wtl. "Herzchen".^
Verse: 18    wtl. "sie spricht".^
Verse: 20    wtl. "gesetzt".^
Verse: 22    wtl "zog".^
Verse: 23    wtl. "schlug".^
Verse: 42    Svanuri P̣oezia, 215: "ყველას ხელწასაქრავი"; ხელწამოსაკრავი "den man nicht ernst nimmt, demgegenüber man sich alles erlaubt"; ხელწამქრავი (gur.) "Stehler, Dieb".^
Verse: 43    Svanuri P̣oezia, 215: "ქეჩის ტვირთები" "Lasten des Filzes".^
Verse: 49    wtl. "ist".^
Verse: 49    wtl. ?^
Verse: 53    სატ-ს: სატრაკ "Arsch" laut A. Oniani (mdl.), 3.12.1995.^
Verse: 88    wtl. "Durchfall erleidend".^



Text: 63b/Mlx. 
შვანაშ იედ ბალაშ თხეროლ -- სვანეთის ანუ ბალის მგელი


Page: 218  Verse: 1    ოდ, საბრელა ბა̈ლა̈ თხეროლ   ო, საბრალო ბალის მგელი

      --   Oh, (ich) unglücklicher Wolf vom Bäl(-Bergrücken),
Verse: 2    ჩუბეჴევას ხვიზელალე;   ჩუბეხევში დავდივარ;

      --   ich gehe in Čubeqev herum;
Verse: 3    აშ მეჴდელხვი ლახმულდ ლეჟა,   ასე მოვსულვარ ლახამულას ზემოთ,

      --   so bin ich (denn) nach Laxmuld hinauf gekommen,
Verse: 4    მა̈გ ... ლახმულდარე.   ყველა ... ლახამულელები.

      --   alles ...* die Laxmulder.
Verse: 5    ჟიბავ ლა̈ხვსგი - მა̈გ ჭკადუა,   ზევით ავიხედე - ყველა ჭკადუა,

      --   Ich schaue hinauf - alle (gehören zur Familie) Č̣ḳadua,
Verse: 6    ჩუბავ ლა̈ხვსგი - მა̈გ ჭკადუა,   ძირს დავიხედე - ყველა ჭკადუა,

      --   ich schaue hinunter - alles Č̣ḳaduas,
Verse: 7    ჭა̈შ - ჭკადუა, ხეხვ - ჭკადუა,   ქმარი - ჭკადუა, ცოლი - ჭკადუა,

      --   der Mann - Č̣ḳadua, die Frau - Č̣ḳadua,
Verse: 8    დი-მუ-გეზალ - მა̈გ ჭკადუა.   დედ-მამა და შვილი - ყველა ჭკადუა.

      --   Mutter, Vater, Sohn - alles Č̣ḳaduas.
Verse: 9    აშ ა̈მჴედხვი ლა̈შხრალდათე,   ასე მოვსულვარ ლაშხრალდაში,

      --   So bin ich (denn) nach Läšxrald gekommen,
Verse: 10    წიფრა მეშხრე ლა̈შხრალდარე;   წიფელაგაპობილი ლაშხრალდელები;

      --   mit gehacktem Buchen(holz)* die Läšxralder;
Verse: 11    ლჷჰას ლეჟა ჭურ ონღური,   ლუჰას ზემოთ მოვდივარ,

      --   ich komme hinauf nach Ləha,
Verse: 12    ოჲ, ლჷჰალე, მა̈გ ...,   ო, ლუჰელებო, ყველა ... ,

      --   ach, die Ləhaler, alles ....
Verse: 13    ცხა̈ჲ, უბა̈დ ლი ჯა̈ვულდ ისგვეჲ.   ცხადია, უბედურია თქვენი სახვეტი(?).

      --   es ist klar, unglücklich ist euer Besen (?)* .
Verse: 14    ჟი ონღური ეცერითე,   ამოვდივარ ეცერში.

      --   Ich komme hinauf nach Ecer,
Verse: 15    ქირსა̈შ ლუნჩვერ ლა̈დრელდარე,   ოსპის კონა ლადრელელები,

      --   ein Linsenbündel (sind) die Lädrelder,
Verse: 16    ჩადარ-კუდარ ქურაშერა̈ლ,   წყევლა-გინება (?) ქურაანნი,

      --   ein Fluchen und Schimpfen (sind) die Kurašs,
Verse: 17    ... თხუმა̈რ სორთმანშერა̈ლ.   ... თავები სორთმანაანნი.

      --   ... -Köpfe die Sortmanšs.
Verse: 18    ჟი ესღური ოთარშერთე,   ავდივარ ოთარაანთსა (დადიშქელიანებისას),

      --   Ich gelange hinauf zu den Otaršs,
Verse: 19    ესნა̈რ ციოყს ჯვეგ ოხჴიდა;   თურმე ციოყს ნახირი მოურეკია;

      --   Cioq̇ hat wohl die Herde hergetrieben;
Verse: 20    სგა მეჩდელხვი ოთარშერთე,   შევსულვარ ოთარაანთსა,

      --   ich bin zu den Otaršs hineingegangen,
Verse: 21    ეშხუ დალსვიდ მად მასჩუქრეხ, -   ერთი კრავო არ მაჩუქეს, -

      --   nicht ein Lamm schenkten sie mir,
Verse: 22    ხოლამდ ა̈ჯსა̈დ[ხ] ისგვეჲ ლივთარ!   ოხრად ("ცუდად") დაგრჩენოდეთ თქვენი ოთარობა (დადიშქელიანობა)!

      --   zum Teufel mit eurem "Otartum"* !
Verse: 23    ერეგ-ჭერეგ ოთარშერა̈ლ,   ყბედი (?) ოთარაანნი,

      --   (Ihr) geschwätzigen (?)* Otaršs,
Verse: 24    ლივთარ ხვა̈ხა̈ნს ნოვ ლაჯსედახ,   ოთარობა (დადიშქელიანობა) დიდ ხანს არ შეგრჩენოდეთ,

      --   lange ist euch das Otartum nicht geblieben,
Verse: 25    გვა̈რ ი მოგვა̈რ ჟივ აჯკედახ!   გვარი და მოგვარე ამოგწყვეტოდეთ!

      --   die Sippschaft und alle, die dazugehören,* sind euch umgekommen.
Page: 220  Verse: 26    ჩუ ხვამშგვარა დოდაუშერ,   ვსტუმრებივარ დოდაუანთ,

      --   Ich habe die Dodaušs besucht,
Verse: 27    ა̈ნღვლი, ერე ყორს ა̈მკა̈რნეხ;   მგონია ("ველი"), რომ კარს გამიღებენ;

      --   ich erwarte, daß sie mir die Tür öffnen;
Verse: 28    დოდაუშა ლჷქდუ ღვაჟა̈რდ   დოდაუანთ ამპარტავანმა ვაჟებმა

      --   die stolzen jungen (Herren) Dodauša
Verse: 29    ნა̈ფკუნ ჯუა ქა მაშჩუქრეხ.   ნალეკვარი ძუ ძაღლი მაჩუქეს.

      --   schenkten mit ein (Hunde-)Weibchen, das geworfen hatte.
Verse: 30    დოლ-ჰებუდიდ ა̈მჴედელხვი,   დოლ-ჰებუდამდე მოვსულვარ,

      --   Ich bin nach Dol-Hebud gekommen,
Verse: 31    დოლა̈რ საბლუ, ლეჟრი ჰებდუ,   საბრალო დოლელებო, საცოდავო ჰებუდელებო,

      --   arme Doler, bedauernswerte Hebuder,
Verse: 32    ეცრალეშ ხიშდ ტეფ ნამსა̈დუ,   ეცერლების ნარჩენი ქერქი ხართ,

      --   ihr seid die übriggebliebene Schale der Ecerer,
Verse: 33    ირდი ია̈რ ისგვედ უბდუ?   ვინ იქნება თქვენზე უბედური?

      --   wer wird über euch unglücklich sein?
Verse: 34    მი ოთარშერას დემ ჯემქარა̈ლ.   მე ოთარაანთ ვერ შეგეჯიბრებით.

      --   Ich werde nicht mit euch Otaršs streiten.
Verse: 35    ბალის ჟიბენ ჭურ ონღური,   ბალს ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme den Bäl (-Bergrücken) hinauf,
Verse: 36    ლა̈სგიდ ლა̈მსყა̈ნ ლატლითესგა:   გასახედი გამიკეთდა ლატალისკენ:

      --   mir wurde der Ausblick nach Latäl hinein bereitet:
Verse: 37    მუტულვა̈რი ლატლი სვიმრა,   მექოთნეებო ლატალის ფიხონი,

      --   (aus) Töpfer(n besteht) die Tafelrunde von Laṭäl,
Verse: 38    შუკვმიშ ლეზიზ ჟიქანქაშა̈რ,   მოგზაურთ საგზალი ზედაურები,

      --   die (aus dem) oberen (Dorf sind mir) eine Wegzehrung,
Verse: 39    ჭ[იმიშ]* ნაფა̈ს გვიჭიანა̈რ,   ჭ - ფასი გვიჭიანები,

      --   ein [Schamhaar] wert die Gvič̣ians,
Verse: 40    მჷნწლა̈შ ჴამრა̈ლ თამარშერა̈ლ,   კალიის ფერხიელი თამარაანნი,

      --   mit den Beinen der Heuschrecke die Tamaršs,
Verse: 41    მა̈გ ბა̈ჯვარუ ნაკ ლატლარე,   ყველა მცირეჩიყვიანი ვაკის ლატალელები,

      --   alle mit kleinem Kropf die Laṭäler (aus) der Ebene,
Verse: 42    უმა̈შ მუზვებ ძაბუშერა̈ლ,   უჭმელიჭამია ძაბუაანნი,

      --   Uneßbares fressend die Ǯabušs,
Verse: 43    ეშხუ კვანჭილდ კვანჭიანა̈რ.   ერთი კვერა კვანჭიანები.

      --   mit (nur) einem Fladenbrot (?)* die Ḳvanč̣ians.
Verse: 44    ჩვანეშის ლეჟა ონღური,   ჩვანეშს ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme hinauf nach Čvaneš,
Verse: 45    ჩვანეშის ლამხვიდ ჩოლური,   ჩვანეშში შემხვდა ჩოლურელი,

      --   in Čvaneš kam mir Čolur entgegen,
Verse: 46    ნაჩვაბ-ნაჟაბს იჭვდიალე;   ზემოურ-ქვემოურს კითხულობდა;

      --   es erkundigte sich nach (Neuem von) unten und oben;
Verse: 47    ლირდე-ლიზგე შიყჟი ხა̈ცუდ,   საყოფ-საცხოვრებელი ზურგზე ეკიდა,

      --   Dasein (und) Leben* hing ihm auf dem Rücken,
Verse: 48    ჰაგა̈რ ანღრი, ფაყურ ანღრი,   ფეხშიშველა მოდის, უქუდოდ მოდის,

      --   es kommt barfuß, es kommt barhäuptig* ,
Verse: 49    მეჴჩე ჯაბრა̈ლ ლარტყჟი ხა̈ბჷდ.   გაცვეთილი ბანდულები ქამარზე ება.

      --   abgetragene Sandalen sind ihm an den Gürtel gebunden.
Verse: 50    ალას მიაჲ სერ დეშ ხვასიდ,   ამას მე აწი ვერ შევრჩები,

      --   Hier werde ich schon nicht bleiben,
Verse: 51    ქა მიქაბა, შუკვას ონღვრი.   გავშორებივარ, გზაზე მოვდივარ.

      --   ich bin weitergelaufen, komme (weiter) auf dem Weg.
Verse: 52    სოლა-კაერიდ ა̈მჴედხვი,   სოლ-კაერამდე მოვსულვარ,

      --   Ich bin nach Sola-Ḳaeri gekommen,
Verse: 53    მი ალია̈რს სგა ხვამშგვარა;   მე ამათ ვსტუმრებივარ:

      --   die (dortigen Leute) habe ich besucht;
Verse: 54    სოლა-კაერი მაშერი,   სოლ-კაერი განიერი,

      --   Sola-Ḳaeri ist weiträumig,
Verse: 55    მეშხა ნეზვი ლალაყურა;   შავი ნეზვის საწოლი;

      --   ein Ruheplatz der schwarzen Sau;
Verse: 56    ქაშავეთი ჭაჭავეთი,   ქაშვეთი ტიკტიკა(?),

      --   Kašaveti (ist ein) Plappermaul (?)* ,
Verse: 57    სგა̈ჲ მა̈გ მექეშდი ლალაკჷნას!   თქვენ ყველა ენაჭარტალანი საყბედოდ!

      --   ihr (seid) alle geschwätzig (genug), um zu plappern.
Verse: 58    ნესგულდიშე ბეფშვ ი ზურა̄ლ   ნესგუნის ბავშვი და ქალი

      --   Frau(en) und Kind(er) von Nesguld
Verse: 59    ხომუტრუკვიხ შობა̈შ ქაქას.   კუნტრუშით უვლიან შობის წინაღამის ფაფას.

      --   transportieren auf einem jungen Esel* den Weihnachtsbrei* .
Verse: 60    ინტრი-კინტრი ქაულშერა̈ლ,   მჩატე (?) ქაულაანნი,

      --   leichtsinnig (?)* sind die Kaulšs,
Verse: 61    ლემზირ უხლა გამიშერა̈ლ,   სალოცავ კვერ-შეუწირავი გამიაანნი,

      --   mit nicht zu opferndem Gebetsbrot * die Gamišs,
Page: 222  Verse: 62    ბერჟა̈ ხუგვნა̈ჲ გუალშერა̈ლ,   რკინის მღრღნელი გუალაანნი,

      --   am Eisen nagend die Gualšs,
Verse: 63    ციცვმი ყორვა̈ჲ მათუშერა̈ლ,   კატის მკოდავი მათუაანნი,

      --   Katzenquäler die Matušs,
Verse: 64    ლეტვრე მუტვა̈რ ნატროშერა̈ლ,   სანთელანთებულნი ნატროანნი,

      --   mit angezündetem Licht die Naṭrošs,
Verse: 65    ლეტვრე მუტვა̈რ, შუკჟი მეჴჩე.   სანთელანთებულნი, გზაზე დაცვეთილნი.

      --   mit angezündetem Licht, auf dem Weg abgenützt.
Verse: 66    მესტიათე ლეჟა ონღვრი,   მესტიისკენ ამოვდივარ,

      --   Nach Mesṭia hinauf komme ich,
Verse: 67    იურსალა̈მ მესტია-სეტ,   იერუსალემი მესტია-სეტი,

      --   (wie) Jerusalem ist Mesṭia (und) Set,
Verse: 68    ჴა̈ნშვ მჷჩერი ჟიბე ჯაფრან,   ხარით ჩალვადრობენ ზემო ჯაფარიძები,

      --   mit dem Ochsen transportierend die oberen Ǯaprans,
Verse: 69    მა̈ჲდშვ ლჷყმე ღალ ჩუბე ჯაფრან.   შიმშილით დამხრჩვალი ქვემო ჯაფარიძეები.

      --   vor Hunger erstickt, ach, die unteren Ǯaprans.
Verse: 70    ოდ, საბლუ მესტია̈შ ვარგა̈ლ!   ო, საბრალო მესტიის აზნაურები!

      --   Oh, bedauernswert die Edlen von Mesṭia!
Verse: 71    წურა̈ლ ჭაგა̈რს ჟი ლა̈ხსგურახ,   მწვირიან ჭაკებზე შემსხდარან,

      --   Sie haben sich auf schmutzige Pferde gesetzt,
Verse: 72    ყა̈რიშ დაშნილს ფოყს ლა̈ჲრეკნეხ,   ყავრის ხმალს წელზე დაიკიდებენ,

      --   einen Säbel aus Schindeln* hängen sie sich an die Hüfte,
Verse: 73    ჟეგა̈მს ახჭიმხ ლაშგვმანალას.   ჩეგემს უვლიან სამათხოვროდ.

      --   durch Čegem ziehen sie zum Betteln.
Verse: 74    ქათლა̈შ ლანგრა ჟიბე ლეხთაგ,   ქათმის საბუდარი ზემო ლეხთაგი,

      --   Ein Hühnernest ist das obere Lextag,
Verse: 75    ნეზვმიშ ლაყვრა ჩუბე ლეხთაგ;   ნეზვის საწოლი ქვემო ლეხთაგი:

      --   ein Sauenlager das untere Lextag;
Verse: 76    მეზრა̈ში ტკეც ხერგიანა̈რ,   სალოცავი ქვევრი ხერგიანები,

      --   ein Gebetskelch* (sind) die Xergians,
Verse: 77    ტყენშვ ლუბგუნე მა̈რგიანა̈რ;   კეტით დაბეგვილი მარგიანები;

      --   mit dem Knüppel verprügelt die Märgians;
Verse: 78    რიჭი-რაჭა ნესგა̈ უბნა̈რ,   ჭორიკანა ("მითქმა-მოთქმა") შუა უბნები,

      --   Klatschmäuler* (sind) die aus Nesgaubani* ,
Verse: 79    მა̈გ ჰერიალე ლანჩვლარე,   ყველა კუდიანი ლანჩვალელები,

      --   alle geschwänzt die Lančvler,
Verse: 80    ლაღა̈მ ქელდის ხელზიგალე.   ლაღამი ქელდს (?) სახლობს.

      --   Laġäm haust in Keldi* .
Verse: 81    კახჷრის ჟიბენ ამჩედელხვი,   კახურს ზემოთ ავსულვარ,

      --   Ich bin hinauf nach Ḳaxəri gekommen,
Verse: 82    შუკვმიშ ლეზიზ ღვებრა-ზა̈რდლა̈შ;   მოგზაურთ საგზალი ღვებრა-ზარდლაში:

      --   eine Wegzehrung (waren mir) Gvebra (und) Zardläš,
Verse: 83    ეშხუ ღვებილდ ღვებრალარე,   ერთი სკა ღვებრელები,

      --   (wie) ein Bienenstock (sind) die Gvebrer,
Verse: 84    მერმე ღვებილდ ზა̈რდლაშარე.   მეორე სკა ზარდლაშლები.

      --   (wie) der zweite Bienenstock die Zardläšer.
Verse: 85    არცხელინ ჩუბენ ესღური,   არცხელს ქვემოთ მივდივარ,

      --   Ich gelange hinab nach Arcxel,
Verse: 86    ჟეღი ლაბნაგ ხაკნაშარე,   ძაღლის საბუნაგო ხაკნაშლები,

      --   ein Hundebau (sind) die Xaḳnašs,
Verse: 87    ჟა̈გი ნაჟგუნ ბიუშერა̈ლ,   საწამლავი წამალი ბიუაანნი,

      --   ein giftiger Stoff* sind die Biušs,
Verse: 88    კვენ ლუტფურე ყუდუშერა̈ლ,   გატყაული კვერნა ყუდუაანნი,

      --   (wie) ein geschundener Marder die Qudušs,
Verse: 89    ცოდაშ ყვაბ ჟორჟოლიანა̈რ.   ცოდვის გუნდა ჟორჟოლიანები.

      --   ein Sündenhaufen die Zoržolians.
Verse: 90    მჷრშკელითე ღენ ხვემშგვა̈რი,   მურშკელისკენ ვესტუმრები,

      --   So komme ich (nun) nach Mərškel zu Gast,
Verse: 91    ქათლა̈შ ლანგრა ყურულდაშა̈რ,   ქათმის საბუდარი ყურულდაშლები,

      --   ein Hühnernest sind die Quruldäšer,
Verse: 92    მალა̈ ჰაკვა̈დ გელაშერა̈ლ.   მელიის კუდი გელაანნი.

      --   ein Fuchsschwanz die Gelašs.
Verse: 93    ჟამუშის ლეჟა ონღური,   ჟამუშს ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme hinauf nach Zamuš,
Verse: 94    ტყენ ლუკვმუნე ჟამშვი სვიმრა;   დამჭვარტლული კეტი ჟამუშის ფიხონი;

      --   (wie) ein eingerußter Knüppel die Tafelrunde von Zamuš,
Verse: 95    ჯაბირ მეჴჩე ნავერჲანა̈რ,   ბანდულდაცვეთილი ნავერიანები,

      --   mit abgetragenen Sandalen die Naveryans,
Verse: 96    ქალდან მაცხვა̈რდ მისა̈რვინა.   ქალდანები მაცხოვრისთვის მიპატიებია.

      --   die Kaldans haben ich dem Heiland (zuliebe) verschont.
Verse: 97    ლახირის ჟიბენ ესღური,   ლახირს ზემოთ მივდივარ,

      --   Ich gelange hinauf nach Laxir,
Verse: 98    დაჴლა̈შ მიჭვილდ ლახრი სვიმრა;   თხის რქა ლახირის ფიხონი:

      --   ein Ziegenhorn ist die Tafelrunde von Laxir,
Page: 224  Verse: 99    თემშვ ლუყვჩურე ოთიშერა̈ლ,   (მთელი) თემი დამტვრეული (კოჭლები) ოთიაანნი,

      --   durch das (ganze) Dorf zerbrochen die Otians,
Verse: 100    სემი ღვდელი გუდანარე,   სამი მღვდელი გვიდანები,

      --   drei Priester (sind) die Gudans,
Verse: 101    სემი შვილი ჭურტიალა̈რ,   სამი შვილი ჭურტიანები (?),

      --   drei Söhne die Č̣urṭials (?),
Verse: 102    ოქვრეშ ძღუდი დაჩუშერა̈ლ.   ოქროს გალავანი დაჩუაანნი.

      --   ein Einfriedung aus Gold die Dačušs.
Verse: 103    ჭოლაშის ჩუბენ ონღური,   ჭოლაშის ქვემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme hinab nach Čoläš,
Verse: 104    ბა̈ჩა̈შ გვიგვილდ ჭოლში სვიმრა,   ქვის გული ჭოლაშის ფიხონი,

      --   ein Herz aus Stein (ist) die Tafelrunde von Coläš,
Verse: 105    რიყჟი მეჴჩე, ბოგჟი მეჴჩე;   რიყეზე დაცვეთილი, ხიდზე დაცვეთილი;

      --   am Ufer abgenutzt, auf der Brücke abgenutzt,
Verse: 106    ნჷნდ გარ მექშდე მაჯვდიერა̈ლ,   მარტო ენად ქცეული მაჯვდიერლები,

      --   nur (noch) zu einer Zunge geworden* die Mažvdiers,
Verse: 107    მა̈გ უბზა გუჯეჯიანა̈რ.   ყველა გაუმაძღარი გუჯეჯიანები.

      --   alle unersättlich die Guǯeǯians.
Verse: 108    მუჟალის ლეჟა ესღური,   მუჟალს ზემოთ მივდივარ,

      --   Ich gelange nach Məžal hinauf,
Verse: 109    ჯაბირ მეჴჩე ბუტიარე,   ბანდულდაცვეთილი ბუტიანნი,

      --   mit abgetragenen Sandalen die Buṭias,
Verse: 110    ნეღარ უშყვდა ჯულიბარე,   კასრგაურეცხავი ჯულბაანნი,

      --   mit unausgespültem Faß* die Ǯulibs,
Verse: 111    ნაბდი კ- ჯანთუარე,   ქეჩის ქ - ჯანთუაანნი,

      --   mit Filz-###* die Ǯantus,
Verse: 112    ვიჯმიში ფხაჷლდ ქერთბჲარე,   გველის ფხა ქერთბიაანნი,

      --   ein Schlangenknochen die Kertbis,
Verse: 113    ვიჯმიშ ლჷნინ ზურაბჲანა̈რ,   გველის ენიანი ზურაბიანები,

      --   schlangenzüngig die Zurabyans,
Verse: 114    ცა̈ჲრა̈შ ბოყვა̈რ კახიანა̈რ.   თელის ხოკრები კახიანები.

      --   Behälter aus Ulmenrinde die Ḳaxians.
Verse: 115    წვირმის ჟიბენ ა̈მჩედელხვი,   წვირმის ზემოთ ავსულვარ,

      --   Ich bin hinauf nach C̣virmi gekommen,
Verse: 116    წვირმი დეცასი ხორიკიხ,   წვირმი ცაზე ჰკიდია,

      --   (die) C̣virmi(er) hängen im Himmel,
Verse: 117    დეცას ხორიკხ ეშხუ მეგა̈მშვ;   ცაზე ჰკიდია ერთი ხით;

      --   hängen im Himmel an einem Baum;
Verse: 118    მა̈ზიგ ისგვეჲ ქა ჯითრინდახ,   სენი თქვენი გიჩნდათ,

      --   bei euch ist eine Krankheit aufgetreten,
Verse: 119    ბედანიშ კარა̈ნ ჯაგდჷნდახ.   ბედანის(?) საზომი * გემართათ.

      --   ein Ḳarän* von Bedan (?)* lastete auf euch* .
Verse: 120    ელის ჟიბენ ა̈მჩედელხვი,   იელის ზემოთ ავსულვარ,

      --   Ich bin hinauf nach Iel gekommen,
Verse: 121    მაგ ლუკვმუნე იელარე.   ყველა დაკვამლული იელელები.

      --   alle eingeräuchert die Ieler.
Verse: 122    ბოგრეშინ ჩუბენ ა̈მჩედხვი,   ბოგრეშს ქვემოთ ჩავსულვარ,

      --   Ich bin hinab nach Bogreš gelangt,
Verse: 123    ფინკვილდი ლჷგა̈ნდა იცხრა̈ში;   მტერი იდგა მსხლის ფქვილისა;

      --   (darüber) stand der Staub der Birnenblüte* ;
Verse: 124    ბოგრეშინ ბოგანი ჩუბავ   ბოგრეშის ხიდის ქვემოთ

      --   unterhalb der Brücke von Bogreš
Verse: 125    დივონ ბაზარუ ჯაბეგვი.   ქალების ბაზარი იპოვე.

      --   ist bei euch ein Mädchenmarkt zu finden.
Verse: 126    იფარალე დაფარალე,   იფარლებო დაფარლებო,

      --   Die Ipǟrer (sind mit Rauch ?) bedeckt,
Verse: 127    დია̈რს ისგვეჲ მა̈რჴლა̈რ ხეჩდა,   თქვენს პურს ფეხები ურევია,

      --   eurem Brot sind Beine beigemischt,
Verse: 128    მა̈რჴლა̈რ ხეჩდა, ო, მჷნწლაშე, -   ფეხები ურევია კალიისა, -

      --   Beine beigemischt, oh, der Heuschrecke, -
Verse: 129    დია̈რს ისგვეჲ და̈რ იზობდა.   თქვენს პურს არავინ სჭამდა.

      --   euer Brot aß niemand.
Verse: 130    სულანელა კეკენილა,   სულანელა განმარტოებით დგას,

      --   Sulanela steht abgeschieden da* ,
Verse: 131    მურყვამს მიჩა ბეჯგენილა,   თავის ციხეში დგას(?),

      --   er steht (?)* auf seinem Turm,
Verse: 132    ჟიქან ბარვა̈ნ ჭურ ხეზგოლდახ,   ზემოთ ბარვანი სახლობდა თურმე,

      --   oberhalb hauste(n) wohl (die) Barvän(er) (?)* ,
Verse: 133    მა̈გ ღალ ხოლა სგა̈ჲ ჯეზგოლდახ.   ყველაფერი ცუდი თქვენ გჭირდათ.

      --   alle(rlei) Übel, ach, erlittet ihr* .
Page: 226  Verse: 134    ლეჟა-ლეჟა ლეჰდიშათე,   აღმართ-აღმართ საადიშოსკენ,

      --   Hinauf, hinauf in die Gegend von Hädiš,
Verse: 135    სგა მეჴდელხვი მეზირთესგა,   შემოვსულვარ მეზირში,

      --   (so) bin ich hinein nach Mezir gekommen,
Verse: 136    ქვინილდ მია̈ხ, ო, ჰინდვლიშე,   სუნი მეცა, ო, უნდილისა,

      --   mich überkam der Geruch, oh, von Unreifem,
Verse: 137    დეშ ღალ ოდე ამჷნისგა.   ვერ შევედი ამაში.

      --   dort hinein, ach, ging ich nicht.
Verse: 138    ლექვა ლა̈ხვსიპ, ჭალა̈ჲ ლექვა,   ჩავუხვიე ხეობაში,

      --   Ich schaute hinab, das Flußtal hinab,
Verse: 139    კალა̈შ ჭალა̈ჲს ქა ხვაგენა;   კალის ხეობას შევსდგომივარ;

      --   ich habe mich im Ḳal-Tal hingestellt;
Verse: 140    ლა̈ხვსგი ჩუბავ, სანწვეფს ხეშა̈ნ,   დავიხედე ძირს, ძახველს ასხია,

      --   ich schaue hinab, der Schneeballstrauch ist übersät,
Verse: 141    ლა̈ხვსგი ჟიბავ, გოგლა̈ნდს ხეშა̈ნ;   ავიხედე ზევით, ცირცვლს ასხია:

      --   ich schaue hinauf, die Eberesche ist übersät;
Verse: 142    კალა̈შ ბოფშა̈რს ნა̈ტლავ ჯაქვახ, -   ნეტავი თქვენ კალის ბავშვებს, -

      --   über euch Kinder von Ḳal ist Segen gebreitet,
Verse: 143    ლინთვიშ ლასა̈დ ალა ჯერიხ.   ზამთრის საზრდო ეს გექნებათ.

      --   das wird euch die Nahrung für den Winter sein.
Verse: 144    კალა̈რ-კულა̈რ, გუხა̈ნ ძღჷდა̈რ,   კალელ-კულელები, მკერდდიდები,

      --   Die Kāler (sind wie) Holzklötze* , um das Herz eine Mauer* ,
Verse: 145    თხუმა̈რ ხაყრა̈ლ, ჭიშხა̈რ ჩორთა̈ლ,   თავაყიროიანები, ფეხებმოქცეულნი,

      --   die Köpfe (nur) Schädel* , die Beine krumm,
Verse: 146    შდიმრა̈ლ ღართა̈ლ, შიყა̈რ ქაფა̈რ,   ნაბდიყურანი, ზურგებტვირთანი,

      --   die Ohren (in) Filz* , die Rücken beladen,
Verse: 147    დია̈რ ნახ[ვ]წი, ტაბა̈გ მაშრი,   პურვიწრონი, სუფრაფართონი,

      --   das Brot knapp, die Tafel breit,
Verse: 148    შია̈რ ჯაბრა̈ლ, სკელა̈რ სკანტა̈რ.   ხელებბანდულნი, წვივებწვრილნი.

      --   die Hände (in) Sandalen* , die Waden schmal.
Verse: 149    ლეჟა ესღვრი მი ჴალდეთე,   ზემოთ მივდივარ ხალდეში,

      --   Ich gelange hinauf nach Qalde,
Verse: 150    ლუსყვირ-ლუქდუ, ხოლა ფერშუ.   პრანჭია-ამპარტავნები, ცუდი ფერისა.

      --   Angeber (und) Stolze, mit schlechter Farbe (sind die Leute dort).
Verse: 151    ქა ლეზი მარ უშგულათე;   უნდა წავიდე უშგულში;

      --   Ich habe weg nach Ušgul zu gehen;
Verse: 152    უშგვლა̈რ და̈ვა̈რ, უშგვლა̈რ ჴეცა̈რ,   უშგულელებო დავებო, უშგულელებო მხეცებო,

      --   Ušguler (ihr) Ungeheuer, Ušguler (ihr) Bestien,
Verse: 153    იმ ხაჩვმა̈ვნედ მახვში ფუთას,   რას უშვრებით ბატონ ფუთას,

      --   was tut ihr dem Herrn Puta an,
Verse: 154    ფუთა ფა̈ლთა̈ჲს, ფინდიხვშ ტყჷრნა̈ჲს?   ბანჯგვლიან ფუთას, ტყვიით მოფაღარათეს?

      --   Puta dem mächtigen, bis zum Platzen mit Blei gefüllt* .
Verse: 155    ჟი ხვაგენა თანა̈ღ-ზაგარვ,   შევსდგომივარ მთის გადასავალს,

      --   Ich habe mich hingestellt auf dem Bergübergang,
Verse: 156    თანღიშ ბიქულდ მეგჭად მია̈ხ,   მთის ქარი მაგრად მცემდა,

      --   heftig überkam mich der Bergwind,
Verse: 157    მიშგვა ფა̈თვა̈რს ხოგა̈ნ[ხ] ჭკჷრმჷნ-ჭკჷრმჷნ.   ჩემს თმებს გაჰქონდათ წკიპინი. *

      --   (in) meinen Haaren (ent)stand ein Knistern* .

Page: Fn. 
Verse: 4    Svanuri P̣oezia, 219: "..."; etwa "Inzucht"? Vgl. die folgenden Verse.^
Verse: 10    Svanuri P̣oezia, 219: "წიფელაგაფობილი"; oder "mit (vom Blitz) gespaltenen Buchen"?^
Verse: 13    Svanuri Poezia, 219: "სახვეტი (?)".^
Verse: 22    Svanuri P̣oezia, 219: "ოხრად ('ცუდად') დაგრჩენოდეთ თქვენი ოთარობა (დადიშქელიანობა)", wtl. "ungenutzt ('schlecht') ist euch das Otartum (Dadiškelianertum) geblieben".^
Verse: 23    Svanuri P̣oezia, 219: "ყბედი (?)".^
Verse: 25    Svanuri Poezia, 219: "გვარი და მოგვარე" "Familie und, die den Familiennamen tragen".^
Verse: 39    ჭ- Svanuri P̣oezia, 221: "ჭ- ფასი" "vom Preis eines ..."; ჭიმ- "Schamhaar"?^
Verse: 43    Svanuri P̣oezia, 221: "ერთი ქვერა"; კვერა? Zu კვერი "Hammer"? oder ქვერი "Fladenbrot"? Oder zu კვანჩხ "wooden cup for drinking" (Gudjedjiani-Palmaitis, 130)?^
Verse: 47    Etwa "Hab und Gut" ?^
Verse: 48    wtl. "ohne Mütze".^
Verse: 56    Svanuri P̣oezia, 221: "ტიკტიკა (?)".^
Verse: 59    Svanuri Poezia, 221: "კუნტრუშით უვლიან" "gehen mit einem munter springenden Tierchen ("ḳunṭruša"; "ḳunṭruši" "Kapriole") an ... vorbei"; eher "transportieren"?^
Verse: 59    Svanuri P̣oezia, 221: "შობის წინაღამის ფაფას".^
Verse: 60    Svanuri P̣oezia, 221: "მჩათე (?)".^
Verse: 61    Svanuri P̣oezia, 221: "სალოცავ კვერ - შეუწირავი".^
Verse: 72    Svanuri Poezia, 223: "ყავრის ხმალს".^
Verse: 76    Svanuri Poezia, 223: "სალოცავი ტკეც".^
Verse: 78    Svanuri P̣oezia, 223: "ჭორიკანა (მითქმა-მოთქმა)".^
Verse: 78    Eher ON als "innerer Marktflecken".^
Verse: 80    Svanuri P̣oezia, 223: "ქელდს (?)".^
Verse: 87    Svanuri P̣oezia, 223: "საწამლავი წამალი" wtl. "ein als Gift dienender Giftstoff".^
Verse: 106    Svanuri Poezia, 225: "მართო ენად ქცეული"; vgl. aber 63b, 57 (221): მექეშდი "ენაჭარტალა" "mit geschwätziger Zunge" !?^
Verse: 110    Svanuri P̣oezia, 225: "კასრგაურეცხავი"; oder: "mit nicht zum Waschen geeignetem Faß" ?^
Verse: 111    Svanuri P̣oezia, 225: "ქეცის ქ-".^
Verse: 119    Svanuri Poezia, 225 FN 1: კარა̈ნ ist ein Getreidemaß von ungefähr 8-9 Kilo.^
Verse: 119    Svanuri P̣oezia, 225: "ბედანის (?)".^
Verse: 119    Svanuri P̣oezia, 225: "გემართათ" etwa "hat sich auf euch gelegt".^
Verse: 123    Svanuri P̣oezia, 225: "მტვერი .. მსხლის ფქვილისა" wtl. "der Staub des Blütenmehls der Birne".^
Verse: 130    Svanuri P̣oezia, 225: "განმარტოებით დგას".^
Verse: 131    Svanuri P̣oezia, 225: "დგას (?)".^
Verse: 132    Svanuri P̣oezia, 225: "ბარვანი".^
Verse: 133    Svanuri P̣oezia, 225: "გჭირდათ" "habt ihr erlitten".^
Verse: 144    Svanuri P̣oezia, 201, FN 1: კვილ "ჯორკო" = "Schemel"; 227: "კალელ-კულელები"; Gudjedjiani-Palmaitis, 130 კჳილ "log (block)".^
Verse: 144    Svanuri P̣oezia, 227: "თავაყიროანნი"; zu თავყირა "Kopfstand"? Oder zu Gudjedjiani-Palmaitis, 315 ჰაყა̈რ "skull" ?^
Verse: 145    Svanuri P̣oezia, 201: "მკერდდიდნი" / 227: "მკერდდიდები" = "großbrustig".^
Verse: 146    Svanuri P̣oezia, 201 / 227: "ნაბდიყურანი".^
Verse: 148    Svanuri P̣oezia, 227: "ხელებბანდულნი"; oder "die Hände verschnürt"?^
Verse: 154    wtl. "Durchfall erleidend".^
Verse: 157    Svanuri P̣oezia, 227: "წკიფინი"; FN 1: ჭქარმჷნ "ხმაურობა, გამოცემული თმის წვის დროს" "ist der Laut, der entsteht, wenn Haare verbrennen."^

Page: Fn. 
Verse: g.1    კარა̈ნ მარცვლეულის საზომია, დაახლოებით უდრის 8-9 კილოს ^
Verse: g.2    ჭკჷრმჷნ ხმაურობა, გამოცემული თმის წვის დროს ^



Text: 64a/Lnr. 
ცანა დაშდულდ -- ცენას დათუნა


Page: 226  Verse: 1    ო, საბრალო ცანა̈შ და̈შდულდ,   ო, საბრალო ცენას დათუნავ,

      --   Oh, bedauernswerter Bär von Cena,
Verse: 2    სემი ზა̈ი ცანას ჯარა,   სამი წელი ცენაში დაგიყვია,

      --   drei Jahre bist du in Cena gewesen,
Verse: 3    შდიქი ყვირი მად ჯასედა.   კბილის ძირი არ შეგრჩენია.

      --   nicht (einmal)* eine Zahnwurzel ist dir geblieben.
Verse: 4    "მია ცანას დემ ხვიგენი.   "მე ცენაში არ დავდგები.

      --   "Ich lasse mich nicht in Cena nieder.
Verse: 5    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე გავსდგომივარ გზას,

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 6    სგა მეჴდელხვი უშგულთესგა;   შემოვსულვარ უშგულში,

      --   nach Ušgul hinein bin ich gekommen.
Verse: 7    უშგვლა̈ შოთა̈რს აშირს ხვიზბი,   უშგულის შოთებს ასს შევჭამ,

      --   (von) den Ušguler Honigwaben esse ich hundert,
Verse: 8    მარე ჰვინდლიშ გა̈მ ხეროლე.   მაგრამ უნდილის გემო აქვს ("ექნება").

      --   aber sie haben wohl* den Geschmack des Unreifen.
Page: 228  Verse: 9    უშგვლა̈რ და̈ვა̈რ, უშგვლა̈რ ჴეცა̈რ,   უშგულელებო დავებო, უშგულელებო მხეცებო

      --   Ušguler, (ihr) Ungeheuer, Ušguler, (ihr) Bestien,
Verse: 10    იმ ხეშდენკა̈ლდ მეჩი ფუთას?   რას უთაქუნებთ მოხუც ფუთას?

      --   was schlagt ihr den alten Puta?
Verse: 11    მახვში ფუთა ფინდიხშვ ტყჷრნა̈ჲ.   ბატონი ფუთა ტყვიით მოფაღარათე.

      --   Der Herr Puta, bis zum Platzen mit Blei gefüllt* .
Verse: 12    მია უშგულს დემ ხვიგენი.   მე უშგულში არ დავდგები.

      --   In Ušgul halte ich mich nicht auf.
Verse: 13    აშ მიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე გავსდგომივარ გზას

      --   So bin ich (denn) losgegangen,
Verse: 14    სგა მეჴდეხვი კალათესგა;   შემოვსულვარ კალაში:

      --   hinein nach Ḳal bin ich gekommen,
Verse: 15    ოჲ, ლჷკჩევ ლიხ კალა̈ ბოფშა̈რ!   ო, ნეტავი კალის ბავშვებს!

      --   oh, gesegnet sind die Kinder Ḳals!
Verse: 16    მუშრა̈ ტვიბჟი მა̈ნცხჷლდს ხეშა̈ნ,   მუშურის ხეობაში მოცხარს ასხია,

      --   In der Mušur-Schlucht ist der Johannisbeerstrauch übersät,
Verse: 17    მინე ლასა̈დ ალა ირი;   მათი სარჩო ეს იქნება:

      --   das wird ihr Lebensunterhalt sein;
Verse: 18    ლატფა̈რი ცხეკს გოგლა̈ნდს ხეშა̈ნ,   ლატფარის ტყეში ცირცელს ასხია,

      --   im Laṭpär-Wald ist die Eberesche übersät,
Verse: 19    მინე სანფა̈რ ალა ირი.   მათი სანეფო (ვაშლები) ეს იქნება.

      --   das wird ihre Aussteuer sein.
Verse: 20    კალა̈რ-კულა̈რ, ჭჷშხა̈რ ჩორთა̈ჲ,   კალელ-კულელები, ფეხებმოქცეულ(ებ)ი,

      --   Die Kāler (sind wie) Holzklötze* , die Beine krumm,
Verse: 21    თხუმა̈რ ჰაყრა̈რ, შდჷმრა̈რ ღართა̈რ,   თავაყიროიანნი, ნაბდიყურანი,

      --   die Köpfe (nur) Schädel* , die Ohren (in) Filz* ,
Verse: 22    გუხა̈ნ ძღჷდა̈რ, ნახვწი ბარჯა̈რ,   მკერდდიდნი, ბეჭებვიწრონი,

      --   um das Herz eine Mauer* , schmalschultrig,
Verse: 23    მაშრი ჯაჭა̈რ, სკელა̈რ წკანტა̈რ,   წელფართონი, წვივებწვრილნი,

      --   mit breiter Nierengegend, die Waden schmal.
Verse: 24    ჯო̄დი ტაბგა̈რ, ნეცინ უსპა̈̄ლ.   სუფრაგრძელნი, უსპაწვრილნი.

      --   die Tafeln lang, das Gerstenbrot dünn.
Verse: 25    კა̄ლა̈ ჭალა̈ჲს ლექვა ონღვრი,   კალას ხეობით ჩამოვდივარ,

      --   Ich komme das Ḳal-Tal hinab,
Verse: 26    სგა მეჴდელხვი იფა̈რთე̄სგა;   შემოვსულვარ იფარში,

      --   hinein nach Ipǟr bin ich gekommen;
Verse: 27    იფა̈რიშა, ოჲ, სვიფისგა   იფარის, ოჲ, მოედანზე

      --   auf dem Marktplatz, oh, von Ipǟr
Verse: 28    ჰა̈რი ჴადარშვ აქჷრქა̈შიხ,   ცარიელი მუცლით ფაციფუცობენ,

      --   laufen sie mit leeren Bäuchen emsig hin und her,
Verse: 29    სვიფ ლჷჭბჷნე, ჴა̈დ ლჷრყ[ჷ]ნე.   მოედანდატკეპნილნი მუცელგამორეკილნი.

      --   mit gestampftem Marktplatz, mit leerem* Bauch.
Verse: 30    იფარალე დაფარალე,   იფარლებო დაფარლებო,

      --   Die Ipǟrer (sind mit Rauch ?) bedeckt,
Verse: 31    დია̈რს ისგვეჲ მა̈რჴლა̈რ ხეჩდახ,   თქვენს პურს ფეხები ურევია,

      --   eurem Brot sind Beine beigemischt,
Verse: 32    მა̈რჴლა̈რ ხეჩდახ, ოჲ, მჷნწლა̈ში.   ფეხები ურევია, ოჲ, კალიისა.

      --   Beine beigemischt, oh, der Heuschrecke.
Verse: 33    ჟი მეჴდეხვი უღვირთეჟი,   ამოვსულვარ უღვირზე,

      --   Ich bin hinauf auf den Uġvir gekommen,
Verse: 34    სგა მისიპა წვირმითესგა,   შემიხვევია წვირმში.

      --   ich habe mich nach C̣virmi hinein gewandt,
Verse: 35    მარე ბიქვი ყუ̄ლ მასჷმდა.   მაგრამ ქარის ყმუილი მომესმა

      --   aber ich hörte das Heulen des Windes.
Verse: 36    წვირმა̈რ მა̈გ ღალ ჟი ლუზვერ ლიხ,   წვირმელები ყველა თავმოყრილნი არიან,

      --   Die C̣virmier sind alle, ach, versammelt,
Verse: 37    ბიქვს ხ-ხ ზაგა̈რიქა,   ქარს უ - ქედზე,

      --   sie ...* den Wind vom Bergrücken aus,
Verse: 38    ბიქვი ჩაჟა̈რს ჟივ ხასგურდახ,   ქარის ცხენებზე ისხდნენ,

      --   sie haben sich auf die Pferde des Winds gesetzt,
Verse: 39    ხამქჷრალვნეხ სიმონ ლეჟა.   აჯიბრებენ სიმონის (ეკლესიის) ზემოთ.

      --   und wetteifern oberhalb (der) Simon(-Kirche).
Verse: 40    ქა მეჴდეხვი უღვირთექა,   გამოვსულვარ უღვირზე,

      --   Ich bin vom Uġvir herab gekommen,
Verse: 41    თე მაჩედა ჭოლში სვიფთე;   თვალი გამექცა ჭოლაშის მოედნისაკენ:

      --   mein Auge ist auf den Marktplatz von Č̣oläš gefallen* ;
Verse: 42    ჭო̄ლა̈შ ბურღვანს ჟივ ხოკო̄და   ჭოლაში კორიანტელს აუტანია ("აუწევია")

      --   eine Staubwolke hat Coläš emporgehoben,
Verse: 43    ჲორი და̈ვა̈ ნაბი̄რღვიალვ.   ორი მდევის ჭიდაობით.

      --   die durch das Ringen zweier Ungeheuer entstand*
Verse: 44    მა̈გ და̈ვარე მჷჟალვარე,   ყველა დავები მუჟალელები,

      --   Alles Ungeheuer sind die Məžaler,
Verse: 45    მა̈გ ყვიყვარუ, მა̈გ ბა̈ჯვარუ,   ყველა ჩიყვიანი, ყველა მცირე ჩიყვიანი,

      --   alle mit Kropf, alle mit kleinem Kropf,
Verse: 46    ცხამ ი ნახრეკს ქა მა̄მ ხოსარხ;   ღვარძლსა და სარევლას ვერ ერევიან;

      --   mit Lolch und Unkraut* werden sie nicht verwechselt;
Page: 230  Verse: 47    მა̈გ ჩორთაუ, ოჲ, ლახრარე,   ყველა ფეხებმოქცეული ლახირლები,

      --   alle krummbeinig, oh, die Laxirer,
Verse: 48    ეშხუ ცხჷრილ არცხე̄ლარე;   ერთი ცხრილი არცხელელები;

      --   (wie) ein Haarsieb die Arcxeler,
Verse: 49    შუკვე ლეზიზ ლექვა̈ მჷლახ,   მოგზაურთ საგზალი ქვემო მულახი,

      --   eine Wegzehrung (ist) das untere Məlax,
Verse: 50    ლექვა̈ მჷლხა სიმაქარე   ქვემო მულახის ქალიშვილები

      --   die Mädchen von Unter-Məlax
Verse: 51    თვეთნა ლჷხზა̈რს ჩის ხეღვჭინალხ.   თეთრმასრებიანებს ყველას დასდევენ.

      --   jagen allen nach, die weiße Patronenhülsen (am Hals) haben*
Verse: 52    ჩუ მეჴდეხვი მესტიათე,   ჩამოვსულვარ მესტიაში,

      --   Ich bin hinab nach Mesṭia gekommen,
Verse: 53    მესტია̈ში ხოშა-ჲ ხოხვრა   მესტიის დიდი და პატარა

      --   die Alten und Jungen von Mesṭia
Verse: 54    შუკვს ხაფხეჟახ ზავჲა̈ ლადა̈ღ,   გზაზე გაბნეულან ზაფხულის დღეს

      --   sind auf dem Weg verstreut am Sommertag,
Verse: 55    შუკვჟი ა̈რიხ ლასა̈დ ლათე̄ხლს.   გზაზე არიან სარჩოს საძებრად.

      --   auf dem Weg sind sie, um Nahrung zu suchen.
Verse: 56    ბა̈ტა̈ ლჷკინჩხ მესტჲა̈ ვარგა̈რ,   ბატის-კისრა მესტიის აზნაურები,

      --   Mit Gänsehals (sind) die Edlen von Mesṭia,
Verse: 57    ტყჷრა̈რ ჭაგა̈რს ჟი ლა̈ხსგურიხ,   მწვირიან ჭაკებზე შესხდებიან,

      --   sie setzen sich auf schmutzige Stuten,
Verse: 58    ყა̈რი დაშნა̈ჲს სგა ლა̈ჲბემნეხ,   ყავრის ხმალს შეიბმენ.

      --   einen Säbel aus Schindel(n) binden sie sich um,
Verse: 59    ესლაქდა̈̄ლიხ სეტი ლეჟა   მიკოხტაობენ სეტს ზემოთ

      --   oberhalb von Seṭ kokettieren sie herum
Verse: 60    ქა ლჷრყჷნა მინე ჴადარშვ.   თავიანთი გამორეკილი მუცლებით.

      --   mit ihren aufgetriebenen* Bäuchen.
Verse: 61    ლექვა მეჴდეხვი ლენჯა̈რთე,   ჩავსულვარ ლენჯერში,

      --   Ich bin hinab,nach Lenǯär gekommen,
Verse: 62    კვა̈მი ბურღვან ჩუ იგნოლე,   კვამლის კორიანტელი დგას,

      --   da (unten) steht eine Rauchwolke,
Verse: 63    ნა̈კიცღა ხორევს აშიხიხ;   ლუკმა ხორცისთვის საყადელს სწვავენ:

      --   wegen eines Fleischbrockens entzünden sie einen Scheiterhaufen;
Verse: 64    სოლა-ლენჯა̈რიშ ბოფშარე   სოლ-ლენჯერის ბავშვები

      --   die Kinder von Sola (und) Lenǯär
Verse: 65    შობა̈ ქაქას ხოყჷლპჷნეხ.   შობის წინა დღის ფაფას შესცქერიან ("პირს უღებენ").

      --   blicken hoffnungsvoll dem Weihnachtsbrei entgegen* .
Verse: 66    ბერჟა̈ ხუგვნა̈ჲ გუა̈ლშე̄რა,   რკინის მღრღნელი გუალაანნი,

      --   Am Eisen nagend die Guälšs,
Verse: 67    ლეტვრე მუტვა̈რ ნატროშე̄რა;   სანთელანთებული ნატროაანნი:

      --   mit angezündetem Licht die Naṭrošs,
Verse: 68    ქაშავეთი ჭაჭავეთი,   ქაშვეთი ტიკტიკა(?),

      --   Kašaveti (ist ein) Plappermaul (?)* ,
Verse: 69    ფჷრი წირღვა̈რ ლემსჲალარე,   წვივებგამხმარი ლემსიელები,

      --   mit dürren Waden* die Lemsyaler,
Verse: 70    მა̈გ ნინიკა̈ჲ სოლა̈ ბოფშა̈რ.   ყველა ენაჭარტალა სოლის ბავშვები.

      --   alles Klatschmäuler die Kinder von Sola.
Verse: 71    ლექვა მეჩდეხვი ლატლითე,   ჩავსულვარ ლატალში,

      --   Ich bin hinab nach Laṭäl gekommen,
Verse: 72    ლატლა̈რ ტუნუვა̈რს იჩომდახ   ლატალელები ქოთნებს აკეთებდნენ

      --   die Latäler machten sich irdene Töpfe,
Verse: 73    ჭალი პე̄რი ლათა̈ლიდი;   მდინარის ქაფის გასაყოფად:

      --   um den Schaum des Flusses (unter sich) zu verteilen.
Verse: 74    ლატლა̈რ პასიხვ როგვა̈ ტიხა̈ჲ,   ლატალელების პასუხი ცერცვს გარწყვევინებს,

      --   die Antwort der Laṭäler (ist wie) das Erbrechen der Bohne,
Verse: 75    იშგნა̈გ ჰალა̈ლ, ყო̄რჟი წინგვილ.   სხვაგან ხელგაშლილნი, (თავის) კარზე ძუნწნი.

      --   bei andern großzügig, zuhause geizig.
Verse: 76    ლექვა მეჩდე̄ხვი ბეჩვითე,   ჩავსულვარ ბეჩოში,

      --   Ich bin hinab nach Bečvi gekommen,
Verse: 77    უშხვანა̈რ ჰა̈ყბად მაყლუ̄ნი,   მეშინია უშხვანლების ავი თვალისა,

      --   ich fürchte mich vor dem bösen Blick* der Ušxvans,
Verse: 78    შდუგვს დე̄მ ცვირეხ ჩუ უკვა̄ნად;   თაგვს არ სტოვებენ ჩამოუგდებლად,

      --   nicht (einmal) eine Maus lassen sie vorbei, ohne auf sie zu schießen* .
Verse: 79    მა̈გ და̈ვარე მაზერარე,   ყველა დავები მაზერლები,

      --   Alles Ungeheuer die Mazerer,
Verse: 80    ჴანა̈რს ლა̈ჲსენდ შგილთეჟ' ა̈იხ, -   ხარები სხვენზე აჰყავთ დასაკლავად, -

      --   sie führen die Ochsen zum Schlachten auf den Dachboden,
Verse: 81    მია ბეჩვის დემ ხვიგენი.   მე ბეჩოში არ დავდგები.

      --   ich halte mich in Bečvi nicht auf.
Verse: 82    ლექვა ოდერ ეცერითე,   ჩავედი ეცერში

      --   Ich bin hinab nach Ecer gegangen,
Verse: 83    როგვა̈ მაჴა̈დ მასა̈რდ ხუღვეხ;   ცერცვის მოსავალი ბლომად აქვთ:

      --   (dort) haben sie reichlich Bohnenertrag;
Verse: 84    ეშხუ ნა̈თი მინეშ ირა,   ერთი წილი იმათია,

      --   ein Anteil ist für sie (selbst),
Page: 232  Verse: 85    ჩხარა ნა̈თი ფუსდა̈რს ესღვახ,   ცხრა წილი ბატონებს მიაქვთ,

      --   neun Anteile nehmen die Herren fort,
Verse: 86    ხოჩა ჴანა̈რ ფუსდა̈რს ხერახ,   საუკეთესო ხარები ბატონებს ეკუთვნით,

      --   die guten Ochsen stehen den Herren zu,
Verse: 87    ხოჩა სიმქა̈რ ეჯჲა̈რს ხეყვნიხ,   კარგი ქალიშვილები მათ უწვანან,

      --   die guten Mädchen legen sich für diese hin,
Verse: 88    ხოჩა კვეცენ მინეშ ირა,   კარგი ხორბალი იმათია,

      --   der gute Weizen ist für sie,
Verse: 89    საბრალ ჰეცრა̈რს ნამსა̈დვ ხე̄რახ.   საბრალო ეცერლებს ნაყარ-ნუყარი აქვთ.

      --   für die armen Hecerer bleiben (nur) die Abfälle.
Verse: 90    თე ემჩედა ლაბსყა̈ლდითე,   თვალი გამექცა ლაბსყალდისკენ,

      --   Mein Auge ist auf Labsq̇äld gefallen* ,
Verse: 91    მიჟს ა̈ჭბიდახ ქორთეჲსგა,   მზეს ამწყვდევენ სახლში,

      --   (dort) haben sie die Sonne im Haus eingesperrt,
Verse: 92    ბიქვი ნაქვთუნ მინე დაბა̈რს   ქარის ნაღაღანევ ("დანანძრევ") ყანებს

      --   ihre vom Wind durchpflügten* Felder
Verse: 93    ჯიჰრა̈̄ ტყენარშვ ჩუ ატყე̄მბეხ.   მუხის კეტებით ბეგვავენ.

      --   dreschen sie mit Eichenknüppeln.
Verse: 94    ლექვა ოდერ მი ფა̈რითე,   წაველ მე ფარში,

      --   Ich bin hinab nach Päri gegangen,
Verse: 95    დაჴლა̈ მუჭვა̈რ, ოჲ ფარარე;   თხის რქები, ოჲ, ფარელები:

      --   ziegenhörnig, oh, (sind) die Pärer;
Verse: 96    მა̈გ და̈ვარე ჩუბეჴევა̈რ,   ყველა დავი ჩუბეხევლები,

      --   alles Ungeheuer die Čubeqever,
Verse: 97    მა̈გ მუქვნიოლ ლახმჷლარე,   ყველა მსუნაგი ლახამულელები,

      --   alles Vielfraße die Laxməlder,
Verse: 98    ვირია̈ჲს ხაჯეშხ მა̈გ ლახმჷლდა̈რ:   ურიას ჰგვანან ლახამულელები ყველა:

      --   den Juden ähneln alle Laxməlder:
Verse: 99    ლა̈ნბა̈̄შნა ლა̈თლა̈ღრად ხერდიხ."   სახლისწულვბი რძლებად ჰყავთ".

      --   Kinder des eigenen Hauses haben sie zur Schwägerschaft."

Page: Fn. 
Verse: 3    -ი hier "auch" ?^
Verse: 8    wtl. "ihnen wird sein".^
Verse: 11    wtl. "Durchfall erleidend".^
Verse: 20    Svanuri P̣oezia, 201, FN 1: კვილ "ჯორქო" = "Schemel"; 227: "კალელ-ქულელები"; Gudjedjiani-Palmaitis, 130 კჳილ "log (block)".^
Verse: 21    Svanuri Poezia, 227: "თავაყიროანნი"; zu თავყირა "Kopfstand"? Oder zu GudjedjianiPalmaitis, 315 ჰაყა̈რ "skull" ?^
Verse: 21    Svanuri P̣oezia, 201 / 227: "ნაბდიყურანი".^
Verse: 22    Svanuri P̣oezia, 201 "მკერდდიდნი" / 227: "მკერდდიდები" = "großbrustig".^
Verse: 29    Svanuri P̣oezia, 229: "მუცელგამორეკილი" "mit aufgetriebenem Bauch"; aber 217, 55: "mucelcarieli" "mit leerem Bauch".^
Verse: 37    Svanuri P̣oezia, 229: "უ-".^
Verse: 41    wtl. "ist gegangen".^
Verse: 43    Svanuri P̣oezia, 229: "ორი მდევის ჭიდაობით" wtl. "durch das Ringen zweier Ungeheuer".^
Verse: 46    Svanuri P̣oezia, 229: "ღვარძლსა და სარეველას"; ღვარძლი nach Čx. "Taumellolch".^
Verse: 51    Svanuri P̣oezia, 231: "თეთრმასრებიანებს"; cf. Čx. s.v. მასრა "(Patronen)hülse als Schmuck an der georg. Uniform".^
Verse: 60    Svanuri P̣oezia, 231: "გამორეკილი"; sonst auch "ცარიელი" "leer".^
Verse: 65    Svanuri P̣oezia, 231: "შესცქერიან ('ფირს უღებენ')" "sie blicken hoffnungsvoll entgegen (öffnen ihm den Mund)".^
Verse: 68    Svanuri P̣oezia, 221: "თიკთიკა (?)".^
Verse: 69    Svanuri P̣oezia, 231: "წვივებგამხმარი"; ფჷრი nach Gudjedjiani-Palmaitis, 265 "dried" = გამხმარი "ausgetrocknet, dürr etc.".^
Verse: 77    Svanuri P̣oezia, 231: ავი თვალი "böser Blick"; Gudjedjiani-Palmaitis, 315: "1. cheek; 2. spoiling by envy (cheek)"; eher "Neid, Habgier"? Vgl. den folgenden Satz.^
Verse: 78    Svanuri P̣oezia, 231: "ჩამოუგდებლად"; zu ჩამოგდება "etw. niederwerfen, niederschleudern, schießen"? Gudjedjiani-Palmaitis, 155 ლიქვა̄ "to throw smth. out; to shoot".^
Verse: 90    wtl. "gegangen".^
Verse: 92    Svanuri Poezia, 233: "ნაღაღანევ ('დანანძრევ')" "prangend (?) ('geschüttelt')"; Gudjedjiani-Palmaitis, 173: ლიქვთუნე "to shake, to move smth.; to plough in autumn".^



Text: 64b/Mlx. 
ცანა დაშდულდ -- ცენას დათუნა


Page: 232  Verse: 1    ჰატ, საბრელა ცა̈ნა̈შ და̈შდულდ!   ო, საბრალო ცენას დათუნავ!

      --   Ach, bedauernswerter Bär von Cana!
Verse: 2    მია ცანას დემ ხვიგენი,   მე ცენაში ვერ დავდგები,

      --   Ich halte mich nicht in Cana auf,
Verse: 3    შდიქმიშ ყვირი მა̄დ მასედა   კბილის ძირები არ შემრჩენია

      --   nicht (einmal) eine Zahnwurzel ist mir geblieben,
Verse: 4    ამ გჷგბარეშ ნა̈ჴჷნშდორალვ.   ამ ფიჭვების ხვრის გამო.

      --   wegen dieser Pinien(zweige), die ich gekaut habe* .
Verse: 5    კარეტ ზაგარიდ ონჴვედი,   კარეტის ქედამდე მოვედი,

      --   Ich komme zum Ḳaret-Paß,
Verse: 6    ლა̈სგიდ ლამა̄დ უშგვლა̈ შხა̈რთე:   გასახედი გამეხსნა უშგულს შხარისკენ:

      --   mir wurde der Ausblick auf die Šxär von Ušgul zuteil:
Verse: 7    უშგვლა̈რს დომეყ ამე ხორიხ,   უშგულელებს დომეყი * აქა აქვთ,

      --   dort haben die Ušguler eine Brache,
Verse: 8    ესნა̈რ დომეყს თა̈მროზ ხაჭიმ.   თურმე დომეყს თამროზი მისდევს.

      --   hinter d(ies)er Brache ist offenbar Tämroz her.
Verse: 9    ხვეჴვსგინალდა̈ს ჰამ ი ნა̈ბოზდ,   ვეპარებოდი დილიდან საღამომდე,

      --   ich schlich mich (dort) an morgens und abends,
Verse: 10    ეშხუ ღუნულდ დეშ მოშ ოთოქვთ:   ერთი ხბოც ვერ მოვჰპარე:,

      --   (doch) nicht einmal ein Kalb stahl ich,
Verse: 11    მევარ მეკვმად შყებენილა   ძალიან ფრთხილად დგას(?)

      --   sehr vorsichtig verhält sich (?)*
Verse: 12    ამ ლჷგროლა̈ჲ თა̈მიროზა!   ეს კვერცხიპარია თამიროზა!

      --   dieser Eierdieb Tämiroza!
Verse: 13    ამისი ლექვაჲ ონღური,   ამას ქვემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme (weiter) hinab von dort,
Verse: 14    ლა̈სგიდ ლამა̄დ ჟიბჲა̈̄ნიშ ლახვდ:   გასახედი გამეხსნა ჟიბიანის საძოვარი მთისკენ:

      --   mir wurde der Ausblick auf die Alm von Zibyǟn zuteil:
Verse: 15    ქრისდეშ ნა̈მზურ ავყანშერა,   ქრისტეს დალოცვილი ავყანაანნი,

      --   Von Christus gesegnet die Avq̇anšs,
Verse: 16    ავყანშა, ისგვეჲ ლილხორა̈̄ლ!   ავყანებო, თქვენი თავმოყრა!

      --   Avq̇anšs, eure Versammlung!
Verse: 17    ჩხარა ყვილი ჴანა̈რ ხორდახ.   ცხრა ცალი ხარი ჰყავდათ.

      --   Neun Stück* Ochsen haben sie.
Page: 234  Verse: 18    ბა̄ზი ალჲა̈რს ხვემშგვარა̄ლე,   ამაღამ ამათ ვესტუმრები,

      --   Heute nacht werde ich sie besuchen,
Verse: 19    მა̈̄ნკვი ბურღვა̈ჲს ლოხვლაგცა̈ლი,   პირველად რუხ ხარს გავეხუმრები,

      --   mit dem grauen (Ochsen) werde ich als erstem scherzen,
Verse: 20    ბურღვა̈ჲდ ლილგაცა̈̄ლ ლა̈მგოხლე.   რუხმა ხარმა ხუმრობა მიწყინა.

      --   der graue nahm mir das Scherzen übel.
Verse: 21    ეშხუ ტვეტილდ ბურღვა̈ჲს ესვა̈რყ,   ერთი თათი რუხ ხარს დავარტყი,

      --   Mit einer Tatze schlug ich den grauen,
Verse: 22    ნებგვა̈ ტუფულდ ჰაკვა̈დს ესორკ,   შუბლის ტყავი კუდამდე" გავართვი,

      --   die Haut riß ich ihm ab von der Stirn bis zum Schwanz* ,
Verse: 23    ბა̄ზი ალჲა̈რს ხვეხდილალვნი.   ამაღამ ამათ შევექცევი ("შევეხადილები").

      --   heut abend werde ich mit ihnen plaudern.
Verse: 24    ჰამა-ძინარის ხვიგნა̄ლე,   დილაადრიან ვდგები,

      --   Früh am Morgen stehe ich auf,
Verse: 25    ჭა̈ჭკულდ ლამდე̄ნა ბჷგიდი,   ძილი-მომსვლია მაგარი.

      --   mich hatte ein tiefer Schlaf befallen,
Verse: 26    მიჟილდ ლა̈მწა̈დ ლაყვრათე̄სგა.   მზემ შემომანათა საწოლში.

      --   die Sonne schien mir ins Lager.
Verse: 27    ესვთევრა̈̄ლი ჰამა̈ ხევსილდს,   დავათვალიერებ დილის ხაუზმეს

      --   ich halte Ausschau nach einem Morgenmahl,
Verse: 28    ჩხარა ყვილი ჩუ ლა̈მმამა,   ცხრა ცალი (ხარი) შემიჭამია,

      --   die neun Stück (Ochsen) habe ich verzehrt,
Verse: 29    თხუმრა̈ლ, ჴამრა̈ლ გარ ამსედა.   თავისა (და) თხის ტყავიღა დამრჩენია,

      --   die Köpfe, die Fußpartie nur habe ich übriggelassen.
Verse: 30    ამისი ლექვაჲ ონღური,   ამას ქვემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme (weiter) hinab von dort,
Verse: 31    ჰამა̈ ხევსილდს ხვათევრა̄ლე;   დილის საუზმეს ვათვალიერებ:

      --   nach dem Morgenmahl halte ich Ausschau;
Verse: 32    ჩა̄რშა̈ლს ნეღშტა̈რ ქა̈̄მ ათსედახ,   ჩარშელებს თიკნები გარეთ დარჩენიათ,

      --   die Čāršer haben ihre Zicklein draußen gelassen,
Verse: 33    ხვერმინა̄ლდა̈ს ჰამნ ი ნა̈ბოზნ,   დასაჭერად დავსდევდი დილასა და საღამოს,

      --   (von) morgen (bis) abend jagte ich sie,
Verse: 34    ესნა̈რ ჩა̄რშა̈ლდ თე დამ ლამრეკხ.   თურმე ჩარსელებმა თვალი არ მომკრეს!

      --   offenbar warfen die Čārser kein Auge auf mich.
Verse: 35    ლამჷრიას ვეშგინ ომჴედხვი,   წმ. მარიამის (ეკლესიის) უკან მოვსულვარ,

      --   Ich bin hinter die Marienkirche gekommen,
Verse: 36    ლა̈ხჰუნრა̈̄ლი ლაჴროლ ჟიბენ;   ყურს დავუგდებ სარკმელს ზემოთ:

      --   ich horche von oben durch das Fenster* ;
Verse: 37    მჷგლიჯ გეგი წირსუ ხაგჷდა,   დაღრეჯლი გეგი წირვას ადგა,

      --   bekümmert stand Gegi in der Messe,
Verse: 38    ესნა̈რ დიდა̈ჲს ხოტაბჷლდა,   თურმე "დიდას" უწირავდა,

      --   offenbar hielt man eine Messe für Dida* ,
Verse: 39    ეშხუ სეფსკვერ მამ მა̈ჰჯინეხ.   ერთი სეფისკვერი არ მაღირსეს.

      --   nicht eines geweihten Brotes erachteten sie mich würdig.
Verse: 40    წირ ნა̈წირდუ ათსიპე̄ნახ,   წირვა უწირველად ჰქცეოდეთ"

      --   Die Messe hat sich ihnen zum nicht zelebrierbaren* gewandelt,
Verse: 41    ლიმზირ უღირსუ ხე̄რო̄ლეხ!   შეწირვა უღირსი ჰქონებოდეთ!

      --   ihr Gebet sollte ihnen wertlos werden!
Verse: 42    ამისი ლექვაჲ ონღური,   ამას ქვვმოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme (weiter) hinab von dort,
Verse: 43    ქრისდე̄ ნა̈მზურ კვეტიტშა ნეზვ,   ქრისტეს დალოცვილი კვეტიტაანთ ნეზვი,

      --   von Christus gesegnet das Schwein der Kveṭiṭšs,
Verse: 44    ჩხარა ხაჭიმ, მა̈გ ლალმაჰა̈̄ლ!   ცხრა (გოჭი) მისდევს, ყველა თანატოლი!

      --   neun (Eber) folgen ihm, alle ebenbürtig!
Verse: 45    ლა̈დი სა̈დილ ალა მერი,   დღეის სადილად ეს მექნება,

      --   heute wird es mir ein Mittagsmahl sein,
Verse: 46    ლაღვთაშვ ძაგვა̈რ დო̄ს' ა̈̄მცვი̄რა̈̄ნ.   თითქოს ჯაგარი არ დამეტოვებინოს.

      --   (fast,) als wenn ich keine Borste übriggelassen hätte.
Verse: 47    ამისი ლექვაჲ ონღური,   ამას ქვემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme (weiter) hinab von dort,
Verse: 48    ამელეჟა ხორამ ანღრი,   ამას ზევით ხორამი მოდის,

      --   oberhalb kommt eine Heufuhre vorbei,
Verse: 49    ლჷშკა̈̄დ კუთხვა ბარჯას ხა̄სდა̈ნ.   მოჭედილი კუთხვა მხარზე ედვა:

      --   einen geschmiedeten Winkel trug(en) sie auf der Schulter,
Verse: 50    ეჯგვა̈ჲ მაყალ ჩუ ლამა̄დდა,   იმისთანა შიში მომეცა,

      --   eine solche Angst überkam mich,
Verse: 51    ფა̈თვა̈რ მაყალშვ დეცს ლა̈ხშკა̄და̈̄ნხ.   (რომ) თმები შიშით ცას მიეკრნენ ("მიეჭედნენ").

      --   die Haare blieben mir aus Angst am Himmel kleben* ,
Verse: 52    "ხორამ, ლანწამს მამ გვექიმი,   "ხორამ, ჩვენს ახლო ნათესაობას მეტი მომატება არ უნდა"

      --   "Heufuhre, unserer Verwandtschaft ist nichts hinzuzufügen,
Verse: 53    ლა̈დჲარ აშხუდ ლა̄შხეშ გვერა!"   დედულეთი ერთად გვყავს ლაშხეთში!"

      --   unsere gemeinsame Heimat ist in Lāšx!"
Verse: 54    ქა ლა̈მქა̈̄ბი აშ ლუნყურად.   ჩამიარა აგრე წყნარად.

      --   So ging sie mir langsam aus dem Wege.
Page: 236  Verse: 55    "ხორამ საბრა, ჩუ ლა̈ჯღორევ,   "საბრალო ხორამ, მოგაღორე,

      --   "Arme Heufuhre, ich habe dich angelogen,
Verse: 56    ჩხარა ისგუ ლელხვერ ჴანა̈რ   შენი ცხრა სანადიმო ხარი(ს)

      --   deine neun Ochsen für den Festschmaus,
Verse: 57    ლაღვთაშვ ჴამრა̈ლ დო̄სა ამსედა̈̄ნ!"   თითქოს ფერხიელიც (ფეხის ტყავიც) არ დამრჩენოდეთ!"

      --   als hätte ich auch nur deren Fußfell übriggelassen!"
Verse: 58    ამისი ჟიბენ ონღური,   ამას ზემოთ მოვდივარ,

      --   Ich komme dort (weiter) hinauf,
Verse: 59    ჟი მეჴდელხვი კარეტ ზაგარვ,   ამოვსულვარ კარეტის ქედზე,

      --   auf den Ḳareṭ-Paß hinauf bin ich gekommen,
Verse: 60    ლა̈სგიდ ლამადდა ჴალდეთე:   გასახედი გამეხსნა ხალდესაკენ:

      --   mir wurde der Ausblick auf Qalde zuteil:
Verse: 61    ჴალდე ჭუნთერ ჩუ ლუზვერ ლიხ,   ხალდე(შლები) ჭუნთერში შეკრებილი არიან,

      --   Qalde ist in Č̣unter* versammelt,
Verse: 62    თა̈ვირ გოგა̈̄ლდ თე დამ ლამრეკ!   ბრუციანმა გოგამ თვალი არ მომკრა!

      --   der blinde Gogǟld würdigte mich keines Blicks!
Verse: 63    სემი ლახვბა კაცლიანა̈რ   სამნი ძმანი კაცლიანები

      --   Die drei Brüder Ḳaclian
Verse: 64    უშხვარ სგვებინ დეშ ხოჩშენდახ,   წინ ერთიმეორეს ვერ უსწრებდნენ,

      --   gingen einander nicht voran,
Verse: 65    ჩუ ლა̈მდარჯეხ ჰალა̈გ ა̈გის,   დამადარაჯეს ღობის გადასავალთან (ალაგესთან),

      --   sie lauerten mir auf an einem Heckendurchlaß* ,
Verse: 66    სანცხვრა̈ლ ლა̈მსყეხ ბარჯა̈ლ ლეჟა.   დამაცხავეს ბეჭებს ზემოთ.

      --   fügten mir Schußwunden* über der Schulter zu.
Verse: 67    მიაჲ ფიკულდ ნომ ლა̈ჯხალდე̄დ:   მე ვაცი არ გეგონოთ:

      --   Ihr werdet mich doch wohl nicht für einen Ziegenbock halten:
Verse: 68    ეშხუ ტვეტილდ დოდა̈̄ლს ესვა̈რყ,   ერთი თათი გოგალს ჩამოვჰკარ,

      --   mit einer Tatze schlug ich Dodǟl,
Verse: 69    მერმე ტვეტილდ გოგა̈̄ლს ესვა̈რყ,   მეორე თათი გოგალს ჩამოვჰკარ,

      --   mit der zweiten Tatze schlug ich Gogǟl,
Verse: 70    თხვიმი ჰაყრა̈ლ ჟაჴვრა̈ლს ოხშყა̈დ.   თავის ქალა არყებს მოხვდა.

      --   der Schädel des Kopfs fiel unter die Birken.
Verse: 71    ლექვა მა̈ესგიხ ჴალდეთე,   ქვემოთ მიაქვთ ჩემი თავი ხალდესკენ,

      --   Sie führen mich* hinab nach Qalde,
Verse: 72    ჩხარა ყვილ ჴა̈̄ნ მჷჴდად ა̈მკვა̈დ;   ცხრა ცალი ხარი წამღებდ მომინდა;

      --   ich wollte die neun Stück Ochsen als Träger;
Verse: 73    ჴალდე ნახა̈შ ფა̄და̈̄სდ ანჴა̈დ,   ჴალდეს სანახშო მდევრად მოვიდა,

      --   Qaldes Umgebung* kam als Verfolgerschar,
Verse: 74    ზურალა̈რ ლანგვარშვ მაჩენჩხეხ,   ქალები ცოცხებით მცემენ,

      --   die Frauen schlagen mich mit Besen,
Verse: 75    ბოფშა̈რ გურნალშვ მატყა̈ც[ი]დახ,   ბავშვები ქვებს მირტყამდნენ,

      --   die Kinder bewarfen mich mit Steinen,
Verse: 76    ჟი მირკინეხ მურყვამს უშგულ.   თავდაყირა ჩამომკიდეს ციხეზე.

      --   umgekehrt* hängten sie mich am Turm auf.
Verse: 77    მჷგლიჯ გეგიდ ჩხირ ლამზჷმე,   დაღრეჯილმა გეგიმ ჩხირი მომაზომა,

      --   der bekümmerte Gegi paßte mir ein Stäbchen an* ,
Verse: 78    ჩხირ ლამზჷმე ვეშგინლეჟა,   ჩხირი მომაზომა უკან,

      --   paßte mir von hinten heruaf ein Stäbchen an,
Verse: 79    გვიილდ ლაღვთაშვ ჩუ ლამტეხა̈̄ნ,   გული თითქოს ჩამწეოდა,

      --   als wenn mir das Herz hinabgerutscht wäre,
Verse: 80    ჩუ ლამტეხა̈̄ნ ჩუხითეჩუ.   ჩამწეოდა უფრო დაბლა.

      --   weiter nach unten hinabgerutscht wäre.
Verse: 81    გეგი ჴამრა̈ლს მატაფურა,   გეგი ფერხიელს მაძრობდა,

      --   Gegi riß mir das Fußfell aus,
Verse: 82    აბრამ იშგან მებრი̄ნდალდა;   აბრამი სხვაგან მეხებოდა:

      --   Abram berührte mich anderswo;
Verse: 83    მია ფიკულდ ნომ ლა̈ჯხალდე̄დ,   მე ვაცი არ გეგონოთ,

      --   ich würde euch nicht als ein Ziegenbock vorkommen,
Verse: 84    ჩანგას მიშგვა ჰე ხვაგჷდედ! ..   მე რომ ჩემს ჰასაკზე ვიყო!..

      --   wenn ich meine (normale) Größe hätte! ..
Verse: 85    ჰატ, საბრალე ცა̈ნა̈შ და̈შდულდ!   ო, საბრალო ცენის დათუნავ!

      --   Ach, bedauernswerter Bär von Cena!

Page: Fn. 
Verse: 4    Svanuri P̣oezia, 233: "ამ ფიჭვების ხვრის გამო"; wtl. "(mir,) dem von diesen Pinien(zweigen) zerbissenen"? Vgl. 63a, 3.^
Verse: 11    Svanuri P̣oezia, 233: "დგას (?)"; vgl. 201: "ამართული დგას"; Gudjedjiani-Palmaitis, 180: ლიშყბჷნე "to hammer smth. into smth."; 201 eher "bebt".^
Verse: 17    Svanuri P̣oezia, 233: "ცალი" "einer (von zweien)"; Gudjedjiani-Palmaitis, 270 "one (of a pair); copy". Also eigtl. "Hälften des Ochsenpaares unter dem Joch" ?^
Verse: 22    Svanuri P̣oezia, 235: "შუბლის ტყავი კუდამდე გავართვი".^
Verse: 36    Svanuri P̣oezia, 235: "ყურს გავუგდებ სარკმელს ზემოთ".^
Verse: 38    Svanuri P̣oezia, 235: "'დიდას'"; EN?^
Verse: 40    Svanuri P̣oezia, 235: "წირვა უწირველად ჰქცეოდეთ"; wo steckt die Verneinung?^
Verse: 51    Svanuri P̣oezia, 235: "მიეკრნენ ('მიეჭედნენ')" "waren (wie) angeschmiedet".^
Verse: 61    Svanuri P̣oezia, 237: "ხალდე(შლები) ცუნთერში"; eher "die Č̣unts von Qalde"?^
Verse: 65    Svanuri P̣oezia, 237: "ღობის გადასავალთან (ალაგესთან)".^
Verse: 66    Svanuri Poezia, 237: "დამაცხავეს" "durchsiebten mich". ^
Verse: 71    Svanuri P̣oezia, 237: "მიაქვთ ჩემი თავი" "sie führen meinen Kopf hin". ^
Verse: 73    Svanuri P̣oezia, 237: "სანახშო"; = სანაღები "Umgebung" ?? ^
Verse: 76    Svanuri Poezia, 237: "თავდაყირა" "kopfüber". ^
Verse: 77    Svanuri P̣oezia, 237: "ჩხირი მომაზომა".^

Page: Fn. 
Verse: g.1    დომეყი ბერწი; ზოგან: არამუშა საქონელი საზოგადოდ ^



Text: 65/Ushg. 
დაშდულდა -- დათუნა


Page: 236  Verse: 1    მი ამ საბრელო დაშდულდა,   მე (ვარ) საბრალო დათუნა,

Verse: 2    ნაზულდა მიშგვი შავბედუ   ჩემი ბედშავი კვალი

Verse: 3    ზისხუშ ლჷღაფი იროლე;   სისხლით შეღებილი(ა);

Page: 238  Verse: 4    ჟი ხათრინდა ნაკა ცანას,   ზედ აჩნდა ვაკე ცენას,

Verse: 5    ხამა ვო ხრამიშ ნაზულდა.   როგორც ხრამის ნავალი.

Verse: 6    მიბინა ლიზი-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

Verse: 7    თოთანს ესღური კაჩ-კაჩუშ;   თოთანზე მივდივარ აღმართ-აღმართ:

Verse: 8    ამსლეთიშ მიშგვი სადგომი   ამაღამ ჩემი სადგომი

Verse: 9    თოთანიშა ბაჩას ლესეს,   თოთანის ქვის (ძირას) იყოს,

Verse: 10    ამსლეთიშ მიშგვი ვახშამი   ამაღამ ჩემი ვახშამი

Verse: 11    თოთანიშა მეგრე ღეჰარ,   თოთანის მსხვილი დუცები(ა),

Verse: 12    ამსლეთიშ მიშგვი ლერშ-ლექვემ   ამაღამ ჩემი გობან-საბანი

Verse: 13    თოთანიშა ცაგ ი მერხელ.   თოთანის ეკალი და ჭინჭარი(ა).

Verse: 14    მერმა ძინარს ჟი ხვიგნალე,   მეორე დილას ავდგები,

Verse: 15    მი ჯგჷრაგის ხველჴჷრალე,   მე წმინდა გიორგის ვევედრები,

Verse: 16    სვევი მუჰდი ჯგჷრაგისუღვ.   ბედის მომცემ წმინდა გიორგის.

Verse: 17    მი თოთანის ხვიკმარალე,   მე თოთანს ვზვერავ,

Verse: 18    თოთან ცარიელ მიხალდა,   თოთანი ცარიელი მეგონა,

Verse: 19    ესრან ლესეს კვიცრან გოში,   თურმე შუნ-ჯიხვით სავსეა,

Verse: 20    ეშხვი კვიცროლ დეშ მიკვშურა.   ერთი შუნი(ც) ვერ დამიმტვრევია.

Verse: 21    მიბინა ლიზი, ონღური,   დამიწყია სვლა, მოვდივარ,

Verse: 22    ლასდიელს ჟიბენ ონღური,   ლასდილზე ("სასადილოზე") ამოვდივარ,

Verse: 23    ლასდილ ცარიელ მიხალდა,   ლასდილი ცარიელი მეგონა,

Verse: 24    ლასდილ მჷსდილინ გოშია,   ლასდილი მოსადილეებით საესეა,

Verse: 25    ეშხვი პიტილდ მად მიკვარიხ;   ერთი კვერი(ც) არ გადმომიგდეს:

Verse: 26    ლადეღ ხოლაუვ ხეროლეხ!   ავი დღემც დასდგომიათ! ("ჰქონდეთ!")

Verse: 27    მიბინა ლიზი-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

Verse: 28    ქრისდე ზაგარუდ ონჴვადი;   ქრისტეს ქედამდე მოვედი:

Verse: 29    მი ლალგენჲარს ხვიკმარალე,   მე ლალგენიარს ვზვერავ,

Verse: 30    ლალგენ ღუნვარენ გოშია,   ლალგენი ხბორებით სავსეა,

Verse: 31    მი ღუნვარეს ხველგაცალე.   მე ხბორებს ვეხუმრები.

Verse: 32    ესრან ამე ბრეგენილა   თურმე აქ გდია

Verse: 33    ალ შყორბელჲან თამრეზილა;   ეს ბრუციანი თამრეზილა;

Verse: 34    თვეფ მატყვეფი ბარჯჷლდისგა,   თოფი მომარტყა ბეჭში,

Verse: 35    ჰაკვდულ ამღა მად მიქთუნა.   ამის გამო კუდი(ც) არ გამინძრევია.

Verse: 36    ჩაჟაში ლახვად ონჴვადი,   ჩაჟაშის საძოვარ მთამდე მოვედი,

Verse: 37    შოშილუღვ მირი შვიდობით!   შოშილა მყავდეს მშვიდობით!

Verse: 38    ვახშამი ამნემ მამჷნე:   ვახშამი ამან მაჭამა:

Verse: 39    ნეზვია მიჩა გოჭარე.   ნეზვი (და) მისი გოჭები.

Verse: 40    ქა მისიპა ჩუბედიშა,   გამიხვევია ჩუბედიშისკენ.

Verse: 41    შხარა ლახვა ჩუბედიშა.   შხარა საბალახო მთა(ა) ჩუბედიშისა.

Page: 240  Verse: 42    ამე მჷშკიდი ლამხვიდა,   აქ მჭედელი შემხვდა

Verse: 43    სადილი ამნემ მამჷნე:   სადილი ამან მაჭამა:

Verse: 44    სემი ლჷზა ლუგვარ ტახილდ.   სამი წლის ნასუქი ტახი.

Verse: 45    ლაკვრამა თხუმად ონჴვადი,   ლაკვრამის თავამდე მოვედი,

Verse: 46    სგობინ ქავზა ლამახვიდა,   წინ ქავზა შემხვდა,

Verse: 47    შემკობილ მიჩა ჰავეჯი!   შემკობილი მისი იარაღი!

Verse: 48    ჟიბჲანი სოფელდ ონჴვადი,   სოფელ ჟიბიანამდე მოვედი,

Verse: 49    სოფელ ქავზად მიბაჟინე;   სოფელს ქავხამ გამიგებინა;

Verse: 50    ჟიბჲანიშა ხოშა-ჲ ხოხვრა   ჟიბონის დიდი და პატარა

Verse: 51    ქა მაშჷდახ ეჩხან-ამხან,   შემომსევიან აქეთ-იქიდან,

Verse: 52    მიტყურფუნეხ ბჷგი-ბჷგიდ   მირტყეს მაგრა-მაგრა

Verse: 53    კვამარ მინე კეტარშუღვი.   მათი კვამლიანი კეტებით.

Verse: 54    ნაზუს ლიტეხი მემგჷნან,   მეგონა, ნავალი გზით ვბრუნდებოდი,

Verse: 55    ესრან კარეტის ამჩედხვი.   თურმე კარეტშიი წავსულვარ.

Verse: 56    ჴალდეში ლახვად ონჴვადი,   ხალდეს საძოვარ მთამდე მოვედი,

Verse: 57    ჴალდე ბოფშარ მელგაცალეხ;   ხალდეს ბავშვები მეხუმრებიან;

Verse: 58    მი წარაში მად ხვირდოლე,   მე (ჩემს) ჭკუაზე(?) არა ვარ,

Verse: 59    ღვეშგმე ჭჷშხარს ვედნ ხვითრინე.   უკანა ფეხებს ძლივს მივითრეხ.

Verse: 60    ჴალდეში ლაჯბარდ ონჴვადი,   ხალდეს ლაჯბარამდე მოვედი,

Verse: 61    ჴალდეში მეშხე ლაჯბარა   ხალდეს შავი ლაჯბარი

Verse: 62    მეშხა ნეზვიშა ლალყურა.   შავი ნეზვის საწოლი(ა).

Verse: 63    ესრან ამრიგ მიდარაჯიხ   თურმე აქ მიდარაჯებენ

Verse: 64    სემი ლახვბა კაცლიანარ,   სამნი ძმანი კაცლიანები,

Verse: 65    მიტყურფუნეხ თოფარშუღვი,   დამახალეს თოფები

Verse: 66    თოფარშუღვი ცოდვარშუღვი,   თოფები ცოდვიანი,

Verse: 67    ჰაკვდულ ამღა მად მიქვთუნა.   ამის გამო კუდი(ც) არ გამინძრევია.

Verse: 68    დოდაუვ მირი შვიდობით!   დოდა მყავდეს მშვიდობით!

Verse: 69    დოდა ღულას მიჩაგუნა.   დოდა მუხლს მიწოვდა.




Text: 66/Iel. 
გინდვრიშ დაშდვ -- მინდვრის დათვი


Page: 240  Verse: 1    გინდვრიშ და̈შდვ ხვიყუმბლევა̈ლ,   მინდვრის დათვი დავბაჯბაჯებ,

Verse: 2    ჟი მეჩდელხვი ლელმა̈რთეჟი,   ავსულვარ სამარიობო მსხალზე,

Verse: 3    ამნა̈რ ლატკრა̈ჲა აბრამს მად ხოცვირა;   ამისთვის (?) აბრამს არ შეურჩენია;

Verse: 4    ჩუ მეჩდელხვი ლეფხა̈ნჭვთეჩუ,   ჩავსულვარ პანტა მსხალზე, -

Verse: 5    ამნა̈რ ძიგრის მად ხოცვირა.   ამისთვის ძიგრის არ შეურჩენია.

Verse: 6    სგაჲ ონღური გინდვრი შუკვა̈რს,   შემოვდივარ მინდვრის გზებში,

Verse: 7    ლა̈დი აცა̈რს ჯეყარულე,   დღეს აცელებს გიყარაულებ,

Page: 242  Verse: 8    ნავას საღრილ ჩუ ხასედა;   ნავას საღარი დარჩენია;

Verse: 9    ეშხვი ტო̈ტილ და̈დილ ესვა̈რყ,   ერთი კაი თათი დავარტყი,

Verse: 10    ეშხუ ყულულდ და̈დილ ამჩიშ,   ერთი კაი ყუილი (ჭიხვინი) მომასწრო,

Verse: 11    ალა ნავას ხასჷნდა,   ეს ნავას მიესმა,

Verse: 12    აცა̈რ მიფადასნახ.   აცელები მდევრად ამიყრნებია.

Verse: 13    ლამპა̈რ მუტვა̈რ ჩუ მაღვიჭხ,   ჩირაღანთებული მომდევენ,

Verse: 14    ნამცა თოფა̈რ ბარჯას ხა̈̄ზხ.   ნამცა თოფები მხარზე აქვთ.

Verse: 15    აცა̈რს მია ჩუ ხვაჩედა,   აცელებს მე გავქცვეივარ.

Verse: 16    ლაღვმა̈ ღა̈რჟი ესღვრი,   ლაღამის (?) ხევში მივდივარ,

Verse: 17    ნაცმუნა̈ჲ ლენჯარა̈ლდ მა̄დ ა̈მხინხ.   ქონიჭამია ლენჯერლებმა არ შემიშვეს.

Verse: 18    სგა̈ნჴვდენი შვა̈ბშიერთე,   შემოვალ შვაბშიერში,

Verse: 19    ისგვნა̈რს კვენა̈რს ოხვტიხე.   ისგვნელთ კვერნებს დავუბრუნებ.

Verse: 20    მი აცერი ღა̈რი-ღურას ღური,   მე აცერის ხევხუვში მივდივარ,

Verse: 21    მია ლიყვნალს ხვემურჯალე,   მე დაწოლას ვაპირებ,

Verse: 22    მეფსა̈ჲ ფანგანდ თოფ მატყოფი,   მეფისა ფანგანმა თოფი მომარტყა,

Verse: 23    ქა მაკვა̈რი ფიქრი ფაქრანს;   გადამაგდო ფიქრის (?) უფსკრულში;

Verse: 24    ძიგრი ყ###ს მებრინდალე,   ძიგრი ###ს ხელს მკიდებს,

Verse: 25    აბრამ შდჷმრა̈ლს მებრინდალე.   აბრამი ყურებზე ხელს მკიდებს;




Text: 67/Lxm. 
ნათელა -- ნათელა


Page: 242  Verse: 1    ვოჯ საბრალა ნა̈თელა̈,   ო, საბრალო ნათელა-მეთქი,

Verse: 2    სიმინდ ეჲღვე ნენჴერახენ,   სიმინდი მიგაქვს ლენხერიდან,

Verse: 3    შუკვლისგა ლებილდ აჲხვია,   გზაში მძივი გიპოვია,

Verse: 4    ლაპჷრწა̈მიჩუ ლა̈ჲშხუნა.   სამასრეში შეგინახავს.

Verse: 5    შჷლ-შჷლ აჲსჷმა ღეშგიმხენ,   შრიალ-შრიალი გსმენია უკანიდან,

Verse: 6    ხოშა ჰერწემ ჭჷშხჟი ჯა̈ღვჭა;   დიდი გველი ფეხდაფეხ გდევნებია;

Verse: 7    ნა̈თელა̈ს ფაყულდ ხოკვარა,   ნათელას ქუდი უსვრია,

Verse: 8    ჰერწემდ მოლე ლახქუნალე,   გველმა ცოტა დაყნოსა,

Verse: 9    ჰა̈კედ ხაჴიდ, გა̈ნთე ადკვა̈რ.   კუდი დაარტყა, განზე გადააგდო.

Verse: 10    ნა̈თელა̈ს ჩაფჷლ ხოკვარა,   ნათელს ქალამანი უსვრია,

Verse: 11    ჰერწემ ჩაფჷლსი ხა̈სედა,   გველი ქალამანსაც შერჩენია,

Verse: 12    ნა̈თელა̈ს ქაჷდ ხა̈ღეჭა ...   ნათელას კელავ გაჰკიდებია ...

Verse: 13    ნა̈თელა̈ს ქორთე ხოჰია.   ნათელას შინ მოუღწევია.

Verse: 14    - ა, ხოლა ესერ ჯი ზურალ,   - აბა, შე ქალო,

Verse: 15    ყორ-ლაჴვრა ხოჩამდოღვ აჩვმინ!   კარ-ფანჯარა კარგად მიხურე!

Verse: 16    ხოლა მუშგვრი ესერ ბაც ხარხ,   ავ სტუმარს მოველითო,

Verse: 17    ლა̈დი ჭჷშხჟი მიჩ როქ ხა̈ღვჭა.   დღეს ფეხდაფეხ მე მომდევდაო ("მას სდევნებიათო").

Page: 244  Verse: 18     ჰამს ზურალ ჟი ოლგენელი,   დილას ქალი ამდგარა,

Verse: 19    ლაჴვრ' ოთკარა, ბაჟ ქათჩედა:   ფანჯარა გაუღია, გონი წასვლია:

Verse: 20    კერა̈ს სამ ვორკეცდ ხა̈ცხეპა,   კერიას სამკეცად ჰხვევია,

Verse: 21    გელა̈რშა̈პს თხვიმ ნენსგა ხა̈დენა.   გველეშაპს თავი შუაზე (და)უდვია.

Verse: 22    ნა̈თელა̈იშვ ჩა̈ნგ ხოჰოდახ,   ნათელასთვის ჩანგი მიუციათ,

Verse: 23    ჟი ლოხბინა ლიჰშირა̈ლ:   დაუწყია შაირობა:

Verse: 24    "მა̈დილშვ ესერ ხეჴჷრა̈ლ,   "მადლით გეხვეწებიო.

Verse: 25    ქა ოღვ ესვქახ ქორხენქა!   გამეცალე სახლიდანაო!

Verse: 26    ლიმზურ-დიდა̈ბს ესერ იჩო,   ლოცვა-დიდებას გადაგიხდიო ("იქმსო"),

Verse: 27    თვით სოფელს ისგ' ესერ ა̈წჰი."   სოფელში კომლზე თითო კაცს შემოვიპატიჟებო".

Verse: 28    ჰერწემს თხვიმ ჟი ხოკიდა,   გველს თავი აუღია,

Verse: 29    ჟ'ად ხოყირა ნა̈დისგვჟი;   კვლავ დაურტყამს დანადებზე,

Verse: 30    ნა̈თელა̈ს ცხვი-ცჷჴემდ ხოჰრა,   ნათელას მშვილდ-ისარი მოუთხოვია,

Verse: 31    ჰერწემდ კინჩხლისგა ხოყირა:   გველისთვის კისერში უკრავს:

Verse: 32    ჰერწემს ლიხერ ხობინა,   გველს მორღვევა დაუწყია,

Verse: 33    ნა̈თელა̈ს ლიკვცელ ხობინა.   ნათელას კვნესა დაუწყია.

Verse: 34    ეჩხენ ჰერწემ იშჷრთქანელ,   იქით გველი იკლაკნება,

Verse: 35    ამხენ ნა̈თელა̈ იქნოვა̈ლ.   აქეთ ნათელა სულს ღაფავს.

Verse: 36    უსგვა მარა სა̈ვჩა̈ვთ' ესვდახ,   ექვს კაცს მარხილზე დაუდვიათ,

Verse: 37    უნჭყა ხაბნოლ ისგა ლოხბახ,   უხედნი მოზვრები შეუბამთ,

Verse: 38    სგა ხოფიშვდახ რიენთე.   ჩაუშვიათ ენგურში ("რიონში").




Text: 68/Lnr. 
ულდუ-ბულდუ -- ულდუ-ბულდუ

(ბოფშრე ლაღრა̄ლ)   --   (ბავშვების სიმღერა)


Page: 244  Verse: 1    ულდუ-ბულდუ, ფა̈̄რა̈ ხანგა̈რ,   ულდუ-ბულდუ, ფარას ხანგარი(?),

Verse: 2    ივან ჯაყლე, ზაგა̈რ ჯაყლე:   ივანე გეძახის, მთის ქედი გეძახის:

Verse: 3    "ისგუ გეზალ კოჯას ხორიკ,   "შენი შვილი კლდეზე ჰკიდია,

Verse: 4    თვეთნე დაჴჷლ ვა̈̄ლას ხაყლე,   თეთრი თხა უბღავის,

Verse: 5    მეშხე დაჴჷლ ცხეკის ხეკვფხი,   შავი თხა ტყეში ნეკერს სჭამს,

Verse: 6    მეშხე თე̄ხრო̄ლ ხოყჷლპჷნე,   შავი მგელი პირღია შესცქერის,

Verse: 7    თვეთნე თე̄ხრო̄ლ ხოდარა̈ჯი."   თეთრი მგელი უდარაჯებს"

Verse: 8    ულდუ-ბულდუს ქა̄ვ ხასჷმა,   ულდუ-ბულდუს გაუგონია,

Verse: 9    ქა̄ვ მეჴდე̄ლი კოჯათექა:   გამოსულა კლდეზე

Verse: 10    "ხოლა კოჯა, მა̈̄ვ ჯიჩვმინა,   "აბა კლდეო, რამე უნდა ჰქნა,

Verse: 11    ოდე თე̄ხრა̈̄ლს ჩუ ოთპა̈̄ნტი.   სანამ მგლებს გავფანტავდე

Verse: 12    ჰატ ს' ხოლა მიშგვი დაჴლი̄და̈რ,   არიქა, ჩემო თხებო,

Page: 246  Verse: 13    ლუსვა̈რ ლჷმა̄რად ლახიედ:   ძუძუები მზად იქონიეთ:

Verse: 14    მიშგუ გეზალ ლახ ჩვანშყდენი,   ჩემი შვილი რომ ჩამოვარდება,

Verse: 15    ისგვეჲ ლუსვა̈რ თვით სგა ლოხვდედ!"   თქვენი ძუძუ სათითაოდ ჩაუდევით (პირში)!"

Verse: 16    ულდუ-ბულდუ თე̄ხრა̈̄ლს ოხშგა̈ბ,   ულდე-ბულდე მგლებს მივარდა,

Verse: 17    მაცლანშვ ეჯჲა̈რ ქა̄ვ ხოპა̄ნტა;   მუგუზლით ისინი გაუფანტავს;

Verse: 18    კოჯას ბეფვში ჩუ̄ვ ხოფვი̄შდა,   კლდეს ბავშვი ჩაუშვია,

Verse: 19    ჩუქვა̄ნ დაჴა̈რ ხა̈ხვიე̄ნახ,   ძირს თხები დახვედრიან,

Verse: 20    თვით ლისვილდი სგა̄ვ ლოხოდახ,   სათითაოდ ძუძუ ჩაუდვიათ,

Verse: 21    ალ გეზალდი ქვინ ოთცვი̄რახ.   ამ შვილისთვის სული შეურჩენიათ.




Text: 69/Mlx. 
სი ასაულ -- შე ასაულო


Page: 246  Verse: 1    სი ასაულ, სი ჩალექი,   შე ასაულო, შე ჩალექო(?),

Verse: 2    ჰაჲბურ, გაჲბურ, ჰაჲ უღვლე̄მიშ,   ჰაჲბურ, გაჲბურ, * ჰაჲ უღვლემიშ,

Verse: 3    გოჲ, გოჲ, გოჲ, გოჲ, რერაშა!   გოჲ, გოჲ, გოჲ, გოჲ, რერაშა!

Verse: 4    თამასხანა ლაშგარიას ხეთხე̄ლი (// ხეთხელვალ),   თამასხანი ლაშქარს ეძებს,

Verse: 5    ჩუ ხათხენა ლაშგარია.   უშოვია ("ჰშოვებია") ლაშქარი.

Verse: 6    სი ასაულ ...   შე ასაულ და სხვ.

Verse: 7    სგა(ვ) ხაშჷდახ (// სგავ ხაშგებახ) ფიდანშერა.   შესევიან (დასხმიან ფიდანაანთ.

Verse: 8    სი ასაულ, სი ჩალექი,   შე ასაულო, შე ჩალექო(?),

Verse: 9    ჰაჲბურ, გაჲბურ, ჰაჲ უღვლე̄მიშ,   ჰაჲბურ, გაჲბურ, * ჰაჲ უღვლემიშ,

Verse: 10    გოჲ, გოჲ, გოჲ, გოჲ, რერაშა!   გოჲ, გოჲ, გოჲ გოჲ რერაშა!


Page: Fn. 
Verse: g.1    უფერული, უკბილო (?) ^
Verse: g.2    უფერული, უკბილო (?) ^



Text: 70/Ushg. 
გონჯე ლექს -- გონჯოს ლექსი


Page: 246  Verse: 1    გონჯო ლახაგან ყორარსა,   გონჯო მიადგა კარებსა,

Verse: 2    ასპინალი თარარსა;   ატრიალებს თვალებსა;

Verse: 3    ღვინალ გონჯოს მამა ხუღვან,   ღვინო გონჯოს არ ჰქონდა,

Verse: 4    ესღრი ი ხაშგვემ ღვაჟარსა.   მიდის და სთხოვს კაცებსა.

Verse: 5    ღვინალ გონჯოს მამა ლახვემ[ხ],   ღვინო გონჯოს არ მისცეს,

Verse: 6    ტოტილდ ხაჴიდ ხალმიდასა,   ხელი ჩაჰკრა ხალამსა,

Verse: 7    ღერბეთ ლახვედნე ბარაქსა!   ღმერთი მისცემს ბარაქასა!

Verse: 8    "თინო თათუნა,   "თინო თათუნა,

Verse: 9    სი იმ ხაჰვდი გონჯოსა?"   შენ რას აძლევ გონჯოსა?"

Verse: 10    ნეზვარს იშგიხ აშთქალსა,   ნეზვებს სწველიან მაკესა,

Verse: 11    აფინალიხ ქაქარსა;   ადუღებენ ფაფებსა;

Verse: 12    ნოღ ამდაგრა ლუგნოვალ,   არ მომიკვდეს გონიერი(?),

Verse: 13    დოსა მუღო ჯიმარ!   არა მქონდეს მარილი(?).





Text: 71a/Mlx. 
ბუბა ქაქუჩელა -- ძია ქაქუჩელა


Page: 248  Verse: 1    ბუბა, ბუბა ქაქუჩელა,   ძია, ძია ქაქუჩელა,

Verse: 2    ბუბა ქაქუჩელა.   ძია ქაქუჩელა.

Verse: 3    ბუბას [ჰ]არყჷლ ხაკუჩელა,   ძიას არაყი უნდა,

Verse: 4    ბუბა ქაქუჩელა,   ძია ქაქუჩელა,

Verse: 5    ეშხუ კათხჷლდს ჩუ ლა̈ჲთჷრე,   ერთ თასს შესვამს,

Verse: 6    ბუბა ქაქუჩელა,   ძია ქაქუჩელა,

Verse: 7    ეჯი გუჟი ხოჩა ხერი,   ის კარგად ეამება.

Verse: 8    ბუბა ქაქუჩელა,   ძია ქაქუჩელა,

Verse: 9    მა̈ნძელიში ნა̈შდობოში,   მასპინძლის მშვიდობით,

Verse: 10    ბუბა ქაქუჩელა!   ძია ქაქუჩელა!




Text: 71b/Mlx. 
ბუბა ქაქუჩელა -- ძია ქაქუჩელა


Page: 248  Verse: 1    ბუბა ქაქუჩელა!   ძია ქაქუჩელა!

Verse: 2    ბუბას ჰარყილ ხაკუჩელა, ბუბა ქაქუჩელა.   ძიას არაყი უნდა, ძია ქაქუჩელა.

Verse: 3    ბუბას მა̈ჲ ღალ ხაკუჩელა?   ძიას რაღა უნდა?

Verse: 4    - ბუბას გიგა ხაკუჩელა, ბუბა ქაქუჩელა,   - ძიას ძალუა უნდა, ძია ქაქუჩელა,

Verse: 5    ბუბას ხოჩა ლირდე ხაკუჩელა, ბუბა ქაქუჩელა.   ძიას კარგი ცხოვრება უნდა, ძია ქაქუჩელა.

Verse: 6    ბუბას მა̈ჲ ღალ ხაკუჩელა?   ძიას რაღა უნდა?

Verse: 7    - ბუბას ქუთულდ ხაკუჩელა, ბუბა ქაქუჩელა.   - ძიას ხაჭაპური უნდა, ძია ქაქუჩელა.

Verse: 8    ბუბას მა̈ჲ ღალ ხაკუჩელა?   ძიას რაღა უნდა?

Verse: 9    - ბუბას ხოჩა ლირდილ ხაკუჩელა, ბუბა ქაქუჩელა!   - ძიას კარგი ყოფა უნდა, ძია ქაქუჩელა!




Text: 72/Mlx. 
მურყვამჟი ლიღრალ აღაბს -- სიმღერა ციხეზე აღების შაბათს


Page: 248  Verse: 1  რადიო ვო, ლატლა̈რ ი ცხჷმრა̈ლ უშხვარ ხაშგებახ,   --   რადიო ვო, ლატალელები და ცხუმარლები ერმანეთს დასხმიან,
Verse: 2  (რადიო ვო,) ჯვეგი ხოჴიდახ დიდი მინდვრიშე;   --   ნახირი მოურეკიათ დიდი მინდვრისა;
Verse: 3  (რადიო ვო,) ფუ̈რილდ ხაჩჷდა დიდი მინდვრიშე,   --   ფური ერია თურმე დიდი მინდვრისა,
Verse: 4    მიჭვილდ ხაგჷდა დიდ ღალ ვოქვრეში.   რქა ედგა დიდი ოქროსი.

Verse: 5    ერვა̈ჲ ამის მიჭუს ხაყუჩი,   ვინც ამას რქას მოსტეხს,

Verse: 6    დოსგუ ხოჴაცი მაცხვარი!   ადრე დააქცევს მაცხოვარი!





Text: 73/Lnr. 
თანაფლადღი ბოპშრე ლიღრალ -- აღდგომა დღის სიმღერა ბავშვებისა


Page: 250  Verse: 1    ო, ხიადულ, თანაფალე!   ო, გენაცვა, აღდგომებო!

Verse: 2    ბოფშარალე ლიხჲადა̄ლე,   ბავშვების გახარება,

Verse: 3    ზურალა̄რე ლინქეჭა̄ლე,   ქალების წარბების გაქნა,

Verse: 4    მახაღვაჟრე ბითქი-ბა̈თქა,   ახალგაზრდების ბათქაბუთქი,

Verse: 5    ბაპარალე ბიჭკვი-ბა̈ჭკვა,   მღვდლების სკდომა-ხეთქა,

Verse: 6    ხამარალე ლიჲსა̈ნჲე̄ლე,   ღორების დაკვლა,

Verse: 7    ჴანარეში წვა̈დ ი კუბა̈დ,   ხარების მწვად-კუპატი,

Verse: 8    უფლიშჲე̄რე ლასკარა̄ლე,   ახალკვირის დედაპური,

Verse: 9    ქვინლჷმგენა ჭყივარალე,   საქონელს (სულდგმულთ) ბალახი,

Verse: 10    დაჴჷლ-ღველჲა̄ქს კვა̈ფხი-კუფხა,   თხა და ცხვარს ნეკერ-ნუკერი,

Verse: 11    ხა̈მს ი გოჭა̈რს და̈ბა̈ წჷსხე.   ღორსა და გოჭებს ყანის ბალახის ძირი.




Text: 74/Lnr. 
ბილება -- ბილება


Page: 250  Verse: 1  ბილება, აშხვი საკვრელს მია ხოსგდი, ორილ, ოჲსა, ბილება,
      --   ბილება, ერთ საოცარს მე ვუყურებ, ორილ ოჲსა, ბილება,
Verse: 2  (ბილება,) მეგმა̈რ მინოვშ იშ[შ]ვპარალეხ, ორი, ოჲსა, ბილება.
      --   ხეები თავისით შუშპარს, აბმენ (ცეკვავენ),
Verse: 3    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 4    მჷრშკა̈რ მურყვმა̈რს ჭურ ჷგმუნიხ.   ჭიანჭველები ციხეებს აგებენ თურმე.

Verse: 5    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 6    კალხმა̈რ მინდვერქა იზელა̈ლხ.   თევზები მინდორში დადიან.

Verse: 7    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 8    ციცვა̈რ თაშა̈რს ხელეჩუნიხ.   კატები ყველებს ყარაულობენ.

Verse: 9    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 10    შდუგვა̈რ და̈შდვა̈რს ხებჷრგელეხ.   თაგვები დათვებს ეჭიდავებიან.

Verse: 11    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 12    ღველჲაქ დაჴჷლს მა̈ტყსი ხეშგვემ.   ცხვარი თხას მატყლსა სთხოვს.

Verse: 13    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 14    კუნჩა̈რ ორბა̈რს ხერმინალეხ.   ბეღურები ორბებს დასაჭერად დასდევენ.

Verse: 15    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 16    შყა̈ჟვა̈რ მეგმა̈რჟი ირდოლეხ.   მწყრები ხეებზე სხედან ("იქნებიან").

Verse: 17    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 18    თხერა̈̄ლ ღველჲა̄ქა̈რს ხელდღუნიხ.   მგლები ცხვრებს წყესვენ.

Verse: 19    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ

Verse: 20    ფურა̈რს ჰჷნგრა̈რს ჭურ ხაგა̈მდახ.   ძროხებს უნაგირებს ადგამდნენ.

Verse: 21    ეჩუნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Page: 252  Verse: 22    ლიცი ლეჟა ჭურ ესღჷრი.   წყალი აღმა მიდის.

Verse: 23    ეჩჷნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 24    მიჟ ლექვა̈ნისგა ხეწდოლე.   მზე დასავლეთით ამოდის.

Verse: 25    ეჩჷნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 26    მუწუ̄ლ ლაშგა̈რს ხეშიალე.   ჭინჭრაქა ლაშქარს ეომება.

Verse: 27    ეჩჷნ ხოშამ საკვრელს ხოსგდი,   იმაზე უფრო საოცარს ვუყურებ,

Verse: 28    ზურალა̈̄რი ყვე̄დიდ ა̈რიხ.   ქალებიც ჩუმად არიან.

Verse: 29    ეჩჷნ ჩია̈ ვე̄რე̄   იმათი ყველას წვერი

Verse: 30    სგა ღალ ლაჯ[ცჷყე̄]რე̄*.   ...




Text: 75/Lsh. 
დინოლა შაირ -- გოგონას ლექსი


Page: 252  Verse: 1    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა * ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 2    დინოლ მიშგვი ლიცთე ადინოლ.   გოგონა ჩემი წყალზე წავიდოდა

Verse: 3    ლიცჟი მი ხვარდ, დე̄სა ა̄რდა.   წყალზე მე ვიყავი, არ იყო.

Verse: 4    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 5    დინოლ მიშგვი სოფელს ირდი.   გოგონა ჩემი სოფელში იქნება.

Verse: 6    სოფელს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   სოფელში მე ვიყავი და არ იყო.

Verse: 7    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 8    დინოლ მიშგვი ლანყავს ი̄რდი.   გოგონა ჩემი საფეხნოს იქნება.

Verse: 9    ლანყავს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   საფეხნოს მე ვიყავი და არ იყო.

Verse: 10    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 11    დინოლ მიშგვი ლამთილს ი̄რდი.   გოგონა ჩემი სამამამთილოს იქნება.

Verse: 12    ლამთილს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   სამამამთილოს მე ვიყავი და არ იყო.

Verse: 13    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 14    დინოლ მიშგვი ლამვერს ი̄რდი.   გოგონა ჩემი თავის სახლს იქნება.

Verse: 15    ლამვერს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   თავის სახლს მე ვიყავი და არ იყო.

Verse: 16    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 17    დინოლ მიშგვი ლეგვერს ი̄რდი.   გოგონა ჩემი წისქვილში იქნება.

Verse: 18    ლეგვერს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   წისქვილში მე ვიყავი და არ იყო.

Verse: 19    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 20    დინოლ მიშგვი ნათვარს ი̄რდი.   გოგონა ჩემი ნათესავებში იქნება.

Verse: 21    ნათვარს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   ნათესავებში მე ვიყავი და არ იყო.

Verse: 22    დინოლ მიშგვი იმთე ადინოლ?   გოგონა ჩემი სად წავიდოდა?

Verse: 23    დინოლ მიშგვი ლადჲერს ი̄რდი.   გოგონა ჩემი დედულეთს იქნება.

Verse: 24    ლადჲერს მი ხვარდ ი დე̄სა ა̄რდა.   დედულეთს მე ვიყავი და არ იყო.


Page: Fn. 
Verse: g.1    გოგონა (სვანურად დინოლ) საკუთარი სახელიც არის ^




Text: 76a/Lsh. 
ლეთი იმე ჯიჩედა? -- წუხელ სად ყოფილხარ?


Page: 254  Verse: 1    ლეთი იმე ჯიჩედა? - ლეთი გაგას მიჩედა.
      --   წუხელ სად ყოფილხარ? - წუხელ გაგას ვყოფილვარ.
Verse: 2    გაგას მაუ ჯაკვედ[ენ]ა? - გაგას ქირცილ მაკვედ[ენ]ა.
      --   გაგას რა გდგომებია? - გაგას ოსპი მდომებია.
Verse: 3    ქირცილ მაუ ჯარენა? - ქირცილ მერბჲელიშდ მარენა.
      --   ოსპი რად გდომებია? - ოსპი მცხობელისთვის მდგომებია.
Verse: 4    მერბიელ მაუ ჯარენა? - კვერი მჷნყე მარენა.
      --   მცხობელი რად გდომებია? - კვერის მზარეულისთვის მდომებია.
Verse: 5    კვერილ მაუ ჯარენა? - კვერილ ზარულიშ(დ) მარენა.
      --   კვერი რად გდგომებია? - კვერი მზარეულისთვის მდომებია.
Verse: 6    ზარულ მაუ ჯარენა? - წვადი მუქვცე მარენა.
      --   მზარეული რად გდომებია? - მწვადის მომჭრელად მდომებია.
Verse: 7    წვადილ მაუ ჯარენა? - წვადილ მეღვინიშ[დ] მარენა.
      --   მწვადი რად გდომებია? - მწვადი მეღვინისთვის მდომებია.
Verse: 8    მეღვინ მაუ ჯარენა? - ღვინლა მუ̄გვშე მარენა.
      --   მეღვინე რად გდომებია? - ღვინის დამსხმელათ მდომებია.
Verse: 9    ღვინელ მაუ ჯარენა? - ღვინელ მჷშკიდიშ მარენა.
      --   ღვინო რად გდომებია? - ღვინო მჭედლისთვის მდომებია,
Verse: 10    მჷშკიდ მაუ ჯარენა? - გეჩი მჷშკადი მარენა.
      --   მჭედელი რად გდომებია? - დანის გამჭედად მდომებია,
Verse: 11    გეჩილ მაუ ჯარენა? - გეჩილ ღოლჲა̄ქაშ მარენა.
      --   დანა რად გდომებია? - დანა ცხვრისთვის მდომებია.
Verse: 12    ღოლჲაქ მაუ ჯარენა? - ღოლჲაქ ღერთაშ მარენა.
      --   ცხვარი რად გდომებია? - ცხვარი ღვთისთვის მდომებია.
Verse: 13    ღერთალ მაუ ჯარენა? - ღერთალ მაშედ მარენა.
      --   ღმერთები რად გდგომებია? - ღმერთები შემწედ მდომებია.



Text: 76b/Lnr. 
შდუგვი, შდუგვი -- თაგვო, თაგვო!


Page: 254  Verse: 1    შდუგვი, შდუგვი, ყასარილა,   თაგვო, თაგვო, ყასარელა,

Verse: 2    იმთე, იმთე? - ჭემ ლაშგომთე.   საით, საით? - თივის სათხოვრად.

Verse: 3    ჭემ მა̈ჲ ჯარ? - გიცრიშ.   თივა რად გინდა? - ვერძისთვის

Verse: 4    გიცა̈რ იმ ჯა̈ჩო? - მიჭვს ლა̈მყვიჩე.   ვერძი რას გიზამს? - რქას მომიტეხს.

Verse: 5    მიჭვ მა̈ჲ ჯა̄რ? - მჷშკიდიშ.   რქა რად გინდა? - მჭედლისთვის.

Verse: 6    მჷშკიდ იმ ჯა̈ჩომ? - გა̈ჩს ა̈მშკა̈̄დნე.   მჭედელი რას გიზამს? - დანას გამიჭედავს.

Verse: 7    გა̈ჩ მა̈ჲ ჯა̄რ? - მელეღვიშ.   დანა რად გინდა? - მეხორცისთვის.

Verse: 8    მელეღვ იმ ჯა̈ჩომ? - წვა̈დს ლა̈მხვიტე.   მეხორცე რას გიზამს? - მწვადს მომიჭრის.

Verse: 9    წვა̈დ მა̈ჲ ჯა̄რ? - ბოფშრეშ.   მწვადი რად გინდა? - ბავშვებისთვის.

Verse: 10    ბოფშა̈რ იმ ჯა̈ჩომხ? - შყა̈ჟვს ა̈მჷრმინეხ.   ბავშვები რას გიზმენ - მწყერს დამიჭერენ.

Verse: 11    შყა̈ჟვ მა̈ჲ ჯა̄რ? - ფა̈ტვა̈ მუხურჲე̄ლე.   მწყერი რად გინდა? - ფეტვის მომგროვებლად.

Verse: 12    ფა̈ტვ მა̈ჲ ჯა̄რ? - ქათლა̈ ლეშდე.   ფეტვი რად გინდა? - ქათმისთვის დასაყრელად.

Verse: 13    ქათალ იმ ჯა̈ჩომ? - წინწილს ლამჰედვნე.   ქათამი რას გიზამს? - წიწილს მომცემს.

Verse: 14    წინწილ მა̈ჲ ჯა̄რ? - ქათალჲა̄ქ.   წიწილა რად გინდა? - საქათმოდ.

Verse: 15    ქათალ იმ ჯა̈ჩომ? - ლჷგრა̈̄ლს ა̈მკვა̄ნე.   ქათამი რას გიზამს? - კვერცხებს დამიდებს.

Verse: 16    ლჷგრა̈̄ლ მა̈ჲ ჯა̄რ? - ქა ლეკვშუნე.   კვერცხები რად გინდა? - გამოსაჩეკად.

Verse: 17    ნამკვიშ მა̈ჲ ჯა̄რხ? - ქათლა̈რჲა̄ქ.   გამონაჩეკი რად გინდა? - ქათმებად.

Page: 256  Verse: 18    ქათლა̈რ იმ ჯა̈ჩოხ? - ლჷგრა̈̄ლს ადკვა̄ნეხ ფიშირს.
      --   ქათმები რას გიზმენ? - კვერცხებს დადებენ ბევრს.
Verse: 19    ლჷგრა̈̄ლ მა̈ჲ ჯა̄რხ? - მა̈ჲ ი ერხი შდიხღა ლეჰვდი.
      --   კვერცხები რად გინდათ? - რად და ზოგი თხილში მისაცემად.
Verse: 20    შდიხ მა̈ჲ ჯა̄რ? - ლექურწილ.
      --   თხილი რად გინდათ? - საქორწილოდ.
Verse: 21    ქვერწილს ჲა̈ს ხა̈ჩომ? - მიშგვა ლა̈მთილს.
      --   ქორწილს ვის უხდი? - ჩემს ცოლოურს.
Verse: 22    ნამსა̈დვ ლჷგრა̈̄ლ მა̈ჲ ჯა̄რხ? - ბარდანღა ლეჰვდი.
      --   დანარჩენი კვერცხი რად გინდათ? - ფართალში მისაცემად.
Verse: 23    ბარდან მა̈ჲ ჯა̄რ? - მიშგვა ხეხვმი საჩქვა̈რ.
      --   ფართალი რად გინდა? - ჩემი ცოლის საჩუქრად.
Verse: 24    ხეხვ იშა ჰასვიშ ლი? - კეკნაშა.
      --   ცოლი ვისი ასულია? - კეკნაანთი.
Verse: 25    კეკნაშა იმე იზგეხ? - ჯიჰა̈რ ნე̄სგაისგა.
      --   კეკნაანნი სად ცხოვრობენ? - ჯიჰარის შუაში.
Verse: 26    ისგვი ქორ იმე ლი? - გვემ ჟიქა̄ნ ლჷჭე̄რისგა.
      --   შენი სახლი სად არის? - გომურს ზემოთ ფიცრულში.
Verse: 27    მაგვა̈რ ქორ ჯი̄გ? - გუნ ეზერ: ლა̈სგიდ დე̄მხა̈ნ ლი.
      --   როგორი სახლი გიდგას? - ძალიან კარგი: შესახედი არსაიდან [აქვს ("არაა").
Verse: 28    ციცვა̈რ ჯემშგვა̈რხ მა̄? - დე̄სა ხოცჷხდ.
      --   კატები თუ გესტუმრებიან? - ვერ გვაგნებენ.
Verse: 29    ითქ ლა̈ქვთა̈რთ' ე̄სღრ' ე̄ჩქას ჯეღვჭინა̈̄ლ მა?
      --   მარცვლის მოსაპარავად რომ მიდიხარ, მაშინ თუ მოგდევს?
Verse: 30    - მეღვჭინა̈̄ლ, მარე ჟი დეშ მითხი: ნა̈მჩოშ ლა̈სგიდ კვეტო̄ლ გარ ხა̄რ.
      --   - მომდევს, მაგრამ ვერ მპოულობს: სიბერის გამო მხედველობა ცოტა აქვს.
Verse: 31    ქვერწილს შომა ხიჩომ? - ხახპერა̈ი მი̄შვისგა.
      --   ქორწილს როდის იქმ? - ხახპერას კვირაში.
Verse: 32    ლა̈ჲსად მა̈ჲ ჯირი? - ლუგვა̈რ პეხლი ნა̈ქვიც ი სემი გაკ.
      --   დასაკლავად რა გყავს? - მსუქანი პოხილის ნაჭერი და სამი კაკალი.
Verse: 33    ლეთრე ჯიჴი̄და მა̄? - ა̄დუ.
      --   სასმელი თუ მოგიტანია? - კი.
Verse: 34    იმხა̈ნ ახა̈ჲ? - იურსალა̈მხა̈ნ ა̈მჴიდ ნიშგვეჲ მახვშიდ.
      --   საიდან მოიტანე? - იერუსალიმიდან მომიტანა ჩვენმა უფროსმა.
Verse: 35    მა̈ჲ ფერიშ ლი? - დეცმე̄ფხე̄მიშ.
      --   რა ფერისო? - ცის ფერი.
Verse: 36    წვილი ლასგვრად მა̈ჲ ჯაყა? - კადრი ჭჷრელ აფხვ.
      --   პატარძლის საჯდომად რა გყავს? - ხმელეთის ჭრელი ბაყაყი.
Verse: 37    მაგვა̈რ ლაწვა̈შ ლი ისგუ ხეხვ? - ჭერ ჩუქვა̄ნ ეჯგვა̈რ და̈̄რ ა̈რი.
      --   როგორი შესახედავია შენი ცოლი? - ჭერქვეშ იმისთანა არავინაა.
Verse: 38    ქვერწილთე მა̈წსინე მა̄? - ჯა̈წსინე.
      --   ქორწილში თუ დამპატიჟებ? - დაგპატიჟებ.
Verse: 39    იმ' ე̄მსგური? - ტაბლა̈ თხუმ.
      --   სად დამსვამ? - სუფრის თავში.
Verse: 40    იმ ემდე̄სგი? - შდიხ ჯეკვდენი-ა გაკ, ჩი̄ ეშ ეჯჰა̈რი.
      --   რას დამიდებ? - თხილი გინდა თუ კაკალი, ყველას ისე დაგიყრი.
Verse: 41    მეღრა̄ლად ჲა̈რ გვეყე̄ნიხ? - წჷრწნა̈ჲ შდუგვა̈რ ო̄ბა̈შ.
      --   მომღერლებად ვინ გვეყოლება? - წრუწუნა თაგვები მრავლად.



Text: 77a/Lnr. 
ნეზვი, ნეზვი -- ნეზვო, ნეზვო!


Page: 256  Verse: 1    ნეზვი, ნეზვი, ნეზვ მა̈̄და̈ნ? - ქორთ' ა̄ჩა̈დ.   ნეზვო, ნეზვო, ნეზვი რა იქნა? - შინ წავიდა.

Verse: 2    ქორ მა̈̄და̈ნ? - ჩვარაღვ.   სახლი რა იქნა? - დაინგრა.

Verse: 3    ნამრიღვ მა̈̄და̈ნ? - კალვთ' ა̄ჩა̈დ.   ნანგრევები რა იქნა? - კალოსკენ წავიდა.

Verse: 4    კალვ მა̈̄და̈ნ? - დაბთ' ა̄ჩა̈დ.   კალო რა იქნა? - ყანაში წავიდა.

Verse: 5    და̈ბ მა̈̄და̈ნ? - ზაგა̈რთ' ა̄ჩა̈დ.   ყანა რა იქნა? - ქედზე ავიდა

Verse: 6    ზაგა̈რ მა̈̄და̈ნ? - ჭალა̈ჲთ' ა̄ჩა̈დ.   ქედი რა იქნა? - მდინარეში ჩავიდა.

Verse: 7    ჭალა̈ჲ მა̈̄და̈ნ? - რივენთ' ა̄ჩა̈დ.   მდინარე რა იქნა? - რიონში ჩავიდა.

Verse: 8    რივენ მა̈̄და̈ნ? - ძუღვათ' ა̄ჩა̈დ.   რიონი * რა იქნა? - ზღვაში ჩავიდა.

Page: 258  Verse: 9    ძუღვა მა̈̄და̈ნ? - მიჟდ ლა̈ჲხუ̄წე.   ზღვა რა იქნა? - მზემ შეწრუპა.

Verse: 10    მიჟ მა̈̄და̈ნ? - დეცჟ' ა̈რი.   მზე რა იქნა? - ცაზეა.

Verse: 11    დეც მა̈̄და̈ნ? - მე̄რათ' ა̄ჩა̈დ.   ცა რა იქნა? - ღრუბელში შევიდა

Verse: 12    მე̄რე მა̈̄და̈ნ? - უჩხათ' ა̄ჩა̈დ.   ღრუბელი რა იქნა? - წვიმად წავიდა.

Verse: 13    უჩხა მა̈̄და̈ნ? - დაბთ' ა̄ნჴა̈დ.   წვიმა რა იქნა? - ყანაში მოვიდა.

Verse: 14    და̈ბ მა̈̄და̈ნ? - ჩუ ლჷგ.   ყანა რა იქნა? - დგას


Page: Fn. 
Verse: g.1    რიონი საზოგადო სახელია, ნიშნავს დიდ მდინარეს ^



Text: 77b/Ltx.Lsh. 
ნეზვი, ნეზვი -- ნეზვო, ნეზვო!


Page: 258  Verse: 1    ვორ, გივი! - ვო̄-ჰა!   ო, გივი! - ვო-ჰა!

Verse: 2    იმე ხარი? - ლეგვერისა.   სადა ხარ? - წისქვილში.

Verse: 3    იმ ხაშდბა? - გიცრა ვოსარს.   რას აკეთებ? - ვერძის ჩოხას.

Verse: 4    გიცარ მა̄დან? - ბოგქა აჩად.   ვერძი რა იქნა? - ხიდზე გავიდა.

Verse: 5    ბოგ მა̄დან? - ლიცდ ადჲე.   ხიდი რა იქნა? - წყალმა წაიღო.

Verse: 6    ლიც მა̄დან? - მჷჟდ ენწუ̄ხვე.   წყალი რა იქნა? - მზემ ამოწრუპა,

Verse: 7    მჷჟ მა̄დან? - ცხეკს ლეხლაფრა̄ნ.   მზე რა იქნა? - მჭედელმა მოსჭრა.

Verse: 8    ცხეკ მა̄დან? - მჷშკიდდ ანქაჩე.   ტყე რა იქნა? - მჭედელმა მოსჭრა.

Verse: 9    მჷშკიდ მა̄დან? - მჷშკიდ ჩვადგა̄ნ.   მჭედელი რა იქნა? - მჭედელი მოკვდა.

Verse: 10    ლაგვანს ხეჩოხ მა? - ა̄დუ.   სატირელს (ქელეხს) თუ უზმენ? - კი

Verse: 11    მი მაწი̄დ მა? - ა̄დუ.   მე თუ დამპატიჟებთ? - კი.

Verse: 12    იმე მასგვრედ? - გვალა ვოკერს.   სად დამსვამთ? - გვალოს ბოლოში,

Verse: 13    იმ მიჴდედ? - ციცვი თხუმს.   რას მომიტანთ? - კატის თავს.

Verse: 14    იმ მათრედ? - წელი ნასა̄ნს.   რას მასმევთ? - ვირის ფსელს.

Verse: 15    იმე მაყვნედ? - გვალისა.   სად დამაწვენთ? - გვალოში.

Verse: 16    იმ მირშიდ? - ცაგ ი მერხელს.   რას დამიგებთ? - ეკალსა და ჭინჭარს

Verse: 17    იმ მაქვემდ? - ჯვე̄ლას.   რას დამახურავთ? - ძეძვსა.

Verse: 18    ჲაღო ეჩქა ჯეწი̄!   აბა, მაშინ გეწვევი!




Text: 77c/Lnr. 
ქათლიდ -- ქათამი


Page: 258  Verse: 01    ამ' ა̈̄რი (ლჷმზჷრე̄ვ ლიშდ! ი) ქათლი̄დ. ფინჩლევი,   აგერ არის (დალოცვილიმც ვართ! და) ქათამი. ფაციფუცობს.

Verse: 02    ფინჩლევი ლემჷრხელაისგა. ანჴა̈დ ეშხუ მა̄რე ი   ფაციფუცობს საჭინჭრეში. მოვიდა ერთი

Verse: 03    ლა̈ხჭვედდა:   კაცი და ჰკითხა:



Verse: 1    ო, ქათლი̄დ! - ო - ჰო!
      --   ო, ქათამო! - ო-ჰო!
Verse: 2    იმ ხაშდბა ლემჷრხელაისგა? - ნე̄სყა ხვეთხე̄ლი.
      --   რას აკეთებ საჭინჭრეში? - ნემსს დავეძებ
Verse: 3    მერხლა̈რ მა̄მ ჯეჴფია? - მა̄მა.
      --   ჭინჭრები არ გკბენს? - არა.
Page: 260  Verse: 4    იმღა? - ჩექმარა̈რ მა̈̄ზხ.
      --   რატომ - ჩექმები მაცვია.
Verse: 5    ჩექმარა̈რ ჲა̈რდ ა̈ჯშხებიე̄ლე? - ხარა̈ზდ.
      --   ჩექმები ვინ შეგიკერა? - ხარაზმა.
Verse: 6    ხარა̈ზ მა̈̄და̈ნ? - ჩვადგან.
      --   ხარაზი რა იქნა? - მოკვდა.
Verse: 7    ლაშდღვა̄ლს ხა̈ჩო მა̄? - ხვა̈ჩო.
      --   სატირელს (ქელეხს)თუ უხდი? - ვუხდი.
Verse: 8    მი მა̈წსინე მა̄? - ჯა̈წსინე.
      --   მე დამპატიჟებ? - დაგპატიჟებ.
Verse: 9    იმ' ე̄მსგური? - ტაბლა̈ თხუმ.
      --   სად დამსვამ? - სუფრის თავში.
Verse: 10    იმ ემდე̄სგი? - ციცვი თხუმ.
      --   რას დამიდებ? - კატის თავს.
Verse: 11    იმ ლამთჷრე? - წელი ნასა̈̄ნვს.
      --   რას მასმევ? - ვირის ფსელს.
Verse: 12    ულმაშრე ლა̈კვცა̈̄ნდ იმ ლამჰვედნე? - ციცვი ჰაკვა̈დს.
      --   ულვაშების მოსახოცად რას მომცემ? - კატის კუდს.
Verse: 13    ა̈გითე ლეიდ იმ ლამჰვედნე? - ფუსდა̈ მეფშვდა.
      --   შინ წასაღებად რას მომცემ? - უფლის წყრომას.
Verse: 14    ცხიკთე იმ ემდე̄სგი? - ქელეფა̈ნს.
      --   კალათში რას ჩამიდებ? - კეთრს.
Verse: 15    გუდრათე იმ ემდე̄სგი? - ჟეღმი კოლს.
      --   ბუდაში რას ჩამიდებ? - ძაღლის ფინთს.
Verse: 16    ჟი იმ ლამსგური? - მეშხა ნეზვს.
      --   რაზე შემსვამ? - შავ ნეზვზე.
Verse: 17    ჰჷნგირდ იმ ემგემ? - ჯუვა̈̄ ლელყვირს.
      --   უნაგირად რას დამიდგამ? - ძუ ძაღლის საწოლს.
Verse: 18    ჰა̈ღვირდ იმ ლა̈მდე̄სგი? - ნავშედა̄ლ ზურა̄ლა̈ ლედე̄სგის.
      --   აღვირად რას ჩამიდებ? - ნაურწყულარი ქალის მჩვარს.
Verse: 19    მჷდრა̈ჴდ იმ ლამჰვედნე? - ფირვი წიდს.
      --   მათრახად რას მომცემ? - ძროხის მონაყოლს.
Verse: 20    ავჟანდა̈რდ იმ ლა̈მბემნე? - ჟეღი ფაშა̈რს.
      --   უზანგებად რას გამომიბამ? - ძაღლის წელებს.
Verse: 21    ჟი იმჟი ლოხვსგურდე̄დ? - ნიჩვა̈რ სატრა̈კთე ჩვემნ ი სატრა̈კ ნიჩვა̈რთე.
      --   როგორ შევაჯდე? - პირი ზურგისკენ ქენი და ზურგი პირისკენ.
Verse: 22    ქა იმთ' ო̄ჩე? - ჟაღვ ლატფუ̄რათე.
      --   სად წავიდე? - ძაღლის გასატყავებლად.
Verse: 23    თფუჲ, თფუჲ, ჩადარ-კუდარ, მიქლა̈ჲშე̄რ ყო̄რჟი̄ნ ლჷგრილ ესხა̈პ!
      --   თფუ, წყევლა-გინება(?), მიქელაანთ კარზე კვერცხი დაასკდა!



Text: 78/Bch. 
ერე-მერე -- ურბელ-ღრუბელო


Page: 260  Verse: 1    ერე-მერე, დეცე მერე!   ურბელ-ღრუბელო, ცისა ღრუბელო!

Verse: 2    ხულდუ-ბულდუ, ბალა ხანგა̈რ,   ხულდუ-ბულდუ, ბალის ხანგარი(?),

Verse: 3    ზეთი, ზეთი სკვანხალა̈ჲ.   ზეთი, ზეთი სუფთა.

Verse: 4    ისგუ დია, ისგუ ბუა ბოგს ხოწიბხ.   შენი დედა, შენი მამა ხიდზე ჰკიდიან.

Verse: 5    მაგ ესხრი, სი იმღა დემ ღჷრი?   ყველა მიდის, შენ რატომ არ მიდიხარ?

Verse: 6    - მი ჰაგა̈რ ხვი, დეშ ღური.   - მე ფეხშიშველა ვარ, ვერ მივდივარ.





Text: 79/Lnr. 
ალილოსა -- ალილოსა


Page: 260  Verse: 01    ჭო̄ლში ფუსდ ეჯკა̈ლიბ ურჯულ ლჷმა̈̄რ, ერე ბეგა̈რდ ბოფშა̈რ ესყე̄ნა.
      --   ჭოლაშის ბატონი ისეთი ურჯულო ყოფილა, რომ ბეგრად ბავშვები
Verse: 02    ა̈მჩედ დვრევ ი ალ ვა̈რგს გვეშ დეშ ხაღვე̄ნა ხოჩა̄მდ, მარე ლიბგერის ეჯღა̈̄ჲ დე̄მ
      --   მიჰყავდა თურმე. გასულა დრო და ამ აზნაურს საქმე ვერ ჰქონია კარგად, მაგრამ
Verse: 03    ხა̈კდინა ჰაჯს. ალ სოფელისგა ეშხუ ხოჩა მა̄რე ლჷმზიგ ი სემი ჭყინტგეზალ ხარდე̄ნა.
      --   დაბეგვრას მაინც არ ეშვებოდა. ამ სოფელში ერთი კარგი კაცი სახლებულა
Verse: 04    ა̈მჩედ ამხა̄ვი ლა̈ბგერთე ჭო̄ლში ვა̈რგ. მუდ ესნა̈რ გეზლი̄რ ჩვადშგურა̄ნე:
      --   და სამი ვაჟი ჰყოლია. მოსულა აქაც დასაბეგრად ჭოლაჭის აზნაური, მამამ
Verse: 05    "ვოდ ესერ მიჩნე̄მ ა̈ლილოსა-თა̈[ლი]ლოსა დო ესჟვეღის, ეჩქად ნომა̄ვ ლოხვბინეხ
      --   დაარიგა თურმე შვილები: "სანამ მე ალილოსაჲთალილოსა არ წამოგიწყოთო
Page: 262  Verse: 01    მაგვეშ." ალჲა̈რს ჟი ლუვზირე ხა̄რახ ვა̈რგი დაგრა. ალჲა̈რდ ესნა̈რ სგა̈წსეხ
      --   მანამ არაფერი ვუყოთ ("დავუწყოთო"). ამათ მოთათბირებული ჰქონიათ აზნაურის
Verse: 02    ქორთე ვა̈რგ, ტაბა̈გ ოხვგეხ. ისგ ტაბგობჟი̄ნ ქე̄სჟოღ მუ მიჩა გეზლი̄რს ლაღრა̄ლს
      --   მოკვლა. ამათ თურმე შინ მიიპატიჟეს აზნაური, სუფრა დაუდგეს. შუა
Verse: 03    ი რა̈̄ქვ:
      --   ჭამისას ("სუფრისას") მამამ წამოუწყო სიმღერა თავის შვილებს და თქვა:

Verse: 1    ა̈ლილოსა-თა̈ლილოსა,   ალილოსა-თალილოსა,

Verse: 2    აულ-გაულ, ლერსიშ გაულ,   აულ-გაულ ლექსის გაული,

Verse: 3    ყურდგელ ჯირდახ ჭოლა̈შიშა   კურდღელი გყავდათ ჯოლაშური

Verse: 4    ეხსა, ფეხსა, ლაფეხისა.
Verse: 5    თვეფი ჯირდახ დამ ყა̈რიშა,   თოფი გქონდათ ყავრისა,

Verse: 6    ჩა̈ხმა̈ხ ო̄ხგა̈ნ ქალღა̈რთიშა,   ჩახმახი ჰქონდა ("ედგა") ქაღალდისა,

Verse: 7    გამარჯობათ, ყმაწვილობა!   გამარჯობა ყმაწვილებო!


Verse: 08    ალა ქე̄სღირა̄ლეხ, ეჩქას ესჭვა̄დხ მუ-გეზლი̄რ ალ ვა̈რგს ი მიჩა გეზლი̄რს
      --   ეს (სიმღერა) რომ გაათავეს, მაშინ დაეხვივნენ მამა-შვილები ამ აზნაურსა და მის შვილებს და ყველა დახოცეს.
Verse: 09    ი მა̈გ ჟ'ანხვიტხ. ეჩქანღო გარ ალთა̈̄ვისუფლე̄ლი ჭო̄ლა̈შ ალ ურჯულ ვა̈რგხა̈ნქა.
      --   მას შემდეგღა განთავისუფლებულა ჭოლაში ამ ურჯულო აზნაურისაგან.


Text: 80/Lnr. 
ჰჷრგჷნ-ჰჷრგჷნ -- ჰურგუნ-ჰურგუნი


Page: 262  Verse: 1    ჰჷრგჷ̄ნს ხაჴიდხ გვეგიშე̄რემ.   შესძახეს (ჰურგუნი სცეს") გვეგიანებმა.

Verse: 2    და̈̄ვა̈ ქორჷლდ გვეგიშე̄რა,   დავის ოჯახი გვეგიაანნი,

Verse: 3    ლემზირ უხლა გა̈მიშე̄რა,   ლემზირი * რომ არ იციან გამიაანთ,

Verse: 4    ლანგა̈ვ მეჴჩე ჯაუ̄ლშე̄რა,   გაცვეთილი ცოცხი ჯაულაანნი,

Verse: 5    მუტუ̄სა ი მუბუ̄რღვა ბექა̈ილშა,   მხრჩოლავი და კორიანტელის ამყენებელი(?) ბექაილაანნი

Verse: 6    ტიში ქვაბალ [ქაულ]შე̄რა*.   ტილის აკიდო ... ლაანნი.


Page: Fn. 
Verse: g.1    ლემზირი სალოცავი კვერი. ^



Text: 81/Ltx. 
სსა-სსა, ღეძია! -- ეცი, ეცი, ღეძია!


Page: 262  Verse: 01    არდა ეშხუ ზურალ, ხედვა̈ჲს ლელატ ხეყადდა. აშხვ ლეთ აშხუნდ (\ აშხუმდ)
      --   იყო ერთი ქალი, რომელსაც საყვარელი ჰყავდა. ერთ ღამეს ერთად იყვნენ
Verse: 02    არდახ. ეჩქა ღვაჟა̈რ დესა არდახ ა̈გის. ზურალ მერბა ლეთიშ (\ ლეთიშვ)
      --   მაშინ კაცები შინ არ იყვნენ. ქალი მეორე ღამეს არ ელოდა კაცებს შინ და
Verse: 03    დესა ანღელდა ღვაჟა̈რს აგხვო ი მერბა ლეთიში ა̈ნჲერ ლელატ, მარე ღვაჟა̈რ
      --   მეორე ღამესაც იხმო საყვარელი, მაგრამ კაცები მოვიდნენ შინ. შუაღამისას მოვიდა
Verse: 04    აგხვო ანჴადხ. ისკლეთი დრო̈ქა ლელატ ანჴად ი ჟეღდ ქახგიბე (\ ქახაგიბე). ეჩქას
      --   საყვარელი და ძაღლი მიეტევა. მაშინ ქალი მიხვდა საყვარლის მოსვლას
Verse: 05    ზურალ გუდ ანჴად ლელა̈ტი ლიჴედს. ალახ ქა დეშ ღჷრდა ქა̈მხო ღვაჟარე
      --   რაკი გარეთ ვერ გამოვიდოდა კაცების შიშით, ასეთი ლექსი უთხრა:
Verse: 06    მაყალშვ, ამჟი ლექს ხა̈ქვ:

Verse: 1    სსა̈-სსა̈, ღეძჲა!   ეცი, ეცი, ღეძია!

Verse: 2    ლეთი̄შ ლეთი ნომა ჯიხალ, -   წუხანდელი ღამე ნუ გგონია,

Verse: 3    ბაზი ღვაჟა̈რ ა̈გის ა̈რიხ.   ამღამ კაცები შინ არიან.

Verse: 4    ხვაჩჷრჩა̈ნი, ხვაფჷრფა̈ნი,   ვძახავ, ვგრეხ,

Verse: 5    თვეთვნე მა̈შკილდ ქა მიტყვეფი.   თეთრი ბარძაყი გამომიჩანს.


Verse: 07    ალ ლექს მიჩა ლელატს ქათასჷნდა, ჟ'ა̈ნმეჴრე ი ღოშდ ატახ მიჩა ა̈გხო.   ეს ლექსი მისმა საყვარელმა გაიგონა, მიხვდა და უკან გაბრუნდა შინ.




Text: 82/Lsh. 
კენი კეკეფოლ -- კენი კეკეფოლ


Page: 264  Verse: 1    ონჯღორ, სოდია (სო ორდია?),   სირცხვილო, სად იყავ(?),

Verse: 2    მაიმუნი კენია,   მაიმუნო კენია,

Verse: 3    კენი კეკეფო̄ლ!   კენი კეკეფოლ!

Verse: 4    ჩაჟილ გვირდა კაპრაშილე,   ცხენი გვყავდა თეთრყბიანი,

Verse: 5    ჴანილ გვირდა მებღულჲელე,   ხარი გყავდა ბღავილა,

Verse: 6    ფუროლ გვირდა მედღულჲელე,   ძროხა გყავდა მეწველი,

Verse: 7    ციცულ გვირდა მეთხვიარე.   კატა გყავდა მონადირე.




Text: 83/Mlx. 
ა-ცჷგჷნა, მა-ცჷგჷნა -- ა-ზღაპარი, რა-ზღაპარი


Page: 264  Verse: 1    ა-ცჷგჷნა, მა-ცჷგჷნა:   ა-ზღაპარი, რა-ზღაპარი:

Verse: 2    დაჴჷლ კვაჩხა სგიმათეე,   თხა მიკოჭლობს ვეძაზე,

Verse: 3    მეჩი ფურა ლახვათეე,   ბებერი ძროხა - საძოვარ მთაზე,

Verse: 4    განგალ ქივა ზერდათეე,   ვეებერთელა ყველის კვერი ზერდაში,

Verse: 5    მა̈რჲამ პოტყვერ ლა̈რბჲალს ხაპირტყვ,   მარიამ პოტყვრი საცხობზეა მიპერტყებული,

Verse: 6    მეჩი მა̄რე ლანგვლიქა ხაცყე̄რა,   მოხუცი კაცი სანეხვე სარკმელშია გაჩრილი,

Verse: 7    გულმაშა̈რ წურა̈̄ლ ხა̄რ.   ულვაშები მწვირიანი აქვს.




Text: 84/Lnr. 
დჷრგჷნ-დჷრგჷნ -- ბრახუნ-ბრახუნა


Page: 264  Verse: 1    დჷრგჷ̄ნ-დჷრგჷ̄ნ მახუნჯა̈კი,   ბრახუნ-ბრახურა მახუნჯაკი,

Verse: 2    კათხა̈ ნაფა̈ს და̈რიჯანა,   კათხის ფასი დარეჯანი,

Verse: 3    მეშხე ყვირა̈ჲ ქა̈იდანა,   შავი ცალთვალა ქაიდანი,

Verse: 4    დეცთე პ##ა̈ჲ მა̈რიხელა.   ცისკენ კ##ნა მარიხა.




Text: 85/Lnr. 
ზანგრი-ზანგრი -- ზანგრი-ზანგრი


Page: 264  Verse: 1    ზანგრი-ზანგრი კიულდა̈ში,   ზანგრი-ზანგრი კიულდაში;

Verse: 2    მეჩი თხერო̄ლ ლახმჷლდარე.   ბებერი მგელი ლახამულელები.

Verse: 3    აჲა-ბაჲა, ბამბარილა,   აჲა-ბაჲა, ბამბარილა,

Verse: 4    ბაბა ლჷწსას ჯირდა.   მამა წვეულებაში გყავდა.

Verse: 5    ეჯა ლაგა̈ფს ა̈გიდ ჯიჴდე,   ის (ხორცის) ულუფას შინ მოგიტანს,

Verse: 6    ეჯას ყურშა̈ჲ ღვეშგიმ ხაჭიმ;   იმას ყურშა უკან მოსდევს;

Verse: 7    ყურშა̈ჲ ლაგა̈ფს ჩუ ლა̈ჲზვებნე,   ყურშა (ხორცის) ულუფას შესჭამს,

Verse: 8    ციცვი პ[უჲუ̈]ლდ* სი ჯეროლე.   კატის კ..ლი შენ გექნება.

Verse: 9    ჰამ!   ჰამ!




Text: 91a/Mzhl. 
დალილ კოჯას ხელღვაჟალე -- დალი კლდეში მშობიარობს


Page: 268  Verse: 1    და̈ლილ კოჯას ხელღვაჟალე,   ა

Verse: 2    ხელღვაჟალე თვეთნა̄მ კოჯას.   დალი კლდეში მშობიარობს,

Verse: 3    "გეზალ ისგვი ქავ ჯაშყედა,   მშობიარობს თეთრ კლდეში.

Verse: 4    ქავ ჯაშყედა კოჯას ქამენ."   "შენი შვილი გადაგვარდნია,

Verse: 5    ჩუქვან თხეროლ ხოდარაჯი,   გადაგვარდნია კლდეს იქით".

Verse: 6    ჟივ ხოფხიჭა ჩუქვან თხეროლს,   ქვევით მგელი უდარაჯებს,

Verse: 7    ეშ ლახქარვე მინდვერ ლექვა.   ქვევით მგელს პირი დაუვლია,

Verse: 8    ესნა̈რ ზაგრუშ მეთხვჲა̈რ ანღრი,   გააქროლა მინდორს ქვემოთ.

Verse: 9    მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲ ანჷღჷრი,   თურმე ქედ-ქედ მონადირე მოდის,

Verse: 10    მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲდ თე ხარეკი;   მონადირე მეფისა მოდის,

Verse: 11    ზაგრუშვ მეთხვჲა̈რ ჭურ ანღჷრი,   მონადირე მეფისამ თვალი მოჰკრა;

Verse: 12    მინდრუშ თხეროლ ესჷღჷრდა.   ქედ-ქედ მოდის თურმე მონადირე,

Verse: 13    ჩუ ლოხდარჯე მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲდ,   მინდვრით მგელი მიდიოდა.

Verse: 14    მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲდ ჰალა̈გ ა̈გის   დაუდარაჯა მონადირე მეფისამ,

Verse: 15    თვეფ ხატყვეფი ნებგვაისგა,   მონადირე მეფისამ საალაგე ადგილზე

Verse: 16    და̈ლა̈შ გეზალ ჩუ ლახკვარვნე,   თოფი მოარტყა შუბლში,

Verse: 17    და̈ლა̈შ გეზალ ჟი ლა̈ჲჭჷთხე,   დალის შვილი დააგდებინა,

Verse: 18    თე̄ხრემიშ ტუფ ფოყს ლა̈ჲჩიხნე.   დალის შვილი აიყვანა,

Verse: 19    და̈ლილ კოჯას იკფიელე,   მგლის ტყავი წელზე ამოიჩარა.

Verse: 20    ხოშა̄მ კოჯა̈რ იკფიელეხ;   დალი კლდეში მოსთქვამს,

Verse: 21    მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲ სგა ლა̈მჴედლი,   უფრო (კი) კლდეები მოსთქვამენ;

Verse: 22    სგა ლა̈მჴედლი თვეთნამ კოჯა̈შ ძირათე̄სგა.   მონადირე მეფისა შემოსულა,

Verse: 23    - დედე მიშგვი, ლუსდვიგვ ახქვიჭ!   შემოსულა თეთრი კლდის ძირში.

Verse: 24    - ვოდავ დოდევ სი ჯეროლე,   - დედა ჩემო, ნაწნავი ჩამოუშვი!

Verse: 25    დედეშ მუ̄ქვი̄სგ მი დორ მირი, -   - ისემც შენ გაქვს დედის მადლი,

Verse: 26    დედეშ მუ̄ქვი̄სგ ნა̈დირდ ა̈მღე!   დედის მთქმელი მე არვინ მყავს, -

Verse: 27    - მი ხვირო̄ლე გეზალ ისგვი!   დედის მთქმელი ნადირმა მომტაცა!

Verse: 28    - ისგვი მაშედ ჲა̈რ იროლე?   - მე ვარ შენი შვილი!

Verse: 29    - მიშგვი მაშედ - მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲ.   - შენი მშველელი ვინაა? ("ვინ იქნება?").

Verse: 30    - სამ ნალვკვიჰვს ალას ლალჰვედიდ:   - ჩემი მშველელი - მონადირე მეფისა.

Page: 270  Verse: 31    ხოცე̄ხნდედს ი ლადა̈ღისგა   - სამ არჩევანს ამას მივცემთ:

Verse: 32    კვიცრა-დაჴჷლსი ლეჰვდინიდ;   ერჩიოს და ყოველდღე

Verse: 33    ჰე ეჯა მო̄დეჲ მჷკახისგა   შუნს მივსცემთ;

Verse: 34    ჩხარა ყვილ ღვაშა̈რს ლეჰვდინიდ;   ის თუ არა და სექტემბერში

Verse: 35    ჰე ეჯა მოდეჲ მიშგუ ლილყურ.   ცხრა ცალ ჯიხვს მივსცემთ;

Verse: 36    - ლილყურს ისგვა მი დეშ ჯა̈შგდე,   ის თუ არა და ჩემთან წოლა.

Verse: 37    ჩხარა ყვილ ღვაშ ლამო!   - შენთან წოლას მე ვერ გაკადრებ,

Verse: 38    ქა ლოხგენე ჩხარა ყვილ ღვაშ,   ცხრა ცალი ჯიხვი მომეცი!

Verse: 39    ეშხუ ვოქვრეშ ლუმიჭვ ლოხვნა̈ჩდე.   გამოუყვანა ცხრა ცალი ჯიხვი,

Verse: 40    მეთხვჲა̈რდ ვოქვრე ლუმიჭვს ოთნა̈შნე,   ერთი ოქროს რქიანი გაურია.

Verse: 41    ეჯნემ ფინდიხ მამა ა̈დხინ,   მონადირემ ოქროს რქიანს დაუმიზნა,

Verse: 42    მეთხვჲა̈რს ლახტიხ ნებგვაისგა,   იმან ტყვია არ მიიკარა,

Verse: 43    მეთხვჲა̈რ მეფსა̈ჲ ჟი ლაჲგურნე.   მონადირეს შეუბრუნა შუბლში,




Text: 91b/Ltl. 
დალილდ -- დალი


Page: 270  Verse: 1    "დედე, ხიად, ლეზიზ ამნაყ:   "დედავ, გენაცვა, საგზალი გამომიცხვე:

Verse: 2    ერსკან-კვიცრა საუდ ამად."   არჩვ-ჯიხვი მომენატრა".

Verse: 3    აშ ხონაყი დედე ლეზიზს   ამრიგ უცხობს დედა საგზალს

Verse: 4    მეთხვჲარ მიჩა ლელატ გეზალს.   მონადირეს, თავის საყვარელ შვილს.

Verse: 5    "ჰამა ძინარს ჟი ამჩედხვი,   "დილით ადრე ავსულვარ,

Verse: 6    ჟი ამჩედხვი თანაღთეჟი,   ავსულვარ მთაზე,

Verse: 7    ხევსი ლიკედს ხვემურჯალე,   საუზმის აღებას ვაპირებ(დი),

Verse: 8    ეშხვი თჷმი კილ მასჷმდა, -   (რომ) ერთი გაჭირვების კივილი მომესმა, -

Verse: 9    ამღა მი მადმა ონფაში.   ეს მე არად ჩავაგდე.

Verse: 10    მერმე კილ აჯაღ მასჷმდა.   მეორე კივილი კვლავ მომესმა.

Verse: 11    "მიავ ლჷჭათ, მოდ ლახვმეჴრა,   "მე წყეული ვიყო, თუ არ გავიგო,

Verse: 12    ალი კილი მავ იროლა!"   რა უნდა იყოს ეს კივილი!"

Verse: 13    ლეჟავ ლახვსგი - თვეთნე კოჯ ლი:   ზევით ავიხედე - თეთრი კლდეა:

Verse: 14    კოჯას დალი ხელღვაჟალე,   კლდეში დალი მშობიარობს,

Verse: 15    ჩუქან თხერილ ხოდერაჯი."   ძირს მგელი უდარაჯებს"

Verse: 16    დალის გეზალ კოჯს ხაშყედა,   დალს შვილი კლდეზე გადმოვარდნია,

Verse: 17    ეჯი თხერილს ეშ ლოხქარვა.   ის მგელს გაუქროლებია.

Verse: 18    მეთხვჲარ კოჯა ძირად აჩად,   მონადირე კლდის ძირას მივიდა,

Verse: 19    ჟი ლახგარგლე ჟიბავ დალილდს:   შეელაპარაკა ზევით დალის:

Verse: 20    - დიდაბ აჯჴად, მა ღე სგოჯი,   - დიდება მოგივიდეს, ვინც ბრძანდები,

Page: 272  Verse: 21    ქა დო მისგვჯი, გუნ მეკვადი!   მიბრძანე, ძალიან მინდა!

Verse: 22    - მი ხვიროლე კოჯა დალი,   - მე ვარ კლდის დალი,

Verse: 23    ჩინჩვლიდ მიშგვი თხერილდ ამღე!   ჩემი ჩვილი მგელმა წამართვა!

Verse: 24    - ეჯღა სი ნომა ანფეშე:   - ამისთვის შენ ნუ შეწუხდები:

Verse: 25    მაბგარ თხერილს მი ლახვღვეჭნი.   ცბიერ მგელს მე გავეკიდები.

Verse: 26    თხერილ ზაგრუშ ჩქარდ ესღჷრდა,   მგელი ქედ-ქედ ჩქარა მიდიოდა,

Verse: 27    დალი გეზალ ჴარჴს ხოსდანდა.   დალის შვილი პირში ეჭირა.

Verse: 28    აშხვ ზაგლიდჟი ჟი ლახვინცვილ,   ერთ ქედზე ვივარაუდე,

Verse: 29    მერმა ზაგლიდს უშდვილდ ლოხვყუ,   მეორე ქედზე ჩუმად მივწევი,

Verse: 30    ტყვიფ ათღანდა თოფის მიშგვა,   გრიალი გაედინა ჩემს თოფს,

Verse: 31    თხერილს ჴარჴ მჷკარ ხასადა,   მგელს პირი ღია დარჩენია,

Verse: 32    დალიშ გეზალ ჩუ ლოხვცვირინ;   დალის შვილი დავატოვებინე;

Verse: 33    ბარჯს ესსგვირი, ეჯჟი ლოხოჴდ   მხარზე შევისვი და ისე მივგვარე ("წავუღე")

Verse: 34    დედეს მიჩა - კოჯა დალის.   დედამისს - კლდის დალს.

Verse: 35    "დედე მიშგვი, ლუსდიგვ ამყიჰ!"   "დედა ჩემო, ნაწნავი გადმომიგდე!"

Verse: 36    დალი კოჯას ქა ლაჲსგიდა,   დალმა კლდიდან გადმოიხედა,

Verse: 37    კოჯა ძირის გეზალს ხეწად.   კლდის ძირას შვილი ნახა.

Verse: 38    ჩუ ლოჰყიჰე ვოქვრე ლუსდიგვ,   გადმოუგდო ოქროს ნაწნავი,

Verse: 39    მიჩა გეზალ ჟი ლაიყე.   თავისი შვილი აიყვანა.

Verse: 40    - მიშგვი ლამზჷრუვ ლახშადა   - ჩემი სალოცავი შეეწიოს

Verse: 41    მაშედ ისგვა მეთხვიარილს!   შენს მშველელ მონადირეს!

Verse: 42    - სი მეთხვიარ, მა ჰაჯ ჯეკვეს,   შენ მონადირევ, რაც აჯა გინდოდეს,

Verse: 43    ეჯი ჰაჯი მი ქა მაშგვემნ:   ის აჯა მე მთხოვე:

Verse: 44    ჯიცხენდეს ი - ლიდივ მიშგვი,   გერჩიოს და - ჩემი დედობა,

Verse: 45    ჯიცხენდეს ი - ლიდჩურ-ლილატ!   გერჩიოს და - დობა-სიყვარული!

Verse: 46    - ეჩის დიდაბუვ აჯჴედა,   - იმისი დიდება მოგსვლოდეს,

Verse: 47    მი ღალ ეჩის დეშ ჯაშგედი!   მე იმას ვერ გკადრებ!

Verse: 48    - მადეჲ ჯაჰვდი მჷკხა თხუმჟი   - არა და მოგცემ სექტემბრის თავზე

Verse: 49    სემი ლჷკმინ არა ღვაშას,   სამმტკაველა (რქიან) რვა ჯიხვს,

Verse: 50    ბარბლაში თხუმ იშგვიდ ღვაშას,   დეკემბრის თავში შვიდ ჯიხვს,

Verse: 51    ნეცინ ერსკანს ნაგზა შელდჟი.   წვრილ არჩვს ყოველ კვირაში.

Verse: 52    ივას მერდე სივ ხიროლა,   იცოცხლე მარად,

Verse: 53    მაგ მეთხვიარ გვარიშ ისგვი,   შენი გვარისა ყველა მონადირე (იქნება),

Verse: 54    ლერსგვან მეჴარს მი ხვენჴრინი!   მარჯვენა მხარში მე ამოვუდგები!" ("მხრით მე ვეახლები!")





Text: 91c/Lxm. 
მეთხვა̈რ მარე -- მონადირე


Page: 274  Verse: 1    ვო, ბედნიერ მეთხვა̈რ მარე!   ო, ბედნიერო მონადირევ!

Verse: 2    ლა̈თხვართ' ესხრი მუბვირ ტვიბას,   სანადიროდ მიდიხარ ბნელ ხევში,

Verse: 3    ბარჯას ჯასდა კუთხვა თეფი,   მხარზე გედვა კუთხვა თოფი,

Verse: 4    სგებინ ლაჲხვიდ თხერე განგაფ,   წინ შემოგხვდა გარეწარი მგელი,

Verse: 5    თხერილს ჩინჩვლიდ ჴა̈ფუშ ხუღვე.   მგელს ჩვილი (ბავშვი) კბილებში აქვს.

Verse: 6    - თხერილ, ჩინჩვლიდს მი დო მაჰვდი!   - მგელო, ჩვილი მე მომეცი!

Verse: 7    - უდგარდვ მიშგვა და̈ს მოშ ხვაჰვდი!   - უსიკვდილოდ ვერავის მივსცემ!

Verse: 8    - დაგრა ისგვი უგარჯვ გეშ ლი.   - შენი სიკვდილი ადვილი საქმეა.

Verse: 9    ჭიხ ათღანე კუთხვას მიჩა,   ჭახანი გაადენინა თავის კუთხვას,

Verse: 10    თხერილს ჩინჩვლიდ უმბლა̈რ ოთშყა̈დ,   მგელს ჩვილი უნებლიედ დაუვარდა,

Verse: 11    მეთხვა̈რდ ჟ'ა̈ნკიდ, კალთა̈ს ლა̈ჲჭენ,   მონადირემ აიღო, კალთაში გაიხვია,

Verse: 12    ლექვ' ესაგან, მინდერ ლექვა.   თავქვე გაუდგა მინდორს.

Verse: 13    მინდვრიშ წჷსხა კოჯა̈რხენჩუ   მინდვრის ძირას კლდეებიდან

Verse: 14    კა̈ფუ-კა̈ფუშ ლილჭა̈ლ ახსჷმდ.   სიმწრის მოთქმა მოესმა.

Verse: 15    - მა̈ როქ ტყა̈რ-ბედნიერ სგეჯი?   - რა გარეულ-ბედნიერი ბრძანდებიო?

Verse: 16    მა̈ როქ ხა̈ყრა, ჲა̈ს როქ ხელჭა̈ლ?   რა დაგმართია, ვისზე მოსთქვამო?

Verse: 17    - ჯი ღალ როქ ლი კოჯა̈შ და̈ლჷლდ,   - მე ვარ კლდის დალიო,

Verse: 18    ლეთი ლა̈ნწილალს როქ ლჷმა̈რდ,   წუხელ სამრელოში ვიყავიო ("ყოფილაო"),

Verse: 19    თხერილს ჩინჩვლიდ როქ ოთქვითა.   მგელმა ჩვილი მომპარაო ("მოუპარავსო").

Verse: 20    მა̈დილშვ გეში ხოჩა მეთხვა̈რ,   მადლით სავსევ, კარგო მონადირევ,

Verse: 21    ეჯ თხერილ როქ ხოწვა მაუ?   ის მგელი (ხომ არ) გინახავსო?

Verse: 22    - ეჯ თხერილ როქ მიჩ ოთდაგრა.   - ის მგელი მე მოვკალიო.

Verse: 23    და̈ლჷლდდ ლაცვა̈შ ყათარ ხაჴიდ,   დალმა სიცილის ხმა დასცა,

Verse: 24    ჩუ ანქვიჭე ვოქრე ლუსდვიგვ,   ჩამოაწოდა ოქროს ნაწნავი,

Verse: 25    ჩინჩვლიდ კოჯა̈რჟი ჟ'ა̈დიყე,   ჩვილი კლდეებზე აიყვანა,

Verse: 26    ღვე ანქვიჭე ჟა̈ჴვრა̈შ კედალ,   მერმე ჩამოაწოდა არყის წნელი,

Verse: 27    მეთხვა̈რ კოჯა̈რჟი ჟ'ა̈დიყე,   მონადირე კლდეებზე აიყვანა,

Verse: 28    სგა ლახჩიდნე ღვაშა̈შ ფათვა̈რს.   შეურია ჯიხვის ბალანს.

Verse: 29    ნებოზს აფსათ ანსგოჯინე:   საღამოს აფსათი მობრძანდება:

Verse: 30    "დედე, ამსოლდა̈შ ქვინ როქ ჴან!"   "დედავ, ადამიანის სუნი დისო!"

Verse: 31    და̈ლჷლდდ აფსათს ქოხუმბავე:   დალმა აფსათს უამბო:

Verse: 32    - ლეთი როქ ლა̈ნწილალს ლჷმა̈რდ,   - წუხელ სამრელოში ვიყავიო ("ყოფილაო"),

Verse: 33    თხერილს ჩინჩვლიდ როქ ოთქვითა,   მგელმა ჩვილი მომპარაო ("მოუპარავსო"),

Verse: 34    ეჯი როქ მეთხვა̈რს ოთდაგრა,   ის მონადირეს მოუკლავსო,

Page: 276  Verse: 35    ჩინჩვლიდ მიჩეშვ როქ ოხტიხა.   ჩვილი მე დამიბრუნაო ("ჩვილი მისთვის დაუბრუნებიაო").

Verse: 36    - მა̈ როქ ომდენ ეჯი მეთხვა̈რ?   - რა იქნა ის მონადირე?

Verse: 37    - და̈ლდ ნა̈თხვრა̈შ ფა̈თვ ქესფხინკალე,   დალმა ნადირის ბალანი გასწი-გამოსწია,

Verse: 38    მეთხვა̈რ აფსათთე ქა ანჴიდ.   მონადირე აფსათთან გამოიყვანა.

Verse: 39    - ჩიგვაშვ ჟჷრდ როქ მა̈გეშ ხოცხა?   - ყოველგვარ წყალობას რა გირჩევნიაო?

Verse: 40    - ჩიდ როქ ხოცხა ღვაშა̈შ ფხოტლა̈ნ.   - ყველაფერს ჯიხვის ბეჭი მირჩევნიაო.

Verse: 41    - ლახ როქ ამგვა̈რს ოლმარგელი,   - რაკი ასე გიყოჩაღებია,

Verse: 42    გადდოღვ ხაგდჷნ მჷკხა̈შ ღვაშა̈რ.   ვალად მედვას სექტემბრის ჯიხვები.




Text: 92/Lnr. 
თვეთნე მანგურ -- თეთრი მანგური


Page: 276  Verse: 1    შვანე ლაფა̈შვდ თვეთნე მანგურ,   სვანეთის საქებო თეთრო მანგურ,

Verse: 2    ლიზგე-ლირდე ხოჩა ჯა̄რა:   ყოფა-ცხოვრება კარგი გქონია:

Verse: 3    ლა̈წვრემ წვირმისუვ ჯა̄რენა,   სანიავებელი წვირმიში გქონია,

Verse: 4    ლალფრა იფა̈̄რუვ ჯე̄რო̄ლე,   სრავალი (პურის საშრობი) იფარში გაქვს,

Verse: 5    ლაკლა̈ვ კა̄ლასუვ ჯა̄რე̄ნა,   კალო კალაში გქონია,

Verse: 6    ლაჴა̈ნ ლახმჷლდს ჭურ ჯე̄რო̄ლე,   სახნავი ლახამულაში გაქვს თურმე,

Verse: 7    ლა̈ჭმა შხა̈რასუვ ჯე̄რო̄ლე;   სათიბი შხარაში გაქვს;

Verse: 8    ლაფა̈ცხდ და̈̄ვა̈რ ჭურ ჯეწე̄ნიხ,   საფორცხად თურმე მდევები გეწევიან,

Verse: 9    მჷთიდ დალა̈რ ჯიმურჯუნიხ;   მოსამკალად თურმე დალები გეხმარებიან;

Verse: 10    კიბდონა̈რდ ლჷლღნა̈რ ჯეგნო̄ლე,   კიდობნებად ვეებერთელა ქვაბები გიდგას,

Verse: 11    მარა̈ნ კეცა̈რდ გვეში ჯე̄რი,   მარანი ქვევრებით სავსე გაქვს,

Verse: 12    ღვინა̈ლ ჯეგნი იმრე̄თიშა,   (ქვევრებში) ღვინო იმერეთისა გიდგას,

Verse: 13    კვეცენ ჯერდი, ო, ყჷრმა̈ში.   პური გაქვს, ო, ყირიმისა.

Verse: 14    აშ ჯიბინა ლიზ-ლიჩედი,   ასე გასდგომიხარ გზას,

Verse: 15    ქა მეჩდე̄ლხი ლა̈კვცირათე,   წასულხარ ჯიხვზე სანადიროდ,

Verse: 16    ჩვა̈ჯბურა̈̄ნ ჭურ, ქვა̈ბილდისგა   დაგღამებია თურმე, გამოქვაბულში

Verse: 17    ჟი ლა̈ჯი̄შვა ხოშა ლემესგ,   დაგინთია დიდი ცეცხლი,

Verse: 18    ღვაშა̈ წვა̈დილდ ჟი̄ვ ჯიტყაბა,   ჯიხვის მწვადი შეგიწვავს,

Verse: 19    ამჟი̄ნ და̈ლი სგა̄ვ ჯამშგვარა.   ამ დროს დალი გსტუმრებია.

Verse: 20    - თვეთნე მანგურ, შვიდებდ ლა̄მეჴდ!   - თეთრო მანგურ, მშვიდობით მომიხვე!

Verse: 21    იმღა აღერ მიშგვა ქვა̈ბთე?   რატომ მოხვედი ჩემს გამოქვაბულში?

Verse: 22    - ჩუ ა̈მბურა̈̄ნ, ჲაღო მა̈̄ვ ჩვემნ?   - დამიღამდა, აბა რა მექნა?

Verse: 23    - ლი̄ზა̈̄ლ-ლიტხა̈̄ლს ლეგდ ჯა̈ჩომდა̈ს,   - წასვლა-დაბრუნებას ცუდს გიზამდი,

Verse: 24    მარე ამგვა̈რ ამსვა̄ლდ მატკლებ.   მაგრამ ამისთანა ადამიანი მენანები.

Verse: 25    - ჲაღო, იმჟი ლი მიშგუ გვეშ? -   - აბა, როგორ არის საქმე? -

Verse: 26    ამის მანგურ ხეჭვედჲელე.   ამას მანგური ეკითხება.

Page: 278  Verse: 27    - ამჟი მი ღალ სი დეშ ჯუფშვდე,   - ასე მე ვერ გაგიშვებ,

Verse: 28    ლელა̈ტდ ლახე დოშ ა̈მსყო̄ლი.   საყვარლად თუ არ გამირიგდები.

Verse: 29    - მია ხიადშვ ჟი ა̈ჯსყო̄ლი,   - მე სიამოვნებით გაგირიგდები,

Verse: 30    მარე ხეხვ ი გეზალ მირი.   მაგრამ ცოლი და შვილი მყავს.

Verse: 31    - ეჯჲა̈რს ამღა მა̄მ ხეჭრო̄ლეხ,   - იმათ ამით არა დაუშავდებათ რა,

Verse: 32    მარე ქა ნო̄მე ლა̈ხკუშე;   მაგრამ არსად გაამჟღავნო;

Verse: 33    შომვა̈̄ჲ თჷმი-წჷხი ა̈ჯჴეს,   როცა დიდი გაჭივრება დაგადგეს ("მოგივიდეს"),

Verse: 34    ეჩქას მიშგუ შორჷლდ ახა̈რშვნ,   მაშინ ჩემი სახელი ახსენე,

Verse: 35    გა̈ნხა̈ნ მეგნად ჟი ლა̈ჯმა̈რგი,   გვერდში მდგომად გამოგადგები,

Verse: 36    ღვაშა-ერსკა̈ნს დე̄მ ა̈ჯძვირი.   ჯიხვსა და არჩვს არ დაგიძვირებ.

Verse: 37    ბა̄ზი უშხუდ ჩუ იყვნა̄ლეხ,   ამაღამ ერთად წვებიან,

Verse: 38    ხინ ი ხიად მასა̈რდ ხე̄რიხ;   ლხინი და სიამოვნება ბლომად ექნებათ;

Verse: 39    მე̄რმა̄მ ძინა̈რს ჟი იგნა̄ლეხ,   მეორე დილას დგებიან,

Verse: 40    მანგურ ქორთე ანაღჷრი.   მანგური შინ მოდის.

Verse: 41    ო, ფისრაუ სა̈ვიარე   ო, წყეული სავები

Verse: 42    სგა ჯაჭვა̄დახ ეჩხა̈ნ-ამხა̈ნ,   შემოგსევიან იქით-აქედან,

Verse: 43    ცხვი ი ხანგა̈რ ჩუ̄ვ ხონჩჷდახ,   ისარი და ხანგარი აურევიათ,

Verse: 44    ჟი ლა̈ჯბინეხ ლიყა̈̄რე̄ლე.   დაგიწყეს ცემა-ჩეხა.

Verse: 45    -"ლიყა̈̄რჲელეს მი ჟ'აჯთვე̄ნნე!"   "ცემა-ჩეხას მე გასწავლი!"

Verse: 46    ჟი ხოშგუნა დაშნილ მიჩა,   უშიშვლია თავისი ხმალი,

Verse: 47    არა-ჩხარა ჩუ̄ვ ხოდგარა,   რვა-ცხრა მოუკლავს,

Verse: 48    არა-ჩხარა მიჩ ღალ ხაჴიდხ.   რვა-ცხრა, გლახ, მას დაჰკრეს.

Verse: 49    ჩვექს ხაგენა თვეთნე მანგურ:   მუხლი მოუყრია თეთრ მანგურს:

Verse: 50    "ხოლა და̈ლა, იმე მირი?   "აბა, დალო, სადა მყავხარ?

Verse: 51    სა̈ვჲა̈რ მია მადაგა̈რიხ!"   მე სავები მკლავენ!"

Verse: 52    ქა̄ვ ხოსკინა უხვა̈ნხა̈ნქა   გამომხტარა ჭიუხიდან

Verse: 53    და̈ლას, მანგური ლელა̈ტის,   დალი, მანგურის საყვარელი,

Verse: 54    ოფნი აშხალ შის ხაღვე̄ნა,   იფნის შტო ხელთ ჰქონია,

Verse: 55    სგა ლა̈ხფურთი̄ნა̈̄ნ სა̈ვჲარეს,   დარევია სავებს,

Verse: 56    მუ̄მბვიდ ეშხუ მა̄დ ხოცვი̄რა.   მოამბედ ერთიც არ დაუტოვებია.

Verse: 57    მანგურს ეშხუ ღალიდ ლახთხეპ,   მანგურს ერთი ფრთა მოუსვა,

Verse: 58    ნაქაჩვარე ქა̄ვ ხოჟაგა,   ჭრილობები მოურჩენია,

Verse: 59    ლუჰდირდ ქორთე ქა̄ვ ხოფი̄შვდა.   ჯანსაღი ("გამრთელებული") შინ გაუშვია.





Text: 93a/Bch. 
ბეთგილ -- ბეთქილ


Page: 280  Verse: 1  ბაილ, ბეთგილ საბრალ, ბეთგილ ლეჟრი!   --   ბაილ, ბეთქილ საბრალო, ბეთქილ საცოდავო!
Verse: 2    ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,   ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,

Verse: 3  ბაილ, მჷლახ-მჷჟალ ინზორალე,   --   ბაილ, მულახ-მუჟალი იკრიბება,
Verse: 4    ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,   ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,

Verse: 5  ბაილ, ჟავ ხაგენახ ლელტხაშ მურგვა̈ლს,   --   ბაილ, შესდგომიან ლენტეხის ფერხულს,
Verse: 6    ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,   ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,

Verse: 7  ბაილ, აშ ხოსკინა თვეთნამ კვიცრას,   --   ბაილ, გამომხტარა თეთრი შუნი,
Verse: 8    ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,   ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,

Verse: 9  ბაილ, აშ ხოსკინა ბეთგიშ ნაბრა̈ჴს, -   --   ბაილ, გაურბენია ბეთქის ლაჯებში, -
Verse: 10    ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,   ბაილ ილბა, ილბა ბაილ,

Verse: 11  ბაილ, ალი ბეთგიშ მისა̈ნ ირი!   --   ბაილ, ეგ ბეთქის წერა იქნება!
Verse: 12    ბაილ ილბა, ილბა ბაილ.   ბაილ ილბა ილბა ბაილ.

Verse: 13    - ამიშ მეჭემ ჲა̈რ ღალ ირი?   - ამის გამკიდე ვინ იქნება?

Verse: 14    - ამიშ მეჭემ ბეთგილ ირი.   - ამის გამკიდე ბეთქი იქნება.

Verse: 15    ბეთგილ ჯაბრა̈რს იკარზალე,   ბეთქილი ბანდულებს იბანდავს,

Verse: 16    ხეჭმინალე ნაზვა̈რს მიჩა;   მისდევს მის ნაკვალევს;

Verse: 17    სგვებინ ნაზვა̈რ მჷჭა̈ბ ხერა,   წინ ნავალი გაკვალული ექნება,

Verse: 18    ღვეშგმავ ლა̈ხსგი ნაზვა̈რს მიჩა,   უკან მოხედე მის ნავალს,

Verse: 19    ნაზვა̈რ მიჩა დემეგ თერახ.   მისი ნავალი აღარ ჩანს.

Verse: 20    ალი ბეთგიშ მისა̈ნ ირი.   ეგ ბეთქის წერა იქნება.

Verse: 21    სგავ მეჩედლი მეშხამ კოჯთე,   შესულა შავს კლდეში,

Verse: 22    და̈ლი ფუსდა̈შ ლარდათესგა.   დიოფალ დალის სამყოფში.

Verse: 23    - ხოჩა ლადეღ დალი ფუსდას!   - გამარჯობა ("კაი დღე") დიოფალ დალს!

Verse: 24    - მაგვა̈რ ხოჩა ლადეღ ჯერი,   - როგორი კაი დღეც გექნება,

Verse: 25    ეჯის მია სი ლაჯთონისგ!   იმას მე შენ გასწავლი!

Verse: 26    იმღა ხოღლა̈ტ პირობს მიშგვა?   რად უღალატე ჩემს პირობას?

Verse: 27    მიშგუ ნაჰოდ ჰო̈შმილდ მ' ადუ?   ჩემი მონაცემი მძივი რა უყავ?

Verse: 28    - ეჯი ლაყვრა თხურმა̈შ ა̈მსად.   - ის საწოლის სასთუმალში დამრჩა.

Verse: 29    - მაგვა̈რ ლაყვრა თხურმა̈შ ა̈ჯსად,   - როგორი საწოლის სასთუმალში(ც) დაგრჩა,

Verse: 30    ეჯგვა̈რ ლიტხალს მი სი ჯეჩო!   ისე (კარგად) მე შენ დაგაბრუნებ!

Verse: 31    დალი ფუსდა სგა ლახთო̈ფა,   დიოფალი დალი გამქრალა ("დაჰკარგვია"),

Verse: 32    ბეთგილ კოჯას სგა ხასედა:   ბეთქილი კლდეს შერჩენია:

Verse: 33    ლერსგვან შიმიშ ლაბჷრგ ლა̈ხსად,   მარჯვენა ხელის მოსაკიდი შერჩა,

Verse: 34    ლერთან ჭიშხმიშ ლა̈გნა ლა̈ხსად.   მარცხენა ფეხის დასადგამი შერჩა.

Verse: 35    ბეთგილ საბრა, ბეთგილ ლეჟრი!   ბეთქილ საბრალო, ბეთქილ საცოდავო!

Page: 282  Verse: 36     "მა̈ი ლიტხალ მი მეროლე?   "როგორი დაბრუნება მექნება მე?

Verse: 37    ლაცლას მიშგვა ხონჷნბავედ:   ჩემს ტოლებს უამბეთ:

Verse: 38    "ბეთგილს ჩუ ნომა ხიშდჷნედ!"   "ბეთქილს ნუ დაივიწყებთ!"

Verse: 39    დედეს მიშგვა ხონჷნბავედ:   დედაჩემს უამბეთ:

Verse: 40    მიჩა ნანაყ ქუთ ი ჭიშდვა̈რს   თავის ნაცხობ ხაჭაპურსა და ჭიშდვარს

Verse: 41    ლეთ ი ლადეღნ მიფანადეს;   დღე და ღამე მიდებდეს სულის მოსახსენებლად;

Verse: 42    ხეხვის მიშგვა ხონჷმბავედ:   ჩემს ცოლს უამბეთ:

Verse: 43    მერმე მიშგვან ნორ ა̈ნცხონას!"   ჩემს თავს სხვა არავინ ირჩიოს!"

Verse: 44    ბეთგილ კოჯას ქავ შყედენი,   ბეთქილი კლდეზე გადმოვარდება,

Verse: 45    ჩუქვან ლაცლა ჟივ იკჷდეხ.   ძირს ტოლები აიღებენ.




Text: 93b/Ushg. 
ბეთქა̈ნ -- ბეთქანი


Page: 282  Verse: 1    ბეთქა̈ნ კუცირას მეშყედლი.   ბეთქანი ჯიხვზე ნადირობისას გადმოვარდნილა.

Verse: 2    თოთანხა̈ნქა კვიცროლ ანღრი,   თოთანიდან შუნი მოდის,

Verse: 3    ბეთქა̈ნ კალოს აკელა̈ვი,   ბეთქანი კალოს ლეწავს,

Verse: 4    ჩუ ლუზვერლი მჷლხა̈შ ლუზვერ.   თავმოყრილია მულახის კრებული.

Verse: 5    ამე ლეჟა კვიცროლ ანღრი.   აგერ ზემოთ შუნი მოდის.

Verse: 6    - ჲა̈რვალ' ა̄ლას ჩუ ლაჲდაგრი,   - ვინც ამას მოკლავს,

Verse: 7    მუჟა̄ლ-მჷლახ ჰადს ლახვედნე!   მუჟალ-მულახი ჯილდოს მისცემს!

Verse: 8    - ალას ბეთქა̈ნ ჩუ ლაჲდაგრი!   - ამას ბეთქანი მოკლავს!

Verse: 9    ქა ხოსკინა კალულდხა̈ნქა,   გამხტარა კალოდან,

Verse: 10    სგა ა̈მჩედლი თვეფ-ჰავეჯთე (ქორთე მიჩა).   შესულა თოფ-იარაღისათვის (თავის სახლში).

Verse: 11    - დედე მიშგვი, იმ ხიჩოდა̈ს?   - დედა ჩემო, რასა იქმ ("შვრებოდი")?

Verse: 12    დედე მიშგვი, კვიცრო̄ლ ამჴა̈დ,   დედა ჩემო, შუნი მომივიდა,

Verse: 13    თვეფ ი ჰავეჯ მიშგვი მაკუ! -   ჩემი თოფი და იარაღი მინდა! -

Verse: 14    ეჩის ბეთქა̈ნ ვეშგინ ლახჭიმ.   იმას ბეთქანი უკან გაეკიდა.

Verse: 15    - ეჩქად დედეს ნოვ ათდაგრა!   - მანამდე დედას არ მოუკვდე!

Verse: 16    ლეთი ლეგ ისნავ ლა̈მისნავ:   წუხელ ცუდი სიზმარი მესიზმრა:

Verse: 17    სემი შდიქილდ მეშყდე მა̄და.   სამი კბილი ამოვარდნილი მქონდა.

Verse: 18    - ეჩქად დედე ნოვ ამდაგრა:   - მანამ დედა არ მომიკვდეს ("მომკვდომოდეს"):

Verse: 19    ლა̈დი ლითხვჲარს დემის ხვაჟვმე!   დღეს ნადირობას ვერ დავიშლი!

Verse: 20    სგობინ კვიცრა, ვეშგინ ბეთქა̈ნ,   წინ შუნი, უკან ბეთქანი,

Verse: 21    სგობინ შუკვა̈რ შაროლ ხე̄რა,   წინ გზები შარად ექნება,

Verse: 22    ვეშგინ შუკვა̈რ ხედომენი.   უკან გზები (მო)ეშლება.

Verse: 23    ხობინავ ლიზი-ლიჩედი.   გასდგომია გზას.

Verse: 24    ცოდა მიჩა ნოვ ხაშდა̈ხა   მისი ცოდვა ნუმც დალევია

Page: 284  Verse: 25    თამარ[ს], მიჩა თელაღჷრას:   თამარს მის რძალს:

Verse: 26    "ურწყულ ლამზჷზე ლათხვჲართე!"   "უწმინდური გამგზავნა სანადიროდ!"

Verse: 27    სგა ლა̈მჩედლი თოთანთე̄სგა,   შესულა თოთანში,

Verse: 28    თოთანიშა უხვანთე̄სგა,   თოთანის ჭიუხში,

Verse: 29    სგობინ კვიცრა, ღოშგინ ბეთქა̈ნ,   წინ შუნი, უკან ბეთქანი,

Verse: 30    საბრალ ბეთქა̈ნ, ლეჟრი ბეთქა̈ნ!   საბრალო ბეთქანი, საცოდავი ბეთქანი!

Verse: 31    - მამას მიშგვა ოთონბავედ:   - მამაჩემს უამბეთ:

Verse: 32    კვიცრა̈ თოლილდს მიფა̄ნედეს;   შუნის ტვინს მიდებდეს სულის მოსახსენებლად;

Verse: 33    დედეს მიშგვა ოთონბავედ:   დედაჩემს უამბეთ:

Verse: 34    ქუთ-ჭიშდვარის მიფა̄ნედეს;   ხაჭაპუ-ჭიშდვარს მიდებდეს სულის მოსახსენებლად;

Verse: 35    ხეხვილს მიშგვა ოთო̄ნბავედ:   ჩემს ცოლს უამბეთ:

Verse: 36    წჷრნიდ იღაფის ლაჩაქი!   წითლად შეიღებოს ლეჩაქი!

Verse: 37    საბრალ ბეთქა̈ნ, ლეჟრი ბეთქა̈ნ!   საბრალო ბეთქან, საცოდავო ბეთქან!

Verse: 38    წავრარე ისგვე წჷრწკჷნა   თქვენი მწევრების წკმუტუნი

Verse: 39    ისგა ისმი რაჭ-ლა̈ჩხუმთე,   ისმის რაჭა-ლეჩხუმამდე,

Verse: 40    წავრარეშ ისგვე წჷრწკჷნა   თქვენი მწევრების წკმუტუნი

Verse: 41    ლექვა ისმი ჲეცერ-ლახმჷლდთე.   ქვემოთ ისმის ეცერ-ლახამულამდე.

Verse: 42    "საბრალ ბეთქა̈ნ ეჩქას ხვირა,   "საცოდავი ბეთქანი მაშინ ვიქნები,

Verse: 43    ლახ მუჟა̄ლვა̈რ ფუსნა̈რ მერახ!   როცა მუჟალელები ბატონებად მეყოლებიან!

Verse: 44    ჲერხის ახღოხ თა̈კვა̈შ ქაფა̈რ,   ზოგს მოაქვს თოკის ტვირთები,

Verse: 45    ჲერხის ახღოხ ნაბდიშ ქაფა̈რ,   ზოგს მოაქვს ქეჩის ტვირთები,

Verse: 46    ჲერხის ახღოხ კიჩხი ქაფა̈რ.   ზოგს მოაქვს კიბის ტვირთები.

Verse: 47    ჩუქვა̄ნ კიჩხა̈რს მიგა̈მა̄ლიხ,   ქვემოდან კიბეს მიდგამენ,

Verse: 48    მურყვამ ჟიბავ ბრეწენილა;   ციხე ზევით იწევა;

Verse: 49    ჟიქან თა̈კვა̈რს მაბიშა̄ლიხ,   ზემოთ თოკებს მაწვდიან,

Verse: 50    ჩუქვან ნაბდა̈რს ემჷრშა̄ლიხ,   ძირს ქეჩებს მიგებენ,

Verse: 51    მურყვამ ჩუბავ ბრეწენილა.   ციხე ძირს იწევა.

Verse: 52    საბრალ ყურშა, მა̈ჲ ლუჩმინედ?"   საბრალო ყურშავ, რა ვქნათ?"

Verse: 53    ყურშა მიჩა ჩუ ლოხძიჰა,   თავისი ყურშა დაუკლავს,

Verse: 54    ლეღვილდ მიჩა დეშ ლოხმამა,   მისი ხორცი ვერ შეუჭამია,

Verse: 55    ქა ხოსკინა მურყვამხა̈ნქა (?!).   გადმომხტარა ციხიდან (?!).




Text: 93c/Chbx. 
მეთგი -- მეთქი


Page: 284  Verse: 1    ვოდ საბრელა, მეთგი ლეჟრი!   ო საბრალო, მეთქი საცოდავო!

Verse: 2    ჟ'ოვ ხაგენა ლელტხაშ მურგვალს,   შესდგომია ლენტეხის ფერხულს,

Verse: 3    მეშხა მაბგა̈რს ნაბრა̈ჴს ხოსკნა.   შავ ეშმაკს გაურბენია ლაჯებში.

Page: 286  Verse: 4    ვოდ საბრელა, მეთგი ლეჟრი!   ო, საბრალო, მეთქი საცოდავო!

Verse: 5    ლელტხა მურგვალ ჩუ ომხვერლი.   ლენტეხის ფერხული დაშლილა.

Verse: 6    "ამღა სგა̈ი ნომ ფეშენიდ:   "ამაზე თქვენ ნუ დარდობთ:

Verse: 7    ალას მეთგი ლახჭემნიი!"   ამას მეთქი გაეკიდება!"

Verse: 8    ვოდ საბრელა, მეთგი ლეჟრი!   ო საბრალო, მეთქი საცოდავო!

Verse: 9    მეთგის კუთხა ბარჯას ხოდა,   მეთქის კუთხვა მხარზე გაუდვია,

Verse: 10    ხეჭემინალ ნაზვა̈რს ა̈მიშ.   მისდევს ამის კვალს.

Verse: 11    მეშხე მაბგა̈რ კვიცრად ოლსიპ,   შავი ეშმაკი შუნად ქცეულა,

Verse: 12    თეთნამ კვიცრილს ხაღვიჭ მეთგი,   თეთრ შუნს მისდევს მეთქი,

Verse: 13    ჟ'ოვ ხაჟოღა ლა̈კვცურითე.   ასძღოლია საჯიხვეში.

Verse: 14    სგებინ ლალჴან შუკვარ ოსჟეღ,   წინ საურმე გზები მიუძღვის,

Verse: 15    ღოშგიმ ლაკვრა̈შ სოტა̈რ ახჭიმ.   უკან ლაკვრაშის კლდეები ("სვეტები") მიჰყვება.

Verse: 16    ჟი ლახჴედჷნ ლაკვრა̈შ თხუმთე,   უნებლიედ ასულა ლაკვრაშის წვერზე,

Verse: 17    თეთვნე კვიცრილ მაბგა̈რდ ესსპჷდ.   თეთრი შუნი (ისევ) ეშმაკად იქცა.

Verse: 18    ვოდ საბრელა, მეთგი საბრალ!   ო საბრალო, მეთქი საბრალო!

Verse: 19    ჟ'ოვ ხასედა ლაკვრა̈შ თხუმას,   ზედ შერჩენია ლაკვრაშის წვერზე,

Verse: 20    სგოვ ხასედა ლერსგვან მეჴა̈რს,   შერჩენია მარჯენა ხელით ("მკლავით"),

Verse: 21    სგოვ ხასედა ლერთან ნაბრა̈ჴს.   შერცენია მარცხენა ფეხით ("ლაჯით").

Verse: 22    ვოდ საბრელა, მეთგი ლეჟრი!   ო საბრალო, მეთქი საცოდავო!

Verse: 23    მეთგი ლაკვრას იშყედურალ.   მეთქი ლაკვრაშიდან ვარდება.

Verse: 24    ძინარს მჷრჰილ ანღჷრინე,   დილას ცისკრის ვარსკვლავი ამოდის,

Verse: 25    მეთხვარ მარილს თე დამ ახრეკ!   მონადირე კაცს თვალი არ მოჰკრა!

Verse: 26    - ხოჩა გზარობ მეთხვარ მარილს! -   - კაი მგზავრობა მონადირეს! -

Verse: 27    მეთგი ლახშჷმ ლაკვრა̈შ თხუმხენ.   მეთქიმ მიაძახა ლაკვრაშის წვერიდან.

Verse: 28    - ლა̈იდ ხოჩა მეთგისოღვ ხარ! -   - სულ კაი მეთქის გექნეს! -

Verse: 29    მეთხვარ მარილდ ჩუქა ოსცად.   მონადირემ დაბლიდან მიუგო.

Verse: 30    - მეთხვარ მარილ, ქავ ხონუბავ ქორშარს მიშგვა:   - მონადირევ, უამბე ჩემ სახლეულთ:

Verse: 31    მეთგი ლაკვრას იშყედურალ,   მეთქი ლაკვრაშიდან ვარდება,

Verse: 32    ისგავ ხასიდ ლერსგვან მეჴა̈რს,   შერჩენილია მარჯენა ხელით,

Verse: 33    ისგავ ხასიდ ლერთან ნაბრა̈ჴს!   შერჩენილია მარცხენა ფეხით!

Verse: 34    ქოვ ხონუბავ ბაბას მიშგვა:   უამბე მამაჩემს:

Verse: 35    რა̈ნგ ი ღვინა̈ლ ფარსა̈გდ მიჯგრის;   რანგი და ღვინო ბლომად მიკურთხოს;

Verse: 36    ქოვ ხონუბავ დიას მიშგვა:   უამბე დედაჩემს:

Verse: 37    ქუთ ი ჭიშდვა̈რ მასა̈რდ მიჯგრის;   ხაჭაპური და ჭიშდვარი ბლომად მიკურთხოს;

Verse: 38    ქოვ ხონუბავ ლახვბას მიშგვა:   უამბე ჩემს ძმებს:

Verse: 39    ჩა̈რჩი ფარსა̈გდ ქა ა̈ნგენახ;   თმა-წვერი დიდად დაიყენონ (მოუშვან);

Verse: 40    ქავ ხონუბავ ლადჩურას მიშგვა:   უამბე ჩემს დებს:

Verse: 41    ფათვა̈რ მასა̈რდ იქუცურახ;   თმები ბლომად მოიჭრან;

Page: 288  Verse: 42    ქოვ ხონუბავ ხახვ მიშგვა:   თმები ბლომად მოიჭრან;

Verse: 43    ბოფშა̈რ ხოჩამდ ჟი ა̈ნვოჴრას;   უამბე ჩემს ცოლს:

Verse: 44    ქოვ ხონუბავ ლელტუს მიშგვა:   ბავშვები ობლობაში კარგად გამოზარდოს;

Verse: 45    ლელტუდ მიშგვა უშდილ-უშდილ ემლეჭალახ;   უამბე ჩემს საყვარლებს:

Verse: 46    ქოვ ხონუბავ ლაცლას მიშგვა:   ჩემმა საყვარლებმა ჩუმ-ჩუმად დამიტირონ;

Verse: 47    ლაცლად მიშგვა ჟი მისკარცხახ,   უამბე ჩემს ტოლებს:

Verse: 48    კვათხას ლაკფალშვ ჟი ამჴჷდეხ,   ჩემმა ტოლებმა საკაცით წამიღონ,

Verse: 49    ნაკას ზა̈რი მიჩჷლჩხჷნახ!   აღმართში კვნესით ამიტანონ,

Verse: 50    ვოდ საბრელა მეთგი ლეჟრი!   ვაკეზე ზარი მითხრან!

Verse: 51    მეთგი ლაკვრას იშყედურალ:   ო, საბრალო მეთქი საცოდავო!

Verse: 52    ჟიქან ღვემალ ჯიყულჰუნე,   მეთქი ლაკვრაშიდან ვარდება:

Verse: 53    მუგვდა მეთგიშ თეილდდ გვი ხარ;   ზემოთ ყორანი დაგყრანტალებს,

Verse: 54    ჩუქა მანკრულდ ჯემურჴვანელ,   თითქოს მეთქის თვალი უნდა;

Verse: 55    მუგვდა მეთგიშ ძერილდდ გვი ხარ.   ძირს დათვი გიტრიალებს,

Verse: 56    ვოდ საბრელა მეთგი საბრალ,   თითქოს მეთქის ხორცი უნდა.

Verse: 57    მეთგი ლაკვრას იშყედურალ.   ო, საბრალო მეთქი საბრალო,

Verse: 58    ეშოღვ ქრისდეს ჩოლმეზჷრად   მეთქი ლაკვრაშიდან ვარდება.

Verse: 59    მერდე მარე ამეჩულაშ!   ასემც ქრისტეს დავულოცივართ




Text: 94a/Mlx. 
მეთხვჲა̈რ ჩორლა̈ჲ -- მონადირე ჩორლა


Page: 288  Verse: 1    მეთხვჲა̈რ ჩორლა̈ჲ იზელალე,   მონადირე ჩორლა მიდი-მოდის,

Verse: 2    აშ ხოცხიპა მჷლახ-მუჟალ,   ასე შემოუვლია მულახ-მუჟალი,

Verse: 3    აფხნეგ-მარე დეშ [ხ]ათხენა,   ამხანაგი ვერ უშოვია,

Verse: 4    ვეშგინ საყლა̈ჲუვ ჯიჭემა,   უკან თურმე საყლა გაიყოლე,

Verse: 5    კუთხვა ისგუ ბარჯას ჯიდა,   შენი კუთხვა მხარზე დაგიდვია,

Verse: 6    ლეზიზდ ლახა̈ჲ სემი ქუთულდ.   საგზლად წაიღე სამი ხაჭაპური.

Verse: 7    ვოდ ჯიბინა ლიზ-ლიჩედი,   სანამ გზას გაუდგებოდი,

Verse: 8    ჩხარა კოჯას ქა მეჩდეხი,   ცხრა კლდეს გადასულხარ,

Verse: 9    ჭიშხი ნაგა̈მს დემშა ხა̈წდა,   არაფრის კვალი ("ფეხის დანადგამი") არ გინახავს,

Verse: 10    მეშდამ კოჯთე ქა მეჩდეხი.   მეათე კლდემდე გასულხარ.

Verse: 11    სგა ჯისგდინა სგა̈შმიშ ტვიბთე:   ჩაგიხედავს შიდა ხევში:

Verse: 12    ღვაშდ ი ჲერსკა̈ნდ ჟი გვეში ლი.   ჯიხვითა და არჩვით სავსეა.

Verse: 13    კუთხვა ისგუ ბარჯს ჯიკიდა,   შენი კუთხვა მხარზე გადმოგიღია,

Verse: 14    ვოდ ჯიბინა ლიჰავეჯი,   სანამ სროლას შეუდგებოდი,

Page: 290  Verse: 15    აშირ ჲერვეშდ ჩუ ჯიდგარა,   ას ოცი უკვე მოგიკლავს,

Verse: 16    ღვაშ ი ჲერსკა̈ნ მა̈გ ლჷნჩჷდად.   ჯიხვი და არჩვი ყველა შერეულად.

Verse: 17    ეშხუ მუკვჩხი დაჴლიდ ეჯსა̈დ,   ერთი კოჭლი თხა დაგრჩა

Verse: 18    იკვჩხიალე, იცვდილალე,   დაკოჭლობს, ცოდვილობს

Verse: 19    ქა ხოჰელა დალა̈შ კოჯთე,   მიუღწევია დალის კლდემდე,

Verse: 20    სგა ხაგენა დალა̈შ ქვაბას.   მისდგომია დალის გამოქვაბულს.

Verse: 21    დალა̈რ ქა̈მთეუვ ხაშჷდახ,   დალები კარში გამოსცვენიან,

Verse: 22    ამბა̈ვ ოთჴა̈დხ მევარ მასდიკ:   ამბავი მიუვიდათ მეტად საწყენი:

Verse: 23    "ღვაშ ი ჲერსკა̈ნ მა̈გ ოხხვიტა   "ჯიხვი და არჩვი ყველა დაუხოცავს

Verse: 24    ეჯ ზისხორა̈ჲ ჩორლა̈ილას!"   იმ სისხლისმსმელ ჩორლას!"

Verse: 25    ქავ ხაშჷდახ დალა̈ ლაშგა̈რ,-   გამოსცვენია დალის ლაშქარი, -

Verse: 26    ჩორლა̈ჲ, ღვაშა̈რს ჭურ ხატფურე,-   ჩორლა, თურმე ჯიხვებს ატყავებ, -

Verse: 27    ჟი ლაჯკულთხნეხ მეგჭა-მეგჭად,   შეგკრეს მაგრა-მაგრად,

Verse: 28    ჟივ ხორეკა ხოშამ კოჯად   ჩამოუკიდიხარ დიდ კლდეზე

Verse: 29    მჷრთენ მეჴარშვ, მჷრთენ სკელიშვ.   მარცხენა მკლავით, მარცხენა წვივით.

Verse: 30    ეჩჩუნ ჩორლა̈იშ ლილკა̈ფჲელე   იქ ჩორლას მოთქმა

Verse: 31    მელგიმ ბაჩას ქიმს ლახგენა,   მყარ ქვასაც ცრემლს დაადენდა,

Verse: 32    საყლა̈ჲშ ეჩჩუ ლიწჷრწკუნი   იქ საყლას წკმუილი

Verse: 33    ცხეკიშ ბალა ავრენდინა.   ტყის ფოთოლსა(ც კი) არხევდა.

Verse: 34    "ატ, ხოლა მიშგუ საყლაე,   "აბა, ჩემო საყლავ,

Verse: 35    ადერ სი მიშგვა ლახვბათე:   წადი შენ ჩემ ძმებთან:

Verse: 36    თვეფ ი ჰავეჯ ნომა აცურახ,   თოფი და იარაღი არ დატოვონ,

Verse: 37    ჯიჯვი მიშგუ ქორდ ადიახ!"   ჩემი ძვალი შინ წაიღონ!"

Verse: 38    ვოდ ხობინა ლიზ-ლიჩედი,   სანამ გაუდგებოდა გზას (ძაღლი),

Verse: 39    ჩხარამ კოჯას ქა მეჩდელი,   ცხრა კლდეს გადასულა,

Verse: 40    ლიწჷრწკუნი მამ ხოქვიცა.   წკმუილი არ შეუწყვეტია.

Verse: 41    ქორა̈შ ფედითევ მეჩდეხი,   სახლის ახლო მისულხარ,

Verse: 42    ლა̈სგიდ ლაჯად მურყვამათე:   გასახედი შეგექნა ციხისკენ:

Verse: 43    ლა̈ხსგი, მურსგვენდ მეჩი მარ' ანღრი,   გაიხედე, მარჯვნით მოხუცი კაცი მოდის,

Verse: 44    სგავ ჯა̈ხვია სგობინისგა.   შეგხვედრია წინ.

Verse: 45    - საყლა̈ჲ მიშგუ, იმთ' ესღრი?   - საყლავ ჩემო, სად მიდიხარ?

Verse: 46    ფუსვდა ისგუ იმე ჯირი?   შენი პატრონი სადა გყავს?

Verse: 47    - ფუსვდა მიშგუ იმე მირი,   - პატრონი ჩემი სადა მყავს,

Verse: 48    ხოშამ კოჯჟი მეგჭად ხორიკ!   დიდ კლდეზე მაგრად ჰკიდია!

Verse: 49    - საყლა̈ჲ მიშგუ, ნომ ჯაყლუნი,   - საყლავ ჩემო, ნუ გეშინია,

Verse: 50    მიზეზ ეჩიშ დალა̈რ ირახ,   იმის მიზეზი დალები იქნებიან,

Verse: 51    დალა̈რ მიშგვა შჷნ ჩუქვან ა̈რიხ!   დალები ჩემ ხელქვეით არიან!

Page: 292  Verse: 52     საყლა̈ჲ სგობინ, ჯგჷრა̈გ ვეშგინ,   დალები ჩემ ხელქვეით არიან!

Verse: 53    სგა ხოჰეჰახ დალა̈შ კოჯთე.   მიუღწევიათ დალის კლდემდე.

Verse: 54    ეშხუ დალა შდაშვ ა̈რი,   ერთი დალი ცალკე არის,

Verse: 55    მეძავობას ხაბარა̈ლიხ:   მეძაობას აბრალებენ:

Verse: 56    ჩორლა̈იში ლილატეს.   ჩორლას სიყვარულს.

Verse: 57    სგა მეჩდელიხ ამთეისგა,   შესულან ამაში,

Verse: 58    დალა ლჷჴმა̈შ ქჷმრა̈ლს შიდე.   დალი ცხარე ("მაგარ") ცრემლებს აფრქვევს.

Verse: 59    ჯგჷრა̈გ ალას ქა ლა̈ხჭვედდა:   წმ. გიორგი ამას შეეკითხა:

Verse: 60    - დალა̈რს მაშენე მა̈ჲ აყა̄ლვე?   - დალებს ყველაზე უფრო რა აშინებს?

Verse: 61    - მა̈ჲ აყალვე, მეძა̈ვ ზურალა̈ ჭიშხ ნაგა̈მჟი   - რა აშინებს (და) მეძავი ქალის ფეხის ნადგამზე

Verse: 62    ღვაჟმარემიშ ამავ ლიჴდე!   მამაკაცის აქ მოყვანა!

Verse: 63    ალას ლახე ქა ხა̈̄ქვინნე,   ამას თუ კი ეტყვი,

Verse: 64    ჩორლა̈ჲს ამავ ქა ა̈გვჴიდეხ.   ჩორლას აქ მოგვიყვანენ.

Verse: 65    ჯგჷრა̈გ თხუმდ დალა̈რთ' ადრინე,   წმ. გიორგი თვითონ დალებთან წავა,

Verse: 66    სგა ლახჩჷდდა დალა̈შ ლაშგა̈რს:   შეერია დალთ ლაშქარს:

Verse: 67    - სგა̈ჲ დალარე, იმ ხაჩმა̈̄ვნედ   - თქვე დალებო, რას უშვრებით

Verse: 68    ღერთა̈ მოლა̈ტ ჩორლა̈ილას?   ღვთისმოყვარე ჩორლას?

Verse: 69    ჲედ ჯიცხონდედ, ქა ჯიფიშვდახ,   თუ გერჩიოთ, გამოგიშვიათ,

Verse: 70    ჰე მოდეი ნალკვიჰს ჯიდი:   თუ არა და არჩევანს მოგცემთ:

Verse: 71    მეძა̈ვ ზურალა̈ ჭიშხ ნაგა̈მჟი   მეძავ ქალის ფეხის ნადგამზე

Verse: 72    ჭიშხიშ მჷგემს ამავ ჯიჴდე,   ფეხის დამდგმელს აქ მოგიყვანთ,

Verse: 73    ჰე მოდეი ჩორლა̈ჲ ა̈მფიშვდდ!   თუ არა და ჩორლა გამომიშვით!

Verse: 74    - ფუსვდა ნიშგვეჲ, იმ ნაჩვმა̈̄ვნე?   - უფალო ჩვენო, რას გვაქნევინებთ?

Verse: 75    ეშხუ მუკვჩხი დაჴლიდ ენცვირ   ერთი კოჭლი თხა დაგვიტოვა

Verse: 76    ეჯ მეთხვია̈რ ჩორლა̈ილად!   იმ მონადირე ჩორლამ!

Verse: 77    ნასგოჯს ისგვა დეშ ხო̄ზიდ ნა̈ჲ,   შენს ნაბრძანებს ჩვენ ვერ წაუვალთ,

Verse: 78    ქა ნიტიხენს ჩორლა̈ჲ ისგოვ!   დაგვებრუნებინოს ჩორლა შენთვის!

Verse: 79    ქა მეჩდელიხ ლაფშვდუ̄რათე:   გასულან გამოსაშვებად:

Verse: 80    ჩორლა̈ი ჩუქვა̄ნთევ ჯიყახ,   ჩორლა დაბლა ჩაგიყვანიათ,

Verse: 81    მურსგვენ ბარჯა ქავ ჯიყვიჩახ:   მარჯვენა მხარი მოგიტეხიათ:

Verse: 82    "მუკვჩხი დაჴლიდს დემ ა̈ნდაგრი!"   "კოჭლ თხას არ მოგვიკლავ!"

Verse: 83    - ჩორლა̈ჲ მიშგუ, ღვაშჷლდ ლა̈̄ხიცვ!   - ჩორლა ჩემო, ჯიხვი აიკიდე!

Verse: 84    - ღვაშჷლდ დემჟი, ბარჯ მეყვჩე მარ.   - ჯიხვს ვეღარ, მხარი მოტეხილი მაქვს.

Verse: 85    - ჩორლა̈ჲ, ეში თხვიმ ათკუჰი̄რ!   - ჩორლა, მაინც თავი სცადე!

Verse: 86    ჩორლა̈ჲდ ამჩუ თხვიმ ადკუჰურე,   ჩორლამ აქ თავი სცადა,

Verse: 87    ღვაშჷლდ ლა̈ჲცვე მევარ ჲენასდ:   ჯიხვი აიკიდა ძალიან სწრაფად:

Verse: 88    ბარჯჷლდ ხოსტჷრფილჷდ ხერა.   მხარი უკეთესი შეექნება.

Page: 294  Verse: 89    ვოდ ჯიბინახ ლიზ-ლიჩედი,   მხარი უკეთესი შეექნება.

Verse: 90    თვეთნა კოჯას ქა მეჩდელხიშდ,   თეთრ კლდეზე გადასულხართ,

Verse: 91    ვოდ მეჴდელი უჩხა-სკარხალ.   მოსულა წვიმა-სეტყვა.

Verse: 92    "ჩორლა̈ჲ მიშგუ, ვეშგდ დო ხისგდი!"   "ჩორლა ჩემო, უკან მიიხედე!"

Verse: 93    ჩორლა̈ჲ ვეშგდ ისგდინი.   ჩორლა უკან იხედება.

Verse: 94    ატ, საბრელა დალა̈შ ლაშგა̈რ,   ო, საბრალო დალთ ლაშქარო,

Verse: 95    ჩვა̈ლს ი ნაღვრევს ჭურ ესღვა̈ნდად!   მეწყერსა და ნიაღვარს მიჰქონდით თურმე!

Verse: 96    ეშხუ დალა სგვებნავ იპერ,   ერთი დალი წინ მიფრინავს,

Verse: 97    ნაბა̄ჴვჟი ქორა̈შ ლაგენს კვეფხნი,   ერთ ნაბიჯზე სახლის სიმაღლეს ხტება,

Verse: 98    კოტოლ ხანჷნდ სგავ ხეჰო̈ლი.   ცოტა ხანში დაეწევა.

Verse: 99    - ჯგჷრა̈გ ფუსვდა, ქა მასა̈̄რვინ,   - უფალო წმ. გიორგი, მაპატივე,

Verse: 100    ალას მიშგოვ ხოჩა ხოყრა,   ამას ჩემთვის სიკეთე უქნია,

Verse: 101    ხვა̈ჲ მჷცხუვა̈რ ჩუ ხოტბიდა,   ბევრი გაცივებული გაუთბია,

Verse: 102    ხვა̈ჲ მა̈იდა̈რ ჩუ ხობიზა.   ბევრი მშიერი გაუძღია.

Verse: 103    ჯეჴჷრალე, ფუსდა მიშგუ,   გევედრები ჩემო უფალო,

Verse: 104    ალ დალე ნომა ალყიმად!   ეს დალი არ დავახრჩოთ!

Verse: 105    - ჩორლა̈ჲ მიშგუ, დემ ალყიმიდ,   - ჩორლა ჩემო, არ დავახრჩობთ,

Verse: 106    იმვა̈ჲ ადგენ, ეჩე ადგენს,   სადაც მოჰკვდე, იქ მოკვდეს,

Verse: 107    ნაბერწყ ისგვეჲ მილიონუ ლი!   თქვენი შთამომავლობა მილიონი იყოს!

Verse: 108    ვოდ ჯიბინახ ლიზ-ლიჩედი,   გასდგომიხართ გზას,

Verse: 109    ქორა̈შ ფედიდუვ მეჩდე̄ლხიშდ,   სახლის ახლო მისულხართ,

Verse: 110    ჯგჷრა̈გ ფუსვდად ჩორლა̈ჲს ხა̈ქვე:   უფალმა წმ. გიორგიმ ჩორლას უთხრა:

Verse: 111    - ჩორლა̈ჲ მიშგუ, მადე მიჟიბ:   - ჩორლა ჩემო, არ მცალია:

Verse: 112    ჩვა̄ბეში ქვეყანათე   ქვედა ქვეყანაში

Verse: 113    თვეთნე მუღვა̈ჲ ალსგვეჯელი.   თეთრი ყვავილი მობრძანებულა.

Verse: 114    ეშხუ ზურალ ეჩე მიცჷხ:   იქ ერთი ქალი მეგულება:

Verse: 115    ხამვა̈ჲ სი, მიშგუ ჩორლა̈ჲ,   როგორც შენ, ჩემო ჩორლა,

Verse: 116    ჯვიდ-საკმეველ ხვა̈ჲ ხოტუსა,   სანთელ-საკმეველი ბევრი უკმევია,

Verse: 117    ეშხუ ჭყინტჷლდ ეჩის ხორი;   ერთი ბიჭი იმასა ჰყავს;

Verse: 118    სგვებინ აჩა̈დხ მეშხე ქაჯა̈რ   წინ წავიდნენ შავი ქაჯები

Verse: 119    ქვინი ლა̈ჲასგდ მინე ფუსვდთე;   სულის წასაყვანად თავიანთ უფალთან;

Verse: 120    ლა̈დი მუგულდ ლამაგა̈ნ ყორს,   დღეს მტრედი მომადგა კარს,

Verse: 121    ქჷმრა̈ლს შიდა ა̈თუ-ა̈თუდ:   ცრემლებს ჰყრიდა ცხელ-ცხელად:

Verse: 122    "ჯგჷრა̈გ ფუსვდა, ლექვან ონღვრი:   "უფალო წმ. გიორგი, ქვევიდან მოვდივარ:

Verse: 123    ქაჯა̈რ ჭყინტჷლდს ქვინჷლდს ხებშიხ!"   ქაჯები ბიჭს სულს ართმევენ!"

Verse: 124    მუგულდ შიშ[დ] მი ვეშგდ მიტიხა:   მტრედი იმ წამსვე მე უკან დამიბრუნებია:

Verse: 125    "ზურალს ხექა მიშგვან იმედ:   "ქალს უთხარი ჩემგან იმედი:

Verse: 126    ჭყინტას ისგვა ჟი ლა̈ჯსელვი!"   შენს ვაჟს გაგიცოცხლებ!"

Page: 296  Verse: 127    ქაჯა̈რს ბერჟა̈ მადრა̈ჴს ხვა̈ჴდე,   შენს ვაჟს გაგიცოცხლებ!"

Verse: 128    ათხე, ჩორლა̈ჲ, ეჩხავ ხვეჰა̈ლ!   ახლა ჩორლა, იქ ვიჩქარი!

Verse: 129    სი მა̈ჲ ჯაკუ, მიშგუ ჩორლა̈ჲ:   შენ რა გინდა, ჩემო ჩორლა:

Verse: 130    ნაგზაისგა ნეცინ ჲერსკა̈ნ   კვირაში წვრილიარჩვი

Verse: 131    ვიხვდ და უტკლა̈ბდ,   უხვად და უნანებლად,

Verse: 132    ჰა ლადეღისგა ღვაშა̈ თხვიმი?   თუ დღეში ჯიხვის თავი?

Verse: 133    - ფუსვდა მიშგუ, ნომა ა̈მცვიდ:   - უფალო ჩემო, ნუ გამიწყრები:

Verse: 134    ლადეღისგა ღვაშა̈ თხვიმი!   დღეში - ჯიხვის თავი!

Verse: 135    ამჩუ ალჲა̈რ ჩუ იყლურა̈ლხ:   აქ ესენი ერთმანეთს შორდებიან:

Verse: 136    ჯგჷრა̈გ ლექვა ჩვაბეშ ჴევთე,   წმ. გიორგი ქვემოთ, ქვედა ხევში,

Verse: 137    ჩორლა̈ სგაჲ ქორთე მიჩა.   ჩორლა - თავის სახლში.

Verse: 138    ამჩუ ჩორლა̈ჲს ზურალ ესხვიდ,   აქ ჩორლას ქალი დაუხვდა,

Verse: 139    ზურალ ესხვი̄დ მევარ მეძა̈ვ.   ქალი დაუხვდა ძლიერ მეძავი.

Verse: 140    სგვებინ ლახხვიდ კოჯა̈ დალას,   წინ შეხვდა კლდის დალს,

Verse: 141    კოჯა̈ დალას ქვინ ხაჩედა.   კლდის დალს სული ამოხდომია.

Verse: 142    "სი მეძა̈ვე ხეხვა მიშგუ,   "შე მეძავო ცოლო ჩემო,

Verse: 143    დო ჯიცხანდა ლჷჲა̈რ ლირდე!"   (რად) არ გერჩია ცოცხლად ყოფნა!"

Verse: 144    ჩორლა̈ჲს ამჩუ ქვინ ხაჩედა.   ჩორლას აქ სული ამოხდომია.




Text: 94b/Mlx. 
ხოჩა მეთხვჲა̈რ ჩორლა̈ჲ -- კარგი მონადირე ჩორლა


Page: 296  Verse: 1    ხოჩა მეთხვჲა̈რ ჩორლა̈ჲ გუშგვეჲ   ჩვენი კარგი მონადირე ჩორლა

Verse: 2    ლა̈თხვიართე იმარა̄ლე,   სანადიროდ ემზადება,

Verse: 3    აფხნეგ-მა̄რე და̈რ ხეყა̈დდა,   ამხანაგი არავინ ჰყავდა,

Verse: 4    მეშხე ღვამლა̈̄დ ვეშგინ ხეჭა̈მ.   შავი ყორანა (ძაღლი) უკან მისდევდა.

Verse: 5    ხობინა ლიზივ-ლიჩედი,   გასდგომია გზას,

Verse: 6    ლა̈თხვჲარდ თვეთნა კოჯთე ხა̈მთქვა;   სანადიროდ თეთრი კლდე სჩვევია;

Verse: 7    ქა ლა̈მჩედლი თვეთნა კოჯთე,   გასულა თეთრ კლდეზე,

Verse: 8    ამე მამაგვეშ ხათხენა.   აქ არაფერი ჰშოვებია.

Verse: 9    ქა ხოჭო̄ნა და̈ლა̈შ დაბვთე,   გაბრუნებულა დალის ყანისკენ,

Verse: 10    სგა ხაჴვესგა კვიცრა̈̄ ბა̈რგილდს,   მიჰპარვია ჯიხვ(ებ)ის ფარას,

Verse: 11    ქა ლოხჰავჯე, ეშხვი ნალკვიჰვ,   სროლა აუტეხა, ერთი რჩეული,

Verse: 12    ეშხვი ნალკვიჰვ ღვაშ ჯიდგარა.   ერთი რჩეული ჯიხვი მოგიკლავს.

Verse: 13    მერმე უცეფდ ჟიჲ ა̈ნტჷრხნე,   მეორე უცბად შეუნაცვლა,

Verse: 14    მერმეჲ აჯაღ ჩუ ჯიდგარა;   მეორეც მოგიკლავს კიდევ;

Verse: 15    მესმე აჯაღ ჟიჲ ა̈ნტჷრხნე,   მესამე კვლავ შეუნაცვლა,

Verse: 16    მესმეჲ აჯაღ ჩუ ხოდგარა.   მესამეც კიდევ მოუკლავს.

Page: 298  Verse: 17     ვოდე მე̄შთხვა̄მ იტჷრხა̈ნდა,   მესამეც კიდევ მოუკლავს.

Verse: 18    ეჩქად დალა̈რდ ჟიჲ ანბო̈რკლეხ,   მანამდე დალებმა შებორკეს,

Verse: 19    ჟივ ხოცვირახ კოჯათეჟი   შეუტოვებიათ კლდეზე

Verse: 20    მურსგვენ ტოტშვ ი მჷრთენ ჭჷშხშვ.   მარჯვენა ხელით და მარცხენა ფეხით.

Verse: 21    ჩორლა̈ჲ საბრალ, ჩორლა̈ჲ ლეჟრი,   ჩორლა საბრალო, ჩორლა საცოდავო,

Verse: 22    იმევ ისგვი ჯიჯვი ასეს!   ნეტაი სად დარჩება შენი ძვალი!

Verse: 23    ცოდა̈-კალენ თვეფ ი ჰავეჯ,   აფსუს (შენი) თოფი და იარაღი,

Verse: 24    თვეფ ი ჰავეჯ გა̈ნჯი ლეზობდ!   თოფი და იარაღი ჟანგის შესაჭმელად!

Verse: 25    ეშ ვეშგმავი თე ლახჩედა,   უკან გაჰქცევია თვალი,

Verse: 26    ღვამლა̈დ ვეშგიმხა̈ნ მაწურწკვინდა.   ყორანა უკან მომწკმუოდა.

Verse: 27    "ღვამლა̈̄დ საბრა, მამ ჯა̈მჲედაჲა?   "საცოდავო ყორანა, არ შეგიძლია?

Verse: 28    ა̈გით' ა̄დე, ლახვბას მიშგვა,   შინ წადი (და) ჩემს ძმებს,

Verse: 29    ლახვბას მიშგვა ქაჲ ოხო̄მბა̈ვ:   ჩემს ძმებს უამბე:

Verse: 30    ტვიბრუშ ლეჟა ჭურ ა̈ნჴდენიხ,   ხევ-ხევ ამოვლენ,

Verse: 31    თვეფს ი ჰავეჯს დე̄მ ადქარვიხ,   თოფსა და იარაღს არ დაკარგავენ,

Verse: 32    ჯიჯვსი მიშგვა ა̈გით' ა̄დიხ!"   ჩემს ძვალსაც შინ წაასვენებენ!" ("წაიღებენ!").

Verse: 33    მა̄დხვა̈ჲ ხოკლი ა̈გითე̄სგა,   ცოტა უკლია შინამდე,

Verse: 34    ჯგჷრა̈̄გ ფუსდა სგა ლახხვიდდა:   უფალი გიორგი შემოხვდა:

Verse: 35    - ღვამლა̈̄დ, იმთე როქვ ესღრი სი?   - ყორანა, შენ საით მიდიხარო?

Verse: 36    - ხამა იმთე, ჩორლა̈ჲ მიშგვი,   - როგორ თუ საით, ჩემო ჩორლა,

Verse: 37    ჩორლა̈ჲ მიშგვი კოჯას ლა̈ხსა̈დ!   ჩემი ჩორლა კლდეს შეჰრჩა!

Verse: 38    ლახვბას მიჩა ლეჟ' ა̈თვჴერნი,   მის ძმებს ზევით ვიახლებ,

Verse: 39    ჩორლა̈იშ ჯიჯვს ა̈გით' ა̈ნჴდეხ,   ჩორლას ძვალს შინ წამოიღებენ,

Verse: 40    თვეფს ი ჰავეჯს დე̄მ ადქარვიხ.   თოფსა და იარაღს არ დაკარგავენ.

Verse: 41    ჯგჷრა̈გ ფუსდა თხუმშ ანსგვეჯი,   უფალი გიორგი თვით მობრძანდება,

Verse: 42    ღვამლა̈დ ჩორლა̈იშთე ატიხ:   ყორანა ჩორლასთან გააბრუნა:

Verse: 43    "მიშგვა ლიჴდა̄ლვ ჟი ლა̈ჲბჷგენს!   "ჩემ მოსვლამდე გამაგრდეს!

Verse: 44    ტვიბრუშ ლეჟა ჭურ ა̈ნჴვდენი,   ხევ-ხევ ამოვალ,

Verse: 45    დალა̈რს ლიმციქულს ოხბინი."   დალებთან მოლაპარაკებას გავმართავ" ("მოციქულობას დავუწყებ").

Verse: 46    ჯგჷრა̈გ ფუსდა ლეჟ' ა̄სგვეჯდა,   უფალი გიორგი ზევით აბრძანდა,

Verse: 47    დალა̈რს ლიმციქულ ლოხბინე:   დალებთან მოლაპარაკება გამართა ("მოციქულობა დაუწყო"):

Verse: 48    "ჩორლა̈ჲ ჟი მოშ ლა̈მფუშდურახ!"   "ჩორლა გამომიშვით!" ("გამომიშვან")

Verse: 49    ალა დალა̈რდ ლა̈ჲჷმბაჟეხ.   ეს დალებმა გაიკვირვეს.

Verse: 50    მე̄რმა̄მდ მეცქვილ ქა̄დ როქვ ლახტიხ:   მეორედ კვლავ მოციქული დაუბრუნდა:

Verse: 51    - ხოცხენდედხ ი ა̈მფუშდურახ,   - ერჩიოთ და გამომიშვან,

Verse: 52    ჰე ეჯა მოდე[ჲ] ჩორლა̈ჲს როქვი   თუ არა და ჩორლასო

Verse: 53    სემი ათა̈ს ღვაშ ხოდგარა,   სამი ათასი ჯიხვი მოუკლავს,

Verse: 54    ნეცინ ერსკა̈ნ უშჷლდა ლი,   წვრილი არჩვი უთვალავია,

Page: 300  Verse: 55    ეჯა ლა̈დი ჩჷშხშვ ამტჷხეხ, -   წვრილი არჩვი უთვალავია,

Verse: 56    ხედვა̈ჲ ხოცხენხ, ალა მა̈ყრიხ!   რომელიც ერჩიოთ, ის მიქნან!

Verse: 57    - ალამა̈გს ნა̈ჲ იმხა̈ნ ა̈ნჴვდედ?   - ჩვენ ამდენს საიდან მოვიყვანთ?

Verse: 58    ჩორლა̈ჲდ სემი დაჴლიდ გარ ენცვირ!   ჩორლამ სამი თხაღა დაგვიტოვა!

Verse: 59    ჩორლა̈ჲს ჟი როქვ ოხფუშდურიდ,   ჩორლას გამოვუშვებთო,

Verse: 60    მურსგვენ ბარჯს ლა̈ნშა̈ნდ ოხყვიჩედ!   (მაგრამ) ნიშნად მარჯვენა მხარს მოვსტეხთ!

Verse: 61    ჩორლა̈ჲ ჟი როქვ ლაჲფუშდურეხ,   ჩორლა გამოუშვეს,

Verse: 62    მურსგვენი ბარჯი სგაჲ ახყვიჩხ.   მარჯვენა მხარი მოსტეხეს.

Verse: 63    ჯგჷრა̈̄გ ფუსდა ჩუქვა̄ნ ხოღლი,   უფალი გიორგი ქვევით უცდის,

Verse: 64    ჩორლა̈ჲ ლაფჷნცლეუშ ანღრი.   ჩორლა ძლივს მოდის.

Verse: 65    - ჩორლა̈ჲ მიშგვი, იმჟი ხა̈რი?   - ჩორლა ჩემო, როგორა ხარ?

Verse: 66    - იმჟი ღალ ხვირდი?   - როგორ ვიქნები ბეჩავი?

Verse: 67    ედ ალას ჲა̈რ ანღელდა,   ან ამას ვინ იფიქრებდა,

Verse: 68    ჰავე მი ლჷჲა̈რ ა̈მსედელხვა̈სვ?   თუ მე ცოცხალი დავრჩებოდი?

Verse: 69    მურსგვენ ბარჯი სგა ღალ ამყვიჩხ.   მარჯვენა მხარი მომტეხეს.

Verse: 70    - ჩუ ღენ აღე მიშგვათეჩუნ,   - ჩამოდი ჩემთან,

Verse: 71    სამ ღვაშჷლდს უშხვარ [ლ]ა̈ჯლა̈ჯნე,   სამ ჯიხვს ერთმანეთზე მიგიბამ,

Verse: 72    ჰე მოშ ბარჯას ჟიჲ ა̈თრეკნე,   თუ ამას მხარზე აიკიდებ,

Verse: 73    ეჩქა ლა̈თხვჲარს მავინ მამ ჯა̄რ.   მაშინ ნადირობაში ხელი არ შეგეშლება.

Verse: 74    სემი ღვაშა̈რ უშხვა̄რ ლოხვლა̈ჯ,   სამი ჯიხვი ერთმანეთს მიუბა,

Verse: 75    ალა ჩორლა̈ჲს ჟი ლახაცვე.   ეს ჩორლას აჰკიდა.

Verse: 76    - ათხე მი სგვებინ ეჯჟოღა,   - ახლა მე წინ წაგიძღვები,

Verse: 77    ჰე მოშ ზაგარვ ჟიჲ ალღრინედ,   თუ ქედზე ავალთ,

Verse: 78    ეჩქა ლა̈თხვჲარს მავინ მამ ჯარ.   მაშინ ნადირობაში ხელი არ შეგეშლება.

Verse: 79    ხობინახ ლიზივ-ლიჩედი,   გასდგომიან გზას,

Verse: 80    მადხვა̈ჲ ხოკლიხ ზაგა̈რთეჟი:   ცოტა უკლიათ ქედამდე:

Verse: 81    "ჩორლა̈ჲ მიშგუ, ვეშგმავ ლა̈ხსგი,   "ჩორლა ჩემო, უკუ მიიხედე,

Verse: 82    აშხვ სეირს ათხევ ჯაწვე̄ნი!"   ერთ სეირს ახლავე გაჩვენებ!"

Verse: 83    ჩორლა̈ჲდ ვეშგმავ ჭურ ლაჲსინჯვე,   ჩორლამ უკან გაიხედა,

Verse: 84    ტვიბრუშ სკარხალ ჭურ ანღჷრი,   ხევ-ხევ სეტყვა მოდის თურმე,

Verse: 85    ჩვა̈ლს ი ნაღვრევს მა̈გ ესღვა̈̄ნდა,   მეწყერსა და ნიაღვარს ყველაფერი მიჰქონდა,

Verse: 86    დალა̈რ ჩვა̈ლ-ნაღვრევს ახნა̈ჩდე.   დალები მეწყერსა და ნიაღვარს გაურია.

Verse: 87    "ისგვა ბარჯა̈ში ნა̈ყვჩუ̈რი   "შენი მხარის მოტეხისთვის

Verse: 88    ალა დალა̈რსუ ხერიხი!   ეს დალებს ჰქონდეთ!

Verse: 89    ჩორლა̈ჲ, მიშგოვ ხვა̈ჲ ჯიმსახვრა:   ჩორლა, ჩემთვის ბევრი გიმსახურია:

Verse: 90    ეშდჲორი ჩა̈ჟიში ლა̈ბი   თორმეტი ცხენი საპალნე

Verse: 91    ლეტვრე-საკმელ გარ ჯიჴმარა, -   მარტო სანთელ-საკმელი დაგიხარჯავს, -

Verse: 92    ეჯ ნამსახურს დე̄სა ჯითვფე,   იმ ნამსახურს არ დაგიკარგავ,

Page: 302  Verse: 93    ათხე ჰაჯსი ქა ლაჯჰვედი:   იმ ნამსახურს არ დაგიკარგავ,

Verse: 94    ლადა̈ღისგა ღვაშ ჯუღვე̄ნდედს,   დღეში თითო ჯიხვი გქონდეს,

Verse: 95    ნეცინ ერსკა̈ნ უდურვა ჯა̈̄ც!   წვრილი არჩვი უარუთქმელად გქონდეს!

Verse: 96    ვოდ ჯეკვეს, ღო ამჟი მერდე,   სანამ გინდოდეს, ასე იყავ,

Verse: 97    შომვა̈ჲ დაგრა სი ჯიცხენდედს,   როცა შენ სიკვდილი გერჩიოს,

Verse: 98    ეჩქად ეჯა ვადშვ ჯუღვენდე̄დს;   მანამდე ეს ნატვრა გქონდეს;

Verse: 99    შომვა̈ჲ ეჯა ჟი ა̈ხჷლკუჰა,   როცა ის ირჩიო,

Verse: 100    ეჩქა მერდე ნიშგვეჲცახა̈ნ, -   მაშინ (იყავ) ჩვენთან მყოფი, -

Verse: 101    ალ ჰაჯ ისგოვ ქა ლა̈მჰოდენს!   ეს ნატვრა შენთვის მომეცეს!

Verse: 102    ალა ღერთემ ჩუ ჯა̈მზჷრეხ!   ეს ღმერთმა დაგლოცოთ!




Text: 94c/Qld. 
ქალა̈ჲ -- ქალა


Page: 302  Verse: 1    ხოჩა ქალა̈ჲ ა̈მჩედელი,   კარგი ქალა წასულა,

Verse: 2    ა̈მჩედელი ლა̈თხვიართე,   წასულა სანადიროდ,

Verse: 3    სგა ხაჴვესგა ღვაშა̈ ჯვეგილდს,   მიჰპარვია ჯიხვის ფარას,

Verse: 4    ეშხუ თვეფილდა̈შ ნაკვარჟი   ერთი თოფის სროლაზე

Verse: 5    [ვ]ოხვიშდ ღვაშჷლდ ჩუ ჯიდგარა.   ხუთი ჯიხვი მოუკლავს.

Verse: 6    ალი დალა̈რს ჩუ ხობაჟახ.   ეს დალებს გაუგიათ.

Verse: 7    "ქალა̈ჲს ამჟი დე̄მის ლუფვშდედ:   "ქალას ასე არ გავუშვებთ:

Verse: 8    ლერთენ ჭიშხილდს ქა ლოლქიფედ,   მარცხენა ფეხს გადავუცდენთ,

Verse: 9    ლერსგვენ მაყვშდა̈გს ქა ლალყვიჩედ,   მარჯვენა ბარძაყს მოვამტვრევთ,

Verse: 10    მახა მჷსყა ჯაბრიშ კა̈ცხჷლდშვ   ახალგაკეთებული ბანდულის წვერით

Verse: 11    ვოქვრეშ ხანთალს ჟი ლოლრეკნედ!"   ოქროს საკიდზე დავკიდებთ!"

Verse: 12    "ალი გაცხა̈დ ამჟი მაყერხ:   "ეს მართლაც ასე მიყვეს:

Verse: 13    ქა როქვ ლა̈მქიფხ ლერთენ ჭიშხილდ,   გადამიცდინეს მარცხენა ფეხი,

Verse: 14    ლერსგვენ მაყვშდა̈გ ქა როქ ამყვიჩხ."   მარჯვენა ბარძაყი მომტეხესო".

Verse: 15    ქალა̈ჲს ყურშა̈ჲ ეზერ ხაჭიმ.   ქალას ყურშა კარგად მისდევს.

Verse: 16    "საბრალ ყურშა̈ჲ, ა̈გით' ადერ,   "საბრალო ყურშა, შინ წადი,

Verse: 17    დედეს მიშგვა ამჟი ხე̄ქარ:   დედაჩემს ასე უთხარ:

Verse: 18    ჯიჯვა̈რს მიშგვა ნომ ხეთხელი,   ჩემს ძვლებს ნუ ეძებს,

Verse: 19    ქუთს ი ჭიშდვა̈რს ქა მიფანედს!"   ხაჭაპურ-ჭიშდვარს მიდებდეს სულის მოსახსენებლად!"

Verse: 20    ესღრი, ესღრი, ყურშა̈ჲ ესღრი,   მიდის, მიდის, ყურშა მიდის,

Verse: 21    ყურშა̈ჲს ჯგჷრა̈გ სგვებინ ლახხვიდ.   ყურშას წმინდა გიორგი წინ შემოხვდა.

Verse: 22    - საბრა ყურშა̈ჲ, იმთე ესღრი?   - საბრალო ყურშა, სად მიდიხარ?

Verse: 23    - ჰამა იმთე, ქალა̈ჲ ანშყა̈დ უხვა̈ნისგა,   - როგორ თუ სად, ქალა გადმოვარდა ჭიუხიდან,

Page: 304  Verse: 24    დედეს მიჩა ქა ხვა̈ბჟინე.   - როგორ თუ სად, ქალა გადმოვარდა ჭიუხიდან,

Verse: 25    - მიშგვა ქალა̈ჲს მა̈ჲ ანკვანნა,   - ჩემს ქალას რა გადმოაგდებდა,

Verse: 26    ჰე დო დალა̈რ დომ ხოღლა̈ტნახ? -   თუ დალები არ უღალატებდნენ? -

Verse: 27    ყურშა̈ჲს ჯგჷრა̈გდ ჟი ლახჭონვნე.   ყურშა წმ. გიორგიმ გააბრუნა.

Verse: 28    ესღრი, ესღრი, ჯგჷრა̈გ ესღრი,   მიდის, მიდის, წმ. გიორგი მიდის,

Verse: 29    იმეჩუ ქალა̈ჲ უშგულ ხორიკ,   სადაც ქალა უკუღმა ჰკიდია,

Verse: 30    უშგულ ხორიკ ვოქვრეშ ხანთალს.   უკუღმა ჰკიდია ოქროს საკიდზე.

Verse: 31    ჯგჷრა̈გდ ლა̈კვცა̈ნილ ქა ლახჭემ,   წმინდა გიორგიმ სახოცი მოუსვა,

Verse: 32    ქალა̈ჲ ხოტურფილ ქა ლა̈ჲტიხ.   ქალა უფრო მშვენიერი გახდა ("გამოიბრუნა").

Verse: 33    სგვებინ ჯგჷრა̈გ, ვეშგიმ ქალა̈ჲ,   წინ წმ. გიორგი, უკან ქალა,

Verse: 34    იჭვმურჲალდახ უხვანიშე კაცხარისგა,   დარბოდნენ ჭიუხის წვერზე,

Verse: 35    ჟი როქ ა̈თლაკხ ვოქვრეშ კარავს.   წააწყდნენ ოქროს კარავსო.

Verse: 36    ჯგჷრა̈გს ხუღვე ვოქვრეშ კვაბლა̈დ,   წმ. გიორგის აქვს ოქროს კომბალი,

Verse: 37    სგა ლოხბჷრგნე ვოქვრეშ კარავს,   დაურახუნა ოქროს კარავს,

Verse: 38    ქა ლა̈ჲსგიდახ სემი დალა̈რ.   გამოიხედა სამმა დალმა.

Verse: 39    - საბლუ დალა̈რ, მა̈ჲ ლა̈ჯჩვემნა̈ნხ?   - საბრალო დალებო, რა ჩაგიდენიათ?

Verse: 40    მიშგუ ქალა̈ჲ იმნა̈რ ახკვა̈რდ?   ჩემი ქალა რად გადმოაგდეთ?

Verse: 41    ლარდა-ლა̈გნას ჟი ლა̈ჯშდიხე,   საყოფ-სადგომს დაგილევთ,

Verse: 42    ისგვეჲ უხვა̈ნს მინდვერდ ოთსყი!   თქვენს ჭიუხს ტრამალად ვაქცევ!

Verse: 43    - მა̈დილ ჯერა, ფუსდ ჯგჷრა̈გი,   - შენს მადლს, უფალო გიორგი,

Verse: 44    ლარდა-ლა̈გნა ნუმ' ა̈ნშდჷხა!   საყოფ-სადგომს ნუ დაგვილევ!

Verse: 45    მა̈უ̄ ნიჩვმინა̈ნ, ფუსდ ჯგჷრა̈გი:   რა უნდა გვექნა, უფალო გიორგი:

Verse: 46    მახა მიშლადღიში შელდჟი   ყოველ ახალ კვირის თავზე

Verse: 47    თვეფიშ კვა̈მილდს სგა ნა̈ნჩჷდა.   თოფის კვამლში გაგვხვევდა ხოლმე.

Verse: 48    ლარდა-ლა̈გნას დო̄მ ა̈ნშდიხე,   საყოფ სადგომს (თუ) არ დაგვილევ,

Verse: 49    ისგვა ქალა̈ჲს საჩქვა̈რს ხვაჰვდიდ:   შენს ქალას საჩუქარს მივცემთ:

Verse: 50    მჷკხა̈ თხუმჟი მეგრა ღვაშა̈რს,   (ყოველი) სექტემბრის დამდეგს მსხვილ ჯიხვებს,

Verse: 51    ნეცინ ერსკა̈ნ ულევდ ხუღვე̄ნს   წვრილი არჩვები ულევად ჰქონდეს

Verse: 52    გვა̈რიშ მიჩა მა̈გ მეთხვია̈რ[ს].   მისი გვარის ყველა მონადირეს.

Verse: 53    აშ ლჷმზჷრე უშხუდ ლირდე!   ასე დალოცვილი(ყოს) ერთად ყოფნა!




Text: 95/Par. 
ნათელა̈დ ი სეგზილდ -- ნათელა და სეგზილდი


Page: 304  Verse: 1    ნათელა̈დ ი სეგზილდ ირიხ.   ნათელა და სეგზილდი არიან.

Verse: 2    ოდ, საბრალო სეგზიშ ჴანა̈რ   ო, საცოდავი სეგზის ხარები

Verse: 3    იჰელვალეხ, ოჲ, ჩილეთი;   ქრებიან, ოჲ, ყოველღამე;

Verse: 4    ოდ, საბრალო სეგზიშ გიცრა̈რ   ო, საცოდავი სეგზის ვერძები,

Verse: 5    იქვითოლეხ, ოჲ, ჩილეთი!   იპარავენ (მათ), ოჲ ყოველღამე!

Page: 306  Verse: 6    ჰერწემ გჷრკიდუ ჯაცხეპა,   იპარავენ (მათ), ოჲ ყოველღამე!

Verse: 7    იხენალე სეგზიშ ჴაცას;   ხარობს სეგზის დაღუპვას;

Verse: 8    სეგზილდ გვისი დემ იკვიში:   სეგზილდი გულს არ იტეხს:

Verse: 9    ნათელა̈ი ჩუვ ხერდოლე,   ნათელა ეყოლება,

Verse: 10    ნათელა̈ი ქრისდეშ ნა̈პრისვდ.   ნათელა, ქრისტეს ნათლული..

Verse: 11    ა̈მჩედელი სეგზილდ ქამავ,   გარეთ გასულა სეგზილდი,

Verse: 12    ჟივ ხობინა გველეშაპა̈რდ,   დაუწყია (ომი) გველეშაპებთან,

Verse: 13    ნათელა̈ი ქორს ხემზჷრდა,   ნათელა კი შინ შესაწირს სწირავდა,

Verse: 14    ქორს ხემზჷრდა პა̈პის მიჩა:   შინ ევედრებოდა თავის ნათლიას:

Verse: 15    "ო, დიდება პა̈პის მიშგვა!   "ო, დიდება ჩემს ნათლიას!

Verse: 16    პა̈პი მიშგუ, იმე ხირდი?   ჩემო ნათლიავ, სადა ხარ?

Verse: 17    ქორ ი ლირდე მამ ნესდენი,   სახლ-კარი არ გვრჩება,

Verse: 18    გველერშაპა̈რ ნეჲმახვალეხ!"   გველეშაპები გვმტრობენ!"

Verse: 19    სეგზილდს სევი ქავ ხაჰოდა,   სეგზილს ნატვრა მისცემია,

Verse: 20    ეშდიორი ჩუვ ხოდგარა   თორმეტი კიდეც მოუკლავს

Verse: 21    მა̈გ ურწყული, ოჲ, ჰერწმარე.   ყველა უწმინდური, ოჲ, გველები,

Verse: 22    ჟი ლუზვერლიხ, ოჲ, ჰერწმარე,   შეკრებილან, ოჲ, გველები,

Verse: 23    ქვითრა̈რ მინე მჷკეთ ირახ,   ქურდები მათი მოკეთეები იქნებიან,

Verse: 24    ივზირალეხ სეგზიშ ღალა̈ტს,   თათბირობენ ("ვაზირობენ") სეგზის ღალატს,

Verse: 25    ნათელა̈იშ, ოჲ, ჴაცასი.   ნათელას, ოჲ დაღუპვას.

Verse: 26    ნათელა̈ი ლჷფა̈შვდ ირი,   ნათელა ქებულია,

Verse: 27    ალჲარეშდი მამ ხეყვლინნი,   ამათი შიში არ ექნება,

Verse: 28    ქრისდე ფუსდა, მიჩა პა̈პი,   უფალი ქრისტე, მისი ნათლია,

Verse: 29    მაშედდ მიჩა ჩუვ ხერდოლე.   მას შემწედ ეყოლება.

Verse: 30    ეშ ანსგვეჯდა, ოჲ, ღერმეთი,   ასე მობრძანდა, ოჲ ღმერთი,

Verse: 31    ქრისდე გიმდი ჩუვ ხოფიშვდა,   ქრისტე მიწაზე ჩამოუშვია,

Verse: 32    სეგზიშ ამახვ ჩუვ ხოჴაცა -   სეგზის მტერი დაუღუპავს -

Verse: 33    ჰერწმარე ი .   გველები და

Verse: 34    შუკვას ღალი ქავ ხოჭემა,   გზა-გზა გაუტარებია,

Verse: 35    ქავ ხოჭემა დეციშ ლჷფარდ,   გაუტარებია ცის ქვეშეთზე,

Verse: 36    დეციშ ლჷფარ ქვეყანაჟი,   ცისქვეშა ქვეყანაზე,

Verse: 37    ნათელა̈ი ჟივ ოთხვია,   ნათელა აუყვანია,

Verse: 38    მიჩა ტაბა̈გდ სგავ ლოხვსგურა,   თავის სუფრაზე შემოუსვამს.

Verse: 39    ალი ღერთემ ჩუვ გვამზჷრას,   ეს ღმერთმა დაგვლოცოს,

Verse: 40    ხინ ი ხიად უჟომ გვერი, შეჲ!   ლხინი და სიხარული მოუშლელი გვექნება!





Text: 96/Ushg. 
ჭყინტჷლდა ჲედ ლელი და ლეკურ-კაბა
-- ჭყინტულდ ანუ ლელი და ლეკურ-კაბა


Page: 308  Verse: 1    - სი ჭყინტილდა, იმთე ესღრი?   - ჭყინტულდ (ბიჭიკო), სად მიხვალ?

Verse: 2    იმთე ესღვრი, ცხეკთე ესღვრი.   სად მივალ (და) ტყეში მივალ.

Verse: 3    - სი ჭყინტილდა, ცხეკს მა ჯაკუ?   - ჭყინტულდ, ტყეში რა გინდა?

Verse: 4    მა მეკვადდა, კვადლიშ ლიქჩე.   რა მინდოდა (და) წნელის მოჭრა.

Verse: 5    - სი ჭყინტილდა, კვადლიდ მა ჯად?   - ჭყინტულდ, წნელი რად გინდოდა?

Verse: 6    კვადლიდ მადა ხეხვმი ლაყვრა.   წნელი მინდოდა ცოლის საწოლად.

Verse: 7    - სი ჭყინტილდა, ხეხვ ღანავ ჯარ.   - ჭყინტულდ, ცოლი ფეხმძიმედ გყავს.

Verse: 8    აღო ქურად მა ხეკვდენი?   აბ ბერწად რა უნდა? ("რა ენდომება?")

Verse: 9    - სი ჭყინტილდა, დინოლ ხორი.   - ჭყინტულდ, გოგონა ჰყავს.

Verse: 10    აღო ისგა დემ ლაჲცვირა!   აბა შიგ ხომ არ შეირჩენდა!

Verse: 11    - სი ჭყინტილდა, ჭყინტი ხორი.   - ჭყინტულდ, ბიჭიც ჰყავს.

Verse: 12    აღო ჯჷმლურ მა ხეროლა?   აბ უძმოდ რა ექნებოდა?

Verse: 13    - სი ჭყინტილდა, ჭყინტ აჯდაგრა.   - ჭყინტულდ, ბიჭი მოგკვდომია.

Verse: 14    აღო არვ იმჟი ლაჲჭემნა?   აბ ორს როგორ მოიკიდებდა (ძუძუზე)?

Verse: 15    - სი ჭყინტილდა, დინ' აჯდაგრა.   - ჭყინტულდ, გოგონაც მოგკვდომია.

Verse: 16    აღო ჯჷმლურ მა ხეკვდენი?   აბა უძმოდ რა უნდა?

Verse: 17    - სი ჭყინტილდა, ხეხვ ჩვაჯდაგრა.   - ჭყინტულდ, ცოლი მოგკვდომია.

Verse: 18    აღო გეზლურ მა ხეკვდენი?   აბა უშვილოდ რა უნდა? ("ენდომება?")

Verse: 19    - სი ჭყინტილდა, ლეჲღაბდ მა ჯიგ?   - ჭყინტულდ, სააღებოდ რა გყავს დაყენებული?

Verse: 20    ლეჲღაბდ მიგან წიქერ-გიშერ.   სააღებოდ დაყენებული მყავდა წიქარა-გიშერა.

Verse: 21    - ეჯი კოტოლ წიქერ-გიშერ (ირი).   - ის წიქარა-გიშერა პატარა (იქნება).

Verse: 22    - კოტოლ მადე, სურუ განგალ:   - პატარა კი არა, ძალიან დიდი:

Verse: 23    ეჩი გვაროლ ლაჴვმის ალშგი.   მისი ტყავი ეკლესიას გადახურავს.

Verse: 24    - ეჯი კოტოლ ლაჴვმილ ირი.   ის პატარა ეკლესია იქნება.

Verse: 25    - კოტოლ მადე, სურუ განგალ:   - პატარა კი არა, ძალიან დიდი:

Verse: 26    სემი ლჷზა ჟეღილდუღვი   სამი წლის ძაღლი

Verse: 27    სემი ზავას დეშ იცხჷპი.   სამ წელს გარს ვერ შემოუვლის.

Verse: 28    - ეჯი კოტოლ ფაკულ ირი.   - ის (ალბათ) პატარა ლეკვი იქნება.

Verse: 29    - კოტოლ ფაკულ ხამა ირი:   - პატარა ლეკვი როგორ იქნება.

Verse: 30    სამ ნასკინჟი წივერს ხეჰა.   სამ ნახტომზე წიორს (ნადირს) ეწევა.

Verse: 31    - ეჯი კოტოლ წივრულ ირი.   - ის პატარა წიორა იქნება.

Verse: 32    - კოტოლ მადე, სურუ განგალ:   - პატარა კი არა ძალიან დიდი:

Verse: 33    ღუმირს ისკჷნე ჟიქანქა.   ზევით ნაძვს აახტება.

Verse: 34    - ეჯი კოტოლ ღუმრილ ირი.   - ის პატარა ნაძვა იქნება.

Page: 310  Verse: 35    - კოტოლ მადე, სურუ განგალ:   - ის პატარა ნაძვა იქნება.

Verse: 36    ძუღვას ჭოკად ქა ხეჰოლე.   ზღვას გასადებ ხედ გასწვდება.

Verse: 37    - ეჯი კოტოლ ტომბოლ ირი.   - ის პატარა ტბია იქნება.

Verse: 38    - კოტოლ ტომბოლ ხამა ირი:   - პატარა ტბია როგორ იქნება:

Verse: 39    მიჟ ლაწადიდ დეშ ხეროლე.   მზე ვერ ჰყოფნის სანათებლად.

Verse: 40    - ეჯი კოტოლ მჷჟილდ ირი.   - ის პატარა მზია იქნება.

Verse: 41    - კოტოლ მჷჟილდ ხამა ირი:   პატარა მზია როგორ იქნება:

Verse: 42    გიმ ლაწადიდ დეშ ხეროლე.   მიწა ვერ ჰყოფნის სანათებლად,

Verse: 43    დეც ლაფარად დეშ ხეროლე.   ცა ვერ ჰყოფნის დასაფარავად.

Verse: 44    - ა, სი გვეფი, სი ჰერია!   - ა, შე გრძნეულო, შე კუდიანო,

Verse: 45    კვეტ-კოტოლი ჩიდ მიღვროვა,   ცოტ-ცოტა ყველა მომიტყუებია,

Verse: 46    ალ ჭყინტილდაშდ დეშ მამსახა!   ამ ჭყინტულდისთვის ვერა(ფერი) მომიხერხებია!

Verse: 47    ბაზი მი ყადვთე ოდრინე,   ამაღამ მე ყადთან (?) წავალ,

Verse: 48    ბაბას ლუგვარ ჴანილდ ხორი,   პაპას მსუქანი ხარი ჰყავს,

Verse: 49    ბაზი ლათვნად მი ოთხვიი.   ამაღამ წყლის დასალევად მე წავიყვან.

Verse: 50    - ბაბა, შვიდებდუვ ემხვია!   - პაპავ, მშვიდობით დამხვდომოდე!

Verse: 51    - შვიდებდ ისგვი თხვიმ ლამჴადა!   მშვიდობით მომსვლია შენი თავი!

Verse: 52    - ბაზი ისგვაცახან ხვიყვნი.   - ამაღამ შენთან დავწვები.

Verse: 53    ისგლეთხიშა ონასუღვი   შუაღამისას

Verse: 54    მახვშის ლიჩჩხჷნელ ხემთქვანდა,   უფროსს სჩვეოდა ცხვირის დაცემინება,

Verse: 55    ბაბას ბაზი ჟი ლახჩაჩხვნე.   პაპას ამაღამ ცხვირს დააცემინა.

Verse: 56    - ბაბას ნაშდობი, ღერთა ჟჷრ!   - პაპას მშვიდობა, ღვთის წყალობა!

Verse: 57    - მა ლუჩმინედ, მა ალგონვად?   - რა ვქნათ, რა მოვიგონოთ?

Verse: 58    ლეზვებ-ლეთრე მაგ ჟი აგვშდახ!   სასმელ-საჭმელი სულ გამოგველია!

Verse: 59    - გვიშგვე ჩუქან ლუღვჟარ არიხ,   - ჩვენ ქვემოთ მელოგინეები არიან,

Verse: 60    ერვი ბოფშარ ეჯჲარს ხორიხ,   იმათ ორი ბავშვი ჰყავთ.

Verse: 61    ეჯჲარს ლადი ქაქჷლს ხოჩოხ:   დღეს იმათ ფაფას უკეთებენ:

Verse: 62    ლადი სადილ ეჯი გვერა.   დღეს სადილად ის გვექნება.

Verse: 63    ბოფშარს ქაქჷლდ ჟი ოხვჩვემნეხ,   ბავშვებს ფაფა გაუკეთეს,

Verse: 64    ჭყინტილდდ ტუნულ ლაჴვრაჟ' ესგე,   ჭყინტულდმა ქოთანი სარკმელზე დადგა,

Verse: 65    ისგა აშჷდხ (ტუნუთე) სემი ქაჯარ.   შიგ (ქოთანში) ჩაცვივდა სამი ქაჯი.

Verse: 66    ჭყინტჷლდ[დ] ტუნუ ჟი ლაჲკჷდი,   ჭყინტულდმა ქოთანი აიღო,

Verse: 67    ისგა ესგე ჟაჴილთესგა,   ჩადგა ტიკში,

Verse: 68    ჟაჴილს ჟიქან ქა ხოთჷლე:   ტიკს თავი მოუკრა:

Verse: 69    "ჟი ლოხვწები შგილის ჩუქან:   "დავკიდებ ჭერს ქვეშ:

Verse: 70    ისგვე ზუმი ჩუ მიხალდა,   თქვენოდენა კი ვიცოდი,

Verse: 71    ეშხვი ნუკულდ ქა მისარდა!"   ერთი ხერხით მე ვჯობნიდი!:





Text: 97a/Ltl. 
ჯგჷრა̈გი -- წმინდა გიორგი


Page: 312  Verse: 1    ჯგჷრა̈გი, სი ლანეშდ!   წმინდა გიორგი, შენ შეგვეწიე!

Verse: 2    ხამვა̈ჲ ღერბათ ლახვბეცე,   როგორც ღმერთს შევსთხოვო,

Verse: 3    ეჯჟიუ ლანშედა   ისემც შეგვწევიხარ

Verse: 4    ჟჷრშუ ისგვა-ჲ წყალობში!   შენი მადლითა და წყალობით!




Text: 97b/(Tbl.) 
ჯგჷრა̈გი -- წმინდა გიორგი


Page: 312  Verse: 1    ოჲ ჯგჷრა̈გიეჰა, ლოჲგვი̄შე̄და,
Verse: 2    იჰა̄ჲ ო̄ჲ იჰა ოჰა̄ჲ
Verse: 3    ჰაჲ ი ლაჲგვიშედა,
Verse: 4    იჰაჲ ი, ო, იჰა̄ ო ჰა̄,
Verse: 5    ია ოა იჰა იჰა იო ჯგჷრა̈გ,
Verse: 6    სი ლოგვშედ ი ო!

Verse: 7    (ჯგჷრა̈გ[უ] ლოგვშედა,   წმინდა გიორგიმც შეგვწევია,

Verse: 8     ლოგვშედა;   შეგვწევია;

Verse: 9     ჯგჷრა̈გ,   წმინდა გიორგი,

Verse: 10    სი ლოგვეშდ!)   შენ შეგვეწიე




Text: 98/(Tbl.) 
სადამი -- სადამი


Page: 312  Verse: 1    ლა̄ლია ხო̄რია ხო̄ჲა ჩა̄ჲა,
Verse: 2    დია̄ა ო̄ დია̄ა ო̄ჲ ოჰო̄ჲ
Verse: 3    ოჲ იჰა კვიჰა̄ დომ სია̄ ოჲა რე̄ჲო̄.

Verse: 4    (ლალხორ ი ხოჩო[ღ]ვ   სალუხორე და კარგი

Verse: 5    ოგკვიჰა!)   გაგვეგოს! ("კარგიმც გაგვიგია!")




Text: 99a/Lnr. 
ლილე -- ლილე


Page: 312  Verse: 1    ისგვამ დიდა̈ბინ გოშია,   შენი დიდებით სავსეა,

Verse: 2    დიდება თარინგლეზერის!   დიდება მთავარანგელოზს!

Verse: 3    ა̈ლჴჷ̄რა̄ლედ ლიშედს გუშგვეჲ,   შევევედროთ ჩვენს შეწევნას,

Verse: 4    ლიმზირ დიდა̈ბ ლუჯვა̈რუ გვა̄რ!   შესაწირი დიდება ჯვარიანი გვქონდეს!

Verse: 5    ძღვიდილდ ჯეცხა̈პდა ოქვრა̈ში,   ზღუდე გერტყა ოქროსი,

Verse: 6    ოქვრა̈ სამჴა̈რინ გოშია.   ოქროს სამკაულით სავსეა.

Page: 314  Verse: 7    ლალგენა ისგუ ჴანარე,   ოქროს სამკაულით სავსეა.

Verse: 8    მუჭვა̈რ ხაგა̈ნდახ ოქვრა̈ში,   რქები ჰქონდათ ("ედგათ") ოქროსი,

Verse: 9    იბირღვიე̄ლხ ზაგნი ზაგა̈რ,   დაბუღრაობენ ქედ-ქედ,

Verse: 10    სვიფილდ მეტყუფე ხეროლეხ;   მოედანი გადატყაული ექნებათ;

Verse: 11    ლალგენა ისგუ გიცრარე,   შენი შესაწირი ვერძები,

Verse: 12    მუჭვა̈რ ხა̄გა̈ნდახ ყორყოჯა̈ჲ,   რქები ჰქონდათ ("ედგათ") დაგრეხილი,

Verse: 13    იკვაჩხჲალეხ ზაგნი ზაგა̈რ.   დახტოდა ქედ-ქედ.

Verse: 14    დიდა̈ბ ოთჴა̈დ ყერის ისგვა!   დიდება მოსვლოდეს შენს ძალას!

Verse: 15    ისგვა დიდა̈ბდ მამგვეშ ნიცხა;   შენს დიდებას არაფერი გვირჩევნია;

Verse: 16    ლიშედ ნიშგვეჲ სი ჯიცხა̈ნდედს,   ჩვენი შეწევნა შენ გერჩიოს

Verse: 17    აშ ლერსგვანთე გირი მურგვალდ!   ასე მარჯვნით ირგვლივ!




Text: 99b/Cxm. 
ლილე -- ლილე


Page: 314  Verse: 1  ოი, ლილე, ისგვამ დიდა̈ბინ გოშილე*, ოი, ლილე!   --   ოი, ლილე, შენი დიდებით სავსეა, ოი, ლილე!
Verse: 2  ოი, ლილე, დიდა̈ბ, დიდა̈ბ თარგლეზერსი, ოი, ლილე!   --   ოი, ლილე, დიდება, დიდება მთავარანგელოზს,
Verse: 3  (ოი, ლილე,) ლელჴჷრელად ლიშედს გვიშგვე, (ოი, ლილე!)   --   ოი, ლილე, ვევედრებით ჩვენს შეწევნას, ოი, ლილე!
Verse: 4  ოი, ლილე, ჯოვ ლოგვშედა ყერუშ მიჩა! (ოი, ლილე!)   --   ოი, ლილე, ის შეგვწეოდეს თავის ძალით! ოი, ლილე!
Verse: 5    ლიმზურ ჯარახ სგაშ ლალგენას,   ლოცვა-შეწირვა გქონიათ * დათქმული,

Verse: 6    ჴანა̈რ ჯირდახ სგაშ ლალგენას,   ხარები გყავდათ * დათქმული,

Verse: 7    მუჭვა̈რ ხაგანხ შიდ ვოქრეში;   რქები ჰქონდათ ("ედგათ") ოქროსი;

Verse: 8    გიცრა̈რ ჯირდახ სგაშ ლალგენას,   ვერძები გყავდათ * დათქმული,

Verse: 9    მუჭვა̈რ ხაგანხ შიდ ყორყოჯი,   რქები ჰქონდათ დაგრეხილი,

Verse: 10    იბურღველახ ზაგნი ზაგა̈რ;   დაბუღრაობენ ქედ-ქედ;

Verse: 11    ხუნვას ლაჩვა̈რი ჯიყურდახ,   საძირკველთან ირმები გეწვათ,

Verse: 12    შდურვას შაურდენ ჯაცხეპა;   (ციხის) ქონგურს შევადენი გერტყა;

Verse: 13    ძღვიდილდ ჯაცხიპ შიდ ვოქრეში,   ზღუდე გარტყია ოქროსი,

Verse: 14    ქორჷლდ ჯიგან შიდ შხეფიში.   სახლი გედგა უზადოდ აგებული.

Verse: 15    ალი ღერთემ ჩივ ჯამზჷრახ   ეს ღმერთმა დაგლოცოთ

Verse: 16    ამეჩულა̈შ მერდე მარა!   აქ მყოფი ადამიანები!


Page: Fn. 
Verse: 1    დედანშია: დიდა̈ბ ბრილ გოში ლე. ^
Verse: g.1    სგაშ ძის გამო ^
Verse: g.2    სგაშ ძის გამო? ^
Verse: g.3    სგაშ ძის გამო ^



Text: 99c/Mlx. 
ლილე -- ლილე


Page: 314  Verse: 1  ჰოჲ-და ლილე და, დიდება თარინგლაზელის, ვოჲ-და, ლილე, ჰო!
      --   ჰოჲ-და ლილე და, დიდება მთავარანგელოზს, ვოჲ-და, ლილე, ჰო!
Verse: 2  (ჰოჲ-და ლილე და,) ისგვანი დიდაბინ გოში, (ვოჲ-და, ლილე, ჰო!)
      --   ჰოჲ-და ლილე და, შენი დიდებით სავსეა, ვოჲ-და, ლილე, ჰო!
Verse: 3    ძღვიდილდი ჯაცხიპი ვოქვრეში.   ზღუდე გარტყია ოქროსი.

Page: 316  Verse: 4    ლალგენე ისგვი ჴანარე   შეწირული შენი ხარები

Verse: 5    მაჩხფა̈რ ზაგა̈რ იბირღვჲელეხ,   მაჩხფარის ქედზე ბუღრაობენ,

Verse: 6    სვიფილდი მეტყვფე ხეროლეხ   მოედანი გადატყაული აქვთ

Verse: 7    ნა̈ბირღვჲალე ჴანარეში;   ნაბუღრავები ხარებისა;

Verse: 8    ლალგენე ისგვი ფუკვარე   შეწირული შენი ვაცები

Verse: 9    ზაგნი ზაგანი იკვა̈ჩხჲელეხ,   ქედ-ქედ დახტიან,

Verse: 10    ლალგენე ისგვი გიცრალე,   შეწირული შენი ვერძები,

Verse: 11    კირკოლდაჲ ხაგა̈ნდახ მუჭვარე;   დაგრეხილი ჰქონდათ ("ედგათ") რქები;

Verse: 12    ქაბეშხა̈ნ ისგვი ლახვარე   გარეთ შენი საძოვარი მთები

Verse: 13    ერსკა̈ნდ ი კვიცრანი ჟი გვეშია;   არჩვითა და შუნით სავსეა;

Verse: 14    სვიფი მეტყვეფე ჯეროლე   მოედანი გადატყაული გაქვს

Verse: 15    უსხვარეში ნა̈ძჰა̈ნჲალვი.   უსხების დაკვლით.




Text: 99d/Lsh. 
დიდებ, დიდებ თარიგძელას ჲედ ლოგუშედა -- დიდება, დიდება მთავარანგელოზს ანუ ლოგუშედა


Page: 316  Verse: 1    დიდებ, დიდებ თარიგძელას,   დიდება, დიდება მთავარანგელოზს,

Verse: 2    ლელჴჷრალედ ლიშედს გუშგვე,   ვევედრებოდით ჩვენს შემწეობას,

Verse: 3    მაშედ გუშგვე ჯეჲ სგოჯილე!   ჩვენი შემწე ის ბრძანდება!

Verse: 4    ძღუდი მურგვალდი ხაცხეპა,   ზღუდე არტყია ირგვლივ,

Verse: 5    სვეტი ვოქრეში ხაგენა,   ოქროს სვეტი ჰქონია ("სდგმია"),

Verse: 6    ისგან დიდებან გოში ლი,   შიგნით დიდებით სავსეა,

Verse: 7    ჩხერჲალაჲ მიჩა თასარე,   ჩხრიალა მისი თასები,

Verse: 8    თას ი ავჯარივშ გოშილე,   თას-აბჯარით სავსეა,

Verse: 9    ლჷშკადე მიჩა ავჯარე,   მოჭედილი მისი აბჯარი,

Verse: 10    ლჷნქეჭა მიჩა მურყვამე,   დახატული მისი ციხე,

Verse: 11    ძირვას რიონი ხოგენდა,   ძირში მდინარე ედგა,

Verse: 12    შდულვას შაურდენ ხაცხეპა,   ქონგურს შევარდენი ერტყა,

Verse: 13    ლესგას ღვაშარი ხოყურდა,   გვერდით ჯიხვები ეწვა,

Verse: 14    სარკი ლასგიდის ხოჩა̄ნდა.   სარკე-მიჭვრიტას სჯობდა.

Verse: 15    ლალგენა მიჩა ჴანარე,   შეწირული მისი ხარები,

Verse: 16    მუჭვარ ლჷშკადილ ხარენახ,   მოჭედილი რქები ჰქონიათ,

Verse: 17    სუფილ მეტყვეფილ ხარენა,   მოედანი გადატყაული ჰქონია,

Verse: 18    ზაგნიშ ზაგარნ იბირღვჲელეხ,   ქედ-ქედ ბუღრაობენ,

Verse: 19    ლალცხატაჲ მიჩა გიცრალე   შეწირული მისი ვერძები

Verse: 20    ზაგნიშ ზაგარნ იბაცქვჲელეხ.   ქედ-ქედ რქენენ (ერთმანეთს).





Text: 100/? 
მიქელ-გაბრიელ -- მიქელ-გაბრიელი


Page: 318  Verse: 1    გაბრიელ მახარობელსა გა ი ოი ჰა უი̄ უო̄ ი ხა უი̄ ვო̄ რა ი ხა̈ ვოი̄ ხოი ჲა უი̄ ო̄.
Verse: 3    მიქელ-გაბრიელ, სი ლოგვეშდ გა ი ოი ჰა უი̄ უო̄ ი ხა უი̄ ვო̄ რა ი ხა̈ ვოი̄ ხოი ჲა უი̄ ო̄.
Verse: 5    უობრილიდა უობრილიდა უობრილიდა.


Verse: 6    (გაბრიელ მახარობელსა   გაბრიელ მახარობელსა,

Verse: 7    მიქელ-გაბრიელ, სი ლოგვეშდ!)   მიქელ-გაბრიელ, შენ შეგვეწიე!




Text: 101/Ushg. 
ბარბალ დოლაში -- დოლის წმინდა ბარბალე


Page: 318  Verse: 1    დიდება ბარბალ დოლაშის!   დიდება ბარბალე დოლისას!

Verse: 2    ლიმზირ ჯაგადი ძღჷდაში.   შესაწირი გმართებს დიდისა.

Verse: 3    ლაფსყალდა̈შ ჟიბენ ანსგვეჯნი,   ლაბსყალდს ზემოთ მობრძანდება,

Verse: 4    გეგულდა[შ]ს* ისგა ანსგვეჯნი.   გეგულდაშში მობრძანდება.

Verse: 5    ბარბალ, ისგვა ჴამშოშუღვი   ბარბალე, შენი ძალით

Verse: 6    ლაშხრაში ჟიბენ ანსგვეჯნი;   ლაშხრაშს ზემოთ მობრძანდები;

Verse: 7    ბარბალ, ისგვა ჴამშოშუღვი   ბარბალე, შენი ძალით

Verse: 8    ჴევიას ლეჟა ხათარაში;   სვანეთში ("ხევს ზემოთ") დიდებით მოდიხარ;

Verse: 9    ხითჷში ვაჟილ-სიმჷქას,   ირჩევ ვაჟ-ქალიშვილებს,

Verse: 10    ტაბლაში ისგვა მჷნაყას.   შენი ტაბლის გამომცხობლებს.

Verse: 11    ჯვიჰიერისგა ანსგვეჯნი,   ჯვიჰიერში მობრძანდები,

Verse: 12    ქუნილდ ლაჯჴანდა სარჯაში,   სუნი გეცა სარაჯისა,

Verse: 13    ლამა̈̄რია ხარჯილს ხაშდაბა.   ღვთისმშობელი ხარჯს ამზადებს.

Verse: 14    ლალგა̈ნა მიჩა ჴანარე,   შეწირული მისი ხარები,

Verse: 15    სუფილ მეტყვეფილ ხეროლე   მოედანი გადატყაული აქვს

Verse: 16    ნა̈ძჰანჲერუ ჴანარეში.   ხარების დაკვლით.

Verse: 17    ლაქვა ლახზაზა მაცვბაში,   ქვემოთ შეჰგებებია მაცვბაში,

Verse: 18    ბარბალ ხარჯილსუ ხაბიშა.   ბარბალე ხარჯს ართმევდა თურმე,

Verse: 19    წყილიან ზადაშინ გოშია   წმინდა ზედაშით სავსეა

Verse: 20    მეზრაში კეცილ უშდიხა.   სალოცავი ქვევრი ამოულეველი.


Page: Fn. 
Verse: 4    დედანშია: გეგულთას. ^



Text: 102a/Qld. 
ქართულიდან გადაკეთებული სიმღერები

ავთა̈ნდილ -- ავთანდილი


Page: 320  Verse: 1    ავთა̈ნდილ როქ იმარა̄ლდა,   ავთანდილი ემზადებოდაო,

Verse: 2    იმარა̄ლდა ლა̈თხვიართე.   ემზადებოდა სანადიროდ.

Verse: 3    "ლაცლას მიშგვაჲ ქა ხვა̈წჰინე,   "ჩემს ტოლ-ამხანაგებს დავპატიჟებ,

Verse: 4    ქეიფს ხვა̈ჩო ამ მიშლადა̈ღ."   ვაქეიფებ ამ კვირა დღეს",

Verse: 5    "ლაცლა მიშგვი ქა როქ ხვა̈წიჰ,   "ჩემი ტოლები დავპატიჟეო,

Verse: 6    ჩინთიშ ტაბგილ სგვებინჩუ ესოგ,   ჩინთის(?) სუფრა წინ დავუდგი,

Verse: 7    გზავრობა̈შ როქ მამა თერა,   მგზავრობისა არა ჩანს რაო,

Verse: 8    ლაცლაცახა̈ნ ლირდე ლა̈მსედნი.   ტოლებთან ყოფნა შემრჩება:

Verse: 9    ვოქვრეშ კათხჷლდ სგვებინჩუ მი̄გ,   ოქროს კათხა წინ მიდგას,

Verse: 10    ვოქვრე ჩა̈ნგილდ ტოტჟი მუღვე,   ოქროს ჩანგი ხელთა მაქვს,

Verse: 11    ხვიშდრა̈ლ, ხვიღრა̈̄ლ ლაცლაცახა̈ნ.   ვთამაშობ, ვმღერი ტოლებთან.

Verse: 12    თინა̈თ, მიშგუ თელეღჷრა,   თინათინი, ჩემი რძალი,

Verse: 13    ლეზიზს მინყე ლა̈თხვიართე;   საგზალს მიცხობს სანადიროდ;

Verse: 14    ჟი ლამმარე, ჟი ლამხა̄ნზე,   მომამზადა, შემაიარაღა,

Verse: 15    წჷრნი საღრილ ჟი ლა̈მჰჷნგრე,   წითელი საღარი შემიკაზმა,

Verse: 16    ლეზიზ ხურჯნა̈ლ ჰჷნგირს ემრეკ,   საგზაო ხურჯინები უნაგირზე დამიკიდა,

Verse: 17    ვოქვრეშ მადრა̈ჴ ქა ლამბიშე.   ოქროს მათრახი მომაწოდა.

Verse: 18    ჟი ხვაკვეფხი ჩა̈ჟილდს მიშგვა,   ზედ მოვახტი ჩემს ცხენას,

Verse: 19    მად მიყჷრი ეშხვი მადრა̈ჴ,   ერთი მათრახი(ც) არ დამიკრავს,

Verse: 20    ეშხვი მინდვერს ქა მისკინა,   ერთ მინდორს გავმხტარვარ,

Verse: 21    [ეშ] ლამტულე თინათინად,   ისე მომაძახა თინათინმა,

Verse: 22    თინათინა თელეღჷრად:   თინათინმა, (ჩემმა) რძალმა;

Verse: 23    "ავთა̈ნდილე, ჟი ლა̈მღელა̈ვ,   "ავთანდილ, შემიცადე,

Verse: 24    გზავრობა̈შ როქვ მამა თერა,   მგზავრობისა არა ჩანს რაო,

Verse: 25    ეშხუ საუდ ჩუ ლამჴიდვინ!"   ერთი სურვილი შემასრულებინე!"

Verse: 26    ჟი ლა̈ჲღელვე ავთა̈ნდილად,   შეიცადა ავთანდილმა,

Verse: 27    ჟი ლა̈ჲღელვე მინდვერისგა,   შეიცადა მინდორში,

Verse: 28    ძმა̈-ჲ თელღჷრა ჩუ ლა̈ჲნა̈ჩდა̈ნხ,   მაზლ-რძალი შეირივნენ,

Verse: 29    ესღირალეხ მინდვერისგა.   იმღერეს მინდორში.

Verse: 30    თინა̈თს ვეშგმავ როქვ ხოჭონა,   თინათინი უკან გაბრუნებულაო,

Verse: 31    ავთა̈ნდდ ლიზი̄ლ მა̄დ ლა̈ჲჟომე.   ავთანდილმა წასვლა არ დაიშალა.

Page: 322  Verse: 32     ხობინავ ლიზი-ლიჩედი,   გასდგომია გზას,

Verse: 33    სგა მეჩდელი უხვა̈ნთესგა,   შესულა ჭიუხში,

Verse: 34    უხვა̈ნ ღვაშარინ გოშია.   ჭიუხი ჯიხვებით სავსეა.

Verse: 35    "ეშხუ ღვაშჷლდ ჩუ მიდგარა,   "ერთი ჯიხვი მომიკლავს,

Verse: 36    ალი ჩა̈ჟილდს ჟი როქ ლო̄ხვაცვ.   ეს ცხენს დავკიდე.

Verse: 37    მიბინა ლიზი-ლიჩედი,   გავსდგომივარ გზას,

Verse: 38    ესღვრი, ესღვრი ცხეკს ი მინდვერს,   მივდივარ, მივდივარ ტყესა და მინდორში,

Verse: 39    ჟი ლოქ ა̈ხფა̈შ ჩა̈ჟილდს მიშგვა.   დაიღალა ჩემი ცხენაო.

Verse: 40    ჩა̈ჟილდს ღვაშჷლდ ჩუ როქ ოხოკ,   ცხენას ჯიხვა ჩამოვხსენი,

Verse: 41    ჩა̈ჟილდს ჰჷნგრი̄ლ ჩუ როქ ოხოკ,   ცხენას უნაგირა მოვხადეო,

Verse: 42    ჩა̈ჟილდ ლაჩა̈ხვთე მიფი̄შვდა."   ცხენა საძოვარზე გამიშვია".

Verse: 43    ავთა̈ნდდ ლემსგილ ჟი ლოქ ლაიშვ,   ავთანდილმა ცეცხლა დააგზოო,

Verse: 44    ხოშა წვა̈დილდ ლატყბას ლახდე.   დიდი მწვადი მიუფიცხა ("შესაწვავად მიადო").

Verse: 45    ვოდ როქვ წვა̈დილდ ჟი იტყბო̄ლდა,   სანამ მწვადი შეიწოდაო,

Verse: 46    ჩა̈ჟილდდ ლა̈ჲკიდ ხოშა ჭჷრხჷნ.   ცხენმა დიდად დაიჭიხვინა.

Verse: 47    "ქა ლოხვსინჯა̈ვ ლეჟა-ლექვა,   "გავიხედე ზემოთ (და) ქვემოთ,

Verse: 48    მინდვერიში ლეჟა̈შ პილჷლდს   მინდვრის ზემო მხარეს

Verse: 49    ანღრი, ანღრი აშირ მარე,   მოდის, მოდის ასი კაცი,

Verse: 50    აშირ მარე, მეშხე მარე.   ასი კაცი, შავი კაცი.

Verse: 51    ო, საბრელა ავთა̈ნდილე!   ო, საბრალო ავთანდილ!

Verse: 52    ალი მა̈გ მიშგუ მოღლა̈ტ ლი.   ჩემი მოღალატეა ყველა ეს.

Verse: 53    ენასო̄ლდ როქვ ჩა̈̄ჟ ჟი [ლ]ა̈ხვჰჷნგირ,   უცბად ცხენა შევიკაზმეო,

Verse: 54    ჟი ხვაკვეფხი ჩა̈ჟილდს მიშგვა,   მოვახტი ჩემ ცხენას,

Verse: 55    ღვაშჷლდ მინდვერისგაჲ ა̈მსა̈დ,   ჯიხვა მინდორში დამრჩა,

Verse: 56    წვა̈დილდი უტყბადუ მასედა.   მწვადიც უწვავი დამრჩენია.

Verse: 57    ესღვრი, ესღვრი მაშრი შუკულდს,   მივდივარ, მივდივარ ფართო გზაზე,

Verse: 58    მაშრი შუკულდს ენასდ ესღვრი,   ფართო გზაზე სწრაფად მივდივარ"

Verse: 59    ნახვწი შუკულდს წყჷნა̈̄რდ ესღვრი,   ვიწრო გზაზე ნელა მივდივარ,

Verse: 60    ქა ლოხვსინჯა̈ვ ბარჯ ჟიქა̄ნქა,   უკან გავიხედე,

Verse: 61    ფედჲას ამჭიმ აშირ მა̄რე.   ახლოს მომდევს ასი კაცი.

Verse: 62    ო, საბრელა ავთა̈ნდილე,   ო, საბრალო ავთანდილ,

Verse: 63    დეშ ხოჩდენი ამშელდ ამახვს!   ვერ გაექცევი ამდენ მტერს!

Verse: 64    ჟი როქვ ოთსკინ შუკუნ ჟიბოვ,   ავხტი გზის ზემოთო,

Verse: 65    სგა ლა̈ხვლაფრა̈ნ თვეთნა̄მ ბა̈ჩჷლდს.   შევეფარე თეთრ ქვას.

Verse: 66    ანღრი, ანღრი აშირ მა̄რე,   მოდის, მოდის ასი კაცი,

Verse: 67    აშირ თვეფილდ ქავ მიკვარა,   ასი თოფა გამისროლია,

Verse: 68    აშირ მა̄რე ჩუვ მიდგარა,   ასი კაცი მომიკლავს,

Verse: 69    ეშხუ მეშხე მარილ ა̈მსა̈დ.   ერთი შავი კაცი დამრჩა.

Page: 324  Verse: 70    ეჯგვა̈რ ამფიშდვ მეშხა მარად,   ისე მესროლა შავმა კაცმა,

Verse: 71    თვეთნე გვა̈მილდ ჟი ლა̈მწჷრნე.   (რომ) თეთრი მკერდი ამიწითლა.

Verse: 72    ო, საბრელა ავთა̈ნდილე!   ო, საბრალო ავთანდილ!

Verse: 73    აფხნეგ-მა̄რე მი და̈̄რ მინჴრი,   ამხანაგი მე არავინ მახლავს,

Verse: 74    ეშხუ თვეთნე მუგულდ მინჴრი,   ერთი თეთრი მტრედა მახლავს,

Verse: 75    ლა̈̄ირს ხოზზი დედეს მიშგვა:   წერილს გავუგზავნი დედაჩემს:

Verse: 76    თვეთნე ლერქვილა̈რ ხალტჷნდა,   თეთრი ტანსაცმელი უყვარდა,

Verse: 77    მეშხად აღფის ავთა̈ნდიშღა;   შავად შეღებოს ავთანდილისთვის;

Verse: 78    ეშხვი დინაგეზალ ა̈მსა̈დ,   ერთი ქალიშეილი დამრჩა,

Verse: 79    ეჯ' ეჯგვა̈რ მარა ლახომეს,   ის იმგვარ კაცს მისცეს,

Verse: 80    მი მაჯონდედს თვალდ ი ტანდ[ა],   (რომ) მე მგავდეს თვალად და ტანად,

Verse: 81    მიშგუ ხოჩა ლარდა-ლა̈ზგა   ჩემი კარგი სახლ-კარი

Verse: 82    ეჩას ზითევდ ქა ლახომეს!"   მას მისცეს მზითვად!"




Text: 102b/Lnr. 
ავთა̈ნდილ -- ავთანდილი


Page: 324  Verse: 1    ავთა̈ნდილა ქა მეჩდე̄ლი,   ავთანდილი წასულა,

Verse: 2    ქა მეჩდე̄ლი ლა̈თხვიართე,   წასულა სანადიროდ,

Verse: 3    მამგვეშ ხეთხა̈̄ნ ალას ლა̈დი,   არაფერი უშოვია ("ჰშოვებია") ამას დღეს,

Verse: 4    ჯიჰრა ჩუქვა̄ნ ლემესგს ა̄შვე.   მუხის ძირს ცეცხლს ანთებს.

Verse: 5    ლემესგ ოდე ჩუ ა̈დღუ̄ზა̈̄ნ,   სანამ ცეცხლი გაძლიერდა,

Verse: 6    ეჩქად ლა̈ჩვი ჩუ ხოდგარა,   მანამ ირემი მოუკლავს,

Verse: 7    ეჩი̄ წვა̈დვა̈რ ჟი ხომა̄რა.   მისი მწვადები დაუმზადებია.

Verse: 8    ქა ლა̈ჲსგიდა მინდვერთექა,   გაიხედა მინდვრისაკენ,

Verse: 9    ამეჩუნა ლაშგა̈რ ა̈რი:   აქ ლაშქარი არის:

Verse: 10    "ა, წარმა̈თი, მიშგუ აფხნეგ,   "ა, წარმათო, ჩემო ამხანაგო,

Verse: 11    მიშგუ საღრილ ქაი ა̈მიჴდ!"   ჩემი საღარი მომგვარე!"

Verse: 12    ამნემ ჩა̈̄ჟი ქა ხოჴიდი,   ამან ცხენი მოჰგვარა,

Verse: 13    ალას ავთა̈ნდილ ლახსგურდა,   ამაზე ავთანდილი შეჯდა,

Verse: 14    ქა მეჩდელი მინდვერთექა,   წასულა მინდვრისაკენ,

Verse: 15    ამჩუ თათა̈რდ ჟი გვეში ლი.   აქ თათრ(ებ)ით სავსეა.

Verse: 16    "ეშხუ აშირ ქა მიკვარა,   "ერთი ასი (თოფი) მისვრია,

Verse: 17    აშირ თათრა̈რ ჩუ მიდგარა,   ასი თათარი მომიკლავს,

Verse: 18    ეშხვი̄ლ ასა̈დ ნე̄სგაისგა."   ერთი დარჩა შუაში".

Verse: 19    ეშხუ ეჯას ქა ხოკვარა,   ერთი იმას(აც) უსვრია,

Verse: 20    ავთა̈ნდილს ხაჴიდ გუქა,   ავთანდილს მოარტყა გულში,

Verse: 21    ლა̈ჲსგიდა ავთა̈ნდილ ღვეშგმა̄ვ:   მიიხედა ავთანდილმა უკან:

Verse: 22    ფინდიხ მინდვერისგა იშდრა̈̄ლ.   ტყვია მინდორში თამაშობს.

Page: 326  Verse: 23     ქა მეტხელი ჯიჰრათექა,   დაბრუნებულა მუხასთან,

Verse: 24    ამეჩუნი ჩუ ასგურდა:   აქ ჩამოჯდა:

Verse: 25    "ო, ბედნიერ, ლა̈ჲრი მჷი,   "ო, ნეტავი, წერილის წამღები (მომცა),

Verse: 26    ა̈გითე მე̄ზი და̈̄რ მეთხი!"   შინ წამსვლელი არავინ მეშოვება!"

Verse: 27    ანჴა̈დ ნა̈მზურ ეშხუ მუგულდ,   მოვიდა ერთი დალოცვილი მტრედი,

Verse: 28    გა̈ნხა̈ნ ეჯას სგა ხაგენა,   მოსდგომია იმას გვერდზე

Verse: 29    ავთა̈ნდილა ლა̈ირს ა̈ჲრი   ავთანდილი წერილს წერს

Verse: 30    მუგვი ზისხშვ ი მუგვი ღალოშ.   მტრედის სისხლითა და მტრედის ფრთით.

Verse: 31    "მიშგუ დია, ალა მა̈ჲ ლი:   "ჩეზო დედავ, ეს რა არი!

Verse: 32    აშხვ კოჯისგა ლა̈ჩვი ყუ̄ლი?   ერთ კლდეში ირემი ყვირის?

Verse: 33    ამის ჯიჲრი, დედე მიშგუ:   ამას გწერ, ჩემო დედავ:

Verse: 34    ჲორი ღვამლა̈რ ჭურ ანღჷრიხ,   ორი ყორანი თურმე მოდის,

Verse: 35    უშხვარ პინტყილს დემ ხა̈ცურიხ;   ერთმანეთს ბუმბულს არ არჩენენ;

Verse: 36    ეშხუ ციცულდ კა ჩუქვანი   ერთი კატა კერიის ფიქალქვეშ

Verse: 37    კი̄ლი, ეჯა მა̈ჲ იროლე?   კივის, ის რა იქებ(ოდ)ა?

Verse: 38    გუშგვეჲ ყორჟი მეგემ ხეგნი,   ჩვენს კარზე ხე დგას,

Verse: 39    ეჯა იცნავშ ჩვალქაჩე̄ლი,   ის სიზმარში მოჭრილა,

Verse: 40    ბალე ჩუქვა̄ნთე ხაშჷ̄და!"   ფოთოლი ძირს დასცვენია!"

Verse: 41    ალა მუგულდდ ქა ადჲე,   ეს მტრედმა წაიღო,

Verse: 42    ავთა̈ნდი̄ლა̈ დედეს ლახვე̄მ,   ავთანდილის დედას მისცა,

Verse: 43    ქა̈̄დჭოდა̄ნე დედედ მიჩა.   წაიკითხა დედამისმა.

Verse: 44    "მეჩი ლა̈ჩვი დემის ყუ̄ლი,   "ბებერი ირემი კი არ ყვირის,

Verse: 45    მარე ისგუ ბაბა ი̄რა;   არამედ მამაშენი იქნება;

Verse: 46    ღვამლა̈რ ეჯჲა̈რ მა̄მ იროლეხ,   ისინი ყორნები კი არ იქნებოდნენ,

Verse: 47    მარე ისგუ ლადჩურა ლიხ;   არამედ შენი დები არიან;

Verse: 48    ციცულდ ეჯა მამა ი̄რა,   ის კატა კი არ იქნება,

Verse: 49    მარე ხვი̄რი ისგუ დედე;   არამედ დედაშენი ვიქნები;

Verse: 50    მეგა̈მ ეჯა მა̄მ ი̄რო̄ლე,   ის ხე კი არ იქნებოდა,

Verse: 51    მარე ეჯა სი ხი̄რო̄ლე:   არამედ ის შენი იქნებოდი:

Verse: 52    ერვა̄ლე სი თვეფსი ჯა̈ჴდა,   ვინმე შენ თოფს მოგარტყამდა,

Verse: 53    ლჷქა̈ჩ სია ჩუ ხირდოლე;   შენ დაჭრილი იქნებოდი:

Verse: 54    ზისხი კუნკვლა̈რ ა̈ჯე̄ზინი,   სისხლის წვეთები გდის (ალბათ),

Verse: 55    ეჯა სი ღალ მა̄დ ხი̄რია?   ის, გლახ, შენ არ იქნები?

Verse: 56    ო, საბრალო ავთა̈ნდილა,   ო, საბრალო ავთანდილ,

Verse: 57    თხვიმ უწვრადი მად ჯასედა!"   თავი უსისხლებლად არ დაგრჩენია!"

Verse: 58    ქრისდეშ ნა̈მზურ გუშგვეჲ ლირდე,   ქრისტეს დალოცვილი ჩვენი ყოფნა,

Verse: 59    ალა ღერთემ ჩუ გვა̈მზჷრას!   ეს ღმერთმა დაგვლოცოს!





Text: 103/Mlx. 
გიორგი -- გიორგი


Page: 328  Verse: 1    გიორგი გუშგვეჲ მახვშიშ გეზალს   გიორგის, ჩვენი ბატონის შვილს,

Verse: 2    თხვიმილდ უდგარა ხოხალდა,   თავი უკვდავი ეგონა.

Verse: 3    ა̈მჩედელი ლა̈შიალთე,   წასულა საომრად,

Verse: 4    ეშხუ ტვეტიშვ თვეფ ხუღვა̈ნდა,   ერთ ხელში თოფი ჰქონდა,

Verse: 5    მერმა ტვეტიშვ მუხვბ' ა̈დგვა̈ნე.   მეორე ხელით ძმა დაიტირა.

Verse: 6    აშირ ფინდიხ გვამა̈რს ახხვიდ,   ასი ტყვია მკერდში მოხვდა,

Verse: 7    შდიხიშ კაკლა̈რ, ოჲ, ლოხხალდა;   თხილის კაკალი ეგონა,

Verse: 8    ზისხი ნაღვრევ, ოჲ, ეჯიზდა,   სისხლის ღვარი, ოჲ, გდიოდა,

Verse: 9    ხოჩემიშ ვეფილდ ჯიხალდა.   სასიკეთო ოფლი გეგონა.

Verse: 10    ფიცა̈რჟინ ერ ჩუ ლაჯყვინეხ,   ფიცარზე რომ დაგაწვინეს,

Verse: 11    ისგუ კარავა̈ტ ჯიხალდა;   შენი საწოლი გეგონა;

Verse: 12    კუბთეისგა სგა ლაჯყვინეხ,   კუბოში (რომ) ჩაგაწვინეს,

Verse: 13    ისგუ ვოთა̈ხ, ვოჲ, ლა̈ჯხალდა.   შენი ოთახი გეგონა.

Verse: 14    კუბი ფიცა̈რ ჟიქან აჯქვეხ,   კუბოს ფიცარი დაგხურეს,

Verse: 15    ისგუ საბა̈ნ, ვოჲ, ლა̈ჯხალდა;   შენი საბანი გეგონა;

Verse: 16    ლაშდვიღთე ერ ესყა̈დდახ,   დასამარხავად რომ მიჰყავდით,

Verse: 17    ლიზჷნგლა̈გი ერ ა̈დბინეხ,   ზარის რეკა რომ დაიწყეს,

Verse: 18    სახრა̈ბიშ წირულდ ლა̈ჯხალდა.   აღდგომის წირვა გეგონა.

Verse: 19    საფლა̈ვთეჲსგა სგა ლაჯგენეხ,   საფლავში (რომ) ჩაგასვენეს,

Verse: 20    ისგუ მა̈ჩვიბ, ოჲ, ლა̈ჯხალდა;   შენი მაჩუბი გეგონა;

Verse: 21    ჟიქან ვერილ[დ]ს ერ ჯაქვა̈მდახ,   ზევით მიწას რომ გაყრიდნენ ("გახურავდნენ"),

Verse: 22    წყჷნა̈რ უჩხა სი ლა̈ჯხალდა.   შენ ნელი წვიმა გეგონა.

Verse: 23    მჷრშკ ი მუღულ სგა ჯეჭვადა̈ნ,   ჭიანჭველა და ჭია-ღუა გეხვია,

Verse: 24    ისგუ ხეხვ ი გეზალ ჯიხალდა;   შენი ცოლ-შვილი გეგონა;

Verse: 25    ვიჯი ყიას ჯეცხჷრპანა̈ნ,   გველი ყელზე გეხვია,

Verse: 26    ხეხვმიშ მეჴრჷლა̈რ ჯიხალდა;   ცოლის მკლავები გეგონა;

Verse: 27    ლაჯგრია̈შ ტაბა̈გ ა̈ჯმარეხ,   საკურთხის სუფრა მოგიმზადეს,

Verse: 28    გეზლა̈შ ქვერწილ, ვოჲ, ლა̈ჯხალდა.   შვილის ქორწილი გეგონა.





თანამედროვე
Text: 104a/Lnr. 
სტალინ -- სტალინი


Page: 330  Verse: 1    შაჲლადა ო̄დი დიდა̈ბ, დიდა̈ბ ხოშა̄მ სტალინს,
      --   ადა ოდი დიდება, დიდება დიდ სტალინს,
Verse: 2    შაჲლადა ო̄დი "დიდა̈ბ, დიდა̈ბ მუთვრი ლენინს!
      --   "დიდება, დიდება მასწავლებელ ლენინს!
Verse: 3    შაჲლადა ო̄დი სგა̈ჲ ოხვსყედ ხა̈ლხს ლირდე სა̈ლხინ,
      --   თქვენ შეუქენით ხალხს სალხინო ცხოვრება,
Verse: 4    შაჲლადა ო̄დი მჷშა̈ჲ ი გლეხ ესღრიხ სგვებინ.
      --   მუშა და გლეხი მიდიან წინ.

Verse: 5    პა̈რტია ჯირი ფოლა̈დიშ,   პარტია გყავთ ფოლადისა,

Verse: 6    ჟახა ხაწვე̄ნე დვრევს ლა̈დიშ;   სახელს უხვეჭს დღევანდელ დროს;

Verse: 7    კომკავშირ მეგჭე ლი ჩიგარ,   კომკავშირი მტკიცეა მუდამ,

Verse: 8    ჯვინელ გვა̈რდია̈შ მჷცა̈̄დი.   ძველი გვარდიის შემცვლელი.


Verse: 9    ქარხანა̈̄ლ ჯიგხ ჩიდ მაჩე̄ნე,   ქარხნები გიდგათ ყველაზე კარგი,

Verse: 10    ფაბრიკა̈̄ლ ჟახა გვაწვე̄ნეხ;   ფაბრიკები სახელს გვიხვეჭენ ("გვაჩვენებენ");

Verse: 11    ძუღვა̈̄ლს ჯირიხ შელდურ გემა̈რ,   ზღვებში გყავთ ურიცხვი გემები,

Verse: 12    დეცს ა̈გვშილეხ ბერჟა̈ ორბა̈რ,   ზეცას ავსებენ რკინის ორბები.


Verse: 13    გიმხა̈ნჟ' აჯა̄ზი სი მასა̈რდ   დედამიწიდან ამოგდის ბლომად

Verse: 14    ოქვრა̈ მა̈დენ, ნა̈ფთი მაზვბა̈რ;   ოქროს მადნები, ნავთის წყაროები;

Verse: 15    მა̈გ ლასჷრგებ ჯა̄რ ლახვს ი ბა̈რს,   ყველაფერი სასარგებლო გაქვს მთასა და ბარში,

Verse: 16    ტრაქტორა̈რ ი კომბაინა̈რ.   ტრაქტორები და კომბაინები.


Verse: 17    ჩიდ მაჩე̄ნე სი ჯი̄გ ქალქა̈რ,   ყველაზე კარგი შენ გიშენია ("გიდგას") ქალაქები,

Verse: 18    ჩუ ლჷკთილ ლიხ მახე სოფლა̈რ,   შეძლებულია ახალი სოფლები,

Verse: 19    მა̈გ ლუთვერ ჯა̄რხ მახეღვაჟა̈რ,   ყველა ნასწავლი გყავს ახალგაზრდები,

Verse: 20    თავისუფა̈ლ ლიხ ზურალა̈̄რ.   თავისუფალი არიან ქალები.


Verse: 21    ჩია̈̄გ ახა̈სყ ბერჟა̈ შუკვა̈რ,   ყველგან გააკეთე რკინისგზები,

Verse: 22    ურიცხვ ლიხ ავტომობილა̈რ;   ურიცხვია ავტომობილები;

Verse: 23    მჷგჭად ჯუღვე ქვეყნი საზღვა̈რ,   მტკიცედ გაქვს ქვეყნის საზღვარი,

Verse: 24    მჷლჩად ჯაყა უყა̄ლვა ჯა̈რ.   მცველად გყავს უშიშარი ჯარი.


Verse: 25    კომპა̈რტიას გამარჯუ ხა̄რ!   გაუმარჯოს კომპარტიას!

Verse: 26    ლა̈დი ხა̈ლხ სი მა̈გ მჷხე̄რ ჯა̄რ,   დღეს ხალხი ყველა მადლიერი გყავს,

Verse: 27    სი̄ვ აჯჯოდა ხვა̈ჲ ხა̈ნს ლადა̈ღ,   შენ ყოფილიყო დღეგრძელი,

Verse: 28    ს' ანა̈ჰ ლა̈დი სა̈ლხინ ლადა̈ღ!   შენ მოგვასწარი სალხინო დღეს!



სები გულედანი



Text: 104b/Lnr. 
(სტალინ -- სტალინი)


Page: 332  Verse: 1    სტალინ მუჟვეღი,   ბელადო სტალინ,

Verse: 2    უმჩა-უდგარა,   უბერებელ-უკვდავო,

Verse: 3    ფოლა̈დ გაწრთობილ,   გაწრთობილო ფოლადო,

Verse: 4    ტკიც ი უბქარა,   მართალო,

Verse: 5    ჩიგარ უკვი̄შა,   მუდამ გაუტეხელო,

Verse: 6    ჩიგარ სი მეწვინ,   მუდამ სწორო,

Verse: 7    საბრალა̈შ გოშა̈რ   ჩაგრულთ საქმეები

Verse: 8    სი გარ ახმეწვინ!   მხოლოდ შენ გამოასწორე!


Verse: 9    მუბვირ ჟი ახნა̈რჰ,   წყვდიადი შენ გაანათე,

Verse: 10    ნარჰირ ნა̈ჲ ნუღვე,   სინათლე ჩვენ გვაქვს,

Verse: 11    ნა̈ჲ მა̈გ ხოჩა̄მდ ნა̄რ   ყოველივე მოგვიწესრიგდა,

Verse: 12    ისგვა დვრეუნღვე.   რაც შენი დრო დაგვიდგა.


Verse: 13    ქვეყნი ლა̈სგიდ ხი,   ქვეყნის თვალი ხარ,

Verse: 14    მა̈გ სი გა̈ნხა̈ნ ჯა̄გ,   ყველა გვერდში გიდგას,

Verse: 15    ჩია̈ ლელა̈ტ ხი,   ყველას საყვარელი ხარ,

Verse: 16    ჩი̄ ხოჩა ჩქიმ ნა̄გ!   (ჩვენ ყველას შნო მოგვეცა!)



სები გულედანი



Text: 105/Lshx. 
მახე შვან -- ახალი სვანეთი


Page: 332  Verse: 1    სურუ მალატ ლემშვანჲერა,   ძალიან მიყვარს სვანეთი ("სასვანეთო"),

Verse: 2    სურუ მალატ შვანე ლახვარ;   ძალიან მიყვარს სვანეთის მთები,

Verse: 3    ლჷმზჷრევ ლიხ კერძ-მარალე,   დაილოცა (მისი) მეგობრები,

Verse: 4    ლჷჭათუ ლიხ მიჩა ამხვარ!   წყეული იყენენ მისი მტრები!


Verse: 5    მუყვიტ ლიცარ დემე თერა,   მოთბო წყლები არსად ჩანს,

Verse: 6    ხოლა ქუნიშ ლგდინდილე,   ცუდსუნიანი, აშმორებული,

Verse: 7    ლახვე სარაგ ჩიაგ ხაზვიბ,   მთის წყარო ყველგან ამოდის.

Verse: 8    ვოლ ჩუქვანქა მჷდიდინე.   მყინვარის ქვეშ მოჩუხჩუხე.


Verse: 9    მჷკამკამი ლიცარჷნქა   მოკამკამე წყლებს გარდა

Verse: 10    ხაზვიბხ აჯაღ ხოჩა სგიმარ,   ამოდის ყველგან კარგი ვეძები,

Verse: 11    მუფურცხუნი ხოჩა ლეთრავშ   შუშხუნა კარგი სასმელი (წყლებით)

Verse: 12    ქა გოში ლიხ შვანე გიმარ.   სავსეა სვანეთის მიწები.


Verse: 13    იმ ეხსგიდნი ეჩჷნ ხოჩამ,   რას ნახავ მასზე უკეთესს,

Verse: 14    ჩუ ერ ხარდე ისგვა ივას:   რომ იცოცხლო მარად

Verse: 15    ვოლარხენჩუ მჷჩჷრჩხჷნის   მყინვარიდან მოჩხრიალეს

Verse: 16    ერ ლახსინჯვი ლიცს მჷსხივას.   რომ შეხედავ წყალს მბზინვარეს.


Verse: 17    მაჲ ხოჩენი ლიწედს ეჩა,   რა აჯობებს მის ნახვას,

Page: 334  Verse: 18    ქავქან ხოშა კოჯარისა,   დიდ ფრიალო კლდებში

Verse: 19    ეჯემ ხოსგდი, იბურჯიელხ   რომ ხედავ, ჭიდაობენ

Verse: 20    მუღვშურ კვიცრელ ჯოგარისა.   ჯიხვები ჯოგებში.


Verse: 21    ვოჲ, ხიადულ, მაჲ ხოჩა ლი   ოჰ, საყვარელო, რა კარგია

Verse: 22    ლითხვიარე ლახვარისა,   ნადირობა მთებში,

Verse: 23    ერ იჯოგალხ მინეშურად   რომ თავისებურად ჯოგობით დადიან

Verse: 24    ჲერსკნალ ხოჩა ლალგვარისა!   არჩვები კარგ სასუქ ადგილებში!


Verse: 25    ნადირ ლაჲდი მასარდ არი,   ნადირიც ბლომადაა,

Verse: 26    ითხვიარეხ შვანე ღვაჟარ,   ნადირობენ სვანეთის ვაჟები,

Verse: 27    აშ ეთჭემნიხ ჩხარა, თანაღს;   ასე გასდევენ ცხრა მთას (იქით),

Verse: 28    დემ ხეთირი ეჯჲარს ნაჟარ.   არ ემჩნევათ მათ დაღლა ("მოწყენა").


Verse: 29    ჰავა ლაჲდი ჲერხი გიმიშ,   ჰავაც ზოგი ადგილისა,

Verse: 30    ჩის ჯასმახ, ერ მადრენე ლი,   ყველას გსმენიათ, რომ ძალიან ცუდია,

Verse: 31    შვანე ჰავას მაგ ხენტიელ,   სვანეთის ჰავას ყველა შენატრის,

Verse: 32    ჩის ჩუ ხასმა: ნაჩენე ლი.   ყველას ჰსმენია: საუკეთესოა.


Verse: 33    ჟი დეცთეჟი ლიპერდ გუმარ,   ცაში საფრენად გული მიმიწევს,

Verse: 34    თანღი კეცხართე ერ ღური,   მთის მწვერვალებზე რომ ავდივარ,

Verse: 35    ამე ჲჷრჟიდ ლესგდი ლი მაგ,   აქ მწვანედ მოჩანს ("სამზერია") ყველაფერი,

Verse: 36    დემე თერა ლჷშინ-ფჷრი.   არსად ჩანს დამწვარ-გამხმარი.


Verse: 37    ლეჯაჲ, ლეწფერა, ლეღმურა,   მუხნარ წიფნარ-ფიჭვნარი,

Verse: 38    უდინდაბურ ცხეკარ ხოშა,   უდაბური დიდი ტყეები,

Verse: 39    ლიშჷლდანი დას ხამჲედა,   დათვლა არავის შეუძლია,

Verse: 40    მაჲზუმ ირი ი ჲედ ვოშა.   რამდენი იქნება და ან რამდენია.


Verse: 41    ძღჷდ ბჷგი ლი მუშვან მარე,   მეტად მაგარია სვანი,

Verse: 42    ლამარგობჟი ლახ გვეშ ირი,   სიმამაცეზე თუ საქმე მიდგება,

Verse: 43    ივალადეღ დას ჲას ხასმა   თავის დღეში არავის ჰსმენია

Verse: 44    ლემშვანჲერა ჟი ნამწირი.   სვანეთის მორევა.


Verse: 45    ივალადეღ ლემშვანჲერა   თავის დღეში სვანეთი

Verse: 46    ქართხენქა ლას ქა უყვილა,   საქართველოსგან განუყოფელი იყო,

Verse: 47    საბჭოარე ქართი ნათი   საბჭოთა საქართველოს ნაწილი

Verse: 48    ჩიგარ მიჩაცახან ირა.   ყოველთვის მასთან იქნება..


Verse: 49    შვანარდ ლაჲდი ჟი ლიცვრე,   სვანებმაც დავიწყეთ

Verse: 50    ჯვინელ წესარე ჩუ ლიცვრე,   ძველი ადათების მიტოვება,

Verse: 51    ჟახირიანდ ლირდე გვალატ,   სახელოვნად ყოფნა გიყვარს,

Verse: 52    ათხე გვაკუ ჩიმი ლისრე.   ახლა გვინდა ყველას ვაჯობოთ.


Verse: 53    სერ ამანღო ლემშვანჲერა   აწი სვანეთი

Verse: 54    თელდ მაჩენე ლატეხ ირი;   სულ უკეთესი იქნება;

Verse: 55    საბჭოარე ისგა ლიჴედ   საბჭოთა დამკვიდრება ("შემოსვლა")

Page: 336  Verse: 56    მიჩ ეჩანეშ ჟი ხეთირი.   მას თავიდანვე დაეტყო.


Verse: 57    შარა-შუკვარ ჟი მჷსყე გვარ,   შარაგზებიც გაგვიკეთდა,

Verse: 58    დემ ოხღელდად ამის შვანარ;   არ ველოდით ამას სვანები;

Verse: 59    ლენინ-სტალინი პარტიად   ლენინ-სტალინის პარტიამ

Verse: 60    ჩვადმეგვილე კოჯ ი ქვანარ   გაასწორა კლდე და ღრე.


Verse: 61    სამჷრთალე ი ლათორთე   სამართლისა და სწავლისთვის

Verse: 62    ლეზი გვადა ჯოდიათე,   წასასვლელი ვქონდა შორს,

Verse: 63    ნაიდური, იშგენ ხოჩა   ჯანმრთელობა (და) სხვა სიკეთე

Verse: 64    სგა ლოგვანან ფედიათე,   კარზე მოგვადგა ("ახლოს").


Verse: 65    საბჭოარდ გარ ენუნდუნას   მხოლოდ საბჭოებმა მოინდომეს

Verse: 66    ლემშვანჲერა მაგ ხოჩა   სვანეთისთვის ყველაფერი სიკეთე,

Verse: 67    ეჩქად ხოჩამ ჲარ ედსერნა   მანამდე სიკეთეს ვინ გაიმეტებდა,

Verse: 68    გვეშარ ისყოლ მაგ ხოლა   სულ ცუდი საქმეები კეთდებოდა.


Verse: 69    აშმაარ ხვიდ ჴევ შვანარე   მადლობელი ვართ სვანეთის ხეობა

Verse: 70    საბჭოარეშ ჩინ მაშენამდ.   საბჭოებისა ყველაზე მეტად,

Verse: 71    ალჲარ ლოგშადხ ჩი გვეშისა,   ამათ გვიშველა ყოველ საქმეში,

Verse: 72    ხოჩა გვაყერხ ჩინ მაჩენამდ.   სიკეთე გვიქნეს ყველაზე მეტად.


Verse: 73    ამღა ლი, ერ ხვეიშამჲელდ   ამიტომაა, რომ ვუმადლით

Verse: 74    პარტიას ი სტალინს ხოშა,   პარტიას და დიდ სტალინს,

Verse: 75    მინე კალონს ეხფასანდა   მათი კანონიდან გამოვიდა

Verse: 76    შვანე გიმჟი მაგ გარ ხოჩა.   სვანეთის მიწაზე ყოველივე კარგი.


Verse: 77    ხოშა სტალინი მოწაფე,   დიდი სტალინის მოწაფე,

Verse: 78    გუშგვე ლავრენტი ბერია,   ჩვენი ლავრენტი ბერია,

Verse: 79    შვანს ლადინუნ მაშედ ხადა,   სვანეთს დღემდე შემწედ ჰყავდა,

Verse: 80    ამანღოჲ მაშედ ხერია.   აწიც შემწედ ეყოლება.


Verse: 81    სერ ამანღო ლემშვანჲრა   ამიერიდან სვანეთი

Verse: 82    ჲადურდ ხოშა მელტი ჩიგარ,   უფრო მეტად მეყვარება ყოველთვის,

Verse: 83    შვანე ხოჩამ აშ ხვითჲალნი,   სვანეთს სიკეთისათვის სულ ვიზრუნებ,

Verse: 84    მიჩა ამახვს ხვეშჲალვნი გარ.   მის მტერს შევებრძოლები.



არსენ ონიანი



Text: 106/Lxm. 
ჯვინელ ი მახე -- ძველი და ახალი


Page: 336  Verse: 1    ჯვინალდ გვიშგე მჷშა̈-გლეხა̈რს   ძველად ჩვენს მუშა-გლეხებს

Verse: 2    ლითვრია̈შ ნა̈ბ დენეგ ხუღვანდხ,   სწავლის ნება არა ჰქონდათ,

Verse: 3    ფა̈მილდ ხეჭამხ დიდრიშ ყორა̈რს,   მოჯამაგირედ იარებოდნენ მდიდრის სახლებში ("კარებში").

Verse: 4    ნაპუ დია̈ღ დემეგ ხუღვანდხ.   ლუკმა პური არა ჰქონდათ.


Verse: 5    ჯვინალდ ნა̈ გვირდ მეშხე ვარგა̈რ,   ძველად ჩვენ გვყავდა შავი თავადები, ^

Page: 338  Verse: 6    ტუფიშ მუტვმე ი ლაყალვა̈რ,   ტყავის მძრობი და საშინელი,

Verse: 7    ეჯჟი ლორდად, იმჟი ხოცხონხ:   ისე ვჰყავდით, როგორც ერჩიათ.

Verse: 8    "დეშ ესერ ლიდ მინე გოვა̈რ".   "ვერა ხართო ჩვენი მსგავსი".


Verse: 9    საბრალ გლეხა̈რ ვარგა̈რს ხემშავხ   საწყალი გლეხები თავადებისთვის მუშაობდნენ

Verse: 10    ჩილა̈დეღ ი ლეთ ი ლა̈დეღ,   ყოველღე და დღე და ღამე,

Verse: 11    მინე ბოფშა̈რ ტჷტჟი სგურდახ,   იმათი ბავშები ნაცარს უსხდნენ,

Verse: 12    იშჷლდა̈ნივხ ლირდემ ლა̈დეღს.   ითვლიდნენ სიცოცხლის დღეს.


Verse: 13    მარე ათხე მერმე დრევ ლი,   მაგრამ ახლა სხვა დრო არის,

Verse: 14    მერმე ლირდე -- მა̈ხიად ლი,   სხვა ცხოვრება -- სიხარული არის,

Verse: 15    ჯვინელ თავრობ ლჷმარცხე ლი   ძველი მთვრობა დამარცხებულია

Verse: 16    ი ვორუნჩუ ჩუ მეჩდე ლი.   და მიწის ქვეშ ჩასულია.


Verse: 17    ათხე ნამშავს და̈რ გვებიშდი,   ახლა ნამუშევარს არვინ გვართმევს,

Verse: 18    ლითვრია̈შ ნა̈ბ ნა̈ ჩი გვეჰვდი,   სწავლის ნება ჩვენ ყველას გვეძლევა,

Verse: 19    მჷშა̈ ი გლეხ შის ხებიშდი,   მუშა და გლეხი ხელს ართმევენ,

Verse: 20    ბოლშევიკა̈რს გამარჯვს ხოვდი.   ბოღშევიკებს გამარჯვებას უსურვებენ.


Verse: 21    გვიშგე ნამშავ ნა̈ გარ გუღვე,   ჩვენი ნამუშევარი მხოლოდ ჩვენ გვაქვს,

Verse: 22    ვარგა̈რ აშდა̈ხხ ლეშჷლდა̈ნიდ;   თავადები გამოილივნენ სათვალავად;

Verse: 23    ლითვრი გვალა̈ტ, ლა̈ირ გუღვე,   სწავლა გვიყვარს, წიგნი გვაქვს,

Verse: 24    ლირდემ ანბანს მა̈გ ჟი ლითვრიდ.   ცხოვრების ანბანს ყველა ვსწავლობთ.


Verse: 25    ხოჩა ლა̈დეღ ბოლშევიკა̈რს,   გამარჯვება ბოლშევიკებს,

Verse: 26    შვა̈ნე ლახვა̈რს, კოჯა̈რს, ბოგა̈რს,   სვანეთის მთებს, კლდეებს, ხიდებს,

Verse: 27    ხოცა ლა̈დეღ მჷშა̈-გლეხა̈რს,   გამარჯვება მუშა-გლეხებს,

Verse: 28    მინე მჷნთხლე წჷრნი ჯარა̈რს!   მათ დარაჯ წითელ ჯარს!


Page: Fn. 
Verse: g.1    ვა̈რგ -- თავადი (ბალს ქვემოთ) ან აზნაური (ბალს ზემოთ) ^


ლავრენტი ჭკადუა



Text: 107/Lxm. 
დინა ი ნაღვჟურ -- ქალ-ვაჟიანი


Page: 338  Verse: 1    ნაღვჟურ:   ვაჟი:

   ოჰ, დინა, დინა, ისგვი ნაცა̈დ მი!   --   ოჰ, ქალავ, ქალავ, შენ გენაცვალე
Verse: 2    ნემ მიჟვმე აშგარ ისგვათე ლისგდის,   ნუ მიშლი მუდამ შენკენ ცქერას,

Verse: 3    ფედილთე ანჴედ, ისგვი მა̈ზიგ მი,   ახლოს მოდი, შენი ჭირიმე,

Verse: 4    ი ემჰუნა̈რ სი მიშგვა ლირგა̈დის!   და ყური უგდე შენ ჩემს ლაპარაკს!


Verse: 5    მი მა̈ნკვი ქა ხვეწდ ისგვა თერილდა̈რს   მე პირველად ვნახე შენი თვალები

Verse: 6    ი ხოჩა თვალა̈შ დჷთხელ პილილდა̈რს,   და ლამაზი თხელი ტუჩები,

Verse: 7    თეთნაჟი წჷრნი კურპი ჰაყბილა̈რს,   თეთ-წითელი მრგვალი ლოყები,

Verse: 8    ჯედი ი ნეცინ მეშხე ნექჭილა̈რს,   გრძელი და წვრილი შავი წარბები,

Verse: 9    კუდა̈ ლჷგთხჷნე ი კურპი ნეფხვნას...   მოკლე(დ) გამართული და მრგვალი ცხვირი...

Verse: 10    ეჩქანღვე მი ღალ იმეგ დერ ხვა̈რი,   მას შემდეგ მე თუ სადა ვარ,

Verse: 11    მოდმაგეშ მიხალ, მადე მეყრენი.   არა ვიცი რა, (ან) რა მემართება.


Page: 340  Verse: 12    იმღა ჯაყვლუნი, დინა, მიშგოვ სი,   რად გეშინია, ქალავ, შენ ჩემი,

Verse: 13    იმღა დემ ხა̈რი მიშგვაცახა̈ნ სი?   რად არა ხარ შენ ჩემთათ?

Verse: 14    ისგოურ ლირდე მიშგოვ ნაურდი.   უშენოდ ყოფნა ჩემთვის არყოფნაა.


Verse: 15    დინა:   ქალი:

   დემის ჯიჰვნა̈რი მი ისგვა რაგა̈დს:   --   ყურს არ ვუგდებ მე შენს ლაპარაკს:
Verse: 16    ამჟი ხარგა̈დიდ სგა̈ დინას აშგარ,   ასე ეუბნებით თქვენ ქალ(ებ)ს მუდამ,

Verse: 17    ვობა̈შს ხეღვროვალდ ხოჩა ნინილდშვ გარ,   მრავალს ატყუებთ მარტო კარგი ენით,

Verse: 18    გუჲსგა მერმე ჯიზხ, ა̈მეყჩ, მოლასგა̈რ!   გულში (კი) სხვა გიძევთ, თავი დამანებე, მამა (გიცხონდა)!

Verse: 19    ეჯ წა̈მჟი ეჯის სგა̈ჷდ ხელგაცა̈ლდ   იმ წამსვე მას თქვენ მასხრად იგდებთ

Verse: 20    ი ცალა̈რცახა̈ნ ჩჲა̈გ ეჯის ხეცვნა̈ლდ.   და ტოლებთან ყველგან იმას დასცინით.


Verse: 21    ნაღვჟურ:   ვაჟი:

   ო, დინა, ისგვი ნაცა̈დილოღვ ხვი,   --   ო, ქალავ, შენამც გენაცვალე,
Verse: 22    ახსგი მა̈დილღა მიშგვათე ეშხვი!   ჩემკენ მოიხედე მადლისთვის, ერთი!

Verse: 23    ეჯჲა̈რშალ ღალ სი დემის ჯარგა̈დი   იმისათვის ხომ არ გელაპარაკები

Verse: 24    ი ამის ჯაყლე წყლჲან გუხენქა:   და ამას გეტყვი წმინდა გულით:

Verse: 25    მი ისგვი მალატ გუთე სგა ა̈მჩად,   მე შენი სიყვარული გულში ჩამივარდა,

Verse: 26    და̈რ მაკუ იშგენ მი რალ ისგვანქა!   არავინ მინდა მე სხვა შენს მეტი!


Verse: 27    დინა:   ქალი:

   ა̈თეყჩ სერ, ნაურ, ამის ლარგა̈დის,   --   თავი დანებე, ბიჭო, ამიერიდან ამის ლაპარაკს,
Verse: 28    იმნა̈რ ხიფშე ღალ მევარ სი პილა̈რს?   რისთვის იღლი ტყუილა ბაგეებს?

Verse: 29    მი ვობაშ ხა̈ნ ლი, მოშგოვ ჩუ ხვა̈რი,   დიდი ხანია, მე ჩემთვისა ვარ,

Verse: 30    ათხეჲ ჩუ ხვიგნი, დემის ჯიჰვნა̈რი.   ახლაც დავდგები, ყურს არ დაგიგდებ.


Verse: 31    ნაღვჟურ:   ვაჟი:

   დემის ჯეყჩენი, ეჯგვა̈რ მა̈ ირი,   --   არ მოგეშვები, რაც უნდა იყოს,
Verse: 32    მი ღალ უფაცხვ ხვი თხა̈ნუნღვე ისგვი,   მე მოუცილებელი ვარ ამიერიდან შენი,

Verse: 33    ამჟი დემ ემჰუნრისგ, ლა̈ირს ჯიირი,   ასე არ გამიგონებ, წერილს მოგწერ,

Verse: 34    იმდ ღალ მემკა̈ხი ღვე ლირდე მიშგვი!   რას მარგია ამიერიდან სიცოცხე ჩემი!


Verse: 35    დინა:   ქალი:

   ლა̈ირს ა̈მუზისგ, ჩუ ოთცჷლჷრისგ,   --   წერილს გამომიგზავნი, დავხევ,
Verse: 36    დემის ა̈ხვჭედნე, ეჯჟი ჩოშხინე,   არ წავიკითხავ, ისე დავწვავ,

Verse: 37    ეჩქას ეჯღაი იმგვაშვ ა̈მუზისგ,   მაშინ მაინც რას გამომიგზავნი,

Verse: 38    ჰედ იმგჲა ლა̈რს სი მი ა̈მირნე?   ან სადაურ წერილს მომწერ?


Verse: 39    ნაღვჟურ:   ვაჟი:

   ლა̈ირს ჩვაშხინე, მარა ლაჲგენისგ,   --   წერილს დასწვავ(და) კაცს მოგიგზავნი ("მოგაყენენ"),
Verse: 40    მი მა̈ მეკვდენი, ეჯის ხვაქვისგნისგ,   რაც მენდომება, იმას ვათქმევინებ,

Verse: 41    ეჩქას ეჯღაი იმთე ა̈მჩედნი?   მაშინ მაინც სად გამექცევი ("წამიხვალ")?

Verse: 42    მიშგვა შილისგა სი ღალ ლა̈მსედნი!   ჩემს ხელში შენ, გლახ, შემრჩები!

Page: 342  Verse: 43 
   დინა:   --   ქალი:
   ო, ნაურ, ლეკვდიაქჷლოღვ ხი!   --   ოჰ, ბიჭო, ამოსაგდებიმც ხარ!
Verse: 44    ისგვა ნარგადვა̈რ მი ბაჟ ქა ა̈მკიდხ,   შენმა სიტყვებმა მე გონება წამართვეს,

Verse: 45    მოლე ჭკვა მუღვანდ, ეჯი ჩუ ა̈მთვიფხ...   ცოტა ჭკუა მქონდა, ის დამიკარგეს...

Verse: 46    თხა̈ნუნღვე ივალა̈დღიშვ ისგვი ხვი,   ამიერიდან მუდამ შენი ვარ,

Verse: 47    იშგნემ ღალ სერ დეჲშა ლემკახე ხვი.   სხვისი საწადელი მეტი არავისი ვარ.



არდევან ჭკადუა



Text: 108/Chlr. 
ლუშნუ შაირ -- სვანური შაირი


Page: 342  Verse: 1    ეშხუ დინა მი მიცხჷნდა,   ერთი გოგო მე მეგულებოდა,

Verse: 2    მიჟს ხაჯონდა მახე ნაწადს.   მზეს ჰგავდა ახალ ამოსულს.

Verse: 3    ნატჲალ ჲეჩაცახენ მერდას   ნეტავ მასთან მყოფს

Verse: 4    ი ჩილადეღ ეჩა მეწედს!   და ყოველდღე მის მნახველს!


Verse: 5    ჲეშვაჲ ღალჷდ ჲეჯი ი̄რი,   ვისიც ის იქნება,

Verse: 6    მაჲ ადგა̈რნე ჲეჩა მჷსკდის?   რა მოკლავს მის მაყურებელს?

Verse: 7    მაჩენე ლი, აშ ჯიხალდეხ,   უკეთესია, არ იცოდეთ,

Verse: 8    ნატჲალ ჲეჩა ყია მჷსკდის!   ნეტავ მის ყელის მაყურებელს!


Verse: 9    ნატჲალ ხაქვა ჲეჩა დედეს,   ნეტავ მის დედას,

Verse: 10    ხოშა -- ჲეჩაცახენ მეყვრეს;   უფრო კი -- მასთან მწოლს;

Verse: 11    დე წირ ხაკუ ჲეჯის, დე ლოც,   არც წირვა უნდა მას (და) არც ლოცვა,

Verse: 12    დე ლიჟმუნე, იდგარო̄ლდეს.   არც ზიარება, (რომ) კვდებოდეს.


Verse: 13    ბამბაჲდ ხოჯეშ გაცხაჲდ ყია,   ბამბას მიუგავს, მართლაც, ყელი,

Verse: 14    შტიქა̈რ ხეკვეს ბროლიშ ხადეს,   კბილები, (მგონი), ბროლის უნდა ჰქონდეს,

Verse: 15    ფათვა̈რ ხოჯეშ ჲედურ ვოქვრეშვ,   თმები მიუგავს მთლად ოქროს,

Verse: 16    ჲეჯი ჲერეჰ ჯოდი ხაგჷდეს.   ის რომ გრძელი ესხას ("ედგას").


Verse: 17    შავ ჲეჩა ბედ, აშ ჯიხალდეხ,   ვაი მის ბედს, ასე იცოდეთ,

Verse: 18    ჲერვაჲ ჲეჯის მოდე ხეკვეს,   ვინც მას არ უნდოდეს,

Verse: 19    ჲეჯის ხა̄რი დაგრა ხოჩა,   იმისთვის სიკვდილი სჯობია,

Verse: 20    აშ ჯიხალდეხ, ხვაჲ ხანს ლირდეს!   ასე იცოდეთ დიდხანა ყოფნას!




Text: 109(a)/Chlr. 
მახე ლექსარ ლელატჟი -- ახალი ლექსები სატრფოზე


Page: 342  Verse: 1    ეშხუს ღური ლეჟა, მარე   ერთს წავალ ზემოთ, მაგრამ

Verse: 2    ე ჯალტჷნდე, გამახარე,   თუ გიყვარდე, გამახარე,

Verse: 3    ისგუ ლიწედ ერ ჩუ მეხლი,   შენ რომ გნახავ, თუ მეცოდინება,

Verse: 4    ეჩქა მი თხუმს დემ ხვაზარე.   მაშინ მე თავს არ დავზოგავ.


Verse: 5    ისგვა ამჟი ჯოდჲად ლირდედ   შენმა ასე შორს ყოფნამ

Verse: 6    ხოჩა ლირდე ქამამწარე:   კარგი ყოფა გამიმწარა:

Page: 344  Verse: 7    ისგვითა̄ნ მი დარ მაყა,   შენისთანა მე არავინ მყავს,

Verse: 8    თელდ ჩუბე შვან დავიარე;   მთლად ქვემო სვანეთი დავიარე;

Verse: 9    ჩულურხენ ერ ლეჟა ონჴვედ,   ჩოლურიდან რომ ამოვედი,

Verse: 10    ეჩანღო ხვი გლოვიარე.   მას შემდეგ ვარ მგლოვიარე.


Verse: 11    დუნიაჲჟი დარ მალტენა,   ქვეყანაზე არვინ მყვარებია,

Verse: 12    დე ერ მალატ მი ისგვანქა,   არც ვინმე მიყვარს მე შენს გარდა,

Verse: 13    ისგუ მალატ ერ მეშყდენი,   შენი სიყვარული რომ მომაგონდება,

Verse: 14    ქიმრალ მიზი მი თერალქა.   ცრემლები მცვივა თვალებიდან.


Verse: 15    ლაქორწილთე ოდერ, მარე   ქორწილში წავედი, მაგრამ

Verse: 16    მიშგვი თხუმ დეშ გავახარე,   ჩემი თავი ვერ გავახარე,

Verse: 17    მიშგვა ხოლა გუჟი ლირდევშ   ჩემი ცუდ გუნებაზე ყოფნით

Verse: 18    იშგენი მაგ გავამწარე.   სხვაც ყველა გავამწარე.




Text: 109(b)/Chlr. 
(მახე ლექსარ ლელატჟი) -- ახალი ლექსები სატრფოზე


Page: 344  Verse: 1    ეშხუ არდა ხოჩა დინა,   ერთი იყო კარგი ქალი,

Verse: 2    ეჩა მალატდ გუ ამწანე,   მისმა სიყარულმა გული მომტაცა,

Verse: 3    ისგვითან ღალ მი დარ მაყა,   შენისთანა მე არავინ მყავს,

Verse: 4    ე სი დომის ამამწარნე!   შენ თუ არ გამამწარებ!


Verse: 5    ხვითჲალ, ერე მიშგვი ხესე,   ვცდილობ, რომ ჩემი იქნე,

Verse: 6    ისგვი ნაცად ერ მი ხვესე,   შენზე თავშემოვლებული ("შენი ნაცვალი") მე რომ ვიყო,

Verse: 7    ეჯკალიბდ ნორდ აჯქადვნას, ერ   იმისთანამ არავინ შეგაცდინოს, რომ

Verse: 8    ეჩჷნ ხოჩულ ერ მი ხვესე.   მასზე უმჯობესი მე ვიყო.


Verse: 9    მი ჩის მიცხა ისგვაცახან,   მე ყველაფერს მირჩევნია შენთან (ყოფნა),

Verse: 10    მი ჩის მიცხა ჟა̄ბ ლირდე,   მე ყველააფერს მირჩევნია ზემოთკენ ყოფნა,

Verse: 11    ისგვაურაჲ მად მარდუნი,   უშენოდ არ მედგომება ("მემყოფება"),

Verse: 12    ლექვა ანჴედ, ემა ჯინდეს!   ჩამოდი, თუ გსურდეს!


Verse: 13    შაურელდ ღალ დემ ხვალგონი   შაურადაც არ ვაფასვებ

Verse: 14    ისგვაურაჲ მიშგვა ლირდეს,   უშენოდ ჩემს სიცოცხლეს,

Verse: 15    ლუგვნიანდი ძღჷდ მაყახი,   ღირსეულადაც ძლიერ მყავხარ,

Verse: 16    მი ჩის მიცხა ისგვი ლირდე.   მე ყველაფერს მირჩევნია შენი სიცოცხლე.


Verse: 17    მი ისგვიზუმ ჲარ ღალ მელტი,   მე შენოდენა ვინ მეყვარება,

Verse: 18    ე დო სი დომ ამამწარნე:   თუ შენ არ ჩამამწარებ:

Verse: 19    ისგუ მალატ ერ მეშყდენი,   შენი სიყვარული რომ მომაგონდება,

Verse: 20    შიარხენ ჭიქ ქა მიშყდენი;   ხელიდან ჭიქა გამივარდება;

Verse: 21    ლაყვრაისა ერ მეშყდენი,   საწოლში რომ მომაგონდები,

Verse: 22    ლაყვრახენქა თხუმ მიშყდენი.   საწოლიდან თავი მივარდება.


Verse: 23    ეშხუს ღური ლეჟა, მარე   ერთს წავალ ზემოთ, მაგრამ

Verse: 24    ე ჯალტჷნდე, გამახარე,   თუ გიყვარდე, გამახარე,

Page: 346  Verse: 25    ისგვა ლიშდრალს ერ ოსბიზი,   შენთან ალერსით რომ გავძღები,

Verse: 26    ეჩქა არაყს დამაძალე.   მაშინ არაყი დამაძალე.


Verse: 27    ლაქორწილთე ოსღვრი, მარე   საქორწილოდ მივალ, მაგრამ

Verse: 28    მიშგვი თხუმ დეშ გავახარე,   ჩემი თავი ვერ გავახარე,

Verse: 29    მიშგვა ეჩე ხოლამდ ლირდევშ   ჩემი იქ ცუდად ყოფნით

Verse: 30    იშგენი მაგ გავამწარე!   სხვაც ყველა გავამწარე!



მექი მუყბანიანი



Text: 110a/Lsh. 
ნარევი სიმღერები


Page: 348  Verse: 1    მუწუხვავიდ მი დარ მაწჷხ,   შემწუხებლად მე არავინ მჭირდება,

Verse: 2    მიშგვი თხუმი̄ ქა მა̄რ;   ჩემი თავიც მეყოფა;

Verse: 3    მი ზითეურ დარ ღალ მაჲეს,   მე უმზითვოდ არავინ წამიყვანს,

Verse: 4    ეჩა ნაუთე̄ხლი მა̄ მა̄რ.   ის რომ არ ვიშოვო, არ მარგია.




Text: 110b/Lshx.(?) 


Page: 348  Verse: 1    დინა მი ხვი ჲერვეშდ ლჷზა,   მე ვარ გოგო ოცი წლისა,

Verse: 2    მაწვილალვნი მი ძღჷდ, მარე   გათხოვება მსურს ძლიერ, მაგრამ

Verse: 3    ქორა მარე ერ ჟი მემწირხ,   შინაურები რომ მერევიან,

Verse: 4    ეჩქა ლირდე +გამამწარე.   მაშინ ყოფა გამიმწარდა.




Text: 110c/Lshx.(?) 


Page: 348  Verse: 1    დინოლ, მიშგვი ლირდე ჯვარა,   გოგონავ, ჩემს თავს გაფიცებ,

Verse: 2    მიშგვი ლიჴედ იმნარ ჯალა?   ჩემი მოსვლა რადა გწყინს?

Verse: 3    ლახანოლარს ლიხვრი ხაკუ,   ლახანებს კრეფა უნდა,

Verse: 4    ჩვეინისა ლიწალავი;   თუჯის ქვაბში მოწალვა;

Verse: 5    ხოჩა დინას ლითში ხაკუ,   კარგ გოგოს არჩევა უნდა,

Verse: 6    ლაყვრაისა ლიწვალავი.   ლოგინში წვალება.




Text: 110d/Lshx.(?) 


Page: 348  Verse: 1    დინოლ, ისგვი ქიპ ი ნესყე,   გოგო, შენი ძაფი და ნემსი,

Verse: 2    ჲარ ლი ისგვა ლესგხენ მესგვრე?   ვინ არის შენ გვერდით მჯდომი?




Text: 110e/Mst. 


Page: 348  Verse: 1    ბათუმ-ბაქუ-ბალაჯარ,   ბათომ-ბაქო-ბალაჯარა,

Verse: 2    ხვა̈ჲს ნომ' ხიზბი, - ხოლა ჯარ!   ბევრს ნუ სჭამ, - გაწყენს!




Text: 110f/Lshx.(?) 


Page: 348  Verse: 1    მი ხვას ეშხუ მა̄რე,   მე ვიყავი ერთი კაცი,

Verse: 2    ხვას მეთხვიარე,   ვიყავი მონადირე,

Verse: 3    ჲეხვდ მეყე̄და დალე,   ცოლად მყავდა დალი,

Verse: 4    აგის თხუმ დეშ ლოხშხუნ,   შინ თავი ვერ შევინახე,

Verse: 5    მაგ ღალ ქამამწარე.   ყველაფერი ჩამმწარდა.




Text: 110g/Lshx.(?) 


Page: 350  Verse: 1    ფილფე პალატო̄ლ   ფილიფე პალატა

Verse: 2    მაკას ხალატო̄ლ,   მაკას უყვარს,

Verse: 3    ჯაბა ხელაკი   ჯაბა შეესწრება

Verse: 4    ი ჲევაკ ხატყაცი.   და ევაკი სცემს.




Text: 110h/Lshx.(?) 


Page: 350  Verse: 1    ჭიტა მანჭიაჲ,   ჭიტა მანჭია,

Verse: 2    ბესი ბლაყვიაჲ,   ბესი ბლაყუნა,

Verse: 3    ბაპაიდა ჲადონი̄ლ,   ბაჰაიდა იადონილა,

Verse: 4    ქა̄ჲ ლოხო ჲერუ აბაზ,   კიდევაც მივეცი ორი აბაზი,

Verse: 5    სგა̄ჲ ხვაჴ ჴვიდუშუ̄ლ.   კიდევაც მივარტყი ხვიდუშული (?).

Verse: 6    ანგერ-მანგერ კიჩხარ ლეჟა,   აქონელ-საქონელი კიბის ზემოთ,

Verse: 7    ეჯ მეკვეშდე   ის მოკლე

Verse: 8    ეჯს ხეჴეშდე.   იმას უყეფს.




Text: 110i/Lshx.(?) 


Page: 350  Verse: 1    საბრალ მიშგვი ფილიფო̄ლ,   საბრალო ჩემო ფილიფე,

Verse: 2    ქორა თაში ქვითინო̄ლ,   შინ ყველიპარია,

Verse: 3    ტუნულისა ჯაბინო̄ლ,   ქოთანში მოხარშავდი,

Verse: 4    თეფშთეისა თხიკინო̄ლ,   თეფშში გადაასხამდი,

Verse: 5    ყია ლექვა ყლიპინო̄ლ   ყველს ქვემოთ ჩაყლაპვდი

Verse: 6    ი დაჯი̄ პილჟი პი̄ნტო̄ლ.   და დაჯის ტუჩზე დაიბნეოდა.




Text: 110j/Lshx.(?) 


Page: 350  Verse: 1    გვარნაჲ-გვანჩაჲ, პუსათხერაჲ,   წუნია-ტირია, კ###ლად გაგლეჯილი,

Verse: 2    ლენგვლი ღოშგინ ტაბლა ფხიჭაჲ,   სანეხველას უკან ტაბლიტაცია,

Verse: 3    ჭალაჲ ლექვა ტყიგი-ტყაგა.   მდინარის ქვემოთ მიბლაყუნობს.

Verse: 4    პეტრე, პავლე, კოსტანტილე,   პეტრე, პავლე, კოსტანტილე,

Verse: 5    ლენგვლი ღოშგინ მოსადილე.   სანეხვის უკან მოსადილე.

Verse: 6    ჩიჩი ნატორ,   ჩიჩი ნატორი (?),

Verse: 7    თოფი ზატორ.   თოფის საკეტი.




Text: 110k/Lshx.(?) 


Page: 350  Verse: 1    ისგვი შდიქარ ჯანგარაჲ,   შენი კბილები ჟანგიანი (შავი),

Verse: 2    მიშგვი შდიქარ ხალასაჲ.   ჩემი კბილები ხალასი (თეთრი).




Text: 110l/Lshx.(?) 


Page: 350  Verse: 1    ჩერეშტ-ჩერეშტო̄ლია,   კვირისთავი, კვირისთავი,

Verse: 2    მატყლი ლალეთო̄ლია.   მატყლის სართავი.




Text: 110m/Ltx. 


Page: 352  Verse: 1    დეცზუმ ლი, გიმზუმ ლი,   ცის ოდენაა, დედამიწის ოდენაა,

Verse: 2    მელურალე ციცვზუმ ლი.   მელურლების კატის ოდენაა.




Text: 110n/Lshx.(?) 


Page: 352  Verse: 1    მაღლავ მეშეხე, მეშეხე,   შაშვი შავი, შავი,

Verse: 2    საბდარს ხელეჩე, ხელეჩე.   ბუდეს იცავს, იცავს.

Verse: 3    ნალეჩურ ღალ მაჲ ჯუღვა?   დაცვის ფასი რა გაქვს?





Text: 110o/Chlr. 


Page: 352  Verse: 1    ცხეკვა, ცხეკვა პერენილა   ქორი, ქორი (ა)ფრინდება

Verse: 2    ი კოლა, კოლა სედენილა.   და სკლინტი, სკლინტი (და)რჩება.




Text: 110p/Chlr. 


Page: 352  Verse: 1    როდა-როდა, ღელე-ღულე,   სიწყნარე-სიწყნარე, ღელე-ღულე,

Verse: 2    ზაგნი ზაგარნ როდა-როდა,   ქედ-ქედ სიწყნარე,

Verse: 3    ე̄რო̄ლ-მე̄რო̄ლ, ძუღვა̄ მეროლ,   ურბელ-ღრუბელი, ზღვის ღრუბელი

Verse: 4    ჯიკჷლდინე,   გიჩქარის,

Verse: 5    თე̄ჲ სგობინ ბა̄ქო̄ლ.   თვალწინ გაქრობა.




Text: 111/Lnr. 
ოჭო-კოჭო -- ოჭო-კოჭო


Page: 352  Verse: 1    ოჭო-კოჭო, ნე̄სგათექა,   ოჭო-კოჭო, შუამდე,

Verse: 2    +სოქსავენი +ზურგი +შენი,   სოქსავენი ზურგი შენი,

Verse: 3    +კლავი +შენი +ბეჭედია.   მკლავი შენი ბეჭედია.

Verse: 4    უსგვამ ზა̈ხილ ბა̈ჩ ათკუში̄რ.   ექვსი შეძახებით ქვა დაამსხვრიე.

Verse: 5    ო, გჷგბა̈ში ბედან ყა̈ფი,   ო, ფიჭვისა ბედან ყაფი,

Verse: 6    სგა̈ჲ ვარგარეს ხეკრანკა̄ლედ   თქვენ აზნაურებს უგორდებით

Verse: 7    ანტყვა̈სგ-მუტყვა̈სგ ფაკნი̄ლთე̄სგა.   ვარსკვლავ-ნაწერწკალი ჯამში.




Text: 112/Mst. 
ა̈ლილა̈̄დ-თა̈ლილა̈̄დ -- ალილად-თალილადი.


Page: 352  Verse: 1    ა̈ლილა̈̄დ-თა̈ლილა̈̄დ,   ალილად-თალილადი,

Verse: 2    +გაჭყაპური +ჭიანური   ჭიანური,

Verse: 3    +ახალგაზრდა, +გამობზანდი,   ახალგაზრდავ, გამობრძანდი,

Verse: 4    +არშიშგუდი +ურშვენია,
Page: 354  Verse: 5    +გეგინები ოქვრა̈ ქუთი.   ოქროს ხაჭაპური.

Verse: 6    დადიანას, მუჭა +ღმერთი,   დადიანს, როგორც ღმერთი,

Verse: 7    ჩხირი უკუ ჩხუტისა,
Verse: 8    ონღურ-თონღურ თალაფია,
Verse: 9    სგანი, ლეჩხუმო, ღვინა̈ლი,   შენი, ლეჩხუმო, ღვინო,

Verse: 10    ოოპია, ოოპია,
Verse: 11    კათხა ორდიშე̄რა.



Text: 113/Lnr. 
ერთლა-ქერთლა -- ერთლა-ქერთლა


Page: 354  Verse: 1    ერთლა-ქერთლა, ქერთლამაზი,   ერთლა-ქერთლა, ქერთლამაზი,

Verse: 2    ვერი ფითქი +ფერიანი.   მიწის გამხეთქი ფერიანი.

Verse: 3    ეუღული-მეუღული,   ეუღული-მეუღული,

Verse: 4    მაღლავ ლა̈ხშჷმ გა̈̄გიშხა̈ნქა,   შაშვმა-შემოსძახა გაგიშიდან,

Verse: 5    ეჯა ს'ე დო, სუნდუქვა̈̄ლ,   ის შენ ხომ არა (ხარ), სუნდუქვალ,

Verse: 6    ჟა̈̄ნ დაგრა, ქვა̈̄ნ დაგრა,   ზემოთ სიკვდილი, ქვემოთ სიკვდილი,

Verse: 7    გაზაქ ჩემსა, გაზაქ ბურდუხ,
Verse: 8    გესნი, გესნი ბარდუხვა̈̄ლ.



Text: 114a/Lnr. 
ერეკვენი-მერეკვენი -- ერეკვენი-მერეკვენი


Page: 354  Verse: 1    ერეკვენი-მერეკვენი,   ერეკვენი-მერეკვენი,

Verse: 2    ჩიბჩიკვენი, ჩაბარკვენი,
Verse: 3    ღა̄ჭო̄ლ კა̄პო̄ლ.   ღაწვგახსნილი.

Verse: 4    ჩეი̄ კათხჷლდ ლარტამისგა   სპილენძის კათხა ბოსტანში

Verse: 5    იგვრანა̄ლე, ილემილე,   დაგორაობს,

Verse: 6    და̈იჭირი ჴოჴობა̈̄ლ,   დაიჭირე ხოხობი,

Verse: 7    რიკი-რიკი მორმოჭა̈̄ლ.   რიკი-რიკი

Verse: 8    ჩხარა ჭალა̈ჲ, და̈რიჯანა,   ცხრა მდინარე, დარეჯანი,

Verse: 9    მჷრზაყანა, თათარყანა,   მურზაყანი, თათარყანი,

Verse: 10    ოთარჷლა ბაჩა̈ გვიგვი,   ოთარულა ქვის გული(ა),

Verse: 11    ესილ, ბესილ, ბესჲანდური,
Verse: 12    სიკანთხური, +კალმახური,
Verse: 13    სკი̄შური, სკიბუნდური,
Verse: 14    ვირჲა̈ჲ, თათა̈რ შეგანწიფხს.



Text: 114b/Lsh. 
(ერეკვენი-მერეკვენი -- ერეკვენი-მერეკვენი)


Page: 356  Verse: 1    ერეკვენი-მერეკვენი,   ერეკვენი-მერეკვენი,

Verse: 2    სი ნათელა, ზაგარ-ზაგარ,   შე ნათელა, ქედ-ქედ,

Verse: 3    არფჷწე, ჭალაჲ არჩხუნე,   მდინარეს

Verse: 4    ჟიბე მაცხვარი ყორჟი   ზემო მაცხოვრის კარზე

Verse: 5    დედუფალ სგოჯი.   დედოფალი ბრძანდება.




Text: 115/Lnr. 
აკალა̈̄დ-მაკალა̈̄დ -- აკალად-მაკალადი


Page: 356  Verse: 1    აკალა̈̄დ-მაკალა̈̄დ,   აკალად-მაკალადი,

Verse: 2    ეხსა, ფეხსა, თანა̈ღჟინა,   მთაგადასავალზე,

Verse: 3    რიკსა, ფხიკსა ქონდარასა,
Verse: 4    ჩა̄მსა̈რი ბჷრდალუყვი.
Verse: 5    კირი კირსა, ჭირი ჭირსა,   კირი კირსა, ჭირი ჭირსა,

Verse: 6    ჭირსა, ფირვსა ლაფურიშა.   ჭირსა, ფურხა ლაფურისას.

Verse: 7    ცა̈̄ნიშა და̈შვდა დუმა̈ჲ,   ცენის დათვის დუმა,

Verse: 8    დუმა̈ჲ ლჷჰნე კერა̈ისგა,   დუმა დამდნარი კერაში,

Verse: 9    კა-კერა̈ჲ, ლა̈მყინასა +უნდა,   კერის ფიქალი, კერა, ქვასაცხობს უნდა,

Verse: 10    ქუთი მუღვე ქა უნაყა,   ხაჭაპური მაქვს დაუცხობელი,

Verse: 11    ჟიბე-ჩუბე ნატა̈ფურა   პურის ზედა და ქვედა ქერქები

Verse: 12    კჷრკი̄ნასა, პჷრკი̄ნასა,   კვნეტა-კვნეტა ...

Verse: 13    ზიტყ!



Text: 116/Lnr. 
ამნია̈ჲ ი თამნია̈ჲ -- ამინა და თამინა


Page: 356  Verse: 1    ამნია̈ჲ ი თამნია̈ჲ,   ამინა და თამინა,

Verse: 2    ზურალარე ლილატუნა̈̄ლ,   ქალების არშიყობა,

Verse: 3    ეჯა ლამვარს ხასდიკენახ.   ის მამეულთას სწყენიათ.

Verse: 4    შყა̈̄ჟვი, შყა̈̄ჟვი პერენილა,   მწყერი, მწყერი (ა)ფრინდება,

Verse: 5    ლჷრგიმ ღვეშგიმ ჴვეჩენილა.   ლოდის უკან (მი)ყუჩდება.

Verse: 6    თვეთნამ ჴა̈ნსი ჩუ ა̈ჲსინე,   თეთრ ხარსაც დავკლავ,

Verse: 7    ეჩხა̄ვ ლამვარს მიშგვა დემ ხვა̈წსინე,   იქ ჩემს მამეულთას არ დავპატიჟებ,

Verse: 8    ეჩის მია̈ჲ ჩუ ლა̈ხვზვებნე,   იმას მე შევჭამ,

Verse: 9    მიშგვა ლელა̈ტს ქა ხვა̈წსინე.   ჩემს საყვარელს დავპატიჟებ.





Text: 117/Lnr. 
კვერი, კვერი -- კვერი, კვერი


Page: 358  Verse: 1    კვე̄რი, კვე̄რი, კოკორა̈̄ლ,   კვერი, კვერა, პატარა კოკორი,

Verse: 2    და̈̄ვს +პირი +ჩავარდნია,   მდევს პირში ჩავარდნია,

Verse: 3    დედე კვეტო̄ლ დუდუ̄ლს   დედა ცოტა ძუძუს

Verse: 4    ხაჭა̄მინა.   ატანდა თურმე.




Text: 118/Lsh. 
ალდჷრ-ბალდჷრ -- ალდურ-ბალდურ


Page: 358  Verse: 1    ალდჷრ-ბალდჷრ,   ალდურ-ბალდურ,

Verse: 2    ბახსან ქელდჷრ.   ბახხანი მოვიდა.

Verse: 3    ქელი ქობა ჭადარისა,   ქელი ქობა ჭადარისა,

Verse: 4    მაჲ ჯაკუ? და შალი შართქუმ,   რა გინდა? და შალის საბანი,

Verse: 5    ყაჭი თჷრქატ +დავანებე   ყაჭის მაკრატელი დავანებე

Verse: 6    ტუფას, ტუფას, მეშხე, თვეთვნე,   ტუფას, ტუფას, შავი, თეთრი,

Verse: 7    გეზალ ხორი ა ფუსნაში გელახსანი.   შვილი ჰყავს საბატონო გელახსანი.

Verse: 8    აპდა-უპდა,
Verse: 9    გადასკუპდა,
Verse: 10    რიკ!
Verse: 11    ე~ლები, მე~ლები,
Verse: 12    სკი~სა,
Verse: 13    ნაწი-ნაწი,
Verse: 14    კიკოჩა~, დამუჩა~,
Verse: 15    რიჩხ!
Verse: 16    ჲალაჲ-თალაჲ,
Verse: 17    ბიშტი კურკუზა~ლაჲ,
Verse: 18    ი~წილო-მი~წილო,
Verse: 19    შოშანო, გვრიტილო.
Verse: 20    ალხო-მალხო,
Verse: 21    +ჩიტმა +გნახო,
Verse: 22    +შენი +ფესვი +ფესვმანდური.
Verse: 23    აპდა
Verse: 24    რიკ!
Verse: 25    იშტი-ბიშტი,
Verse: 26    ბიშტანკალი.
Verse: 27    სიმონ +ქალო +მაქანძალო,
Page: 360  Verse: 28    კაცი კია თავდაბალო,
Verse: 29    ჩხირი +ჯვარი ბიშტი.
Verse: 30    სი +კოწოლი +კალმახური
Verse: 31    ანდა-უნდა, სკუპ
Verse: 32    და რიკ!
Verse: 33    ალა-ბალა,
Verse: 34    ბასკუნჩალა,
Verse: 35    სი +მარგალი +მარგალიტა,
Verse: 36    კიკოჩა~, დამუჩა~,
Verse: 37    რიჩხ!



Text: 119a/Ltx. 
ერეხელი, მერეხელი


Page: 360  Verse: 1    ერეხელი, მერეხელი,
Verse: 2    ელისბარი, +ამისთანა +სარკო +რომ +არ მეუ
Verse: 3    +ჭიჭე +ძღაბი +გეჯეთური,
Verse: 4    +ახალ ქოჲ ვოდა, +ქომარ, +ძღაბი,
Verse: 5    +ნება სკანი, +სახსოლვანი,
Verse: 6    +გორდის +მიწა +დაკვალული,
Verse: 7    მიქელია +დაჯღანული,
Verse: 8    ოჰოჰოჲა, მიქელა!



Text: 119b/Ltx. 
(ერეხელი, მერეხელი)


Page: 360  Verse: 1    ერეხელი, მერეხელი,
Verse: 2    +ვერდა +ჩიტმევლისა +ჯერჯეთული,
Verse: 3    +ახალ +ქვერი +ხაშმიერი,
Verse: 4    +ნება სკარი, +სახსოვარი,
Verse: 5    ვანჩის +კარი,
Verse: 6    ვოხოხოჲ!




Text: 120/Lnr. 
მარიხაჲ


Page: 361  Verse: 1    ა̈რიხა̈ჲ ო̄და, ა̈მისთაგი და̈რიკო,
Verse: 2    მჷქელა̈̄ი, მჷქელა̈ი,
Verse: 3    +წირმანთული ჯაო ჯათური +თოფია
Verse: 4    +ახალ ქვე̄რი, +ახალ ქვერი,
Verse: 5    შუკვარჟინა მეჴვემჴრიელ, მეშგვემბრიელ,
Verse: 6    თვითომ +ვა̈̄შლი, თვითამ +ვა̈შლი ხეშვილჲე̄ლი
Verse: 7    აღალუ̄რი, აღალური ა̈ლილო,
Verse: 8    გულმიწყა̄რო, გულმიწყარო სახშინდა,
Verse: 9    ნესტასტა̈̄რი, ნესტასტა̈რი პავლიედ, ავლიე̄დ,
Verse: 10    ავლიდ-მავლიდ, თა̈ლილო,
Verse: 11    ჰო̄!



Text: 121/Lnr. 
დაშნილ, დაშნილ


Page: 361  Verse: 1    დაშნილ, დაშნილ, ქაიხოსრე,
Verse: 2    წერეთელე +გოგო ვებიშ
Verse: 3    +მარმაშინა, +დედაშინა +კრავდა
Verse: 4    ლობისოთქვი გიგითმაღა, ფიანი.
Verse: 5    ჯაბრი ლაშგა̈რს ხა̈პირობდე,
Verse: 6    სამა̈ხსდობო პატრიერი პატრიანი.



Text: 122/Lnr. 
ესე-ტუსე


Page: 361  Verse: 1    ესე-ტუსე ხელებსა̄ნ,
Verse: 2    და̈̄ვა̈ ნაკლა̈პ ჴელებსა,
Verse: 3    ნიყაური ნიკლებია,
Verse: 4    ა̈მსიდა̈გი მაყალსა,
Verse: 5    +მაღალ მიქემ ნა̈სყიდა̈ჲ
Verse: 6    ჩადა ჭალა̈ჲ მა̈მიდეჲ.
Verse: 7    ქორს მა̈მიდო, წყა̈დიგო, ბა̈დიგო,
Verse: 8    ღაბულა̈ჲ, ტყაბულა̈ჲ
Verse: 9    სი მინტრიკი მარულა̈̄დ,
Verse: 10    არულა̈̄დ-მარულა̈̄დ,
Verse: 11    კილიკო̄ბა ყა̈რულა̈̄დს.


Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 24.1.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.